Amnesty: Leven in Russisch
strafkamp is ondraaglijk
KOMFORT VAN HET JAAR.
a Thatcher wil
Lhaar imago
tin Hongarije
opvijzelen
Affaire-Kiessling
herinnert aan
de zaak-Von Fritsch
TASS verwerpt
Amerikaanse
optimisme
BUITENLAND
fteidóeQowitvnt
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1984 PAGINA 11
Ook bedrijfsleven in
1 Suriname stelt voorwaarden
PARAMARIBO/DEN HAAG Na de vakcentrales heeft nu
ook het Surinaams bedrijfsleven voorwaarden gesteld, waaron
der men bereid is mee te werken aan de vorming van een inte
rim-regering. De voorwaarden gaan wat verder dan die, welke
s door de vakcentrales aan de militairen zijn gesteld.
Zo vinden de Surinaamse Fabrikanten Associatie (ASFA) en de
iee Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB) dat ministers niet al-
[0 leen door het militair gezag van hun functie moeten kunnen
worden ontheven, maar dat bedrijfsleven, vakcentrales en mili-
,ere^ tair gezag hierin een gelijke stem moeten hebben. De ASFA zegt
itnei in een cornmun»qué. dat is opgenomen in het dagblad de Ware
j Tijd. verder dat de interim-regering een concept-grondwet moet
"krïl opstellen en voorbereidingen moet treffen voor herstel van de
pZJ opgeschorte (Nederlandse) ontwikkelingshulp. Verder wil men
Gé ^at noodtoestand wordt opgeheven.
epei Overigens heeft het militair gezag nog geen reactie gegeven op
de voorwaarden die vakcentrales en bedrijfsleven hebben ge-
1 steld aan deelname in de interim-regering.
Buitenmodel postpakket
Je zult maar postbode zijn in
het plaatsje LLanfair...goch in
Wales, het plaatsje met de
langste naam ter wereld. Wie
iets naar dit gehucht wil stu
ren. moet een buitenmodel en
veloppe of postpakket aan
schaffen omdat er anders geen
ruimte is om de plaatsnaam
(59 letters) voluit op te schrij
ven. Gelukkig heeft de Britse
PTT alle plaatsnamen een
code gegeven. Zodoende heet
het plaatsje met de lange
naam bij de Britse posterijen
LL615JR. Als dan van tijd tot
tijd iemand de moeite neemt
alle 59 letters neer te pennen,
maakt postbode Heddwyn Ro
berts (foto), hoewel hij het pak
ket apart moet gaan bestellen,
daar geen probleem van.
Drts LONDEN De in Lon
den gevestigde internatio
nale organisatie voor
mensenrechten Amnesty
j international heeft mee-
ytö gedeeld voor het eerst een
iofi authentieke beschrijving
niet van de levensomstandig
heden in een Sovjet-ar-
beidskamp te hebben ont-
t h| vangen, waarin politieke
ide| gevangenen verblijven,
f 6» Het kamp is door de over-
le t|
VOO!
heid bedoeld als een zeer
zware strafmaatregel. De
beschrijving is afkomstig
van een politieke gevan
gene, die anoniem wenst
te blijven.
In het kamp, dat in 1980 op
zo'n 1.200 kilometer ten oosten
van Moskou in de buurt van
Perm werd gebouwd, worden
ruim 30 gevangenen vastge
houden Allen zijn tot mini
maal tien jaar gevangenisstraf
veroordeeld, wegens „agitatie
tegen de Sov-
jet-Üniè". Vijftien van hen
zijn echter steeds opnieuw
veroordeeld, omdat zij waren
uitgekomen voor hun persoon
lijke mening.
Volgens de beschrijving, die
via „onofficiële kanalen" Am
nesty bereikte, bestaan de ge
bouwen van het kamp uit heel
kleine cellen. Maximaal vijf
gevangenen leven in een
wooncel en werken in beton
nen cellen die dag en nacht
verlicht worden.
Zogenoemde „oefencellen"
voor lichamelijke straf zijn
door prikkeldraad van de ove
rige gebouwen gescheiden.
Deze cellen zijn tussen de vier
er\ 15 vierkante meter groot en
zijn volslagen donker. Het
eten is volgens de gevangenen
uiterst slecht. Men krijgt dik
wijls bedorven vlees en smerig
water, aldus het verslag.
De gevangenen mogen hun
gedachten wel opschrijven,
maar het geschrevene wordt
hen afgenomen. Tot de gevan
genen," die in het speciale
kamp vs 389-36/1 in de buurt
van Perm vastgehouden wor
den, behoort de Russische
schrijver Leonid Borodin (45).
Deze werd in 1983 gevangen
gezet nadat hij de in balling
schap levende collega Alexan
der Solzjenitzyn een geluk-
wenstelegram voor zijn 60ste
verjaardag had gezonden en
zonder toestemming een boek
in het buitenland had gepubli
ceerd.
Vi
Vv< i
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De Britse premier Thatcher vliegt mor
gen vierdaags bezoek naar Boedapest. Op ^uitnodiging
van de Hongaarse regering bezoekt zij voor de eerste
maal van haar leven een lidstaat van het Warschau
pact.
Officieel heeft haar bezoek aan Hongarije tot doel in
deze tijd van grote internationale spanning een nieuw
gesprek met Oost-Europa te beginnen. Dat is goed voor
de wereldvrede en voor het imago van premier That
cher. Zij wil dolgraag bewijzen, dat Groot-Brittannië,
ondanks zijn verval, toch nog een beetje een internatio
nale mogendheid is.
Met haar Hongaarse reis treedt premier Thatcher in de voetspo
ren van haar grote conservatieve voorganger Macmillan, die
twintig jaar geleden in een grote Londense zaak een witte bont
muts ging huren en daarmee manhaftig naar Moskou trok om
met de Sovjets te gaan praten. Op grond van die reis voelen de
Britten zich weer een tijdje groot en erg belangrijk.
Sedertdien is het vermogen van Groot-Brittannië om tussen de
Sovjet-Unie en de Verenigde Staten te bemiddelen, echter prak
tisch helemaal verloren gegaan. Thatchers bezoek aan Hongarije
is een initiatief van het Britse ministerie van buitenlandse za
ken. Dit ministerie heeft heel wat moeite gehad om premier
Thatcher te bekeren tot de noodzaak van een onafhankelijke di
aloog met het communistische blok. De Britse premier werd er
voorzichtig op geattendeerd dat haar oude imago van „IJzeren
Lady" de zaak van de wereldvrede meer kwaad dan goed deed.
Telkens als premier Thatcher een buitenlandse reis maakt, is
het gebruikelijk dat haar kantoor, gevestigd in Downing Street
10, een groot aantal Britse journalisten uitnodigt. Zij moeten
echter zelf hun reiskosten betalen. Toen premier Thatcher drie
maanden geleden naar New Delhi in India vloog, probeerde
Downing Street iedere journalist die mee wilde, 800 pond afhan
dig te maken. Dat was meer dan de prijs van een normaal re
tourticket Londen-New Delhi. Een en ander had tot gevolg, dat
Thatchers militaire vliegtuig half leeg bleef, want de meeste
journalisten reisden naar India met een toestel van een goedko
pere luchtvaartmaatschappijen.
Voor de vliegreis naar Boedapest zit het toestel echter helemaal
vol, want blijkbaar heeft Thatcher het een en ander geleerd van
de India-reis. Dit keer kost het retourticket 300 pond per per
soon, dat is 50 pond minder dan het Economy-tarief van British
Airways. Dit is wat premier Thatcher trots „free enterprise"
noemt.
Amerikaan trouwt 3t]aniï Ch"süne Sue,.c„arv,a\
cho. „Ik voel me geweldig. Het
huwelijk is het grootste avon-
- tuur van de wereld, naast de
voor Zoe keer dood", zei de veelvuldige brui
degom. De vorige vrouwen
van Wolfe die intussen in
het Guiness record-boek is op
genomen waren tussen de
17 en 22 toen ze met hem
LAS VEGAS De 75-jarige trouwden. Zijn eerste huwelijk
Amerikaan Glynn Wolfe is za- dateert uit 1927. Zijn langste
terdag in Las Vegas voor de huwelijk duurde vijf jaar, het
26e keer getrouwd, nu met de kortste vijf dagen.
Beate Klarsfeld
gearresteerd
Een Chileense po
litieman leidt me
vrouw Beate
Klarsfeld weg tij
dens een beto
ging voor het Mo-
neda paleis in
Santiago. Daar
werd gisteren ge
demonstreerd
voor de uitleve
ring van de oor
logsmisdadiger
Walter Rauff.
Beate Klarsfeld,
die al enkele we
ken in Chili ver
blijft om de uitwij
zing te bewerk
stelligen van
Rauff, kon na een
uur weer het poli
tiebureau verla
ten. Politiefunctio
narissen sloten
echter niet uit dat
Beate binnenkort
zou worden uitge
wezen. Beate is
de vrouw van de
Franse advocaat
Serge Klarsfeld,
die oorlogsmisda
digers uit de
Tweede Wereld
oorlog tracht op
te sporen. Zo
vond hij Klaus
Barbie in Bolivia,
die zich inmiddels
in een Franse cel
bevindt na te zijn
uitgewezen.
Europese
vredesvrouwen
vangen bot in
Washington
(Van onze correspondent Mare
de Koninck)
WASHINGTON Een groep
vrouwen van Europese vre
desbewegingen, onder wie
voor Nederland het Tweede
Kamerlid Frauke Laning en
de Eindhovense Trees Lam-
bregts van „Vrouwen voorl
Vrede", heeft tijdens bespre
kingen in Washington met
hoge Amerikaanse regerings
functionarissen weinig begrip
ontmoet voor haar denkbeel
den over kernwapenbeper
king.
Het gesprek met Amerikaans
onderminister van buitenland
se zaken, Burt, verliep zelfs in
een sfeer van wederzijdse er
gernis. De elf vrouwen uit Ne
derland, Italië, West-Duits-
land, Engeland en België had
den ook een ontmoeting met
de Amerikaanse Genève-on-
derhandelaar, Paul Nitze.
RUITENHEER
Zuid-Afrika wil
troepenscheiding
WASHINGTON De Vere-
nigde Staten hebben positief
gereageerd op het eenzijdig be
sluit van Zuid-Afrika tot een
troepenscheiding in Angola als
eerste stap naar een bestand
met de Namibische bevrij
dingsbeweging Swapo. De'
woordvoerder van het State
Department, Romberg, zei te
hopen dat het besluit de in
spanningen ten behoeve van
een vreedzame oplossing van
de kwestie-Namibie nieuw le
ven zal inblazen. Hij weigerde
evenwel iets te zeggen over de
garanties die volgens de Zuid-
afrikaanse premier, P. Botha,
vorige week door de VS aan
Zuid-Afrika zijn gegeven. An
gola heeft nog niet gereageerd.
(Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
BONN Het is niet de
eerste keer dat West-
Duitsland op zijn kop staat
vanwege vermeende ho-
mosexuele contacten van
een hoge militair. De even
spectaculaire als onsmake
lijke affaire-Kiessling
heeft herinneringen opge
roepen aan de zaak-Von
Fritsch. In 1938 moest op
perbevelhebber Werner
Von Fritsch van de Deut
sche Wehrmacht aftreden,
nadat hij door Hitier ge
confronteerd was met de
beschuldiging van homo-
sexualiteit.
Dappere rechters prikten het
„bewijsmateriaal" dat de Ge
stapo tegen Von Fritsch verza
meld had door. De generaal
werd gerehabiliteerd, maar hij
kreeg zijn functie van opper
bevelhebber niet terug. Von
Fritsch was door het gebeuren
zo aangedaan, dat hij bij het
begin van de oorlog de dood
zocht. Hij sneuvelde in de eer
ste dagen van de Polen-veld
tocht in 1939.
De zaak-Von Fritsch vertoont
overeenkomsten, maar ook be
langrijke verschillen met de
affaire-Kiessling. De vermeen
de homosexualiteit van Von
Fritsch werd door Hitier aan
gegrepen om de man opzij te
schuiven en zijn greep op het
leger te versterken.
De zaak-Von Fritsch begint als
de Gestapo in 1935 bij een raz
zia de kleine Berlijnse crimi
neel Otto Schmidt oppakt.
Schmidt, die zich gespeciali
seerd heeft in het chanteren
van homosexuelen, vertelt de
Gestapo dat hij ook van een
„generaal Fritsch" geld heeft
afgetroggeld. Als hem een foto
van de opperbevelhebber van
de Wehrmacht wordt voorge
houden, zegt Schmidt hem te
herkennen. SS-leider Heinrich
Himmler haast zich met die
informatie naar Hitier, maar
die toont geen belangstelling.
„Met die „Dreck" wil ik niet
meer lastig gevallen worden",
geeft de Ftihrer de SS-leider te
verstaan. Hitier heeft de be
kwame officier Von Fritsch
veel te hard nodig bij de gi
gantische operatie die in die
dagen al zijn aandacht heeft:
de opbouw van het Duitse le
ger.
Bijna drie jaar later liggen de
kaarten anders. De Wehr
macht is tot de tanden bewa
pend 'en Hitier maakt krijgs
plannen. Als hij de militaire
top op 5 november 1937 voor
het eerst vertelt dat hij Oos
tenrijk en Tsjechoslowakije
aan wil vallen, zijn de gene
raals verbijsterd en ontzet.
het speuren slaan, kan Von
Fritscn aantonen dat er sprake
is van een verwisseling.
Schmidt blijkt een ritmeester
Von Frisch gechanteerd te
hebben (hier is weer een over
eenkomst met de zaak-Kiess-
ling, waar even sprake is ge
weest van een dubbelganger is
het Keulse homomilieu). De
Gestapo probeert de vrijspraak
voor generaal Von Fritsch te
voorkomen doorj de ritmeester
Von Frisch te ontvoeren. Het
ministerie van justitie brengt
de ritmeester echter weer bo
ven water. Von Fritsch wordt
gerehabiliteerd. De twee rech
ters in de zaak-Von Fritsch
worden vier weken voor het
einde van de oorlog door de
SS om het leven gebracht. Een
hen is Von Dohnanyi, de
Hitler is geïrriteerd door de vader van de huidige burge
weerstand die hij ondervindt, meester van Hamburg.
Zijn paladijn Himmler en Ook chanteur Otto Schmidt
rijksmaarschalk Goering zien overleeft het niet. Hij wordt in
nu hun kans schoon om de ge- 1942 in het concentratiekamp
hate traditionele Pruisische of- Sachsenhausen geliquideerd,
ficieren in de legertop een Himmler schrijft in die tijd
vernietigende slag toe te bren- aan Goering: „Ik vraag om uw
nister van defensie Von Blom
berg is het eerste slachtoffer.
adviseer Schmidt te laten exe
cuteren". Goering tekent daar-
De Gestapo houdt hem voor bij aan: „Die had allang dood-
dat de vrouw, waarmee hij zo- geschoten moeten zijn".
juist mede op aandrang van
Goering getrouwd is, bij de ze
denpolitie in vijf grote steden
Eén dag nadat Von Blomberg
is opgevolgd door de ja-knik
ker Keitel en Werner Von
te boek staat. Von Blomberg Fritsch en vijftien andere hoge
moet het veld ruimen.
generaals naar huis zijn ge-
Nu komt ook het oude dossier stuurd, benoemt Hitier op 5 fe-
over Von Fritsch weer te pas. bruari 1938 Walter Funk tot
Maar geholpen door een paar minister van economische za-
moedige rechters, die zelf aan ken. Funk is homosexueel.
Iran roept op tot
zelfmoordacties
TEHERAN De voorzitter
van het Iraanse parlement,
Rafsandjani, heeft er bij de Li
banese sji'itische moslims op
aangedrongen „meer opoffe
ringsgezinde jongeren" aan te
trekken om zelfmoordacties
uit te voeren tegen buiten
landse troepen in Libanon. Dit
meldde gisteren het Iraanse
dagblad Islamitische Repu
bliek. De Iraanse leider Kho
meini zei gisteren dat zijn land
de Verenigde Staten grotere
verliezen zal toebrengen. In
Teheran wordt op uitgebreide
schaal het feit herdacht, dat
vijf jaar geleden het sjah-régi
me ten val werd gebracht.
MOSKOU/DEN HAAG Het Russische persbureèu Tass heeft
gisteren optimistische Amerikaanse verwachtingen! voor de on
derhandelingen over een vermindering van het aahtal strategi
sche wapens teniet gedaan. Generaal Rowny, onderhandelaar bij
het overleg over de oceaanoverschrijdende raketten, had giste
ren gezegd dat de VS overwegen het aantal in West-Europa te
stationeren raketten zou kunnen verminderen in ruil voor con
cessies van de Sovjets bij de onderhandelingen over de lange-
afstandswapens. Ook staan de VS niet geheel meer hfwijzend te
gen samenvoeging van de verschillende vormen van het raket-
tenoverleg.
Gedetailleerd in zijn afwijzing was het Russische persbureau
overigens niet. Het Kremlin heeft lange tijd vijandig gestaan te
genover een bundeling, maar heeft in de afgelopen maanden la
ten weten dat het dit idee niet bij voorbaat van de hand wijst.
Volgens Moskou is het echter zaak dat de VS eerst; reageren op
de jongste, „constructieve" voorstellen van Moskou. Die voor
stellen draaien om bevriezing van de huidige kernafsenalen. Te-
zelfderdtijd, zo signaleren westerse deskundigen in Moskou,
overheerst in de verklaringen van Andropov een gematigde on
dertoon.
De Amerikaanse onderminister Richard Burt zei gisteren in een
interview via Euronet dat er geen sprake kan zijn van conces
sies tegenover de Sovjet-Unie, omdat men nooit weet hoe ver
men zal moeten gaan om de Sovjet-Unie weer aan <^e onderhan
delingstafel te krijgen. Hij ontkende ook dat de VS welomschre
ven plannen hebben voor een samenvoeging van het strategi
sche rakettenoverleg en dat over de middellange-afstandswa-
pens. Alleen een suggestie daartoe van de Russen; zou niet bij
voorbaat worden afgewezen.
Klap-instructies bij bezoek Gromyko
BOEKAREST De Roe
meense autoriteiten hebben
niets aan het toeval overgela
ten bij het bezoek van de
Russische minister Gromyko.
Anderhalf uur vóór de komst
van Gromyko kregen de per
soneelsleden van de „23-au-
gustus"-fabriek, door de luid
sprekers deze instructies: bij
aankomst van de delegaties
staande applaudisseren en
„USSR" en ..SRR" (socialisti
sche republiek Roemenië)
scanderen; staande luisteren
naar de volksliederen en het
Roemeense volkslied meezin
gen; staande applaudisseren
voor George Oprea (de eerste
Roemeense vice-premier die
tijdens de bijeenkomst zou
spreken); tijdens de redevoe
ringen letten op de voorlie
den in de zaal die een teken
gaven waarna men moest
gaan klappen, enzovoort. Het
personeel van de fabriek
volgde de instructies van a
tot z op.
(ADVERTENTIE)
Uno is Italiaans voor i. De Fiat Uno heet
dus eigenlijk de Fiat i. 'n Heel toepasselijke
naam. Want onlangs koos een internationale
jury van autojoumalisten de Fiat Uno
als Auto van het Jaar 1984. Om z'n ontwerp,
ruimte, prestaties, wegligging en zuinigheid
Maar zeker ook om z'n komfort. Kom
fort dat gewaarborgd wordt door verstelbare
achterbank en voorstoelen, riante beenruimte
voor achterpassagiers en een nieuw veersys-
teem dat niet bang is voor een flinke
hobbel of kuil. De nieuwe Auto
van het Jaar staat bij alle Fiat
dealers in 7 uitvoeringen, waar
onder nu ook de Uno Diesel.
FIAT UNO. AUTO VAN HET JAAR 1984.
Proces begonnen
tegen laatste
RAF-terroristen
(Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
BONN In de zwaarbewaak
te gevangenis van Stuttgart-
-Stammheim is vandaag het
duurste en mogelijk langste
terroristen-proces uit de Duit
se geschiedenis begonnen.
Christian Klar en Brigitte
Mohnhaupt, behorend tot de
harde kern van de RAF, moe
ten terecht staan voor negen
moorden. Het leveren van net
bewijs zal niet al te moeilijk
vallen. De RAF heeft in lange
verslagen en zelfs op bandop
namen tot in detail vastgelegd
hoe de aanslagen werden
voorbereid en uitgevoerd.
Klar en Mohnhaupt werden in
november 1982 aangehouden
nadat de politie een serie de
pots van de RAF, verspreid
over de Bondsrepubliek, ont
dekt had. Klar zit al meer dan
een jaar in de isoleercel. Uit de
brieven die hij schrijft blijkt
dat hij nog steeds onverkort
vasthoudt aan de door de RAF
gepredikte stadsguerrilla tegen
de autoritaire staat.
