TAFEL
Vaticaan: Euthanasie is van alle
discriminaties de schandaligste
Bisschoppen overwegen
Landelijk Pastoraal
Overleg in 1984
HÏÏÏÏ71
Mgr. Bluyssen: een ware „pontifex"
£eidóc(3otnai
'hi
kerk
wereld
brieven
lezers
ui
n
w
ACHTERGROND
SeidócSouMMit
WOENSDAG 14 DECEMBER 1983 PA<
<Dj
Twee recente gerechtelijke
uitspraken over euthanasie,
een in de VS en een in
Rome, hebben aan het Vati
caan een buitengewoon fel
en ondubbelzinnig commen
taar ontlokt, aldus meldt
onze correspondent in Rome.
„Euthanasie", zo stelde giste
ren Radio Vaticaan omgeroe
pen, „is de schandaligste,
verschrikkelijkste «n onver-
draaglijkste van alle discri
minaties: die tussen het le
ven, dat nuttig is en het le
ven waarvan de zin ontkend
wordt, omdat het ontdaan is
van elk nut, van «lke doel
matigheid, van elk geluk".
Volgens het Vaticaan kan het
geluk als doel van dit leven
worden beschouwd, maar dit
geluk mag dan nooit vereen
zelvigd worden met nut of
doelmatigheid. „Niemand,
geen enkele autoriteit, kan
toestemming geven voor het
doden van een onschuldig
menselijk wezen, of het nu
gaat om een foetus, een kind
of een volwassene, ziek of ge
zond, oud of jong. Niemand
mag om de dood vragen voor
zichzelf noch voor een ander
wiens verantwoordelijkheid
hem is toevertrouwd. Aan de
andere kant kan men nie
mand verplichten een medi
sche behandeling te onder
gaan, die gevaarlijk en pijn
lijk is terwijl de gunstige uit
werking daarvan niet bij
voorbaat vaststaat".
Het eerste geval waar het
Vaticaan op doelt is dat van
een euthanasie van de baby
Jane Doe, die twee maanden
geleden volledig gehandicapt
in New York ter wereld
kwam. Haar ouders verzetten
zich tegen een operatie, om
dat die volgens hun medici
geen zin meer heeft. Het
kind zal nu binnen twee jaar
sterven, eerder dan het geval
zou zijn als de operatie wel
wordt uitgevoerd. De Ameri
kaanse regering heeft de ope
ratie bevolen, maar het op
perste gerechtshof heeft, zo
als gemeld, de ouders nu ge
lijk gegeven.
In Rome ging het juist an
dersom. Hier was geen spra
ke van passieve euthanasie
(doden door niet te opereren
of door niet te helpen) maar
van actieve euthanasie (door
de zieke metterdaad om het
leven te brengen). In het na
jaar van 1981 schoot de 40-ja-
rige Luciano Papini zijn
18-jarige neefje Sandro die
aan zijn ouderlijke zorg was
toevertrouwd, een kogel door
het hoofd. Sandro was door
zijn waterhoofd zo zwaar ge
handicapt dat de medici zijn
levenskansen gering achtten.
Twee jaar na het dodelijke
schot is Papini weer thuis. De
Romeinse rchtbank vindt,
dat hier euthanasie overtui
gend is bewezen en heeft
hem vier jaar gevangenis
straf gegeven. De laatste
twee jaar daarvan hoeft Pa
pini dus niet eens meer uit te
zitten.
De openbare aanklager had
tien jaar geëist, want
hem was hier ondanks de
verzachtende omstandighe
den toch nog altijd sprake
van moord met voorbedach
ten rade: Papini wist precies
wat hij deed en heeft daar
van bovendien nooit spijt ge
had.
Maar Papini is er in geslaagd
de rechtbank ervan te over
tuigen, dat hij Sandro uit
liefde heeft gedood. Volgens
hem is hier duidelijk sprake
van euthanasie, omdat San
dro zelf ondanks zijn gebrek
kige geestelijke vermogens
herhaaldelijk aan zijn omge
ving te kennen had gegeven
niet langer meer te willen le
ven. De Romeinse rechtbank
accepteert deze „moord uit
liefde", maar het openbaar
ministerie heeft hoger beroep
aangetekend. Euthanasie is
ook in Italië nog lang niet in
geburgerd en vandaar dat de
uitspraak van de Romeinse
rchtbank vele reacties heeft
gewekt.
Niet altijd in gunstige zin,
want voor vele commentato
ren is de kogel door het
hoofd van Sandro iets heel
anders dan het uitschakelen
van ademhalingsmachines en
andere ingewikkelde appara
tuur naast het ziekbed van
een ten dode opgeschreven
patient.
Het Vaticaan bemoeit zich
meestal niet rechtstreeks met
de Italiaanse rechtsspraak,
maar dit keer heeft Radio
Vaticaan niet lang gezwegen.
Ook het dagblad van het Va
ticaan, de Osservatore Roma
no, uitte scherpe kritiek op
de gang van zaken in Italië
en schrijft een dag na de uit
spraak van de Romeinse
rechtbank onder meer:
„Geen enkel wetboek, dat
pretendeert correct en juist te
zijn, mag moord wettigen,
ook niet als liefde en medelij
den de drijfveren zijn." Het
Italiaanse wetboek wettigt
moord uit liefde weliswaar
niet, maar stuurt de daders
ervan wel gauw terug naar
huis.
„Tunica van
Christus" gestolen
Een eeuwenoud wollen on
derkleed. bekend als „De tu
nica van Christus" bewaard
in de basiliek van Saint-De
nis te Argenteuil, een voor
stad van Parijs, is in de nacht
van maandag op dinsdag
door onbekenden gestolen.
De tunica, die binnen de r.-k.
kerk een soortgelijke waarde
heeft als de lijkwade van Tu
rijn, is rond 800 door keizerin
Irene van Constantinopel ge
schonken aan Karei de Gro
te. Deze heeft op zijn beurt
de tunica gegeven aan zijn
dochter Theocratia. de abdis
van het klooster te Argente
uil. Het gaat om een bruin
wollen onderkleed zonder
naad uit de beginjaren van
het christendom. Deskundi
gen hebben op de tunica
bloedvlekken gevonden
De tunica, die om de vijftig
jaar wordt tentoongesteld,
zou begin 1984 opnieuw voor
het publiek te zien zijn. Zij is
niet voor de eerste keer ge
stolen. In 882 plunderden de
Noormannen de abdij van
Argenteuil en roofden de tu
nica Zij werd in 1158 terug
gevonden
De Nederlandse bisschoppen
overwegen in de loop van
1984 een Landelijk Pastoraal
Overleg (LPO) te houden.
Het onderwerp van dit over
leg zal in februari worden
vastgesteld'. Dat blijkt uit het
communiqué na afloop van
de vergadering van de bis
schoppen die maandag en
gisteren in Maarssen is ge
houden.
Tijdens hun vergadering
hebben de bisschoppen zich
voornamelijk beziggehouden
met de opzet van het LPO.
Daarbij is duidelijk gewor
den, dat bisschop. Gijsen en
hulpbisschop Castermans van
Roermond de tijd nog niet
rijp vinden voor het houden
van een LPO. Het bisdom
Roermond zal daarom niet bij
het LPO vertegenwoordigd
zijn
Het laatste LPO was van JU
oktober tot en met 2 novem
ber 1981 in Noordwijkerhout.
Het hoofdthema was toen:
„De geloofsoverdracht tussen
ouderen en jongeren vanaf
dertien jaar". Bisschop Gijsen
was toen eveneens afwezig,
„omdat hij voorkeur gaf aan
bezigheden in zijn eigen bis
dom".
De bisschoppen hebben
voorts een bestemming gege
ven aan het aandeel, dat de
r.-k. kerk toekomt uit de zo
geheten „afkoopsom" die de
Nederlandse staat aan de
kerkgenootschappen zal beta
len ter vervanging van de tot
nu toe gebruikelijke betaling
van rijkstractementen en
-pensioenen. Het geld zal
worden besteed aan de oude
dagsvoorziening van pries
ters die in de Nederlandse
bisdommen werkzaam zijn.
De bisschoppen hebben het
voornemen in 1984 een pas
torale brief te wijden aan het
geestelijk leven van de gelo
vigen. De aanleiding voor
deze brief is het feit, dat op
20 augustus 1984 wordt her
dacht, dat Geert Groote, de
grondlegger van de Moderne
Devotie, zeshonderd jaar ge
leden is overleden.
De bisschoppen vergaderden
voor het eerst in hun nieuwe
samenstelling sinds de benoe
ming van nieuwe bisschop
pen in Utrecht, Rotterdam en
Haarlem en sinds het overlij
den van mgr. Zwartkruis van
Haarlem. De nieuwe voorzit
ter van de bisschoppenconfe
rentie, mgr. A. J. Simonis,
herdacht mgr. Zwartkruis
aan het begin van de verga
dering.
Paus over
rechten van
de mens
Het kenmerk van regeringen
die echt democratisch zijn, is
dat zij de rechten van de
mens niet door internationale
organisaties laten proclame
ren, maar zelf voor het toe
passen en garanderen ervan
zorgen. Deze opvatting sprak
paus Johannes Paulus II gis
teren uit tegenover een dele
gatie van het Europees Hof
voor de Rechten van de
Mens, die onder leiding van
zijn president, prof. Gerard
Wiarda, oud-president van
de Nederlandse Hoge Raad,
ter audiëntie naar het Vati
caan was gekomen. Behalve
rechters van het hof waren
daarbij ook leden van de Eu
ropese commissie voor de
rechten van de mens aanwe
zig.
De paus betreurde het, dat
sommige landen in verschil
lende werelddelen de univer
sele verklaring van de rech
ten van de mens, uitgevaar
digd in 1948 door de Verenig
de Naties* wel met de mond
belijden en toepassing bij an
deren ook luid toejuichen,
maar op eigen grondgebied
zelfs de elementairste men
senrechten met voeten tre
den.
Daarom vond de paus het
werk van hof én commissie
ter nakoming van die rech
ten zo uitermate belangrijk.
Weliswaar is de Europese
conventie van de rechten
van de mens met de vijf aan
vullende protocollen voor
verbetering vatbaar, toch
vormen ze "ook nu een we
zenlijk element in het doen
respecteren van de menselij
ke waardigheid, aldus de
paus.
In dit verband noemde hij
speciaal het recht op leven,
van het moment van de ont
vangenis af aan töt het na
tuurlijke einde, het verbod
op martelen en onmenselijke
behandeling, het garanderen
van een menswaardige be
handeling in geval van arres
tatie en garanties voor een
eerlijk proces. Voorts noemde
Johannes Paulus II bescher
ming van de particuliere
sfeer en het gezinsleven, vrij
heid van godsdienst en het
recht van ouders, hun kinde
ren naar eigen godsdienstige
of filosofische overtuiging op
te voeden en te vormen.
Verse worst met
gestoofde uien en
aardappelen
mokka vla
Als u met tweeën bent, dan
heeft u nodig;: 150 g verse
worst (of saucijs), 25 g
margarine, 1 theelepel
bloem, kerrie, worcester-
saus, aroma;
500 g uien, zout, 1 a 2 lepels
azijn, peper, 5 g margarine,
maizena;
0,5 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 25 g custard,
30 g suiker, 2 theelepels op-
loskoffie, 1 lepel gemalen
kokos.
Zet de worst op met een bo
dem koud water in de braad
pan. Laat het water koken
tot de worst rondom grijs
ziet. leg haar op het omge
keerde deksel van de pan en
schenk het kookvocht in de
juskom. Bak de worst in
lauwwarme margarine op
een tamelijk kleine pit bruin
en gaar in twintig minuten,
met het deksel schuin op de
pan. Leg de worst op een
warme schotel en bak al roe
rende de bloem met de ker
rie in het overgebleven vet.
Voeg dan het kookvocht toe,
laat de jus nog even koken
en maak hem af met worces-
tersaus en aroma.
Schil de uien, was ze en snijd
ze in acht parten. Kook de
uien gaar met weinig water
en zou in circa een kwartier.
Maak de groente op smaak
met azijn en peper en voeg
de margarine toe. Bind het
overgebleven kookvocht met
heel weinig maizena (maak
vooral geen papachtige brij
van de groente!)
Zet de helft van de melk op.
Meng custard, suiker en wei
nig koude melk tot een pap
je. Schenk er al roerende wat
hete melk bij en doe het in
de pan. Laat de vla even
doorkoken en voeg vervol
gens van het vuur de overige
koude melk toe en de oplos-
koffie. Laat de vla onder af
en toe roeren koud worden.
Garneer haar met de gema
len kokos.
JEANNE
Mgr. Johannes Wilhelmus Maria Bluyssen werd 10 april
1926 in Nijmegen geboren als zoon van een handelaar in
koloniale waren. Hij volgde het klein en groot-seminarie
van het bisdom Den Bosch en werd op 3 juli 1950 priester
gewijd. Hij werkte van 1950 tot 1953 als kapelaan in Veg-
hel. Van 1953 tot 1954 was hij vice-prefect van het kleinse
minarie Beekvliet in St. Michielsgestel. De drie volgende
jaren studeerde hij theologie in Rome, met als specialisatie
spiritualiteit en mystiek. In 1957 werd hij benoemd tot
geestelijk directeur van Beekvliet.
In 1961, hij was toen pas 35 jaar oud, benoemde paus Pau
lus VI hem tot hulpbisschop van Den Bosch met als spe
ciale taak de zorg voor de toekomstige priesters en de li
turgie. Daags na Kerstmis werd hij bisschop gewijd. Mgr.
Bluyssen nam deel aan het Tweede Vaticaans Concilie en
werd aan het slot lid van de uitvoeringsraad voor de litur
gievernieuwing. Na de dood van mgr. Bekkers werd mgr.
Bluyssen, met instemming van het overgrote deel van zijn
diocesanen, op li oktober 1966 geïstalleerd als diens op
volger en werd daarmee, net veertig jaar oud, de „Benja
min van het Nederlands bisschoppencollege.
DEN BOSCH Het was in
1966 wèl een overgang. De
uitbundige en geliefde bis
schop Bekkers werd opge
volgd door zijn nog onbeken
de en bescheiden hulpbis
schop Bluyssen, die overigens
niet eens het recht van op
volging had. De nieuwe bis
schop bleef zitten met het be
heer van een reusachtige er
fenis voor het „Godsvolk On
derweg", een term die zijn
voorganger zo graag gebruik
te. Bisschop Bluyssen kon
zich daar zeer wel in vinden,
want vanaf het begin van
zijn bisschop-zijn af heeft hij
de nadruk gelegd op de geza
menlijke verantwoordelijk
heid van alle gelovigen. Hij
probeerde met al zijn gaven
een ware pontifex, een brug
genbouwer te zijn. In zijn
eerste brief aan de gelovigen
in het bisdom verklaarde hij:
„De taak waarvoor wij geza
menlijk staan, moet van meet
af aan gezamenlijk worden
overdacht, en gezamenlijk
gerealiseerd. Het kan en
moet juist in deze moderne
tijd een gedeelde verant
woordelijkheid zijn".
In zijn installatierede als bis
schop op 19 november 1966
zei mgr. Bluyssen: Ik geloof,
dat Christus zijn zending, zijn
opdracht in eerste instantie
toevertrouwd heeft aan zijn
Kerk, aan het Godsvolk, en
ik geloof daarom ook, dat
elke bijzondere opdracht aan
enkelen binnen dit Godsvolk
moet worden volbracht en
aan ditzelfde volk van God
moet worden getoetst".
Brieven en toespraken
Dit beleid werkte mgr.
Bluyssen uit in „leidingge
vende verkondiging" via
herderlijke brieven, toespra
ken bij ontelbare gelegenhe
den en nota's, zoals „samen
werken in overleg" (1968),
„de opbouw van de Kerk"
(1971) en „de vele wegen en
de ene weg" (1978).
Alle beleidsnota's kwamen
tot stand door medewerking
van betrokkenen via ge
sprekken in dekenaten of via
discussies in de officiële ad
viesorganen: de dekensverga
dering. het beraad van pries
ters en pastorale werk(st)ers
en de Diocesane Pastorale
Raad. Momenteel wordt in
het bisdom gediscussieerd
over de pastoraatsgroep, een
groep van gelovigen die in de
parochies de pastoraal moet
dragen.
Collegiaal bestuur
Een ander punt in het beleid
van mgr. Bluyssen was het
collegiaal bestuur. Het bis
dom Den Bosch met 1.3 mil
joen katholieken. 387 paro
chies, 30 dekenaten, 700
priesters en 80 pastorale
werk(st)ers, is ingedeeld in
drie regio's met elk een vica
ris.
„Onder het beginsel van col
legiaal bestuur en intensief
overleg met velen ligt het
verlangen om het overleg
niet vast te leggen op vragen
rond competentie en beslis
singsmacht, maar te doen uit
gaan van wederzijdse bereid
heid en onderling vertrou
wen", zo zei mgr. Bluyssen in
1979 in de Diocesane Pastora
le Raad.
Bisschop Bluyssen omschreef
in 1971 in een krante-inter-
view een bisschop als „ie
mand die binnen een geloofs
gemeenschap wordt geplaatst
als degenen die naar alle
kanten verbindingen moet
leggen, bruggen moet bou
wen. Hij is de bewaarder en
de hoeder van de eenheid
van de geloofsgemeenschap.
Dat is één van zijn eerste op
drachten".
Opdeling
De laatste jaren heeft bis
schop Bluyssen zich verzet
tegen een mogelijke opdeling
van zijn bisdom. Hij kreeg
daarbij de steun van alle ad
viesorganen van zijn bisdom.
Hoewel de adviesorganen
zich eveneens verzetten te
gen de komst van een hulp
bisschop in het bisdom,
maakte mgr. Bluyssen eind
vorig jaar bekend, dat hij be
sloten had een hulpbisschop
aan te vragen. Tijdens een
bezoek aan Rome was hem
duidelijk geworden, dat de
instanties van het Vaticaan
op een dergelijke aanvraag
bleven aandringen. In de
vergadering van het beraad
van priesters en pastorale
werk(st)ers, waarin mgr.
Bluyssen zijn mededeling
deed, werd toen over dat
aandringen van Rome teleur
stelling uitgesproken. "Het
maakt je moedeloos en het
neemt het vertrouwen weg",
aldus een priester.
Nu hij zich gedwongen ziet
zijn functie neer te leggen,
zal mgr. Bluyssen zich wel
licht op het tweede niveau
voor de Kerk kunnen blijven
inspannen, zoals de hulpbis
schop van Utrecht, mgr. De
Kok, gisteren in een eerste
reactie op het aftreden van
mgr. Bluyssen zei.
Zware beslissing
De beslissing om ontslag te
vragen is bijzonder zwaar ge
vallen, aldus mgr. Bluyssen
in zijn brief aan de gelovigen
van het bisdom. "Niet alleen
en allereerst omdat het voor
mij betekent het opgeven
van een mij vertrouwde en
'zeer dierbaar geworden,
mooie opdracht. Het ambt
van bisschop in onze huidige
situatie heb ik soms ervaren
als heel zwaar. Maar ik heb
het nog meer leren waarde
ren als een boeiende aaneen
schakeling van inspirerende
contacten met allerlei fijne
mensen en evenzovele be
moedigende ervaringen van
Goddelijke nabijheid".
"Ik heb van dag tot dag de
geloofsverbondenheid van
tallozen mogen ondervinden
op velerlei wijze en mij mede
daardoor in ons .bisdom als
bisschop altijd en overal thuis
gevoeld. Het is geen 'peniten
tie' bisschop te zijn in moeilij
ke omstandigheden, als je
door zoveel mensen zo'n
groot vertrouwen wordt ge
geven".
Aan het slot van zijn brief
aan de gelovigen van zijn bis
dom, waarin hij zijn ontslag
aanvraag bekendmaakte,
richt mgr. Bluyssen zich tot
„allen die zich geraakt voe
len door Jezus' boodschap en
met ons zoeken willen naar
de kern van onze roeping als
christenen in deze tijd".
Dank
„Ik dank U, dat ik zozeer op
U mocht vertrouwen. Ik
dank U, dat U mij zoveel
vertrouwen hebt gegeven".
Mgr. Bluyssen zegt te hopen
hierop terug te kunnen ko
men tegen de tijd dat hij defi
nitief afscheid neemt. „De
naaste toekomst zie ik niet
zonder zorg tegemoet", zo
schrijft mgr. Bluyssen. „Bis
schopsbenoemingen zijn de
laatste tijd bronnen van ont
goocheling en onrust gewor
den. Ik bid de Heer dat het
nu niet zo zal zijn".
Een beminnelijk, inspirerend
man die heel gevoelig is voor
mensen aan de basis. Dat zegt
de secretaris van de Diocesa
ne Pastorale Raad van het
bisdom Den Bosch, mevrouw
M. Thuijs in een reactie op
het aftreden van mgr. Bluys
sen als bisschop van Den
Bosch.. Ze verklaarde verrast
te zijn door het besluit van de
bisschop. „Hij zag er wel
slecht uit, maar wij dachten,
dat het kwam door de na
weeën van de operatie".
Pijn
Mevrouw Thuijs zegt dat het
haar niet zou verwonderen,
als ook de recente ontwikke
lingen ih de Nederlandse
kerkprovincie een rol in het
besluit hebben gespeeld. „Als
je zo meeleeft met de pijn
van de gelovigen, dan doet
dat aan je gezondheid geen
goed", aldus mevr. Thuijs.
Een woordvoerder van het
bisdom zei desgevraagd dat
de recente ontwikkelingen in
de Nederlandse kerkprovin
cie geen enkele rol hebben
gespeeld bij het besluit van
Bluyssen.
De hulpbisschop van Utrecht,
mgr. J. de Kok, noemt mgr.
Bluyssen een „wat stille man
met een enorme hartelijk
heid, die door zijn ervaring
als bisschop over veel wijs
heid beschikt". De bisschop
pen zullen zijn ervaring mis
sen, maar hij moet gehoorza
men aan zijn arts, aldus mgr.
De Kok.
Op zoek naar half miljard^
In de regeringscoalitie beraadt men zich op dit fjan
koortsachtig over de vraag hoe er een bedrag van i
derd zeventig miljoen gulden kan worden bezuinig
ziektekostenverzekering. Dat bedrag vormt een ordael
van de bijna twaalf miljard aan bezuinigingen die h<in
net volgend jaar wil doorvoeren. Maar het bijna half'
dat op de ziektekostenverzekering bezuinigd moet wo^g,
nog in het geheel niet ingevuld.
DaT kan grote problemen opleveren, want welke
gel men ook bedenkt, hij zal niet meer per 1 janui
staande kunnen ingaan. De CDA- en VVD-minister
het uiterlijk deze week met elkaar eens moeten
Want volgende week dinsdag komt er in de Tweede
een motie van de fracties van CDA en VVD in st<
waarin een voorstel wordt gedaan om die ombuiging
den.
•lijk
r
gJ
De Ziekenfondsraad adviseerde enige tijd geleden
honderd zeventig miljoen te vinden door een stelsel
gen bijdragen in te voeren. Maar terecht is dat voor:
name door de CDA-fractie afgewezen. Dat zou imme
kenen dat de ombuiging van een half miljard moet
opgebracht door mensen die ziek zijn, door al diege
medische hulp of medicijnen nodig hebben. Gezonde
blijven buiten schot.
EN
lias
Maar een voorstel afwijzen is gemakkelijker dt^
nieuw voorstel bedenken. Dat blijkt wel als we het e n
tief van de CDA-fractie bezien: de kosten van de eer: en
verpleegdagen in het ziekenhuis buiten het ziekenfo ?rr(
ket brengen. Tegen die kosten, ruwweg duizend guld e
den de verzekerden zich verplicht moeten herverz
Dat voorstel komt dus eigenlijk neer op een premi De
ging voor de ziekenfondsverzekerden, zonder dat de \Pe*
ver daaraan meebetaalt. Die premieverhoging zou tw r^F
gentig gulden per jaar bedragen.
pas
Het zeer grote voordeel van dit voorstel is dat er tej
solidariteit wordt betracht tussen zieke en gezonde
Want deze premieverhoging betaalt iedereen die in
kenfonds zit. Ook degenen die geen beroep hoeven
op medische zorg. Maör het grote nadeel ervan is dat
dariteit zo ongeveer ophoudt bij de ziekenfondsgrei
vijfenveertigduizend gulden. Want boven die grens i:
een particulier verzekerd en daar hoeft men geen
verhoging te betalen. Althans niet doordat de eers
verpleegdagen ten laste van de verzekerde zoüden L
Die financiële drempel is een groot politiek en psychil
probleem.
MAAR omdat het Kabinet een besluit niet langer
stellen de maatregel zal uiterlijk halverwege volga
moeten ingaan zit er niet veel anders op dan deze»
mogelijkheid. De maatregel zal echter wel zeer nadri|
tijdelijk moeten zijn. Staatssecretaris Van der Heijden
immers aan een totale herziening van het stelsel
volksgezondheid. En als die herziening er eenmaal i
er hopelijk geen grens meer tussen ziekenfondsverztf
en particulier verzekerden. Hopelijk is er dan een stef
eigen risico's voor in de plaats gekomen. Wie meent!
gen risico te kunnen dragen moet daar inderdaad
genheid toe krijgen. Dat bevordert het selectief gebn|
de volksgezondheidsdiensten. Met zo'n vorm van eigej
kan nu al begonnen worden, namelijk door de prenl
tweeënnegentig gulden per jaar voor de twee verpleej
desgewenst voor een deel in eigen risico onder te I
Zo zou het plan van de twee verpleegdagen op meerdj
nieren vooruit kunnen lopen op de herziening van hej
voor de volksgezondheid.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten.
Solidaridad
begaan met het lot van de ar
men, de verdrukten. Men
hoort spreken over landen die
zich christelijk noemen, maar
waar de verdeling van de wel
vaart zeer oneerlijk is. Er is
reden genoeg verontwaardigd
te zijn. In die geest is een
krant verspreid (van Solidari
dad, de interkerkelijke actie
voor Latijns-Amerika, redac
tiej. „Afwentelen, omwente
len".
Wanneer men de betekenis
van die woorden nagaat, moet
men ze vergelijken met ande
re, soortgelijke woorden als
„bevrijding en verlossing". En
dan betekenen deze
niets meer en niets 1
dan revolutie. En waan
uitdraait leren andere
waar dit soort
slechts de overgang b(
den van de ene diktatui 'Oy*
de andere. Waarbij c d in
monsterachtige enorn
verzwegen worden die
landen teisteren. Menj
alleen nog aan de ge
verontwaardiging tege j
voorafgaande diktaturi
vergeet dat die verontv
ging in meerdere ge1
misbruikt werd onde i'
mom van christelijke ui
kingen, maar met een
inhoud overigens. Daan
tekent die folder „Afwei
omwentelen" eerder een
ding tot een harde con: 3
tie in een bevriend lai s
dan verwachten opstal
gen veel van de kerken,
zij achter hen zouden 1
Want men wil de wèrelï^e
beteren, maar vergeet fvbc
verbetering niet begint
schieten, maar door zichkjgk
verbeteren. De kerkei
kerken van zondaars. E
daars bekeren elkaar nit
ze met elkaar te laten ve
Zeeland. De wii>d is
binnenland matig en
kust krac'htig.
Weer Mo* Mi
Veel bewolking
DE BILT-KNMI Het weer
in onze omgeving wordt deze
dagen bepaald door een sterke
zuidelijke stroming. Hierin
komt veel bewolking voor.
Het blijft morgen in ons land
echter droog.
Boven Zuidoost-Europa be
vindt zich een krachtig hoge-
drukgebied. Een diepe depres
sie trekt van IJsland langzaam
naar het oosten. Als gevolg
van deze luchtdrukverdeling
staat boven de Britse Eilanden
en de Golf van Biscaje en onze
omgeving genoemde zuidelijke
stroming. Een nieuwe depres
sie die van het Canadese vas
teland over de Oceaan onder
weg is' naar het zeegebied ten
noorden van de Azoren zal de
zuidelijke stroming nog ver
sterken.
In de komende nacht ligt de
temperatuur rond het vries
punt. De middagtemperatuur
loopt uiteen van 2 graden in
Groningen tot 6 graden in
Lh. R'dam
Vlissmgen
Frankfort
onbew 13
Stockholm geh.bew.
Zürich geh bow.
Casablanca onbew.
Las Palmas zw.bew.
)EIs
-jshui
ioud
C. H ihui5
laê
j. rezig
ond
i gaat
chtt
3 orl
)RH«
Vooi
.J d to
haar
[ered
ilist.
vroi
neg
senv
zij
