doorgewinterde
radio-rot:
Ik ben een ongedurig
dat graag zijn zin krijgl
'fUli SM
^2^^^NpROGRAMMA
ZATERDAG 28 JANUARI 1984
jLVERSUM Niets is zo
'rzaam en tevens zo troost-
als een afdaling in de
achten van een menselijk
•in. Wanneer dat ook nog
ieurt onder leiding van een
irgewinterde speleoloog,
-f blindelings de weg weet in
•t hersenschors van de bur-
10 <rij en glashelder hun ziele-
Srselen uit de doeken kan
n. Wordt zo'n tocht algauw
•np avontuur met adembene
mende doorkijkjes in een an-
[2fmans, verborgen leven.
j' het aandachtig bestuderen van
,let, carrière van Karei Prior kon
25'liswaar reeds voorzichtig de con-
aerfsie worden getrokken, dat hij
atr^r weinig ziteelt beschikt en
'miiwélijks merken-trouw is. Maar
T«r het hoe en het waarom van
awfi ongedurigheid bleef het toch
"•jen tot het moment, waarop het
- 'Sport van drs. J. C. Oudshoorn
10 Wassenaar op tafel kwam. Deze
,avycholoog van faam, die met het
**^ren van zijn medemensen een
£?im belegde boterham verdient,
«tëïerwierp Prior kort geleden aan
h uitgekiend kruisverhoor en
*'am tot de slotsom, „dat de heer
or niet een man is met een lan-
gestalte".
pal je de koekoek", denk je ge-
als je dat leest, „dat kan ieder-
Izien, die geen hardnekkig vuil-
__ln beide ogen heeft. Daar hoef je
zöi*. geen dure opleiding aan een
versiteit voor te volgen". Maar
het intrappen van deze open
r revancheert Oudshoorn zich
:r bliksemsnel met de medede-
j, dat Prior toch een beul van
j.19 kerel mag worden genoemd,
nimmer over het hoofd wordt
en. „Hij plaatst zich met routine
et midden van een gezelschap",
lekte Oudshoorn al spittend en
etend in Priors grijze hersen
en, „en zelfs wanneer hij het
joel heeft, dat hij niet „over-
r, ght", blijft hij overwicht houden,
^is vrijmoedig, durft wat te zeg-
i en moet zelfs oppassen, dat hij
fbij geen grote mond opzet",
r. 2l)ens het uiteenrafelen van
JTJjrs radioactief functioneren op
jle viel het deze psycholoog te-
p op, dat zijn cliënt vindingrijk
a zich zelden uit het veld laat
ir* n. „Hij is een vechter", stelde
^cvast, ..Prior neemt de hand
elen altijd weer op. Daarbij kan
igressief reageren en vlucht hij,
het hem uitkomt. Wat zijn aan
betreft is hij een vitale, gretig
pde laatbloeier met een niet zo
^^akkelijk te integreren arsenaal
ekt verdedigingstechnieken. Zijn
-64tikter vertoont zo nu en dan
bl. jes, die naar paranoïde neigen.
r die aanleg kent hij zelf het
-je. Een idee wordt door hem
n®ss1 genuanceerd en gevoelig uit
werkt. Maar zodra teleurstelling
jrg frustratie bij hem weer de over-
en. krijgen, is hijzelf zijn grootste
islander".
alimentaties, die ik al jaren betaal,
zou ik dan ook met gemak een villa
aan de Franse Rivièra kunnen be
kostigen".
Doorzagen
lerstraal
zal je maar gezegd worden
«x*
een autoriteit, voor wie niks
iorgen blijft en die met zijn la-
Taal dwars door je grappen
A moeiteloos de kern van je
1 s3 en laten aanboort. Voor me-
^Qon zou zo'n zwart-op-wit-oor-
al voldoende zijn om in allerijl
atisje vlucht te slaan en ver weg in
^(klooster met meditatie en lang-
g. bS vasten aan een herkansing te
)n jcen. Zo niet echter voor Prior,
jedrivanwege zijn naam weliswaar
md lelijk een streepje voor zou heb-
vei in elke kloostergemeenschap,
jedff die er niet over peinst zich te
isofi omscholen tot grijze gehakt-
jlkei
°®^endeel: na een carrière van 38
J waarbij hij beurtelings ge-
m3hd is en met hosanna's overla-
js. heeft hij nog steeds volledig
*ar»Je met zijn tegendraadse karak-
3e Uructuur.
j™jjpshoorn heeft gelijk", meent
^et aangrijpende berusting, „en
de zaken zo duidelijk liggen
"t je niet proberen er onderuit te
jen. Ik ben inderdaad een onge-
baasje, dat graag zijn zin
Bij mij moet alles meteen ge-
n. En als je zo'n aanpak hebt,
e het levensgrote risico, dat je
ler,il'jd tot tijd miskleunt. Helaas
■666[urt dat niet alleen in je werk,
r ook in je privé-leven. Met-de
„Die impulsiviteit heb ik altijd ge
had. Ik kon als kind pas echt ge
nieten van een vakantie, als hij
voorbij was. Op het strand zat ik
namelijk te denken aan de dingen,
die we morgen konden gaan doen.
En daar bleef ik mijn ouders tot
vervelens toe over doorzagen. Ik
verzon van alles, maakte plannen
en droomde hardop. En dat werd
me toen ook al niet in dank afgeno
men".
„Daar komt nog bij, dat ik een ge
boren flap-uit ben, die vrij gemak
kelijk merisen tegen de haren in
strijkt. Mensen, die hun woorden
op een goudschaaltje wegen, heb
ben daar weinig last van. Maar ik
moet altijd zo nodig en realiseer me
dan achteraf en dus te laat, hoe er
op me gereageerd wordt".
„Op mijn beurt heb ik ook mijn
duidelijke sympathieën en antipa
thieën. Het is bij mij zwart of wit.
En daartussen zit niks. Maar als je
daaruit de conclusie trekt, dat ik
dus een kapsoneslijder ben, zie je
over het hoofd, dat ik met mijn
grote bek een immense kwetsbaar
heid probeer te verdoezelen. Ouds
hoorn had het meteen door en
schrijft er ook over in zijn rapport.
Toen ik het las dacht ik: „Hij slaat
de spijker op z'n kop". Want het
kost inderdaad weinig moeite me
in een hoek te trappen. Als ik
merk, dat mensen me niet mogen,
maak ik het liefst rechtsomkeer".
Wervelwind
De wervelwind van de ongedurig
heid heeft Prior in de loop der ja
ren langs vrijwel alle zuilen in de
Nederlandse omroepwereld gebla
zen, Nadat hij de beroemde Han
delsschool aan het Amsterdamse
Raamplein klassikaal had doorlo
pen, zocht hij aanvankelijk zijn heil
bij het vaderlandse toneel. Maar na
een jaar acteren bij Comedia maak
te een tussentijdse balans hém dui
delijk, dat hij tot in lengte van ja
ren een verdienstelijke vertolker
van tweedeplans rollen zou blijven
en in dat métier nimmer de top zou
bereiken. Omdat hij echter hoe dan
ook zo hoog mogelijk wilde scoren
in zijn leven, verlegde hij zijn aan
dacht gaandeweg naar Hilversum,
waar hij na zestien audities bij alle
zendgemachtigden, die daar voor
handen waren, tenslotte door de
NCRV werd ingelijfd om het radio
amusement op christelijke grond
slag bronzuiver leven in te blazen.
Het bleek een opgaaf te zijn, waar
hij net niet bijbelvast genoeg voor
was. Twaalf maanden na zijn aan
stelling volgde dan ook een logi
sche transfer naar de VARA, waar
hij als geboren Waterman een kan
jerkoning in de socialistische vijver
bleek te zijn.
Prior ontpopte zich bij de VARA
vanaf de eerste dag als de producer
met de gouden handen, die het ene
topprogramma na het andere lan
ceerde en daarmee pijlsnel de sta
tus van nationaal idool verwierf.
Dat werkte hij trouwens zelf dap
per in de hand. Want in vrijwel
elke show, die hij produceerde, liet
hij niet na zijn eigen naam enkele
malen nadrukkelijk door de ether
te laten galmen, opdat de luister-
schare in de huiskamers niet in het
ongewisse zou blijven over de iden
titeit van de tovenaar, die al dat
luistergenot draadloos uit zijn tru-
kendoos haalde.
Showboat
een absoluut hoogtepunt toen hij
zijn Showboat lanceerde met aan
boord het vaderlandse puik aan ar
tiesten. Wim Sonne veld schitterde
op de Showboat in zijn creatie van
Willem Parel, Cees de Lange tapte
er langdurig zijn melkkoe af en
Tom Manders dwaalde als Dorus
met hartveroverende schlemielig
heid over de dekken.
VAR A's Showboat met Prior als
kapitein op de brug was jaren lang
de grootste publiekstrekker op de
zaterdagavond, die in zijn kielzog
geen concurrentie te duchten had.
Zelfs een geducht amusementspro
gramma als „Negen heit de klok"
van de KRO leed onder de vrolijke
aanvallen van Priors piraten ten
slotte ook schipbreuk en verdween
roemloos in de golven van de ver
getelheid.
Striemend
Immens groot was de verontwaar
diging van gans een volk, toen
Prior op een dag aankondigde, dat
hij met vrijwel alle opvarenden
had aangemonsterd bij de AVRO.
Striemende commentaren in kran
ten en weekbladen hekelden dit
besluit waarmee Prior volgens ve
len hoogverraad had gepleegd. Tot
dat heirleger van diepgekwetsten
behoorde ook zijn eigen vader, die
er volledig vrede mee had gehad,
dat zijn zoon bij de VARA ging
werken, maar spontane braaknei
gingen kreeg toen deze licht geme-
niede zuil werd ingeruild voor de
AVRO. „Terwijl het toch een dood
normale zakelijke transactie was",
becijfert Prior acfifceraf nog eens
ten overvloede. „Op een gegeven
moment werd het ernst met de te
levisie. En Kareltje Ongedurig
dacht: daar wil ik bij zijn.. Dat denk
ik overigens al jaren niet meer,
want inmiddels heb ik ontdekt, dat
televisie maken een stomvervelen
de broodwinning is. Als er een sim
pel spotje moet worden verhangen
duurt dat al uren. En daar kan ik
niet tegen, heeft Oudshoorn duide
lijk aangetoond. En wat dacht je
van een film monteren? Dagen in
een stikdonkere kamer naar een
piepklein, bibberend schermpje kij
ken, is dat soms leuk? Ne?, daar
wordt een mens gek van".
„Maar in die tijd dacht ik er nog
duidelijk anders over. Meneer Ren-
geling, die naast zijn voorzitter
schap van de Vara ook de supervi
sie had over de Showboat stak er
een stokje voor en zei: „Daar komt
niks van in. Bij de Showboat ben je
op je plaats. En daar blijf je dus. Ik
verbied je om voor de televisie te
gaan werken". Daar kwam nog bij,
dat ik met al mijn stuntwerk voor
de Vara acht mille per jaar ver
diende. Terwijl de AVRO me een
job van vijftien mille aanbood, plus
de toezegging, dat ik binnen een
jaar televisiewerk mocht gaan
doen".
„Bij de onderhandelingen ben ik
nog wel zo vrij geweest een potje
blufpoker te spelen. Tegen Repko,
die op dat moment voorzitter van
de AVRO was, zei ik: „Voordat ik
met mijn werk begin, wil ik eerst
een oriëntatiereis van een maand
naar Amerika maken. Die toezeg
ging heb ik ook van de VARA ge
kregen". Dat was niet waar, maar
ik kon zoiets straffeloos beweren,
omdat de bestuursleden van de
VARA en de AVRO in die tijd el-
kaars bloed met liters tegelijk kon
den drinken en niet „on speaking
terms" met elkaar verkeerden.
„Geen punt", zei Repko gelijk, „dat
moet dan maar gebeuren".
Koek en Ei
Karei dus af door de hoofdingang
en daarna rap over de plas naar de
Verenigde Staten. Vanwaar hij te
rugkeerde met het idee voor de ra
diostrip „Koek en Ei", die mede
dank zij de creaties van Connie
Stuart, Ko van Dijk, Johan Kaart
en Joop Doderer lange tijd een on
gehoorde luisterdichtheid had.
Dat gold overigens al evenzeer
voor de lichtvoetige samenspraak
„Houd je aan je woord" met Ka-
rel Jonckheere als vermanende bo
venmeester en Godfried Bomans
als de lolligste van de klas en
voor de televisieshow „Domino",
waarin hij het Nederlandse publiek
liet kennis maken met nieüwe ve
detten als Jacques Brei en Azna-
vour.
Ondanks die successen werd toch
al vrij snel duidelijk, dat Prior ook
bij de AVRO geen blijvertje was,
dat met klitteband aan zijn produ-
cerstoel zat vastgeplakt. Na enkele
jaren was het zover en vervolgde
nij zijn hordenloop over de Gooise
matras met een sprong naar de
TROS. Het was een voorspelbare
manoeuvre. Want wie eens de ka
piteinspet van een Showboat heeft
gedragen blijft immers zijn leven
lang uitkijken naar een tros om los
te smijten en mee af te meren.
Hilversum". Wat een levensgrote
misvatting bleek te zijn. Want een"
door de wol geverfde radiorot als j
Prior laat zich niet zo gemakkelijk j
onder het tapijt schoffelen (zie het
rapport Oudshoorn).
Tijdens zijn eerste ronde bij de
TROS had hij reeds voldoende re-
serves opgebouwd met zijn praat-
programma „Kom er eens bij",
waarin hij aanvankelijk drie keer^
per week een bekende Nederlander*
discreet het hemd van het lijf
vroeg. Die omscholing van prodü-
eer tot praatpaal had hij te danken -
aan André Meurs, die Prior als een
late roeping liet intreden bij de
Orde van het Gesproken Woord.
Ook die klus klaarde Karei moeite-
loos. „Van de ene dag op de andere
werd ik in het diepe gegooid", rea-1
liseert hij zich achteraf, „en tot
mijn eigen stomme verwondering
bleef ik drijven. Nu heb ik wel een
idee, waar ik dat aan te danken;
heb. Ik ben namelijk tot vervelens-
toe een perfectionist, die zijn zaken
grondig voorbereidt. Dat is ook no-1
dig, want als je een uur of meer:
met iemand moet praten, kun je je
niet verschuilen achter een hoop-
bla bla. Dan moet je verrekt goed
weten, waar je het over gaat heh-
ben". J
„Een voordeel is ook, dat ik geen
zenuwlijder ben. De studio mag
rustig om me heen in elkaar stor-<
ten. Dat doet me niks. Zolang er -
nog een microfoon in de buurt is,
praat ik wel door".
„Dat deed ik dus ook in mijn inter-
view met Joop den Uyl, die al pra-
tend steeds verder naar links op-
schoof. Omdat het op den duur de
verstaanbaarheid niet ten goede
kwam, onderbrak ik zijn betoog en
zei ik: „Ik weet dat u links bent
meneer Den Uyl. Maar ik wil u er~
toch even op wijzen, dat de micro
foon nog steeds rechts hangt".
Kroon op werk
Tijdens zijn tweede ronde bij de
TROS zette Prior als free-lancer j
definitief de kroon op zijn carrière
met de door hem waterdicht gepa-
tenteerde radioformule „Kom eens
langs". In dit programma, dat we
kelijks gevolgd wordt door een fan-
club van ruim drie miljoen Neder-
landers, fungeert Prior als door
geefluik voor een bekende vader
lander, die zelf zijn favoriete arties
ten mag uitkiezen en ook bepaalt
met welke medemensen hij een ge
sprek gaat voeren. Hoogtepunten in
deze evergreen waren tot nog toe
de collages rondom Paul van Vliet,
Seth Gaaikema, John Lanting, Si-
mon Carmiggelt, Willem Nijholt en
Henk Vonhof.
„Kom eens langs", dat tegenwoor
dig wordt opgenomen in het Haag
se Hotel Des Indes heeft inmiddels
tussentijds het TROS-etiket verlo
ren en draagt nu de vlag van
Priors nieuwe werkgever, de
AVRO. Deze face-lift kon worden
verricht, omdat het programifta
zijn bloedeigen geesteskind is, dat
hem eenkennig blijft volgen tijdens I
zijn zig-zag-manoeuvres door om
roepland. Als IPrior dus weer eens
op een nieuwe zuil klimt komt zijn
programma daar automatisch ook 'm
langs.
Mijlpaal
Breuk
Zijn dienstverband hij deze omroep
bleek voor de verandering een re
peterende breuk te zijn: Prior
kwam en ging, kwam terug en ging
weer. Na zijn tussentijdse verdwij
ning in 1970, die volgde op een
hoog opgelopen twist over vrijwel
alle zaken, waarin mensen met el
kaar van mening kunnen verschil
len, riepen heel wat jongens van de
gestampte omroeppot gnuivend:
„Karei kan het verder wel verge
ten. Die kdgnt nooit meer terug in
Dinsdag 31 januari viert dit blozen
de, oergezonde geesteskind alweer
zijn 200e verjaardag. En op die his-
torische mijlpaal zal dan Prior zelf
plaats nemen, omringd door de gas-
ten van zijn eigen keuze, onder wie
Paul van Vliet en de pianist Rian
de Waal. AVRO's radio-baas Nico
van Vliet zal op die middag tussen
half vijf en tien vóór zes fungeren
als instant spreekstalmeester en na-
mens Prior de honneurs waame-
men.
Daarna gaat Prior uiteraard op de
oude, vertrouwde voet verder. Of
hij dat tot in lengte van jaren na-
mens de AVRO zal blijven doen,
waagt ook drs. Oudshoorn te be
twijfelen. Met ether-vlooien ben je
daar namelijk nooit helemaal zeker
van.
Dat Prior langs zal blijven komen
staat echter als een zuil boven het
brakke water van de ether-zee.
LEO THURING
Foto's: MILAN KONVALINKA
