■1
Thatcher blijft onverzoenlijk
ranse marine vuurt
ip Spaanse vissers
Mormonen
slachtoffer
Amerikaanse
kernproeven
Irak produceert
zelf mosterdgas
iS"SIJTHOFF PERS
;een compromis over britse bijdrage aan eg
Aboe Nidal eist
aanslag in Israël op
Caper van Franse Boeing overmeesterd
Russen vallen fel
uit naar Nederland
CgidócSouoant
DONDERDAG 8 MAART 1984 PAGINA 9
'apoea's mogen weg
AKARTA De vier Papoea's die in
e Nederlandse ambassade in Jakarta
jn gevlucht mogen wat Indonesië
etreft vertrekken. Er rust geen en-
ele beschuldiging meer op hen. Hun
ertrek hangt nu af van de Néder-
dse ambassade, zo zei een officiële
ordvoerder. Minister van buiten-
dse zaken Mochtar Kusumaatmad-
zei tegenover het dagblad „Jakarta
ost" dat er een persoonswisseling
ad plaatsgevonden en dat de Papoe-
s niet meer onder beschuldiging
aan. Hij doelde daarmee op eerdere
intijgingen dat een van de Papoea's
eld zou hebben verduisterd. De ver
achting is nu dat ze „binnen enkele
igen stilletjes" zullen mogen ver-
ekken.
SS-bijeenkomst
alsnog verboden
BAD HARZBURG De autoriteiten
in de Westduitse stad Bad Harzburg
hebben alsnog een bijeenkomst verbo
den van 800 leden van de voormalige
Waffen-SS. Als reden is opgegeven,
dat de bijeenkomst kan leiden tot te-
gendemonstraties en onrust. Het ge
meentehuis is de afgelopen dagen
overstroomd met telefoontjes en brie
ven van mensen, die protesteerden te
gen de bijeenkomst. Voor een soortge
lijke bijeenkomst in Oberaula, waarte
gen in Nederland is geprotesteerd, is
overigens wel toestemming verleend.
In Oberaula, bij Frankfurt, gaat het
om ex-leden van de divisie „Toten-
kopf" van de Waffen-SS.
Nederland geeft miljoen voor
vluchtelingen Mozambique
DEN HAAG Nederland heeft een
miljoen gulden beschikbaar gesteld voor
de opvang van vluchtelingen uit Mo
zambique in Zimbabwe. Dit heeft het
ministerie van ontwikkelingssamen
werking gisteren meegedeeld. Minister
Schoo heeft besloten de helft van het
bedrag beschikbaar te stellen aan het
Rode Kruis voor de aankoop van voed
sel, medicamenten en andere hulpgoe
deren. De andere helft van de bijdrage
zal op zo kort mogelijke termijn worden
gebruikt voor concrete hulpactiviteiten.
De vluchtelingen zo'n honderddui
zend mensen zijn naar Zimbabwe
getrokken in verband met de hongers
nood in Mozambique.
Volleerd
De Australische
peuter Prue
Lipplegoes houdt
er al de stijl van
een volleerde
kampioen in het
water-skiën op
na. Terwijl zij,
zestien maanden
oud, door het
water gaat, vindt
ze ook nog tijd
om een slokje
limonade te
nemen.
(ADVERTENTIE)
VASTENACTIE
omo;585q banknummer 7Q.7Q.7Q 147»
4-DAAGSE f
TOURINGCAR/
BOOTREIS
RIJN EN MOEZEL
vertrek maandag 26 maart a.s.
Goede wi|n behoeft geen krans. Onze Rijncruises met het prachtige m.s. Prinses Juliana leveren telkens weer enthou
siaste reaktles op Daarom hebben we deze in het voorseizoen nog een keer tegen aantrekkelijke prijs en met een nieuw
gevarieerd programma voor onze lezers georganiseerd.
Het programma ziet er zó uit:
MAANDAG 26 MAART per luxe touringcar van Den Haaq/Rotterdam naar KEULEN. Na Inscheping wordt tijdens de
lunch meteen afgevaren naar KÖNIGSWINTER alwaar we aan het eind van de middag arriveren, 's Avonds kunt u deze
mooie plaats zelf ontdekken of gezellig aan boord blijven.
DINSDAG 27 MAART zult u varend kunnen genieten van het uitgebreide ontbijtbuffet. Langs de beroemde
DRACHENFELS, REMAGEN en ANDERNACH arriveren we reeds om 2 uur in het fraaie KOBLENZ. Na de lunch stappen
we in de gereedstaande luxe touringcars voor een schitterende tocht langs de schilderachtige MOEZEL en bezoeken het
bekende stadje COCHEM. Terug aan boord wacht weer een smakelijk diner en een'feestelijke bingo-avond met leuke
prijsjes.
WOENSDAG 28 MAART varen we over het mooiste gedeelte van de Rijn naar RÜDESHEIM, alwaar we reeds om 3 uur
aankomen. Vroeg genoeg om uitgebreid met dit fameuze Rijnstadje kennis te maken, 's Avonds organiseren we, om een
geslaagde reis te vieren, aan boord een gezellige afscheidsavond met muziek.
DONDERDAG 29 MAART kunt u de morgen nog geheel naar eigen inzicht besteden en datgene gaan bekijken waar u
woensdaq niet aan toe bent qekomen. Want pas na de lunch wordt ontscheept en staan de luxe tourlnocars weer
gereed om u naar Rotterdam/Den Haag terug te brengen. Uiteraard wordt ook deze reis weer besloten met een gezellig
afscheidsdiner.
Het M.S. PRINSES JULIANA heeft hutten welke allen zijn voorzien van vaste vloerbedekking, douche en toilet, alsmede
een (220 V) stopcontact. De nieuwe naast elkaar staande bedden zijn overdag als zitbank te gebruiken. De grote
panoramaruiten in elke hut verzekeren een prachtig uitzicht. In alle hutten zijn handdoeken aanwezig en het schip Is
aangenaam centraal verwarmd. Het restaurant kan wedijveren met ieder restaurant aan de wal en vanuit de ruime
lounge heeft u. dankzij de grote panoramaruiten, een fantastisch uitzicht. Aan boord wordt Nederlands gesproken en
kan met Nederlands geld worden betaald.
De prijs voor deze unieke touringcar/bootreis bedraagt slechts J 295ia per persoon.
In de prijs zijn begrepen vervoer per luxe touringcar Den Haag/Rotterdam-Keulen en Rüdesheim-Rotterdam/Den
Haag verblijf In een 2-persoonshut als omschreven volledige verzorging vana' de lunch op de eerste dag tot en met
afscheidsdiner op de laatste dag 's morgens uitgebreid ontbijtbuffet aan boord 's morgens koffie en 's middags thee
middagexcursie Moezel/Cochem per luxe touringcar gezellige afscheidsavond met muziek. Er zijn helaas geen
1-persoonshutten beschikbaar. Alleenreizenden dienen dus de hut met een ander te delen. Er zijn een drietal
4-persoonshutten beschikbaar. Gecombineerde reisverzekering 8.- per persoon 5.- poliskosten. Annuleringsverze
kering 3 1/2% ven de reissorn 6.- poliskosten.
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nr. 070-190882 (van
maandag t/m vrijdag van 9 tot 13
uur) of persoonlijk in onze vesti
gingen Spuistraat 71, Den Haag
op de hoek van het Spui.
ARIJS Premier That-
ler van Engeland heeft
lorstellen van president
itterrand van Frankrijk
/er de Engelse bijdrage
in de Europese Gemeen-
hap van de hand gewe-
n. Thatcher ging niet
tkoord met een formule
waarin wel de Engelse af
dracht van de opbrengst
van de BTW aan de EG
zou worden geregeld,
maar niet het totaal van
de Engelse bijdrage aan
de EG-kas. Zij leek ook
niet bereid een tijdelijke
oplossing te aanvaarden
voor terugbetalingen aan
Engeland uit de EG-kas
gedurende een of twee
jaar, aldus Franse functio
narissen.
Premier Thatcher maakte
haar standpunt duidelijk tij
dens het overleg dat zij maan
dag in haar buitenverblijf in
Chequers met Mitterrand
voerde. Die vertrouwelijke be
sprekingen gingen voorname
lijk over de begrotingsproble
men van de EG.
Het geschil
rond de Engelse bijdrage is het
grootste obstakel voor over
eenstemming over financiële
hervormingen in de EG, waar
mee de Europese top op 19 en
20 maart in Brussel wordt ge
confronteerd. Thatcher wil
niet akkoord gaan met extra
financiële middelen van de
EG zolang er geen volgens
Engeland eerlijkere formu
le is voor het berekenen van
de bijdragen van de lidstaten.
In een poging de crisis in de
EG te bezweren is het Neder
landse kabinet bereid de bij
drage aan de EG te verhogen
van maximaal één procent van
de BTW-opbrengst naar maxi-
maal ongeveer twee procent.
Het ter beschikking" stellen
van de extra gelden zou echter
geleidelijk moeten gebeuren,
aldus minister van den Broek.
èvalling in klooster
)LIET De ziekenzaal van
n klooster voor rustende
sters in de Amerikaanse
aat Illinois, heeft op 28 fe-
uari gediend als kraamka-
er toen David en Christine
eal als gevolg van sneeuw
jacht voor de geboorte van
hun zoon niet op tijd het zie
kenhuis konden bereiken. Ri
chard Chester Heal, een wolk
van een baby, werd geboren
kort nadat zijn ouders het
klooster van de Zusters Fran
ciscanessen van het Heilig
Hart in Mokena op het platte
land ten westen van Joliet
hadden gehaald. De opwinding
onder de ongeveer veertig be
jaarde zusters was groot ge
weest toen de aanstaande ou
ders hadden aangebeld. „We
hebben allemaal gebeden dat
de dingen goed zouden gaan",
vertelde zuster Josepha Zur-
hoefer, de econome van het
klooster.
BUITENHEER
DAMASCUS Een dissidente
Palestijnse splintergroepering
onder leiding van Aboe Nidal,
die door de PLO ter dood is
veroordeeld, heeft de verant
woordelijkheid opgeëist voor
de bomaanslag die gisteren
werd op een autobus in de Is
raëlische havenstad Ashdod.
Bij de aanslag zijn drie mensen
gedood en acht raakten er ge
wond. Direct na de aanlsag ar
resteerde de politie een groot
aantal Arabische jongeren.
In een verklaring liet de Aboe
Nidal-groep weten, dat de aan
slag in „bezet gebied" werdf
gepleegd in een autrobus waar
in soldaten zaten. De slachtof
fers waren allen burgers. Aboe
Nidal, die bekend staat als een
cynische terrorist en door Sy
rië wordt gesteund, heeft al
vele aanslagen gepleegd op zo
wel Israëliërs als gematigde
PLO-functionarissen.
WASHINGTON POST:
Ie gekaapte Franse Boeing, die gisteren gedwongen werd naar het vliegveld van Genève te
iegen.
(Van onze correspondent
Fred Hoogezand)
ENEEVE De kaping van
n Boeing 737 van de lucht-
lartmaatschappij Air France
gistermiddag op het vlieg-
ild van Genève tot een goed
ide gebracht. Alle passagiers
jn ongedeerd vrijgekomen,
idat de kaper door een poli
tieman'was overmeesterd. De
kaper was afkomstig uit Alge
rije en wilde, zo zie hij, naar
Libië vliegen.
Op verzoek van de bemanning
werd in Genève frisdrank in
geslagen. Die werd binnenge
bracht door leden van een spe
ciale politie-eenheid, die als
cateringmensen waren ver
momd. Toen men de situatie
aan boord in ogenschouw had
genomen, behoefde er nog
slechts gewacht te worden op
een tweede verzoek om eten
of drinken. De kaper, die zich
op dat moment op de stoel
achter de piloot in de cockpit
bevond, werd daarbij over
meesterd. Het enige wapen dat
de kaper bij zich droeg, was
een zakmes.
ADRID/PARIJS Bij het
vuren van waarschuwings-
,hoten heeft de Franse mari
negen opvarenden geraakt
i een Spaanse vissersboot
raakt. Twee van de gewon-
vissers verkeren volgens de
laanse marine-radio in kri-
ke toestand. Het incident
ind plaats ter hoogte van La
Rochelle, in het zuidwesten
van Frankrijk.
Het Franse ministerie van
verkeer heeft verklaard dat de
uit de Baskische haven Ondar-
roa afkomstige treilers de
Franse economische zone had
den geschonden. Beide sche
pen zouden de afgelopen
maanden al meermalen be
trapt zijn op illegaal vissen in
dit zeegebied. De Spaanse mi
nister van buitenlandse zaken,
Moran, heeft verklaard dat het
gebruik van .geweld moeilijk
te rechtvaardigen is. Volgens
hem „kunnen de beschietin
gen zeer ernstige gevolgen
hebben voor de betrekkingen
tussen Spanje en Frankrijk",
(ADVERTENTIE)
WASHINGTON/BAGDAD Het mosterdgas dat Irak
gebruikt in de oorlog tegen Iran wordt geproduceerd
in het Zuidiraakse dorp Samawa. Het gas is op schapen
beproefd in het woestijngebied, dat aan Saoedi-Arabië
grenst. Dit meldt vandaag de Washington Post. De
Amerikaanse krant beroept zich op informatie uit mili
taire en diplomatieke kringen.
Volgens de Post wordt het mosterdgas in houders vanuit heli
kopters en vliegtuigen geworpen, die exploderen zodra ze de
grond raken. Het gebruik van gaswapens door Irak werd on
langs door Washington erkend. Een woordvoerder van het State
Department zei dat Washington vorig jaar al op de hoogte was
van het gebruik van chemische stoffen door Irak en daarover op
hoog niveau contact heeft opgenomen met Bagdad.
Ondertussen gaat de strijd om het deze week door Iran verover
de Zuidiraakse eiland Majnoen door. In Turkije is gisteren be
kend gemaakt, dat de Iraakse luchtmacht vorige week vrijdag
een aanval heeft uitgevoerd op een konvooi van 15 olieschepen.
Een Indiaas werd tot zinken gebracht. Irak heeft gisteren om
een spoedbijeenkomst gevraagd van de Arabische Liga. Bagdad
wil dat tijdens deze top de gevaren van het Iraanse offensief be
sproken worden.
Als gevolg van het grote aantal oorlogsslachtoffers is er in Iran
een tekort aan lijkwades ontstaan. Een Turkse krant meldde gis
teren dat een fabriek in Izmir goede zaken doet met Iran, omdat
dit land grote hoeveelheden lijkwades in Turkije heeft besteld.
ST GEORGE De officiële uitnodiging om te komen
kijken naar bovengrondse kernproeven was afkomstig
van de Amerikaanse Commissie voor Kernenergie.
Letterlijk luidde de uitnodiging: „Kom kijken hoe ge
schiedenis wordt gemaakt".
Voor de vaderlandslievende mormonen van St. George, een
klein, stoffig woestijnstadje in het zuidwesten van de Midden-
amerikaanse staat Utah, leek het een hele eer. Zelfs schoolkin
deren werden naar een hooggelegen punt aan de rand van het
stadje gebracht om getuige te zijn van de wonderbaarlijke pad
destoelwolken, die vanaf het 180 kilometer verderop gelegen
proefterrein in hun richting dreven.
Eén generatie en honderden doden, zieken, miskramen en dood
geboren kinderen later voelen vele mormonen uit St. George
zich door de regering verraden. In de periode van 1951 tot 1962
zijn in het gebied 87 bovengrondse kernproeven gehouden. Voor
het stadje St. George betekende dat meer radio-actieve neerslag
dan enige andere stad, inclusief Hiroshima en Nagasaki, ooit
heeft moeten verduren.
Volgens een rapport dat onlangs werd gepubliceerd in het Ame
rikaans Medisch Tijdschrift en dat door drie onafhankelijke
bronnen is geverifieerd, is het aantal kankergevallen in St
George en omringende dorpen ongeveer tien maal zo hoog als
bij mormomen in de rest van Utah. (Door hun sobere levenswij
ze ligt het kankerpercentage bij mormomen 23 procent lager
dan het Amerikaanse gemiddelde.)
Maar ondanks dit rapport en vele andere bewijzen blijft de
Amerikaanse regering elke verantwoordelijkheid voor de
slachtoffers van de hand wijzen. Financiële compensatie of me
dische hulp wordt zonder meer geweigerd. Om hierin verande
ring te brengen hebben de inwoners van St. George enige tijd
geleden een rechtszaak aangespannen tegen de Amerikaanse re
gering namens de 1195 slachtoffers. De uitspraak wordt binnen
kort verwacht.
Doos van Pandora
„De regering is gewoon bang dat een uitspraak in haar nadeel
een soort doos van Pandora zal openen", zegt Macthur Wright,
een advocaat uit St. George, die optreedt namens de slachtoffers.
Hoewel Wright een mormoon is, twijfelt hij nu wel aan de eer
lijkheid van de regering. „In de jaren vijftig waren wij zeer va
derlandslievende mensen. De mormonen zijn erg gezagsgetrouw
en naast de kerk is de regering voor hen de meest betrouwbare
instelling op aarde. Het was aan deze instelling te danken dat de
regering dit deel van de wereld voor haar kernproeven kon ge
bruiken. De mensen geloofden gewoon dat de kernproeven geen
kwaad konden, maar zij zijn bedrogen. Zelfs nu zijn er echter
nog mensen die vinden dat we geen rechtszaak hadden moeten
beginnen. Zij kunnen nog steeds niet geloven dat het de radio
actieve neerslag is die de kankergevallen heeft veroorzaakt Zij
kunnen het feit dat zij verraden zijn niet onder ogen zien".
Naast zijn kantoor wijst mevrouw Irma Thomas naar de huizen
die zij vanuit haar voordeur in Tabernacle Street kan zien.
„Kijk, dat was het huis van de dokter en zijn vrouw. Bij een van
de proeven liep zijn huis ernstige scheuren op. Hij kreeg een
schadevergoeding van 100 dollar. Nu zijn ze beiden overleden
aan kanker. Naast hem woonde de burgemeester en ook hij
stierf aan kanker, net als zijn buren en de buren daarnaast Mijn
schoonzuster is aan kanker overleden en de twee muziekleraren
die daar woonden hebben twee kinderen verloren aan leukemie.
Bij twee meisjes iets verderop is een borst afgezet".
Mevrouw Thomas heeft een plattegrondje gemaakt van de buurt
waar zij woont. Zestien blauwe kruisjes geven aan waar buren
wonen met kanker. De vijftien rode sterretjes zijn voor degenen
die eraan gestorven zijn.
Uit een verzameling documenten vist mevrouw Thomas een
aankondiging van de Amerikaanse Commissie voor Kernener
gie, die op 11 januari 1951 in het plaatselijke krantje heeft ge
staan. Onder de informatie dat de proeven niet van tevoren zul
len worden aangekondigd, staat: „Het ministerie van volksge
zondheid heeft vastgesteld dat er buiten het proefterrein geen
schade valt te verwachten als gevolg van de kernproeven".
Talloze incidenten
Toch hebben zich talloze incidenten voorgedaan, waaruit blijkt
dat de autoriteiten wel degelijk wisten dat er risico's waren ver
bonden aan de kernproeven. Een voorbeeld: als de wind in de
richting van Las Vegas of Californië stond, werden de testen af
gelast. Maar als de wind in de richting van het kleine stadje SL
George stond, dan gingen de proeven door. Ook is het een keer
voorgekomen dat bij het veranderen van de wind alle auto's
werden aangehouden en afgespoten. Deskundigen durfden het
echter niet aan om plaatselijke groente en melkprodukten op ra
dio-activiteit te onderzoeken uit angst paniek te zaaien onder de
boeren.
St. George, dat wordt gedomineerd door de witte, uit 1877 date
rende mormonentempel die met zijn vier verdiepingen het
hoogste gebouw van de stad is, heeft nu 21.000 inwoners en vijf
golfterreinen waarmee het toeristen probeert aan te trekken. De
meeste toeristen hebben geen idee van de geschiedenis van het
stadje en weten zelfs niet dat in 1954 vlakbij een film is opgeno
men. De sterren uit die film, John Wayne, Susan Hayward,
Dick Powell, Agnes Moorehead en Pedro Armendariz, moesten
op een gegeven moment een gevecht leveren met een zand
storm. Zij en een aantal cameramensen zijn sindsdien overleden
aan kanker.
Dr. Carl Johnson, die het rapport in hef Amerikaanse Medisch
Tijdschrift, heeft geschreven, is van mening dat er nog steeds
straling vrijkomt in het gebied rond Utah. Op 15 februari bij
voorbeeld stortte de grond van het eerste proefterrein in elkaar.
Dertien wetenschappers werden daarbij gewond. Een officiële
woordvoerder verklaarde in eerste instantie dat er geen radio
activiteit was vrijgekomen, maar even later werd gezegd dat de
radio-activiteit „van betekenis" was. Dr. Johnson reageerde
hierop met de woorden: „Op grond van mijn studie ben ik bang
dat ik beide verklaringen met grote scepsis moet behandelen".
CHRISTOPHER REED
The Guardian
GENEVE Tijdens de jaarlijkse zitting van de commissie
voor de mensenrechten van de Verenigde Naties in Genè
ve is de Russische afgevaardigde Valerian Zorin fel uitge
vallen naar Nederland.
De Rus noemde als voorbeeld van de schending van men
senrechten in Nederland de uitwijzing van zigeuners en
Molukkers en de mishandeling van krakers. Ook ging hij
in op de veldslag tussen politie en krakers vorige maand in
Amsterdam. De Russische tirade kwam nadat de Neder
landse ambassadeur Boddens-Hosang traditioneel kritiek
had geleverd op de Russische houding inzake de mensen
rechten.
