Muur van wantrouwen
scheidt Poolse
volk van regime
Uw Gasbedrijf
adviseert.
Rolls van Bhagwan voor Italiaanse moeder
Regeringsfracties
botsen fel over
beleid M-Oosten
QeidwOowumt
Walesa tijdens reis naar
huis 13 keer aangehouden
Burgerpartij wil werklozen
straten laten schoonhouden
VOORSPELLING: HELE AUTOPARK WORDT VERLOOT
„Koreaanse Boeing zat per
ongeluk op verkeerde koers
Spontane abortus
niet voorkomen
Kan het niet wat
minder?
INNENLAND/BUITENLAND
WOENSDAG 14 DECEMBER 1983 PAGINA 13
uist voor landing
rand in hulpmotoren
uimteveer
HOUSTON In twee van de drie
jhulpmotoren van het Amerikaanse
{ruimteveer Columbia heeft vorige
Leek donderdag, vlak voor de lan-
Hing, brand gewoed. De zes astro
nauten zijn daarbij, aldus de
NASA. niet in gevaar geweest.
Naar de oorzaak van de brand in
He twee hulpmotoren, die de ener
gie verzorgen voor de hydrauli-
jche en versnellings- en remsyste-
men, wordt nog gezocht. De be
manning heeft niets van het
brandje gemerkt. „Pas bij het con
troleren van de gegevens na de
(vlucht ontdekten we wat was ge-
>eurd", aldus de Nasa.
Elizabeth Taylor in
ontwenningskliniek
RANCHO MIRAGE De filmactrice
Elizabeth Taylor heeft zichzelf begin
deze week laten opnemen in het „Bet
ty Ford Centre" in Californië, een kli
niek waar verslaafden aan pijnstillen
de of kalmeringsmiddelen een ont
wenningskuur kunnen volgen. Ver
moedt wordt dat Elizabeth Taylor de
zelfde problemen heeft als de naam-
geefster van de kliniek. Betty Ford.
De echtgenote van oud-president Ge
rald Ford onderging in 1978 een met
veel publiciteit omgeven behandeling
voor alcoholverslaving en verslaving
aan middelen tegen reumatiek. Sinds
dien zet zij zich bijzonder in voor de
behandeling van alcohol- en drugs
verslaafden.
Nieuw
kamerlid
voor PvdA
DEN HAAG
Henk Vos (40) is
gistermiddag beë
digd als Tweede
Kamerlid voor de
PvdA. Vos heeft
lange tijd gewerkt
binnen de vakbe
weging en was de
laatste twaalf jaar
districtsbestuurder
van de Industrie
bond FNV. Hij
neemt de plaats in
van het vorige
week overleden ka
merlid Duinker.
„Fijne neus" voor
waardevolle post
LEEUWARDEN De postale recherche uit
Leeuwarden heeft maandag de 47-jarige bestel
ler-voorman E.N. ten H. uit Assen aangehou
den. De man wordt ervan verdacht de laatste
jaren regelmatig brieven en poststukken te
hebben geopend. Ten H. heeft een gedeeltelijke
bekentenis afgelegd. De postbesteller haalde
onder meer geld en waardepapieren als cadeau
bonnen uit de enveloppen. De door hem geo
pende post stopte hij vervolgens opnieuw in de
bestelling Volgens de politie gaat het om een
omvangrijke zaak waar zeker duizenden gul
dens mee zijn gemoeid. Volgens de politie heeft
hij in de loop der jaren een „fijne neus" gekre
gen voor die poststukken die voor hem van
waarde konden zijn.
Senaat akkoord
met ontslag 600
onderwijzers
DEN HAAG Een meerderheid van de
Eerste Kamer is gisteren toch akkoord
gegaan met het omstreden wetsontwerp
dat leidt tot 600 ontslagen in het lager
onderwijs. De onderwijzers worden mid
den in het lopende schooljaar op straat
gezet en de Senaat heeft daar grote moei
te mee. CDA en VVD lieten duidelijk
blijken dat dergelijke maatregelen in het
vervolg weinig kans meer maken. De on
derwijzers kunnen op z'n vroegst op 1
april worden ontslagen. De oppositie is
tegen de maatregel.
DEN HAAG De regerings
partijen CDA en VVD zijn gis
teren flink met elkaar in bot
sing gekomen over het beleid
ten aanzien van het Midden-
Oosten Dit gebeurde bij de be
handeling van de begroting
van minister Van den Broek
(Buitenlandse Zaken). De
TWEE JAAR NA INGRIJPEN JARUZELSKI
WARSCHAU Gisteren
i ivas het precies twee jaar
i geleden dat in Polen de
itaat van beleg werd afge-
P kondigd. Weliswaar werd
H de staat van beleg afgelo
st pen zomer officieel opge-
R neven, maar veel Polen
I vinden dat ze nog steeds
P ,in staat van oorlog" zijn
- net hun regering. Deze
Polen'zijn niet ontvanke-
V lijk voor de verzoenende
Yjgeluiden van het regime,
0 )lijven trouw aan hun
droom over Solidariteit en
Hl tijn uiterst cynisch over
iet bestaande systeem.
Het regime blijft echter vol
houden dat de staat van beleg
het enige realistische alterna-
lief was voor de door Solidari-
jteit veroorzaakte „anarchie"
en voor de dreiging van een
H| Russische interventie. Zelfs nu
I kan dat argument nooit hele-
l maal van de hand worden ge
wezen De staat van beleg, zo
tie A-erzekert het regime, heeft
bl^.de rust" hersteld en de weg
jeopend voor oprechte hervor
mingen. Nadat Solidariteit was
verboden, zijn nieuwe vakbon-
lden opgericht. In vertrouwelij
ke gesprekken geven rege
ringsfunctionarissen toe dat de
rv belangstelling voor de nieuwe
1 libonden nog steeds bedroevend
I maar tevreden laten
'ze erop volgen dat minstens 60
Jprocent van de mensen die lid
{zijn, voorheen lid was van So-
ilidariteit, zij het dat geen van
de leiders van het verboden
vakverbond naar de nieuwe
vakbonden is overgelopen. De
regering put enige tevreden
heid uit het verloop van de re
cente raadplegingen inzake de
voorgenomen prijsverhogin
gen. Met name van de nieuwe
vakbonden waren meer reac
ties verwacht. De prijsverho
gingen zouden nu volgend jaar
moeten ingaan.
Nieuwe kieswet
Over de parlementsverkiezin
gen die normaal gesproken
volgend jaar gehouden zouden
moeten worden, wordt van of
ficiële zijde al een tijdje gezwe
gen. De bedoeling is een nieu
we kieswet te introduceren die
meer kandidaten toestaat en
wellicht zelfs verschillende
programma's. Maar voorlopig
lijkt generaal Jaruzelski
slechts bereid de stemming af
te tasten in de gemeenteraads
verkiezingen voor volgend
jaar april. Hoezeer de samenle
ving in Polen op zijn kop staat,
blijkt wel uit een uitlating van
een lid van de regering die zei
dat het een groot succes zou
zijn als slechts 70 of 80 procent
van de kiezers ging stemmen.
Dat zou immers aantonen dat
de Polen, in tegenstelling tot
andere communistische lan
den, de verkiezing van hun
vertegenwoordigers niet met
99 procent van de stemmen
hoeven goed te keuren.
Maar zelfs als men toegeeft dat
de Polen met en zonder staat
van beleg nog altijd meer vrij
heid hebben dan hun commu
nistische buurlanden, wordt
het steeds moeilijker om in te
zien hoe het Poolse regime
vrede kan sluiten met een sa
menleving die onderling ern
stig verdeeld is, maar desal
niettemin weinig vertrouwen
heeft in de bestaande orde.
Mieczeslaw Rakowski, de
Poolse vice-premier, zegt tel
kens weer dat er zoveel lagen
in de Poolse „realiteit" zijn dat
een buitenlands bezoeker er
verkeerd aan doet zich op de
publieke uiting van enkele ge
polariseerde politieke opvat
tingen te concentreren. Toch
ging hij zelf afgelopen zater
dag naar de scheepswerf van
Gdansk waar Solidariteit werd
geboren, terwijl Lech Walesa
in een nabijgelegen kerk luis
terde naar het radioverslag
van de uitreiking van de No
belprijs in Oslo.
Dit keer hoefde Rakowski
slechts een klein groepje par
tijleden toe te spreken op de
scheepswerf. Hij zei: „We hoe
ven ons niet te schamen voor
13 december...die dag begon
een mars naar een crisis-vrij
Polen. Miljoen mensen konden
eindelijk weer vreedzaam naar
hun werk...er werden voor
waarden gecreëerd voor een
effectieve manier van wer
ken... vrede en rust keerde te
rug in miljoenen Poolse huizen
en de politieke gokkers, met
hun beschermers in Londen,
Parijs en Bonn, kunnen die
vrede niet verstoren. Ze voe
ren een hopeloze strijd tegen
het socialisme en zijn aanhan
gers".
De enige opmerking die de
vice-premier maakte over Wa
lesa, overigens zonder zijn
naam te noemen, was ongun
stig. „De Poolse problemen en
sociale moeilijkheden worden
In het klooster van Jasna
Gora, waar de Zwarte
Madonna wordt vereerd,
droeg Lech Walesa
gisteren de
onderscheidingen die
horen bij de hem
toegekende Nobelprijs
voor de Vrede op aan het
gehele Poolse volk.
niet opgelost met verklaringen
die in Warschau zijn geschre
ven en elders worden voorge
lezen".
Andere opvattingen
Maar de diplomaten en Polen
verzameld in de St. Brigitta-
kerk vlakbij de scheepswerf
om de Nobelprijs van Walesa
te vieren, hielden er duidelijk
andere opvattingen op na.
„Wij zijn het die de Poolse na
tie vormen", riep de omstre
den, militante pater Jankows-
ki, naar wie momenteel een
onderzoek gaande is wegens
zijn politieke activisme. „Polen
heeft vrede meer nodig dan
enig ander land", zei hij en hij
riep het Poolse regime op om
zijn trots door te slikken en
wat flexibeler te reageren op
druk vanuit de samenleving.
„Genoeg tranen en bloed, ge
noeg verwijten en verdeeld
heid", aldus pater Jankowski.
Dit soort uitlatingen stuiten bij
het regime echter op nog meer
cynisme. „Dus de adviseurs
van Walesa slaan plotseling
een andere toon aan en willen
nu verzoening in eigen land
en een eind aan de economi
sche sancties ingesteld door
het Westen", merkte een hoge
regeringsfunctionaris op.
„Maar het verandert niets aan
hun basisdoel dat is gericht op
het ondermijnen van ons sy
steem, of aan hun weigering
om de realiteit en in het bij
zonder onze banden met de
Sovjet-Unie te aanvaarden".
Uiteraard is Polen niet keurig
opgedeeld in aanhangers en
tegenstanders van de bestaan
de orde. Aan de kant van het
regime zitten leger en partij.
De hoge officieren, inclusief
de generaals die regerings
functies bekleden, zijn tevens
hoge partijleden. Maar het le
ger dwingt nog steeds veel
meer respect af dan de partij.
Op de vraag wie het land nu
echt bestuurt, antwoordde een
burgerlid van de regering:
„Jaruzelski". En hij voegde er
aan toe: „in zijn hoedanigheid
van hoofd van het leger".
De partij, ernstig verzwakt tij
dens het bestaan van Solidari
teit, blijft een ongrijpbare
grootheid in Polen. Aan de top
zitten nauwelijks krachtige fi
guren en als geheel manifes
teert de partij zich bepaald
niet als de „leidende kracht"
waar de communistische leer
om vraagt. Vooral partijleden
in de lagere regionen wordt
verweten dat ze Jaruzelski's
economische hervormingen en
pragmatischere aanpak sabote
ren.
Naar verluidt is de partij bezig
nieuwe mensen aan te trek
ken. Volgens een katholieke
intellectueel kan dit niet al te
moeilijk zijn. „Tenslotte is het
in Polen nog steeds zo dat lid
maatschap van de partij of het
priesterschap de enige zekere
wegen naar invloed en promo
tie zijn", merkte hij op met
een cynisme dat bijna karakte
ristiek genoemd mag worden
voor het Poolse volk. Deze in
tellectueel deelde de officiële
opvatting dat Solidariteit in
1981 de grenzen van het moge
lijke aan het overschrijden
was. „Misschien dat het invoe
ren van de staat van beleg het
beste is dat generaal Jaruzelski
ooit gedaan heeft", zei hij.
Maar daarna heeft hij de ene
fout op de andere gestapeld.
„Als dit regime in de Sahara
zou regeren, zou er spoedig
geen korrel zand meer over
HELLA PICK
The Guardian
GDANSK De thuisreis van
Lech Walesa en zijn familie
uit het Mariaheiligdom Czesto-
chowa naar Gdansk, is giste
ren als gevolg van voortduren
de controles door de politie
een nachtmerrie geworden. In
het klooster van de Zwarte
Madonna in Czestochowa had
Walesa de gouden medaille,
die hoort bij zijn Nobelprijs
voor de Vrede, opgedragen
aan het gehele Poolse volk. De
medaille zal worden tentoon
gesteld in de schatkamer van
het klooster.
Tijdens de meer dan elf uur
durende terugreis naar
Gdansk werden Walesa, zijn
vrouw Danuta, hun oudste
zoon Bogdan en parochiepries
ter Henryk Jankowski dertien
maal door de politie aangehou
den voor langdurige identi
teitscontroles. In Lodz werd
het gezelschap twee uur vast
gehouden en werden allen op
zoon Bogdan na grondig ge
fouilleerd. Ook de auto en de
bagage werd uitvoerig onder
zocht. Kennelijk was de politie
op zoek naar een band van een
rede, die Walesa vrijdag wil
houden. De ondergrondse lei
ding van Solidariteit heeft
voor die dag opgeroepen tot
vreedzame demonstraties om
dat het dan twaalf jaar geleden
is dat tientallen Poolse arbei
ders tijdens voedselrellen door
de oproerpolitie werden dood
geschoten.
Voor vanmiddag is Walesa bij
het parket in Gdansk ontbo
den om te worden gehoord als
getuige. In welke kwestie hij
moet worden gehoord is niet
bekend.
christen-democraten verwijten
de liberalen dat zij plotseling
van houding zijn veranderd,
waardoor het beleid van hun
partijgenoot Van den Broek
zou worden ondergraven.
VVD-woordvoerder Blaauw
riep de regering op meer steun
te verleneh aan Israël en meer
afstand te nemen van de PLO..
Zijn CDA-collega Gualthérie
van Weezei trok daaruit de
conclusie dat de VVD niet lan
ger de door de VVD-minister
Van der Klaauw onderteken
de Verklaring van Venetië on
derschrijft. waarin de Europe
se Gemeenschap een paar jaar
geleden een Midden-Oostenpo-
litiek met begrip voor de Pale
stijnse kant van de zaak heeft
geformuleerd.
Volgens Blaauw schuilen de
bezwaren vooral in de opwaar
dering van de PLO. Neder
land onderhoudt nu officiële
contacten met het PLO-infor-
matiebureau in Den Haag, na
een daartoe strekkende CDA-
motie die ook door de VVD
was ondertekend. Blaauw
zorgde gisteren voor enige
consternatie door te verklaren
dat zijn fractie dit alleen maar
had gedaan „vanwege de lieve
vrede". Van Weezei beet
Blaauw toe: „Als u het er niet
mee eens was, had u tegen
moeten stemmen". PvdA-
woordvoerder Meijer zei dat
de VVD op een „zo gevoelig
punt" de plicht heeft duidelijk
te zijn.
Bij verbod
beheerder:
geen affiche op
raam
ROTTERDAM Ambtena
ren die in een gerechtsge
bouw werken mogen, als de
beheerder dat verbiedt, geen
protestaffiches voor de ra
men van hun werkkamer
hangen. De voorzitter van
het ambtenarengerecht in
Rotterdam heeft dit gisteren
bepaald in een „ambtenaren-
-kort-geding", dat was aan
gespannen door griffier H.
van de Velde. Van de ramen
van zijn werkkamer waren
tijdens de ambtenarenacties
tot twee keer toe pvtestaffi-
ches van de AbvaKabo ver
wijderd op last van zijn baas,
de arrondissementsgriffier,
mevrouw mr. M. van Kuijk.
Zij had als beheerder inge
grepen nadat zij daarover
overleg had gevoerd met
rechtbankpresident mr. F.
Nivard. De voorzitter van
het ambtenarengerecht
meent dat de ramen van een
gerechtsgebouw niet bedoeld
zijn als een medium voor het
verspreiden van meningsui
tingen.
iDEN HAAG Als het aan de
•'Burgerpartij ligt zullen werk
elozen worden ingeschakeld bij
Ihet schoonhouden van de stra
ten. het vegen van boomblade
ren in de herfst en het ruimen
jvan sneeuw in winterse tijden,
klleen dan komen zij in aan-
ïerking voor een uitkering,
Idus vice-voorzitter Van der
looi gisteren bij de presenta
tie van deze partij.
,ipe ..Burgerpartij v.oor recht en
van vrijheid" is voortgekomen uit
gesprekken tussen (vroegere)
leden van Realisten '81. DS'70,
Binding Rechts. CVP, „God
met ons" en „Leefbaar Neder
land". Voorzitter is Joop van
Capel, vroeger lid van de KVP
en het CDA.
Behalve verplicht werken
voor de uitkering wil de partij
verplichte arbeidsdienst voor
jongeren die binnen vier
maanden na hun schooltijd of
na het verlies van een werk
kring nog geen werk hebben
gevonden. Men denkt aan te-
werkstelling in kleine bedrij
ven.
Handhaving van de rechtsorde
door strenge bestraffing van
de misdaad staat hoog in het
vaandel. De wetgeving dient
gericht te zijn op bescherming
van huwelijk en gezin. Het in
komensverschil tussen wer
kenden en niet-werkenden
moet groter worden. Gastar
beiders mogen een arbeidscon
tract van een jaar krijgen dat
tweemaal mag worden ver
lengd. Daarna mogen zij niet
langer in ons land blijven. Im
migratie en gezinshereniging
worden afgewezen. Culturele
subsidies moeten veelal door
particulieren gedragen wor
den.
RA JNEESHP URA M/KEU
LEN Een 37-jarige Italiaan
moeder van twee kinderen
'heeft de Rolls Royce Silver
Spur ter waarde van 351.000
Sulden gewonnen, die in Raj-
eeshpuram is verloot ter ge-
*tgenheid van de 53ste ver
ia r dag van de Indische mysti-
's Bhagwan Shree Rajneesh.
trekking vond zondagmor
gen plaats in de Buddha-hal
van Rajheeshpuram in de
Amerikaanse staat Oregon,
waar Bhagwan domicilie heeft
gekozen. De in Keulen woon
achtige Ma Lativa. geestelijk
moeder van de Bhagwan-be-
weging in Europa, maakte
vandaag bekend dat tijdens de
plechtigheid in de Buddha-hal
meteen weer de verloting van
een twééde Rolls is aangekon
digd. De trekking hiervan zal
geschieden Op de eerstvolgen
de feestdag van de Bhagwan-
religie. Dat is 21 maart, de da
tum waarop Bhagwan in het
jaar 1953 de staat van Verlich
ting zou hebben bereikt
Rolls Royces in de verloting
doet", aldus Ma Lativa. „Als
dat zo is en er gaat er elke
feestdag een de deur uit, zijn
we er in een paar jaar door
heen. De Bhagwan-gemeen-
schap in Oregon beschikt in
totaal over zo n dertig Rollses
en elk jaar telt vier feestda
gen
Volgens Ma Lativa waren de
deelnemers aan de verloting
van de Silver Spur (model
1981) voor 80 procent discipel
van de Meester; de overige
waren buitenstaanders. Ook
de winnares is discipel. Haar
naam is Ma Prem Akhila, ze
woont in Milaan en haar kin
deren zijn 11 en 4 jaar oud.
Wat ze met haar nieuwe auto
gaat doen, weet ze nog niet. De
deelname aan de verloting van
de Silver Spur was gratis en
stond voor iedereen open. De
bepalingen voor de nieuwe
ronde zullen, nog worden be
kend gemaakt. Wat nu eigen
lijk het oogmerk is van deze
actie? „Het is een grap", aldus
Ma Lativa. ..Neem het niet se
rieus. Het leven is niet serieus.
Het is om van te genieten"
'RUITENHEER
MONTREAL De Zuidkore-
aanse Boeing 747 die op 1 sep
tember door Russische ge
vechtsvliegtuigen werd neer
geschoten, waarbij alle 269 in
zittenden omkwamen, vloog
op een verkeerde koers. De
bemanning was zich door on
oplettendheid niet bewust dat
het toestel in het Russische
luchtruim was terechtgeko
men. Dit concludeert een
groep onderzoekers van de in
ternationale organisatie voor
de burgerluchtvaart (leao)
Gisteren werd hun rapport
uitgegeven. Het rapport houdt
ernstig rekening met de moge
lijkheid dat de boordcomputer
verkeerd is geprogrammeerd.
Die computer krijgt aan het
begin van de vlucht opdrach
ten en heeft geen verdere ge-
leidingspunten nodig heeft om
het vliegtuig op koers te hou
den. De Icao-dekundigen ont
zenuwen de Russische bewe
ring dat de Boeing op een spio-
nagemissie voor de Verenigde
Staten was. Het toestel vloog
op schema, maar van zijn
koers. De Russen hebben deze
beschuldiging overigens giste
ren herhaald, aan het begin
van de vergadering van de
leao in Montreal.
.NUTTIGE SELECTIE1'
AMSTERDAM Pogingen om spontane abortus (miskraam) te
voorkomen moeten voorgoed worden gestaakt. De bijwerkingen
en psychologische bezwaren van een dergelijke behandeling zijn
te groot. Vrijwel altijd berust de miskraam op een aanlegstoornis
van de vrucht en blijkt dan een nuttig onderdeel van een selec
tiemechanisme waarbij vrijwel alleen goed gevormde vruchten
een kans maken om te overleven.
Tot deze conclusies komt de gynaecoloog W. Vlaanderen in zijn
proefschrift „De spontane abortus", waarop hij morgen aan de
Universiteit van Amsterdam hoopt te promoveren. Uit zijn on
derzoek naar 421 gevallen van abortus is gebleken, dat 95 pro
cent van de spontaan losgekomen vruchten tekenen vertoon!
van een zeer vroege stoornis in de embryonale ontwikkeling
Ook zijn er sterke aanwijzingen, dat een zeer groot deel van de
bevruchtingen verloren gaat in de eerste weken, nog vóór de
eerstvolgende menstruatie. Sommige onderzoekers menen zelfs
dat dit percentage meer dan 50 procent zou zijn.
Pogingen om een spontane abortus te voorkomen worden vooral
gedaan als een vrouw al eerder een (vroege) miskraam heeft ge
had. Het doormaken van een of meer abortussen heeft echter
nauwelijk invloed op de verdere voortplanting.
(ADVERTENTIE)
't Kan heus wel een beetje kalmer met die
gasmeter. Wilt u weten hoe u gas èn geld kunt besparen?
Informeert u eens bij uw Gasbedrijf
Dn is een publicatie von de in VF.GIN samenwcrUndcCiisbcdrlj
