OLYMPISCHE SPELEN 1992
Provincie
HAAG Als het nog zo
komt dat de Olympische
;len in 1992 in Nederland
den gehouden pikken ook
Haag en Leiden een
intje mee. De eerste stad
althans volgens de Rot-
"amse plannen, onderdak
kunnen bieden aan
(tbal- en handbalwedstrij-
en surfen (Scheveningen)
Leiden zou met zijn Groen-
fdhallen als plaats van han-
ling moeten dienen voor
ketbal.
e twee detail-elementen van de
n deze week openbaar gemaak-
ianzet tot een mogelijke kandi-
itelling over twee jaar van
sterdam of Rotterdam geven al
jszins aan dat het niet haalbaar
m de Spelen op één plaats te
centreren. Zoals Montreal al in
zekere decentralisatie
rvoerde door bijvoorbeeld het
lesportevenement ver van de
ipische stad verwijderd af te
ken en Los Angeles daarbij nog
verder ging, zouden de beide
lerlandse kandidaten ook tal
evenementen op enige afstand
de eigen gemeentegrenzen
eten onderbrengen. Ondanks
feit dat zowel Amsterdam als
tterdam ernaar streeft zo veel
Ibgelijk onderdelen van het gigan-
iche sportfestijn op korte afstand
elkaar te laten afwerken. En
mee is al meteen een levens-
>t probleem ontstaan,
mag op het eerste gezicht aan-
:kelijk lijken het gros van de
inementen op één plaats te situe-
de uitvoering zou wel eens
>1 minder plezierig kunnen uit-
)kken. Zowel Amsterdam als Rot-
Idam pronkt in zijn plannen met
jials uitstekend gekenschetste i
structuur, de mogelijkheden
ir openbaar vervoer en dergelij-
Beide steden hebben een lucht-
een metro en een verdien-
ijk ogend wegennet. Maar die
Jkeersaders vertonen onder nor-
Jle, dagelijkse omstandigheden al
J> overspannen beeld met kilome
lange files bij de Van Brienen-
;idbrug en de Coentunnel. Als
ir gedurende twee en een halve
lek nog eens de naar verwach
te twee en een half miljoen bui-
llandse bezoekers op worden los-
taten, is een permanente chaos
|t denkbeeldig.
I behoeft zo'n verwachtingspa-
ten doortastende en optimistische
lanisatoren er niet van te weer-
uden hun plannen door te zetten,
jk Los Angeles is verkeerstech-
teh in normale omstandigheden
i een bijna niet te ontwarren
pop, die tijdens de Olympische
plen in juli dit jaar alleen nog
lar grotere vormen zal aanne-
et veel verve
f verwerking van de massa be-
igstellenden neemt in de met zo
i ïl verve gepresenteerde plannen
21 Amsterdam en Rotterdam een
lergeschikte plaats in. Beide ge-
ïentebesturen gaan er van uit dat
I beetje „extra drukte" wel is op
vangen, zowel op het gebied van
tplaatsing als van onderdak, dat
lor een deel zelfs op campings en
telboten zou moeten geschieden,
ife krijgen tijdens een pinkster-
ekeinde ook 800.000 buitenlan-
rs hier en die worden ook alle-
aal ondergebracht", sprak een
nsterdamse wethouder afgelopen
landag tijdens de presentatie van
plannen nogal lichtvaardig. Hij
rgat gemakshalve dat er dan ook
orgaans van een verkeerschaos
rake is, een situatie die zich tij-
ins een evenement als de Olympi-
he Spelen gedurende een aan-
ïnlijk langere periode zal voor-
ien.
ver dit soort problemen breekt
en zich in Amsterdam en Rotter-
"n niet het hoofd. En nu zeker
°g niet. Misschien niet eens ten
'rechte, want er moet nog veel,
er veel gebeuren vóór er zelfs
'aar een keuze is gemaakt tussen
'in een prestigeslag gewikkelde
'óotste steden van ons land inzake
olympische kandidatuur. Am-
erdam en Rotterdam claimen bei-
e de best mogelijke voorzieningen
°or die Spelen van 1992, waarvoor
inmiddels onofficieel ook al
aden als Parijs, Barcelona, Wenen
1 Stockholm hebben aangemeld,
arcelona, zoals bekend de woon-
'aats van IOC-president Sama-
'nch, bestookt de wereldmedia al
adurende een half jaar met een
"afzienbare stroom documentatie
m de lobby maar zo veel mogelijk
de richting van de Costa Brava
De grootste uitgaven daarbij gelden
een stadion, dat 130 miljoen kost en
een zwembad, dat voor 77 miljoen
staat begroot. De Rotterdamse wet
houder van financiën zette echter
al wel meteen een vraagteken ach
ter het post-olympische gebruik
van zo'n duur bad. „De hemel mag
weten hoe we de mensen na de
Spelen naar zo'n accommodatie toe
moeten krijgen", vroeg hij zich
veelbetekenend af.
Veel van het restant van de kosten
zal zijn gemoeid met zaken, die na
de Spelen voor de burgerbevolking
een grotere waarde zullen hebben.
Zoals het olympisch dorp en het
onderkomen voor de pers. Die zo
wel in Amsterdam als Rotterdam
nieuw te bouwen accommodaties,
die aan 10.000 atleten, 3.000 bege
leiders en 8.000 verslaggevers on
derdak moeten bieden, zijn na eni
ge aanpassingen geschikt voor nor
male bewoning. Een project, dat
evenwel ook zonder relatie met
Olympische Spelen werkgelegen
heid en nadien woonruimte ople
vert.
Belangrijk verschil
Belangrijk verschil tussen de kan
didaatstelling van Amsterdam en
Rotterdam is de gedachte over de
rol van de overheid in het hele ge
beuren. Van Thijn benadrukte dat
zonder het rijk het evenement voor
Nederland niet haalbaar is. Peper
liet weten dat alles zonder directe
overheidsbijdrage is te realiseren.
Rotterdam wijst er wel op, dat de
betrokkenheid van de Nederlandse
bevolking ook in de aanloop naar
1992 noodzakelijk is voor wat be
treft de koop van munten en deel
neming aan loterijen. Een nogal
speculatief gegeven.
Door dit soort prognoses zal wel
licht ook het eerder deze week be
noemde adviserende trio zich laten
leiden bij zijn bestudering van de
haalbaarheid van de Spelen en de
plannen van Amsterdam en Rotter
dam daarvoor. De uit zakenlieden
bestaande commissie, onder aan
voering van de bij dit soort op de
toekomst gerichte ondernemingen
geharde en niet van optimisme ge
speende oud-topman van de Shell,
Wagner, zal vooral zijn gechar
meerd van de vooruitzichten voor
het bedrijfsleven. Dat er volgens
Amsterdamse ramingen voor maar
liefst 3,5 miljard wel bij vaart als de
Olympische Spelen van 1992 inder
daad in Nederland worden gehou
den. Oud-minister Langman, die
ook deel uitmaakt van de advies
commissie, zal wellicht een welge
vallig oog laten rusten op de reve
nuen voor de overheid. Die zou
naar schatting op basis van te in
nen premies, uitgestelde uitkerin
gen, vennootschapsbelasting, kans
spelbelasting, accijns- en vervoers-
opbrengst alsmede btw-ontvang-
sten maar liefst 920 miljoen gulden
kunnen incasseren.
Positiever geluid
Vooralsnog heeft de overheid zich
bij monde van staatssecretaris Van
der Reijden van WVC afzijdig ge
houden. Nadat WVC zich bij de
eerste voorzichtige schreden van
het NOC op weg naar een olym
pisch 1992 nogal negatief had uitge
laten door te zeggen dat de over
heid er te allen tijde buiten wilde
blijven, liet hij begin deze week al
een wat positiever geluid horen. Hij
deelde mee eerst het advies van de
commissie-Wagner af te wachten
alvorens hij een nader standpunt
inneemt. De wellicht wat te op
timistische prognoses van een
kleine miljard inkomsten voor de
overheid uit het houden van Olym
pische Spelen in ons land zou de
aarzeling wel eens helemaal kun
nen doen wegnemen.
Wat bij de ondanks alle fraaie
voorspiegelingen kritisch ingestel
de volgers van alle (voor) olympi
sche idealen van Amsterdam, Rot
terdam en het NOC overigens niet
direct het geval is. Daar bestaat
scepsis. Gestoeld op het gegeven
dat de Olympische Spelen een héél
groot evenement is en Nederland
een héél klein land. En idealen
kunnen ook wel eens te hoog ge
grepen zijn. Wat dat betreft was de
opmerking van een bij de hele ope
ratie betrokken wethouder illustra
tief. „Zijn de vaak zo twistzieke
Nederlandse sportbonden in staat
de krachten te bundelen. En hoe zit
het met de capaciteiten van de def
tige dames en heren van het
NOC?"
Vragen die de toekomst zal beant
woorden. Het woord is eerst aan de
commissie-Wagner.
FRANK WERKMAN
Naast het Ahoy-complex moet volgens de-Rotterdamse plannen een nieuw zwemstadion verrijzen op de plaats waar nu het bad De Plompert
staat. Na afloop van de beoogde Spelen zou het stadion moeten worden gebruikt als gezinsrecreatiecentrum met allerlei voorzieningen.
Dit is het geheel overkapte nieuwe olympische stadion, dat moet worden gebouwd op de plaats van de huidige Feyenoord-
kuip. Links vooraan bij de ingang is een sporthal geprojecteerd, die tijdens de te houden Spelen als opwarmhal zou worden gebruikt.
het economisch effect, zowel tijdens
het aanleggen en verbouwen van
accommodaties als gedurende de
verwachte toeristische toevloed,
vormt in hun opvattingen een be
langrijk onderdeel. De twee burge
meesters betogen ook dat er in bei
der stad sprake is van een ervaring
op het gebied van grote manifesta
ties. Amsterdam met Sail en Floria-
de. Rotterdam met zijn algemene
organisatorische talenten, zoals zou
moeten zijn gebleken uit de ont
wikkeling van de wereldhaven en
de wederopbouw van de stad na de
oorlog. In het rapport van Rotter
dam wordt dan ook niet zonder
trots gesteld, dat de Olympische
Spelen een fraaie afsluiting zouden
kunnen betekenen van de periode
vijftig jaar wederopbouw in een
stad „die een uniek voorbeeld
vormt van na-oorlogse stedebouw".
Het is de vraag of de bevolking
daarvoor wel zo warm loopt gezien
mogelijke verhoging van allerlei
tarieven en dergelijke. De Rotter
damse sportwereld heeft al negatief
gereageerd. Amsterdam maakte
daarentegen in zijn rapport mel
ding van een positieve reactie van
de burgers met betrekking tot de
plannen voor de organisatie van de
Spelen. Zeventig procent liet zich
waarderend uit en meldt Am
sterdam met genoegen zelfs 82
procent als het „geen geld kost".
Bijna de helft van de ondervraag
den zei één of meer wedstrijden te
zullen gaan bezoeken. Bij deze uit
spraken zou de bekende kreet „Het
is nog ver van mijn bed" best wel
eens een rol gespeeld kunnen heb
ben. Bovendien kunnen het prijs
peil en het bestedingsniveau van
diezelfde burgers over acht jaar
wel eens een ietwat ander beeld te
zien geven.
Niet veel reserves
Over de financiële kant van de
zaak behoeven niet zo veel reserves
te bestaan. Nadat het NOC in zijn
eerste aanzet kwam tot een wel erg
gunstig beeld (batig saldo van 650
miljoen gulden) leverde een reken
sommetje van Amsterdam de con
clusie op dat er quitte kan worden
gespeeld. Met een tekort van ette
lijke miljoenen dient evenwel, zo
stelt Amsterdam voorzichtigheids
halve, rekening te worden gehou
den. Waar wel de nodige vraagte
kens achter dienen te worden gezet
zijn de plannen van beide steden
om te voorzien in de olympische
behoefte aan accommodaties.
Zowel Amsterdam als Rotterdam
gaat uit van de bouw van een
nieuw olympisch stadion, dat door
de Maasstad om redenen van senti
ment toch wordt aangeduid als
Feijenoord-stadion. De vijftig jaar
oude Kuip zou daartoe moeten
worden afgebroken en op die plaats
zou een nieuw stadion moeten ver
rijzen. Het zal bestuurders en sup
porters van de daar nu spelende
voetbalclub nu al koude rillingen
bezorgen te weten dat over een
kleine tien jaar Feyenoord ook
moet spelen in een situatie, die in
Amsterdam al gedurende vele tien
tallen jaren nauwelijks meer ren
dabel is: dat wil zeggen in een sta
dion, waar de toeschouwer door de
aanwezige atletiekbaan te ver van
het gebeuren op het veld af zit. En
de periode dat Feyenoord geregeld
voor 40.000 kijkers of meer acteer
de is ook al geruime tijd voorbij, zo
dat (het bekijken van) voetballen
in zo'n nieuwe omgeving de char
me, die het nu nog heeft in de hui
dige Kuip, gaat missen. Een ander
praktisch probleempje is de vraag
waar Feyenoord moet gaan spelen
gedurende de drie jaar die de af
braak en opbouw van zo'n nieuw
stadion vergen.
Volledig ongeschikt
Amsterdam lijkt ietwat in het voor
deel bij de afweging welke stad de
voorkeur verdient als olympisch
kandidaat. Hoewel ook de hoofd
stad denkt aan een nieuw olym
pisch stadion in de veronderstelling
dat het huidige over acht jaar vol
ledig ongeschikt zal zijn heeft Am
sterdam minder nieuwe accommo
daties nodig dan zijn nationale con
current in de prestigeslag. Amster
dam zegt met enige (tijdelijke) aan
passingen een olympisch zwembad
te hebben in het Sloterparkbad,
waar twee 50-meterbassins aanwe
zig zijn alsmede een springkuil.
Rotterdam moet nieuw bouwen.
Amsterdam heeft de Bosbaan, waar
roeien en kanovaren kan gebeuren.
Rotterdam moet ook voor deze on
derdelen nieuw bouwen en wil dit
doen bij Schieveen, in de buurt van
vliegveld Zestienhoven. Beide ste
den hebben geen wielerbaan. Am
sterdam wil daarvoor uitwijken
naar Alkmaar of Utrecht Rotter
dam wil nieuw bouwen. Voor het
overige ontlopen hoofd- en Maas
stad elkaar nauwelijks, waarbij de
hockey-accommodatie van het Wa
generstadion in Amstelveen er wat
acceptabeler uitziet dan Laag-Zes-
tienhoven, waar de nodige aanpas
singen noodzakelijk zijn. Het Ahoy-
complex en de RAI wedijveren in
geschiktheid voor olympische deel-
evenementen.
Meest behoudend
De totale kosten van de organisatie
van de Olympische Spelen op basis
van het kostenpeil van 1983 bedra
gen 2,5 miljard. Amsterdam, dat de
meest behoudende begroting heeft
gemaakt, heeft becijferd dat daar
de volgende inkomsten tegenover
staan. De bezoekers en sporters be
steden ongeveer 500 miljoen gul
den. Aan werkgelegenheid ontstaat
er een „markt" van 1 miljard gul
den, „Hetzelfde bedrag, dat de
overheid over heeft voor het werk
gelegenheidsprogramma in de jaren
'84 tot en met '86", stelt het Am
sterdamse rapport. Twee miljard
gulden zou moeten toevloeien uit
reclame, televisierechten en derge
lijke. Daarentegen waarschuwt
Amsterdam voor een te groot opti
misme ten aanzien van bijvoor
beeld de verkoop van olympische
(gouden) munten en postzegels en
een te hoge schatting van de op
brengst van loterijen. Een schatting
van het bedrag, dat is gemoeid met
de bouw van een nieuw olympisch
stadion en met verbouw en aanpas
sing van andere accommodaties
heeft Amsterdam (nog) niet be
kendgemaakt. Rotterdam wel. De
Maasstad, die uitgaat van het hou
den van 80 procent van de olympi
sche nummers binnen de eigen
grenzen, heeft berekend dat er 351
miljoen gulden in de accommoda
tiesfeer moet worden uitgegeven.
te sturen. Een ontwikkeling, waar
mee naar verluidt Samaranch niet
geheel ontevreden is.
Al achterstand
Nederland heeft wat dat betreft
dus al een achterstand, maar dat
heeft het enthousiasme van de va
derlandse notabelen bepaald niet
aangetast. Zowel het Nederlands
Olympisch Comité, dat in januari
dit jaar de kat de bel aanbond en
via een rapport doortastende ge
meentebesturen opriep zich eens te
buigen over een^mogelijke kandi
datuur, als de zich vervolgens naar
het olympisch podium reppende
heren Van Thijn en Peper zijn be
zield van alle mogelijke goede
voornemens. Het NOC, een comité
dat zich doorgaans slechts bezig
houdt met het vaststellen van
(vaak onredelijk scherpe) normen
waar vaderlandse atleten aan moe
ten voldoen om een olympisch
startbewijs in de wacht te slepen,
hunkert naar een invloedrijke rol
in de hele olympische beweging.
Waarmee een extra dimensie zou
kunnen worden toegevoegd aan de
rol, die het Nederlandse bestuurslid
Cees Kerdel van het IOC bijvoor
beeld in Sarajevo mocht vertolken.
Zoals bekend fungeerde Kerdel als
slippendrager van Samaranch toen
deze vanaf de tribune afdaalde
naar het spreekgestoelte om de
Winterspelen met een korte toe
spraak te openen. Kerdel c.s. wil
kennelijk eindelijk eens meer dan
amechtig toezien hoe Nederlandse
sporters op het olympisch strijdto
neel doorgaans in de achterhoede
eindigen. En zelfs al is dat slechts
een rolletje in de vergaderzaal van
het IOC, het heeft de vaderlandse
sportbestuurders van het NOC in
enthousiasme doen ontsteken.
Naampromotie
De burgemeesters Van Thijn en
Peper maakten een zelfde ontwik
keling door, maar hun houding is
wat begrijpelijker. Zij zien bepaalde
voordelen voor hun stad, waarbij
het element van naampromotie
niet het minst belangrijke is. Ook
ZATERDAG 10 MAART 1984
Ze hebben deze week weer in een
deuk gelegen, daar in Timboektoe.
En begrijpelijk. Want waar ze eerst
dachten dat het Nederlands elftal
in Lisse een cursus speelvaardig-
heidging volgen aan de Leidse On
derwijsinstelling (LOI) bleek het
bij nader inzien toch te gaan om
een heuse voetbalwedstrijd. Die, en
dat was natuurlijk de reden van de
ongekende hilariteit, in de meest
dramatische verrichting uit de his
torie van het vaderlandse voetbal
resulteerde: een nederlaag tegen
een samengeraapt stelletje ama
teurs uit Leiden en omgeving.
Vooraf had Kees Rijvers nog dap
per verklaard dat er een hoofdstuk
was afgesloten en dat het oog ge
richt diende te zijn op de toekomst.
Na afloop barstte onze Kees bijkans
in tranen uit. Tussen een paar snik
ken door kon hij nog net uitbren
gen dat hij vertrouwen blééf hou
den in zijn jongens. Maar inmiddels
was de zwartste bladzijde van het
héle boek al geschreven.
Een vasthoudend type, onze Kees,
die zich naar verluidt onmiddellijk
enige dagen bij zijn buren heeft te
ruggetrokken om te klaverjassen.
Bij dat spel heeft hij tenminste nog
wel eens een aas in handen bij
dat voetballen slechts vuile was. En
roem zal hij met die voetballers
waarschijnlijk ook nimmer beha
len.
Oranje naar de provincie, zo luidde
het motto van onze Kees voor de
jaren tachtig. Nadat het zelfs enige
moeite had gekost om Malta klein
te krijgen leek het Kees een te
groot risico om oefenduels aan te
vragen tegen illustere opponenten
als Andorra, Liechtenstein en Mo
naco. Vandaar dat hij kwam met
het revolutionaire verhaal dat hij
zijn brigade in de provincie zou
gaan klaar stomen voor het grotere
werk.
Onze Kees. Volgende week woens
dag zal hij toch zijn kaartavondje
bij de buren moeten afzeggen, want
dan speelt het Nederlands elftal in
De Meer tegen Denemarken. En zo
lang er nog geen sterke man in
Zeist is benoemd en zijn vroegere
assistent Rob Baan bij FC Den
Haag de wrange vruchten plukt
van de wat overijlde beslissing om
daar voor drie jaar te tekenen, zal
onze Kees er toch zelf bij moeten
zijn.
Schoppen troef, zal hij met de na
galm van die dreun in de Bollen
streek nog in de oren tijdens het
tactische praatje vooraf zijn ver
baasde spelers toestamelen. We
moeten spelen voor de roem, roept
hij vervolgens bij het verlaten van
de spelerstunnel. Om op het mo
ment, dat hij neerzijgt op de bank
nog voor zich uit te mompelen: als
wij maar de laatste slag halen.
Waarna onze Kees zich bij het aan
schouwen van wéér een demon
stratie van mentaal onvermogen de
bril van het hoofd rukt, de handen
voor het gezicht slaat en vervol
gens twee vingers in de neus
steekt.
Oranje in de provincie, het wés
zo'n briljant idee. Op een hobbelig
achterafveldje, waar aardappelkis-
ten functioneren als tribune, waar
afzwaaiers in een sloot belanden,
waar mollen af en toe de kop opste
ken daar konden de pupillen
van onze Kees tenminste de beste
polijsting aanbrengen aan de toch
al zo verfijnde techniek. Op een
van oogverblindend witte, met ex
tra zorg door de lokale lijnen trek
ker aangebrachte kalklijnen voor
zien en door een dunne metalen
balk van het hongerige publiek af
gescheiden terrein konden de pu
pillen van onze Kees ook het voet
bal weer naar het volk brengen.
Want dat had onze Kees een bijko
mend voordeel toegeschenen: een
oranjeteam in de provincie lokt na
tuurlijk alle autochtonen naar het
veld. Als de mensen niet naar het
Nederlands elftal komen, moet
onze Kees hebben gedroomd ter
wijl zijn buurman de kaarten
schudde voor een volgend spelletje,
moet het Nederlands elftal maar
naar het publiek gaan. En zo'n
streekelftal mocht dan weliswaar
tot in de vingertoppen geladen aan
de start komen, de kicksen extra
opgepoetst en de mouwen opge
stroopt, het talent zou tóch wel ze
gevieren.
Nou, daar heeft Lisse" wel een
streep doorgehaald. Naar het
schijnt heeft onze Kees in een
openhartige bui zijn bazen voorge
steld om tegen Denemarken maar
zonder publiek te spelen. En om nu
te voorkomen dat het volk toch
nog enig nieuws bereikt over dat
duel denkt hij er aan ook de pers te
weren. Een verslaggever uit Tim
boektoe zal er echter hoe dan ook
bij zijn. Hij moet tenslotte zijn le
zers op de hoogte houden. Mogelijk
kan hij volgende week berichten
dat Oranje binnenkort weer in de
buurt van Lisse is. Om in Leiden
aan het LOI een cursus „Mentali
teitsverbetering voor beginners" te
gaan volgen. Dat wordt wéér la
chen in Timboektoe. Hebben ze
daar ook provincies?
BUYS
