Wedloop in chemische wapens dreigt
TOPSNELHEID VAN HET JAAR.
Zuid-Afrika writ veel
bij akkoord metMozambique
KLM wil weer naar
Argentinië vliegen
Politie oitruimt
vrouwenkamp bij
Greenhan Common
Klachten verworpen
over sexueel
geweld bij dokter
Overleg me
slachtoffer
van sexueel
geweld ovei
vervolging
NA GEBRUIK DOOR IRAK
Tegenaanval
van Irak
vastgelopen
Durrer op sterfbed
nog beschuldigd
van ambtsmisdrijf
BINNENLAND/BUITENLAND
QtidócQowuwt
WOENSDAG 7 MAART 1984 PAGINA
SCHIPHOL De KLM en de Argen
tijnse luchtvaartmaatschappij Aeroline-
as Argentinas zijn het in principe eens
geworden over een hervatting van de
KLM-vluchten (een keer per week)
naar en van Buenos Aires. Het is nu
aan de Argentijnse autoriteiten een be
slissing te nemen over de overeen
komst die tussen de maatschappijen is
bereikt. Dit heeft een woordvoerder
van de KLM gisteren bevestigd. Op 30
juni 1982, ten tijde van de Falkland-
oorlog, gebood de Argentijnse regering
de KLM te stoppen met de vluchten
van en naar dit land, vanwege „de her
haalde steun aan de EG-boycot van Ar
gentinië".
LONDEN Deurwarders en politieman
nen hebben gisterer het vrouwenvredes-
kamp bij de BritsAmerikaanse lucht
machtbasis Greenhar Common afgebro
ken. De vrouwen ricltten het kamp twee
en een half jaar gelede in als protest tegen
de komst van de Ameikaanse kruisraket
ten op de basis. De aumteiten hadden al
maanden geprobeerd ea ontruimingsbevel
te verkrijgen tegen de vrouwen, aie on
danks de vaak zeer bare omstandigheden
hun kamp volhielden. )e vrouwen ver
klaarden na de ontruimiig dat ze terugko
men, ook als ze dan in saapzakken in de
open lucht moeten overnchten.
Thailand wil
vrouwenhandel
tegengaan
SINGAPORE De politie in Thai
land is van plan voortaan scherper
op te treden tegen bureaus, die Thai
se meisjes „leveren" aan buitenland
se sexclubs. Een woordvoerder zei
dat er op het ogenblik ongeveer 100
van dergelijke bemiddelingsbureaus
bestaan. Ze zorgen voor een paspoort
en een visum voor de meisjes. De au
toriteiten in Bangkok schatten dat er
ongeveer 16.000 Thaise meisjes als
prostituée in het buitenland werken,
van wie 3.000 in de Bondsrepubliek,
ruim 4.000 in Hongkong en 5.000 in
Japan en ook een onbekend aantal
in Nederland.
Kamer eist krachtig
protest tegen
bijeenkomst van SS-ers
DEN HAAG Twaalf van de dertien frac
ties in de Tweede Kamer zijn van mening dat
minister Van den Broek van buitenlandse za
ken bij de Westduitse regering krachtig moet
protesteren tegen een bijeenkomst eind deze
maand van voormalige SS-leden in de West
duitse plaats Oberaula. Het is al voor de der
de maal dat een dergelijk „Kameradschaft-
streffen" in de Bondsrepubliek wordt georga
niseerd. Van den Broek zal bovendien „de af
schuw van het Nederlandse parlement die
nen over te brengen aan de Bondsregering en
er bij deze op aan moeten dringen maatrege
len te nemen opdat bijeenkomsten van voor
malige SS'ers en andere voormalige nazi-or
ganisaties onmogelijk worden.
NIJMEGEN Het Medisch Tuchtcollege in
Eindhoven heeft de klachten van vijf vrouwen
uit Nijmegen over het toepassen van seksueel
geweld door een Nijmeegse huisarts ongegrond
verklaard. Volgens de advocate van de vrou
wen, mr J. Kroon, meent het tuchtcollege dat
door het tijdsverloop tussen de ervaringen bij
de huisarts en het indienen van de klachten de
geloofwaardigheid daarvan verminderd is. Ook
zouden de klaagsters door onderlinge uitwisse
ling van hun ervaringen de vereiste onbevan
genheid verloren hebben. De vrouwen hadden
gesteld dat de arts onnodig lang over inwendige
onderzoeken deed en bii consulten bijna altijd
aanstuurde op gyneacologisch onderzoek. Zij
overwegen nu in beroep te gaan.
EMANCIPATIERAAD:
Een Iraanse
soldaat, die in
een ziekenhuis in
Teheran wordt
verpleegd, lijdt
verwondingen op
zijn benen,
hoogst
waarschijnlijk
veroorzaakt door
bombardementen
met mosterdgas
door Irak.
WENEN/LONDEN De
beschuldiging dat Irak in
de oorlog tegen Iran che
mische wapens heeft ge
bruikt schijnt precies op
tijd te komen. Zij herin
nert de wereld eraan, dat
elk moment een wedloop
kan ontbranden in deze
wapens, die volgens een
deskundige „het kernwa
pen van de armen" zou
kunnen worden.
Het is moeilijk om een hard
bewijs te leveren voor het ge
bruik van zulke wapens. Maar
ondanks felle ontkenningen
uit Bagdad, wijst alles erop dat
Irak tijdens het jongste offen
sief van Iran mosterdgas heeft
gebruikt.
Mostergas is een blaartrek
kend gas, dat in de loopgra
venoorlog in Frankrijk tijdens
de Eerste Wereldoorlog op
grote schaal werd gebruikt.
Het gas brandt in op de huid
en tast tevens de longen aan.
Mosterdgas of niet direct do
dende chemische wapens, zo
als traangas, worden met
name gebruikt om soldaten uit
hun loopgraven of versterkin
gen te drijven om ze vervol
gens neer te schieten. De
moeilijkheid bij het gebruik
van het mosterdgas is evenwel
dat op grond van de verwon
dingen nu juist niet onomstote
lijk te achterhalen is dat er
mosterdgas in het spel is. Vol
gens artsen in Stockholm, die
Iraniërs met brandwonden
hebben onderzocht van wie er
inmiddels een overleden is,
moet mosterdgas de oorzaak
zijn. De Weense artsen dach
ten daar anders over. Het
moet om een chemische stof
gaan die de longen ernstig be
schadigt, aldus een Weense
arts.
De moderne zenuwgassen zijn
duizenden malen gevaarlijker
dan het mosterdgas, dat tijdens
de Eerste Wereldoorlog werd
gebruikt: een druppel van de
moderne zenuwgassen ter
grootte van een speldeknop in
geademd of opgenomen via de
huid is dodelijk.
De beschuldigingen aan het
adres van Irak zullen waar
schijnlijk een nieuwe impuls
geven aan de diplomatieke po
gingen om op de Geneefse ont
wapeningsconferentie, waar 40
landen zijn vertegenwoordigd,
te komen tot een internatio
naal verbod op chemische wa
pens.
De beschuldiging door Iran
luidde, dat Irak zeker duizend
Iraanse soldaten met chemi
sche wapens heeft bestookt.
Een soortgelijke beschuldiging
door de VS deed Irak gisteren
af als hypocriet. Bagdad ver
wees hierbij naar het gebruik
van ontbladeringsmiddelen
door de Amerikanen tijdens de
Vietnam-oorlog en naar het
gooien van de atoombom op
Hirosjima en Nagasaki.
Irak zowel als Iran behoren
tot de meer dan 120 landen in
de wereld, die het uit 1925 da
terende akkoord tegen het
eerste gebruik van chemische
wapens hebben ondertekend.
Dit protocol van 1925 verbiedt
echter niet het maken en het
hebben van chemische wa
pens, waarvan de VS, de Sov
jet-Unie en Frankrijk op het
ogenblik grote voorraden heb
ben.
JOHANNESBURG Het
veiligheidsakkoord, dat
Zuid-Afrika onlangs sloot
met het buurland Mozam
bique, is Pretoria's opmer
kelijkste diplomatieke
succes in de 35 jaar dat de
Nationale Partij aan de
macht is. Als premier Bot
ha zijn politieke spel goed
blijft spelen, dan kan zijn
regering nog jaren van dit
akkoord profiteren.
Voor wie de situatie in zuide
lijke Afrika een beetje kent, is
onmiddellijk duidelijk dat Mo
zambique niet vrijwillig maar
onder druk van de economi
sche malaise naar de onder
handelingstafel is gegaan. Dit
gegeven roept de vraag op of
de economie door toedoen van
het marxistisch beleid van
president Machel ineengestort
is of dat Zuid-Afrika de voor
naamste schuldige is. Het ant
woord luidt waarschijnlijk bei
de, maar de discussie hierover
is voorlopig nog niet uitge
woed. De marxisten zeggen
dat de economie nooit een
kans heeft gehad. Anderen, in
Pretoria, Washington, zeggen
dat het westers economische
systeem heeft gezegevierd
over het marxisme.
Voor het standpunt van de
marxisten valt wel iets te zeg
gen. Sinds het begin van de
bevrijdingsoorlog in september
1964 heeft Mozambique nau
welijks een dag vrede gekend.
Toen het in 1975 de onafhan
kelijkheid verwierf, werd het
Portugese leger als vijand ver
vangen door de rechtse guer
rillabeweging MNR, die eerst
door het Rhodesische regime
van Ian Smith werd gesteund
en later door Pretoria. De re-
gering-Machel schat dat de
Zuidafrikaanse „agressie", di-
I reet en indirect via het MNR,
het land de afgelopen acht jaar
333 miljoen dollar heeft ge
kost.
Behalve Mozambique is ook
Angola, dat eveneens opgeza
deld werd met een koloniale
erfenis, de economische ineen
storting nabij. In Angola kan
85 procent van de bevolking
lezen noch schrijven en wordt
slechts 3 procent van het be
bouwbare land daadwerkelijk
gebruikt. Ook dit land erfde
bij de onafhankelijkheid in
1975 een grote economische
chaos die uitmondde in een
burgeroorlog en een gewapen
de Zuidafrikaanse invasie.
Zuid-Afrika heeft grote voor
delen bij het onlangs overeen
gekomen akkoord. Doordat de
handelsbanden tussen Zuid-
Afrika en Mozambique hech
ter zullen v/orden, kan de
apartheidsstaat gemakkelijker
met economische middelen
zijn politieke wil doordruk
ken. In de tweede plaats is het
internationale aanzien van
Pretoria behoorlijk opgevij
zeld. De foto van minister van
buitenlandse zaken Botha die
in Mapoeto de hand schudt
van president Machel is de
hele wereld rondgegaan.
Het belangrijkste voordeel
voor Zuid-Afrika is dat met
dit akkoord een proces wordt
geconsolideerd, dat al geruime
tijd aan de gang is. Het ak
koord met Mozambique (en
met Angola als dat volgt) bete
kent namelijk een legalisering
van de openlijke en bedekte
handelsbetrekkingen tussen
Zuid-Afrika en zwart Afrika.
Deze betrekkingen bestaan al
jaren uit economische nood
zaak, maar werden door zwart
Afrika altijd betreurd.
Internationaal gezien valt te
verwachten dat de politieke
kruistocht tegen de apartheid
nu aan motivatie zal inboeten.
Met name voor zwart Afrika
zal het immers niet makkelijk
zijn om met evenveel overtui
ging oppositie te blijven voe
ren tegen het apartheidssys
teem, als directe buurlanden
van Zuid-Afrika akkoorden
gaan kenen met Pretoria.
Als pr»,ier Botha erin slaagt
de eco^nische contacten te
behoudt wordt zijn regime
minder vetsbaar voor aruk
van buiUjf
De hardtvaarheid is nu dat
twee van frika's toonaange
vende magische staten op
het punt stn te worden mee
getrokken ihet westerse eco
nomische sjeem. jn Pretoria
en Washing\ dit worden
beschouwd een falen niet
alleen van vet marxisme,
maar ook vaye rol van de
Sovjet-Unie, ojat die super
macht geen Hdingsoperatie
van de grond eeft kunnen
krijgen. Voor ashington is
het tevens een r^tvaardiging
van zijn beleid „construc
tieve bemoeieniimet Zuid-
Afrika".
Nieuw economijh
beleid
Voor MozambiquCibetekent
het akkoord dat W moet
overstappen op een bl nieuw
economisch beleid. t marxis
ten vertrouwen er (hter op
dat als de economies een
maal heeft hersteld «n terug
keer naar een meer thodoxe
vorm van socialismenogelijk
blijft. Maar dan ondechatten
zij wellicht de vehdmgen
van het vrije ondnemer-
schap. Met het vrije «derne-
merschap zal de ongjkheid
terugkeren in Mozabique,
maar tegelijkertijd zi*n de
winkels weer bevoorra wor
den, zullen er weer au's op
de wegen rijden en 1 het
geld weer rollen. Zelfs cplat-
telandsgebieden zouderhier-
van een graantje mee kinen
pikken.
Het tijdstip voor het alaord
had Pretoria niet beter Izen.
De Frontlijnstaten hebbfi mo
menteel wanhopig besefte
aan vrede en stabiliteit£elfs
de Conferentie voor Oijvik-
kelingssamenwerking irZui-
delijk Afrika zag zien aahet
slot van haar recente bijeen
komst in Loesaka gedwongen
de „minder agressieve hou
ding" van Pretoria toe te jui
chen.
De verklaring van de Confe
rentie was een schok voor de
Zuidafrikaanse bevrijdingsbe
weging ANC, omdat hiermee
het belangenconflict aan het
licht trad dat zich momenteel
ontwikkelt tussen ANC en
Swapo enerzijds en hun gast
landen, met name Mozambi
que en Angola, anderzijds. De
ANC en SWAPO zijn gebon
den aan een bevrijdingsstrijd,
terwijl hun gastlanden juist
vrede willen met Zuid-Afrika.
Het akkoord met Mozambique
voorziet in een strenger optre
den tegen het ANC door de re-
gering-Machel. In ruil daar
voor zal Pretoria dan minder
steun geven aan de guerrilla
beweging MNR. Uiteraard be
tekent dit niet dat beide orga
nisaties van de ene op de an
dere dag werkloos zullen zijn,
maar naar verluidt heeft Zuid-
Afrika Mozambique wel een
lijst gegeven met namen van
ANC-leiders die uitgewezen
moeten worden.
Zowel het ANC als Swapo
hebben begrip voor het pijnlij
ke dilemma van Mozambique
en Angola. Als Mozambique en
De Mozambikaanse president Samora Machel (rechts) schudt
de hand van de Zuidafrikaanse minister van buitenlandse za
ken, Pik Botha, nadat zij een veiligheidsakkoord overeenkwa
men.
Angola een akkoord tekenen
met Zuid-Afrika en op grond
daarvan faciliteiten onthouden
aan het ANC en Swapo, dan
zullen noch de frontlijnstaten,
noch de Organisatie van Afri
kaanse Eenheid noch zwart
Afrika als geheel daar veel
aan kunnen doen, want ook zij
begijpen het dilemma.
Wat de bevrijdingsbeweging
voor Namibië, Swapo, betreft,
zou Angola Zuid-Afrika heb
ben verzekerd dat het de Na-
mibische bevrijdingsbeweging
niet meer in de gelegenheid
zal stellen om de rust in het
zuiden van het land te versto
ren. Als dit principe in een
eventueel akkoord wordt uit
gebreid over het hele land zal
Swapo zeker in de problemen
komen. Er is geen enkele ga
rantie dat een akkoord tussen
Pretqria en Loeanda ook een
vreedzame oplossing voor Na
mibië zal omvatten. En hoe
hard Pretoria ook van de da
ken schreeuwt dat het Nami
bië liever kwijt dan rijk is, er
is nog niets dat erop wijst dat
Pretoria ook echt van plan is
vrije verkiezingen te organise
ren in Namibië.
Wat het ANC aangaat, deze
organisatie zal zich misschien
moeten bezinnen op haar stra
tegie. Als haar sabotagerol
wordt ingeperkt, zal ze zich
meer dan vroeger moeten
gaan wenden tot de zwarte
vakbeweging, die ze altijd al
heeft beschouwd als speerpunt
van de bevrijdingsstrijd.
STANLEY UYS
The Guardian
RUITENHEER
TEHERAN/BAGDAD Irak
heeft gisteren bekendgemaakt
een grote aanval te hebben ge
lanceerd tegen de Iraanse
troepen, die het olierijke
eiland Majnoen bezetten. Maar
Iran meldde dat de tegenaan
val was afgeslagen.
Volgens het Iraanse persbu
reau zouden de Iraakse troe
pen zware verliezen hebben
geleden. Het nieuwsagent
schap gaf geen verdere bijzon
derheden over het strijaver-
loop.
Iran zou het eiland Majnoen,
dat slechts op 3 kilometer van
de Iraanse grens ligt, als on
derpand willen behouden voor
de eis aan Bagdad tot betaling
van een oorlogsschade van
zo'n 450 miljard gulden.
DEN HAAG Met
slachtoffer van sexu
geweld kan worden ov
legd over de vraag of
zaak voor de rechter m
worden gebracht of on<
bepaalde voorwaart
kan worden geseponeei
De officier van justitie en
slachtoffer kunnen ook ov-
leggen over de straf
wordt geëist. Dit heeft
Emancipatieraad gisteren
steld in een advies over
beleid ter bestrijding
sexueel geweld tegen vit
wen en meisjes.
De Emancipatieraad vin
dat onderzocht moet worA
of aan de vrouw zo'n rol
worden gegeven. De rl
steunt het voorstel van de
gering om verkrachting o
nen het huwelijk strafbaal
stellen. Hij stelt ook voor P
onder verkrachting niet],
leen afgedwongen geslacT
gemeenschap te verstaf
maar ook handelingen
daarmee gelijk gesteld kjc
nen worden.
Dat zijn orale en anale h
delingen en uitwendig
tact van de geslachtsorgai
Ze worden nu als aanranc
aangemerkt maar zullen-
dezelfde wijze als verkraf
ting strafbaar moeten
den gesteld, zo meent i
raad. De Emancipatiei
wil dat er maatregelen v s
den genomen om de ree
positie van prostituées
verbeteren, onder meer 0
te bevorderen dat prostitis
zelfstandig kunnen wer l
in onafhankelijke bedrijv
„Het is verder terecht, da b
nota sexueel geweld in
band brengt met de ongel
machtsverhouding
mannen en vrouwen oj
van terreinen, onder n
op sociaal-economisch
bied". „Strafrechtelijk oj
den is onmisbaar om dal"
van sexueel geweld te 1
strijden, maar niet vold< j1
de. Het strafrecht bestr'
bijvoorbeeld niet ongewe
intimiteiten op het werk,
een vorm van sexueel
weid".
De raad is er verder v<°
stander van om verkrachla
en aanranding niet all
strafbaar te stellen ingi
van lichamelijk geweld
bedreiging ermee, maar
als een vrouw met an«
middelen, zoals chant
wordt gedwongen tot sexi 'r
contact.
DEN HAAG Drie cardiolo
gische hoogleraren, allen leer
ling van de enkele dagen gele
den overleden prof. Durrer,
menen dat directeur mr. J.
Donner van het academisch
ziekenhuis bij de Universiteit
van Amsterdam de reputatie
van Durrer heeft aangetast.
Durrer zou tot zijn dood dos
siers van patiënten in zijn be
zit hebben gehad die aan het
ADVERTENTIE
Ook In 1983 bogen zich weer een groot
aantal internationale autojoumalisten over
alle in dat jaar geïntroduceerde auto's.
Ze keken en vergeleken. En kozen de
Fiat Uno als Auto van het Jaar 1984.
Om z'n ontwerp, ruimte, wegligging,
komfort en zuinigheid. Maar zeker ook om
z'n prestaties. Want onder de motorkap van
de Fiat Uno zit een motor die van wanten
weet. Een sportieve, betrouwbare krachtbron
van naar keuze 900,1100 of 1300 cc.
Met een topsnelheid van respektievelijk
140,150 en 165 km/u! De nieuwe
Auto van het Jaar staat bij alle Fiat
dealers. In 7 uitvoeringen, waar
onder nu ook de Uno Diesel.
FIAT UNO. AUTO VAN HET JAAR 1984.
