Sjnenland/buitenland'
èlgrimage naar Syrië
an Jesse Jackson
uur komen te staan
"Hou 't lekker in M
Dollar nu ruim
14 pet duurder
dan eind 1982
Hoop voor lijders
aan bloederziekte
andbouwschap
art projecten
sspor werklozen
buim
CeidócSommit
ZATERDAG 31 DECEMBER 1983 PAGINA 5
jgale immigrant na
jaar in vrijheid
?AGO Een illegale Chinese
igrant in de Verenigde Staten
meer dan 30 jaar in psychiatri-
inrichtingen doorgebracht om-
Ie politie, toen hij in 1952 werd
ehouden, zijn dialect hield voor
stamelen van een geesteszieke,
rechtbank in Illinois besloot gis-
i dat de 54-jarige David Tom in
eid moest worden gesteld en
hem een schadeloossteling toe
205.000 dollar (ongeveer 600.000
;n). Het verblijf in de klinieken
j de man psychisch echter zo ge-
jd, dat hij niet meer in staat is
"^zichzelf te zorgen. Hij is nu op
men in een opvangcentrum
-ï Chinese immigranten.
Amerikaanse marine
vreest Iraanse
kamikaze-aanvallen
WASHINGTON Het Amerikaanse mi
nisterie van defensie is bezorgd over de
verhoogde activiteit van de Iraanse lucht
macht boven de Perzische Golf. Ameri
kaanse oorlogsbodems in en rond de Golf
van Ormoez, de toegang tot de Perzische
Golf, hebben voorzorgsmaatregelen geno
men tegen eventuele zelfmoord-aanvallen
van Iraanse piloten. Volgens de omroep-
maatschappij CBS heeft de CIA ontdekt
dat Iraniërs een opleiding volgen voor
dergelijke kamikaze-aanvallen. Boven
dien zou de Iraanse luchtmacht het aantal
vliegtuigen in het zuiden van het land
sterk hebben opgevoerd.
„Morgen weer bij het
jaar één beginnen
BONN Een Zwitserse actie
groep heeft zich tot de rege
ring in Bern gewend met het
verzoek het Orwell-jaar 1984
af te schaffen. De actiegroep
stelt voor om morgen weer
met het jaar één te beginnen.
De petitie van de actiegroep is
door 750 Zwitsers onderte
kend. Een regeringwoordvoer
der dankte de initiatiefnemers
„voor hun goed voorstel om
Orwelliaanse toestanden te
vermijden.Niettemin zag hij.
zo kort voor de jaarwissleing,
onoverkomelijke praktische
problemen.
Verdachte in ontvoerings
zaak in bewaring
AMSTERDAM Frans M., een van de
verdachten in de ontvoeringszaak Hei-
neken-Doderer, is gisteren op last van
de rechter-commissaris in de hoofdstad
in bewaring gesteld. Eerder op de dag
was hij al aan de officier van justtitie
voorgeleid. De officier van justitie, mr.
H. Wooldrik, zei dat er over het verhoor
van de verdachte geen mededelingen
worden gedaan. „We willen graag eerst
alle verdachten binnen hebben".
M. meldde zich woensdag op het hoofd
bureau van politie in Amsterdam, nadat
hij een. paar weken een zwervend be
staan had geleid. Hij is een van de drie
hoofdverdachten. Naar de andere twee
wordt nog gezocht.
1.500 artsen
zoeken werk
UTRECHT Bij de gewestelij
ke arbeidsbureaus staan onge
veer 1.300 artsen als werkzoe
kend ingeschreven. De artsenor
ganisatie KNMG schat het wer
kelijke aantal werkzoekende
artsen op 1.500 omdat niet ieder
een zich laat inschrijven. Het
aantal ingeschreven artsen bij de
vacaturebank van de KNMG is
tussen eind juni en eind septem
ber met 250 gestegen tot 750. Het
aantal aangeboden functies bleef
daar ver bij achter: 92 in het
tweede kwartaal en 102 in het
derde.
AMSTERDAM De dol
lar is dit jaar in vergelij
king met de gulden ruim
43 cent of veertien pro
cent in koers gestegen. Op
nj,
Dan onze correspondent
tseij Mare de Koninck)
iHINGTON De
;rimstocht" van Ame-
is negerpredikant en
nJdentskandidaat Jesse
licfeon naar Syrië wordt
6n'|e Verenigde Staten
als een briljante
iciteitsdaad, waarmee
ïiedia-genieke domi-
zijn politieke rivalen
f eens te slim af is.
iien van de vraag of hij
ne doel bereikt, te weten
ijlating door Syrië van de
;e Amerikaanse piloot
ft Goodman, heeft hij zijn
'e oogmerk nationale
internationale aandacht
zijn Witte Huis-aspira-
- nu al verwezenlijkt,
jersoonlijk succes is ech-
il van risico's en kan hem
bedig duur te staan ko
on blijkt eens te meer be
reid tot uitdagende woorden
en daden, waar het politiek es
tablishment in de VS, zowel in
zijn eigen Democratische partij
als in de Republikeinse partij
van president Reagan, niet
goed raad mee weet. Maar der
gelijke acties hebben wel grote
aantrekkingskracht op een
breed publiek. De militante
predikant heeft verklaard dat
de regering Reagan niet hard
genoeg werkt aan de vrijlating
van de op 4 december jongstle
den door de Syriërs boven Li
banon neergeschoten vliege
nier „omdat Goodman zwart
is".
Jackson, die zichzelf met groot
gemak met de grootsten der
aarde vergelijkt, zei in een in
terview over zijn reis naar Da
mascus: „De wereld heeft een
stoutmoedig initiatief nodig,
zoals de gang van Eisenhower
naar Korea, van Sadat .naar Is
raël, en van Carter naar Camp
David". Daarmee gaf Jackson
zijn „humanitaire missie" en
het „morele appèl" dat hij op
Syrie's president Assad wil
doen, eèn zware lading van
Amerikaanse buitenlandse po
litiek. Er is in de VS een wet
welke privé-personen (Jack
son bekleedt geen enkel poli
tiek of publiek ambt) verbiedt
om zich met zaken van buiten
lands beleid in te laten. Dat
wetsartikel is nog nimmer toe
gepast. Maar los daarvan is
Jackson's pelgrimage in strijd
met een algemeen inzicht, dat
alleen de officiële regering
van een land dient te onder
handelen met de regering van
een al dan niet vijandig gezind
buitenland.
„De Amerikaanse regering
draagt verantwoordelijkheid
voor het gehele buitenlandse
beleid. Zij kan bijvoorbeeld
ten aanzien van Syrië, dat met
Russische steun het oostelijk
deel van Libanon bezet houdt,
haar houding niet laten leiden
door het verlangen om één
krijgsgevangene terug te krij
gen", zei gisteren een woord
voerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse
zaken. „Jackson draagt die
bredere verantwoordelijkheid
niet. Hij hoeft de afweging
niet te maken tussen het be
lang van Goodman en het al
gemeen Amerikaans belang".
Commentatoren in de Ameri
kaanse pers neigen tot dezelf
de beoordeling. In theorie kan
Jackson, door de diplomatie
van de democratisch aange
stelde Amerikaanse regering
Reagan te doorkruisen, Syrië
in de kaart spelen. Hij kan het
door Syrië gesteunde terroris
me (waarvan in Beiroet al
honderden Amerikaanse mili
tairen het slachtoffer zijn ge
worden) ongewild steunen en
in het algemeen de oorlog in
het Midden-Oosten verlengen.
„Als Jackson succes heeft met
zijn missie kan dat nog wel
eens een heel goedkoop succes
blijken, dat hem op de hielen
gaat zitten. Wat als er straks
opnieuw een door Syrië beju
belde terreuraanval komt op
Amerikaanse soldaten op am-
Jesse Jackson (uiterst rechts) wordt tijdens zijn reis naar Syrië vergezeld door een aantal zwarte
dominees en zijn vornaamste campagne-adviseurs. In het vliegtuig onderweg naar Damascus hield
Jackson nog een vergadering om alle aspecten van zijn omstreden bezoek voor de laatste keer
door te nemen.
bassades in het Midden-Oos
ten, terwijl Jackson Assad om
helst? Dan kan de bewonde
ring van veel Amerikanen
voor de dominee wel eens in
haat omslaan", aldus een staf
lid van het Witte Huis.
Toch durft ook het Reagan-
-kamp de poging van Jesse
Jackson om Goodman vrij te
krijgen niet echt te dwarsbo
men. Als die poging door Rea
gan's ingrijpen zou mislukken,
zal de bij negers en andere
minderheden toch al slecht
aangeschreven Reagan sterke
emotionele reacties te verdu
ren krijgen.
Bij dat alles speelt voor de Re
publikeinen een belangrijke
rol dat Jackson als Democra
tisch presidentskandidaat geen
enkele bedreiging vormt voor
Republikein Ronald Reagan.
Hoe populairder Jackson
wordt, hoe meer dat ten koste
gaat van de overige Democra
tische presidentsgegadigden,
en met name van „frontrun
ner" Walter Mondale. Zelf is
Jackson kansloos voor het
Witte Huis. Voor de huidige
Amerikaanse president doet
zich dan ook de tweeslachtige
omstandigheid voor dat naar
mate Jackson hem meer in de
wielen rijdt, de tweespalt bij
de Democraten zal toenemen,
evenals Reagan's kansen op
herverkiezing in november
1984.
>HIHAAG Binnen het Landbouwschap bestaan plannen om
enir( gewest een stichting op te zetten die werkgelegenheid-
3 Scten in de agrarische sector ter, hand moet nemen. Bij de
X)r{ten moeten vooral langdurig werklozen, schoolverlaters
^Orfgeren onder 23 jaar alsmede losse werknemers die onvol-
jj.jje werken om een goede uitkering te kunnen genieten, in-
jgworden. De projecten zouden gefinancierd moeten worden
Ti bijdrage van de boeren, een subsidie van de overheid en,
lijk, het inleveren van prijscompensatie in de agrarische
^rkgelegenheidsprojecten ziet het schap ondermeer landin-
ag, het aansluiten van panden op gas en stroom, de bestrij
en bacterievuur en muskusrat, het inzamelen van bestrij-
hiddelen en het onderhoud op bedrijven. Verder kan ge-
vorden aan de inzet van meer mensen bij de bedrijfsver-
jsdiensten (voor boeren die ziek zijn of met vakantie wil-
i het door meerdere boeren samen in dienst nemen van
imers.
agrarische sector zijn 18.000 werklozen geregistreerd,
tast is er een grote verborgen werkloosheid omdat jonge-
gebrek aan werk elders, op het ouderlijk bedrijf blijven,
is daar nauwelijks werk voor hen. De ontwikkelingen in
':omst ziet het schap met zorg tegemoet. Er zitten 50.000
jen op landbouwscholen, terwijl de werkgelegenheid
Is met twee tot drie procent afneemt.
Angstige uren
Ongeveer 120 mensen
hebben (eer)gisteren
enkele angstige uren
doorgemaakt, toen de
gondelbaan vanaf de
berg Monte Tamaro
naar het dorpje Rivera
in het Zwitserse Tessin
door een technisch de
fect vast kwam te zit
ten. Ongeveer 30 cabi
nes bleven donderdag
avond tientallen meters
boven de grond stil-
hangen. Toen pogingen
de motoren weer op
gang te brengen mis
lukten, werd een grote
reddingsactie in gang
gezet. Het duurde tot
gistermorgen voor poli-
tie-agenten en brand
weerlieden met behulp
van ladders, hoogwer
kers en helikopters alle
verkleumde pasagiers
gezond en wel uit de
cabines hadden ge
haald. Op de foto wor
den twee kinderen van
uit de gondel in het
bakje van een hoog
werker gehesen.
nbsdorff voorspelt krachtig herstel
De Westduitse mi-
yan economische zaken,
lambsdorff, is er van
igd dat het.economische
in de Bondsrepubliek
H d jaar en in 1985 krach-
doorzetten. Hij schat de
toeneming van het Westduitse
bruto nationaal produkt voor
het komende jaar op 2,5 pro
cent. Vooral voor de automo
bielindustrie, de chemische be
drijven en de bouwnijverheid
zal 1984 een goed jaar worden.
De machinebouw profiteert
thans van toegenomen orders
uit het buitenland en ook in de
textielnijverheid is er sprake
van een opleving. Minder goed
gaat het met de staalindustrie,
de scheepsbouw en de mijn
bouw.
beurs van New York
55 3/4 55 5/8
59 1/4 59 3/8
46 3/4 47
6 1/4 6 1/8
61 1/4 61 1/2
29 3/4 30
28 28 1/8
27 1/8 27 5/8
36 7/8 37 1/8
24 5/8 24 3/4
52 1.
52
E Pf00^
,1
76 1/4 76 1/8
38 3/8 37 1/2
42 7/8 42 3/4
58 3/8 58 5/8
74 1/4 74 3/8
30 1/8 30 3/8
42 1/4 42 1/8
48 1/4 47 7/8
14 5/8 14 1/2
Mobil oil
Nabisco Brands
RCA Corp.
Rep. Steel
Royal Dutch
Santa Fe Ind.
Sears Roebuck
Shell Oil Co.
Un. Brands
US Steel
United Technolog
Westlnghouse
59 1/8 59
90 90 1/8
29 1/8 28 7/8
34 1/8 34 1/4
28 1/4 28 3/8
44 1/2 44 7/8
123
122 3/4
NL
KAASMARKT ALKMAAR (30-12)
Commissienoteringen In gulden per
kg: fabrieksedammer 6,29, middelba
re 6,34 ën Goudse volvette 6,54.
ADVERTENTIE
Papoea'sin Nood
ran'ËMELS
van
J, jflK Hoop WEL oor
irs.lK'M DAGVLinCeR
ren WORD 6N GgEH
>en, Vmpchwlj N DE£
ned
ld-1
TweruvW ne
vREseo yc CM Auiys 1
VNAc+moiéwsr re J
VHgBBSNj
RIJSWIJK Onderzoe
kers van Chiron in Eme
ryville (Californië) zijn, in
samenwerking met we
tenschappers van Nordisk
Gentofte in Denemarken,
erin geslaagd door middel
van DNA-technieken een
deel te isoleren van het
„factor VIII: C-gen", het
eiwit dat zorgt voor de
stolling van het bloed. Dit
kortweg „Factor VIII" ge
heten eiwitmolecuul, is
vooral van belang voor de
hemofilie-patiënten.
Hemofilie is een erfelijke af
wijking van het bloed, waar
aan in Nederland naar schat
ting twaalfhonderd mannen
lijden. Het bloed stolt niet, zo
dat de geringste wond al ern
stige gevolgen kan hebben. En
het merkwaardige hierbij is
dat deze afwijking alleen via
de vrouwelijke lijn kan wor
den overgebracht. De moeder
is draagster van de afwijking,
de zoon komt er aan te (over
lijden.
Tot nu toe wordt Factor VIII
gewonnen uit bloedplasma.
Een nadeel daarbij is dat voor
het verkrijgen van een geringe
hoeveelheid „factor", een
enorme hoeveelheid plasma
nodig is, en bovendien is de
zuiverheidsgraad gering. Dr.
C. Siebenga, medisch directeur
van de Groninger Bloedbank
vat het zó- samen: „Veel is no
dig voor weinig, maar als het
lukt om de factor kunstmatig
te vervaardigen, wordt een
zuiverheid van honderd pro
cent bereikt".
Bij gebruik van bloedplasma is
het mogelijk dat virussen, zo
als het hepatitis-virus en het
(beruchte) AIDS-virus met de
Factor VIII mee worden over
gebracht, zodat de hemofilie-
patiënt daardoor besmet
wordt.
„Wat men in Californië ge
daan heeft", aldus dr. Sieben
ga, „is het isoleren van een
deel van de Factor VIII. Men
heeft thans een deel van het
erfelijk materiaal in handen,
om daar door middel van de
DNA-techniek verder mee te
manipuleren. Als dan de Fac
tor VIII kunstmatig kan wor
den geproduceerd, betekent
dat een relatief goedkope le
vensreddende aanwinst voor
alle hemofilie-patiënten".
ADVERTENTIE
Lekker eten,
dat komt een mens toe.
Echte Boter is méér dan lekker.
Is óók lichter verteerbaar. En er
zitten natuurlijke vitaminen in.
Daarom mag Echte Boter hoog
op uw boodschappenlijstje
blijven staan. Ook
in 1984.
Als 't éven kan.
de Amsterdamse wissel
markt werd gisteren een
officiële middenkoers van
3,0645 gulden opgemaakt,
nadat men bij de fixing
van donderdag op 3,0790
gulden, een flinke inzin
king, was uitgekomen. Op
de laatste dag van het vo
rige jaar noteerde het
Amerikaanse geld in Am
sterdam rond de 2,63 gul
den.
De handel in dollars had giste
ren in de voornaamste finan
ciële centra van West-Europa
een opvallend rustig verloop.
Van grote koersveranderingen
was geen sprake.
Eind vorig jaar werd algemeen
een koersdaling voorspeld. In
plaats daarvan deed zich sinds
1 januari 1983 een vrijwel on
onderbroken koersstijging
voor. Als voornaamste oorzaak
daarvan wordt de rente in de
Verenigde Staten beschouwd,
die vooral reeel dus na af
trek van de inflatie veel ho
ger ligt dan in West-Europa.
Dat geeft aanleiding tot aan
koop van dollars voor beleg
ging in de VS.
Donderdag deed kreeg de dol
lar een flinke inzinking onder
invloed van de daling met 0,4
procent van het indexcijfer dat
een beeld geeft van de econo
mische bedrijvigheid in de
Verenigde Staten. Gisteren
bleek dat effect al weer gro
tendeels verdwenen. Een deel
van de valutahandel ziet in de
daling van het indexcijfer een
bewijs voor de theorie dat het
met het herstel van de Ameri
kaanse economie wel gauw af
gelopen zal zijn. Anderen gelo
ven niet in een duidelijke
koersdaling van de dollar zo
lang de rente in de VS niet be
langrijk daalt. De meeste des
kundigen die de laatste dagen
om een prognose voor het
koersverloop in 1984 werd ge
vraagd gaven antwoorden die
neerkwamen op „het kan vrie
zen, het kan dooien".
Pershings in
West-Duitsland
gevechtsklaar
BONN De eerste Pershing
Il-raketten in de Bondsrepu
bliek zijn gemonteerd en ope
rationeel. De batterij van 9 ra
ketten met elk een atoomkop,
is opgesteld op de Amerikaan
se basis Mutlangen in Zuid-
-Duitsland. Dat is gisteren van
ambtelijke zijde in Bonn be
vestigd. In totaal zullen in
West-Duitsland 108 Pershing
II- en 96 kruisraketten wor
den geplaatst. Het in stelling
brengen van de eerste Pers
hings in deze decembermaand
beantwoordt aan het tijdsche
ma van het NAVO- dubbelbe-
sluit uit 1979. In dat besluit
wordt uitgegaan van het plaat
sen van de eerste Pershing II-
-raketten voor het einde van
1983. Het verdere plaatsings
programma loopt tot 1986. De
Pershing Il-raketten zijn mo
biel. Bij oefeningen en in tij
den van oorlogsdreiging wor
den ze op gigantische opleg
gers door de bossen van Zuid-
-Duitsland gereden. De atoom
koppen worden apart ver
voerd. Op dezelfde wijze
wordt nu gewerkt met de
Pershing I-raketten. Met het
voortdurend verplaatsen van
de raketten hopen de Ameri
kanen te voorkomen dat ze
het doelwit worden van een
preventieve aanval van de
Sovjet-Unie.
Inkomen van
familielid
telt mee bij
huursubsidie
DEN HAAG Vóór de vast
stelling van de hoogte van de
huursubsidie voor een gezin
voor de periode 1 juli 1984 tot
1 juli 1985 zal de eerste 7.000
gulden van het jaarinkomen
van elk der inwonende kinde
ren, broers, zusters, ouders,
grootouders en kleinkinderen
niet worden meegeteld. Dat
schrijft staatssecretaris Brokx
(volkshuisvesting) in zijn
huurbrief aan de Tweede Ka
mer.
Het doet er niet toe hoe het in
komen van die gezinsleden
wordt verkregen. Uitkeringen
tellen dus ook mee. Het geza
menlijk inkomen van de aan
vrager en zijn partner blijft
voor honderd procent meetel
len in de beoordeling. De
huurgtens waarboven geen
subsidie meer wordt gegeven,
is bepaald op 650 gulden per
maand.
De huurverhoging zal volgend
jaar drie procent bedragen
evenals de huurharmonisatie.
In het duurste geval gaat de
huur dus met zes procent om
hoog.
