Veel culturen gingen
vooraf aan
Toyota, sterk maar waar.
bioscopen
let uit de
iivinciale
eftuin
maargerust, u gelooft uw ogen niet als u dezeToyota's en de prijs
ziet. Toyota staat midden in de spotlights. Ga kijken en maak
kennis met de nieuwe voorsprong die Toyota genomen heeft.
terdag wordt bij alle Toyotadealers een autoshow gehouden.
Een Toyotashow die u van de ene verrassing in de an
dere doet rollen.
Spotlight Specials: T\vee van die verrassingen zet
Toyota extra in de spotlights. De nieuwe uitzonderlijk luxe
Tercel XG en de nieuwe exklusieve Corolla Liftback SXL. Zeg
Jan-uitvoering. De spotlights op de zakelijke Camry. Veel,
cl spodights op de befaamde Corolla-serie.
En natuurlijk spotlights op de zuinige Starlet, de luxe
cssida, de sportieve Celica, en de gekroonde perfektie
p Toyota: de Crown. Bovendien geeft Toyota 2 jaar garantie
een maximum van 100.000 km. Vrijdag en za-
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
ALPHEN AAN OEN RUN EU
ROCINEMA I (Van Boetzelaer-
straat 6. tel. 01720-20600):
Schatjes (12); 18.30, 21.00. za.
zo. wo. ook 13.30. EUROCI
NEMA II: Hot Bubblsgum (12);
(beh. dl.) 18.45. 21.15. za. zo.
wo. ook 13.45. EUROCINEMA
III: Wargame* (al); 18.45, 21.15.
EUROCINEMA IV: Curae of
the pink panter (al); 18.30,
21.00. za. zo. wo. ook 13.30.
NACHTVOORSTELLING
EUROCINEMA I: Begeerte
(18); za. 24.00. EUROCINEMA
II: Weskendsex in het paradijs
(18); za. 24.00. EUROCINEMA
III: Wargame* (16); za. 24.00.
EUROCINEMA IV: Cur*e of
the pink panter (16); za. 24.00.
KINDERVOORSTELLING
EUROCINEMA III: 101 dalme-
tiëra (al); za. zo. wo. 13.45.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19, tel. 071-121239): Christina
(12); 14.30, 19.00, 21.15. zo.
14.15, 16.30, 19.00, 21.15.
LIDO I (Steenstraat 39. tel.
124130): Schatles (12); 14.30.
19.00, 21.15. zo. ook 16.45.
LIDO Hz Carmen (16Y, 14.30.
19.00, 21.15. zo. ook 16.45.
LIDO III: Moord in axtaaa (12);
14.30, 19.00, 21.15. zo. ook
16.45. LIDO IV: To be or not
to be (al); 14.30. 19.00, 21.15.
zo. ook 16.45. STUDIO (Steen-
straat 39. tel. 133210): E la neve
va (16); 19.00, 21.15. do. vr. ma.
dl. ook 14.30. TRIANON
(Breestraat 31, tel. 123875): Raa-
poetin (12); 14.30, 19.00, 21.15.
zo. 14.15, 16.30, 19.00, 21.15.
REX (Haarlemmerstraat 52.
tel. 071-125414): Zweedee sex
Karties (16); 14.30, 19.00, 21.15.
INDERVOORSTELLING
STUDIO: Tekenfllmfeetival
van Walt Disney (al); za. zo. wo.
14.30. zo ook 16.45.
NACHTVOORSTELLING
REX: Honey throat (18): vr. za.
23.30.
VOORSCHOTEN GREENWAY
THEATER (Schoolstraat 23-b.
tel. 01717-4354): Les uns et lee
autre* (al); vr. za. ma. dl. wo.
20.00. De mannetjesmaker (16);
do. zo. 20.30. Trinity Is still my
namen (al); za. zo. 15.45.
KINDERVOORSTELLING
Dik Trom en zijn dorpsgenoten;
za. zo. 14.00. wo. 14.30.
WASSENAAR* ASTRA (Lang
straat 32. tel. 01751-13269): An
officer and a gentleman (12h
do. t/m zo. 20.00. Rear window
(12); ma. t/m wo, 20,00.
KINDERVOORSTELLING
De dolle dwaze Bugs Bunny
film; za. zo. 14.00.
DEN HAAG* ASTA (Spul 27. tel.
463500): Christine (12); 14.00,
19.00, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. BYOU (Spul 27.
tel. 46.11.77): Schatjesl (12);
14.00, 19.15, 21.45. ZO. 13.30,
16.00. 19.15, 21.45. CALYPSO
(Spul 27. tel. 463502): Gorky
park (16); 13.45, 18.45, 21.30.
zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
BABYLON 1 (naast Centraal
Station, tel. 471656): Silkwood
(al): 14.00. 18.45, 21.30. zo.
13.15, 16.00, 18.45. 21.30.
BABYLON 2: The big chili (alk
14.00. 19.15, 21.45. ZO. 13.45,
16.15, 19.15, 21.45. BABYLON
3: De stille oceaan (16); 14.00,
19.00, 21.30. zo. 13.30. 16.00.
19.00, 21.30. CINEAC 1 (Bui
tenhof 20, tel. 630637): Hallo-
ween III (16); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. CINEAC 2: Scandalous
(al); 14.00, 18.45, 21.30. za. zo.
wo. 18.45, 21.30. CINEAC 3:
Rope (16); 14.00, 18.45. 21.30.
zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
EUROCINEMA (Leyweg 910,
tel. 667066): Gejaagd door de
wind (12); 13.30, 19.30. za. wo.
alleen 19.45. METROPOLE 1
(Carnegielaan. tel. 456756). E Ie
nava va (16); 14.00. 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45.
21.30. METROPOLE 2:
De openingstijden
tljn: tot 15 april van
10 tot 18 uun
's maandags
gesloten. Van 18
april tot 30 juni van
10 tot 19 uur,
eveneens
's maandags
gesloten.
ODEN - Garage Vlasveld B.V. - Haarlemmerweg 49A RIJNSBURG - Garage Dijksman B.V. - Oegstgeesterweg 17-23 TER AAR - Garagebedr. J.J. van der Geest - Westkanaalweg 37 ZOETERWOUDE - Garage
eemskerk - Schenkelweg 109 Kijk voor het telefoonnummer van uw Toyota-dealer in de Gouden Gids (rubriek "Auto-dealers").
37
van de danskunst
Arnhemse ensemble
is" lijkt op het eerste
irofessioneel. Training
toire gaan terecht
van de academische
Die toneeldansers,
ig van de Arnhemse
Temie, die choreogra-
nleg dan wel ambities
[worden bij hun vinge-
gen deskundig bege-
een ervaren choreo-
de persoon van Nils
Het gezelschap, dat
lig in het HOT op-
rordt zelfs geconfron-
:t stijgende bezoekcij-
een groeiende schare
Toch kleven er nog
ivinciale" beperkingen
rodans", waarin opna-
ïlijk bleek voor diege-
door het Ned. Dans-
scènische of tech-
lenen werden afge-
lanskunst is een visue-
en de uitvoerenden
inmaal gebonden aan
normen, die onder
van de harde toneel-
de gehele we-
;n. „Introdans" wil in
des lands een gat in
;t opvullen, begrip
voor plastische
;id en mogelijkhed
ronderstelt in een
xiode geen ingewik-
]|horeografieën, maar
J volmaakte, musculair
fitief onderling harmo-
gitvoering daarvan. In
mag de getalen-
iUcas van Dapperen
«1 tweemaal te lang
demonstreren. 7
aanpak en muzik;
buiten kijf. „Rush"
it Jan Vooren ver
deel talent op het stuk
psbehandeling en een
nde inschatting van de
mogelijkheden. Voor
rassen danskunst is
Is Christe, in wiens
lounds" lyriek en dy-
uiterst gelukkig in el-
irlengde liggen. Met
gse première van het
gemonteerde „Pub"
Ihriste zelfs voor een
Ndie door haar vaart
humor, haar bewe-
dsten en vooral ook
:.|r eigentijdse, tegen de
,f aanleunende sfeer, ze-
repertoire zal houden.
FRANK DELBOY
^pidaristen
Congres-
bouw
N HAAG
24 en 25 maart
rdt in het Con-
i Haag een in-
ïationale mi-
alenbeurs ge-
'den.
PRACHTIGE EXPOSITIE IN ESSEN
ESSEN De aanblik is even
statig als indrukwekkend:
Villa Hügel, de voormalige
woonstee van de staalfamilie
Krupp aan de rand van Essen.
Vandaag de dag is deze villa
met zijn van onder tot boven
in eikehout uitgevoerde
wandbetimmeringen uitge
groeid tot een expositiecen
trum, nadat het door de naza
ten van Krupp als woonver
blijf werd opgegeven. Net als
tijdens de bouw wordt ook nu
gedacht in superlatieven.
De tentoonstelling over Peru,
die er tot en met 30 juni
wordt, gehouden, roept dat
beeld tenminste op: 800 expo
sitie-stukken, waarvan 540 uit
Peru zelf afkomstig. Schitte
rende staaltjes van antieke
volkskunst, keramische graf
vondsten, gouden siervoor
werpen en heuse mummies
worden afgewisseld met schil
derijen uit de Cuzco-school als
herinnering aan de Spaanse
conquistadores, die niet alleen
het vroegere Inka-rijk omver
wierpen, maar ook een blij
vend aandeel zouden hebben
in het culturele erfgoed van
dit Zuidamerikaanse land, dat
tussen Chili en Equador langs
de Stille Oceaan ligt gevleid.
In Essen wordt voor de eerste
maal in Europa een compleet
beeld van Peru gegeven. In
de tijd gaat men terug tot
rond 2000 vóór Christus,
waarna men via allerlei tus
senstadia uitkomt bij het he
den. Niet minder dan 200.000
bezoekers worden verwacht
in Alfred Krupps voormalige
residentie, die zelf rijk is aan
prachtige zestiende eeuwse
Brusselse wandtapijten en en
kele indrukwekkende renais
sancistische en zeventiende
eeuwse meubelen.
Collecties
De Peru-tentoonstelling in
Essen is samengesteld uit zo
wel museumcollecties als par
ticuliere verzamelingen. Di
rect valt de omvangrijke hoe
veelheid keramiek op uit met
name de eerste periode van
het land, waarvan de bewo
ners geen schrifttaal kenden,
althans niet overleverden. Er
is allerlei exotisch gevormd
vaatwerk te zien, afkomstig
uit oude graven. Veelkleurige
keramiek, versierd met deels
geometrische motieven, dat
gebruikt werd bij o.a. mense
noffers, waarmee de goden
gunstig gestemd moesten wor
den. Ook liggen in een aantal
vitrines enkele schedels: sche
dels waarin rond vierduizend
In de droge woestijnbodem bleven de stoffelijke overschotten
van gestorven mensen voor een deel geconserveerd. Deze (na
tuurlijke) mummie is te zien op de expositie in Essen. De even
eens verrassend goed geconserveerd gebleven haarband ver
toont nog opmerkelijk felle kleuren.
jaar geleden door toenmalige
artsen gaten werden geboord
(trepanatie) en waarvan delen
gelicht zijn. Deskundigen
hebben aan de hand van late
re weefselgroei kunnen na
gaan dat patiënten, die eer
dergelijke operatie ondergin
gen, in enkele gevallen zeker
tien tot twintig jaar hebben
kunnen verder leven. Schitte
rend zijn twee kleine, gouden
beeldjes van een godheid en
een jaguar. Unieke stukken;
alleen de jaguar al is verze
kerd voor één miljoen D.
Mark.
Evenals in het oude Egypte
werden ook in het antieke
Peru de lijken van aanzienlij
ke personen gemummificeerd.
In tegenstelling tot de Egypte-
naren lieten de Peruanen
echter de organen op hun
plaats zitten. (In Egyptische
graven ziin canopen (vazen)
aangetroffen, die speciaal be
stemd waren om er de orga
nen van de gestorvenen in te
bewaren.) Op de tentoonstel
ling is te zien hoe de gestor
ven Peruanen (in hurkzit)
omwikkeld werden met ver
scheidene meterslange veel
kleurige doeken, die van de
dode een merkwaardige pop
maakten, die tot slot ,,be-
kroond" werd met een mas
ker, dat de dode moest voor
stellen.
Perioden
De Peru-tentoonstelling in
Villa Hügel is onderverdeeld
in een aantal perioden, waar
bij sprake is van eigen cultu
rele karakteristieken. In dit
verband is de Nazca-periode
interessant met zijn keramiek,
waarvan niet alleen erotisch
vaatwerk te zien is, maar
waarbij de keramist ook ziek
ten heeft uitgebeeld als ver
siering van zijn produkt. Van
zelfsprekend wordt ingegaan
op de „lijnen van Nazca",
waaraan de Zwitser Erich von
Dëniken meende te kunnen
ontlenen dat het hier een
reeks signalen betrof van c.q.
voor buitenaardse ruimte
vaarders, die in onheuglijke
tijden Peru zouden hebben
bezocht. (In sommige gevleu
gelde afbeeldingen op stéles
uit die tijd aanwezig op de
expositie ziet Von Dëniken
eveneens buitenaardse kos
monauten.) Het gaat hier
evenwel om een reusachtige
astronomische kalender, in
combinatie met gigantische
diervoorstellingen, waarvan
verondersteld werd dat de go
den ze vanuit de hemel zou
den kunnen gadeslaan. Om
dat tal van bijzonderheden uit
het oude Peru nog steeds niet
een afdoende wetenschappe
lijke verklaring hebben, wist
Von Dëniken met zijn ziens
wijze veel mensen te interes
seren voor zijn hypothese,
waarover hij tal van boeken
schreef. Tijdens de persconfe
rentie over de Peru-tentoon
stelling in Essen nam hij in
zoverre afstand van zijn vroe
gere standpunt, dat hij op
merkte „slechts geopperd te
hebben dat het mogelijk zou
zijn geweest dat buitenaardse
wezens in het verre verleden
Nazca zouden hebben be
zocht....".
Cultuur
Al spreekt het oude Inka-rijk,
waarover de zonnegod Inti
heerste, misschien het meest
tot de verbeelding, dat wil
niet zeggen dat daarvóór niet
een hoog ontwikkelde cultuur
bestond in dit land. Perioden,
die aangeduid worden als
Chavin, Paracas Cavernas,
Vicüs en Frias staan syno
niem voor belangrijke cultu
rele verworvenheden, die alle
in Essen aan de orde komen.
Totdat op zeker ogenblik de
Inka's binnendringen, talrijke
stammen onderwerpen en een
weergaloos pré-Columbiaans
imperium stichten.
Vanaf 1200 breidt het rijk
zich vanuit de Inka-stad Cuz-
co gestadig uit. Naar een oude
legende kwamen de eerste'
Inka-vorst Manco Cépac en
diens vrouw Mama Ocllo van
uit het water van het Titicaca
meer en markeerden zij de
eerste Inka-nederzetting met
een gouden staf. Onwaar
schijnlijk hoog moet voor die
tijd de levensstandaard ge
weest zijn in het oude Inka-
rijk, dat, gebaseerd op een
stringente economische struc
tuur, in staat was in de le
vensbehoeften van al zijn on
derdanen te voorzien. Arche
ologen hebben kunnen ach
terhalen dat de Inka's er een
punctueel boekhoud- en regis
tratie-systeem op na hielden,
terwijl hun architectonische
prestaties (millimeter nauw
keurige tempelbouw) spreek
woordelijk zijn.
Een demon in
de vorm van
een kat,
hoofdgod van
de Nazca-
cultuur, circa
500 na Chr.
Deze
keramische
sculptuur is
tot
hoofdmotief
van de Peru-
expositie,
die op het
ogenblik in
Essen te
zien is,
uitgekozen.
Aan het Inka-tijdperk wordt
zoals gezegd in Essen veel
aandacht besteed. Zelfs is er
een broek te zien, die een zes
tiende eeuwse conquistador
ooit heeft gedragen. Interes
sant zijn de rekenkoorden
(quipu's) waarmnee de Inka's
rekenden. Door de koorden
met behulp van knopen in
stukken te delen, ontwikkel
den de Inka's, die geen schrift
kenden, een decimaal stelsel.
Het is allemaal op deze expo
sitie aanwezig, als ook het
beeldschrift, waarmee vroege
missionarissen in contact pro
beerden te treden met de In
ka's.
Het hedendaagse Peru wordt
niet vergeten. Klederdrachten
worden getoond, evenals de
produkten van de keramische
nijverheid, waarbij heden
daagse kopieën van oude
Inka-vazen en kruiken nage
noeg niet van oude ziin te on
derscheiden. Het oude hand
werk is volop bewaard geble
ven in dit land, waarvan voor
wat zijn oorspronkelijke be
woners betreft, slechts bekend
is dat die circa 6000 vóór
Christus vanuit Oost-Azië via
de Beringstraat in wat nu
heet Latijns-Amerika arri
veerden. Later zou daar een
cultuur worden gevestigd, die
tot op de dag van vandaag
mensen fascineert.
KLAAS GOïNGA