Rechtszaak tegen priester toont groeiend
zelfvertrouwen van kerk in Litouwen
£eidóc@oma
KORTE METTEN
ACHTERGROND
Ceidae Commit
Bisschoppen
bekrachtigen
benoeming
IKV-lid niet
Bevrijd
Nu de persoonlijke vrijheid van de ontvoerde
kerd, kan de politie de opsporing van alle betrok
digers in deze zaak met volle kracht ter hand ne
van het grootste belang dat ook dit speurwerk me
worden afgerond. Dat zal er toe bijdragen, dat
wordt weggenomen, dat ons land een gemakkeli
gebied is voor dit soort ernstige misdaden.
Vaste premie op koophv
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1983 P
Tegen de rooms-katho-
lieke priester Sigitas
Tamkiavicius is gisteren
in de Litouwse hoofdstad
Vilnius een rechtszaak
begonnen. De 45-jarige
priester wordt beschul
digd van tegen de staat
gerichte activiteiten.
Tamkiavicius zou, vol
gens het Russische pers
bureau TASS, zijn pasto
rale functie hebben ge
bruikt om de gelovigen
tot anti-sociale activitei
ten aan te zetten. In zijn
preken heeft hij systema
tisch het politieke en so
ciale systeem van de
Sovjet-Unie „belasterd".
Verder zou hij de gelovi
gen hebben aangespoord
zich niet aan de wetten
te houden. Ook zou hij
belastend materiaal naar
het westen hebben ge
stuurd, waar Radio Vrij
T-.T
touwen heeft begin dit jaar in
een brief aan partijleider An
dropov fel geprotesteerd te
gen de beperkingen die zij in
hun werk ondervinden als
gevolg van de godsdienstwet
ten. Dit, zowel als het optre
den van de genoemde pries
ters, wijst op een groeiend
zelfbewustzijn bij de katho
lieke kerk, waartoe ruim
driekwart van de Litouwse
bevolking behoort. Een en
ander kan worden terugge
voerd op de verkiezing van
een Oosteuropese paus. De
Litouwse katholieken voelen
zich door de huidige paus be
grepen en gesterkt en laten
dat steeds duidelijker weten.
Zo heeft bisschop Liudas Po-
vilonis, apostolisch admini
strator van het bisdom Kau
nas en voorzitter van de Li
touwse bisschoppenconferen
tie, de gelovigen kort geleden
opgeroepen hun kruisbeelden
en heiligenbeelden te voor
schijn te halen en ze een ere
plaats in hun woning te ge
ven. De oproep, waaraan op
grote schaal gevolg werd ge-
In het laatste nummer van
het illegale blad „Kroniek
van de Katholieke Kerk in
Litouwen" geven 66 van de
73 priesters van het bisdom
Kaisiadorys aan. waarom zij
de godsdienstwetten van de
Sovjet-Unie niet kunnen vol
gen. Volgens hen gaan de
wetten in tegen de hiërarchi
sche opbouw van de r.-k.
kerk en tegen de taken,
waartoe priesters verplicht
zijn. Zij wijzen er bijvoor
beeld op, dat het onmogelijk
is de leiding van parochies
over te dragen aan de over
heid of aan een uit leken sa
mengesteld kerkbestuur.
Evenzeer, zo schrijven de
priesters, gaat het tegen het
r.-k. kerkrecht in, dat aan
jongeren geen katechese ge
geven mag worden en dat
zieken en stervenden niet be
zocht mogen worden, zoals in
de godsdienstwetten is be
paald.
In een tweede document pro
testeren de geestelijken tegen
de arrestatie van de bovenge
noemde priester Alfonsas
Swarinskas. Swarinskas
wordt een moedig en geest
driftig priester genoemd, die
zijn stem verheft tegen de te
kortkomingen van Litouwen
en duidelijk maakt, dat men
door het naar willekeur toe
passen van de wetten de ge
lovigen of de voor hen heili
ge zaken beledigt. Verder
wordt in het document ge
zegd, dat de godsdienstwetten
verouderd zijn en ingaan te
gen de internationale ver
plichtingen en de grondwet
van de Sovjet-Unie.
De priesters lijken hun be
rechting en veroordeling te
zien als een middel om gees
telijkheid en leken dichter bij
elkaar te brengen. Swarins
kas heeft zijn veroordeling in
een brief „een bekroning van
zijn priesterschap" genoemd.
In april brachten vier bis
schoppen, onder wie mgr.
Sladkevicius en mgr. Povilo-
nis, een ad-limina-bezoek
aan Rome. Het was voor het
eerst in 45 jaar, dat bisschop
pen uit Litouwen naar Rome
mochten reizen. Uit onder
meer dit bezoek hebben de
bisschoppen en de gelovigen
kennelijk de moed geput
openlijker van het geloof te
getuigen.
De bisschoppen hebben ge
weigerd de benoeming door
de r.-k. vredesbeweging Pax
Christi van K. Dekkers tot
lid van het Interkerkelijk
Vredesberaad (IKV) namens
de rooms-katholieke kerk te
bekrachtigen. Dekkers is
werkzaam bij het Buro Inter
nationale Solidariteit (BIS) te
Roermond, dat door bisschop
Gijsen niet wordt erkend.
Pax Christi is hierdoor „pijn
lijk verrast", aldus secretaris
Jan ter Laak.
Volgens de afspraak heeft
Pax Christi het recht de ka
tholieke vertegenwoordigers
in het IKV te benoemen,
waarna bekrachtiging door
de bisschoppen volgt. „We
gens de betrokkenheid van
de heer Dekkers bij het Buro
Internationale Solidariteit"
ziet de bisschoppenconferen
tie van de bekrachtiging af.
Dit heeft dr. H. A. van Mun
ster, secretaris van de kerk
provincie, per brief van 2 no
vember aan Pax Christi me
degedeeld.
In 1975 ontsloeg bisschop Gij
sen wegens verschillen van
inzicht omtrent missie en
ontwikkeling de Diocesane
In een korte spanne tijds is voor de derde keer
een ontvoeringszaak tot een goed einde gekomen,
slechts in die zin, dat de ontvoerden zonder lichar
hun vrijheid hebben herkregen. De tergende onzt
de grote spanningen zullen de afgelopen weken e
twijfeld hun tol hebben geëist van de heren Heine
derer en hun beide families. In psychische zin la,
voering van langere duur diepe geestelijke won
zoals de eerdere ontvoeringen van Caransa en me
der Valk hebben aangetoond.
Op het moment dat we dit schrijven zijn nog sle«
gegevens over de bevrijding van de heer Heinek
Het is in elk geval verheugend, dat de familie en
ken-concern in goede onderlinge samenwerking r
tie erin zijn geslaagd, ook in deze derde ontvoeri
vrijlating van de ontvoerden te bewerkstelligen,
op dit moment valt na te gaan, hebben de kranten
rige media de politie daarbij niet echt hinderlijk
ten gelopen, ondanks de poging van het weekblat
voor 50.000 gulden de hand te leggen op „hét ve:
dat stemt tot tevredenheid.
In een opmerkelijk geval van samenwerking h
a mctor-pr» opnrobeerd meer uit de pot v
