SINT '83
Speelgoed kopen is
echt niet moeilijk
)nveilig speelgoed is er eigenlijk niet
rj*
QeidóaOowuwt
I Is
ze in deze tijd van
,ir bij bosjes door de
■Is dralen. Ouders
i zoek zijn naar pas
cadeaus die namens
edheiligman moeten
•n geoffreerd aan de
j:en. De meesten
n door de stapels
s die de goedwillen-
Jeelgoeddetailhandel
brievenbus in huis
n laten glijden, het
ftllang verloren. Dat
i nog eens tijden
als ouders kon kie-
it een nieuwe prik-
»n paar sphaatsen of
nieuwe vliegende
üder.
■winkelpersoneel krijgt
"k steeds meer ouders
S toonbank die het echt
lieer weten. En dan
fiet natuurlijk moeilijk,
vaar zou Jantje of Ma-
pieter-Jan of Angelique
stelling voor hebben?
pie vraag, waiar veel ou-
et eens een antwoord óp
iHet is maar al te mak-
im iets te kopen wat het
og niet heeft. Met een
»n gevoel slaat de ouder
Jeau onder de arm en
ft het ergens in huis om
de grote dag weer te-
ijn te halen. Het kind
I et op Sinterklaasavond
ichtig uit, speelt er even
i dan verdwijnt het at-
J voorgoed in de speel-
I st. Wat een ondankbaar
I jl, nietwaar?
,,uiers zoude A> ccno uij
raden moeten gaan.
niddelde speelgoedzaak
l gauw zo'n 20.000 arti-
J n huis. Het kopen van
Ied vraagt dan ook eni-
I rbereiding. En laat je
J niet verleiden door
II ge tv-spots. Op de tele-
j tunnen poppetjes zk-h
ctijk op houten klazen
- r orievenous DinnenKo-
I liet direkt weg. Bewaar
I êrgelijk ze eens. Alleen
I ge bied van de prijzen is
nteressant. Er zijn legio
"boekjes, over kinder-
kinderspeelgoed.
zijn ze niet eens duur.
liotheek heeft ze vaak
Er is in die boekjes
""es te Vinden over bij-
}ld creatief werken,
or regenachtige dagen,
dacht u van al die tijd-
:n die tegen de tijd dat
laas in zicht komt, bol
&n de leuke ideeën over
en speelgoed? Knip die
eens uit en bewaar ze
plders. Belangrijk hulp-
lal kan een speel-o-
jeven. U kunt er samen
kinderen naar toe en
ed bekijken, uitprobe-
lenen. Bovendien zijn
?l-o-theken altijd men-
Alles doen wat moeder doet. Speelgoed waarmee het kind vertrouwd is.
sen aanwezig, die kunnen ad
viseren.
Maar er is meer. Let, als u er
gens op bezoek bent, eens op
waarmee de kinderen spelen.
Vaak maken uw kinderen
kennis met speelgoed dat ze
nog niet kennen. En komt u er
helemaal niet méér uit, dan
heeft de Stichting Spel en Op
voedingsvoorlichting. Fran-
kenslag 160. 2582 HX Den
Haag (tel.070-52 40 64) brochu
res in overvloed, waarin ant
woorden staan op de meeste
vragen.
En dan nog iets: speelgoed
moet u niet kopen op drukke
koopavonden of op de zater
dagmiddag. Probeer eerst eens
rustig rond te kijken op tijd
stippen waarop het niet zo
druk is.
Grondregels
Dr. Roderich Graf Thun heeft
ooit twaalf grondregels opge
steld voor de beoordeling van
speelgoed. Hier zijn ze:
1 De leeftijdsperiode van
het kind is bij het kiezen van
speelgoed van groot belang. De
ervaring leert, dat de meeste
ouders hun kinderen over
schatten en daardoor te veel
eisen.
2 Het is van het grootste be
lang de fantasie van het kind
veel speelruimte te laten. Met
eenvoudige blokken schept het
kleine kind zijn eigen wereld
je, waar de volwassenen geen
toegang tot hebben. Wanneer
men dit wereldje respecteert,
zal men het kind bijvoorbeeld
geen blokken geven met opge
schilderde ramen en deuren,
een pasklaar dak en een gevel
met ornamenten. Deze versto
ren zijn creativiteit. Ook het
schoolkind heeft behoefte
creatief te spelen, maar het
kiest speelgoed dat precies is
zoals de werkelijkheid die het
speelgoed moet voorstellen.
3 Hoe meer speelmogelijk-
heden een stuk speelgoed
biedt, des te interessanter is
het voor het kind, dat nog
geen hobby's of liefhebberijen
heeft gekozen. Een blokken
doos. waarmee je alleen een
klein aantal tevoren vastge
stelde bouwsels kunt maken,
zal het kind gauw vervelen.
Een vrachtauto kan worden
geladen en gelost en hij kan
vele dingen vervoeren, maar
met bijvoorbeeld een tram kun
je veel minder doen.
4 De bedoeling van het
speelgoed moet voor het kind
begrijpelijk zijn. Deze moet in
verband staan met de eigen
ervaringswereld van het kind,
omdat hij zich intensiever kan
bezighouden met datgene, wat
hem vertrouwd is. Een kind
dat nooit in de trein zit, kan
met een treinconducteursuit
rusting niet veel beginnen.
5 De juiste grootte van het
speelgoed is belangrijk Het is
in het algemeen niet juist dat
kleine kinderen klein, en gro
te kinderen groot speelgoed
nodig zouden hebben. Meestal
is het juist omgekeerd. Tot on
geveer het vijfde jaar heeft het
kleine kind eenvoudige, grote
vormen nodig, grote blokken,
een grote trein, waarmee het
kind ongestructureerd kan
spelen. Pas het gedifferen
tieerde constructieve vermo
gen en de meer ontwikkelde
handvaardigheid van het
schoolkind maakt het mogelijk
kleinere vormen te hanteren.
Materiaal
6 Het aantal stuks speèlgoed
moet in verhouding staan tot
de funktie die het speelgoed
heeft. Eén teddybeer is genoeg
om van te houden, maar met
te weinig blokken kun je niet
goed bouwen. Overigens ver
eist meerkleurig bouwmateri
aal een grotere hoeveelheid
onderdelen dan éénkleurig
bouwmateriaal: anders zijn er
niet genoeg blokken van elke
kleur.
7 Het materiaal waarvan
het speelgoed is vervaardigd,
is van betekenis. Voor het
kleine kind speelt het een rol
of het speelgoed warm aan
voelt en of het gemakkelijk te
grijpen is. Hout en stof blijken
voor het kleine kind belangrij
ke materialen. Kunststoffen
worden ook belangrijk: op
grond van hun bijzondere ei
genschappen zijn ze voor vele
speelgoedjes geschikt, bijvoor
beeld voor rammelaars en
bouwmateriaal. Doordat
kunststof in tegenstelling tot
hout in elke vorm kan worden
gegoten, wordt het dikwijls ge
bruikt. Er bestaat wel het ge
vaar dat andere materialen
worden geïmiteerd en dat
goedkope maar meestal slechte
en lelijke speelgoederen in
massa-produktie worden ver
vaardigd.
8 Vorm en kleur oefenen
een grote invloed uit, die vaak
over het hoofd wordt gezien.
Voor het kleine kind verdie
nen in elk geval eenvoudige
grondvormen de voorkeur:
versierende toevoegsels kan
men beter weglaten (ook de
zinloze versiering door middel
van plaatjes op voertuigen en
bouwstenen ed). Grappig of
grotesk uiterlijk wordt door de
volwassenen gewaardeerd,
maar het kind beleeft zijn we
reldje ernstig, niet als een ka
rikatuur. De kleur verhoogt de
aantrekkelijkheid van het
speelgoed. Voor het kleine
kind is het niet noodzakelijk
dat het speelgoed precies de
zelfde kleur heeft als het origi
neel dat het voorstelt. De ont
wikkeling van het kleurgevoel
kan door een overvloed aan
kleuren verstoord of vertraagd
worden. Primaire kleuren
(rood, geel, blauw) verdienen
daarom de voorkeur.
9 Houdbaarheid. Speelgoed
dat lang mee moet, moet opge
wassen zijn tegen ruw dage
lijks gebruik. Alleen dan kao
in de loop van de tijd een per
soonlijke band tussen het kind
?n zijn speelgoed groeien,
waardoor het speelgoed een
vriend van het kind kan wor
den. Ook kunnen wij dan het
kind het verdriet besparen,
dat een onverdiende breuk
met zich meebrengt. Op te jon
ge leeftijd mag men geen voor
zichtigheid in de omgang met
kwetsbare dingen verwachten.
10 Constructie en mecha
niek moeten voor het kind be
grijpelijk zijn, zodat het er er
varingskennis mee kan op
doen. Het kind moet zo moge
lijk kunnen zien hoe het speel
goed in elkaar zit. Het is dan
bovendien gemakkelijker te
repareren. In het algemeen
worden alleen volwassenen
enthousiast over verborgen en
geheimzinnige mechaniekjes.
Het kleine kind maakt het
speelgoed vaak „kapot"' om te
zien hoe het er van binnen
uitziet. Pas het grotere school
kind, dat in staat is een techni
sche samenhang te doorzien,
kan men ingewikkelder mo
dellen geven.
,11 Absolute veiligheid tegen
ongelukken en verwondingen
bestaat ook bij speelgoed niet.
Redelijke voorzorgen kan men
echter wel verwachten en ei
sen. Ze zijn bij babyspeelgoed
natuurlijk van geheel andere
aard dan bij het gereedschap
van het grote schoolkind. Bij-
zondere voorzichtigheid is
noodzakelijk, wanneer kinde
ren van verschillende leeftijd
in één kamer spelen.
12 De prijs dient te worden
beoordeeld in verband met hpt
belang van het spel en de le
vensduur van het speelgoed.
Ook hier geldt de regel dat
een duur stuk dat lang wordt
gebruikt, meer zijn geld waard
is dan een goedkoop stuk
speelgoed.
(Deze grondregels zijn ver
taald uit: Gutes Spielzeug,
Kleines Handbuch für die
richtige Wahl-Arbiedsaus-
schuss Gutes Spielzeug, Ulm).
TON HISSINK
Het is van het grootste belang de fantasie van het kind veel
speelruimte te laten.
innen rustig stellen,
geen echt onveilig
oed op de markt
lijnt. Toch gebeuren
rlijks duizenden on
sen met speelgoed,
e ongelukjes en on-
ien die in en om het
ebeuren en waar de
of het ziekenhuis
pas moeten komen,
7 procent yan de ge-
een kind van tus-
ul en veertien jaar
tken. Dat zijn
0 ongevallen per
Speelgoed speelt
3 vaak een rol.
«ngelukken gebeuren
1 met speelgoed waar
ld nog te jong voor is.
en kind van acht jaar
jas waarmee hij chemi-
oeven kan doen en een
in twaalf een windbuks
tans is groot dat er jets
t. waar de milde gever
•ijt van krijgt Kinderen
zoiets moeilijk kwalijk
Een kind is van nature
gierig. Het moet nog
ren en zich ontwikke-
ichting Consument en
ieid, Postbus 5665, 1007
Isterdam, heeft een gro-
Veelheid brochures ge-
waarin onderwerpen
ihoudtrappen, kinderle-
es, ontluchtingsmidde-
brand, kinderveilige ar
en kinderspeelgoed
i behandeld. De consu-
lus ook het kind, wordt
gebied van speelgoed
beschermd door het Speel-
goedbesluit, waarin eisen wor
den gesteld ten aanzien van de
veiligheid van speelgoed. Het
is echt niet zo eenvoudig
nieuw speelgoed op de markt
te brengen.
Hoofdoorzaken
In veertien Nederlandse zie
kenhuizen worden momenteel
ongevallénformulieren bijge
houden. Op zo'n formulier
wordt onder meer genoteerd
wat voor ongeval het letsel
heeft veroorzaakt, waar het
gebeurde, welke produkten er
bij waren betrokken, enz.
De onveiligheid van speelgoed
kan twee hoofdoorzaken heb
ben. De kinderen spelen vaak
met speelgoed dat niet bij hun
leeftijd past. Het is bijvoor
beeld te klein, te heet, te glad,
te lang of te dun voor ze. Som
mig speelgoed is niet zorgvul
dig genoeg gemaakt. Het heeft
bijvoorbeeld te scherpe ran
den, is te puntig of heeft on
derdelen die niet goed zijn be
veiligd. Een voorbeeld zijn de
ogenschijnlijk onschuldige
ogen van speelgoedberen. Op
letten dus bij het kopen van
speelgoed. Nu is het niet zo
simpel als het lijkt, om speel
goed te kopen, dat bij de leef
tijd van het kind past. Maar al
gemene regels zijn wel te ge
ven.
In de leeftijd van nul tot twee
jaar moet men geen enkel risi
co nemen. Het speelgoed moet
helemaal veilig zijn. Het kind
moet zichzelf en z'n zintuigen
nog leren kennen. Alle dinge
tjes worden gepakt, gevoeld en
vastgehouden. En in het mid
delpunt van de belangstelling
staat de eigen mond, waarin
alles wordt gestopt.
Aan te bevelen zijn piepspeel-
goed, fel gekleurd speelgoed,
glinsterspeelgoed, waarin geen
glas is verwerkt, mobiles, ram
melaars, zachte poppen en
beesten, ballen, trek- en duw-
speelgoed. Alles moet veilig in
de mond kunnen worden ge
stopt. Dat betekent dat het
veel te groot moet zijn om in
z'n geheel in dé mond te ver
dwijnen.
Niet aan te bevelen zijn te
klein speelgoed, te scherp
speelgoed, dingen die moeilijk
zijn schoon te maken, knuffel
beesten met lange haren, lin
ten, rammelaars en bijtringen
met lange steel. Let er ook op
dat u geen rammelaars geeft,
die van dun, hard plastic zijn
gemaakt. Bij breuk zijn de
randen erg scherp.
Op ontdekking
In de periode van twee tot drie
jaar gaat het kind op ontdek
king uit. Het kan zich ver
plaatsen en krijgt belangstel
ling voor alles wat uit elkaar
kan worden gehaald. Er ont
staat een verband tussen zien
en doen. Aan te bevelen is
speelgoed als kleurboeken,
emmers, schepjes, een schrijf
bord, plakboeken, houten
beesten, blokken, karren, au
to's, rubberballen ratels en
kleine poppen. U kunt ze beter
geen knikkers geven of speel
goed dat in kleine onderdelen
uit elkaar kan worden ge
haald. Ook geen mondfluitjes
en zit- en rijspeelgoed dat
makkelijk omvalt.
Speelgoed moet wel passen bij de leeftijd
In de leeftijdsperiode drie en
vier jaar gaat ook de hand
vaardigheid een rol spelen.
Andere kinderen worden in
het spel betrokken. Het kind
speelt graag met water en
zand. Doen alsof en fantasie
spelen een grote rol In die
leeftijd horen: aankleedpop-
pen, meubeltjes, huishoudspul-
len, telefoon, poppenhuis, bo
ten, vliegtuigen, duwtreinen,
bouwdozen met grote elemen
ten, driewielers, kruiwagens,
trekkarren. verkleedspullen,
muziekspelletjes, plak, kleur
en vormwerk en schaartjes
met ronde punten. Niet aan te
bevelen zijn: elektrisch speel
goed, te groot of te zwaar
speelgoed, dingen die makke
lijk stukgaan, scherpe en pun
tige voorwerpen en speelgoed
dat in kleine onderdelen uit
elkaar kan worden gehaald
In de leeftijd van vier tot zes
jaar staat het spel centraal.
Speelgoed moet dan helpen
om de creativiteit te kunnen
uiten. Snelheid en behendig
heid worden belangrijk, even
als het nabootsen van dagelijk
se dingen. Aan te bevelen zijn:
ballen, bouwdozen, klei,
kneedpasta's, tuinspeelgoed,
verfmaterialen, rij- en trek-
voorwerpen, kleine fietsen,
kiepauto's, muziekdozen,
kleur-, plak- en vormwerk,
treinen, hoepels, eert spring
touw, eenvoudige gezelschaps
spellen, trommels, borduur
werk en kralen. Niet aan te
bevelen zijn: schiettuig, dingen
die scherp en puntig zijn.
Creativiteit
In de leeftijd van zes tot acht
jaar wordt men handig. Er
wordt veel buiten gespeeld en
meestal niet in de vertrouwde
omgeving van het eigen huis.
Creativiteit en handvaardig
heid spelen een grote rol. Ge
schikt in die leeftijdscategorie
zijn: simpele gereedschapskis
ten, rolschaatsen, elektrisch
speelgoed (alleen op batterij
en), spullën om winkeltje mee
te spelen, naaigerei, muziekin
strumenten, vliegers, spring
touw, puzzels, spelletjes, een
voudige constructiebouwdo
zen. En let er wel op dat daar
een handleiding in het Neder
lands bij is. Niet geschikt zijn:
goedkoop elektrisch speelgoed,
te ingewikkeld speelgoed,
schiettuig, scheikundedozen,
fornuisjes vborzien van een
warmtebron.
In de leeftijd acht jaar en ou
der hebben de kinderen lezen
en schrijven geleerd. Ze kun
nen genieten van de meest uit
eenlopende gezelschapsspellen
en hebben grote belangstelling
voor veel zaken. Ze gaan een
hobby ontwikkelen. In de2e
fase leren ze het meest van het
omgaan met andere kinderen
en volwassenen.
Sinterklaas zou voor die kin
deren het best kunnen kopen:
munten en-of postzegels, bord
spellen, kaartspellen, een fiets,
hobbymaterialen, camera's,
natuurkundedozen, model
bouwdozen, borduur-, brei- en
naaidozen, constructie- en
techniekdozen, elektrisch
speelgoed op een transforma
tor, muziekinstrumenten en in
een wat later stadium compu
terspelletjes. Wat geeft u ze
niet: luchtbuksen, scheikunde
dozen, pijlwerpspelletjes,
slecht gereedschap en niet ge
keurd elektrisch speelgoed.
Vuistregels
Belangrijk is niet teveel speel
goed ineens te kopen. Uw kind
richt de aandacht op een of
twee favoriete dingen, de re$t
slingert maar rond. Spreidt het
aankopen van speelgoed wat
over het jaar. Koop niet te
goedkoop. Duurzaam speel
goed is op de lange duur voor
deliger. Zeker, als het ook met
ander speelgoed kan worden
fecombineerd. Koop veilig,
cherpe randen, hoeken en
punten zijn taboe. Er mogen
nooit vingertjes tussen speel
goed beklemd kunnen raken.
Tenslotte: let er op dat jonge
kinderen niet bij het speelgoed
van de ouderen kunnen ko
men. Kleine bouwsteentjes zijn
gevaarlijk voor peuters, en
kinderen van tien jaar horen
niet met stoommachines te
spelen.
TON HISSINK
