m
og mogelijkheden voor
kkoord met ambtenaren
Na vijf weken actie: 25 min
schade bij spoorwegen
Gat in onderwijsbegroting
niet gedicht door examengeld
GEMIER LUBBERS:
ubbers suggereert
'"eperking aantal
aketten tot eenderde
Eigen Huis":
Voor financiering
soms sterilisatie-
verklaring nodig
'Schoolboeken zijn
vaak ontoegankelijk'
Betrapte inbreker:
„Als ik u was zou ik
de politie bellen'
JNENLAND
QaidwOowuvnt
MAANDAG 21 NOVEMBER 1983 PAGINA 5
Iwonden bij
fijckpartij
I LO Bij drie steek-
a in en om het Gel-
Groenlo zijn in de
van zaterdag op zon-
ijf mensen gewond ge-
svrouen in een 2ickenhuis
Somen. Een van de
toffers werd in de long
€rties ikt en is er slecht aan
icht uu ||et begon met een
tpartij in een disco-
waarbij vier vechters-
de deur werden gezet.
loop van de nacht
de ruzie in de omge-
voortgezet. De politie
twee verdachten aan-
in Haz\
speelt
engebr,
CNV-voorzitter
voorziet
kloof met CDA
HEERLEN De verhouding tussen
CNV en CDA wordt steeds slechter, de
kloof dreigt groter te worden. Het CNV
hoopt evenwel via diepgaande gesprek
ken alsnog te bereiken dat de CDA-frac-
tie het beleid van deze regering zal af
keuren. Dit heeft CNV-voorzitter Van
der Meulen zaterdag op een bijeenkomst
in Heerlen gezegd waar de jubileum-ac
tie 75 jaar CNV voor Limburg van start
ging. Volgens de CNV-voorzitter kan de
CDA-kamerfractie niet om de zorg voor
de sociaal-zwakken heen die juist getrof
fen worden door de maatregelen van het
CDA-VVD-kabinet.
Vier jonge
inbrekers zorgen
voor grote schade
ROTTERDAM De Rot
terdamse politie heeft
vier jongens in de leeftijd
van zeventien tot twintig
jaar aangehouden die er
van worden verdacht de
afgelopen tijd veertien in
braken in winkel in Rot
terdam-Zuid te hebben ge
pleegd. Daarbij werd ter
afleiding ook diverse ke
ren brand gesticht. De to
tale schade bedraagt een
kwart miljoen gulden. De
jongens zij inmiddels
voor de officier van justi
tie geleid.
Steeds betere kansen
voor kind met hartafwijking
UTRECHT Sinds het begin van de kin-
dercardiologie en de kinderhartchirurgie,
dertig jaar geleden, zijn de vooruitzichten
voor een kind dat met een hartafwijking
wordt geboren enorm verbeterd. Dat
bleek zaterdag in Utrecht op de tiende bij
eenkomst van het oudercomité kinderhar
tenfonds van de Nederlandse Hartstich
ting.
De Leidse kindercardioloog prof. dr. J.
Rohmer zei, dat verreweg het grootste
deel van de 1.500 kinderen die jaarlijks in
Nederland worden geboren met een hart
afwijking nu chirurgisch kan worden ge
holpen of genezen. Voor Nederlandse kin
deren1 zijn geen luchtbruggen naar het
buitenland nodig. Volgens prof. Rohmer
kunnen alle kinderen die een operatie no
dig hebben hier worden geholpen.
Rechter verbiedt
stakingen veren
MIDDELBURG De Mid-
delburgse rechtbankpresi
dent mr. André de la Porte
heeft de stakingsactie bij de
provinciale stoombootdien
sten in Zeeland zaterdag ver
boden. De AbvaKabo werd
gelast binnen zes uur de ac
ties te beëindigen. De bonden
reageerden teleurgesteld op
het vonnis, maar volgens de
tweede voorzitter Pont van
de AbvaKabo biedt het von
nis voldoende uitgangspun
ten tot andere dan volledige
stakingsacties. Het kort ge
ding was aangespannen door
de provincie Zeeland.
Winkel veertigste keer
doelwit inbrekers
ALMERE In het centrum van Al-
mere-haven is in de nacht van vrijdag
op zaterdag in een radio- en televisie
winkel voor de veertigste keer inge
broken. Omdat de etalage goed bevei
ligd was, verschaften de inbrekers
zich toegang tot de zaak, door de win
kelpui met hun auto te rammen. Zij
laaden vervolgens een aantal videore
corders, televisietoestellen en video
banden in. Van de daders ontbreekt
nog elk spoor. De schade is aanzien
lijk, niet alleen vanwege de ontzette
winkelpui, maar ook omdat een groot
aantal televisietoestellen, radio's en
andere apparatuur is vernield. Het
ontruimen van de ravage heeft de
hele nacht geduurd.
Drie gedetineerden
in Haarlem ontsnapt
HAARLEM Drie gedetineerden
zijn er zaterdagavond in geslaagd uit
het Huis van Bewaring in Haarlem
te ontsnappen. Een van de hen werd
een uur na de ontsnapping aange
houden op een station in Heemstede.
De andere twee, van wie er een
„vuurwapengevaarlijk" is, zijn nog
op de vlucht, aldus de politie giste
ren. Vanuit een vernield raampje op
de eerste verdieping hebben de ont
snapten een sprong van vier meter
gemaakt. Daarna klommen zij over
de muur die rondom het Huis van
Bewaring staat. De politie vermoedt
dat de drie hulp van buitenaf heb
ben gekregen. Zij zaten vast op
grond van de opiumwet, verduiste
ring en oplichting.
voorwaarden zal worden
geboden als in de particu
liere sector.
Ton de Jong, voorzitter van de
federatie van christelijke amb
tenaren (CFO), toonde zich
voor de VAR A-radio aanmer
kelijk minder optimistisch. De
ambtenarenbonden willen wel
zaken doen, maar alleen als
een eventueel aanbod ook
geldt voor de mensen met een
sociale uitkering. Volgens De
Jong heeft de regering dit aan
zichzelf te wijten, omdat zij
vrijdagavond het „pracht-aan-
bod" van de drie vakcentrales
[ECHT-DEN HAAG
'remier Lubbers ziet
mogelijkheden voor
joede afloop van het
en hoi eg, dat minister Riet-
fa vonk vanavond voert met
p deze ambtenarencentrales.
ïm De
Conce,een bijeenkomst van
CDA-Jongeren in
icht zei Lubbers nog
[elijkheden te zien
een driejarig con-
waarbij de ambtena-
i 1985 en 1986 zoveel
zyh ielijk gelijke arbeids-
gn
de hé
id er met auto vol
>etballert jes tegen trein
oudt I
'cfeur 'N Op een spoorwegovergang in het Brabantse Rijen zijn
mdt (jetballertjes van 9 jaar zaterdag bij een botsing tussen een
ijd ui re'n en een aut0 om het leven gekomen. Het ongeluk,
vert Pij ook n°S 4 gewonden vielen, gebeurde op 100 meter af-
ledei van het voetbalveld.
iet Elisabeth-ziekenhuis in Tilburg liggen nog twee slachtof-
Voor hun leven wordt gevreesd. In het Joseph-ziekenhuis
iosterhout bevinden zich de andere 2 slachtoffers, die ernstig
ond zijn. Alle inzittenden werden bij het ongeval uit de auto
ingerd.
'e auto zaten 5 kinderen en de vader van twee van hen. Ze
nden allemaal in dezelfde straat in Rijen en waren op weg
een een sportcomplex waar ze een voetbalwedstrijd moesten
di(<n. Op de spoorwegovergang, die goed beveiligd is, reed de
tegen de trein Tilburg-Breda aan. Die had op dat moment
van 140 kilometer per uur.
ongeval werden 2 kinderen op slag gedood. Het zijn Fer-
erschuren, een zoontje van de bestuurder en Björn Martens.
ader, de 36-jarige M. Verschuren, is met zijn 7-jarige zoontje
ian zeer ernstig gewond opgenomen in het Elisabeth-zieken-
gezamenlijk (premieverhoging
in ruil voor niet doorgaan van
de korting op de uitkeringen)
heeft afgewezen. Hoewel hij
zelf niet zo'n voorstander is
van een koppeling tussen de
inkomens van ambtenaren en
uitkeringstrekkers, wil de
CFO-voorzitter.nu wel dat er
per 1 januari één lijn wordt
getrokken. „Het zou vreemd
zijn, als we daar nu vanaf zou
den wijken".
De Jong blijft overigens nog
steeds bereid serieus met het
kabinet te praten. „We zullen
er aan tafel uit moeten ko
men". Volgens hem is het nu
aan het kabinet om te reage
ren op de voorstellen, die de
bonden donderdag hebben ge
daan. De CFO-voorzitter ver
klaarde voorts dat ook zijn le
den zouden doorgaan met (mo
del- en stiptheidsacties. De
uitspraak van CDA-voorzitter
Bukman dat de christelijke
ambtenaren worden meegezo
gen door hun FN V-collega's,
weersprak De Jong. Het ad
vies van Bukman aan de CFO
om op te houden met actie
voeren, had weinig indruk ge
maakt op De Jong. „Daar zal
ik me niet aan storen".
VVD-voorzitter Jan Kammin-
ga vindt de aangekondigde
verscherping van de ambtena-
renacties „volstrekt onaan
vaardbaar", zo zei hij zaterdag
voor de TROS-radio. „Zo ga je
niet met elkaar om". Door de
acties wordt volgens Kammin-
ga het vertrouwen in een bete
re toekomst ondermijnd.
Volgens minister Dé Koning
(sociale zaken) is het kabinet
voorlopig niet van plan in te
grijpen. Hij vindt weliswaar
dat er eens met de ambtena
renbonden gepraat moet wor
den over de manier van actie
voeren (bijvoorbeeld over het
gebruik van overheidsmate-
Tieel), maar wil dit niet eerder
doen dan nadat het huidige
conflict beëindigd zal zijn. De
Koning gaat binnenkort met
werkgevers en werknemers
praten over de mogelijkheid
van werktijdverkorting in be
drijven, die door de acties zeer
ernstig worden gedupeerd,
met name de postorderbedrij
ven. Een dergelijke maatregel,
waarbij een firma een gedeelte
van de lonen laat betalen door
de bedrijfsvereniging, is in
principe niet mogelijk bij ac
ties. Toch wil De Koning be
spreken of er niet bij wijze van
uitzondering een regeling kan
worden getroffen.
De totaal verwoeste auto.
deels
itste I
'onate
RECHT Premier Lubbers vindt een beperking
j het aantal middellange afstandsraketten in West
t tot eenderde, een oplossing van het kernwa-
4i[probleem die de moeite waard is om in het parle-
uit oüt te verdedigen. Hij zei dit zaterdag op een bijeen-
van de jongerenorganisatie van het CDA in
jecht.
I de supermachten morgen in Genève tot een dergelijk ak-
rd zouden komen, zou ik dat overmorgen in de Kamer wil-
verdedigen, aldus de premier. Volgens hem kan Nederland
P0J]zich in een dergelijke situatie niet permitteren aan de kant
(lijven staan een zou ook ons land een beperkt aantal kern-
^ï-aens moeten plaatsen.
%ers meent dat de .enige oplossing die op dit moment in Ge-
II e haalbaar is inhoudt, dat de Sowjet-Unie het rech.t van de
IICJVO erkent om tot plaatsing over te gaan en het Westen ge-
gen neemt met een lager aantal raketten dan in Rusland.
3gens de premier krijgen de voorstellen van enkele kleinere
VO-landen, waaronder Nederland, om de impasse in Geneve
Rïloorkreken' langzaam maar zeker hun uitwerking. „Ook de
tytmachten denken in steeds lagere aantallen", zei hij.
p neëpindhoven werd zaterdag door de polemoloog Hylke Tromp
!poor de voorzitter van het Europees parlement Piet Dankert
xopei^eens gesteld dat het niet uitgesloten is dat er uiteindelijk in
n. ^t-Europa minder dan de geplande 572 kruisraketten en
'U1*?%hings geplaatst zullen worden.
gens Tromp heeft het al dan niet plaatsen van nieuwe raket-
j niets meer te maken met vrede en veiligheid. Het is naar
fJ mening een kwestie van prestige geworden. „Nu dat presti-
"gered is omdat met de plaatsing van nieuwe raketten een be-
llis gemaakt komt er weer wat ruimte om de onderhandelin-
Flll 'n Genève voort te zetten en een akkoord te bereiken. Dat
s. ,H ertoe leiden dat er uiteindelijk minder raketten zullen ko-
er Ti", zo zei hij op een bijeenkomst van de PvdA.
de bijeenkomst van de CDA-jongerenorganisatie in Utrecht
Pen de christendemocratische jongeren een resolutie aan
j arin zij hun teleurstelling uitspraken over de houding van de
IA-fractie in de Tweede Kamer afgelopen donderdag. De jon-
bie^n betreuren het dat de fractie zich, met uitzondering van de
rjjrfn Scholten en Dijkman, niet heeft uitgesproken voor uitstel
err de plaatsing van nieuwe kernraketten in West-Europa. In
nditsmet tegen 71 stemmen aangenomen resolutie wordt de
n erxHractie 8evraagd het kabinet te bewegen tot stappen om de
Alp]
vo-bondgenoten alsnog tot andere gedachten te bewegen.
Brandweer
bezet kantoor
belasting
AMSTERDAM Ongeveer
150 Amsterdamse brandweer
lieden hebben vanochtend het
kantoor van de rijksbelastin
gen aan de Wibautstraat in de
hoofdstad bezet. De actie is be
doeld als protest tegen de
voorgenomen kortingen op de
inkomens. Het werd het perso
neel van de belastingen onmo
gelijk gemaakt het gebouw
binnen te gaan, zodat velen
zich buiten verzamelden. De
brandweerlieden die het belas
tingkantoor bezet houden heb
ben maandag hun vrije dag.
Het lag in de bedoeling dat ac
tievoerende ambtenaren van
andere Amsterdamse gemeen
telijke diensten in de loop van
de dag de bezetting zouden
overnemen.
DEN HAAG Ruim vijf weken
met acties hebben niet alleen de ge
troffen overheidsbedrijven, de
spoorwegen, het streekvervoer en
het bedrijfsleven het nodige geld
gekost. Ook de vakbonden zijn een
behoorlijke duit lichter geworden in
de actietijd. In de vorm van sta
kingsuitkeringen en organisatiekos
ten is bij elkaar tot dusver een klei
ne drie miljoen gulden uit de weer-
standskassen gehaald en het eind
van de acties is, voorlopig althans,
nog niet in zicht.
Bij de NS met de post en het streekver
voer de belangrijkste speerpunt van de ac
ties werd tot dusver ruwweg 20 tot 25
miljoen gulden minder aan kaartjes ver
kocht, langlopende abonnementen als
jaarkaarten en dergelijke nog niet eens
meegerekend. Dat schadebedrag levert
een even groot gat in de NS-begroting op.
De NS vreest dat dit niet zonder gevolgen
zal blijven, ook voor de werkgelegenheid
bij het spoorwegbedrijf.
Bij het streekvervoer vreest men blijvend
klantenverlies als de acties nog veel lan
ger duren. Volgens de ESO, samenwer
kingsorgaan voor het streekvervoer, bete
kenen de acties in deze sector tot nu een
strop van circa één miljoen gulden.
Aan het vakbondsfront heeft de
FN V-ambtenarenbond AbvaKabo tot nu
ongeveer 2,5 miljoen gulden aan stakings-
geld uitgekeerd. Deze bond kan het met
de acties nog wel even volhouden want de
bodem van de stakingskas is nog lang niet
in zicht, liet de woordvoerder weten. De
Vervoersbond FNV betaalde tot nu toe
een kleine drie ton uit aan stakers bij
trein en streekbus, de spoorwegvakbond
FSV een halve ton. Bij de andere bonden
van overheidspersoneel en trendvolgers
horen stakingen niet tot het actiepakket.
Wat betreft het ledenverloop meldt de
AbvaKabo al enige tijd met een kwart
miljoen leden de grootste bond in vak-
bondsland een forse winst: 7000 leden
erbij. De CNV-ambtenarenbond CFO
boekte een nettowinst van 300 leden. De
schade voor de uitgevers van tijdschriften
zal als gevolg van de PTT-acties miljoe
nen guldens bedragen, aldus secretaris mr
T. Oonincx van de Nederlandse Organisa-'
tie van Tijdschriftenuitgevers. Dat komt
voornamelijk door de extra-bezorgkosten
die gemaakt zijn om buiten de PTT om de
bladen toch in de bus te krijgen. Boven
dien hebben adverteerders schadeclaims
ingediend. Volgens Oonincx is afgelopen
week niettemin tachtig procent van de
bladen bezorgd.
In de transport- en agrarische sector heb
ben de acties bij de douane, PTT en spoor
wegen in de «afgelopen weken voor vele
honderdduizenden guldens en wellicht
miljoenen directe schade geleid. Daar
naast is er sprake van indirecte schade,
bijvoorbeeld door het op langere termijn
wegvallen van klanten. Hoe groot deze
schade uiteindelijk zal uitvallen is nog
moeilijk te zeggen, omdat hierin pas over
enige tijd meer inzicht bestaat.
Voor een aantal bedrijven hebben de ac
ties bij de PTT tot gevolg dat zij in liquidi
teitsproblemen zijn geraakt, omdat het gi
rale betalingsverkeer vrijwel stil is komen
te liggen. Dergelijke bedrijven krijgen ex
tra rentelasten en het is de vraag ot de ge
troffen bedrijven deze extra lasten kun
nen opbrengen.
De vier grote handelsbanken in Neder
land, ABN, Amro Bank, NMB en Rabo
Bank zeggen weinig of geen nieuwe reke
ninghouders te hebben ingeschreven als
gevolg van de acties bij de PTT. Over het
algemeen blijven de klanten van de Post
giro dit overheidsbedrijf nog trouw, zo
meent een woordvoerder van de ABN.
Wel zullen mensen met zowel een RPS-
rekening als een bankrekening vermoede
lijk nu meer gebruik maken van hun
bankrekening.
De enkele miljarden guldens die de afge
lopen twee jaar op Roparco-rekeningen
zijn ondergebracht zijn voor de bankreke
ninghouders zo goed als onbereikbaar, nu
de PTT de betalingsopdrachten niet meer
bezorgt. De bank kent geen balie en balie-
personeel en accepteert alleen schriftelij
ke (in enkele gevallen telefonische) over
schrijvingen. Daar staat een hogere rente
tegenover.
Een woordvoerder van de bank toonde
zich niet ongelukkig met de PTT-staking.
„We krijgen net zoals iedereen geen post
meer binnen", zo zei hij. Voor de bank be
tekent het uitbliiven van overschrijvings
opdrachten dat de gelden langer vast blij
ven staan en dus op de geldmarkt een ho
ger rendement opbrengen. De Roparco-
cliënten worden evenwel door de PTT-
staking gedupeerd omdat ze niet meer bij
hun geld kunnen.
AMERSFOORT Een aantal Nederlandse gemeenten,
met name zouden dat zijn Den Haag, Rotterdam en
Zoetermeer, vragen voor het verstrekken van een ge
meentegarantie voor de koop van een eigen huis een
verklaring dat de vrouw geen kinderen meer kan krij
gen. Dat acht men noodzakelijk in die gevallen dat de
kostwinner niet genoeg verdient om de noodzakelijke
hypotheek te kunnen betalen en de partner moet mee
werken. Is die partner een vrouw, dan bestaat de kans
dat ze zwanger wordt, niet meer kan werken en dus
niet meer kan bijdragen aan de aflossing van de hypo
theek.
Tot meerdere zekerheid vragen de gemeenten een zo
genaamde „sterilisatieverklaring".
De heer H. Herwijnen, directeur van Vereniging Eigen Huis in
Amersfoort, is daar zeer verontwaardigd over. Hij zegt „Er zijn
enkele incidentele gevallen gemeld tot nog toe. Het is nog niet
duidelijk wanneer en waar dit precies gebeurt. Maar het is wel
een gesjoemel tussen de adviseurs (de bemiddelende organen die
de gemeenten adviseren bij het verstrekken van gemeentega
rantie), makelaars en gemeenten. Hier zit niets menselijks meer
in. Gemeenten moeten deze verklaringen weigeren. Dit is ook
tegen de richtlijnen die de bemiddelende organen hebben van
het ministerie van Volkshuisvesting. We zullen alles doen om
aan deze toestand een einde te maken via de staatssecretaris of
desnoods de Tweede Kamer. De problemen zitten in een enkel
bijzinnetje in de voorwaarden voor garantieverstrekking. Ga
rantie wordt gegeven: „Tenzij redelijk kan worden aangenomen,
dat het inkomen van de vrouw niet blijvend is".
„Nog deze week zullen we ons onderzoek naar deze zaak vol
tooid hebben zodat aan het eind van de week de resultaten ken
baar gemaakt kunnen worden".
UTRECHT Schoolboeken zijn door het moeilijke
taalgebruik voor de leerlingen vaak slecht toeganke
lijk. Dat heeft drs. E. Feteris, schrijfster van jeugdboe
ken, zaterdag gezegd. Zij was een van de inleiders op
het congres over .jeugd en taal" van het Genootschap
Onze Taal.
De leesvaardigheid van jongeren is de laatste tientallen jaren,
mede door de opkomst van radio en televisie, volgens Feteris
sterk afgenomen. „Die ontwikkeling gaat door en boekenschrij-
vers en leraren moeten rekening houden met die beperktere
leesvaardigheid yan de jeugd".
„Het wordt tijd dat onderwijzers en leraren het er nu eindelijk
over eens worden welke basis-taalvaardigheden hun leerlingen
moeten leren en hoe ze die moeten leren. Nog steeds leven er
zeer verschillende ideëen over taalonderwijs".
Feteris vindt, dat de Vereniging voor Onderwijs in het Neder
lands, de sectie Nederlands van de Vereniging van Leraren in
Levende Talen en bijvoorbeeld Het Genootschap Onze Taal de
koppen eens bij elkaar zouden moeten steken.
Anders bestaat de kans, dat de overheid via leerplannen en
eindexamens bindend gaat voorschrijven wat er moet gebeuren.
En een soort „staatspedagogiek" past volgens haar niet in Neder
land.
r>
DEN HAAG „Ik denk dat er wordt ingebroken. Als
ik u was zou ik de politie maar bellen", zei een wild
vreemde man kalmpjes, toen hij afgelopen vrijdag op
heterdaad in de keuken van een café aan de Pavil-
joensgracht bij een inbraak werd betrapt.
De vrouw, die door het gestommel werd gewekt, moet nog wat
door de slaap zijn bevangen, want zij volgde dit advies zonder
verder na te denken op. Hierdoor kon de inbreker het café rus
tig via de voordeur verlaten. Voor hij werd betrapt, had de in
breker nog kans gezien twee speelautomaten te kraken, waarin
500 gulden zat. Dezelfde man, een 27-jarige Hagenaar zonder be
roep, viel hetzelfde weekeinde alsnog door de mand, toen hij
door de politie op heterdaad werd betrapt tijdens een inbraak in
een kledingzaak aan de Hoogstraat. De politie werd gealarmeerd
door omwonenden. Toen men arriveerde lag een aantal kleding
stukken al klaar om meegenomen te worden. De inbreker is
door de vrouw van het café herkend als degene die zij in de
vroege vrijdagmorgen in de keuken had ontmoet.
(Vervolg van de voorpagina) was er in de Onderwijsbe- geld zou naar schatting daarnaast nog voor 50 miljoen
Toen het kabinet het aan- groting een „gat" ontstaan overigens slechts 20 mil- aan andefa bezuinigingen bin-
vankelijke schoolgeldplan van 140 miljoen gulden, joen per jaar opleveren. vT hX^Si
van Deetman liet varen, Het heffen van examen- Minister Deetman wil daarom 70 miljoen) hoeft niet opge
vuld te worden: dat bedrag
mag van het kabinet ten laste
van het totale overheidstekort
komen.
De CDA-fractie heeft geen be
zwaar tegen het invoeren van
examengeld, maar de VVD is
er niet erg gelukkig mee. De
liberalen willen liever geen
bezuinigingen aanbrengen die
leiden tot lastenverzwaringen
voor de ouders van leerlingen
in het voortgezet onderwijs. Zij
zien meer in het snoeien op
dienstverlenende instellingen
voor het onderwijs, zoals
schoolbegeleidingsdiensten.
