mam*.
I
1
Anti-slipcursus met caravan
Zorgvuldig
onderhoud
remsysteem
van
enorme
betekenis
Gasinstallatie wordt bij garagebeurt vaak overgeslagen
I
VRIJDAG 9 MAART 1984
Nog geen twintig kilometer op weg naar de Spaanse vakantiebestemming en dan al een ongeluk met de caravan. Een triester begin van de vakantie
is nauwelijks voor te stellen.
laten kan een slip tot gevolg heb
ben omdat er dan remvertraging
ontstaat door de motor die door
werkt op de aangedreven wielen.
Van den Ham beklemtoont meer
dere keren dat het aanraken van
de rem in geval van een slip altijd
uit den boze is. De rem kan wel
nuttig zijn bij het voorkomen van
een slip. Als er op de weg plotse
ling een obstakel opdoemt is het
zaak zo snel mogelijk tot stilstand
te komen door bijvoorbeeld pom
pend remmen, dat wil zeggen pro
beren de maximale remkracht te
gebruiken zonder dat de wielen
blokkeren.. Op het moment dat de
wielen blokkeren de rem iets los
zodat de wielen weer rollen.
Remmen heeft wel zin als bij het
rijden met een caravan de zaak
gaat slingeren. De oorzaak van dat
slingeren is in de meeste gevallen
te hoge snelheid in combinatie met
te lage bandenspanning (caravan-
banden moeten minimaal drie at
mosfeer hebben, volgens Van den
Ham) en verkeerde belading van
de caravan. Er doet een hardnek
kig gerucht de ronde dat in het ge
val van een slingerende caravan
gas geven de oplossing zou zijn, om
het slingeren op te heffen. „Hele
maal fout", zegt Van den Ham uit
de grond van zijn hart. „Misschien
dat iets dergelijks zin heeft als de
trekkende auto veel vermogen
over heeft, maar in 99 van de 100
gevallen is dat niet zo Slingert een
caravan zo dat er ongelukken drei
gen te gebeuren dan is kort maar
krachtig het rempedaal indrukken,
eventueel enkele keren achter el
kaar, meer dan voldoende om de
combinatie weer onder controle te
krijgen", stelt Evert van de Ham.
Op een stuk normale asfaltweg
Belasting werkt
onveiligheid in de hand
De Nederlandse overheid werkt indirekt mee aan een stuk ver
keersellende op de Nederlandse wegen door het handhaven van de
Bijzondere Verbruikers Belasting op auto's. Dat is de stellige over
tuiging van anti-slipinstructeur Evert van den Ham van de Ko
ninklijke Nederlandse Automobiel Club.
Van den Ham doelt dan met name op het ABS, het anti-blokkeer-
systeem. Deze elektronisch gestuurde voorziening op auto's zorgt
ervoor dat wielen, hoe krachtig er ook geremd wordt, nooit blok
keren. Daardoor zal een auto ook minder snel in een slip raken en
iedereen kan op zijn of haar vingers natellen dat minder slippartij
en minder menselijke en materiële ellende met zich meebrengen.
Het aanbrengen van een ABS op auto's is geen kostbare zaak. Voor
minder dan tweeduizend gulden kan op elke auto een anti-blok-
keersysteem gemonteerd worden. Maar de aanschafprijs voor de
consument van de auto wordt door de bijzondere verbruikersbelas
ting en de btw die daarover ook nog betaald moet worden, zo hoog
dat de meeste fabrikanten er niet aan beginnen om ABS als stan
daard op hun auto's te leveren. Alleen de duurdere auto's, vanaf
zo'n veertigduizend gulden, bezitten in de regel ABS.
krijgen we de gelegenheid om de
caravan in een slip „te gooien". Het
huis op wielen zwiept van links
naar rechts waarbij steeds één wiel
los komt van de grond. Twee keer
zeer kort maar krachtig remmen
met de wielen recht blijkt wonde
ren te doen. De caravan ligt weer
als een „blok" op de weg.
Geen garantie
Wie de slipcursus heeft gevolgd
krijgt in de regel een certificaat. De
waarde van dat stukje papier moet
niet worden overschat. Anti-slipin
structeur Knechting: „Door het
verkrijgen van dat certificaat heb
je bewezen dat je een slip wilt
voorkomen en dat, als je onver
hoopt toch in een slip terecht komt,
je hebt aangetoond er uit te kunnen
komen. Maar een garantie dat het
in de harde werkelijkheid ook in
derdaad lukt zoals het hier op de
baan is gelukt, is vers twee".
Geen garanties dus, maar wel een
stuk ervaring. Want wie na het
volgen van een anti-slipcursus met
caravan ooit in een slipsituatie
raakt zal ongetwijfeld beter reage
ren dan de automobilist die voor
het eerst van zijn leven met een
slip wordt geconfronteerd. Wel
dient, zeker eens in de twee jaar,
de anti-slipvaardigheid weer aan
de praktijk te worden getoetst, is
men bij de KNAC van mening.
Niet vanwege de commerciële as
pecten, maar doodgewoon ortidat de
opgedane praktijkervaring na ver
loop van tijd wegebt. Voor automo
bilisten die al een anti-slipcursus
hebben gevolgd bestaat er daarom
een herhalingscursus.
Inlichtingen over anti-slipcursus
sen kan men krijgen bij de KNAC
in Leidschendam, telefonisch te be
reiken onder nummer 070-986765.
JAN VAN DALEN
Regenbuien
in de zomer
hoofdoorzaak
slippartijen
De Nederlandse automobilist
blijkt in de praktijk niet erg
snel te reageren op verande
rende weersomstandigheden.
Toen afgelopen winter plotse
linge gladheid optrad over het
gehele land bleken er maar
liefst duizend botsingen tussen
auto's op diverse plaatsen te
zijn geweest. Weliswaar met
nauwelijks persoonlijk letsel,
maar het groot aantal voertui
gen dat bij deze aanrijding was
betrokken, geeft aan dat de
automobilist in Nederland
vaak te laat de rijstijl aanpast
aan de gewijzigde omstandig
heden.
Overigens blijkt uit de cijfers
dat de meeste slippartijen niet
in de winter, maar hartje zo
mer voorkomen. Als na een
lange, regenloze periode er he
melwater naar beneden komt.
vermengt zich dat met op de
weg liggende rubber- en olie
resten. Dat wordt een vette
glibberige smurrie waarop
vele automobilisten het spoor
bijster raken.
Als het behoorlijk doorregent
is die brij gauw weggespoeld,
maar de omstandigheden in
het begin van regen in de zo
mer zijn te vergelijken met be
sneeuwde wegen in de winter.
mensen ontdekken de caravan als
tijdelijke huisvesting gedurende
een wintersportvakantie. Een
goed geïsoleerde en verwarmde
caravan op een daartoe ingerichte
camping hoeft niet veel onder te
doen voor een pension of
hotelkamer en is in elk geval
goedkoper als het gaat om
verblijfkosten.
Maar zoveel aandacht er besteed
wordt aan inrichting, uiterlijk en
rijgedrag van caravans, zo weinig
wordt er gepraat over het
besturen van een auto, vaak zwaar
beladen, met daarachter een
dikwijls niet minder zwaar
beladen caravan met een totaal
gewicht dat varieert van grofweg
vijfhonderd kilo tot duizend kilo.
Nu is het rijden met een caravan
geen enorme opgaaf, zolang het
over riante wegen en met een
aangepaste snelheid gaat. Toch
zijn er elk jaar weer nare
ongelukken met caravans
waardoor voor velen de
vakantiepret voortijdig wordt
bedorven. De KNAC, de
Koninklijke Nederlandse
Automobiel Club is al enige tijd
bezig met het geven van anti
slipcursussen in personenauto's
met caravans (ook worden
dergelijke cursussen gegeven voor
vrachtwagencombinaties en
bussen op een van de drie anti
slipscholen van de KNAC op
Ypenburg, en in Arnhem en
Drachten). Een van onze
verslaggevers slipte een dagje met
een caravan.
Zo zien de remmen
ervan binnen uit
(bijvoorbeeld bij een
Audi 80).
Over enkele maanden trekken
weer hele volksstammen
vakantiegangers per auto naar
diverse vakantiebestemmingen.
En huiselijk als wij zijn, gesteld op
comfort, zullen achter vele auto's
caravans gekoppeld zijn. Van
caravans met antiekwaarde tot
supergestroomlijnde rijdende
appartementen, het rijdt naar alle
windstreken.
Niet alleen in de zomermaanden is
de caravan geliefd. Steeds meer
„De meeste bezitters van een auto
die op lpg gas loopt vergeten ken
nelijk dat een gasinstallatie onder
houd behoeft. In garages worden
niet automatisch tijdens de „beur
ten" de gasaansluitingen nagelo
pen. En dat zou wel moeten want
er bestaat ondanks ver gaande vei
ligheidseisen kans op lekkages".
Dat zegt een woordvoerder van de
Rijksdienst voor het Wegverkeer in
Den Haag als reactie op een ont
ploffing kort geleden in Scherpen-
zeel. De rijksdienst controleert elke
auto waarin door een officiële in
stallateur een autogasinstallatie is
aangebracht.
De keuring wordt overigens, zo
wordt bij de rijksdienst verteld, op
grote schaal ontdoken. Er zijn geen
cijfers beschikbaar maar aan de
hand van controles blijkt dat veel
Nederlanders het voordeel van ille-
tl zeer belangrijk
derdeel van de auto
Ie rem. Wat voor zin
eft een formidabele
celeratie, een
belachtige
Iximumsnelheid of
Ifs de meest
raffineerde
tomatische
insmissie, als de
jnmen gebreken
ttonen Een
rgvuldig onderhoud
n het remsysteem is
rhalve van enorme
tekenis. Daarom
Igen hieronder vier
■Vktische
rjderhoudstips.
Idere bestuurder voelt het dui-
|k wanneer de voetrem niet ge-
batig aangrijpt, dus links en
lts niet met dezelfde kracht
kt. Alleen: wordt dit ernstige
jl na het ontdekken ook met-
jverhulpen
Irdelijk citaat van een beroeps-
affeur, werkzaam bij een dage-
ie bodedienst: „Ik weet, dat
h rem al een tijdje iets naar
trekt, maar dat compenseer ik
I weer met de besturing".
I zou de goede man eens moeten
bij voluit remmen, dat
Benseren. Een niet symme-
aangrijpende rem is levens-
jarlijk. In zo'n geval moet de
meteen naar de garage.
remblokken van schijfrem-
slijten sneller dan de remvoe-
;n van trommelremmen. Dit
3[t samen met de aard van de
ftructie. Een afgesleten remblok
Sindert echter niet alleen de
verking, maar hij ruïneert in
tijd vast en zeker ook de
chijf. Dit resulteert dan in een
reparatie. Conclusie: juist bij
jfremmen regelmatig de dikte
de remblokvoeringen laten
:oleren.
remvloeistof in het remsys-
heeft de eigenschap geleide-
.Cjvvater uit de lucht op te nemen,
door wordt het kookpunt lager
lit kan bij sterke verhitting
langdurig, en krachtig rem-
tot de vorming van dampbel-
L leiden, met het fatale gevolg,
Utde bestuurder bij nog langer
men plotseling geen remwer-
meer voelt, als het ware door
em heen trapt. Derhalve moet
|van tijd tot tijd de vulling van
.gehele remcircuit laten ver-
Gwen: dit is bijzonder belangrijk
!al bijvoorbeeld voordat men
een volbeladen auto door de
in naar de vakantiebestemming
I Als vaste regel moet dat bij
jfremmen met vaste zadels één-
i 1 per jaar, bij remmen met zwe-
SJe zadels vanwege de. betere
\ing eens in de twee jaar gebeu-
inigeen sleutelt graag zelf aan
^auto. Maar alstublieft niet aan
remsysteem. Dit gedeelte van
ito zou voor de doe-het-zelver
moeten blijven. En het is he
niet aan te raden zoge-
hd goedkope remblokken in
tot de branche behorende win-
jvoor de doe-het-zelver te ko-
1 Elk autotype heeft namelijk
Tigen specifieke remvoeringen
i men juist die te pakken krijgt
-jiver toeval. Als de remvoerin-
5n de rem passen, betekent dit
(geenszins dat ze ook geschikt
4Zelfs kleine verschillen in
lingswaarde kunnen een enor-
litwerking hebben.
Zorgvuldig onderhoud is een eerste
voorwaarde voor perfect werkende
remmen. Goed remmen is een
tweede. Hiervoor vijf tips:
De allerbelangrijkste tip: nooit
sterk remmen bij naar binnen of
naar buiten gedraaide wielen. Stu
ren en gelijktijdig remmen kan
slechts binnen nauwe grenzen. Bij
het rijden in bochten wordt name
lijk een bepaald percentage van de
grip van de banden op het wegdek
gebruikt; als hier nog een belasting
van de banden door remmen bij
komt, kan het gripvermogen ge
makkelijk worden overschreden en
kan de auto gemakkelijk gaan slip
pen of slingeren. Grondregel: hoe
groter de centrifugaalkrachten in
de bocht (die men goed voelt), hoe
geringer de reserve voor de rem
men is. In noodgevallen mag men
de rem in bochten slechts goed ge
doseerd gebruiken. Als er dus moet
worden geremd, dan zoveel moge
lijk vóór de bochten, niet erin.
Vóór de auto duikt plotseling een
hinderpis op. Het beste advies:
rechtuit blijven rijden, voluit rem
men, kort vóór het obstakel rem
loslaten (wat overigens voor de
meeste automobilisten erg moeilijk
is) en met de overblijvende snel
heid de hindernis ontwijken, des
noods de berm in.
Tal van deskundigen propageren
in dergelijke gevallen het pompend
remmen: voluit - rem los - vol
uit - los - voluit. Niettemin moet
dit de doorsnee-automobilist wor
den afgeraden, omdat in elk geval
de remweg door het loslaten van de
rem langer wordt. In dergelijke ge
vaarlijke situaties kan hij het best
voluit remmen.
Wat is bij lange afdalingen in de
bergen beter: vaak kort en dus
krachtiger intrappen van de rem of
langer aanhoudend remmen met
minder kracht? Het antwoord: het
met tussenpozen remmen is (echter
niet veel) beter, omdat namelijk ge
durende de tijd, dat er niet wordt
geremd, de rem volledig wordt ge
ventileerd en daardoor intensiever
afkoelt. De veiligste manier om
oververhitting van de remmen te
vermijden is met dezelfde versnel
ling bergafwaarts te rijden als die
waarmee men bergopwaarts zou
rijden.
De handrem heeft in de praktijk
alleen nog de functie van een par-
keerrem. Deze moet nooit licht
maar altijd stevig worden aange
trokken: dan kan het niet voorko
men, dat men met aangetrokken
handrem wegrijdt. Mocht het des
ondanks toch eens gebeuren, dan
moet de rem in elk geval in een ga
rage worden gecontroleerd om te
zien of remvoeringen of afdichtin
gen niet zijn verbrand.
Tenslotte: parkeert men de auto
's winters bij vriezend weer, dan
zou de handrem los moeten blijven.
Een aangetrokken handrem kan
namelijk vastvriezen en dat kan bij
het wegrijden erg onplezierig zijn.
In principe verschilt
het uit een slip halen
van een auto met
daarachter een
caravan nauwelijks
van het corrigeren van
een slippende auto
zonder aanhanger.
Het is in voorkomende
gevallen altijd de auto
die begint met de slip.
De caravan doet niets
anders dan keurig in
het spoor van de
(slippende) auto
blijven. Het is een
verrassende ervaring
als na een morgen
slippen met een auto
zonder caravan het
middagprogramma
gelegenheid biedt te
ervaren wat het is om
te slippen met een auto
waarachter een
caravan hangt.
Op het gladde gedeelte van de baan
(180 x 7 meter en spiegelglad door
een mengsel van milieuvriendelij
ke zeep en behangplaksel) blijken
de geleerde correcties ook met een
caravan afdoende. In het geval van
een slip is dat in één snelle hande
ling: gas loslaten, koppeling intrap
pen, fors tegenstuur totdat de ach
terkant van de auto de andere kant
opslipt, weer fors tegenstuur en
vervolgens zo snel mogelijk de wie
len recht waarna met gedoseerd
gas de koppeling geleidelijk losge
laten kan worden en als het goed is
de zaak weer in het rechte spoor
Om dat te bereiken hoeft men echt
geen natuurtalent op het chauf-
feursgebied te zijn, zo leert de erva
ring. Dat blijkt trouwens ook tij
dens de cursus. Cursisten die niet
tot ervaren autorijders gerekend
mogen worden, halen na enkele
uurtjes anti-sliples probleemloos de
auto met caravan uit een slip.
„Het is ook niet zozeer de kunst
een auto uit een slip te halen, maar
om te voorkomen dat een auto,
eventueel in combinatie met cara
van, in een slip terecht komt. Dat
betekent rijden met een snelheid
die strookt met de omstandigheden.
Mensen die op natte of gladde we
gen net zo hard blijven rijden als
normaal vragen om problemen.
Hetzelfde geldt voor automobilisten
die met hoge snelheden op slechts
enkele meters van hun voorganger
„hangen". De tijd om te reageren
in geval van een ongeluk is dan
veel te kort", houdt anti-slipin
structeur Evert van den Ham (33)
ons aan het begin van de cursusdag
Met een eenvoudig rekensommetje
illustreert hij zijn verhaal. Bij hon
derd kilometer per uur legt een
auto 28 meter per seconde af. De
automobilist die op bijvoorbeeld
vijf meter van zijn voorganger met
een dergelijke snelheid rijdt zit al
op die voorganger voordat hij de
kans heeft gekregen te remmen als
er iets ernstigs gebeurt.
Remmen
Remmen is vaak de directe oorzaak
dat auto's in een slip terecht ko
men. Maar ook gewoon het gas los-
gaal rijden (minder belasting) ho
ger aanslaan dan een zekere veilig
heid van een gecontroleerde instal
latie.
Als een Ipg-installatie volgens de
voorschriften is aangelegd en door
de rijksdienst is gekeurd, kan er ei
genlijk niets mis gaan, zegt de
woordvoerder van deze dienst. Er
bestaat een calamiteitenlijstje waar
ongelukken met gas vrijwel niet op
voorkomen. Vaak krijgt het gas
wel de schuld maar in veel geval
len blijkt dat lekkende benzine na
verdamping de oorzaak is geweest
van ontploffingen.
Als een installatie echter niet door
erkende installateurs is aangelegd,
valt inderdaad het ergste te vrezen.
Het aanleggen van de tank met
toebehoren is een technisch gespe
cialiseerd karwei. Bij de Rijksdienst
voor het Wegverkeer lopen 'dan
ook hoog gekwalificeerde technici
(minstens MTS Autotechniek) die
controle uitoefenen, na installatie
in garages. Als een lpg-auto wordt
gekeurd is de wagen tegelijkertijd
geregistreerd bij de rijksdienst. Dat
impliceert ook dat de gebruiker in
een hogere wegenbelastinggroep
valt. Voor veel automobilisten kan
dat een overweging zijn om hun
voertuig dan maar door een niet
erkend bedrijf te laten voorzien
van een lpg-installatie, die dan ook
niet door de rijksdienst wordt goed
gekeurd. Als een gasauto is ge
keurd wordt op het kentekennum
mer een G gezet.
Met die G gemerkte kentekens
wordt intussen ook gerommeld. Be
zitters van een auto die de wagen
inruilen laten doorgaans de dure
gasinstallatie in het nieuwe voer
tuig bouwen. Er blijft dan een
tweedehands auto over met een
kenteken waar de G van gas nog
op prijkt. Kwaadwillende lieden
kunnen een dergelijke auto van
een gasinstallatie laten voorzien
zonder de daarbij behorende keu
ring te laten toepassen.
Bij de rijksdienst is bekend dat er
tussen zwartrijders en bepaalde
pomphouders afspraken bestaan
die moeten voorkomen dat een
zwartrijdende klant wordt gepakt.
De rijksdienst zendt controleurs uit
die bij benzinepompen in de gajen
houden of automobilisten die gas
tanken dat legaal doen. Als een
pomphouder een klant voor de
aanwezigheid van zo'n controleur
wil waarschuwen, werkt hij met
afgesproken tekens zoals een leeg
colablikje op de lpg-pomp
Ondanks de negatieve sfeer die er
om lpg hangt komt het systeem er
wat ongelukken betreft positief uit.
zo wordt bij de rijksdienst nog
maals enkele keren benadrukt.
(ADVERTENTIE)
gevoeld: de Toyota Land-
cruiser. Een onverstoorbare
door-
vervangt. Een uitgebreide
test over 10 pagina's Een
exclusief interview met
Saabmaker Björn Envall.
Een zeer merkwaardige
Viking die in z'n eentje de
styling doet bij Saab
De complete geschied
schrijving van het Racing
Team Holland, dat 20
jaar bestaat Aan de tand
TEST: RENAULT 25! De prachtige
grote Renault die de 20 en de 30
