Leger oefent te weinig
4
Minister stuurt zware
delegatie naar Taiwan
-ezondheidstoestand bossen zorgwekkend
wvc-
Succes
BON:
^mt
BEZUINIGINGEN LEIDEN TOT SLECHTERE MOTIVATIE
Het schemerrijk
van de misdadigheid
NS schenkt 253.000
gratis koppen koffie
mT CckW Sou/tont
ieidóc 0omcwit
Zaterdag 10 december 1983, 75e jaargang no. 22755
DAGBLAD
VOOR
ZUID-HOLLAND
rUitgave Westerpers. behorende tot Sijthoff Pers. Apothekersdijk 342312 DD LeidenPostbus 112300 AAtel .071 -122244Giro 103003 BankAraro- bank NV. Leiden
Directeur-hoofdredacteur. J.J.Hallewas, Chef-redacteun Wim Bui|teweg. Advertenties: (excl.BTW) f 0,58 per mm, kleintjes f 0,40 per mm. Abonnementen: (incl.BTW) per maand f 20.61 (uitsl.aut.betaling),kwartaal f 61,84, jaar f 235,75.
Klachten bezorging: maandag t/mvn)dag van 18.00 tot 19.00 uur, zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur tel. 071-122248. Losse nummers f 0.80.
otwegC
Ttent, i
t^nuta
Tweede deel „Herenstraat 10"
op Ned. I om 20.28 uur. Om
21.30 uur „TV-show" van Ivo
Niehe. Op Ned. II om 20.12
uur „Fame", om 21.27 uur tv-
spel „Party in Paris" en om
23.15 uur nachtfilm „Bad
lands". Zondag op Ned. II om
12.00 uur mislukking Genève
in „Capitol". Om 22.35 uur
RUR-praatshow.
HET WEER
Wisselend bewolkt en enkele
buien, sommige met hagel en
natte sneeuw. Noordelijke
wind, aan de kust enige tijd
storm, in de loop van de dag
afnemend. Morgen opklarin
gen en nog een enkele bui.
Morgen zon op: 8.37 uur. On
der: 16.29 uur. Schev. hoogw.:
7.13 en 19.30 uur. Laag: 2.25 en
15.09 uur.
«pel.
™°'i lesa
Mprijs
n£dpnvangst
idenfotr Danuta Walesa, de
k vondtvan de P°°lse vak-
ider Lech Walesa,
randaag in de Noorse
cd Oslo de aan haar
joegekende Nobelprijs
vrede in ontvangst ge-
Lech Walesa was niet
Oslo gekomen, omdat
was dat hij nadien
!ér naar zijn land zou
lerugkeren.
na aankomst in Oslo,
frde de 34-jarige Danu-
;sa dat de toekenning
Nobelprijs aan haar
kt alleen van belang is
jolen, maar voor alle
waar mensen zich in-
t'oor de mensenrechten,
overhandiging van de
aanwezigheid van ko-
af II van Noorwegen,
^Danuta Walesa een kort
■Hord. Morgen zullen in
^^Kitenland verblijvende
Solidariteit een lan-
van Walesa openbaar
^^Belprijs voor de vrede
^Huit een gouden medail-
^Heen bedrag van bijna
^Fgulden. Dat geld wil
storten in een fonds
j rooms-katholieke kerk
k particuliere landbouw
in.
K>lse media schenken
andacht aan de uitrei-
in de Nobelprijs. De au-
en in Warschau hebben
kritiek geoefend op de
ining van de onderschei
en Walesa.
)ls leger
It Wroclaw
i buiten-
ireld af
ICHAU De Poolse in-
tad Wroclaw (met
inwoners in het zuid
van het land een bol-
an Solidariteit) is sinds
door het Poolse leger
van de buitenwereld
iten. Het straatbeeld
beheerst door ordetróe-
Op alle toevoerwegen
Vroclaw heeft de politie
)Of76Tsperringen aangebracht
nieu\ de stad zUn °p grote
nl huizen doorzocht, voor
oud-leden van Solidari-
6V6n'hun verwanten.
:ien iralle grote bedrijven in
De pw zijn weer onder het
it geplaats van „opera-
QQ groepen" van het leger.
06di^ekend is of het alleen
om intimidatie om de-
raties te voorkomen, of
r iets ernstigere aan de
is. De ondergrondse lei-
/an Solidariteit heeft de
king in alle Poolse steden
|>epen op 16 december
'aam te demonstreren,
dan 13 jaar geleden dat
ings de Oostzee arbeids-
ïn voordeden, en twee
lieden dat, na de afkon-
van de staat van beleg
lecember 1981, in Kato-
egen mijnwerkers door
itie werden doodgescho-
lerika eist
I miljard
i Shell
[ilNGTON Het Ame-
ministerie van justitie
[gisteren een schadeclaim
lend van ongeveer 5,7
;d gulden tegen de olie-
Ichappij Shell. Het geld
bdig zijn om een deel van
icky Mountains bij Den-
ihoon te maken. Dat zou
|ild zijn door een bedrijf
(heil.
Danuta Walesa stond gisteren geruime
tijd de massaal naar Oslo toegestroomde
pers te woord.
Nederlander 15 jaar Amerikaanse
cel in wegens hasj-handel
(Van onze correspondent)
ALBANY Een man uit Pijnacker is gisteren
in het Amerikaanse Albany tot 15 jaar gevange
nisstraf veroordeeld wegens deelname aan een
grote hasj-transactie, afgelopen zomer. Een twee
de verdachte in deze zaak, een 47-jarige Amster
damse advocate, komt volgende week voor.
De twee werden op 13 juni van dit jaar gearres
teerd toen zij plannen beraamden om 3.000 kilo
hasj, met een waarde van ongeveer een miljoen
gulden, in de VS te verspreiden. Zij waren in
een val gelokt van de Amerikaanse narcoticabri
gade DEA, mogelijk door toedoen van een Ne
derlandse kennis die zelf in de internationale
drugsmokkel zit. Uitlokking van een misdrijf
door justitie-autoriteiten is in de VS overigens
een geoorloofde praktijk om de misdaad te be
strijden.
Handen afgehakt van
Soedanese autodieven
KHARTOEM In Soedan is gisteren voor
het eerst een vonnis uitgevoerd overeen
komstig de onlangs ingevoerde sharia, de
islamitische wet. Voor een menigte van
rond 3.000 toeschouwers werd van twee
mannen, schuldig bevonden aan autodiefs
tal, de rechterhand afgehakt. De aanwezi
ge arts verklaarde dat de twee mannen te
voren een plaatselijke verdoving en kal
merende middelen hadden gekregen. Na
het afhakken van de handen werden zij
naar een ziekenhuis gebracht. De twee be
wakers die de operatie uitvoerden hadden
tevoren een vierdaagse opleiding gekregen
op de chirurgische afdeling van het zie
kenhuis van Khartoem. Een van hen zei
na afloop dat hij het een eer vond deel te
nemen aan deze islamitische plicht.
Afgelastingen
ZEIST De
KNVB heeft alle
wedstrijden uit het
amateurvoetbal, die
voor vandaag op
het programma
stonden, afgelast.
De centrale afgelas
ting treft tevens het
volledige program
ma van de afdelin
gen. Ook de wed
strijden van de re
serve-elftallen uit
het betaalde voetbal
zullen niet door
gaan. Ook voor
morgen worden
(veel) afgelastingen
verwacht.
LUNTEREN Het de
fensiebeleid van het
huidige kabinet leidt tot
een steeds verdere ver
slechtering van de moti
vatie in de krijgsmacht.
Er wordt grootscheeps
geïnvesteerd in nieuw
materieel, waardoor er
te weinig geld wordt
uitgetrokken voor oefe
ningen, algemeen on
derhoud en personeels
beleid. Dit heeft de
nieuwe voorzitter van
de Algemeen Christelij
ke Organisatie van Mili
tairen (ACOM), P. van
Eijkeren, gisteren ge
zegd in Lunteren. De
ACOM is met 13.000 le
den de grootste militaire
belangenorganisatie in
ons land.
Volgens de ACOM heeft De
fensie financieel gezien alles
gezet op de kaart van inves
teringen. Dat w^rkt ten na
dele van de oefeningen,
waarvoor steeds minder geld
beschikbaar is. In de komen
de tien jaar zal die ontwik
keling zich doorzetten. De
investeringen gaan dan een
nog groter deel van het de
fensiebudget opslorpen (is 26
procent, wordt 35 procent).
Verder schort er volgens de
ACOM nogal wat aan het
management (leiding) in de
krijgsmacht en „werkelijke
humanisering" van onder
linge verhoudingen stelt
weinig voor. De manier
waarop Defensie bovendien
omspringt met de arbeids
voorwaarden en het overleg
daarover met de bonden, is
„een belediging en vernede
ring van het personeel in de
krijgsmacht".
De ACOM vreest ook dat in
voering van arbeidstijdver
korting bij de krijgsmacht-
onderdelen de grootst moge
lijke problemen gaat geven.
Militairen hebben evenals
andere ambtenaren hun
prijscompensatie ingeleverd,
maar het is maar zeer de
vraag of zij daar wat van te
rug zien, aldus Van Eijke
ren. Extra verlofdagen zijn
bij grote groepen militairen
zinloos, omdat zij hun huidi
ge verlof al niet geheel kun
nen opnemen.
Volgens staatssecretaris van
defensie Hoekzema zal de
krijgsmacht in 1987 een
36-urige werkweek kennen.
Er werken circa 100.000
mensen exclusief dienst-
filichtigen bij landmacht,
uchtmacht en marine. Dat
zou bij een 36-urige werk
week, die gelijk staat aan 10
procent korter werken, on
geveer 8.000 extra banen
moeten opleveren.
Waterkracht
tegen
atoomprotest
De politie van
Frankfort heeft gis
teren met waterka
nonnen een einde
gemaakt aan de
blokkade van een
Amerikaans wapen
depot bij Frankfort.
Met deze blokkade
Wilden de 1.000 be
togers onder meer
stilstaan bij het feit,
dat de NAVO vier
jaar geleden besloot
nieuwe kernraketten
in West-Europa te
plaatsen. In
Frankfort (foto) had
den de demonstran
ten zich met regen
pakken en grote
stukken plastic be
schermd tegen het
watergeweld. Meer
dan 200 betogers
werden uiteindelijk
voor verhoor door
de politie meegeno
men naar, het ,bu:
reau.
DEN HAAG Een zware
ambtelijke delegatie van het
ministerie van economische
zaken zal morgen voor een
week naar Taiwan afreizen.
De delegatie gaat daar praten
over civiele orders die Taiwan
volgens afspraak in ons land
zal plaatsen nu Wilton Fije-
noord twee onderzeeboten
voor dit land bouwt. Beide bo
ten moeten in 1985 afgeleverd
worden. Voorts zal de delega
tie gesprekken voeren over de
recente order van Taiwan
voor nog vier. onderzeeboten
en de eventuele civiele orders
die daar tegenover staan. De
delegatie staat onder leiding
van de oud-staatssecretartis
voor exportbeleid ir. W. Dik.
De order voor de twee onder
zeeboten, waaraan Wilton Fij-
enoord nü werkt, beliep een
waarde van één miljard gul
den. Taiwan beloofde daar
naast nog civiele orders in ons
land te plaatsen voor ruim 500
miljoen gulden. Dat bedrag is
nog niet ingevuld; Taiwan
heeft daarvoor tot 1985 de tijd.
In ambtelijke kring wordt het
opvallend genoemd, dat Van
Aardenne niet zijn eigen
staatssecretaris voor exportbe
leid Bolkestein naar Taiwan
stuurt, maar de oud-staatsse
cretaris Dik. Bolkestein heeft
eerder laten weten dat de Chi
nezen zeer negatief zouden re
ageren op de levering van nog
eens vier onderzeeboten aan
Taiwan. Van Aardenne is een
voorstander van die levering.
Hb-liRN De gezond- over. Het afsterven van
3ld$t°estand van de bos- gehele bospercelen, zoals
!in ons land is zorg-
kend, zo blijkt uit een
frzoek van Staatsbos-
lgelter, waarvan de voor-
ge resultaten gisteren
laarn bekend zijn ge-
dat in Duitsland voor
komt, heeft Staatsbosbe
heer echter niet waarge
nomen.
o Waarschijnlijk is de achteruit-
De vitaliteit van êang Yar] de bossen het gevolg
[root deel van de bos-
minder dan op
van de toenemende luchtver
ontreiniging. Een duidelijk
verband tussen de verontreini
gd van hun groei mag ging van de lucht en de ach-
den verwacht. De toe- teruitgang van de bossen heeft
d van de overige bos- Staatsbosbeheer met het on-
en laat veel te wensen derzoek niet kunnen aanto-
nen. De afnemende gezond
heidstoestand van de bomen
doet zich verspreid over het
land voor. Nader onderzoek is
nodig om vast te kunnen stel
len welke invloed de luchtver
ontreiniging op de vitaliteit
van de bomen heeft.
In de 150 onderzochte bosge
bieden trof Staatsbosbeheer
vele bomen met een ijle kroon
aan. Vooral de naaldbomen,
die 60 procent van het bosbe-
stand uitmaken, hebben een
geringe dichtheid. De naaldbo
men het gaat voornamelijk
om de grove den, fijnspar en
douglas tellen thans weinig
naaldjaargangen. Deze situatie
komt voor in ongeveer een
derde van de gezondste bos
percelen, die Staatsbosbeheer
kon vinden. Zeven procent
van de vitaalste grove dennen
heeft een naaldbezetting, die
minder is dan een kwart van
wat die had kunnen zijn. Bijna
40 procent van de niet vitale
grove den is kwijnend. Voor
deze percentages is de situatie
kritieker, omdat er maar heel
weinig hoeft te gebeuren of de
bomen hebben helemaal geen
naalden meer.
Na het onderzoek, in de loop
van de herfst, hebben de grove
dennen zeer veel naalden af
gestoten. Normaal valt in de
herfst slechts één naaldjaar
gang af, maar dit jaar waren
het er dikwijls twee. Voor de
fijnspar en de douglas geldt
dezelfde situatie. Wanneer een
boom een ijle kroon heeft dan
is het weerstandsvermogen ge
ring. Dikwijls sterven dit soort
bomen af. Staatsbosbeheer
schat dat tussen de 3 en 21
procent van onze bomen de
normale ouderdom niet zal be
reiken.
ambtenaar
geschorst op
verdenking
van fraude
DEN HAAG Een ambte
naar van de afdeling algemene
zaken van het ministerie van
welzijn, volksgezondheid en
cultuur is geschorst, nadat is
ontdekt dat hij heeft gemani
puleerd met opdrachten aan
derden. In opdracht van de of
ficier van justitie te Den Haag
onderzoekt de rijksrecherche
de strafbare kant van de zaak.
Hoe groot de financiële schade
voor het ministerie is, durft
men nog niet te schatten. Wel
zijn er aanwijzingen dat het
om enkele tonnen kan gaan.
Een intern accountantsonder
zoek bracht aan het licht dat
de medewerker „zeer onzorg
vuldig heeft gehandeld" met
het uitbesteden van opdrach
ten voor onderhoudswerk
zaamheden aan de gebouwen
van het ministerie. De op
drachten werden niet via de
gebruikelijke procedures uit
besteed en er werd niet op ge
let of de opdrachten werden
uitgevoerd, nog daargelaten of
dat gebeurde voor een concur
rerende prijs. Zo zijn er reke
ningen betaald voor werk dat
nooit is uitgevoerd. Vooralsnog
bestaat niet de indruk dat
meer ambtenaren bij de zaak
betrokken zijn.
Volgens een woordvoerder
van het departement zijn de
betrokken bewindslieden, mi
nister Brinkman en staatsse
cretaris Van der Reiiden, eind
oktober direct op de hoogte ge
steld van het accountantsrap
port. De verdachte medewer
ker werd op disciplinaire
gronden geschorst.
De accountants zijn inmiddels
begonnen met een nader in
tern onderzoek naar precieze
aard en omvang van de mal
versaties. Vooralsnog heeft
men niet de indruk dat er
meer ambtenaren bij betrok
ken zijn geweest.
Het resultaat van het eerste
interne onderzoek is begin no
vember aangemeld bij de offi
cier van justitie in Den Haag.
Officieel is geen aangifte ge
daan. Omdat het justitieel on
derzoek gedaan moet worden
in „een toch wat gevoelige om
geving" is de rijksrecherche
ingeschakeld, zo verklaarde de
officier van justitie mevrouw
mr J.C.M. Couzijn gisteravond.
„Het is moeilijk nu al duidelijk
aan te geven waaruit de frau
de precies heeft bestaan".
Nu het actuele nieuws over de ontvoering van Heineken
aan het wegebben is, breekt het ogenblik van de evalua
tie aan. Zullen kidnappingen een blijvende, mogelijk op
gaande trend'vormen in het schemerrijk van de misda
digheid? Dr. D. Fijnaut, als criminoloog verbonden aan
het ministerie van justitie in Den Haag, veronderstelt 'e
anders. De ontvoering van Heineken is mislukt; dus zil
de georganiseerde misdaad omzien naar andere terreii
waar gemakkelijk en veilig winst kan worden gemar t
denkt hij. Op de voorpagina van onze bijlage Finale 1 ei
gesprek dat verslaggever Piet Snoeren had dr. Fijnau'
over de innovatie in de criminaliteit.
VERDER IN FINALE: 1
Bestseller-auteur dr.
Wyer: „Gelukkig zijn?
Dat doe je zelf!
George Orwellindustrie
draait op volle toeren bij
nadering van 1984.
Leidse Goeie Mie ging weldoende rond, maar met arse-
nucum onder haar boezelaar.
Dansorkest van Bobby Setter verovert Nederland.
TROS-baas Cees Baay wordt directeur van de Koninklij
ke Tijl.
Blankvoorn: vaste stok loont.
Joegoslavië zonder Tito, eerste aflevering van een serie
van drie.
Democratie in Midden-Amerika: een „hit' in het Witte
Huis.
Baancoach Peter Nieuwenhuis: „Wielrennen laat me niet
UTRECHT In totaal 77 stationsrestauraties hebben gisteren
253.000 gratis koppen koffie geschonken. Een woordvoerder van
NS deelde dat gisteravond mee. n
Gistermiddag waren het veel scholieren die een gratis „bakkie"
op de stations kwamen halen. Na half acht gisteravond liep de
belangstelling voor het kopje koffie snel terug. Tegen elf uur
sloten de laatste-restauraties.
De spoorwegen verwachtten gistermorgen ongeveer een kwart
miljoen koppen koffie (die normaal 1,40 per kopje kosten) te
schenken. Die verwachting is goed uitgekomen, aldus NS. Met
ingang van vandaag moet in de stationsrestauraties weer wor
den betaald voor de koffie. m
De gratis koffie-actie was, zoals bekend, een van de „gebaren"
van NS naar het reizigerspubliek om de nare gevolgen van de
ambtenarenacties wat betreft het treinverkeer weer goed te ma-
Pagina 5: Schade NS 21 miljoen gulden.
Kabinet stelt projecten
voor werken met uitkering vast
DEN HAAG Het kabinet heeft gisteren het plan vastgesteld
om volgend jaar bij wijze van experiment mensen met behoud
van uitkering in te zetten bij werkgelegenheidsprojecten. Er is
een aantal van die projecten aangewezen.
Premier Lubbers wilde na afloop van de ministerraad niet te
diep op de inhoud van het plan ingaan. Minister De Koning (so
ciale zaken) zal maandag een toelichting op het stuk geven.
is-koffie-actie ixr
alle stationsrestauraties van Nederland is gisteren
een overdonderend succes geworden. Geen wonder,
want een goed produkt heeft altijd veel aftrek. Dat is
ook zo met kranten. Vandaar, dat de losse-nummer-
lezer die dit leest, dit leest. Nu hebt u nog negentig
cent betaald, maar als u een proefabonnement neemt
krijgt U de „Leidse Courant" veertien dagen gratis in
huis. Om kennis te maken met dit uitgelezen produkt.
En daar raak je vervolgens niet meer in uitgelezen.
i
De Leidse Courant wil ik best
B 14 dagen proberen.
Gratis en geheel vrijblijvend
In een open envelop zonder postzegel opsturen naar:
Leidse Courant, Antwoordnummer 998,2500 VD Den Haag.