TAFEL Paus tot priesters: houdt vast aan prachtige geschenk van celibaat' lïTïïTl De mediene, joods leven in de Nederlandse provincie Handzaam apparaatje voor meting bloeddruk Schoolraad bisdom Breda bezorgd over bezuiniging op godsdienstonderwijs KORTE METTEN kerk wereld in ACHTERGROND CeidócSoiwant WOENSDAG 18 APRIL 1984PAGlf Iedere priester moet principieel vasthouden aan al wat hem geschon ken is, ook aan het prachtige geschenk van het celibaat. Dat schrijft paus Johannes Paulus in zijn boodschap aan alle priesters ter gelegenheid van Witte Donderdag. In zijn boodschap roept de paus de priesters op in deze tijd van spanningen in de wereld de mensen met elkaar te verzoenen en te verenigen. nen, vooral het sacrament van de biecht, herinnert hen aan de liturgische gebeden, in het bijzonder de getijden en beklemtoont in zijn bood schap de onvervangbare dienst die de priesters de hui dige samenleving bewijzen. „Meer dan ooit zijn wij nood zakelijk, omdat Christus meer dan ooit noodzakelijk De paus schrijft, dat het tot de roeping en de zending van de priester behoort de bevrij ding te verkondigen te mid den van de nood en het kwaad waaronder de mensen gebukt gaan. De priesters moet de wonden van de menselijke harten verbinden en troost bieden, aldus de paus. Hij noemt het priester schap een dienst, die inhoudt, dat de mens moet worden meegenomen naar het funda ment van zijn mens-zijn, naar dè kern van zijn waar digheid". Ierse bisschop vraagt oecumenisch' verzet tegen haat en geweld Bisschop Cahal Brendan Daly van Down and Con nor in Noord-Ierland heeft de katholieke en protes tantse geestelijken opgeroe pen zich gezamenlijk te verzetten tegen het geweld, de haat en de intimidatie in Noord-Ierland. Hij deed zijn oproep na een week van ge weld, waarin vier mensen om het leven kwamen. Volgens bisschop Daly zou den allen die het geweld in Noord-Ierland als een be dreiging ervaren, zich ge steund moeten voelen door de bemoediging en de naas tenliefde van hun protes tantse en katholieke buren. Zo zouden gemengde wij ken voor ieder een voor beeld kunnen zijn van de manier waarop protestan ten en katholieken met el kaar in vrede en liefde kunnen leven, aldus Daly. Hij riep zowel de protes tantse als de katholieke ge meenschap ertoe op zich te verenigen tegen de enkele mensen in beide gemeen schappen die zo door haat zijn verteerd, dat zij niet langer zien dat zij een pad van vernietiging en zelfver nietiging volgen. De Katholieke Schoolraad van het bisdom Breda heeft in een verklaring zijn zorg uitgesproken over de ver mindering van de gemeente lijke subsidies, die aan ker ken worden gegeven ten be hoeve van het godsdienston derwijs. Het gaat vooral om de bijdragen voor de dis- trictskatecheten die zorg dra gen voor de begeleiding van het godsdienstonderwijs in r.- k. scholen voor lager én bui tengewoon onderwijs. De verklaring van de school raad van het bisdom Breda, die ouderorganisaties, school besturen, onderwijsvakorga nisaties en de kerkelijke lei ding in West-Brabant en Zee land vertegenwoordigt, richt zich in de eerste plaats op de gemeente Breda, maar zal als model dienen naar andere gemeenten toe. De gemeenteraad van Breda besloot in februari 1983 de subsidie aan de kerken voor het godsdienstonderwijs met ingang van 1 augustus 1984 tot de helft terug te brengen. De Bredase wethouder van onderwijs heeft nu al meege deeld, dat hij de subsidie per 1 januari 1985 geheel wil stopzetten. De Katholieke Schoolraad noemt het in zijn verklaring onaanvaardbaar, dat „zoveel inspanning op het niveau van het particulier initiatief ongedaan wordt ge maakt en dat het voor het katholiek bijzonder onder wijs noodzakelijke kerkelijke begeleidingswerk, algemeen erkend en gewaardeerd, op gezet en gerealiseerd met overheidssteun, thans door diezelfde overheid in feite wordt afgebroken". In drie kloosters worden in de komende maanden „abdij dagen" gehouden, speciaal bedoeld voor jongeren vanaf achttien jaar. Zij worden ge organiseerd door Pax Christi- Voettochten, postbus 444, 5201 AK Den Bosch. Kleine groepjes van acht tot twaalf personen worden in de gele genheid gesteld het leven in een dergelijke kloosterge meenschap van dichtbij te delen. De abdijdagen worden georganiseerd bij de Trappis ten van Tegelen (11 tot 15 juni), de Trappisten van Achel (2 tot 6 juli) en de Be nedictijnen in Oosterhout (1 tot 5 augustus). In het Bijbels Museum, He rengracht 366, Amsterdam wordt van 20 april tot en met 20 mei (niet op maandag) een tentoonstelling gehouden van etsen van de in Jeruzalem wonende kunstenaar Abra ham Yakin. Uit zijn werk, betrekking hebbend op Tho ra, synagoge, huwelijk, gebed en offer, werd een selectie gemaakt met als titel „Joodse Feesten". Abraham Yakin won de internationale „Adorphe Neumanprijs". Van zijn werk werden ten toonstellingen gehouden in Israël, de Verenigde Staten, Canada en Nederland. In de week na Pasen belegt de Karmelgemeenschap Tha- bor, Westelijk Halfrond 3, 1183 HN Amstelveen, een aantal studie- en bezinnings dagen over „Vrouwen uit de Nederlandse mystiek". Het gaat in het bijzonder om Be atrijs van Nazareth en Hade- wych. Doel van de dagen is de teksten van de mystieke schrijfsters voor' ieder toe gankelijk te maken en dich ter bij de eigen ervaring te brengen. Kardinaal Frantisek Toma- sek, de aartsbisschop van Praag, heeft de recente aan val van het weekblad Tribu- na op paus Johannes Paulus II krachtig van de hand ge wezen. Tribuna, orgaan van de Tsje- choslowaakse communisti sche partij, schreef 28 maart, dat de paus wordt gedreven door een hartstochtelijk anti- -communisme en dat hij streeft naar de verdwijning van het communisme en de Sovjet-Unie. Volgens Toma- sek bewijst Tribuna met zijn „demagogische subjectiviteit" de goede verstandhouding tussen de mensen en de we reldvrede een slechte dienst. Hij omschrijft de paus als een wijze man, wie de haat en de aangeboren afkeer van de Sowjet Unie waarvan Tribu na hem beschuldigt, vreemd zijn. Tomasek voorspelt, dat de paus ooit door allen zal worden erkend als onver moeibaar strijder voor de rechten van de mens en als een van de grootste pausen uit de geschiedenis. De Franciscaanse Samenwer king heeft alle bij haar aan gesloten leden uitgenodigd in verband met de mogelijke plaatsing van kruisraketten in Nederland een brief te schrijven aan de Tweede Ka mer-fractie van het CDA. In de Franciscaanse Samenwer king werken de Francisca nessen, Clarissen, Conven tuelen, Capucijnen en Fran ciscanen samen. In de brief die zij heeft opge steld, deelt de Franciscaanse Samenwerking onder meer mede geen enkel vertrouwen te hebben in de uitbreiding en de modernisering van de nucleaire bewapening. Daar mee wordt naar haar over tuiging de wederzijdse af schrikking bevorderd en gaat de broederschap onder men sen nog verder verloren. Prof. Schillebeeckx opent expositie over Geert Groote „De concentratie van de laat middeleeuwse beweging van de Moderne Devotie op de mens Jezus, ligt dicht bij de accenten die in de heden daagse theologie worden ge legd. Anderzijds ligt de wijze waarop deze concentratie plaats vond ver verwijderd van onze moderne tijd". Aldus prof. dr. E. C. F. A. Schillebeeckx bij de opening van de tentoonstelling „Geert Groote en de Moderhe Devo tie" in het Rijksmuseum Cat- harijneconvent te Utrecht. De expositie is opgezet, om dat het dit jaar zes eeuwen geleden is. dat Geert Groote, de grondlegger van de Mo derne Devotie, te Deventer overleed. De organisatoren verzochten juist de theoloog Edward Schillebeeckx de opening te verrichten, omdat deze evenals de Moderne De- voten in de late middeleeu wen, de mens Jezus in zijn boeken heeft geschilderd. Schillebeeckx wees in zijn toespraak dan ook met na druk op de menselijke Jezus, zoals die naar voren komt in de afbeeldingen en geschrif ten der Moderne Devoten. „Jezus is daarin één van de vele lijdende mensen. Niets verwijst naar zijn goddelijk heid", aldus Schillebeeckx. Op de expositie zijn tal van middeleeuwse voorwerpen te zien. Zo zijn er circa vijftig fraaie handschriften, ver scheidene incunabelen, een aantal triptieken en culturen te zien. Hiermee willen de samenstellers een beeld ge ven van de levens- en ge dachtesfeer van de Moderne Devotie De tentoonstelling in het Catherijneconvent (Nieuwe Gracht 63, Utrecht) wordt in augustus gevolgd door een tweetal kleinere ex posities in Groote's geboor- stad Deventer. De expositie in Utrecht, waarop wij nog terugkomen, duurt van 14 april tot en met 74 :uni 1984. Het CatherijneeortVem is op maandag gesloten- Hazelnootcake Een feestelijk cakerecept, echt iets voor de paasda gen (en een menutip voor morgen). Nodig is: cakevorm van circa 1 liter, margarine, 150 g boter, 3 eieren, 150 g suiker, pakje vanillesui ker, zout, 120 g gemalen of gehakte hazelnoten, 180 g bloem; chocoladecrème van 75 g boter, 30 g cacao, 75 g poedersuiker. Vet de vorm in met margeri- ne, bekleed een gemakkelijk plakkende vorm met vetvrij papier en vet dat ook in. Laat de boter smelten zonder dat zij warm wordt. Klop de eieren dik en schuimig met de suiker, vanillesuiker en zout. Dat gaat wel vlotter als de kom in warm water staat. Schep de hazelnoten, gezeef de bloem en boter door de ei- ermassa. Bak de cake gaar in circa een uur in een oven die op 3 of 150 staat. Een gare cake voelt stevig aan en een breinaald komt er schoon uit. Laat de vorm een paar minuten op een natte doek staan en keer hem op een rooster. Laat de cake koud worden. Maak een chcoladecrème door zachtgeroerde boter te mengen met gezeefde cacao en poedersuiker. Strijk de crème over de cake. Knip een paar figuurtjes (haasjes, kuikentjes of eitjes) uit vetvrij papier of alumini umfolie; ze moeten op de cake passen. Leg ze voor zichtig op de crème, zeef poedersuiker over de cake en haal er de figuurtjes weer af. Laat, voordat u de cake aan snijdt, uw kunstwerk aan ie dereen zien, omdat het effect wel een beetje verdwijnt als het mes er in gaat. Menutip voor morgen: hut- sport met klapstuk zacht- zure lammetjespap met stroop. JEANNE GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK THEATER. RECREATIE.EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA Erg zwaar middel DE It 11 HET onderzoek naar vermoede corruptie bij de Arj'ro damse politie in de zaak van de ontvoering van de here|r0 derer en Heineken is in een nieuw stadium gekomen, p politiemensen zijn gearresteerd op verdenking van hef e nemen van geld in ruil voor het vrijgeven van niet-opeLjP gegevens uit het onderzoek. En een politie-inval bij;nj journalisten werd uitgevoerd om het benodigde bèwijsljs riaal te vinden. Itt€ De behandeling van de ontvoeringszaak heeft na dJen krioping verscheidene minder fraaie kanten gehad, t zacht uitgedrukt weinig zorgvuldige manier waarop"- af het begin met de reputatie van vaak ten onreclH verdachten is omgesprongen, mogen politie en een aaifl lijk deel van de pers zich beide zeker verwijten, ook al ffl roes van het aanvankelijk succes daarbij van invloed zijB weest. "11 TOEN vervolgens een vooral op sensatie ingesteld weel met de geldbuidel rammelde om achter het nog sappigei haal van de ontvoering te komen, was het hek van de Geld en journalistiek zijn al jaren geleden een weinig i verhouding aangegaan. Hier was echter we hebbei eerder geschreven sprake van een verwerpelijke pri op het terrein van de nieuwsgaring, in de vorm van een op informatie die op de eerste plaats bij politie en thuis hoort. De justitie oordeelt nu kennelijk dat er verband bestaaj sen de activiteiten van het weekblad en een lek bij he derzoeksteam van de hoofdstedelijke politie. Of die vei king op voldoende ernstige aanwijzingen berust, zal moeten blijken. Er zal spoedig duidelijkheid over moetei men, want anders is de huiszoeking bij de betrokken jo listen een nieuwe primeur waarmee we weinig gel kunnen zijn. Een dermate ernstige inbreuk op de pri een dergelijk zwaar middel als huiszoeking en inbesli ming van papieren, vergt immers uiterste zorgvuldig Dit geldt in het onderhavige geval te meer, omdat de nieuwsgaring erbij in het geding is. Lenteweer DE BILT (KNMI) De nach ten zijn nog koud, maar de middagtemperaturen gaan verder omhoog. Een hoge- drukgebied dat in de afgelo pen nacht over ons land trok, nestelt zich de komende dagen boven Midden- en Oost-Euro pa en maakt dat bij ons de wind naar het zuiden draait. Daarmee wordt warme lucht aangevoerd. Er zal ook veel zon zijn en zo kan de tempera tuur de komende dagen tot dicht bij de 20 graden komen. Dat lijkt een mooie aanloop voor de Pasen, maar het is nog onzeker of het na zaterdag nog zo warm blijft. Computer spellingen laten dan I nieuw hogedrukgebied r Engeland aankomen. DeP slagkansen lijken klein^ Pasen, maar een andere t richting met aanvoer vatL lere lucht is niet uitgeslo' TENTOONSTELLING IN WAAGGEBOUW AMSTERDAM AMSTERDAM Het woord „mediene" staat niet vermeld in de jongste druk van de Grote van Dale. Het woord geeft een begrip aan, dat tot nu toe alleen bij de Neder landse joden en bij de vanuit ons land geëmigreerde joden bekend was. Het woord bete kent letterlijk: „staat" of „provincie". Sinds de late middeleeuwen werd het woord in Duitsland en Oost- Europa gebruikt om het zo genaamde „Landjudenschaft" te omschrijven, een gebied waarin verschillende joodse gemeenten in organisato risch, juridisch en religieus opzicht zelfbestuur bezaten onder toezicht van de over heid. In Nederland, waar de joden altijd relatief beter zijn ont vangen en in de samenleving geaccepteerd dan in de rest van de wereld, valt het be grip niet zo scherp te omlij nen. Men kan zeggen, zoals Edward van Voolen in zijn bijdrage aan het bij Meulen- hoff te Amsterdam versche nen boek „De mediene" op merkt, dat het begrip in Ne derland duidt op de joden en hun gemeenten, „killes" ge- rtaamd, in de kleinere steden of op het platteland buiten Amsterdam, dat, zoals we weten, bekend staat als „Mo- kum". Het begrip mediene is dus het best op te vatten als een afspiegeling van het Ne derlandse begrip „de provin cie", dat staat tegenover de grote steden in het westen, de Randstad. Tegenstelling De jaren door is de tegenstel ling tussen Mokum als het centrum bij uitstek van het joodse leven in ons land, en de mediene altijd groot ge weest. De wederzijdse min achting uitte zich in scherpe scheldwoorden. De Amster dammer werd „cholemwa- cher" genoemd, iemand die niet verder kijkt dan de Blauwbrug, terwijl de Am sterdammers de joden van het platteland en de kleine steden spottend „mediene- sjtampersnoemden. De boeiende tentoonstelling, die afgelopem donderdag in het Amsterdamse Waagge bouw werd geopend, gaat echter niet op deze tegenstel ling verder in. Het is veeleer een historisch bedrijvende, didactische tentoonstelling. Zij laat derhalve de vraag open of de rijke joodse ge meenschap in Den Haag, op Mokum na de grootste van Nederland, tot de mediene gerekend mag worden. Uit het rijke verleden van de Haagse gemeenschap worden prachtige schatten getoond van de Portugese joden uit de stad. Men ziet daar onder an dere het beroemde, met gea quarelleerde tekeningen geïl lustreerde bouwplan van de Portugese synagoge, dat tus sen 1726 en 1729 door David de Fonseca is gemaakt. En ook is er een indrukwekkend schilderij van don Francisco Lopez Suasso, baron van Avernas le Gras, in zijn tijd een zeer invloedrijk Hage naar, die over een zo groot vermogen beschikte dat, naar de overlevering het wil, hij zelfs geld beschikbaar kon stellen om de koning-stad houder Willem III te helpen bij het verwezenlijken van zijn politieke oogmerken. Hij bezat een voornaam huis aan de Kortè Voorhout. De tentoonstelling laat duide lijk zien, dat er, buiten Mo kum en Den Haag om, in de mediene een zeer aktief joods leven heeft bestaan. Zowel in de grote provinciesteden, waarvan Zwolle en Gronin gen tot de belangrijkste heb ben behoord. Als ook in de kleinere gemeenten Borculo, Enkhuizen, Veghel en 01- denzaal. Wisselwerking Het leven van ae ioden in de mediene bleef zich, dat maakt de ontwikkeling en de tentoonstelling duidelijk, vol trekken in een wisselwer king. Enerzijds tussen de eco nomische coatacten met de omgeving en- anderzijds de hang naar-het handhaven van de eigen joodse identiteit, zowel thuis als ih-de sy'nago- fe, waarbij de inhoudelijke waliteit van het joodse le ven van plaats tot plaats ver schilde.-,.^.. De tentpohsteïljng toont de geschiedenis ran het joodse leven in wde mediene in hoofdzaak "vanuit de joodse traditie. Het centrale uit gangspunt is: hoe konden de joden, zo ver verspreid met soms en vaak over langere perioden zo weinigen bij elkaar, toch een eigen joods leven opbouwen binnen de Nederlandse niet-joodse ge meenschap? Hoe dat funda mentele probleem een existentie-probleem van de eerste orde overwonnen werd, wordt in de tentoon stelling uitgelegd aan de hand van de 16de eeuwse co dificatie van de joodse wetten en leefregels, de zgn. „Sjoel- chan Aroech" - „de gedekte tafel", waarin de grondregels en voorwaarden staan be schreven, waarop het joodse leven strikt genomen geba seerd zijn. Ieder hoofdstuk Een joods echtpaar in Drentse klederdracht omstreeks 1880. Een voorbeeld van aanpassing aan het platteland. Daarnaast probeerde men zo veel mogelijk een joods leven te leiden. van de tentoonstelling begint met een citaat uit deze 16de eeuwse wetscode. Een voor beeld hieruit: „Dit zijn de dingen die niet aan maat ge bonden zijn: eerbied voor de ouders, het verrichten van menslievende daden, 's mor gens en 's avonds het leer huis bezoeken, huwelijken bevorderen, doden begelei den, aandacht bij het gebed, onderlinge vrede Stichten; en het bestuderen /Van ^de thora weegt tegen dit" alles op en leidt er toe". Het Joods Histpüsfcli^Iuseum heeft speciaal vpoE-deze ten toonstelling een diepgaand onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de ongeveer 168 „killes", de joodse ge meenten in alle dorpen en steden van Nederland. Voor wie meer wil weten is van belang, dat er in het museum een database staat opgesteld, waar men, gegevens over ei gen streek, dorp of stad in kan zien. Ook is er een volle dige opgave van de mediene- literatuur. De tentoonstelling duurt tot 25 november in het Waaggebouw aan de Nieuw- markt. J.H.G.OUDE BRUNINK TNO ONTWIKKELT BETROUWBAARDER EN VEILIGER METHODE UTRECHT Met het ontwer pen van een zogeheten vinger- bloeddrukmeter hebben inge nieurs van TNO een betrouw baarder, simpeler en minder riskante methode ontwikkeld om de bloeddruk te meten. Volgens de nieuwe vinding wordt de bloeddruk via een klein manchetje om een vin ger gemeten met een klein handzaam apparaatje, boorde vol micro-elektronica. Het apparaat is waarschijnlijk een nieuw belangrijk hulp middel in de strijd tegen (te) hoge bloeddruk, die de kans op het krijgen van bij voor beeld hart- en vaatziekten aanzienlijk vergroot. De bloed druk wordt nu in de regel ge meten via een manchet om de arm, een bijna een eeuw oude methode die weliswaar mak kelijk is toe te passen maar waarmee men maar een mo mentopname krijgt van de ontwikkeling van de bloed druk. Met het nieuwe apparaat kan men de bloeddruk als het moet uren achter elkaar con stant registreren zodat men een veel beter beeld krijgt, al dus ir K.H. Wesseling, hoofd van de Werkgroep Biomedi sche Instrumentatie van TNO in Amsterdam. Hij heeft samen met nog twee andere ingenieurs acht jaar lang aan het apparaat gewerkt. De grondslag voor de nieuwe methode werd overigens niet gelegd door TNO maar tien jaar geleden door de Tsjechi sche fysioloog Penaz. Het grote probleem was om een instru ment uit de dokteren Penaz' ideeën in de praktijk konden worden gebracht.Na jaren onderzoek is dat ir Wes seling en de zijnen gelukt. Bij TNO zijn inmiddels tien proefapparaten uitvoerig ge test en ir Wesseling verwacht dat het apparaat over een jaar op de markt komt. De naam van de fabrikant wil hij niet onthullen. „Het is een bekend bedrijf dat echter voorlopig anoniem wil blijven. Het zetelt overigens niet in Eindhoven", zo wilde hij slechts kwijt. Wes seling verwacht dat er grote afzetmogelijkheden zijn voor het apparaat. Voor dit soort in strumenten is er in de wereld een miljoenenmarkt, zo zei hij. Op een congres in Utrecht over hoge bloeddruk op oude re leeftijd zei Wesseling giste ren dat de traditionele „arm- manchet" ook onbetrouwbaar is omdat vooral bij bejaarden de bloeddruk vaak kunstmatig omhoog gaat, louter en alleen doordat de armmanchet wordt opgepompt. Bij de nieuwe ap paratuur is de kans dat derge lijke vertekeningen optreden aanzienlijk geringer. De pa tiënt kan er gemakkelijk en ontspannen bij blijven zitten en merkt van het kleine man chetje aan de vinger nauwe lijks iets. Ook is de nieuwe methode schoner en minder riskant dan meting via slangetjes via de slagaders. Die methode, die bijvoorbeeld wordt toegepast op intensive care-afdelingen, is nogal bloederig en boven dien bestaat het risico van bloedstollingen. Amsterdam f.bew. De Bilt onbew. Dublin regen Frankfort onbew. Genéve h.bew. Helsinki onbew. vanmorgen 07.0«g|s ptemp^Q* urg onbew. 10 12 0 10 -1 L_. 11 'ïty1 8 *4 IE 1 se 0° 13 »kc 6 4! 3 ,ot 13 |ak io >ei Zurich Casablanca Istanbul Las Palmas 0 fev€ nis 17 rkl Bollen - en bloesemberich t DEN HAAG In de Bcfnr streek bloeien de narcisvP™ volop en beginnen de v/„: tulpen, de tulipa's, nu goed te bloeien. Op de v, kenhof is van alles te ziet dens de paasdagen. De wachting bestaat dat f name de kassen een enr belangstelling zullen freA Onder de voorjaarszon bifï in de open lucht de hyl then, narcissen, blauwe a g jes, de eerste tulpen, etc. I" In de Kop van Noord-Holi bij Den Helder, Anna Fait na en Julianadorp staar® narcissen volop in bloeL hyacinthen krijgen kleuf de vroege tulpen bloeien In de buurt van Bergen, j men en Bakkum bloeielr narcissen ook volop en 5? nen de hyacinthen en vrl tulpen te kleuren. In LirL ligt de „Hortus Bulborur, latijnse haam voor bollet waar liefhebbers van wassen heel wat in tere: tegen kunnen komen, wassen in deze bijzondei beginnen nu pas kleur teI gen en hoewel een bezoel dens de paasdagen zeker mogelijk is, zal „Hortus Bi rum eerst over naar scha één of twee weken in I pracht te zien zijn. Met de volgende schepen K8r post worden verzonden. De waarop de correspondentie i ter post moet zijn bezorgd. staejgst ter de naam van het schip veriL-i Argentinië ms „Venus del Ma! april; Australië ms „New Zealair cific" 26 april; Brazilië ms „Venl»k< Mar" 24 april; Canada wekelljttor] vaart; India ms „Isar ExpresJ_ april, Israël ms „Camelia" 231'. Japan ms „Thames Maru" 24r Kenya, Oeganda, Tanzanië ms P na" 26 april; Nieuw-Zeeland n Zealand Pacific" 26 april; Ver. van Amerika ms „LoosdreL april, ms „Andes Discoverer april; Zuid Afrika (Rep.) ms „Ort- 26 april.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2