iigenwijze
marine-top
jehekeld
Ouderen liggen vaak
en lang in ziekenhuis
RSV gokte op nieuwe orders
Rakettenvoorstel
an Lubbers
ient wapen-
ëheersing niet
gSdfJNENLAND
CeidóaQowumt
WOENSDAG 18 APRIL 1984 PAGINA 9 'li
sraad stelt namen
ne partijen vast
[HAAG De Kiesraad heeft gis-
beslist dat de groepering De
pen aan de Europese verkiezingen
(jeelnemen onder de naam „Euro-
Groenen". De klein-linkse combi-
die aanvankelijk wilde deelne-
:onder de naam „Groen Progres-
frkkoord" (CPN, Groenen, PPR,
Imag van de Kiesraad alleen deel-
n onder de naam „CPN, Groene
j Nederland, PPR, PSP". De be-
ji van deze vier partijen hebben de
had gevraagd het Groen Progres-
[kkoord in het kiesregister in te
.ven onder de naam „Groen Pro-
ief Akk. Hiertoe is besloten nu de
van State een verzoek tot het ge
en van een bijna-identieke naam
iafgewezen.
Huishoiidonderwijs
ondergewaardeerd
GRONINGEN Het huishoudonderwijs (lhno)
wordt sterk ondergewaardeerd. Omdat het aanbod
van hogere opleidingen voor lagere functies toe
neemt, kunnen werkgevers steeds hogere eisen
aan sollicitanten stellen. Zo wordt tegenwoordig
steeds vaker een mavo-diploma vereist waar vroe
ger een lhno-opleiding voldoende was. Dat is één
van de conclusies uit een onderzoek van de pro-
jektgroep onderwijs en arbeidsmarkt van de Rijks
universiteit Groningen. De onderzoekers, G. Berg
huis en K. Kegelaar, stellen onder meer dat de po
gingen van het ministerie van onderwijs om de
kansen van schoolverlater van lhno-opleidingen te
verbeteren, weinig kans van slagen hebben.
„Werkgevers zien het LHNO als de laagste oplei
ding in het onderwijsbestel", aldus Berghuis en
Kegelaar, die daarom pleiten voor het invoeren
van geïntegreerd voortgezet onderwijs.
Drie jaar geëist voor
verkrachten schoonzusje
ALMELO De officier van justitie bij de
rechtbank in Almelo, mr. B. van Riems
dijk, heeft gisteren tegen de 39-jarige Th.
van E. uit Hengelo drie jaar gevangenis
straf en voorwaardelijke tbr geëist wegens
meermalen verkrachten van zijn 13-jarige
schoonzusje. De man had het meisje, dat
bij hem in huis woonde, wijsgemaakt dat
ze ongeneeslijk ziek was. Hij had voor dit
doel een verklaring op briefpapier van
een ziekenhuis opgesteld en die voorzien
van een valse handtekening van een gy
naecoloog. Alleen veelvuldig seksueel
contact zou haar leven kunnen redden, zo
had haar zwager gezegd. De officier om
schreef de verdachte als „een meedogen
loos en gemeen mens". Uit een psychia
trisch rapport blijkt dat de man normaal
toerekeningsvatbaar kan worden geacht.
Tweede slachtoffer
dubbele moord gevonden
SCHIEDAM In de Poldervaart in
Schiedam is gisteren het stoffelijk
overschot gevonden van de 35-jarige
uit Turkije afkomstige H. Turan. De
man blijkt enkele dagen geleden om
het leven te zijn gebracht door een
aantal schoten uit een vuurwapen.
De politie legt verband tussen de
dood van Turan en de dood van het
19-iarige Turkse meisje Fatimah
Dahri. Het lichaam van dit meisje
werd afgelopen donderdag gevonden
in een sloot in Capelle aan den IJs-
sel. Zij was op dezelfde wijze om het
leven gebracht. Volgens een woord
voerder van de politie in Capelle aan
den IJssel zijn nog geen arrestaties
verricht in deze zaak.
Visumbeleid voor
Zuidafrikanen ongewijzigd
DEN HAAG Minister Van den Broek
(Buitenlandse Zaken) is niet van plan het
beleid te wijzigen ten aanzien van de ver
lenging van visa aan Zuidafrikaanse spor
ters of Zuidafrikanen die ons land met
culturele bedoelingen willen bezoeken.
Volgens de minister is met de invoering
van de visumplicht duidelijk gemaakt dat
Nederland het apartheidsregiem in Zuid-
Afrika volstrekt afwijst. Wel bestaat bij de
minister de indruk dat een klein aantal
Zuidafrikanen door het opgeven van een
ander reisdoel toch kans heeft gezien ons
land met een visum te bezoeken, terwijl
het beleid erop gericht is dat te voorko
men. In 1983 vroegen ruim 21.800 Zuida
frikanen een visum aan voor ons land.
Met aanvragen via de Belgische ambassa
de voor Beneluxvisa, kwam het aantal op
bijna 34.500.
Groeiend tekort aan
leraren scheikunde
GRONINGEN In het voortgezet on
derwijs dreigt een ernstig tekort aan
tweede- en derdegraads leraren schei- -1
kunde. t 4
Deze conclusie trekt het Landelijk Be- j
raad van Hoofddocenten Scheikunde
van de Nieuwe Lerarenopleidingen uit Lj
een onderzoek naar de behoefte aan le-
raren in de komende jaren. Ook als er
rekening wordt gehouden met een ver-
mindering met 20 procent van het aan-
tal leerlingen in het voortgezet onder- ft
wijs, zal aan het eind van de jaren tach-
tig in slechts driekwart van de nieuwé <1
vacatures kunnen worden voorzien, zo J/1
stellen de hoofddocenten. Verkorting
van de arbeidstijd zal een
kort tot gevolg hebben.
FICIEREN: STAATSSECRETARIS
ÏIET OP EIGEN MENSEN
onze parlementaire re-
'OORi dactie)
81 HAAG Staatsse-
iris Van Houwelingen
fensie) ligt overhoop
Ide Koninklijke Mari-
[De bewindsman be
ieerde gisteren in het
baar de verregaande
eienis van de mari-
p met de aanschaf
jmilitair materieel. De
^nklijke Vereniging
Marine-officieren
MO) typeerde het op
en van de staatssecre-
i in een woedende re-
als het „van afstand
eten op eigen men-
Houwelingen onderte-
ie gisteren in Amsterdam
overeenkomst met zijn
se collega Pattie over we-
fjdse samenwerking op het
sd van defensiematerieel,
overeenkomst behelst on-
leer de aankoop van zes-
Britse Rolls Royce Spey-
rbines, bestemd voor de
ye Nederlandse M-fregat-
Groot-Brittannië koopt op
zijn beurt in Nederland zes
„Goalkeepers", een luchtver
dedigingssysteem voor de kor
te afstand.
De aanschaf van de Britse tur
bines is niet naar de zin van
de marinetop, Deze heeft
steeds vurig gepleit voor het
uitrusten van de fregatten met
naar hun mening betere moto
ren van het Amerikaanse be
drijf General Electric. Maar
daarbij is de marine volgens
de staatssecretaris zover haar
boekje te buiten gegaan, dat
hij het nodig vond publiekelijk
en in het bijzijn van talrijke
hoge zee-officieren een repri
mande uit te delen.
„Bij de aanschaf van wapens
spelen, meer dan in het verle
den, factoren als werkgelegen
heid en Europese samenwer
king een rol," aldus Van Hou
welingen. Volgens hem is het
geen taak van militairen om te
bepalen wat er gebeurt met
het geld dat ter beschikking
staat van Defensie. Deze be
sluitvorming dient uitsluitend
op „het hoogste politieke ni
veau" te geschieden. De be
windsman liet voorts door
schemeren dat hij de verlan
gens van de krijgsmacht vaak
sterk overdreven vindt.
De ondertekening van het Brits-Nederlandse verdrag.
Voor Nederland ondertekende staatssecretaris Van
Houwelingen (rechts), daarbij op de vingers gekeken
door de Britse admiraal Fieldhouse. Namens Groot-Bri-
tannië zette staatssecretaris Pattie (links) zijn handteke
ning,met achter zich de Nederlandse admiraal Hulshof.
Voorzitter Gerard Brand van
de KVMO noemt het optreden
van de staatssecretaris zeer on
gebruikelijk. „Als er spannin
gen zijn tussen militaire wen
sen en de politieke haalbaar
heid daarvan, moet daarover
binnenskamers worden ge
sproken. De politiek heeft in
derdaad het laatste woord
maar eer hét zover ïs, mag de
militaire leiding best knokken
voor de eigen standpunten".
Het Tweede-Kamerlid Harry
van den Bergh, defensiespecia
list van de PvdA, heeft het
vermoeden dat er „heel wat
aan de hand moet zijn". Hij
overweegt vragen te stellen
aan de bewindsman, omdat er
wellicht structureel iets is mis
'in de verhoudingen.
pA-FRACTIELEIDER DEN UYL:
(Van onze parlementaire redactie)
jlEN PvdA-fractieleider Den Uyl heeft stelling
men tegen het idee van premier Lubbers om de
jbasis Woensdrecht gereed te maken voor de op-
van kruisraketten, maar de raketten alleen te
tsen in tijden van internationale spanningen. „Deze
kructie is bedoeld om het kabinet te redden en niet
fle wapenbeheersing te dienen", zei Den Uyl gister-
»d op een partijbijeenkomst in Emmen.
ens Den Uyl moet de Nederlandse regering met een absolu-
Wijzing van de kruisraketten een duidelijk signaal aan de
[machten geven, dat Nederland -niet meedoet aan de nieuwe
van kernbewapening. Hij riep de regering op, de NAVO-
genoten duidelijk te maken dat er concessies tegenover de
)t-Unie nodig zijn om tot hervatting van de Amerikaans-
sche onderhandelingen te komen. „In zo'n beleid past op
enkele wijze het gereedmaken van Woensdrecht voor 48
raketten".
Likman: kabinet zit rit uit
ERSUM Het kabinet zit er niet alleen in juli
nog, maar blijft aan tot juli 1986, wanneer er nieu-
erkiezingen moeten worden gehouden.
|ei CDA-partijvoorzitter Bukman gisteren voor de KRO-mi-
ion. Volgens Bukman kan iedereen de mogelijkheid dat er
Crisis komt in overweging nemen. Zijn taxatie is echter dat
lerantwoordelijkheid van coalitiepartners zodanig groot is,
voor wat ze samen moeten doen in het land, dat zij zich tot
Jjiterste zullen inspannen om te voorkomen dat er een crisis
„Lubbers wil dat ook, denk ik", aldus Bukman.
Congres
„Vrouw en
Macht"
begint met
handgemeen
GRONINGEN Een
handgemeen tussen de or
ganisatrices en een groep
van 20 protesterende
vrouwen vormde gisteren
de onbedoelde openings
ceremonie van het con
gres „Vrouw en Macht" in
het Martinihalcentrum
Groningen.
De groep van 20 vocht zich,
zonder toegangsbewijs, het
centrum binnen om er een
verklaring voor te lezen waar
in de entreeprijs van het con
gres wordt gehekeld: 400,-.
Deze verhindert minder
draagkrachtige vrouwen mee
te praten over „Vrouw en
Macht", aldus de verklaring,
die evenwel niet te horen was
omdat de organisatrices bij
wijze van tegenmaatregel de
microfoon hadden uitgescha
keld en het licht uitgedraaid.
Nadat het oproer de kop was
ingedrukt, hield staatssecreta
ris mevrouw N. Ginjaar -
Maas een openingsrede waar
in zij er de aandacht op vestig
de dat vrouwen veel te weinig
zijn vertegenwoordigd op
machtige posten in de wereld.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur,
zaterdags tussen 14.00 en
15.00 uur, telefoonnr. 071-
122248 en uw krant wordt
nog dezelfde avond nabe
zorgd.
Minister Brinkman
naar Japan
DEN HAAG Minister
Brinkman van welzijn, volks
gezondheid en cultuur brengt
van 21 april tot 1 mei een be
zoek aan Japan. Hij zal op 27
april in Tokio het kabinet ver
tegenwoordigen op de Good
Living Show, een beurs, waar
aan ons land deelneemt. Hij
zal op de 23e in het museum
voor Westerse Kunst in Tokio
in gezelschap van de gemalin
van prins Mikasa, een broer
van de Japanse keizer, de ten
toonstelling openen van wer
ken uit het Mauritshuis in Den
Haag, dat wegens verbouwing
is gesloten. De expositie is fi
nancieel mogelijk gemaakt
door het dagblad Tokio Shim-
bun.
In dierenparken lo
pen doorgaans al
beesten dié je niet
elke dag tegen-
komt, maar in
Amersfoort stappen
sinds kort deze vier
zeldzame emoe-kui
kens rond. Nadat ze
62 dagen In de
broedmachine had
den gezeten, kon-
den ze uit hun ei
kruipen. Emoe's ko
men uit Australië en
lijken een beetje op
struisvogels, maar
houden er een an
dere politiek op na:
ze stoppen hun kop
niet in het zand.
UTRECHT Mensen van
boven de 65 jaar liggen
niet alleen vaker maar
ook langer in het zieken
huis dan jongeren. Omdat
het aandeel van ouderen
in de Nederlandse bevol
king groter wordt, is dat
van belang voor de (kos
ten van) de gezondheids
zorg. Daarom heeft de
Stichting Medische Regis
tratie een statistiek opge
steld over 1981.
aantal opnamen per 1000 man
nen 214, met een gemiddelde
verpleegduur van achttien da
gen en per 1000 vrouwen 157
met een gemiddeld verblijf in
het ziekenhuis van 22 dagen.
Van de mannen tussen de 75
en de 85 werden er 266 per
1000 opgenomen en van de
vrouwen 200 per 1000. De ge
middelde verpleegduur was
respektievelijk 21 en 26 dagen.
In de verpleeghuizen was het
aantal opnamen van mensen
jonger dan 65 jaar landelijk
gezien vrijwel te verwaar-
lozen,
de groep 65-75 jaar was het Volgens een onderzoek van
het Rijksinstituut voor Wo-
ningbouwonderzoek/Instituut
voor Volkshuisvesting in Delft
zou het bejaardenbeleid op de
helling moeten. Er dient veel
meer te worden gekeken naar
wat ouderen nog wel zelf kun
nen dan naar wat ze niet meer
kunnen. Het onderzoek is de
afgelopen jaren uitgevoerd in
opdracht van de Federatie
LSB, de overkoepelende orga
nisatie van de bejaardenhui
zen. LSB-directeur J. van Ge-
ffen leidt eruit af, dat met zo'n
nieuw beleid het huidige aan
tal plaatsen in verzorgingshui
zen voor bejaarden kan wor
den teruggedrongen.
ONDANKS WAARSCHUWINGEN COMMISSARISSEN
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG De raad
van bestuur van RSV
heeft onder leiding van
Stikker in 1973 en 1974
zelf, ondanks waarschu
wingen vanuit de raad
van commissarissen, be
sloten geld (bijna een mil
jard gulden) te steken in
het bouwen van schepen
zonder dat er orders voor
waren. Bovendien werden
er schepen afgebouwd die
door de opdrachtgevers
waren afbesteld. Dit heeft
de heer De Vries, presi
dent-commissaris bij RSV
in die tijd, gisteren voor
de RSV-Kamercommissie
verklaard. Maandag werd
al bekend dat RSV door
deze manier van handelen
op den duur 500 miljoen
gulden verlies boekte.
„Wij heben de raad van be
stuur gewaarschuwd, ga niet te
ver met het nemen van risico's
op orders, jullie zijn bezig het
graf van RSV te graven. De
raad van bestuur was verant
woordelijk. De neergang zag
natuurlijk iedereen aankomen.
De raad van commissarissen
realiseerde zich dat er risico's
op elkaar werden gestapeld
die catastrofaal konden aflo
pen", aldus De Vries.
De Vries verklaarde verder
dat iedere order die de raad
van bestuur wilde aannemen
door de raad van commissaris
sen werd besproken. „Op
hoofdzaken waren wij juri
disch en financieel op de hoog
te", aldus De Vries. Ondanks
zijn mening over de raad van
bestuur zei De Vries dat de
raad van commissarissen zich
uiteindelijk toch steeds achter
het beleid van die raad had
opgesteld. „Anders hadden wij
ze moeten wegsturen. Dat was
het alternatief. Waar gewerkt
wordt, worden fouten ge
maakt".
De Vries verdedigde de in
1973 en 1974 gevoerde politiek
met de stelling dat er „van ho
ger hand" (de overheid, red.)
druk op RSV werd uitgeoe
fend scheepsnieuwbouw-or-
ders te accepteren. Dit gezien
de werkgelegenheid bij RSV.
„Per geval bekeken wij het.
Kon het of kon het niet. De
werkgelegenheid speelde een
voorname rol. Regeringswaar-
bied van RSV waarvoor eind
1973 Rotterdam Nuclear werd
opgezet.
Via dit bedrijf kwam een Zuid
Afrikaanse order voor de
bouw van kerncentrales bin
nen ter waarde van, aldus De
Vries, vier miljard gulden. De
order ging uiteindelijk niet
door omdat het kabinet Den
Uyl een exportvergunning we-
ogerde. „Compensatie voor de
verliezen werd daarmee uit
handen geslagen. En de conti
nuïteit in de toekomst", aldus
De Vries.
Toezegging
De Vries weigert te antwoorden
DEN HAAG De heer De Vries, in de jaren 1971-1977 presi
dent-commissaris bij RSV, heeft gisteren als eerste getuige voor
de RSV-Kamercommissie geweigerd op een vraag van de com
missie te antwoorden. De Vries zal nu achter gesloten deuren
nog eens door de Kamercommissie ondervraagd worden. Daarbij
zal de commissie nagaan of de weigering van De Vries om op de
gestelde vraag te antwoorden, terecht is geweest of niet. Het
ging om de vraag de naam te noemen van degene die vanuit de
raad van commissarissen bij RSV in 1973 werd gevraagd om de
leiding van het concern op zich te nemen voordat de latere pre
sident-directeur Stikker benoemd werd. De Vries gaf als reden
dat het noemen van de naam de belangen van RSV, ook van
daag de dag nog, zou kunnen schaden. Volgens insiders kan het
alleen gaan om de heer Van Rijn, in die tijd commissaris bij RSV
en nu RSV-topman.
nemer Molkenboer was niet
tegen het aannemen van de
orders", aldus de gehoorde.
Eigen rekening
Over het besluit om eind 1973
drie product-tankers te gaan
bouwen op eigen rekening zei
De Vries dat dit een offensieve
taktiek van RSV betrof. „RSV
leverde altijd te laat. Nu wil
den wij eens op tijd leveren als
de vraag optrad. De markt was
niet slecht".
De Vries liet blijken dat er
binnen RSV vooral gerekend
werd op „orders die onder het
vet zaten" om de in die jaren
genomen financiële risico's la
ter op te vangen. Het betrof de
activiteiten op kernenergiege-
De Vries stelde ook dat de in
die dagen optredende minister
van economische zaken, Lub
bers, zijn medewerking wilde
verlenen bij het verkrijgen
van de order. „Lubbers gaf ons
de toezegging dat wij op de ex
portvergunning konden reke
nen. Mondeling. Maar ik ge
loof dat ik er ergens nog een
briefje van heb", aldus De
Vries.
De visie van De Vries werd
niet gedekt door de gehoorde
heer Bout, lid van de raad van
bestuur van RSV in die tijd en
de man die de Zuidafrikaanse
order aanbracht. Wel liet hij
weten dat regeringswaarne
mer Molkenboer had laten
blijken dat RSV door moest
gaan met pogingen om de or
der te krijgen. Pas dan zouden
politieke besluiten erover val
len.
Besluiten van het kabinet ble
ven daarna zo lang uit dat
Zuid Afrika de opdracht aan
een Franse firma gaf. Een dea
dline die vanuit Zuid Afrika
werd gesteld voor een kabi
netsbesluit was, aldus Bout,
door RSV ingegeven. „De sig
nalen waren dat de zaak niet
zou rondkomen. Maar wij had
den nog best een maand ku-
nen wachten. De centrale is
vorige maand pas in gebruik
genomen", aldus Bout.
Over het bouwen van schepen
voor eigen rekening zei Bout
te weten dat de drie product
tankers gebouwd werden om
de werf in Alblasserdam aan
het werk te houden. Tot het
bouwen van mammoettankers
werd besloten omdat de paket-
ten staal al op voorraad be
steld waren en de keus was dit
staal ongebruikt te laten liggen
of voor 25 miljoen gulden ar
beidskosten het schip maar in
elkaar te zetten in de hoop het
ooit te verkopen.
Bezuinigingen
voor werknemers
in de SER
te hoog
(Vervolg van de voorpagina)
De werkgevers vinden de om-
buigingen van 16 a 18 miljard
gulden die het kabinet zich
heeft voorgenomen voor 1985
en 1986 een minimum. Zij vin-
den dat daardoor niet alleen 1
het overheidstekort maar ook f
de lastendruk voor de bedrij-
ven omlaag kan. Alleen als de
economische ontwikkeling 1
echt tegenvalt en er gevaar
voor vraaguitval ontstaat, mag
het kabinet van de werkge-
vers wat minder bezuinigen.
Voor de werknemers zijn de r,
voorgenomen bezuinigingen
onaanvaardbaar hoog. Het
verzet van de FNV is echter
feller dan dat van CNV en
MHP, de centrale van middel-
baar en hoger personeel. Ook
over de besteding van de las
tenverlichting van 1,5 tot 2
miljard gulden per jaar den-^
ken de bonden verschillend.
De FNV wil dat deze maatre
gel aanwijsbaar leidt tot hoge
re binnenlandse bestedingen.
CNV en MHP willen dat een
deel van de lastenverlichtihg
wordt gebruikt om het ar-
beidsvoorwaardenoverleg
meer kans te geven.
Overleg
Werkgevers en werknemers
willen zowel in het voorjaar
als in het najaar met het kabi- -
net inhoudelijk gaan overleg
gen over het te voeren sociaal-
economische beleid. Daarbij 4
zou dan steeds moeten worden
gepraat over meerdere jaren.
Werkgevers en werknemers
doen daartoe voorstellen in 1
het vandaag verschenen ont->
werp-rapport over het sociaal-
economisch beleid voor de ko
mende jaren.
In mei zou het kabinet aan de
partners de richting moeten
aangeven welke het beleid zou
moeten opgaan. Werkgevers
en werknemers op hun beurt
zouden dan hun wensen ken
baar moeten kunnert maken.
Daarmee zou het kabinet tyj I
het opstellen van de begroting
voor het volgende jaar, een
zaak die in de zomermaanden
plaatsvindt, rekening moeten
houden.
In het najaar zouden werkge-
vers, werknemers en kabinet
opnieuw om de tafel moeten
gaan zitten, waarbij het kabi
net duidelijk maakt welke
conclusies uit het voorjaarso
verleg zijn getrokken.
Uitvoer stoffen
gifgas snel mogelijk
DEN HAAG Nederland zal
mogelijk nog vóór de Pasen,
bij voorkeur samen met Bel
gië, Luxemburg en West-
-Duitsland maar anders eenzij
dig, een vergunningenstelsel
afkondigen voor de uitvoer
van chemicaliën die ook voor
de vervaardiging van gifgas
kunnen worden gebruikt. Het
interne overleg in Nederland,
tussen de ministeries van bui
tenlandse zaken en van econo
mische zaken, is afgerond en
heeft geleid tot overeenstem
ming over criteria voor het
verlenen van toestemming
voor de uitvoer van ruim tien
chemische stoffen.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BH UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
