^holten: „U kunt ons
Christen-democratische
lfstandigen noemen"
Losgeld mogelijk vandaag
terug naar Heineken
Verdriet verwaarloosd onderwerp in geneeskunde
De Vries noemt breuk
loyaliteitsconflict
Streven naar
gelijke
ontwikkeling
van inkomens
EMB£
ENLAND
EcidócSommit
VRIJDAG 9 DECEMBER 1983 PAGINA 9
EfJ-hologiestudenten
[eri dierproeven doen
PEN Negentien eerstejaars psy-
istudenten van de Katholieke Uni-
jerfiets! in Nijmegen hebben gisteren van
3l meeege van beroep te horen gekregen,
jindanks hun gewetensbezwaren ge-
perimenten op ratten en apen niet
weigeren. De studenten weigerden
uidwej-oeven tijdens het afleggen van exa-
ge onderwijsinstelling in Nederland
it de Universiteit van Nijmegen psy-
[studenten om experimenten te doen
iiger lijdende ratten en dorst lijdende
juim twee maanden geleden weiger-
Vtig psychologiestudenten om voor
die het welzijn van dieren aan te tas-
n gewetensbezwaren werden door de
26 jaajpommissie niet erkend.
Nepbom zorgt voor
verwarring op Schiphol
SCHIPHOL Op Schiphol is gisteravond
verwarring ontstaan door een verdacht uit
ziende plunjezak. De zak werd door de Ex
plosieven Opruimings Dienst tot ontploffing
gebracht. Daarna bleek dat de zak geen ex
plosieven bevatte, maar slechts een wekker
en draden. De nepbom bevond zich in een
pier waardoor de passagiers in en uit de
vliegtuigen kunnen stappen. Voordat de
plunjezak tot ontploffing werd gebracht,
werd de gehele pier ontruimd en moesten
aan de uitgangen geparkeerde vliegtuigen
worden weggesleept. De plunjezak bevond
zich aan boord van een Boeing 747 van de
Jordaanse luchtvaartmaatschappij ALIA.
De eigenaar van de plunjezak, een Jorda-
niër, is voor nader onderzoek aangehouden.
Negentien jaar cel
voor moordenaar
AMSTERDAM Het gerechtshof in Amsterdam
heeft gisteren de 28-jarige R.G.B. uit de hoofdstad
veroordeeld tot een gevangenisstraf van negentien
jaar wegens drie gevallen van doodslag. De procu
reur-generaal had twintig jaar geëist voor vier
doodslagen, maar het hof sprak B. van één daarvan
vrij wegens gebrek aan bewijs. De rechtbank veroor
deelde hem eerder al tot vijftien jaar wegens drie ge
vallen van doodslag.
Het hof achtte bewezen dat B. in 1977 in Utrecht een
Portugees echtpaar om het leven heeft gebracht en
in 1980 in de Bijlmermeer in Amsterdam J. Tuijt-
schavers. Het vierde geval van doodslag dat hem ten
laste was gelegd, het doodsteken van de 78-jarige
vrouw P. Rupke uit Amsterdam, achtte de rechtbank
niet bewezen.
Van der Reijden wil
geen leeftijdstoeslag
ziekenfondspremie
UTRECHT Staatssecretaris Van der Reijden (WVC) heeft de
kroon gevraagd, het besluit van de Ziekenfondsraad, leeftijd
stoeslagen in te voeren voor oudere verzekerden in de vrijwil
lige ziekenfondsverzekering, te schorsen. Dit is gisteren mee
gedeeld door een woordvoerder van de Algemene Nederlande-
se Bond van Ouderen (ANBO) en bevestigd door een woord
voerder van WVC. De Ziekenfondsraad ging half november
met een meerderheid van één stem akkoord met het voorstel
van de ziekenfondsen, vanaf 1 januari 1984 ouderen in de vrij
willige ziekenfonsdsverzekering een toeslag van 25 procent op
de gebruikelijke premie te laten betalen als ze tussen de 55 en
65 jaar zijn en een toeslag van 75 procent als ze in de groep
65-plussers vallen.
'20. i
rijni"^
hAAG Een af-
)g van een fractie in
,37477eede Kamer moge
leantwpds 1945 al negen
ji 025jerder hebben plaats
narmfif' *s ze^er
narmeLnedaags verschijn-
d,e9elj is het alweer zeven
aj^njeleden dat drs. G.
,v„ Hpoom uit D'66 stapte
den. eigen fractie vorm-
laar er zullen niet
iSnufnensen zijn, die zich
3oedeFinneren- Wat ge
in. an; er eigenlijk met
•a- di"h, die de partij ver-
ude RpP w'er ziJ *n de
^L-le Kamer zijn geko-
ïniSChjieze en andere vra-
je-He(ebb?n v2ore®"
an Jan Nico Schol-
jebittéie samen met Stef
(derden uit de CDA-frac-
ijihof). getreden. Scholten
i enkel op als voorzitter en
^g^gVoerder van de
groepering in de
at uw fractie zich
^yjpig gaan wij ons noe-
^J|e groep-Scholten-Dijk-
^ollega Dijkman is se-
I en ik ben voorzitter.
>pig" is omdat we nog
betere naam hebben
i verzinnen. Het is alle-
)k zo snel verlopen. We
jr tijdens het Kerstreces
jis over nandenken".
Ir ban
J een gedeelte van de
èh ter ban te vertegen-
men. Hoe wilt u tegen -
Jan Nico Scholten pakt zijn
spullen in en verlaat de CDA-
banken in de Tweede Kamer.
„De laatste weken hebben veel
mensen in' het land ons ge
vraagd om gesprekken met
hen te voeren. Daar hebben
we slechts in zeer beperkte zin
aan kunnen voldoen, omdat
het proces hier vrijwel al onze
tijd opslokte. We zullen nu
heel systematisch die gesprek
ken gaan voeren".
Moet dat uiteindelijk leiden tot
partij?
„Wij voelen ons niet de eerst-
geroepenen om initiatieven te
ontwikkelen in welke richting
dan ook. Wij wachten liever af
wat de samenleving van ons
vindt. Wij staan open voor
contacten en gesprekken".
vfntje trekken op Leidseplein
st Leidseplein in Amsterdam is gisteren een kunstijs
je geopend. Om de opening een feestelijk tintje te ge
werd een ijshockeywedstrijd gespeeld, tegen een achter-
I van feestelijke stadsverlichting.
Gaat u aansluiting zoeken bij
andere fracties, bijvoorbeeld
de PPR of de EVP?
„Daarover hebben wij nog niet
voldoende kunnen nadenken.
We hebben dus nog geen afge
rond oordeel".
Maar als u geen partij-organi
satie achter u krijgt, is het toch
na de volgende verkiezingen
afgelopen met u?
„Op 28 januari is er een bijeen
komst van de groep rond prof.
Goudzwaard. Wij zullen daar
zeker zijn en naar ik aanneem
nog vele anderen. Wij staan
niet geïsoleerd in de samenle
ving. Wij maken deel uit van
een brede beweging; denkt u
aan de kerken en aan het
Christelijk Nationaal Vakver
bond".
„Maar wij zijn ons er tevens
van bewust dat er door deze
stap straks wellicht een einde
komt aan ons politiek functio
neren. Wij hoeven niet ten
koste van alles door te gaan,
als deze parlementaire periode
voorbij is".
Oppositie?
Behoort u nu tot de oppositie
of bent u een regeringsfractie?
„In de eerste plaats zijn wij
een groepering van zelfstandi
ge christen-democraten. U zou,
ter onderscheid van het CDA,
kunnen zeggen: CDZ, Chris
ten-Democratische Zelfstandi
gen. Wat het kabinet betreft
zullen we ons laten leiden
door een beginsel uit de Anti
revolutionaire Partij. Dat wil
zeggen: de regering steunen
waar dat verantwoord is en
bekritiseren waar het echt no-
Slotactie douane:
grens even dicht
BERGH De grensovergang
Bergh-Autoweg op de route
Arnhem-Oberhausen is van
middag korte tijd gesloten ge
weest.
Het georganiseerde douane
personeel wilde hiermee aan
geven, dat zijn stiptheidsacties
tegen het regeringsbeleid
thans aan alle grenzen zijn be
ëindigd.
Een delegatie van het perso
neel van het ministerie van
Binnenlandse Zaken heeft gis
teren in Den Haag uit protest
tegen het korten op de salaris
sen van ambtenaren en trend
volgers een petitie aangeboden
aan de Eerste en Tweede Ka
mer. Hierin wordt om alsnog
werkelijke onderhandelingen
mogelijk te maken. De petitie
werd onderschreven door on
geveer 750 ambtenaren van
het ministerie.
„In dit verband wil ik reage
ren op een opmerking van
Bert de Vries in de Kamer. Hij
beschuldigt ons ervan het re
geerakkoord te negeren. Dat is
niet zo, maar De Vries is wel
de laatste die daarover iets
moet zeggen. Ik wil erop wij
zen dat hij zelf in een inter
view met CD-Actueel (partij
blad) heeft gezegd: „Het pak
ket (maatregelen) voor 1984
had nooit iemand uit het re
geerakkoord kunnen lezen".
Welnu, dan begrijp ik niet
waarom hij ons nog lastig wil
vallen".
U zegt uw politiek handelen te
zullen baseren op het pro
gramma van het CDA. Mag
dat eigenlijk wel?
„Uit het feit dat wij het doen,
mag u afleiden dat wij althans
het geoorloofd achten. Ik zou
trouwens niet weten hoe wij
dat anders zouden moeten
doen. Wij zijn op dat program
ma gekozen en hebben dat uit
gedragen tijdens de verkie
zingscampagne. Ik weet wel
dat de lijstaanvoerder (Van
Agt) toen het plan-Wagner
aan de kiezers heeft voorge
houden, maar wij hebben ons
beperkt tot de officiële beslui
ten van de partij. Daarop zijn
wij de Tweede Kamer binnen
gekomen".
Contractbreuk
De heer De Vries verwijt u
contractbreuk, omdat u uw ze
tels niet ter beschikking stelt
van het CDA.
„Hij doelt op de verklaring die
alle CDA-kamerleden hebben
ondertekend. Punt zes zegt:
i elkaar wat toe tijdens het kamerdebat dat gewijd werd aan hun
„Hij zal zijn zetel ter beschik
king stellen, zodra hij uit de
fractie treedt of bij beëindiging
van het lidmaatschap van het
CDA". Maar naar onze mening
zijn wij niet vrijwillig uit de
fractie gestapt; de fractie heeft
de banden met ons verbroken.
Het CDA kan dus in redelijk
heid niet van ons verlangen
dat wij de Kamer verlaten?'.
„Wij zullen alle voorrechten
opgeven, die verbonden zijn
aan het lidmaatschap van een
grote club. Dijkman stelt zijn
voortzitterschap van de vaste
commissie voor VROM ter be
schikking en ik doe hetzelfde
met mijn vice-voorzitterschap
van de commissie-Buitenland
se Zaken. Ook trek ik me te
rug uit de Raad van Europa en
de West-Europese Unie".
Wat doet u nu als u en Dijk
man het niet eens kunnen
wordenTreedt één van uw
beiden dan uit en komt er
weer een fractie bij?
„Het zal dan in elk geval heel
moeilijk zijn om vast te stellen
wie van ons tweeën dissident
is. Maar in ernst: het moge
duidelijk zijn dat er bij ons
geen stemdwang zal worden
RIK IN 'T HOUT
(Vervolg van de voorpagina)
Fractieleider De Vries zei de handelwijze van de beide voorma
lige fractiegenoten ernstig te betreuren. „Als iemand zo'n ver
klaring ondertekent nemen wij dat in de partij serieus. Wij ver
wachten dan ook dat ernaar gehandeld wordt. Het stelt mij diep
teleur dat Scholten en Dijkman die verklaring eenzijdig hebben
herroepen. Dit is geen sterk begin van een nieuwe politieke
groepering".
Scholten benadrukte in de Kamer dat hijgen Dijkman om poli
tieke redenen de fractie en de partij hebben verlaten. „Er was
een inhoudelijk politiek geschil met de fractie", aldus Dijkman.
Fractieleider De Vries ontkende dit ten stelligste. „Het was geen
politiek conflict maar een loyaliteitsconflict. Verschillen in poli
tieke stellingnames zijn in onze fractie heel goed mogelijk. Maar
Scholten en Dijkman hebben een grens overschreden door onze
fractie meerdere malen aan de schandpaal te nagelen. Zij heb
ben zich niet loyaal willen opstellen jegens de opvatting van de
meerderheid", zo zei hij.
Na de verklaring van Scholten en de reactie van De Vries gaven
ook andere sprekers een oordeel over de ontstane situatie.
PvdA-fractieleider Den Uyl noemde het besluit van Scholten en
Dijkman een belangrijke nieuwe fase in de ontwikkeling van de
christen-democratische politiek. Hij zei te verwachten, dat het
tweetal van een aantal CDA-fractieleden steun zal krijgen als er
gedebatteerd zal worden over kwesties als de plaatsing van
kruisraketten en de verlaging van de uitkeringen per 1 juli vol
gend jaar.
VVD-leider Nijpels vond dat de Kamer gewoon moest overgaan
tot de orde van de dag, omdat de zaak-Scholten en Dijkman als
een interne CDA-aangelegenheid moet worden beschouwd. Hij
benadrukte dat door het uittreden van de twee CDA'ers de
meerderheid waarop het kabinet in de Kamer steunt niet we
zenlijk is aangetast.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Uit de notitie van minister De
Koning blijkt dat het kabinet blijft streven naar
een gelijke ontwikkeling van inkomens van
werknemers in de marktsector (het particulier
bederijfsleven) en de collectieve sector.
Dat geldt trouwens ook voor
de sociale uitkeringen.
Niettemin kan er volgens het
kabinet aanleiding zijn tot
structurele aanpassingen in de
inkomensverhoudingen in de
collectieve sector naar aanlei
ding van pakketvergelijkend
onderzoek en herziening van
het stelsel van sociale zeker
heid. Ook spelen de ontwikke
ling van het aantal werkne
mers in de collectieve sector
en de financiële mogelijkhe
den van de overheid een rol
bij de vraag of parallele ont
wikkeling mogelijk is. Een bij
drage aan deze ontwikkeling
kan arbeidsduurverkorting le-
Een verdere stijging van belas
ting en premies moet, mede
met het oog op het functione
ren van de arbeidsmarkt, vol
gens het kabinet worden voor
komen. Een verdere nivelle
ring via belasting en premies
tot aan het niveau van twee
maal modaal (bruto 72.000 gul
den) acht het ongewenst. Mede
daardoor zullen ook van de
minima offers moeten worden
gevraagd, zo wordt gesteld.
Het kabinet vindt dit redelijk
als het gaat om inkomenstrek
kers die niet tot de zwakkeren
in de samenleving behoren
omdat hun inkomen slechts
een deel van het huishoudin-
komen is.
De tot nu toe gehanteerde
overzichten van koopkrach
tontwikkelingen voldoen niet,
zo wordt voorts in de Inko
mensnotitie vastgesteld. Ze
richten zich teveel op enigs
zins willekeurige inkomensni
veaus, waarachter verschillen
de aantallen inkomenstrek
kers schuil gaan en op te korte
periodes. Wat dit laatste be
treft wordt een overzicht over
tien jaren gegeven. Daaruit
blijkt, dat de koopkracht (ex
clusief incidentele loonontwik
keling) van de hogere werkne
mersinkomens (tweemaal en
viermaal modaal) in die perio
de steeds is gedaald. Voor de
minima zijn vanaf 1980 dalin
gen opgetreden. Hun koop
kracht is nu op het peil van
1975. De koopkrachtontwikke
ling van ambtenaren en parti
culiere werknemers is globaal
gezien tussen 1972 en 1982 niet
noemenswaardig verschillend,
maar in 1983 was er voor de
ambtenaren, met name de ho
gere, een verslechtering.
AMSTERDAM Het
Heineken-concern krijgt
misschien al vandaag het
bedrag aan teruggevon
den losgeld van justitie te
rug. Het gaat om ongeveer
driekwart van het betaal
de losgeld, dat naar wordt
aangenomen ƒ35 miljoen
bedroeg. De rest is nog
steeds spoorloos. Het ge
bruikte losgeld is gemerkt
en zal daarom zeker uit de
roulatie worden genomen.
Opnieuw is gebleken dat
de daders met de voorbe
reiding van de ontvoering
maandenlang bezig zijn
geweest. Dit blijkt volgens
officier van justitie
mr.H.Wooldrik onder
meer uit het feit dat de
auto's, die bij de ontvoe
ring op 9 november in
Amsterdam zijn gebruikt,
al in juli van dit jaar zijn
gestolen.
Verder is bekend geworden
dat de ontvoerders al in juni
handboeien zochten. Gebleken
is dat de hoofdverdachte in de
ontvoeringszaak-Heineken, de
inmiddels gearresteerde Robby
G. (34) toen al bij een smid in
Driebergen, de 35-jarige C.P.
de Vries, handboeien bestelde.
Door allerlei omstandigheden
heeft de smid deze order ech
ter niet uitgevoerd.
De Vries werd voor die op
dracht gebeld door een man,
die zich Berkien uit Nieuwe-
gein noemde. „Hij vroeg me of
ik oude Middeleeuwse hand
boeien kon maken, omdat hij
een verzameling had waarin
zo'n stel nog ontbrak. Ik zei:
het is goed, maar kom dan
even langs met een tekening.
Dat zou hij doen. De volgende
morgen om elf uur stond hij
inderdaad bij me op de stoep,
maar zonder tekening. Die heb
ik toen voor hem gemaakt",
aldus De Vries.
De smid maakte de volgende
morgen op aanwijzingen van
G. een globale schets van hoe
de handboeien er moesten uit
zien. G. vond dat prima, maar
stelde wel een speciale eis, dat
er ogen moesten worden aan
gebracht voor de bevestiging
van een ketting en voor een
hangslot.
G. vertrok, liet een telefoon
nummer in Nieuwegein achter
en vroeg aan De Vries om te
bellen als de boeien klaar zou
den zijn. Dat is er door de
drukte nooit van gekomen
De smid vergat het hele voor
val tot hij vorige week de fo
to's van de nog voortvluchtige
ontvoerders in de krant zag
staan. Op een ervan herkende
hij Robby G. De smid is in
middels door de politie uitvoe
rig verhoord.
Aanduidingen
Het kabinet wil de tot dusver
gebruikelijke aanduidingen
van inkomensniveaus mini
mum, modaal enz. niet
meer hanteren in de overzich
ten van koopkrachtontwikke
ling omdat deze geen inzicht
geeft in de aantallen inkomen
strekkers voor wie een be
paald koopkrachteffect geldt.
Zo verdient in het bedrijfsle
ven 8 pet van de werknemers
een minimum(jeugd)loon, 32
pet behoort tot de groep van
minimum tot modaal en 54 pet
zit tussen modaal en tweemaal
modaal. Slechts 5 pet heeft een
inkomen tussen twee- en drie
maal modaal, een half procent
tussen drie- en viermaal mo
daal en eveneens een half pro
cent zit boven viermaal mo
daal. Deze laatste groep beslaat
ongeveer 10.000 werknemers
(exclusief directeuren) op een
totaal van drie miljoen werk
nemers in loondienst. Beter,
maar nog niet volmaakt, is een
methode, waarbij wordt uitge
gaan van een gemiddeld inko
men per 10 pet-groep. Dan ziet
men het koopkrachteffect
voor een gelijk aantal mensen.
PROFESSOR K. GILL BIJ AANVAARDING AMBT:
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
2SUTCCU Pc Ctvtl EN kan
ferótgfiuiKEW /VLS GEN SOCfirI
".Fv/JtHT, De^etiK ZALAC
AECégNoeajNi
LEIDEN „Het is niet
verwonderlijk dat ver
driet in de geneeskunde
een verwaarloosd onder
werp is. Zowel de ontwik
keling van de techniek als
de natuurwetenschappelij
ke benadering hebben im
mers vanaf het begin van
de twintigste eeuw in toe
nemende mate de wester
se geneeskunde bepaald".
Dit zei professor dr. K.
Gill vanmiddag bij de
aanvaarding van zijn ambt
van gewoon hoogleraar in
de huisartsgeneeskunde
aan de Leidse universiteit.
De oratie van Gill was ge
titeld „Er is een weten
Van verdriet."
Dokters hebben in de uitoefe
ning van de praktijk erg veel
te maken met verdriet. Toch is
er bijzonder weinig over te
vinden in de medische vaklite
ratuur. Voor het begrijpen van
gezonde mensen en het bege
leiden van zieken kan enige
kennis van deze universele,
menselijke gemoedstoestand
echter uiterst belangrijk zijn,
meent Gill.
De Engelse onderzoekers Par-
kes en Young hebben nage
gaan hoe het weduwnaars is
vergaan na de dood van hun
vrouw. Zij ontdekten dat het
sterftecijfer gedurende de eer
ste zes maanden na het verlies
van hun echtgenotes veertig
procent hoger lag dan het
sterftecijfer van gehuwde
mannen van dezelfde leeftijd.
De grootste toename werd ver
oorzaakt door hartinfarcten.
In de Voorrede van zijn Deca-
merone (1349) heeft Boccaccio
vier verschijnselen met ver
driet in verband gebracht.
Hoewel hij over liefdesver
driet schreef, zijn zijn opvat
tingen nog altijd het overden
ken waard, meent Gill. Deze
vier verschijnselen hebben be
trekking op: verdriet als le
vensbedreigende situatie, het
levensreddende aspect van
non-professionele troost, de in
vloed van de tijd als helende
factor en het verschil dat er
zou bestaan tussen mannen en
vrouwen in het beleven van
verdriet.
Volgens Gill houdt Tsjechows
verhaal „Verdriet" een aantal
lessen in voor dokters: tijd ne
men voor de ander, luisteren,
dat als een machtig wapen te
gen psychomatische aandoe
ningen kan worden be
schouwd. Het gesprek is een
van de beste psychofarmaca.
De tijd- als helende factor is
een ongenuanceerd antwoord
op de vraag hoeveel tijd een
mens nodig heeft om zijn ver
driet te verwerken, aldus Gill.
De uitdrukking „De tijd heelt
alles" moet nog aan een kri
tisch oordeel worden onder
worpen.
Dr. Karei Gill werd in 1923 in
Utrecht geboren. Na zijn
diensttijd vestigde hij zich als
huisarts in Zwammerdam. In
1973 promoveerde hij op het
onderwerp „Sociaal-verlos
kundige verkenningen" en
werd hij lid van het College
van Advies en Bijstand van de
Gezondheidsraad. Vanaf 1979
is hij hoofdredacteur van
Huisarts en Wetenschap. Dr.
Gill is vice-voorzitter van de
Beraadsgroep Huisartsgenees
kunde van de Gezondheids
raad en opvolger van professor
dr. G.J. Bremer.
