Toerist in Derde-Wereldland vaak olifant in porseleinwinkel" m erven voor Allah en vaderland hoogste ideaal in Iran aaiiaimmaiiaw steBi ü.lHJJlL4ü:ULmllfüEBE 3TTERDAMS MUSEUM TRACHT MEER BEGRIP TE KWEKEN: 4"SIJTHOFFPERS CeidoeGomcmt ZATERDAG 17 MAART 1984 PAGINA 7 \LEN atssecretaris van justitie, uw Virginie Korte-van =en schat van een Maar de wijze waarop 'oormalige advocate van huize zich als be winds e aan de Tweede Kamer ,teert, geeft helaas geen ding in gejubel uit te i In de wandelgangen it Binnenhof wordt haar lie optreden ronduit genoemd en ook haar naren houden geregeld rvast als zij de Kamer )rd moet staan. Ze komt r en zonder overtui- racht over en hakkelt et veel „eh...'s" door een woorden heen, waar bij ze de ene verspreking op de andere stapelt. Jongstleden maandag debat teerde de kamercommissie voor justitie met haar over het reclasseringswerk en de pro blemen rond drugsverslaafden in gevangenissen. Wij noteer den daarbij uit de mond van de staatssecretaris zinnen als: „Mijnheer de... eh...voorzitte- r...eh..de departemale intacte- neh de departementale eh- ...contacten met het gevange niswezen... eh.. er is geregeld overleg tussen het departe ment en de gevangenisdirec ties". Zij sprak over „de huidi ge bestel" als zij „het huidige bestel" bedoelde, over „de uit gangspunt" inplaats van „het uitgangspunt" en tot groot ver maak der aan wezigen struikel de zij ook over de afkorting C.A.D. (Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs), zodat een zin aldus kwam te luiden: „Ik ga ervan uit dat de ge meenten het CDA zullen on dersteunen In een verhandeling over het binnensmokkelen van drugs in gevangenissen sprak me vrouw Korte-Van Hemel de sombere verwachting uit dat het hoogstwaarschijnlijk nooit zou kunnen lukken, de gevan genissen voor 100 procent drugvrij te maken. „Dat is de realiteit van de eh.. werkelijk heid", aldus de staatssecretaris. Gezien deze dubbele werke lijkheid zei ze dat het niet haar doel is, de gevangenissen „ab soluut drugvrij" te maken, maar „zoveel mogelijk" drug vrij. Dit ontlokte de jonge VVD- woordvoerder Benk Korthals de opmerking: „Dat vind ik wel vreemd. U kent de bijbel, neem ik aan. Daar staat toch ook niet: „Gij zult zoveel mo gelijk niet doden" of: Gij zult zoveel mogelijk niet begeren?" De zaal vulde zich met gelach en gegniffel. „Ik denk..eh...dat de bijbel...eh...dat een vergelij king met de bijbel niet...eh.. hier niet op z'n plaats is", ant woordde de staatssecretaris. Onmiddellijk daarna wendde ze zich tot een naast haar geze ten topambtenaar van Justitie en vroeg, voor velen duidelijk hoorbaar: „Om wie lachen ze nou? Om mij?". De aangespro kene schudde geruststellend het hoofd en beduidde dat het om de opmerking van Kort hals ging. Inderdaad. Om het optreden van de staatssecreta ris valt jammer genoeg bitter weinig te lachen. Haar optre den is dikwijls om te huilen. OLYMPIADE Worden de Olympische Spelen van 1992 in Nederland gehou den? Of liever gezegd, zoals het weekblad De Tijd vorige week schreef, is Nederland wel groot genoeg voor het Olympische record versprin gen in 1992? Prangende vra gen. En zo zijn er nog veel meer. Zoals: wordt Amsterdam of Rotterdam de organiserende stad? Wat gaat het allemaal kosten? En vooral: Wie zal dat betalen? Over die financiële vraagte kens vond donderdagmorgen in de Tweede Kamer een kor te gedachten wisseling plaats, aangezwengeld door de GPV'er Gert Schutte. Staatsse cretaris Van der Reijden, die naast de volksgezondheid ook het sportbeleid in zijn porte feuille heeft, kon er nog niet veel zinnigs over zeggen. Een driemanschap van „wijze mannen" (waarom nou weer geen wijze vrouw erbij ge haald?) onderzoekt momenteel in opdracht van het kabinet of de organisatie van de Spelen financieel wel haalbaar is. Af wachten dus maar. Overigens stak de staatssecretaris niet onder stoelen of banken dat hij, als het geld geen grote pro blemen oplevert, de Olympia de gaarne naar Nederland ziet komen. Het is immers een soort volkstoneel dat in brede kring, zowel nationaal als in ternationaal, de aandacht trekt", sprak de bewindsman. En of de organiserende stad nou Amsterdam of Rotterdam heet, zal hem worst wezen. „Ze zijn me, om uiteenlopende redenen, allebei even lief", al dus de staatssecretaris. Wat hem betreft zou het Olympisch vuur trouwens ook in Gronin gen of Leeuwarden ontstoken mogen worden. Maakt niet uit. „Spottenderwijs gesproken zouden we de Spelen zelfs in Boskoop kunnen houden filo sofeerde de bewindsman De PvdA'er Flip Buurmeijer had een geheel aparte kijk op de sportieve krachtmeting van 1992. Zijn vraag luidde als volgt: „Kan de staatssecretaris, gezien het feit dat de weersge steldheid van grote invloed zal zijn op de sportieve prestaties en de aantallen bezoekers, een voorspelling geven van de weersomstandigheden in de zomer van 1992?" Het gelaat van Van der Reijden barstte uit in een brede lach. „Als ik dat kon doen", antwoordde hij, zou ik denk ik drie dagen per week in plaats van de heer Pelleboer op radio en televisie verschijnen DICK VAN RIETSCHOTEN iii!W«a*tstïig»paiaK»iai ERDAM In een narkt in Bombay een Westduitse zich met een de- ratie-scheerapparaat hij vijftig cent voor ipper wil uitsparen. Jomsom-trek in verschalkt een „Neckermannen" m een kip die zo- rond bleek te lopen, in werkelijkheid een boer toebehoorde. In \t snapt een vriende- iame in een groene iet witte stippen niet m een Thaise mon- o geschokt reageert hem een hand wil In Goa vergapen rs zich aan de jonge "'ingen, die ongege- iun blote lijven on- tropenzon hebben :legd. onwetendheid, desinte- tf koloniale arrogantie, r westerse toeristen de Derde Wereld zo it kunnen gedragen? |vooral onwetendheid", Annelie Hendriks van useum voor Land- en kunde in Rotterdam, grote reisorganisaties ok vrijwel niets om de een beetje op de hoog te te brengen van de gebrui ken en gewoonten in dergelij ke landen. Ik sta er vaak ver steld van hoe slecht voorbe reid sommige mensen naar een ontwikkelingsland gaan. Het gevolg is dat deze toeris ten zich, misschien onbewust, gedragen als een olifant in een porseleinwinkel". Landendagen Het Museum voor Land- en Volkenkunde in Rotterdam en het Amsterdamse Tropeninsti tuut hebben besloten om wat aan dat gebrek aan kennis te doen. Beide instellingen orga niseerden „landendagen" over toerisme in de Derde Wereld. En met succes. De eerste paar informatiedagen waren na een bescheiden advertentie campagne al weken van te voren uitverkocht. Een infor matiedag over Indonesië moest herhaald worden om ook aan de rest Van de reserveringen te voldoen. Maar ook deze her haling is nu al volgeboekt. „Zo veel interesse - voor de Derde Wereld heb ik nog nooit mogen 'beleven", zegt Annelie voldaan. „Ons mu seum trekt normaal gesproken hoofdzakelijk mensen uit de regio. Maar nu kwamen de meeste bezoekers van buiten Rotterdam, tot Zuid-Limburg en Groningen toe. Die belang stelling was werkelijk over weldigend". Hoewel de toerist in vele Derde Wereld-landen als een „heilige koe" wordt beschouwd, wil hij wel eens vergeten dat bijvoor beeld in een land als India een koe inderdééd heilig Is Voeten vegen De mensen in ontwikkelings landen mogen er dus op hopen dat een aantal Nederlandse toeristen wijs geworden door de landendagen in de toekomst wèl zijn voeten zal vegen bij binnenkomst en mis schien ook nog oprechte inte resse in de gastheer zal tonen. Aan dat laatste ontbreekt het volgens Annelie jammer ge noeg nogal vaak. De museum medewerkster: „Wat de toeristenindustrie in feite heeft gedaan is in de ver schillende Derde-Wereldlan den veilige enclaves van wes terse beschaving creëren. Je wordt per lijnvliegtuig naar zo'n land gevlogen en hup: de airconditioned bus staat al voor je klaar. In je luxe hotel is verder alles voor je gere geld, het personeel is helemaal op het Westen ingespeeld. Er staan excursies naar beziens waardigheden op het program ma waar je met zijn allen in de hotelbus naar toe mag. Er wordt gezonnebaad op een af geschermd stukje strand. Als je na een paar weken terugvliegt heb je een fijne tijd gehad. Maar je hebt in feite nog niets S4"*>' gezien". Uitgaven spreiden In de landendagen worden de bezoekers er vooral op gewe zen dat dit soort toerisme het ontwikkelingsland zelf eigen lijk nauwelijks ten goede komt. Annelie: „De hotels, bussen, restaurants: ze zijn bij na altijd in westerse handen. Zelfs het eten en het meubilair wordt uit het Westen geïmpor teerd. Het hogere hotelperso neel is westers. Op zich is dat logisch, omdat de toeristen ook, uit het Westen komen. Maar de plaatselijke bevolking merkt weinig van al die weel de. Soms komt 80 procent van het geld uiteindelijk weer in westerse handen". Op de landendagen wordt de bezoekers daarom geadviseerd hun uitgaven in ontwikke lingslanden wat meer te sprei den. Zo wordt het nuttige met een met het aangename vere nigd: ontwikkelingshulp en vakantieplezier. Annelie: „Je zult er achter komen dat je een heel andere wereld ont dekt als je eens de moed ver zamelt om een lokale bus te nemen, je souvenirs bij een klein handelaartje te kopen in plaats van bij de hotelwinkel en in een pension te overnach ten. Bovendien is zo'n manier van reizen veel goedkoper en leerzamer". Geïnformeerd Hoewel het in kringen van an tropologen en ontwikkelings werkers nogal modieus is om gif te spuwen op het toerisme in de Derde Wereld, ziet An nelie het nut er toch wel van in. Beide partijen, zowel de gast als het gastland, kunnen baat hebben bij het toerisme, als ze elkaar maar in eikaars waarde laten, zo is haar rede natie. „Het massatoerisme in Derde-Wereldlanden is nu eenmaal zo gegroeid, daar kun je niets tegen doen. Maar ik vind wel dat er een taak ligt voor de reisbureaus om ervoor te zorgen dat de mensen een beetje geïnformeerd worden voordat ze bijvoorbeeld in gro te kuddes op een tempel wor den afgestuurd. Bij dat soort plaatsen erger ik me soms groen en geel. Toeristen die verongelijkt doen als ze hun schoenen uit moeten trekken bij een tempel in Sri Lanka of die met blote schouders in een land als Pakistan rondlopen. Behalve dat je de mensen in die landen kwetst verpest je het ook voor de reizigers die na je komen, want de lokale Annelie Hendriks: „Als hele kuddes toeristen op een tempel af gestuurd worden erger ik me soms groen en geel". bevolking zal op zijn beurt op den duur ook weinig respect meer tonen voor de westerse toerist". Schade Toch valt de schade die door de toeristenindustrie of door onbezonnenheid van de indi viduele toeristen aan de cul tuur van Derde-Wereldlanden wordt toegebracht nog wel mee, zo relativeert Annelie. Ze zegt: „Ik vind het onzinnig om de schuld voor het cultuurver- lies in de Derde Wereld in de schoenen van het massatoeris me te schuiven. Als je bedenkt dat er in een heel jaar minder toeristen naar Indonesië gaan dan er met de paasdagen in Amsterdam rondlopen, dan kan de invloed van het toeris me op het leven daar toch niet zo groot zijn Wij verdienen ook heel wat geld met Volen- dammer poppetjes, zonder dat gezegd wordt dat we daarmee ons cultuurgoed verkwanse len. Ik denk dat de industriali satie veel meer schade aan richt in de Derde Wereld". Het Tropeninstituut en het Rotterdamse museum organi seren komend najaar gezien het succes van de landendagen opnieuw enkele themadagen over verschillende ontwikke lingslanden. Op die dagen wordt naast lezingen over de politieke, economische en soci ale achtergronden van Derde- Wereldlanden, ook diavoor stellingen door reizigers over de desbetreffende landen ge geven. 's Avonds worden films vertoond en een maaltijd geserveerd. Annelie: „Wie zich goed infor meert zal er achter komen dat veel indianenverhalen niet waar zijn, en de angst voor ontwikkelingslanden die soms als „gevaarlijk en onbe schaafd" te boek staan vaak niet terecht is. Het leven be staat ook in die lalden uit op staan, eten, werken en slapen. Als je je dat realiseert durf je meer te ondernemen in zo n land. De ervaring die dat ople vert is voor iedereen weer an ders. Maar weinig is tenslotte zo subjectief als reizen. Als je in Nederland al met oogklep pen oploopt, dan doe je dat in een willekeurig ander land ook". Er zijn nog inschrijvingen mo gelijk op een themadag over Turkije op 8 maart en een dag over Marokko op 6 mei. Beide dagen worden in het Tropen museum te Amsterdam gehou den. Reserveringen kunnen telefonisch gebeuren op nr. 020-924949. PAUL KOOPMAN EDAN Op een weinige muren die rereind staat, prijkt schrift: „Dit is een van liefde". Maar ïloedige afdruk die inderhandje op de >pen van een klaslo- leeft achtergelaten, aar weinig liefde te ;ken. sen van Behbedan, een nbelangrijk stadje met izen en stoffige straten raanse provincie Khu- dachten dat de oorlog ichrikkingen van het 400 kilometer ver- un deur voorbij zouden laar ze hadden misge- Ze wisten niet dat er et van Russische ma- die de afstand tot id precies kon over- En zo kon het gebeu- op een goede dag in er om 5 uur 's middags ook Behbedan be- fatale precisie van het elandde de raket mid- de school die op het >nd uit te gaan. In een van een seconde wer- klaslokalen en enkele ■Jende gebouwen in puin gelegd. Vierenzeventig kinde ren werden gedood, de zoveel ste slachtoffers in de Iraans- Iraakse oorlog die geldt als een van de bloedigste in de recente geschiedenis. Er komt een man tevoorschijn uit een van de zwaar gehaven de huizen. Hij maakt het V-te ken. Op zijn arm draagt hij zijn twee jaar oude zoontje Mehdi. „Mijn zoon wordt marr telaar als hij groot is", zegt hij niet zonder trots. „Hij zal vechten tegen Irak en later te gen Israël". Tevergeefs pro beert hij het kind te laten la chen, waarbij hij het vuistje in de lucht houdt zodat het op de foto overkomt als een gebalde vuist. Twee vrouwen met zwarte sluiers tot aan hun ogen hou den een klein jongetje aan de hand. Hij heeft een van de speciale martelaars-banden om zijn hoofd. De Perzische tekst luidt: „Ik zal graag als marte laar sterven". Het verdriet in Behbedan om de dode kinderen wordt on derdrukt met een luide roep om wraak op de aanvallers, hetgeen betekent „jihad" of „heilige oorlog" tegen de hei denen. Diep geworteld in de leer van de sji'ietische Islam ligt de leer van het martelaar schap, de dood voor het vader land die een vrije toegang ga randeert tot het hemelse para dijs. De mullahs slaan munt uit deze overtuiging om de strijdlust onder de bevolking aan te wakkeren. Ze worden hierin gesteund door uitspra ken van hun godsdienstige lei der, ayatollah Khomeiny. Toen een jongen van nog geen zeventien jaar zich volgepakt met explosieven voor een Iraakse tank wierp, zei deze: „Deze kinderen zijn de leiders van de natie". Op de begraafplaats even bui ten Behbedan zijn duizenden mensen bijeengekomen om de doden te herdenken en te luis teren naar de gebeden uit de krakende luidsprekers. Ze zit ten in stilte rond de graven waarop ze gedroogd en vers fruit hebben gelegd. De stem men van de menigte vereni gen zich echter in een bittere klaagzang als een vrouw het lichaam van haar dode zoontje hoog boven zich uittilt. Het kleine jongetje is het laatste slachtoffer van de raketaan- val. Een paar dagen geleden overleed hij in het ziekenhuis. Op het plein midden in de stad staan bussen klaar om vrijwil- ENHEER ligers naar het front te bren gen. Als ze in beweging ko men, hangen de jongemannen uit de raampjes. Met gebaren en geschreeuw geven ze uiting aan hun agressie. „Marg bar Amerika", dood-aan de Vere nigde Staten, dood aan alle buitenlandse machten die zijn betrokken bij de grote „duivel se samenzwering" om de ver spreiding van het ware geloof te voorkomen en de eenzame mars van Iran tegen de super machten in Oost en West te stuiten. Een van de passagiers in de bus kijkt rustig voor zich uit en lacht. Het is een 47-jarige man die luistert naar de naam Hamdollah. Is hij niet te oud om te gaan vechten? „Nee", antwoord hij. „Ik ben jong en sterk en ik wil wraak en de val van Saddam". (Met Sad dam bedoelt hij de Iraakse president Saddam Hoessein) En had hij zich wel gereali seerd dat hij op een landmijn kon stappen? „Mijn geloof is zo groot dat ik bereid ben te ster ven", antwoordt hij. De weg naar het front voert door een landschap dat zo kaal is dat het nauwelijks de moeite waard lijkt om voor te vech ten. Maar de vurige rookplui men van de raffinaderijen die in de donkerte van de woestijn oplichten als enorme fakkels bieden het antwoord. Zolang die er zijn, zijn er genoeg olie dollars om de oorlog te finan cieren. Overal langs de weg naar Khorramshahr, een stad die door Iran is heroverd na een beleg van 575 dagen, liggen overblijfselen van roestige tanks. De Iraniërs zeggen dat 17.000 Iraakse in hun handen zijn gevallen toen ze deze stad heroverden. Voor de oorlog was Khorramshar, gelegen aan de omstreden rivier Shatt al Arab, een van de levendigste havensteden van Iran, maar vandaag de dag is het de naam stad nauwelijks waardig. Na ruim drie jaar oorlog staat bij na nergens meer een onbe schadigd huis. Voor de oorlog woonden hier 250.000 mensen. Nu zijn dat er nog enkele dui zenden die de stad voor com plete ineenstorting proberen te behoeden. Voorrechten In het nabijgelegen Abadan is de oorlog dicht genaderd. Het geluid van artillerievuur op de rivier Shatt al Arab is de hele dag te horen en overal in de stad stijgen rookpluimen op als gevolg van voltreffers. De be woners van Abadan hebben echter met de oorlog leren le ven. Het normale leven gaat gewoon door. Alleen het grote aantal soldaten in uniform herinnert eraan dat op slechts enkele kilometers afstand een oorlog woedt. Van angst voor de oorlog of walging over het grote aantal slachtoffers durft de bevolking nauwelijks blijk te geven. Meestal herhalen ze de officiële propaganda of houden ze lachend vol dat hun „leven niet meer waard is dan dat van hen die sterven aan het front of tijdens een bom bardement op burgers". Door het martelaarschap op te hemelen als het mooiste dat de mens op aarde kan bereiken, probeert het regime de bevol king op te roepen tot de strijd. Overal worden films getoond waarin het martelaarschap wordt vereerd en lafaards ge nadeloos veroordeeld. Het martelaarschap heeft trouwens ook een economisch voordeel. Familieleden van martelaars genieten speciale voorrechten. Naast een bedrag aan contant geld hebben ze vrije toegang tot artikelen die voor anderen op de bon zijn en hebben ze voorrang bij de aankoop van dure consumptie-artikelen. Ook op de televisie gaat de oorlog door met dagelijkse be richten over het laatste offen sief. Maar de inspanningen om mooie plaatjes te schieten eisen eveneens slachtoffers. Tot dus ver hebben niet minder dan 28 Iraanse cameramensen het le ven gelaten in mijnenvelden of aan het front. Maar zelfs als Iran geen beslis sing weet af te dwingen op het slagveld, economisch gezien is het veel sterker. Toen de oor log begon, was Irak veel rijker dan Iran, maar nu is de situa tie precies andersom. Iran heeft momenteel een buiten landse schuld van tussen de half en een miljard dollar, ter wijl Irak volgens het IMF voor 60 miljard dollar bij het bui tenland in het krijt staat. Als de Iraanse leiders de oorlog winnen, zal Irak wellicht bloedgeld moeten betalen. Er wordt gesproken van een be drag van 150 miljard dollar. Maar nog liever dan het geld wil de Iraanse geestelijkheid dat de „misdadiger Saddam" ten val wordt gebracht en dat het Iraakse systeem wordt vervangen door een islamiti sche revolutie Iraanse stijl. De angst hiervoor is de voor naamste reden dat de rijke Arabische staten geld blijven pompen in de Iraakse oorlogs machine. In een kamp even buiten Te heran zitten achter prikkel draad 7000 verliezers van de oorlog. Mogelijk worden zij de speerpunten van een islamiti sche revolutie in Irak, maar officieel zijn het voorlopig nog „gasten" die dezelfde eenvou dige voorrechten genieten als de Iraanse soldaten. Tijdens ons goed voorbereide bezoek aan het kamp barsten de ge vangenen uit in een „sponta ne" lofzang op de Iraanse lei der, telkens als we een nieuwe barak binnengaan. „Wij heb ben het licht gevonden, het is Khomeiny, de grote leider van onze revolutie". Overal han gen posters van Khomeiny en een aantal gevangenen lijkt oprecht bekeerd. Ze doen vrij willig mee aan de dagelijkse, tweeëneenhalf uur durende cursus in de ware islamitische levenswijze. KARSTEN HANSEN Copyright The Guardian ADVERTENTIE Met uw krant naar de Franse Ftivièra: 8-DAAGSE LUXE TOURINGCARREIS NAAR DE CÖTE D'AZUR vertrek maandag 26 maar» en 2 april a.s. Van het vroege voorjaar genieten naar het nabij Frejus. vlak aan het goudgele strand van de Middellandse Zee gelegen hotel Saint Aygülf. In dit sfeervolle hotel (alle kamers voorzien van bad/douche, toilet) - onder Nederlandse leiding - wordt gedurende ons verblijf aldaar met het plezierige klimaat van de Franse Rivièra. Dat Is de bedoeling van onze reis it goudgele strand van de Middellandse Zee gelegen hotel Saint Aygulf. In dit sfeervo Maandagochtend vertrekt de bus om acht uur uit Den Haag en half negen uit Rotterdam. Zowel op de heer»- als op de terugreis wordt overnacht In Hotel Le Rully nabij Dyon. De volgende dag gaat het via het fraaie Rhóne-dal naar het hotel bij Frejus. Tijdens uw verblijf worden enkele excursies gemaakt o.m. naar Frejus, Porte Grimaud, Saint Tropez en een pijpenfabriekje te Cogolin, alsmede twee volle dagtochten naar Grasse (bezoek parfumfabriek), St. Paul de Vence Can nes. Nice en Monaco. Eventueel kan bovendien aan een safaritocht worden deelgenomen. De prijs van deze bijzonder aantrekkelijke COte d'Azur-tour bedraagt slechts ƒ495.- «p. chesop°deS3een6e^e^half-penslon logies, ontbijt, diner), echter Inclusief afscheidsdiner en excursies alsr "f -lïïis9kostenkerln9 3 V2% Va" d® reissom f 6 Pol'skosten. gecombineerde reisverzekering /t6.- per persoon aange"adenrC),e belan9S,0llin9 voor deze re,zen ln 1983 wordt - om teleurstelling te voorkomen - tijdig boeken dringend Inlichtingen en boekingen: telefonisch onder nr. 070-190882 (van maandag t/m vrijdag van 9 tot 13 uur) ol persoonlijk in onze vestiging Spuistraat 71, Den Haag (op de hoek van het Spui) DACTDIIS«ffi. ruXjüHi POSTBUS 16050 2500 AA 'S-GRAVENHAGE TEL. 070-190882 (MAANDAG T/M VRIJDAG TUSSEN 9 EN 13 UUR)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 7