L We maken van
f
Bui tenstaanders
thrillerach tige
comedy film
Bachs Johannes in kleurrijke visie
Luigi Barzini overleden
Oude schoenen als kunst: aanleiding van rechtzaak
Eenderde ziekte
klachten gevolg van
snelle verandering
in maatschappij
KUNST
^Filmmuseum met
"(films uit het
ÜHitler-tijdperk
•aj
oiAMSTERDAM Het Neder-
ailands Filmmuseum in Amster
dam vertoont van 8 tot en met
ill7 mei zes films uit het Hitler-
in-tijdperk. Tijdens het regime
idvan het Derde Rijk zijn, volgens
lohet filmmuseum, ruim duizend
iilms gemaakt. Meestal amuse
mentsfilms, maar 180 kunnen
aials politieke propagandafilms
Ejtworden gekenmerkt. Gedraaid
eiworden onder andere Der Ver-
kflorene Sohn (uit 1934), Der
e(Mann der Sherlock Holmes war
oj(l937), Achtung, Feind hort mit
en Kopf hoch, Johannes
idWl940).
Êcidóe Sou/unit
ZATERDAG 31 MAART 1984 PAGINA 11
Een jaar lijkt zo voorbij en
de uitvoeringen van Bachs
passiemuzieken schijnen nog
zo kort geleden. Toch trek
ken in deze lijdensweken al
weer vele duizenden Bachbe-
wonderaars al dan niet ge
wapend met partituur naar
kerken en concertzalen om
het wonder van de Matt-
haus- en Johannes Passion
naar geest en muziek te on
dergaan. Ook de Scheve-
ningse Oude kerk was gister
avond tot en met de laatste
plaats bezet bij de uitvoering
van de Johannes-Passion
Uitvoering van de Johannes Passion
van Joh. Seb. Bach door de C.O.V.
„Scheveningen" o.l.v. Jos Vranken
m.m.v. solisten en het Gewestelijk
Orkest. Oude kerk, Scheveningen.
door de C.O.V. „Schevenin
gen", een in Scheveningen
welhaast niet meer weg te
denken traditie, hoewel de
opheffing van het Geweste
lijk Orkest ook in deze krin
gen ernstige zorgen baart.
De traditie heeft onder aan
voering van Jos Vranken
stevig wortel geschoten.
Toch schuilt in een traditie
ook het gevaar van routine,
van een vertrouwen op in
het verleden opgedane ken-
kest tot een vruchtbare sa
menwerking kwamen.
De alt Heieen Resoort en de
tenor Jos van der Lans wa
ren de positieve verrassingen
nis. Dat leek het geval in het bij de solisten, zij vestigden
gevaarlijke openingskoor nadrukkelijk de aandacht op
waarin de sopranen over
heersten, de mannen te zwak
hun niet geringe kwaliteiten.
Cor Niessen gaf als vanouds
inzetten en het orkest niet op waardige wijze de Chris-
feilloos speelde. Maar Jos tus-partij gestalte, Anton
Vranken weet dergelijke on- Trommelen zong betrouw-
gerechtigheden onmiddellijk baar in de Evangelistenpartij
te corrigeren en dat resul-
teerde in een veerkrachtige.
overtuigende en kleurrijke hun taak berekend.
weergave waarin koor en or-
ADR. HAGER
Nederlandse
film op festival
in Cannes
DEN HAAG De Nederland
se korte animatiefilm „Het
scheppen van een koe" van
Paul Driessen is geselecteerd
voor de officiële competitie
van het filmfestival van Can
nes. Een woordvoerder van
het ministerie van WVC heeft
dit vrijdag bekendgemaakt.
Het is de tweede achtereenvol
gende keer dat een korte ani
matiefilm geselecteerd is voor
het festival. Vorig jaar was het
„Haast een hand" van Gerrit
van Dijk.
'DINIDAMA VEEN TOM BURGHARD:
1
it
Tom Burghard en Dini Damave: „Buitenstaanders goede basis voor bioscoopfilm".
jr1 AMSTERDAM „Haar mand die geen genoegen
,izoet-zure stijl, de zwarte neemt met voor de hand
hf humor van Renate Dor- liggende onderwerpen en
'resteins schrijversdebuut „Buitenstaanders" beant-
idf „Buitenstaanders" heeft woordde daaraan. Ik
me onmiddellijk gepakt, sprak er met de film-
Ik las erover. Eerst in een
maakster en scenario
schrijfster Dini Damave
kort krantebericht, later over, met wie ik eerder
in een groot artikel. Het samenwerkte en zij was
gegeven prikkelde me zo,
dat ik het boek kocht en
1 het in één adem uitlas.
het met me eens: „Buiten
staanders" kon als basis
voor een heel goede bio-
Achteraf bezien ben ik ie- scoopfilm dienen". Aldus
Hackensack
In Theater PePijn
treedt zondag
middag om drie
uur op groep Hac
kensack van Pe
ter van Bergen,
met muziek van
Monk, een van de
belangrijkste
componisten van
de moderne jazz.
Thelonius Monk
ontwikkelde tij
dens de beboppe-
riode een geheel
eigen stijl, vanuit
de roots van de
jazz. Er is nauwe
lijks een moderne
jazzgroep aan te
wijzen die niet
een standard van
Monk op het pro
gramma heeft
staan. Maar er
zijn weinig groe
pen die de mu
ziek van Monk
maar enigszins
kunnen benade
ren, omdat het
niet eenvoudig is
het goed te spe
len.
In Nederland is
de groep Hacken
sack uitsluitend
met zijn composi
ties bezig. De
nieuwe samen
stelling (met pia
no) zal in de toe
komst voorname
lijk eigen stukken
spelen. Het idee
kwam van de
Haagse saxofonist
Peter van Bergen.
Een greep uit de
composities van
Monk, die zondag
worden gepeeld:
Well you
needn't",
„Straight no cha
ser", „I mean en
„Epistrophy".
Hackensack be
staat uit Peter
van Bergen
tenorsax, Ron van
Peter van Bergen.
Rossem trompet-
/piano, Ernst Ge-
lerum bas en
Martin van
Duynhoven slag
werk.
Concours
In de Haagse Jazz
Club aan de Pa
pestraat 32 wordt
zondagmiddag om
drie uur de twee
de voorronde ge
houden van het
Haagse Jazz Club
Jazzconcours
1984. Drie orkes
ten treden op:
Original Main
stream Seven uit
Den Bosch, Little
Town Jazzband
uit Schagen en de
Sunnyside Jazz
band uit Nun-
speet. De OMS
put inspiratie uit
de jazz die in de
jaren 1925 tot
1950 de troon
aangaf: geen oude
stijl maar wel tra
ditional. De LTJ
bestaat uit zeven
man en heeft een
lich t verteerbare,
prettig en goed in
het gehoor liggen
de sound. De
band zoekt het
voornamelijk in
het weinig ge
speelde repertoi
re. De SJB is een
dixilandorkest dat
swingende jazz
muziek maakt.
Het repertoire is
veelzijdig samen
gesteld en bevat
behalve de be
kende dixiland-
nummers uit het
begion van deze
eeuw ook num
mers die weinig
door andere or
kesten worden
gespeeld. Er
wordt in wisse
lende bezetting
gespeeld. De jury
bestaat uit Ar ie
van Breda, Wybe
Buma en Rob
Agerbeek.
The little Town Jazzband.
de 38-jarige filmproducent
Tom Burghard die ner
gens gras over laat groei
en als iets hem boeit en
nauwelijks een maand na
de verschijningsdatum
van „Buitenstaanders" de
schrijfster in haar huis in
Haarlem opzocht.
Burghard: „De grap was, dat
ik niet eens de enige was, die
in dat boek een film zag; er
was nog een andere producent.
Maar Renate Dorrestein zag in
ons kennelijk het meest en aan
ons verkocht zij de optie film
rechten. Dit houdt in dat we
binnen een jaar een acceptabel
scenario moeten opleveren.
Kunnen we dat niet, dan kan
Renate met een andere produ
cent in zee gaan. Maar dat ge
beurt niet. Dini heeft al een
synopsis, een samenvatting
van het filmverhaal geschre
ven, duidelijk gebaseerd op
„Buitenstaanders". Die synop
sis wordt uitgewerkt tot scena
rio, waarna de acteurs moeten
worden gevonden. Mei, juni
van het volgend jaar zijn de
opnamen en wie weet gaat de
film in september volgend jaar
in première. Het wordt een
thrillerachtige comedy-bio-
scoopfilm".
Relatief goedkoop
Buitenstanders wordt, aldus
Burghard, een relatief goedko
pe film. „Omdat het verhaal
zich in de zomer afspeelt, in
een omgeving waarvoor geen
dure decors nodig zijn. Ook
het aantal acteurs is relatief
klein, er komt, om maar wat
te noemen, geen Romeins le
ger in voor. Ik wil contact zoe
ken met België, voor een co
productie. Dat heeft natuurlijk
zakelijk gezien voordelen,
maar ook artistieke, omdat ik
de omgeving en het landhuis
waarin Buitenstaanders zich
afspeelt, heel gemakkelijk in
België zie liggen".
Het verhaal van „Buitenstaan
ders", dat Burghard zo pakte,
zit nogal gecompliceerd in el
kaar. De rode draad echter:
een echtpaar met kinderen
rijdt met de auto in een sloot.
Als het gezin hulp zoekt,
wordt die geboden door bewo
ners van een landhuis die in
gedrag bepaald afwijken van
de norm: ze zijn ongevaarlijk,
maar lichtelijk geschift. Maar
wie zijn, in dit geval, de bui
tenstaanders? Of anders: wie
zit achter tralies: de aap of de
bezoeker.
Door het verhaal heen loopt
een tweede rode draad: de ge-
dachtengang van de vrouw
van het echtpaar, Laurie, die
op weg is naar zelfstandigheid
en zich steeds verder van haar
echtgenoot voelt verwijderd.
Ontwikkeling
Dini Damave: „Bij het schrij
ven van het scenario kijk ik
door de ogen van Laurie, die
de hele gang van zaken op af
stand volgt en bovendien zelf
verandert, een ontwikkeling
doormaakt. In haar zullen veel
bioscoopgangers zich kunnen
herkennen. Nee, als de film
klaar is, zal niemand kunnen
zeggen dat er iets feministisch
aan is, ook al gaat het over de
ontwikkeling van een vrouw.
Het gaat over de ontwikkeling
bij een mens, hoe veranderin
gen ontstaan als zich vergelij
kingsmateriaal voordoet.
Ook in de film komt heel na
drukkelijk naarvoren, hoe
Laurie aan zichzelf twijfelt,
merkt dat zij de bewoners van
het landhuis verkeerd heeft
ingeschat en er nu pas aan toe
komt zichzelf te zijn. Bij haar
komt de gedachte op: als ie
dereen in dit huis anders is
dan ik aanvankelijk dacht, is
mijn echtgenoot dan ook an
ders? Met Laurie eindigt de
film; Renate gaf haar boek een
open einde, ik denk dat ik de
bioscoopbezoeker iets meer
meegeef: Laurie die een beslis
sing heeft genomen. Onder
trieste omstandigheden, dat
wel, maar ook als een hoopvol
begin van een betere toe
komst. Ja, eigentijds is het
boek van Renate Dorrestein
zeker, ook in de film zal veel
zitten dat de mens van nu be
zighoudt".
Onhollands
De gegevens die Renate Dor
restein aandraagt, zijn in zeke
re zin onhollands te noemen.
Zij bracht Hitchcock-elemen-
ten in, die voor de film stap
voor stap kunnen worden ge
bruikt. Tom Burghard: „Het
duurde even, voor ik door had
dat Evertje Polder een hond
was. En neem die scène waar
in Laurie en Lupo samen al
leen zijn; in de dialoog tussen
die twee denkt Lupo dat Lau
rie het voortdurend over die
hond heeft; Laurie denkt al
leen maar aan vrijen. Wan
neer zij zegt: „Nu moet het ge
beuren, denkt Lupo dat die
hond dood moet. Nu ja, zo zit
het boek vol met dubbele bo
dems, grapjes, maar waarom
niet hardop wordt gelachen.
Zwarte humor, tragiek waar
een lach bij in zit gebouwd".
Voor Tom Burghard betekent
„Buitenstaanders" zijn eerste
grote speelfilm; wel werkte hij
vele jaren als producent van
korte films en documentaires,
onder andere met Hans Hyl-
kema. Eind 1982 zond de NOS
de tv-speelfilm van hem uit
„Turkse aarde, Hollandse bo
dem".
Dini Damave, 39, deed eerder
de regie van onder meer „Wo
man Power" voor de VPRO
over de bewustwording van de
vrouw, de speelfilm „No Fun"
(VPRO), de videofilm voor
buurthuizen „Aardbeien met
slagroomtaart. Zij schreef di
verse scenario's en de laatste
daarvan is „Echo's en schadu
wen", een speelfilm geschre
ven met de acteur Theo Pont
en in samenwerking met Mo-
lukkers. De film gaat over de
•Molukse samenleving.
Niet wakker
Burghard, die uiterlijk wisselt
van een producent die keihard
kan onderhandelen, naar een
filmmaker die heel goed weet
waar zijn gevoel voor humor
op de filmkijker kan worden
overgedragen, ligt niet wakker
over de filmmogelijkheden
van „Buitenstaanders", die als
film wellicht een andere titel
krijgt. „Daar is een productie
fonds voor bedoeld en verder
doen we er alles aan om een
goede film te maken, bestemd
voor een breed publiek. Dini
Damave beantwoordt volledig
aan het beeld dat men kan op
roepen van een scenario
schrijfster: een stille die niet
veel zegt, maar haar omgeving
nauwlettend in de gaten houdt
en weet te luisteren. „Het ein
de van de film komt als een
verrassing", weet ze al. „Maar
er bestaat toch een stilzwijgen
de overeenkomst dat die te vo
ren niet wordt verklapt?" Die
is er.
FRITS BROMBERG
DUSSELDORP De Westduitse
beeldhouwer en actie-kunstenaar
Joseph Beuys uit Dusseldorp die
vanwege zijn eigenzinnige werken
van boosaardige tijdgenoten af en
toe pakketten krijgt gevuld met
klompen smeervet of roestig afval,
is naar aanleiding van zo'n zending
een rechtszaak begonnen tegen een
gerechtelijke aanmaning tot beta
ling van 95.000 mark.
De voorzitter van een „Werkkring van
Beeldende Kunstenaars (ABK)" in Rijn
land-Palts, Rudolf W. Dreier, stuurde
Beuys in de herfst van 1983 ongevraagd
een paar versleten schoenen die onder de
naam „Die Vorstandsschuhe" tot kunst
waren verheven. De ontvanger reageerde
niet.
Klaarblijkelijk geïrriteerd door het stil
zwijgen, eiste Dreier zijn oude schoenen,
wier kunstwaarde hij schatte op 95.000
mark, tot driemaal van Beuys terug en
liet hem toen door de justitie een aanma
ning sturen.
„Dit is met leuk, maar achterbaks", zei
Beuys' advocaat Jilrgen Binder, die een
bezwaarschrift tegen de aanmaning in
diende en de afzender tot 18 april de tijd.
gaf om de oude schoenen in zijn kantoor
te komen ophalen. „Dreier hoopte klaar
blijkelijk dat Beuys de schoenen allang11
had weggegooid, om zo een schadeclaim te
kunnen instellen", veronderstelde Binder.
Het pakket werd echter bewaard, hoewel
het ongevraagd en doelloos in Dusseldorp
was aangekomen.
Isabella van Keulen
gaat 'NOS
vertegenwoordigen
HILVERSUM De violiste
Isabella van Keulen zal op 22
mei de NOS vertegenwoordi
gen tijdens de Eurovisie-uit
zending „Young musician of
the year 1984" vanuit de Vic
toria Hall in Genève. De NOS-
-radio en televisie zullen deze
rechtstreekse uitzending over
nemen.
Isabella van Keulen is zondag
te beluisteren in het radiopro
gramma „Für Elise" (Hilver
sum 4, 11.00 uur). De NOS-te-
levisie zendt op 2 mei de voor
beschouwing „Op weg naar
Genève" uit, waarin Van Keu
len te zien en te horen zal zijn.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER. RECREATIE. EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME In Rome is vrijdaga
vond de Italiaanse schrijver-
-journalist Luigi Barzini over
leden. Hij was 75 jaar en stierf
aan kanker. Barzini is wereld
beroemd geworden met de
scherpe en treffende manier
waarop hij in een boek de ei
genaardigheden van zijn eigen
landgenoten, de Italianen, wist
te beschrijven. Dit boek, dat
hij eerst in het Engels schreef,
heette dan ook „The Italians",
en is in het Nederlands ver
taald als „Die Italianen".
Na het schrijven van dit boek
is Barzini altijd beschouwd als
een expert in Italië of liever in
zijn bewoners. Amerikanen
wagen zich nauwelijks aan een
bezoek aan dit land zonder
van tevoren Barzini en zijn
„Italians" geraadpleegd te
hebben. In Amerika is Barzini
ook veel populairder dan in
zijn eigen land. Wellicht komt
dat ook omdat de Italiaan er in
de regel geen prijs op stelt zo
scherp, zo kritisch en treffend
bekeken en beschreven te
worden als Barzini dat heeft
gedaan.
Barzini tracht in zijn boek uit
te leggen hoe het komt dat de
Italianen individueel zo voor
treffelijk, zo vindingrijk, zo ta
lentvol zijn, maar als gemeen
schap, als solidariteit, er zo
weinig van terechtbrengen.
„Italië is nooit de som van zijn
inwoners", zegt Barzini.
Het boek „Die Italianen" is
door diegenen die de sociale
wetenschappen als hoofdbe
roep hebben gekozen, wel eens
bekritiseerd en afgedaan als
veel te generaliserend en veel
te oppervlakkig. Maar dat zijn
verwijten die journalisten nu
eenmaal altijd naar hun hoofd
geslingerd krijgen, als zij zich
op het terrein van de weten
schap wagen. En Barzini was
in de eerste plaats journalist.
Het grootste deel van zijn le
ven werkte Barzini voor de
Corriere della Sera, de no 1
van de Italiaanse dagbladen.
Barzini versloeg voor deze
krant onder meer de Zeeuwse
watersnoodramp. De laatste ja
ren (publicisten en politici
gaan in Italië nooit met pensi
oen) schreef hij nog voor de
Giornale Nuovo, de concur
rent van de Corriere della
Sera.
Barzini heeft lange tijd in New
York doorgebracht, waar zijn
vader hoofdredacteur was van
een Italiaanse krant. Vandaar
ook dat hij zijn boeken in het
Amerikaans schreef. Het laat
ste boek heet „The Europe
ans", een schets van enkele
Europese volken, ook dat van
Nederland.
KNO-SPECIALIST
DR.HAMMELBURG MET PENSIOEN
WASSENAAR-DEN HAAG Terwijl hij z'n witte jas uittrekt
zegt hij lachend: „Kun je niet schrijven dat ik zojuist m'n laatste
oortje heb versnoept. Ik heb namelijk net m'n laatste ooroperatie
achter de rug. Morgen nog één stel amandelen en dan is het af
gelopen met de operaties". Dr. Em. Hammelburg (65) uit Wasse
naar, hoofd van de afdeling keel-, neus- en oorkunde (kno) van
het ziekenhuis Leyenburg in Den Haag staat niet echt te trappe
len van ongeduld om die witte jas („het belachelijke statussym
bool van medici"), vanaf vrijdag voorgoed in de kast op te ber
gen. Maar het zij zo. Morgen nog een afscheidsreceptie en dan
trekt hij na 22 jaar de deur van zijn spreekkamer achter zich
dicht.
De heer Hammelburg heeft in de loop der jaren duizenden Ha
genaars in zijn spreekkamer geholpen. Na in het begin van de
jaren vijftig in Amsterdam te zijn gespecialiseerd en gepromo
veerd, bekleedde hij een staffunctie in het Amsterdamse Wilhel-
mina Gasthuis en had hij enige jaren samen met zijn vrouw in
de hoofdstad een polikliniek. In 1962 trad hij in dienst als hoofd
van de afdeling kno in het toenmalige ziekenhuis Zuidwal.
Hammelburg vond het een eer, omdat dit ziekenhuis in den lan
de zeer goed stond aangeschreven. Het feit dat de directeur ver
kondigde dat hij binnen enkele jaren in een gloednieuw zieken
huis zou praktiseren stemde hem helemaal tot tevredenheid.
Kolos
Tot op de dag van vandaag heeft de kno-specialist en nota bene
gemeente-ambtenaar er geen spijt van dat hij zich het grootste
deel van zijn carrière in een kolos als Leyenburg heeft ver
schanst. „Een groot ziekenhuis heeft voor medici veel voorde
len. Er is meer variatie in het aanbod van patiënten. Het kent
veel diagnostische en therapeutische mogelijkheden. Bijna alle
specialismen zijn in huis, zodat je gemakkelijk kunt overleggen
met collegae. Dat zijn ook voordelen voor de patiënt. Hoewel ik
best begrijp dat een klein ziekenhuis voor de patiënten aantrek
kelijker oogt. Het is een wat intiemere sfeer. De mensen schrik
ken als ze komen aanlopen en een gebouw als Leyenburg op
zich zien vallen. Het is moeilijk om een patiënt als individu in
een groot ziekenhuis als dit tot zijn recht te laten komen. Maar
het is wel belangrijk dat dit gebeurt. Daarom moet het personeel
zich bewust zijn van de zaken waarmee een patiënt in dit zie
kenhuis te maken krijgt".
De heer Hammelburg heeft de afgelopen jaren trouwens weinig
last gehad van zijn baas, het Haagse gemeentebestuur. De con
tacten lopen nu eenmaal altijd via de directeur. Toch heeft de
medische staf volgens hem wel de behoefte gehad om direct met
het gemeentebestuur of de raadscommissie voor maatschappelijk
welzijn en volksgezondheid te praten. Maar het reglement laat
dit nu eenmaal niet toe. Toch vindt de heer Hammelburg Ley
enburg een fijn, goed georganiseerd ziekenhuis. „Er kan hier erg
veel en je moet in de geneeskunde nooit achterlopen. Maar de
apparatuur wordt steeds duurder. We zijn nu op het punt aange
komen om een keuze te maken. Ziekenhuizen in dezelfde stad
kunnen niet meer allemaal dezelfde dure apparatuur aanschaf
fen. Weet je dat ze in Amerika hele dure apparatuur mobiel
hebben gemaakt? Op die manier kunnen drie of vier ziekenhui
zen een aantal malen per week van de apparatuur gebruik ma
ken zonder dat de patiënt naar elders hoeft te worden gebracht.
Ik vind dat geen gekke oplossing".
Ziekmakend
Typisch Haagse problemen heeft de rustige en sympathieke spe
cialist niet gekend. Maar dat er ook binnen zijn specialisme nog
genoeg te onderzoeken valt mag duidelijk zijn. Het benauwt
hem heel erg dat niet minder dan eenderde van de patiënten
met schijnbaar lichamelijke klachten komt die naderhand een
psychische achtergrond blijken te hebben. „Ik heb sterk het idee
dat de mensen de snelle veranderingen in de maatschappij niet
aankunnen. Het zijn vaak klachten die eigenlijk het gevolg zijn
van een ongezonde levenswijze of levensomstandigheden: door
werk, werkloosheid of het gezinsleven. Het zijn deze ziekma
kende factoren, waarmee wij voortdurend worden geconfron
teerd. Zo kwam er een paar weken geleden een vrouw op mijn
spreekuur. Ze had last van duizelingen. Ik kon niets vinden. La
ter bleek dat zij de hele dag een baan had, op de zaterdag ook
nog eens werkte, thuis vier kinderen moest verzorgen en een
man had die niets aan het huishouden deed. Of een jongetje die
met hardnekkige keelklachten bij mij kwam. De huisarts had
hem ook al onderzocht en het een en ander gegeven, maar niets
hielp. Na enkele malen met zijn moeder te zijn geweest sprak ik
hem een keer alleen. Toen bleek dat zijn ouders in scheiding
lagen. Die keelpijn was dus eigenlijk niets lichamelijks, hij wist
zich gewoon geen raad met de situatie thuis. Met dergelijke za
ken moet je ook als specialist tegenwoordig altijd rekening hou
den en ernaar zoeken. De huisartsen vangen natuurlijk gelukkig
een groot gedeelte op. In het geval van dat jongetje was de link
niet gelegd en ik moet eerlijk bekennen dat dit ook niet als eer
ste bij mij op kwam. Je verwacht zoiets niet bij een jonge knul".
Disco
Binnen zijn specialisme zijn er ook nog geen oplossingen gevon
den voor bepaalde vormen van kanker („toch kunnen we al
veel soorten door vernieuwde chirurgische- en bestralingstech
nieken") of het zo schijnbare niemendalletje als een neusver-
koudheid. De binnenoordoofheid is een ander probleem. Als het
slakkenhuis is beschadigd door vergiftiging, ouderdom of la
waai, dan kunnen de specialisten niets anders doen dan de pa
tiënt een gehoorapparaat aanbieden. Per jaar worden in Neder
land dertigduizend van deze apparaten verkocht.
Er komen tegenwoordig nogal wat jongeren met oorklachten.
De oorzaak van de klachten kan volgens dr. Hammelburg heel
goed liggen in het feit dat ze de hele dag met een koptelefoon op
naar harde muziek luisteren. De schade is afhankelijk van de
duur en de intensiteit. Zo kan zeer geregeld bezoek aan de disco
die de heer Hammelburg tijdens het gesprek hardnekkig „be-
atkelder" blijft noemen funest zijn voor de oren. Er bestaat
volgens hem de kans dat blijvende beschadiging optreedt. „Zo
kreeg ik een keer een jongen binnen die oorsuizingen had. Hij
bleek de hele dag met een koptelefoon op naar muziek te zitten
luisteren. Ik adviseerde hem dit even te laten en de suizingen
verdwenen. Geluid wordt schadelijk bij ongeveer 85 a 90 deci
bel. Zo'n beatkelder draait de muziek met 110 decibel".
Zondagskind
De heer Hammelburg is een tevreden mens. Zijn carrière heeft
weinig dieptepunten gekend. Hij noemt zichzelf daarom ook een
zondagskind. „Ik heb geboft in het leven. Dit vak is mede zo
aantrekkelijk, omdat je korte-termijn-successen kunt boeken.
Maar ik heb ook veel te danken aan mijn vrouw, die vakdocente
in Leyenburg was. Zij heeft vaak mijn aandacht erop gericht
hoe zeer ziel en lichaam met elkaar zijn verweven".
Omdat zijn vak voor hem een hobby is zal dr. Hammelburg niet
helemaal van het kno-toneel verdwijnen. Er zijn nog wat medi
sche commissies waarin hij zitting heeft. Maar ook zijn kinderen
en kleinkinderen, de muziek, zijn tuin en niet te vergeten de
schrijvers van de Nederlandse literatuur krijgen vanaf vrijdag
met hem te maken.
Althans, dat heeft hij beloofd.
LOEK MOOR
