Yaticaan koopt schulden af
uit angst voor een schandaal
Lagerfeld speelt met
patronen van Coco Chanel
Affaire-Kiessling ookt
in Nederland mogelijÉ
Ontzag
VS"
voor
Directeur „Photo"
weer vrijgelaten
Reagan
verheugd
over
uitspraken
Andropov
Hongeropstand 5t,
knaagt aan macht
Marokkaanse koni
BUITENLAND
"fiëidócSomonT
DONDERDAG 26 JANUARI 1984PAGI1
Israël vraagt opnieuw
om uitlevering Rauf
JERUZALEM Israël heeft Chili
opnieuw gevraagd om de uitlevering
van de voormalige SS-commandant
Walter Rauff. De Israëlische minis
ter van justitie, Nissim, zei dat Rauff
de straf voor zijn „afschuwelijke
misdaden"*niet mag ontlopen. Reeds
bij het bezoek van de Chileense mi
nister van buitenlandse zaken aan
Israël, vorig jaar november, had Is
raël gevraagd om de uitlevering van
Rauff. De SS-commandant zou ver
antwoordelijk zijn voor de moord op
minstens 97.000 joden. Rauff, die
sinds de jaren vijftig in Chili woont,
heeft niet de Chileense nationaliteit
aangenomen.
Trein
ondergesneeuwd
Het barre winterweer In
Schotland, dat al diver
se slachtoffers heeft
geëist, heeft het ver
keer grotendeels lam
gelegd. Deze trein, die
even ten noorden van
het Schotse plaatsje
Tyndrum was vastgelo
pen, raakte geheel in
gesneeuwd.
Herrenberg informeert
minister Van den Broek
DEN HAAG De Surinaamse ambassa
deur in Nederland, Henk Herrenberg,
heeft minister Van den Broek van buiten
landse zaken geïnformeerd over de huidi
ge ontwikkelingen in Suriname en de re
latie tussen Den Haag en Paramaribo.
Herrenberg heeft onder meer duidelijk
heid verschaft over de benoeming, mor
gen, van een crisis-kabinet in Suriname.
Daarnaast is tijdens het onderhoud op het
ministerie gesproken over de recente be
zetting van de Surinaamse ambassade in
Den Haag. Nederland heeft zich, aldus het
ministerie, ter handhaving van de goede
betrekkingen met Suriname, bereid ver
klaard de door de bezetters aangerichte
schade in de ambassade (ongeveer 100.000
gulden) te vergoeden.
(Van onze correspondent Cees
Manders)
ROME De angst in
tientallen ophefmakende
juridische procedures ge
wikkeld te raken, zal het
Vaticaan ertoe bewegen
zijn schulden te betalen.
Dit is de algemene ver
wachting in Rome na
maanden van onzekerheid
over wat het Vaticaan zou
doen met de schulden die
het had opgelopen in het
schandaal rond de failliet
gegane Banco Ambrosia-
no.
Het Vaticaan (of liever zijn fi
nanciële instelling, het IOR,
het Instituut voor Religieuze
Werken) is bereid een deel
van de schulden te betalen, op
voorwaarde dat het niet als
het bekennen van zijn ongelijk
in het geschil wordt uitgelegd.
Bovendien zou over de rest
van de schulden -niet meer
mogen worden gesproken.
In de zomer van 1982 ging de
enorme Banco Ambrosiano in
Milaan failliet. Volgens de be
windvoerders (de Italiaanse
staat) was dit bankroet voor
namelijk veroorzaakt doordat
het Vaticaanse IOR zijn schuld
tegenover de Ambrosiano niet
was nagekomen. Die schuld
bedroeg meer dan een miljard
dollar. Het Vaticaan heeft die
aansprakelijkheid nooit aan
vaard.
In oktober 1982 vroeg de Ita
liaanse regering de paus open
lijk het IOR te bevelen zijn
verplichtingen na te komen.
De Italiaanse justitie bracht
dagvaardingen uit tegen het
bestuur van het IOR, maar het
Vaticaan kon zich daaraan
onttrekken met behulp van
het internationale recht. Het
enige waar Italië en het Vati
caan zich toen nog in konden
vinden was de oprichting van
een gemengde commissie van
experts die de Italiaanse
.claims op het IOR zou gaan
onderzoeken.
Deze commissie van zes
beëeindigde in november 1983
zijn werkzaamheden, maar
een rapport daarvan is nog
niet geopenbaard, naar ver
luidt omdat dat niet onver
deeld gunstig voor het Vati
caan zou zijn.
Luxemburgs filiaal
Het Vaticaan zou deze onver
kwikkelijke affaire het liefst
laten verlopen, ware het niet
dat ontwikkelingen in het
groothertogdom Luxemburg
het IOR dwingen zijn passieve
houding prijs te geven. De
Ambrosiano had een filiaal in
Luxemburg, de Ambrosiano
Holding. Voor deze bank is
toen de moederbank failliet
ging, een bewindvoerder aan
gesteld om de crediteurs op af
stand te houden. Ongeveer
honderd banken in West-Eu
ropa (waaronder ook enkele
Nederlandse) hebben samen
een half miljard dollar van het
Luxemburgse filiaal tegoed en
hebben daartoe bij de recht
bank een vordering ingediend
tegen de rechtsopvolgers van
de moederbank.
De bewindvoerder in Luxem
burg heeft deze civiele proce
dures tot nog toe kunnen uit
stellen, maar na 31 januari a.s.
schijnt dat niet langer moge
lijk te zijn. In de processen die
dan tegen de Ambrosiano (of
wat daar nog van over is) zul
len worden aangespannen zal
het Vaticaan uiteraard worden
genoemd om niet te zeggen als
eigenlijke procespartij ten to
nele worden gevoerd. Dat kan
het Vaticaan zich niet meer
veroorloven. De Italiaanse en
vooral de internationale pers
hebben de afgelopen jaren al
uitzonderlijk veel aandacht
aan de Vaticaanse financiële
manoeuvres besteed, in vele
gevallen om wraak te nemen
op de traditionele Vaticaanse
terughoudendheid als het om
publieksvoorlichting .gaat. De
over het algemeen ongunstige
pers over het IOR en zijn pre
sident monseigneur Marcinku
heeft in de wereldkerk al eer.
zekere beroering veroorzaakt,
en een herhaling daarvan wil
de paus nu vermijden.
Uitgelekt is dat het IOR de
crediteurs van de Ambrosiano
Holding slechts voor 300 mil
joen dollar genoegdoening wil
verschaffen, in ruil voor een
intrekking van alle andere
claims. Een nieuw te vormen
commissie zou daarover in
hoog tempo met de schuldei
sers tot overeenstemming
moeten zien te komen.
Raadsel
Waar het Vaticaan het geld
vandaan moet halen is voorlo
pig nog een raadsel. Een be
roep op de rijke kerkprovin
cies (West-Duitsland en de
Verenigde Staten) wordt niet
uitgesloten. In dit verband is
dan ook al bekend geworden
dat juist de Amerikaanse bis
schoppen het IOR hebben ge
adviseerd bij de erkenning
van de claims van de Westeu-
ropese banken niet verder te
gaan dan 240 miljoen dollar.
Intussen nemen geruchten van
een verwijdering van mon
seigneur Marcinkus uit de di
rectiekamer van het IOR weer
toe. Tot nog toe is de paus hem
blijven beschermen, want
monseigneur Marcinkus, de
man die het geld van de we
reldkerk beheert, mag volgens
deskundigen van geldzaken
dan heel weinig verstand heb
ben, voor de paus is hij vrij
van elke blaam gebleven. Als
de paus hem binnenkort dan
toch zal (weg)promoveren is
dat alleen vanwege de angst
voor slechte publiciteit.
(Vervolg van voorpagina)
WASHINGTON De
Amerikaanse president
Reagan, die thans in dé
populariteitspeilingen on
gewoon hoog scoort, heeft
in zijn vannacht uitgespro
ken State of the Union op
nieuw vakkundig inge
speeld op de Amerikaanse
sentimenten.
Zo had hij een jonge militair in
het Congres uitgenodigd, die
tijdens de Amerikaanse inva
sie van Grenada met ware
doodsverachting gewonde ka
meraden voor vijandelijk mi-
trailleurvuur heeft wegge
sleept. De Amerikaanse presi
dent sloot zijn lofzang op de
heldhaftigheid en het patriot
tisme van de jongeman af met
de woorden: „Sergeant Trugil-
lo, God zegene je". Dat bracht
het Congres tot een staande
ovatie.
Reagan wees verder op de
sinds ongeveer een jaar fors
herstellende Amerikaanse eco
nomie. Feit is echter tevens,
dat het tekort op de Ameri
kaanse begroting is opgelopen
tot 600 miljard gulden dit jaar
of 6,1 procent van het bruto
nationaal produkt. Dat is naar
verhouding geringer dan bij
voorbeeld het Nederlandse be
grotingstekort, maar het Ame
rikaanse bedroeg drie jaar ge
leden slechts 2,1 procent en
stijgt dus alarmerend snel.
Zijn voorstel om een perma
nent bemand ruimtestation
rond de aarde te laten draaien,
liet de Amerikaanse president
vergezeld gaan van de woor
den: „Wij zijn de eersten, wij
zijn de besten en we zijn dat
omdat we vrij zijn". Het ap
plaus bleef niet uit.
En helemaal thuis was Reagan
toen hij pleitte voor „verster
king van onze traditionele
waarden". Hij herhaalde zijn
standpunt dat het onderwijs
niet méér geld nodig heeft om
beter te worden. Herstel van
discipline, meer invloed van
de ouders op het schoolbestuur
en loon naar prestatie voor
leerkrachten, vormen volgens
de Amerikaanse president een
beter geneesmiddel.
„Amerika is terug. Vriend en
vijand heeft weer ontzag voor
ons. Ik voel heel sterk dat
Amerika's beste dagen nog al
tijd voor ons liggen", waren
Reagan's slotwoorden die
waar of niet waar heel
veel Amerikanen aangenaam
in de oren hebben geklonken.
Over een Zwart zijden rok
draagt een mannequin van
Chanel een jasje met grifaffe-
opdruk.
Ontwerper Lagerfeld van het Huis Coco Chanel verschijnt aan het eind van zijn show met top
model Inez de la Fressange, gekleed in een fantastische jurk met vlindervleugels.
Lanvin Is het modebeeld
klassiek. Opvallend is de ge
drapeerde sjaal over de
schouder.
PARIJS Tja, die Lecoanet-
Hemant collectie die ik giste
ren aankondigde wint het
grote lot niet, maar heeft
toch iets gemeen met de na
tionale loterij. Vandaar die
gekke naam. Lecoanèt is
geen doopnaam, het betreft
hier dus de heren Lecoanet,
lang blond en Hemant, iets
korter en donkerder. Aan
doenlijk gebrilde jongelingen
van het bekende Saint Lau-
rent-type. -Zij hebben slechts
een kleine parochiezaal in
het mekka van de mode. De
creaties zijn opgebouwd uit
vierkante rechthoeken, krin
gen en driehoeken in schrille
kleuren en vreselijke con
trasten. In Zuid-Amerika ko
pen ze zulke dingen wel,
fluistert een optimist.
Karl Lagerfeld speelt met de
patronen van Coco Chanel,
zoals een jeudige vandaal
snorrend tekent op de Mona
Lisa. Ach, het oude huis kan
een beetje humor best ver
dragen. Inez de la Frezzange,
nog steeds de stermannequin
draagt die fantastische jurk
met vlindervleugels, van
zwarte mousseline. Vlinders
ook als broche, reuze groot
op een marine-blauw pakje.
Heel mooi in het sobere soort.
Je voelt dat Lagerfeld liever
wat uitbundiger zou zijn.
Bij Lanvin als bij zoveel an
deren bepaalt de sweaterline
het modebeeld. Gedaan met
folklore en wilde borduur
sels. Verder discrete, bijna
klassieke mantelpakjes zijn
vooraan geknoopt als een
sjaal. Om de heupen te doen
blozen. De taille is overal
zoek. Nieuwe versie van het
geliefde jurk- en vestensem-
ble: rechte rok, klassiek jasje,
los topje met schouderbanden
en knoopsluiting vooraan.
Liefst van matte ruwe zijde
of linnen. Roomwit, marine
blauw, zwart. Horizontale
strepen: rood en wit voor het
jasje, rood en grijs voor de
rok. Vrij lange, ivoorwitte,
plat geplooide rokken onder
een sweaterlijfje. Het Engelse
woord sweater betekent in
Parijs: een heuplange trui
meestal met diepe V-hals.
Originele mantelpakken
waarvan het bovendeel
roomwit is het een tuur en
het schootje van dezelfde stof
als de lange rechte rok: mari
ne-blauw, of zwart met lichte
noppen. Delvaux maakt er
tassen van, Marjo Valentino
jassen, bijna iedereen zomer
schoenen. Ra, ra, ra, wat is
het? Geweven leer. Dat heeft
Lapidus nu ook ontdekt, en
hij maakt er heel mooie man
telpakken van.
AGNES ADRIAENSSEN
RUITENHEER
PARIJS Een rechtbank in Parijs heeft gisteren de vrijlating
bevolen van de onderdirecteur van het weekblad Paris Match,
Jean Durieux. Onder zijn verantwoording verschenen in het
maandblad „Photo" foto's van het lijk van de Nederlandse stu
dente Rene Hartevelt. Durieux werd vorige week gearresteerd.
WASHINGTON De Ameri
kaanse president Reagan heeft
gisteren positief gereageerd op
de uitspraken van de Russi
sche president Andropov over
een hervatting van de dialoog
tussen Moskou en Washington..
Reagan zei de uitspraken, die
Andropov onlangs in het par
tijblad Pravda heeft gedaan,
op te vatten als een aanwijzing
dat Moskou „gelooft dat er een
dialoog moet komen over en
kele problemen waarmee wij
worden geconfronteerd".
„Deze mening ben ik ook toe
gedaan", aldus Reagan.
DEN HAAG De hongeropstanden die zich de
pen weken in Tunesië en Marokko hebben voj
daan, hebben de regeringen van beide landen opf{
lijke wijze duidelijk gemaakt, dat zij in een en
machtscrisis dreigen te geraken. Een crisis, die
mijdelijk lijkt als er geen doeltreffende maatre#
worden genomen en zodoende het opkomende is|
tisch fundamentalisme kansen biedt om zijn invloj
deze Noordafrikaanse landen te vestigen.
De hongeropstanden waren zo
massaal en krachtig, dat de re
geringen van Tunesië en Ma
rokko eieren voor hun geld
hebben moeten kiezen. Na da
gen van felle botsingen besloot
de Tunesische president Bour-
quiba begin januari de aange
kondigde verhoging van de
voedselprijzen ongedaan te
maken. Afgelopen zondag
volgde de Marokkaanse ko
ning Hassan zijn voorbeeld,
nadat de rellen aan vele tien
tallen mensen het leven had
den gekost.
Hoewel de broodrellen in bei
de landen interne oorzaken
hebben, wordt aangenomen
dat er een direct verband be
staat tussen het beëindigen
van de opstand in Tunesië en
het uitbreken van verzet in
Marokko. Het kan namelijk
geen toeval zijn dat nog geen
dag na de dramatische rede
van president Bourquiba,
waarin hij aankondigde de
voedselprijzen niet te zullen
verhogen, de rellen in de Ma
rokkaanse steden Marrakesch
en Fez uitbraken.
Zonder met bewijzen te ko
men, legde de Marokkaanse
koning de verantwoordelijk
heid voor de broodopstand bij
buitenlandse politieke krach
ten, zoals Khomeini-aanhan-
gers, communisten én zionis
ten. Waarnemers in Marokko
hechten hier weinig geloof
aan, hoewel er wel tekenen
zijn dat moslim-fundamenta
listen evenals enkele weken
geleden in Tunesië ook in Ma
rokko zeer actief zijn geweest.
Tijdens de rellen zijn pamflet
ten verspreid, die de geest
ademden van de Iraanse revo
lutie. In de pamfletten werd
opgeroepen te strijde te trek
ken tegen „de koning en zijn
corrupte bewind", tegen „de
elite die beïnvloed is door het
slaan vooral bij de jongeren in
de Arabische landen dus
ook onder de Marokkaanse
jeugd bijzonder aan.
Maar hoe verleidelijk het ook
is voor koning Hassan om de
ayatollahs in Iran in hoge
mate verantwoordelijk te stel
len voor de onlusten in Ma
rokko, het harde feit is dat de
oorzaak voor de groeiende be
langstelling voor het islami
tisch fundamentalisme vooral
ligt in de toenemende verpau
pering.
Prijsstijgingen
De Marokkaanse economie,
die een min of meer open ka
rakter heeft en daardoor ge
voelig is voor (prijs)schomme-
lingen in de internationale
economie, verkeert in een cri
sis. De prijzen zijn sindti
met zo'n 300 procent gesL—
terwijl de lonen min of|W
gelijk bleven. Dit heil,
mede toe geleid, dat v(l
ongeveer 25 miljoen inw(B
die Marokko telt, er on»®'
ruim negen miljoen met
der dan 1,25 per dag
zien rond te komen. Dit,
kent dat bijna 40 procen
de Marokkaanse bevolk»
der de grens van het bes
minimum leeft.
Boven een grote groep
staat een kleine elite,
afgelopen jaren steeds rij
geworden. Familieleden
de koning, leiders van s
bedrijven en een kleine
bevoorrechte MaroklB i
worden vrijwel niet gehi ?n
door belastingcontrole enjjst
ben, al dan niet door n jC(
van corrupte praktijken
rijkdom vergroot. De s a
verhoging van 50 procen -e
ministers en parlement 01
prikkelde vorig jaar a|e
verzet. In deze gesp, c0
sfeer zijn de besluiten vj i
ning Hassan om op staa
ten nieuwe paleizen te b(EW
en ai bestaande te reno PI
koren op de molen van ?r:
ciale onrust. [at
De nabije toekomst va oc
Marokkaanse economie
weinig uitzicht op verbet^
Als gevolg van de oorlog 00
het Polisario in de wesie
Sahara, de sterke daling nj
de tweede helft van de 0(
zeventig van de fo$faatp a£
Marokko's belangrijkst
portprodukt en de ge\
van een langdurige droo V
de buitenlandse schuld
gen tot zo'n veertig na™
gulden. Vorig jaar kre
Marokkaanse regering
haar westerse schuldeiseiEn
der wie het IMF, uitst(Bn_
betaling, mits er een strr
fingsplannen om de vdoe
prijzen te verhogen voielc
onderdeel van dit prognan
In een land als Marokko*01
de vakbonden vrijwel
vloed hebben en de mac[
de koning zo groot is I
bestaande politieke v)
geen krachtige oppositie
ven te voeren, nemen de -
sen op een volksopstan
naarmate de sociale on 2
heid zich duidelijker aft |j
Koning Hassan staat nu E(
het grote probleem om ei [nv
leid te ontwikkelen dat g bn
is op vermindering van 96
gantische buitenlandse s ®-
maar dat tegelijkertijd ni
verzet oproept van velijc
rokkanen, die in toenen e
mate in het islamitisch fao
mentalisme een oplossin
voor de enorme sociale e js
nomische problemen v^p
zij verkeren.
Dubbel
ganger
Het Duitse weekblad
„Stern" heeft de
man opgespoord,
die volgens de poli
tie in Keulen de
dubbelganger is van
de ontslagen gene
raal Kiessling. In de
vandaag verschenen
editie publiceert het
blad foto's van bei
de mannen. Deze
„Jürgen van de
Bundeswehr"
(rechts), die inder
daad een opmerke
lijke gelijkenis ver- klaard dat hij regel-
toont met Kiessling matig trefpunten
(links), heeft ver- van homofielen in
Keulen bezoekt. Hij gendienst
zou door de Duitse Kiessling zijn
militaire inlichtin- zien.
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Ook in
Nederland zou een affai
re zoals die zich thans bij
onze oosterburen rond de
viersterren-generaal
Günther Kiessling vol
trekt tot de mogelijkhe
den behoren. Dat ver
klaarde de inspecteur-
generaal van de Neder
landse strijdkrachten,
luitenant-generaal T.J.
de Geus, gisteravond in
een uitzending van de
IKON-rubriek Kenmerk.
Generaal Kiessling werd
ontslagen omdat hij homo-
sexuele contacten zou heb
ben gehad en daardoor
chantabel was. Volgens lui
tenant-generaal De Geus
zou dat ook in Nederland
mogelijk zijn, „want ieder
die iets te verbergen heeft
is chantabel". De Geus
meent echter dat het bin
nen het Nederlandse leger
heel goed mogelijk is dat
functies bereiken. „Op*
moment kennen we dieK
vallen echter niet", aldu£
generaal. L
Volgens De Geus is het S~]
ter niet verstandig als n
vier-sterren-generaal ft
in homobars ophof-
„Evenmin vind ik het
standig voor een hetero
neraal om bordelen te -
zoeken. Ook hij brengt
in een chantabele pos! J
Daar moet je dus nietU
men".
