Akzo wil chloorfabriek
vermalen en begraven
AANGESLAGEN
Shell Brunei viert
onafhankelijkheid mee
Industrie heeft grote
investeringsplannen
„MILIEUVRIENDELIJK SLOPEN"
Brunei het land van de Shellvaart
MARKTEN
Reuzezwaai
Fiscus tuint niet
in geknoei met
ken tekengegevens
ECONOMIE
fceidac Sourant
AMSTERDAM Bijna de helft (44 procent) van de Nederlandse in
dustriële bedrijven verwacht dit jaar meer te investeren dan vorig jaar.
De totale waarde van die voorgenomen investeringen zal ruim 20 mil
jard gulden bedragen, tegen dertien miljard gulden vorig jaar. De
meeste investeringen zijn gepland in de chemie, maar ook in de metaal,
de voedingsmiddelen-industrie en elektrotechniek. Van de bedrijven
rekent 31 procent op een slechter investeringsklimaat dan in *83; 2 pro
cent verwacht geen verschil. Onzekerheid bestaat vooral in de bouw,
transport en bij de kleine (minder dan tien werknemers) en de zeer
grote bedrijven (meer dan 500 werknemers). Dit blijkt uit een onder
zoek dat het Bureau voor Industrieel en Professioneel Onderzoek (In-
dis) in Amsterdam heeft verricht onder 484 industriële bedrijven, on
derverdeeld naar de verschillende bedrijfstakken.
Hoogovens haalt oven
uit de motteballen
IJMUIDEN In verband met een meeval
ler in de vraag naar ruwstaal, gaat Hoogo
vens IJmuiden gedurende een half jaar een
hoogoven gebruiken die enkele jaren gele
den buiten werking werd gesteld. De huidi
ge twee werkende hoogovens kunnen de
aangewakkerde vraag niet aan; er namelijk
zijn verschillende extra bestellingen gedaan
waardoor het concern dit jaar naar ver
wachting vijf miljoen ton ruwstaal gaat
produceren tegen een eerder voorziene
hoeveelheid van 4,7 miljoen ton. Voor het
werk aan de derde oven zullen tijdelijk 75
mensen extra worden aangenomen, voor
een deel van buitenaf. De opleving in de
vraag betekent ook extra werk voor de
twee oxystaalfabrieken.
ARMOEDE IN VS
TOEGENOMEN
WASHINGTON De armoede in de Ver
enigde Staten is in de periode 1979-1982
voortdurend toegenomen doordat de econo
mische recessie en de inflatie de reële
waarde van steunprogramma's voor de
armste bevolkingsgroepen in de genoemde
periode met 10 procent is verminderd. Het
gaat met name om hulpvoorzienigen als
voedselbonnen, huursubsidies, gratis maal
tijden op scholen en kosteloze medische
zorg. Dit blijkt uit een onderzoek van het
Amerikaanse bureau voor de statistiek.
Volgens een functionaris van het bureau,
Gordon Green, blijkt uit de cijfers duidelijk
dat de toeneming van het aantal armen in
1981 en 1982 mede te wijten is aan de bezui
nigingen op sociale programma's door pre
sident Reagan.
Het is voor het eerst sinds ja
ren dat een relatief groot aan
tal bedrijven een beter inves
teringsklimaat verwacht dan
het voorgaande jaar. Wellicht
dank zij de herstelde vermo
genspositie van vele bedrijven,
blijkt nu dat ruim de helft van
de ondervraagde ondernemin
gen de investeringen uit eigen
middelen wil financieren.
Verder worden kortlopende
kredieten (35 procent) en hy
potheken (20 procent) ge
noemd als financieringsbron.
Op bankinstellingen zullen de
bedrijven voor een totaal van
ongeveer 4,5 miljard gulden
een beroep doen. Aandelen
emissies worden nauwelijks
genoemd als financierings
bron. Twee derde van de be
drijven zegt niets te voelen
voor het aantrekken van risi
co-kapitaal via een participa
tie-maatschappij. Als nadelen
worden genoemd het „verlies
van zelfstandigheid" en „om
dat het niet past in de bedrijfs-
politiek".
Over dit jaar verwacht meer
dan een kwart (28 procent)
van de bedrijven een omzet
groei (vooral chemie en de
kledingindustrie); 17 procent
verwacht een daling van de
omzet (bouw, transportmidde
len en metaal) en 38 procent
rekent op stabilisatie. De che
mie, voedingsmiddelen- en
textiel-industire verwachten
over dit jaar ook meer winst te
maken.
Ruim de helft van de bedrij
ven met tien of meer werkne
mers heeft inmiddels arbeids
tijdverkorting ingevoerd of
gaat dat nog doen. De meeste
grote bedrijven zijn daar al toe
overgegaan of overwegen deze
verkorting.
DELFZIJL Akzo-zout-
chemie (AZC) gaat een
voor Nederland unieke
methode toepassen om het
met sporen kwik en che
micaliën besmette puin
van haar stilgelegde
chloorfabriek KEB in
Delfzijl op een milieu
vriendelijke wijze op te
slaan. Het komt erop neer
dat het puin eerst wordt
vermalen en dan in specie
wordt gestort. Het kolos
sale blok beton (van 40 bij
50 bij 1,05 meter en 3000
ton kilo zwaar) dat hier
mee onstaat, wil Akzo la
ten ingraven om daarmee
een nieuwe fabriek te
funderen. Akzo Delfzijl
noemt dit een „zeer aan
vaardbare milieutechni- chemicaliën
sche oplossing". Milieu
ambtenaren in Den Haag
hebben het plan in studie.
Volgens Akzo is de lege fa
briek in Delfzijl waarschijnlijk
het eerste bedrijf in Nederland
waarvan het vervuilde stenen
karkas op deze manier van het
milieu wordt afgecheiden. In
het buitenland wordt deze me
thode, die bekend staat onder
de naam immobilisa(ie-proces,
wel toegepast.
In de vorig jaar juli stilgelegde
chloorfabriek in Delfzijl werd
gewerkt via het het principe
van de kwik-elektrolyse. Het
sluiten van de fabriek is on
derdeel van het „chloor-sane-
ringsplan" van Akzo.
Sinds juli vorig jaar is de ont
manteling van de fabriek al in
volle gang. De met kwik en
27 jaar oude bedrijf worden in
vaten gestopt en waarschijnlijk
afgevoerd naar een onder
grondse opbergplaats in Duits
land. Minder vervuilde delen
worden bovengronds opgesla-
gen. Nog bruikbare apparaten
worden bij Akzo opnieuw ge
bruikt, of verkocht. Na 1
maart kan Akzo dan beginnen
met de sloop van het pand.
„Voor die sloop hebben we een
budget van zeven miljoen gul
den. Het ontmantelen op zich
is een zeer groot project, dat
wordt afgehandeld als een
nieuwbouwproject", zegt pro-
duktiemanager S. Woldringh
van AZC.
Goedkeuring
Het opbergen van de fabriek
in een blok beton moet nog de
officiële goedkeuring hebben
van de Nederlandse overheid.
„En dat lijkt wel te lukken",
meent Woldringh. „Het voor
deel van deze methode is dat
de resten van de fabriek wor
den gecontroleerd en vervol
gens geconcentreerd opgesla
gen liggen. Het aardige van
deze oplossing is ook, dat als er
iets gebeurt wat je menselij
kerwijs en technisch gezien
niet had kunnen voorspellen,
het blok beton nog opgeruimd
kan worden".
Voordat tot sloop van de fa
briek besloten werd, heeft
Akzo nog gepoogd de fabriek
te verkopen. Woldringh: „We
wilden de fabriek naar India
verkopen, maar de Indiase re
gering stak daar een stokje
voor omdat het land geen
tweedehands spul wil importe
ren".
SERIA (Brunei) Deze
week vinden in het op
Noord-Borneo gelegen
sultanaat Brunei de fees
telijkheden plaats ter vie
ring van de onafhanke
lijkheid. De vlaggen die
de plaats Seria sieren ter
verhoging van de feest
vreugde dragen allemaal
een gele schelp, het sym
bool van Koninklijke/S
hell Groep. Voor Shell is
er alle reden om mee te
doen aan het feestgedruis,
want de onderneming
haalt bijna een kwart van
haar inkomsten over de
hele wereld uit de activi
teiten in Brunei.
onafhankelijk van Groot-Brit-
tannië geworden, maar deze
week wordt dat gevierd. Veel
hooggeplaatste leiders waren
met de feestdagen rond nieuw
jaar niet in staat de festivitei
ten bij te wonen en bovendien
valt januari midden in de
neming heet, is de enige grote
oliemaatschappij in Brunei ge
weest sinds zij er in 1929 olie
heeft gevonden. Directeur Pe
ter Everett gelooft niet dat de
onafhankelijkheid van het sul
tanaat de positie van Shell zal
veranderen. Tien jaar geleden
was Brunei Shell nog volledig
eigendom van Shell, nu bezit
de regering van Brunei 50 pro
cent van de maatschappij.
Gratis leven
De opbrengst uit de winning
van olie en gas, geschat op
ruim vier miljard dollar per
jaar, heeft de 200.000 inwoners
van het sultanaat gevrijwaard
voor de gevolgen van de reces
sie. Ze zijn van de wieg tot het
graf verzorgd volgens een so
ciaal stelsel dat geheel wordt
bekostigd met de export van
olie en gas. Het onderwijs en
de gezondheidszorg ziin gratis,
voedsel wordt gesubsidieerd
en leningen voor huizen en
goederen zijn goedkoop.
Benzine kost slechts 65 cent
per liter en de meeste gezin
nen beschikken over twee au
to's. Inkomstenbelasting wordt
er niet betaald en in de win
kels, meestal eigendom van
Chinezen, liggen de modernste
produkten. Het inkomen per
noofd van de bevolking wordt
geraamd op 66.000 dollar per
jaar, waarmee Brunei, het land
van de „Shellvaart" zoals het
vaak wordt genoemd, het rijk
ste land in Azië is.
Nieuwe paleis
Ondanks de daling van de
olieprijzen ziet Brunei kans
een overschot op zijn beta
lingsbalans te boeken van on
geveer drie miljard gulden. De
uitgaven voor de viering van
de onafhankelijkheid zijn niet
gering geweest. De sultan
heeft bijna een miljard gulden
gespendeerd aan een nieuw
paleis. Er zijn een sportstadion
gebouwd, een ziekenhuis, een
gerechtsgebouw en een nieuw
onderkomen voor het ministe
rie van buitenlandse zaken. De
internationale luchthaven is
uitgebreid.
Hoe lang de economie van
Brunei kan blijven drijven op
oliedollars is niet te zeggen. De
meeste gegevens uit de ener
giesector worden geheim ge
houden. In 1979 bedroeg de
olieproduktie 260.000 vaten
(van 159 liter) per dag. Vorig
jaar was dat ongeveer 175.000
vaten per dag en tegen 1990
zal de produktie naar schatting
150.000 vaten per dag bedra
gen. Hoe groot de oliereserves
van Brunei zijn is niet bekend.
Het sultanaat kan de gevolgen
gaan ondervinden van gas als
bron van energie uit de landen
in de Stille Zuidzee. Japan bij
voorbeeld, de grootste afnemer
van olie uit Azië, kan Brunei
bijvoorbeeld min of meer
dwingen de prijs van olie te
verlagen. De opsporing van
olie gaat overigens onvermin
derd voort. Brunei doet er
weinig aan om zijn afhanke
lijkheid van de uitvoer van
olie en gas te verminderen.
Een eigen verwerkende indus
trie heeft het land nauwelijks
en de landbouw levert maar
een vijfde van wat er wordt
verbruikt.
SUSKE EN WISKE HET DELTA-DUEL
Q»b8//i vemen vnn
uiin omnotiino nu
Bom tn hoi nu ih
lenon oi mom i rents
hu sinetrsnm oomin
it simniH neen tiHiin
om een onimnint
mm
mh tem wol ;ft demWpüöè.. fotrtlrtf
den ntblm [les mei R Ontren beewjk
\f(n drtiibnrj erin... Art nooit. Hel VU.
X Wekend, nnwilillo1) Met erinj~
Speuren naarolie
Op het strand bij Zand-
voort is TNO momenteel
druk in de weer met seis-
mografisch onderzoek ten
behoeve van Mobil. Met
waterdruk wordt eerst een
vrij diep gat in het zand
geboord, waarna een klei
ne explosieve lading op de
bodem van het gat tot ont
ploffing wordt gebracht.
Aan de hand van de trillin
gen die door de explosie
ontstaan, kan bepaald
worden of er binnen een
straal van de explosie, olie
in de Noordzeebodem zit.
Op de foto wordt de boor-
pijp uit het gat gehaald,
terwijl een tweede man het
explosief gereed houdt.
KAASMARKT ALKMAAR - Commis
sienoteringen In gulden per kg: fa-
brieksedammer 6,29, middelbare
6,34 en Goudse volvette 6,54.
goud en zilver
De goud- en zllverprijzen van
gistermiddag, tussen haakjes de
vorige prijzen. Goud onbewerkt:
37.720-38.220; (38.420-38.920).
Bewerkt: verkoop: 40.140;
(40.870). Zilver onbewerkt:
885-955; (910-980). Bewerkt ver
koop: 1010; (1030).
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur,
zaterdags tussen 14.00 en
15.00 uur, telefoonnr. 071-
122248 en uw krant wordt
nog dezelfde avond nabe
zorgd.
AMSTERDAM De Am
sterdamse effectenbeurs
heeft gisteren een fors
herstel te zien gegeven,
wat zo vlak voor het
weekeinde erg opmerke
lijk was. Plotseling wer
den de bordjes verhangen
en stoorde men zich niet
aan de met ruim twee
cent ingezakte dollar
2,9750). Er waren diver
se factoren die bij het her
stel een rol speelden. In
Wall Street werd een for
se daling omgebogen in
een licht herstel, wat de
burger moed gaf.
Enkele opmerkelijke berich
ten uit het bedrijfsleven zorg
den voor extra vraag waar
door andere fondsen werden
meegetrokken, ook al omdat
de markt volgens veel hande
laren rijp is voor althans een
technisch herstel. De obligatie-
markt liep later iets verder op.
De algemene ANP-CBS-index
steeg tussentijds ruim twee
punten 158,5. Voor Olies en
KLM kwam echter rond 13.00
uur nogal wat aanbod los.
Olies verloren daardoor twee
gulden tot iets boven 150 en
KLM noteerde ƒ171. Akzo
bood op 100 goed weerstand.
De hypotheekfondsen waren
rond het middaguur vast:
Westland-Utrecht steeg ruim
vijf gulden en FGH 2,50. Van
de bouwers was HBG rond die
tijd drie gulden in herstel. Phi
lips verrraste met de medede
ling dat het volume van de
omzet vorig jaar met 5 procent
is gestegen nadat enkele
maanden geleden nog was uit
gegaan van 3 4 procent. De
koers reageerde direct met een
vooruitgang van 2,30 op
45,10. De bekendmaking van
Hoogovens dat de vraag naar
ruwstaal tijdelijk is toegeno
men in verband waarmee een
buiten werking zijnde oven
weer bedrijfsklaar wordt ge
maakt, bezorgde het fonds een
winst van 2,80 op 48,70.
ABN was rond het middaguur
tien gulden in herstel, NMB
3,50 en Amro Bank ƒ2,20.
Aegon was toen vier gulden
vooruit, Nationale-Nederlan-
den drie en Amev twee gul
den. Voor Ocè-van der Grin
ten was een winst van vier
gulden weggelegd.
De lokale markt deed gisteren
aan het herstel mee, maar in
een veel kalmer tempo dan bij
de actieve broeders. Niet zo
verwonderlijk, omdat de loka
le markt meestal een dag ach
terloopt op de actieve beurs.
Orders van het publiek moe
ten vóór half twaalf binnen
zijn willen zij nog op dezelfde
dag worden verwerkt. De be-
roepshandel nam maar vast
een voorschot. Hiervan kon
bijvoorbeeld Bols profiteren
met een winst van 3,50.
Rommenhöller en Ver. Glas
stegen elk tien gulden en De
Telegraaf ging ƒ8,50 vooruit.
Van de bouwers werd IBB-
-Kondor zes gulden duurder
en BAM Holding drie gulden.
De aandelenindex van de Eu
ropese Optiebeurs (EOE) won
gisteren weer enig terrein.
Omstreeks 12.00 uur stond het
cijfer op 167,56 na te zijn geo
pend op 164,18.
Pim van Galen had er al zo'n grijs vermoeden van dat hij
geknipt was toen hij met zijn auto de Moerdijkbrug pas
seerde. En ja hoor, een tijdje later lag op de deurmat een
keurige naheffingsaanslag van de motorrijtuigenbelasting.
Hij moest twaalf maanden motorrijtuigenbelasting betalen,
voorafgaande aan het moment dat hij werd gefotografeerd.
Dat vond Pim veel te gortig. Immers, hij gebruikte de auto
niet geregeld. Deze stond meestal gestald op de privé-oprit
naast zijn huis. Bovendien had Pim het kentekenbewijs la
ten overschrijven op naam van zijn broer Gerrit, dus kon
hij niet aansprakelijk worden gesteld.
Hij legde de zaak voor aan het Gerechtshof in Arnhem. De
rechter was heel wat minder enthousiast over Pims argu
menten. In de wet staat dat motorrijtuigenbelasting wordt
geheven van de houder van het motorrijtuig. Houder is de
gene, op wiens naam het opgegeven kenteken is ingeschre
ven in het kentekenregister, tenzij anders blijkt. En vol
gens de rechter bleek het ook anders in elkaar te zitten.
Volgens hem was de overschrijving van het kentekenbe
wijs op naam van broer Gerrit een fictieve handeling. Pim
had immers de beschikkingsmacht gehouden over de auto
gedurende de hele periode, waarover belasting werd nage-
heven.
Pim kreeg ook geen gelijk met zijn redenering, dat de na-
heffing niet zou mogen, gebeuren gedurende dat deel van
het jaar, waarbij de auto niet op de openbare weg was ge
bruikt. Het misleiden van de fiscus door het gebruik van
dezelfde familienaam vond de rechter zwaar genoeg om
het verweer van Pim niet te belonen.
Het zal duidelijk zijn dat herhaaldelijk overschrijven van
de tenaamstelling in het kentekenregister al gauw de arg
waan van de fiscus kan opwekken, zoals Pim aan den lijve
heeft ondervonden.
MR. P.R.M.HAMERS
