herleeft
verleden
in lner
Lago Maggiore
wil het
getij keren
TOERISME
STAD
2000 JAAR
OUDSTE
DUITSE
mMi
de overlevering, wordt
Waar blijven de Neder
landse vakantiegangers
die vroeger zo opgetogen
waren over het Lago
Maggiore? Het klassieke
reisdoel is niet uit de gra
tie, maar er mankeert iets
aan een juiste verdeling
van de gasten over de ac
commodaties. In de pro
vincie Novara is men van
oordeel, dat wij meer in
hotels moeten gaan sla
pen. Zo wordt berispend
vastgesteld, dat zelfs de
Belgen in deze sector ons
voorbijgestreefd zijn.
Onze landgenoten geven
sterk de voorkeur aan
bungalows, appartemen
ten en campings op deze
westelijke oever van het
meer.
De bestemming Novara is op
genomen in de busprogram
ma's van zes Nederlandse
touroperators, waaronder
Holland International en Oad.
Zo'n 20 tot 25 jaar geleden be
trokken voornamelijk beter
gesitueerden er de hotels. Zij
genoten er van het subtropi
sche klimaat, de tuinen en
parken, in navolging van En
gelse pioniers.
Nu liggen er vele tientallen
campings rondom het Lago
Maggiore. Toen het vliegen
naar zuidelijke stranden be
taalbaar werd hielden veel
Nederlanders net voorlopig
voor gezien. De hoteliers van
Novara willen nu duidelijk
maken, dat ook zij koopjes in
de aanbieding hebben. Vol-
KLASSIEK VAKANTIE-OORD KOMT WEER IN TREK
Het kleine Lago d'Orta moet genoegen nemen met slechts één eilandje.
pension bijvoorbeeld vanaf
20.000 lire, dat is ongeveer
veertig gulden. De hotellijst
vermeldt prijzen vanaf 25.000
lire voor halfpension in een
hotel met één ster tot een
keuze in de viersterrencatego-
rie tussen de 60.000 en 100.000
lire.
Veel plaatsen aan dit schitte
rende meer (Baedeker vindt
het twee sterren waard, even
als de eilandjes, hetgeen neer
komt op de kwalificatie „uit
zonderlijk") zijn erfelijk belast
met de suggestie, dat zoveel
pracht wel voorbehouden
moest blijven aan welgestel-
den. Alles is even mooi aan de
oevers van dit groene, dan
weer azuurblauwe bekken ter
lengte van 60 kilomter.
Bergwereld
De natuur tolereert er geen
echte winter aan de water
kant, maar zorgt in het noor
den voor zoveel sneeuw op de
Alpen, dat er twintig ski-oor
den geëxploiteerd kunnen
worden. De indrukwekkende
Monta Rosa domineert met op
één na de hoogste piek in Eu
ropa (4633 meter) deze impo
sante bergwereld.
Maar het beeld van de 4000
vierkante kilometer grote
provincie Novara wordt voor
velen bepaald door de combi
natie van het subtropische na
tuurschoon met de praal van
gotiek, renaissance en barok,
de fabelachtige prestaties van
tuin- en parkarchitecten, vil
la-terrassen aan de waterkant
en alles wat er verder toege
voegd kan worden aan de il
lusie van een volmaakte
schoonheid.
Eilandjes
Bij nader inzien ontdekt men
storende elementen van de
industrie (in Ispra), zelfs een
kernreactor. Maar dat ligt aan
de overkant. Novara trekt
zich liever op aan de fameuze
eilandjes, evenals de baai
waarin zij liggen, genoemd
naar het vorstengeslacht Bor-
romeo. Isola Bella is in heel
de wereld een begrip, met die
paar vissershuisjes en het gi
gantisch barok-palazzo met
tuinen die via terrassen afda
len naar het meer, rijk voor
zien van sculptures en archi
tectonisch kleingoed.
Isola dei Pescatori torst een
schilderachtig vissersdorp en
op Isola Madre lopen pauwen
rond in een botanische tuin.
Genoemde provincie is ook
trots op het beheer over een
kleinere waterplas, het Orta-
meer, met één eiland en niet
minder betoverende oevers.
Geen wonder dat de duizen
den en duizenden buitenland
se toeristen die deze provincie
bezocht hebben, voldaan huis
waarts keerden.
Zij vinden hier uiteraard alle
faciliteiten voor het beoefe
nen van welke watersport
dan ook. Vissen voelen zich
(weer) goed thuis in het tot op
een diepte van 372 meter af
dalende meer. Tal van plaat
sen op de oevers zijn ook voor
Van Marx' geboortehuis is een museum gemaakt.
TRIER Ooit werd van
hieruit een rijk geregeerd
dat zich uitstrekte van
Schotland tot Noord-Afri-
ka. Trier, hoofdstad van
het Westromeinse rijk.
Trier, gelegen in het land
van de Germaanse Treve-
ren, werd in één adem
genoemd met metropolen
als Rome, Constantinopel
en Alexandrië. De tijden
zijn wel veranderd. 'Anno
1984 is Trier een leeglo
pend provinciestadje dat
niet eens meer honderd
duizend inwoners telt.
Maar toch, het roemruchte
verleden is in Trier bewaard
gebleven. Achter elke straat
hoek loert een Romein en er
kan geen spade de grond in
gaan of er komt weer een an
tiek fundament te voorschijn.
En dit jaar is het feest. Groot
feest. Trier, de oudste stad
van Duitsland, viert zijn
tweeduizendjarig bestaan. De
stad feest een heel jaar lang.
Hoogtepunt wordt de maand
mei, met onder meer een
schuttersfeest met 45.000 deel
nemers.
Ongetwijfeld zullen nog meer
Nederlanders dan anders de
stad bezoeken. Het Moezeldal
mag zich van oudsher in een
grote belangstelling vanuit
Nederland verheugen. Begrij
pelijk. want het is niet ver
van huis en er zijn bergen,
water, knusse dorpjes en na
tuurlijk wijn. Wie kent niet
Cochum? In de zomermaan
den lijkt het een Nederlandse
kolonie in het Moezelland. En
natuurlijk trekt ook Trier, de
parel van het dal.
Hartelijk
„De mensen hier zijn buiten
gewoon sympathiek en harte
lijk", zegt burgemeester Felix
Zimmermann, de christen-de
mocratische burgemeester
van de stad. De obligate lof
die iedere burgemeester zijn
onderdanen toezwaait tegen
over buitenstaanders? Kan
zijn, maar Zimmermann, die
zelf uit Beieren komt, laat ook
nog andere geluiden horen.
„De Trierers zijn Moezelfran-
ken. In tegenstelling tot de
meeste andere Duitsers heb
ben ze een liberale instelling.
Ze erkennen wel autoriteiten,
maar ze zien er helemaal niet
tegenop. Ze hebben er altijd
tegen gevochten. Tegen de
keurvorsten, de bisschoppen,
de Pruisen en nu tegen de
burgemeester", lacht hij. Als
bewijs voor dat laatste schuift
hij het ontwerp over de tafel
van een speciale munt, die ter
gelegenheid van het feest ge
slagen wordt. De kop van de
eerste burger is voorzien van
een Romeinse overwinnings
krans. Zijn neus, toch al geen
kleinood, is opgeblazen tot ui
terst oneerbiedige proporties.
Burgemeester Felix Zimmer
mann: „De mensen hier zijn
buitengewoon sympathiek en
hartelijk".
Schermutseling
Even is er nog een kleine
schermutseling geweest met
Augsburg. Deze Beierse stad
is ongeveer gelijktijdig ge
sticht door keizer Augustus op
zijn reis tussen 16 en 12 voor
Christus door de noordelijke
regionen van het Romeinse
rijk. Maar Augustus heeft
Trier galant voor laten gaan.
Terecht, want 50 voor Chris
tus had de grote Romeinse
veldheer Caesar al een leger
kamp op de Petrusberg, van
waaruit hij een fraai uitzicht
had over het land van de
Germaanse stam de Treveren,
de Nederlanders een begi
geworden, zoals Stresa, ra Q
Locarno (aan het Zwitsei s j-'
deel van het meer) het drul
bezochte toeristencentrum.
wen.
*dt
■wt ntal
Koel n (je
£jn(jj
Het is er 's zomers lekkü/r ei
koel. De boulevard overtr ar
in wandelgenot de vele an< irde I
re, die panoramische uitzit Ien a
ten bieden. Verbano is al v werkt
oudsher een gerenommeei ij nie.
vakantieplaats, rijk a ferwt
kunstschatten. Hier staan ve5r eC)
grote, luxe hotels maar o Qm
pensions en vakantiehuizc ;gs
Andere plaatsen met een
kere reputatie zijn Arot r
Meina, Belgirate, Baveno (ri eie
tig en elegant), Ferelio, Ca
nero Riviera en CanobB
Bijzonder mooi gelegen is <xuu
de stad Verbania met de do
pen daaromheen.
Het mediterrane klimi
wordt geïllustreerd door saj
palmen, azalea's, oleande
bomen met citroenen en
naasappelen, mimosa en vij| r0n;ca
bomen. Men plukt er ook
naatappelen en in augus-
bloeit de myrthe. cntig
Om iedereen in staat te st v&n
len de omgeving van weeldn
kanten van het meer te bek de
ken zijn er bootdiensten, aut *nd
veerponten en draagvleug inen
boten ingezet. *6nbl
Wie de proef op de som 're op
nemen en eerst meer wil w de snt
ten over de bestemming, ve fl
bindingen en prijzen kan 'il progi
formatie vragen bij het II id Wj
liaanse Verkeersbureau, Sta fe^ vaj
houderskade 103, 1073 A
Amsterdam, telefoon: 020 ,lcg
'33"64 LEO J. LEEUW ?"em
CcldócSoUAOAlt
ZATERDAG 18 FEBRUARI 1984 PAGINA -
De Porta Nigra, de oude Romeinse stadspoort.
die hun naam aan de stad ga
ven. „Ach, er zijn natuurlijk
steden die er kritiek op heb
ben dat wij ons de oudste stad
van Duitsland noemen", zegt
Zimmermann. Keulen bij
voorbeeld. „Keulen wil nu in
een keer niet meer weten dat
de stad in 1950 zijn 1900-jarig
bestaansfeest gevierd heeft",
gnuift de burgemeester met
de zelfverzekerdheid van ie
mand die weet dat hij sterke
kaarten heeft. Bovendien wa
ren steden als Keulen, Mainz
en Kempten slechts militaire
kampen voor de Romeinse le
gioenen. Trier was toen al een
schitterende metropool. Zim
mermann neemt het chauvi
nistische gehakketak niet zo
ernstig. „Het is geen strijd die
met zware artillerie wordt
uitgevochten, we nemen het
floret".
Loopafstand
Overblijfselen uit „de goede
oude tijd" zijn er in Trier vol
m
op te vinden. De toerist vindt
ze binnen loopafstand. Op de
eerste plaats natuurlijk de
Porta Nigra, de oude Romein
se stadspoort. Dan natuurlijk
het imposante paleis van kei
zer Constantijn, het grootste
bouwwerk dat de Romeinen
aan deze zijde van de Alpen
bouwden.
Maar ook in latere tijden deed
de stad nog van zich spreken.
In de dom van Trier wordt, zo
wil het de overlevering, het
kleed van Christus bewaard.
Bij bijzondere gelegenheden
wordt de „Heilige Rock" aan
de toegestroomde gelovigen
getoond. Deze eeuw was dat
in 1933 en 1959 het geval. In
1933 kwamen twee miljoen
pelgrims naar de stad. „Wan
neer het nu weer getoond
wordt, weet niemand", zegt
mevrouw Henning van de
VVV. „Het kleed is heel broos
geworden. Vroeger werd het
opgehangen, maar dat schijnt
nu te riskant te zijn".
Gezellig
Maar Trier is niet alleen een
stad voor historische fijnproe
vers. Ook voor wie er gewoon
eens een dagje uit wil is het er
goed toeven. De gezellige bin
nenstad met monumentale ge
bouwen, vakwerkhuisjes en
een fraaie Hauptmarkt. Als de
feestelijkheden in mei hun
hoogtepunt bereiken, is de
binnenstad eindelijk ook van
een lastig euvel verlost. De
stadsbussen die nu nog over
de voetgangerspromenade
denderen en het publiek door
middel van een antiek tram
belletje waarschuwen, zullen
dan via een nieuwe route hun
weg zoeken.
Met zijn beroemdste zoon
Karl Marx heeft de stad het
altijd een beetje moeilijk ge
had. Trier heeft nooit goed
geweten wat het met de
grondlegger van het moderne
communisme aan moest. Geen
wonder, want Trier is een
door en door katholieke stad
en in het stemlokaal wordt
steevast het hokje van de
christen-democratische CDU
rood gemaakt. De laatste ja
ren is Trier wat bijgedraaid.
Van Marx' geboortehuis is een
museum gemaakt. „Dat wij
niet willen weten dat Marx
hier is geboren en opgegroeid
is een vooroordeel dat niet uit
te roeien valt", verzucht bur
gemeester Zimmermann. „Wij
hebben het geboortehuis van
Marx ingericht als museum.
De straat, die naar hem ge
noemd is, begint een paar me
ter verderop. Maar in de
kranten, vooral in het Oost
blok, wordt geregeld geschre
ven dat zelfs de straat waar
Marx geboren is, niet naar
hem is genoemd".
Hoge delegaties uit commu
nistische landen reizen af en
aan. Vooral vorig jaar was het
druk toen de honderdste
sterfdag van Marx werd her
dacht. „Marx wordt hier echt
niet verstopt, hij heeft de
hoge rang die hem toekomt",
verzekert de burgemeester.
„Maar dat betekent natuurlijk
nog niet dat we de politiek
goedkeuren die in naam van
Marx bedreven wordt".
Dat zeker niet, nee. De tele
foongids geeft aan dat er nog
zo'n zeventig Marx'en in
Trier wonen. Familie van dè
Marx? Nee, hoor! Alle
Marx'en in de stad leiden hun
naam af van de apostel Mar
cus. Daarmee is de wereld
weer in orde.
Moezelwijn
Middageten met Walter
Queck, de perschef van de ge
meente. Hij is een kenner van
de stad bij uitstek. We zitten
in hotel Porta Nigra, met uit
zicht op het beroemde monu
ment, dat de Bundespost dit
jaar op een postzegel heeft ge
zet ter gelegenheid van de
feestelijkheden. Queck praat
over het onderwerp, waaro
ver hij dagenlang college kan
geven: wijn. Moezelwijn uiter
aard. De omgeving van Trier
produceert de fameuze Mosel-
Saar-Ruwer-wijnen, de beste
wijn van het Moezelland en
sinds jaar en dag aan de top in
Duitsland.
Queck ontsteekt in heilige
toorn als het onderwerp
knoeierij ter sprake komt.
Menig suikeroompje onder de
wijnboeren rommelt maar
wat aan en verkoopt schitte
rend geëtiketteerde troep.
Queck: „Ik was in een restau
rant in 's Hertogenbosch,
onze partnerstad. Daar kreeg
ik in een restaurant een Moe-
Het is goed toeven op de fraaie Hauptmarkt.
zeiwijn voorgezet met een of
andere fantasienaam. Niet te
drinken. En die wijn wordt
dan duur verkocht als een
prima Moezelwijn. Het etiket
wordt er waarschijnlijk in het
buitenland op geplakt".
Queck legt uit waar bij de
aankoop van Duitse wijn op
gelet moet worden. Zorgvul
dige bestudering van het eti
ket blijkt de sleutel tot een ge
slaagde aanschaf. Wettelijk
beschermde predikaten als
„Kadinet" en „Spaetlese"
staan voor goede kwaliteit.
Voor grotere bestellingen ad
viseert Queck rechtstreeks tj
kopen bij de bisschop v.
Trier. Dan zit het wel goc
En oh ja, niet dat ik wegl
met een slechte indruk val
Den Bosch, ofwel HerzogeJ
busch, zoals ze in Trier zei
gen. „Een prachtige stad
zegt Queck. „Wij hebben vei P
scheidene partnersteden, or
der meer Metz in Frankrii
en Gloucester in Engelam
maar de band met Den Bosc
is het beste. Dat kpmt oo
omdat jullie Nederlanders a
lemaal zo goed Duits praten' QHS
GERARD KESSEI
