Brandende motor
niet alleen oorzaak
van vliegramp"
)ntvoerde baby Elana na
les weken veilig thuis
linisterNog geen hervatting hulp Suriname
Op hele wereld
meer dan 3.000
gevallen van
AIDS vastgesteld
♦roofd
^Sgeli jk al
ïgesmolten
Oost-Europa sterk
verdeeld over
nieuwe kernwapens
Nieuwe politieke
partij in W-Duitsland
3 PACT
'ITENLAND
foricLc OouAxint
MAANDAG 28 NOVEMBER 1983 PAGINA 7
Ilesa mag Nobelprijs
soonlijk afhalen
kRTA Lech Walesa, de leider van
tboden Poolse vakbond Solidariteit,
je Nobelprijs voor de vrede persoon-
i ontvangst zal nemen als hij dat
Dit verklaarde de Poolse minister
litenlandse zaken, Stefan Olszowski,
ag in Jakarta tijdens een officieel
rc aan Indonesië. Op de vraag hoe de
regering dacht over de toekenning
je Nobelprijs, antwoordde Olszowski
fcebben er nota van genomen, de pers
Thet gepubliceerd en vermoedelijk
i van Walesa's gezinsleden de prijs
'angst nemen. Indien de heer Wale-
j de prijs wil ophalen, dan kan dat
srlijk ook. Eerder verklaarde Walesa
|j bang is dat niet meer in het land
Ttoegelaten als hij naar Oslo gaat.
CHRISTEN-DEMOCRATEN
SOMBER OVER EUROPA
(Van onze correspondent Aad Jongbloed)
BRUSSEL De Europese christen-demo
craten zijn niet gerust over de ontwikke
ling van de Europese Gemeenschap. Ze
zijn bovendien zeer bezorgd over de af
loop van de aanstaande top in Athene. Dat
bleek zaterdag na een bijeenkomst van'
christen-democratische regeringsleiders,
ministers, partijleiders en leden van het
Europees parlement in Brussel. Leo Tin-
demans zat de bijeenkomst voor waaraan
onder meer bondskanselier Kohl en pre
mier Lubbers deelnamen. Tindemans zei
dat de christen-democraten graag het Eu
ropese element binnen de NAVO ver
sterkt willen zien. „Er moet een eigen Eu
ropees beleid komen", zei hij, „waarbij
veiligheid en vrede, en dus ook de defen
sie, een plaats heeft".
Nog geen Britse kranten na
ontslag stakende drukkers
LONDEN Vijf landelijke Britse dagbladen,
waaronder The Times, hebben gisteren onver
wacht hun drukkers ontslagen die vrijdag in
staking waren gegaan. De plotselinge ontslagen
hebben een sluiting voor onbepaalde tijd van de
landelijke pers in Engeland tot gevolg. Honder
den leden van de Nationale Grafische Associ
atie (NGA) werd „voorlopig" ontslag aangezegd
toen zij zich op hun werk kwamen melden na
een werkonderbreking van twee dagen uit pro
test tegen wetgeving van de regering-Thatcher
om de macht van de vakbonden te beperken.
Zij kregen te horen hun contracten te hebben
geschonden bij vijf van de negen landelijke
dagbladen, The Sun, The Times, Daily Mirror,
Daily Express en Daily Star. De vijf bladen wil
len garanties dat de drukkers het werk niet nog
eens zullen neerleggen.
Protest tegen
bewind-Marcos
houdt aan
is gisteren op verschillende plaat
sen in het hele land gedemon
streerd ter gelegenheid van de
verjaardag van de vermoorde op-
positielieder Aquino. Meer dan
120.000 mensen drongen tijdens
een mars in de hoofdstad Manilla
aan op het vertrek van president
Marcos. Enkele honderden van
hen betoogden voor het presiden
tiële paleis, dat zeer zwaar werd
bewaakt. Bij ongeregeldheden in
verschillende plaatsen zijn vol
gens de politie en ziekenhuizen
17 mensen gewond.
Extreem-rechts in
Spanje betoogt
tegen democratie
MADRID Meer dan 50.000
aanhangers van de in 1975
overleden Spaanse dictator
Franco demonstreerden giste
ren in Madrid tegen de demo
cratie. De extreem-rechtse de
monstranten, van wie velen in
het uniform liepen van de Fa-,
lange-partij, trokken via het
centrum van Madrid naar een
monument ter nagedachtenis
van Franco. Daar brachten zij
onder meer hulde aan Antonio
Tejero, de luitenant-kolonel
die in 1981 een mislukte
staatsgreep uitvoerde.
Duitse politie op zoek
naar kiezelsteen
(Van onze correspondent Gerard Kessels)
BONN De politie in de Duitse stad Bochum is op
zoek naar een kiezelsteen. De steen, een onderdeel
van een object van de roemruchte kunstenaar Jo
seph Beuys, werd gestolen uit eem museum in Bo
chum. Het museum becijfert de schade aan het
Beuys-kunstwerk op 90.000 DM. Volgens Beuys is
zijn kunstwerk na de diefstal van de kiezelsteen „ge
heel vernietigd". Het object bestaat uit een oude hou
ten tafel met daarop een serie inmaakglazen. die ge
ruid zijn met augurken en andere groenten. Het
jroots te inmaakglas, in het midden, is voor drie-
met gips gevuld. In het gips steekt een acht
neter lang „grauw voorwerp". Op het gips lag
wart i
centimeter lang „grauw i
de kiezelsteen, zo groot als een kindervuist, die nu
verdwenen is. De directie van het museum heeft een
beroep op de dief gedaan de steen anoniem terug te
geven.
ezen i
ieft hfoi onze correspondent
e spar Roger Simons)
i opltpEN Scotland
aar zo noë Seen spoor
gde stoutmoedige die
die zaterdagmorgen
e Londense luchtha
af in Heathrow met 3.000
hf,rbejgoud en een vrachtje
pnten totale waar-
50 miljoen gulden
de haal zijn gegaan.
>olitie acht het zeer
mogelijk dat de die-
XJ)^un buit al hebben
•smolten voor ver-
op de zwarte mark
^et goud direct het
landP8 uitgesmokkeld,
s ver!
erke efstal werd zatermorgen
'ereldM>d door zes gemaskerde
iomie*waPende gangsters. De
ïische-' vraagt zich met name
de overvallers het
beveiligde pakhuis zijn
de Epgekomen- Zij knevel-
geZ(le zes bewakers en be-
isis, rcden een van de mannen
de enzine. Ze dreigden hem
gSpro>nd te steken als de ove-
:t vo^akers zich niet koest
ex^n terwijl de kluizen
leeggehaald. Ongeveer
mon^r na de overval wist een
bewakers zich te be-
woijn en de politie te waar-
volden. De vracht gestolen
een l en diamanten was be-
ïaar voor het Verre Oosten.
'hetls kolonist
beto®^8token
AVIV Een joodse ko-
mmI's vanmorgen neergesto-
;i de markt van Nabloes
MBfbezette westelijke oever
i;' j'; e Jordaan. Het slachtof-
Qjfcsef Stern uit de neder-
Bracha, die gebruik
;e van zijn wapen om
t verdedigen, werd licht
koolid. De Israëlische militai-
gsla oriteiten hebben een uit-
i 97-verbod afgekondigd voor
29-8ïntrum van Nablus,
rij
(Vervolg van de voorpagina)
De Boeing 747 van de Colom
biaanse luchtvaartmnaatschap-
pij Aviance, die gisteren bij
Madrid is neergestort, moet
met problemen te kampen
hebben gehad die veel ernsti
ger waren dan brand in één
van de motoren, zo heeft een
functionaris van de lucht
vaartmaatschappij medege
deeld. „Zelfs als er drie moto
ren waren uitgevalen, had de
piloot alles uit de enige over
gebleven motor kunnen halen
en makkelijk het vliegveld
kunnen halen., zelfs als de te
overbruggen afstand groter
was geweest".
Volgens functionarissen van
de luchthaven Barajas was al
les nog in orde toen de piloot
een kwartier voor de landing
contact met de verkeerstoren
opnam. Maar vier minuten
voor de landing werd het con
tact verbroken.
Het reddingswerk dat onmid
dellijk op gang kwam, verliep
moeizaam omdat het nacht
was en omdat er een grote toe
loop van belangstellenden was.
Via de radio werd iedereen
opgeroepen weg te blijven,
maar dat haalde niet veel uit.
Tussen de wrakstukken, die
over een grote afstand lagen
verspreid, is de zwarte doos
met vRichtgegevens gevonden,
aan de hand waarvan men
hoopt de oorzaak van de ramp
te kunnen vaststellen.
Door de overweldigende vuur
zee had de brandweer in eer
ste instantie moeite bij de
wrakstukken te komen. Twee
Bergers aan het werk In een van de vele uitgebrande wrakstukken van de verongeluk
te Boeing. Op de achtergrond een helicopter van de Spaanse luchtmacht, die licha
men van slachtoffers wegbrengt.
uur na het gebeurde brandden baare verminkt. De gouver- Redders hebben tussen de
nog wrakstukken. Daardoor neur van Madrid zei tegenover wrakstukken wapens gevon-
konden ook eerst uren later de aanwezig journalisten dat hij den. Aangenomen wordt dat
eerste lijken worden geborgen, nog nooit zo iets vreselijks had deze deeluitmaakten van de
De meesten waren onherken- gezien. vracht.
Omgekomen
Scorza schreef
voor de
onderdrukten
MADRID Onder de
slachtoffers van de Co
lombiaanse Boeing 747,
die afgelopen weekeinde
verongelukte in de
buurt van madrid, be
vonden zich enkele
schrijvers en een aantal
dichetrs. Onder de om
gekomen schrijvers be
vond zich de Peruaan
Manual Scorza.
Manuel Scorza was een
van de groten van de
Latijnsamerikaanse ro
man. Een van zijn wer
ken is geheel gewijd aan
de strijd van de Peru
aanse bevolking tegen
armoede en onderdruk
king. In een mengeling
van echte en verzonnen
personen schreef Scorza
een waar heldendicht
over de strijd van de
boeren op de hoogvlak
ten van de Andes tegen
de overheersing door
grootgrondbezitters en
Noordamerikaanse in
dustriële ondernemin
gen.
Scorza is vele malen in
politieke moeilijkheden
geraakt met als gevolg
dat hij het grootste deel
van zijn leven in bal
lingschap heeft doorge
bracht. In 1978 keerde
hij terug naar zijn land
toen parlementsverkie
zingen werden gehou
den. Hij werd gekozen
als kandidaat van een
kleine extreme linkse
partij. Niet lang daarna
echter gaf hij zijn zetel
op na "het stalinisme in
onze eigen rangen" ont
dekt te hebben.
HAAG/PARAMA-
Hoewel op de
de Tweede
pr te behandelen be-
voor Ontwikke-
ïërii^anienwerking een
ordag van tweehonderd
gulden is gereser-
voor Suriname, zal
Het
de hulp aan dit land (nog)
niet worden hervat. De
oprichting van de een
heidspartij „Stanvaste" en
de rede die machthebber
Bouterse ter gelegenheid
daarvan hield in Parama
ribo, zijn volgens minister
Schoo geen concrete stap
pen op weg naar het her
stel van de democratie.
Pas als Suriname dergeliike
stappen doet, is Nederland be
reid te praten. Volgens Suri
naamse regering zal het niet
hervatten van de hulp vooral
de bevolking treft. Zo zullen
de bijzondere (christelijke)
scholen worden opgeheven en
de subsidies aan de kerken in
getrokken. De geestelijken
zullen voortaan door hun ge
meenteleden moeten worden
betaald. Ook zullen de belas
tingen fors worden verhoogd.
De Surinaamse kerken hebben
gisteren bij de autoriteiten
aangedrongen op de spoedige
invoering van een grondwet,
omdat zonder grondwet de
rechtszekerheid onvoldoende
tot haar recht komt. „Zonder
grondwet hebben zelfs de bes
te programma's een uiterst la
biele waarde", aldus staat in
het commentaar van het Co
mité Christelijke Kerken
(CCK) op het conceptprogram
ma van de donderdag gepro
clameerde 25 Februari-bewe-
ging. Tot het CCK behoren de
Evangelische Broedergemeen
te, de rooms-katholieke Kerk,
de lutherse kerk, de hervorm
de gemeente en verder de
kleine gereformeerde kerk, de
anglicaanse Kerk en het Leger
des Heils. Samen vertegen
woordigen zij bijna de helft
van de bevolking. Om het
commentaar was door de Suri
naamse machthebbers ge
vraagd.
n°r)LITIE ROLT BENDE KIDNAPPERS OP
ndi
ara
ter.
*cbtln onze correspondent
i_tr5>Cees Manders)
angsE Elena Luisi, de
eeïaanden oude baby
les weken lang in
^an van kidnappers is
is sinds zaterdag-;
lag weer thuis. Toen
1 frijdagnacht in een
^JJnnen doos langs een
op Sicilië werd ge
en, had ze het wat
er, maar maakte het
uitstekend.. De
-r "Tppers, een bende
zntien personen (man
nen en vrouwen), zijn
door de politie ingere
kend. Hen wacht dertig
jaar gevangenisstraf, want
op verzachtende omstan
digheden hoeven ze hier
niet te rekenen.
Geen enkele ontvoering in het
crimineel zo rijke Italië, heeft
zoveel afschuw gewekt en zo
zeer de publieke opinie bezig
gehouden, als die van de klei
ne Elena. Zij weet niet eens
wat haar is overkomen. Het
enige waarvoor volgens be
kende Italiaanse kinderartsen
moet worden opgepast, is dat
ze nu niet teveel affectie
krijgt.
Miljoenen Italianen zijn ge
weldig opgelucht over de goe
de afloop. De Osservatore Ro
mano, de „spreekbuis" van de
paus, zegt dat „het gebed en de
hoop" hebben gezegevierd.
Vrijdagnacht nog lieten de Ita
liaanse staatspresident Pertini
en zijn eerste minister Craxi
verklaringen uitgeven, waarin
zij uiting gaven aan hun „grote
tevredenheid".
In het dorp van Elena, Luglia-
no, is het al twee dagen feest.
De plaatselijke madonna is be-
TENHEER
;ch
rif-
dolven onder de bloemen.
Over al die andere ontvoerin
gen die op dit moment nog on
opgelost zijn wordt in deze
omstandigheden weinig mel
ding gemaakt. Elena is nog zo
klein, zo wordt gezegd, en juist
zij loopt het gevaar deze erva
ring nooit meer te kunnen
vergeten. Ouderen, zo zegt
men, komen daar gemakkelij
ker overheen.
De politie heeft deze ontvoe
ringszaak kunnen oplossen
dank zij het feit, dat de ont
voerders in feite amateurs wa
ren. In het telefoontje dat de
familie Luisi kort na de ont
voering ontving, eiste een man
met een sterk Siciliaans accent
tien miljoen gulden in ruil
voor de vrijlating van Elena,
„anders maken wij worst van
haar". Dit accent, en de we
tenschap dat de kidnapper de
weg moest weten in het ouder
lijk huis van Elena, bracht de
politie op het spoor van een
Siciliaanse zakenrelatie van de
familie. De man, overigens een
gemeenteraadslid voor een
van de meest gerespecteerde
politieke partijen in Italië, de
Republikeinse Partij, bekende
en onthulde tevens de identi
teit van zijn handlangers. Toen
de politie hen wilde arreste-
Mevrouw Luisi kon haar achttien maanden oude dochtertje giste
ren weer in haar armen sluiten nadat het kind veertig dagen ge
leden was ontvoerd. De kidnappers konden worden aangehou
den.
ren, in een dorp ten westen
van Messina op Sicilië, konden
de kidnappers nog net ontko
men, met de kleine Elena.
Hun arrestatie volgde enkele
uren later, nadat zij eerst Ele
na ergens langs de weg had
den gedropt. Dankzij een ano
niem telefoontje wist de politie
Elena nog bijtijds op te pikken,
voordat de kou haar geheel
zou bevangen. Nadat Elena
door „de beste specialisten" in
het ziekenhuis van Messina
was onderzocht, konden haar
ouders haar in hun armen
sluiten. Zij waren door een
speciaal door de regering ter
beschikking gesteld vliegtuig
uit Noord-Italië overgevlogen.
Elena blijkt in de nacht van
haar ontvoering (begin okto
ber) in een vrachtwagen met
meubels naar Sicilië te zijn ge
reden. Vandaar is zij overge
bracht naar het eilandje Vul-
cano, voor de Siciliaanse kust,
waar zij al die tijd door een
vrouwelijk lid van de bende is
verzorgd. Enkele dagen terug
is ze weer naar Sicilië overge
bracht, omdat de bende zich
van haar wilde ontdoen. De
kidnappers hadden gemerkt
dat ze zich hadden vergist,
want de familie van Elena
bleek lang niet zo rijk als zij
hadden gedacht, en elke po
ging een losprijs in handen te
krijgen was dan ook tot mis
lukken gedoemd.
WARSCHAU In Roe
menië is fel geprotesteerd
tegen de uitbreiding van
de kernbewapening, zoals
die is aangekondigd door
partijleider Andropov als
reactie op de plaatsing
van de eerste kruisraket
ten en Pershings-II in
westelijk Europa. De Tsje
chische en Poolse leiders
hebben zich echter achter
dit besluit geschaard. Ook
de Oostduitsers zijn het er
mee eens, maar niet van
harte.
Volgens de Poolse partijleider,
generaal Jaruzelski, is de
boodschap „van grote beteke
nis en een belangrijke schakel
in een reeks van Russische ini
tiatieven".
De Italiaanse premier Bettino
Craxi heeft zaterdag na afloop
van een gesprek met zijn
Griekse collega Papandreou
verklaard dat de onderhande
lingen met de Sovjet-Unie zo
snel mogelijk moet worden
hervat. Craxi onthulde dat hij
hierover een schrijven heeft
gehad van Sovjet-leider An
dropov. In zijn antwoord aan
de Russische leider ontkende
hij dat Italië met de plaatsing
van nieuwe Amerikaanse ra
ketten de spanning in de we
reld opvoert. Inmiddels zijn de
eerste onderdelen van de
kruisraketten die op Sicilë
moeten worden geplaatst op
het eiland aangekomen.
Op de Amerikaanse basis Mut-
langen in de Westduitse deel
staat Baden-Württemberg zijn
in de nacht van vrijdag op za
terdag de eerste onderdelen
van de Pershing-II-raketten
aangekomen. Eind dit jaar
moeten de wapens daar opera
tioneel zijn.
Met een grote kolonne Amerikaanse vrachtwagens werden zater
dag de onderdelen van de Pershing-ll-raket van de vliegbasis
Ramstein naar Mutlangen overgebracht in Zuid-Duitsland.
Massaal protest in Uruguay
MONTEVIDEO Op de grootste protestbijeenkomst die ooit in
Uruguay heeft plaatsgehad, hebben naar schatting 400.000 men
sen gisteravond in Montevideo „democratie, vrijheid en werk"
geëist. Vier weken na de verkiezingen in Argentinië en een jaar
voor de beloofde verkiezingen in Uruguay hadden de politieke
partijen tot de betoging opgeroepen. De partijen hadden zelf een
ordedienst ingesteld en politie en leger hielden zich tijdens de
rustig verlopen betoging op afstand.
GENEVE Tot dusver zijn in 28 landen ruim 3.000
gevallen van AIDS (syndroom van verkregen immuni
teitsgebrek) geconstateerd. Veertig procent van lijders
aan AIDS is overleden, zo bleek op een bijeenkomst
van specialisten die was belegd door Wereld Gezond
heids Organisatie (WHO). Volgens de artsen hoeft het
publiek echter niet bang té zijn „omdat AIDS zich be
perkt heeft verspreid en binnen bepaalde grenzen".
Op de bijeenkomst is vastgesteld dat de ziekte zich in verschil
lende landen op verschillende manieren kan verspreiden. In de
geïndustrialiseerde wereld wordt de ziekte vooral door seksueel
contact, en dan voornamelijk onder homoseksuele mannen,
overgedragen en via besmette injectienaalden van drugverslaaf
den, die 20 procent van de patiënten uitmaken.
In het Caribisch gebied en Equatoriaal Afrika is het aantal vrou
welijke patiënten hoger dan in de VS en West-Europa. Maar hoe
de ziekte daar wordt overgedragen is nog steeds niet helemaal
duideliik. Er zijn verder ook gevallen van baby's bekend die de
ziekte bij hun geboorte hadden en patiënten die na een bloed
transfusie de ziekte bleken te hebben.
Er is nog geen geneesmiddel gevonden tegen de ziekte die de
afweerstoffen in het lichaam tegen infectieziekten vernietigt,
waardoor tumoren en huidkanker kunnen ontstaan. Deskundi
gen zijn het er wel over eens dat AIDS wordt veroorzaakt door
een virus. De specialisten vinden echter dat risicogroepen beter
niet meer bloeddonor kunnen zijn en pleit voor een strikt ge
bruik van naalden en injectiespuiten.
MUNCHEN Twee rechtse leden van de Westduitse Bondsdag
hebben gisteren een nieuwe partij gevormd, genaamd Republi
keinen, die zij zelf omschrijven als een conservatief-liberale
volkspartij. Het zijn de afgevaardigden Franz Handlos en Ekke-
hard Voigt, die voorheen lid waren van de christen-democrati
sche CSU van Franz Josef Strauss. Ze keerden eerder dit jaar de
CSU de rug toe uit protest tegen de betrokkenheid van Strauss
bij een lening van meer dan een miljard voor de DDR.
