Iraanse sjfiten pleegden aanslagen Koeweit
Defensie in Golfstaten
krijgt hoogste prioriteit
Londense diplomaten moeten
meer voor vrolijkheid gaan betalen
Duitse justitie
overweegt wet
tegen
„onthullingen'"
BUITENLAND
Caidóe Commit
DINSDAG 13 DECEMBER 1983PAGINJ
ZWITSERS VERMOGEN
SJAH NIET NAAR IRAN
LAUSANNE Het vermogen dat wijlen sjah Mohammed Reza
van Iran in Zwitserland had uitstaan naar schatting ter
waarde yan 262 miljoen Zwitserse frank wordt niet afgestaan
aan de Iraanse staat. Dat heeft een Zwitserse rechtbank beslo
ten. Een Iraanse rechtbank had geëist dat het vermogen aan
Iran zou worden overgemaakt. Voordat Zwitserse banken en in
stellingen zo'n in het buitenland uitgesproken vonnis kunnen
uitvoeren, moet echter gerechtelijke toestemming worden ver
kregen. Het kantongerecht in Chur weigerde een uitspraak te
doen. omdat niet aan alle benodigde voorwaarden was voldaan.
Reagan: Dagen van
zwakheid VS zijn voorbij
NEW YORK „De dagen van zwakheid van de Verenigde Sta
ten zijn voorbij". President Ronald Reagan zei dit gisteren in een
toespraak in New York. Hij onderstreepte dat hij „de vrijheid in
de wereld, zo nodig door gebruik van wapens, wil verdedigen".
Reagan bestreed dat Amerika oorlogszuchtig is als het zich her
bewapent. „Wij streven geen oorlog na. In tegendeel, wij hopen
dat de bewapening de vrede zal'doen bewaren. Maar de VS zul
len alles doen wat nodig is om de veiligheid en de vrijheid van
de Amerikanen te beschermen", aldus de nresidAnt
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN Voor een groot
deel van de vijfduizend bui
tenlandse diplomaten in de
Britse hoofdstad Londen zul
len de komende feestdagen
allicht iets minder vrolijk zijn.
dan wat deze dames en heren
vroeger gewend waren. De
Britse douane heeft namelijk
de hoeveelheden sigaretten en
sterke dr"ank waarop de diplo
maten belastingvrijdom ge
nieten, met een vijfde ver
minderd. Sigaren, wijn en
bier mogen alle diplomaten in
onbeperkte hoeveelheden vrij
van belasting blijven kopen.
Normaal kosten dergelijke
produkten in Groot-Brittan-
nië twee tot driemaal meer
dan in Nederland. Frankrijk
en België.
De diplomaten hebben dus of
wel een droog feestseizoen of
wel vrolijkheid tegen de hoge
prijs die de Britten zelf altijd
moeten betalen voor de boeg.
Een fles whisky zonder ac
cijns en btw kost de diploma
ten in Londen maar 1,31 pond
(ongeveer zeven en een halve
gulden). Voor gewone sterve
lingen bedraagt alleen de
Britse belasting op zo'n fles al
meer dan 7 pond (35 gulden).
Tot begin 1983 mocht iedere
buitenlandse diplomaat zich
jaarlijks 300 grote flessen ge
ïmporteerde sterke drank en
30.000 geïmporteerde sigaret
ten „duty free" (vrij van be
lasting) aanschaffen. Die roy
ale concessie is nu vermin
derd tot 200 flessen en 24.000
sigaretten. Alleen ambassa
deurs hebben niet te klagen:
zij hebben nog recht op 800
flessen en 60.000 sigaretten.
De mogelijkheid om zich op
een buitenlandse post bijna al
les vrij van belasting aan te
schaffen, is een oud voorrecht
dat diplomaten niet graag
zouden verliezen. Waarom
het wel aan hen, maar niet
aan anderen in het buitenland
werkenden wordt verleend, is
verre van duidelijk. „Wij
moeten veel gasten ontvan
gen", klagen de diplomaten.
..Vaak hebben wij de indruk,
dat half Londen bij ons gratis
drankjes komt gebruiken".
Zegen
Hoewel de meeste diplomatie
ke recepties weinig of geen
nut hebben, houden praktisch
alle ambassades en legaties
het gebruik driftig in stand.
Voor de Londense wijnhandel
Saccone and Speed is dat een
zegen, want zijn beste klanten
zijn diplomaten. Ondanks de
recente beperking verkoopt
Saccone and Speed dit jaar
toch nog een 1.272.000 flessen
sterke drank en miljoenen si
garetten aan het corps diplo
matique van Londen.
Intussen trekken duizenden
Britse huisvrouwen dit jsei-
zoen weer als dagjesmensen
naar de Franse kuststeden
Boulogne en Calais om daar
hun kerstinkopen te doen. De
overtocht, die maar een paar
uur duurt, kost hen gemid
deld ongeveer 45 gulden en in
de Franse supermarkten is
praktisch alles stukken goed
koper dan in Engeland. Dat
geldt zowel voor eetwaren en
drank als voor keukengerei,
schoenen, handtassen, tafel en
beddelakens, dekens, fietsen,
lampen, luchters, babykleren,
doe-het-zelf-werktuigen,
speelgoed en toiletartikelen.
Afgelopen jaar liet een half
miljoen Britten zich voor der
gelijke koopjes naar Boulogne
lokken; een kwart miljoen
winkelende huisvrouwen uit
Groot-Brittannië overrompel
de de supermarkten van Ca
lais. Omdat dit jaar de Britse
vloedgolf in beide Franse
kuststeden nog groter is, zijn
tot kerstmis alle supermark
ten er ook zondags open.
De aanslag met een autobom in Koeweit wijst erop dat de al
drie jaar durende oorlog die wordt gaande gehouden door
fanatieke moslims uit Iran niet halt behoeft te houden voor
de Golfstaten. Deze landen hebben in het Iraaks-Iraanse
conflict de zijde gekozen van Irak en hebben zich daarmee
de woede op de hals gehaald van de fanatieke aanhangers
van Khomeiny. die nu al vrij spel hebben in Libanon. De
Golfstaten willen daarom hun defensie reorganiseren. Daar
over schrijft Guardian-medewerker John Christie.
Britse rechtbank verbiedt
•«taking van drukkers
LONDEN Een rechtbank in Londen heeft
qen voor morgen aangekondigde 24-uurssta-
king van de bond van typografen (NGA) ver-
boden. De 130.000 leden tellende bond wilde
met de staking protesteren tegen een gerech-
telijke uitspraak van vorige week vrijdag,
•t waarin hen een boete van meer dan 500.000
pond (2,5 miljoen gulden) werd opgelegd in
verband met een al maanden slepend ar
beidsconflict in Midden-Engeland. Na de aan
kondiging van de staking waren de uitgevers
naar de rechter gestapt. De NGA is de afgelo
pen weken behalve met hoge geldboetes ook
geconfronteerd met confiscatie van haar hele
vermogen van elf miljoen pond, omdat de
bond herhaaldelijk gerechtelijk uitspraken
naast zich neer heeft gelegd.
Kohl nodigt
Andropov uit
BONN De Westduitse bondskan
selier, Helmut Kohl, heeft de Rus
sische leider Joeri Andropov op
nieuw uitgenodigd voor een bezoek
aan de Bondsrepubliek. Kohl no
digde Andropov al uit voor een te
genbezoek tijdens zijn officiële ver
blijf in de Sovjet-Unie in juli van
dit jaar. Volgens Kohl kan overleg
over wapenbeheersing slechts sla
gen, wanneer er sprake is van poli
tiek vertrouwen tussen Oost en
West. Hij zou het daarom ook zeer
toejuichen, wanneer in de toekomst
de presidenten Reagan en Andro
pov elkaar zouden ontmoeten.
Lady Docker overleden
LONDEN Lady Norah Docker, eens Brits knikkerkampioe-
ne en in de jaren vijftig favoriet onderwerp van dagbladco
lumnisten die haar "Naughty Norah" (Ondeugende Norah)
noemden om haar dwaasheden en luxe leventje, is zondag op
77-jarige leeftijd in haar slaap overleden. Norah Docker stierf
in hotel Great Western in Londen, waar ze veelal verbleef als
ze niet woonde in haar flat op Mallorca. In 1947 voor de twee
de keer weduwe begon Lady Docker in 1949 aan haar 30-jari-
ge gedenkwaardige huwelijk met Sir Bernard Docker, presi
dent van B(irmingham) S(mall) A(rms), een groep bedrijven
waaronder de makers van het luxe automerk Daimler. Norah
Docker placht er gehuld in bont in rond te rijden, terwijl haar
auto met goud was beslagen, waarbij haar excuus was dat ze
reclame moest maken voor het merk.
Volgens het persbureau van
Koeweit is een aantal perso
nen aangehouden voor ver
hoor. Het kabinet van Koeweit
kwam in spoedzitting bijeen
ter bespreking van de situatie.
Tot nader order mogen bur
gers uit Irak, Jordanië. Liba
non, Syrië en Iran, alsmede
Palestijnen met een paspoort
of een visum van een van die
landen. Koeweit niet verlaten.
Ongeveer de helft van de be
volking van Koeweit is bui
tenlander. De organisatie die
de verantwoordelijkheid voor
de aanslagen opeiste, is een
kleine, reeds langere tijd in
Libanon gevreesde organisatie
die de leer van de Iraanse re
volutionaire leider de ayatol
lah Chomeini aanhangt. De
groep van fanatieke, meest Li
banese sji'iten, die Irans ortho
doxe sji'itische leer te vuur en
te zwaard wil verbreide!
de revolutie van Khomei
Libanon importeren. Zij
onder leiding van Husseir
sawi en heeft haar zet
Baalbek. De organisatie
zich kennelijk ook aan ii
ditionalistische oliestaten
nu in Koeweit.
verdeeldheid. Maar de geva
ren en risico's voor hun com
fortabele, beschermde levens
stijl, zijn echt, nabij en nemen
dagelijks in omvang toe.
Iran-Irak
De oorlog tussen Iran en Irak,
die inmiddels zijn vierde jaar
is ingegaan, was destijds een
van de belangrijkste redenen
om de GCC 'op te richten. De
aanvankelijke angst dat Irak
het gebied rond de Golf zou
gaan domineren, maakte al
snel plaatsen voor andere ang
sten toen het tij in de oorlog
keerde in het voordeel van
Iran en een fanatiek leider
schap in Teheran de zekerhe
den van de Golfstaten begon
te ondermijnen. De Russische
invasie van Afghanistan
bracht een confrontatie tussen
de supermachten in het gebied
nog een stapje dichterbij en
het leed in de ogen van de
Golfstaten geen twijfel dat zij
de ongelukkige en hulpeloze
slachtoffers zouden worden.
Een belangrijke overweging
voor de Golfstaten om zich in
de GCC te verenigen was de
lucratieve, maar ook gevaarlij
ke omstandigheid, dat de zes
Arabische Golfstaten samen de
grootste oliebron voor de wes
terse industriewereld vormen.
Afzonderlijk doorgaan bete
kende dat hun onafhankelijk
heid op het spel zou komen te
staan. Samen maakten ze in
ieder geval nog enige kans op
een redelijke verdediging te
gen bedreigingen van buiten
af.
De zes lidstaten afzonderlijk
en de GCC als hun vertegen
woordigend orgaan hameren
voortdurend op het belang van
„onafhankelijkheid" in defen
sie-aangelegenheden. Ze hou
den vol dat, mocht hun regio
worden bedreigd, ze hulp van
buitenaf willen noch nodig
hebben. Maar alle mooie woor
den ten spijt zijn de GCC-sta-
ten lang zo onafhankelijk niet
als ze zouden willen. Voor een
deel komt dit door Oman.
Banden met VS
Het sultanaat Oman heeft een
defensieovereenkomst lopen
met de Verenigde Staten. Vol
gens Oman treedt dit verdrag
alleen in werking op verzoek
van de sultan, maar dat neemt
niet weg dat de Verenigde Sta
ten hun militaire faciliteiten
in Oman voortdurend aan het
verbeteren en uitbreiden zijn.
Dit geldt met name voor het
strategisch gunstig gelegen
Omaanse eiland Masiah in de
Indische Oceaan, dat even
tueel als basis zou kunnen die
nen voor de snelle interventie
macht van de Verenigde Sta
ten. De GCC is flexibel en
pragmatisch genoeg om van
Omans defensie-afspraken
geen groot politiek probleem
te maken. Ongetwijfeld hoopt
de Raad dat Oman zijn over
eenkomsten met de Verenigde
Staten opzegt, zodra de GCC
zijn militaire organisatie rond
heeft.
Ook de nauwe militaire ban
den van Saoedi-Arabië met de
Verenigde Staten zijn een ge
voelig probleem binnen de
GCC, hoewel het Saoedische
koninkrijk volhoudt dat het
nooit Amerikaanse troepen op
zijn grondgebied zou toelaten.
Zoals de lidstaten grif toege
ven is het rondkrijgen van de
militaire organisatie niet iets
dat snel of gemakkelijk te
doen is. In oktober hield de
GCC haar eerste gezamenlijke
militaire oefeningen in Abu
Dhabi. De oefeningen die de
codenaam Peninsula Shield
hadden meegekregen, hadden
eerder politieke dan militaire
betekenis, omdat daaruit bleek
dat Koeweit, dat aanvankelijk
bedenkingen had tegen de oe
feningen, over zijn bezwaren
was heengestapt.
Lange weg
Abdoellah Bishara, de secreta
ris-generaal van de GCC, geeft
openlijk toe dat de Raad nog
een lange weg moet afleggen
alvorens de Golfstaten een sa
menhangende en eensgezinde
militaire structuur hebben.
Maar zelfs als het ooit zover
komt, valt het ernstig te be
twijfelen of dit verenigde
Golfleger in staat is zijn regio
afdoende te verdedigen. Het
aantal reguliere soldaten van
de zes lidstaten bedraagt
slechts iets meer dan 145.000
Oman dat een regulier leger
heeft van ongeveer 20.000 man
met nog eens 5.000 man bij
luchtmacht en marine, is het
enige land dat over bruikbare
gevechtservaring beschikt. Mi
litaire deskundigen menen dat
Oman mede gezien zijn gering
omvang verreweg het beste le
ger heeft van de Golfstaten.
Oman leunt echter zwaar op
Tnf
K)t
ah
dtr
hulp van buitenaf om da
ciëncy van zijn leger te 1
haven. Zo is het opperf
over de strijdkrachten in!
den van een door Groot-
tanië uitgeleend generaal»
Verreweg het grootste aal
op militair gebied wordtr
verd door Saoedi-Arabië
reguliere Saoedische lege!
35.000 man en eenzelfde aMS
is ondergebracht bij de l)at
nale Garde en andere paiff
litaire eenheden. VerdeM1
schikt Sapedi-Arabië ovepar
vrij grote luchtmacht. Ded
fensiebegroting van heM
ninkrijk is vele malen faa<
dan de begrotingen van $6
dere lidstaten bij elkaar,—
de 34 miljard dollar
GCC-staten gezamenlijk
defensie uitgeven, fjy
Saoedi-Arabië 27 miljaro-D
zijn rekening. ix
De Verenigde Arabische[lt
raten hebben met 46.000
qua aantal het grootste >11
van de GCC. Een groot
van de soldaten van de |AI
nigde Arabische Emjiss
wordt echter gerekruteei M
Oman. Dit betekent itrz<
praktijk dat de Veretet
Arabische Emiraten sfehe
vijf dagen per week een êgii
tief leger hebben. Eikeent
derdag, wanneer het islfid
sche weekeinde begint, fe o]
de Omaanse soldaten inan
tallen auto's en bussen)!
huis gaan voor het weekfaa
Onvriendelijke critici v*r
Emiraten wijzen erop dttal
land op vrijdag zo
zonder verdediging zit
eventuele aanvallers daèkli
kening mee moeten hou® rr
JOHN CHIqy
Copyright The GiLjj
Danuta terug
in Warschau
Nobelprijswinnaar Lech Walesa begroette gisteren zijn vrouw
Danuta op het vliegveld van Warschau, nadat zij voor hem in
Oslo de Nobelprijs voor de vrede had afgehaald. De Poolse
vakbondsleider Lech Walesa reisde daarna af naar het Maria-
bedevaartsoord Czestochowa waar hij onder gejuich van een
kleine groep aanhangers zijn medaille voor de Nobelprijs voor
de vrede getoond. Hij wil die opdragen aan de ikoon van de
Zwarte Madonna, zodat alle Polen de penning kunnen zien.
De Madonna in het klooster van Jasna Gora bij Czestochowa
wordt als schutspatrones van Polen beschouwd.
VS steunen evacuatie Arafat
WASHINGTON De regering Reagan heeft gisteren du^
gesteld dat zij de onmiddellijke evacuatie van PLO-vo<
Jasser Arafat en diens aanhangers uit de Libanese havi
Tripoli voorstaat. De Amerikaanse minister Shultz verkl
gisteren in Lissabon dat ondanks bezwaren van Israël dij
de evacuatie van Arafat en zijn medestrijders niet zal verK
ren, wanneer dit gebeurt met Griekse schepen. Israël laat
wel het tegendeel weten. In Verband met de onzekerheij
een veilige aftocht is de evacuatie van Arafat uitgesteld.
(Van onze correspondent Gerard Kessels) H
BONN Het openbaar ministerie in Hamburg wj
weekblad „Der Spiegel" vervolgen. Het gerucll
kende blad heeft de hand gelegd op de 105 pajpi
tellende akte van beschuldiging in de Flick-affairfr
grote omkoopschandaal waarin minister Otto Jjjj
Lambsdorff van economische zaken verwikkeld ;rli
de uitgave van deze week wordt daar uitvoerig fcer
bericht. :ac
ent
De justitie meent dat de publikatie in strijd is met het w^od
van strafrecht. Het is in West-Duitsland immers verbodenjan
akte van beschuldiging te citeren voor dat het proces is ge< roe
Het gewraakte Spiegel-artikel bevat slechts enkele letterlik
taten. De ten laste gelegde feiten worden omschreven.
Zowel bij politici als bij de justitie groeit de laatste dag I
ongenoegen over publicaties in „Stern" en vooral „Der Sp I
die gebaseerd zijn op vertrouwelijke stukken van de jt
Alle pogingen om de lekken op te sporen, hebben tot
schipbreuk geleden. Minister Engelhard van justitie, een
genoot van Lambsdorff, overweegt een wetswijziging die 33
publiciteit zoals in de Flick-affaire strafbaar stelt. Be
Intussen lijkt Lambsdorff op tijd te spelen. Zijn advocaten W
deren de akte van beschuldiging. De minister heeft zich
toe steeds op het standpunt gesteld dat het feitenmateria (1(
tegen hem verzameld is onvoldoende is voor een veroori
Na een verblijf van enkele weken op Grenada marcheerden soldaten
van Amerika's 82e luchtlandingsdivisie gisteren C-141 transporttoestel
len binnen voor de terugkeer naar huis.
Amerikaanse
troepen
weg van Grenadi
ST. GEORGE'S Met de aftoehfchr
ongeveer duizend Amerikaanse fndi
chutisten is gisteren het vertrek vtlft
Amerikaanse gevechtstroepen vaijarti
Caribische eilandje Grenada volfcdri
elf dagen voor de door Washi»
vastgestelde uiterste datum van 2)
cember. Op het eiland bevinden
nu nog twaalfhonderd man aJ
kaanse militaire politie en ondeih
nende troepen, van wie er eind!do
week uiteindelijk 300 over zullenLdri
Die manschappen blijven nog feer
tijd, om de orde op het eiland te hfet c
handhaven. F Sj
voor de zelfmoordoperaties
van 23 oktober op de Ameri
kaanse en Franse hoofdkwar
tieren van de vredesmacht in
Libanon (300 doden). De
chauffeur overleefde de aan
slag en werd naar een zieken
huis overgebracht. Zijn identi
teit is niet bekendgemaakt.
Politie en reddingsploegen
waren snel ter plaatse na
de aanslag. Links de auto
die geladen was met ex
plosieven.
QATAR Op de vorige
maand in Qatar gehouden
topconferentie van de
Raad van Samenwerking
voor de Arabische Golfs
taten (GCC) kwamen de
staatshoofden van de zes
lidstaten bijeen onder om
standigheden waaruit dui
delijk bleek hoe groot de
veiligheidsproblemen in
de regio zijn. De drie da
gen dat de topconferentie
duurde was Qatar herme
tisch afgesloten van de
buitenwereld. De land- en
zeegrenzen waren door de
autoriteiten gesloten net
als de internationale
luchthaven.
De staatshoofden en hun dele
gaties reden in de Qatarese
hoofdstad Doha door afgeslo
ten straten die uitgestorven
waren, op enkele gewapende
soldaten en politie-agenten na.
Het grote publiek kon de lei
ders van de Golfstaten (Saoe
di-Arabië, Koeweit, Qatar,
Bahrein. Verenigde Arabische
Emiraten en Oman) alleen
maar zien op het onpersoonlij
ke televisiescherm. Als de
mensen al zin zouden hebben
gehad hun leiders toe te jui
chen. dan was dat niet moge
lijk geweest. De strenge veilig
heidsmaatregelen zorgden
voor een stille en koele qua
rantaine.
In de sfeer van geweld een
oorlog, die momenteel in het
hele Midden-Oosten heerst,
zijn de GCC-staten er tot dus
ver in geslaagd hun regio te
vrijwaren voor onlusten en
KOEWEIT „De prijs
voor de vrijheid is hoog,
maar het verlies van de
vrijheid kost meer". Aldus
de Amerikaanse presi
dent, Ronald Reagan,
maandag na een aanslag
op de Amerikaanse am
bassade in Koeweit die
deel uitmaakte van een
reeks van zes springsto
faanslagen die in ander
half uur tijd in de hoofd
stad van de gelijknamige
staat Koeweit werden ge
pleegd. Er kwamen in to
taal vier mensen om het
leven en 54 gewond.
De verantwoordelijkheid werd
opgeëist door de Iraanse sji'iti
sche organisatie „Islamitische
heilige oorlog" die zich ook
verantwoordelijk had gesteld
