koortsachtig
eraad in Genève
lussen hebben
jendant kruisraket
CHMIDT'S PIJNLIJKE AFSr.HF.TH VAN SPD
Italiaans parlement
stemt in met komst
van kruisraketten
EG veroordeelt Turks-
Cypriotische Republiek
PALESTIJNSE REBELLEN
VEROVEREN BADAWI
ÏStl
ie
eii
Sovjet-Unie
wil geen
enkele
Amerikaanse
raket in
Europa
1983 P'ENL AND
CckbcSowuvnt
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1983 PAGINA1 1
irzichtigheid
Ty-yzaakt brand
C'jdertehuis
:cht
aanki
endus
iet scl
n voor
:1(Vb!
0VEN Een 16-jarig
gehandicapt kind
lekkeren onvoorzichtigheid
veroorzaakt, die
•ond in Grosshen-
bij Dresden in de
onder} 19 kinderen in een
denkt Por geesteliJk gehan-
I brene het leven kostte en
ermingzes bewoners ver-
e delejen opliepen. Het
?t lezerpe persbureau ADN,
het bejisteren meldde, ver-
Volgerjt op welke wijze het
met ^voorzichtig was ge-
rmensd
in het.
Nieuw onderzoek
naar dood van
Franse minister
VILLADRAUT In Villadraut (Zuid-
west-Frankrijk) is gisteren het stoffelijk
overschot opgegraven van de voormalige
Franse minister van arbeid Robert Bou-
lin. Dit gebeurde op verzoek van de fa
milie die van mening is dat Boulin, die
vier jaar geleden dood werd gevonden in
een ondiepe vijver in een bos bij Parijs,
is vermoord. De dood van Boulin volgde
op door hem tegengesproken be
richten dat hij betrokken was bij een du
bieuze transactie aan de Rivièra. Volgens
de officiële lezing heeft Boulin zelf
moord gepleegd. Het stoffelijk overschot
van de ex-minister is voor de nieuwe
lijkschouwing naar Bordeaux gebracht.
Thatcher werkt onderkin weg
LONDEN Een heel drukke en inspannende
baan waarbij je veel zit en vergadert knaagt aan je
gezondheid. En dan moet je daar iets aan doen. Tot
die conclusie lijkt de Britse premier Thatcher te
zijn gekomen. Volgens Britse kranten heeft zij
zichzelf vier maanden geleden op dieet gezet.
Sindsdien zou zij een dubbele kin en zeker zes kilo
aan gewicht hebben verloren. Het was de Britse
pers al opgevallen dat de eerste minister er sinds
een aantal weken slanker en jonger uitziet. Vol
gens de jongste berichtén heeft zij het stevige Brit
se ontbijt eraan gegeven en eet alleen nog maar
lichte maaltijden, overwegend salades of vlees en
groente.
Ze drinkt slechts vruchtensappen en magere melk
en beperkt de calorierijke schotels tot het officiële
diner waaraan ze af en toe moet aanzitten. De om
geving van Thatcher laat zich over een en ander
niet uit. Wij zouden haar zoiets persoonlijks zelfs
durven vragenaldus een medewerker.
Amerikaanse troepen
voor Kerstmis weg
van Grenada
WASHINGTON De 4.000
man sterke Amerikaanse le
germacht op Grenada zal het
eiland voor Kerstmis hebben
verlaten, zo maakte het Witte
Huis gisteren bekend. De 23e
december is de uiterste datum
die het Congres heeft vastge
steld voor de aanwezigheid
van Amerikaanse militairen
op Grenada.
„Maar de strijdkrachten zullen
Grenada voor die tijd hebben
verlaten. Wij voorzien geen
verdere gevechten", aldus
Witte-Huiswoordvoerder Lar
ry Speakes.
TRIPOLI De door Syrië ge
steunde Palestijnse rebellen
hebben gistermiddag het
vluchtelingenkamp Badawi bij
Tripoli op de Arafat-getrou-
wen veroverd. Hiermee heeft
de PLO-voorzitter zijn laatste
Palestijnse steunpunt in Liba
non verloren.
Na felle man tot man gevech
ten in het Badawi-kamp trok
ken de Arafat-getrouwen zich
terug in de Noordlibanese ha
venstad Tripoli. Arafat ver
scheen gistermiddag bij zijn
hoofdkwartier in Tripoli. Hij
legde geen verklaring af en
vertrok even later met onbe
kende bestemming in gezel
schap van zijn naaste mede
werker Aboe Jihad. Volgens
de Libanese Radio werd het
rebellenleger aangevoerd door
Ahmed Jibril. Hij is leider van
■een palestijnse splintergroepe
ring, die grotendeels door Li
bië wordt gefinancierd.
Behalve in het noorden van
Libanon was het gisteren ook
in Beiroet weer onrustig. Be
schietingen tussen de druzi-
-ie en sii'itische milities
enerzijds en het Libanese leger
en rechtse christenen ander
zijds dreigen het wankele be
stand, dat van kracht is in en
rond Beiroet, te ondermijnen.
De Syrische minister van bui
tenlandse zaken, Khaddam,
heeft gisteren gezegd dat het
bestand rond Beiroet gehand
haafd dient te worden. Hij zei
dit na een gesprek van vier
uur met de Libanese president
Gemayel. Volgens Khaddam
zijn er een aantal afspraken
gemaakt om het bestand te
consolideren.
5se
imen)
rest h
TallirE Uit Genève
:1e enken intensief ge-
ïndeneraad over de Eu-
ad, jen achter de
te sPn gemeld. Naar-
gensSe onderhandelin
de ger Europese mid-
vissefe"a^standrake^en
hter |VS en SU naar een
groeien beraden
VS- en Sovjet-onderhan
delaars zich volgens offi
ciële bronnen in Genève
tussen de twee officiële
zittingen van het INF-o-
verleg per week door nu
bijna dagelijks in het ge
heim.
Dit gebeurt soms in de Ame
rikaanse of de Sovjetmissie,
maar af en toe ook in parti
culiere verblijven of zelfs
restaurants, zo werd gezegd.
Op zo'n bijeenkomst over
handigde de Amerikaanse
onderhandelaar Paul Nitze
maandag aan zijn Russische
collega Joeli Kwitsinsky het
nieuwe voorstel voor een be
perking tot 420 kernkoppen
aan beide zijden in de hele
wereld, dat gisteren formeel
werd ingediend. De officiële
zittingen vinden namelijk
steeds op dinsdag en donder
dag plaats bij toerbeurt in de
VS- en de Sovjetmissie. Of
Nitze en Kvitsinsky gisteren
deelnamen aan het beraad
van een gezamenlijke werk
groep tussen de officiële zit
tingen door konden de bron
nen niet zeggen.
iootbas
ïlangs'
vindt„
he vra
egelm,
;erekei
de Fr,
tte wi
tgerui
idars
Ie nal
i er e
jjevonj
>m ze»
een SiJDEN De Sovjet- De Russische raket zou
I
)Vje|"Ae heeft haar eigen,
eesteirschiJnliJk door sPio'
e verkregen, -
u sche onderzeeboot die gewo-
bruik maken van turbofan ne torpedobuizen heeft. De
en micro-electrische techno- eerste versie van de nieuwe
logie. die de Sovjet-Unie voor SSN-X-21 die kan worden
versie een deel clandestien uit het geplaatst is een vanaf zee te
de Amerikaanse Westen heeft gekregen. Ja- lanceren versie die begin
sraket ontwikkeld nes Defence Review heeft 1984 operationeel is. Een te
ntroduceert haar be- ^et over een ..dramatische land te lanceren versie wordt
l vnlopnH inar aldnc ontwikkeling" omdat de kort daarna verwacht en een
1 - - - SSN-X-21 ^.zodanig verschilt luchtversie, waarschijnlijk
gezaghebbende Lon-
»e Jane's Defence Re-
van vorige Russische kruisra- voor bommenwerpers van
ketten dat het een aanvals- het type dat in het Westen
De Russische wapen te land is en bedoeld 'Blackjack' heet, op een later
L^^raket, de SSN-X-21, om te worden gebruikt tegen tijdstip in de jaren tachtig,
doelen op vaste grond in volgens Jane's. „De
plaats van tegen vijandelijke SSN-X-21 maakt elke Sow-
oorlogsschepen. Het nieuwe jetrussische onderzeeboot tot
torzaakt grote be
dheid onder de men-
si3hin
V>SI
het blad.
(in Washington die de Russische vvapen, dat kern- een potentieel" t7an7portmid-
iingen nemen, al- koppen kan transporteren del van strategische wapens",
van 200 kiloton, kan worden aldus
afgevuurd door elke Russi- blad.
het gezaghebbende
il we
t gel'
ën)
5 se)
lit di
tergi
et di
ni( onze correspondent
Gerard Kessels)
Over de hele
rw®el houdt hij lezingen
an lrdt hij door staats-
n v<jn ontvangen. Zijn
voor» heeft nog altijd ge
rings) Alleen binnen zijn
ttiëlepartij, de SPD, lijkt
heffi!ndskanselier Hel-
rotinrChmidt uitgepraat.
hij I zaterdag iri Keulen
•n m» het SPD-congres
ie kernwapens zijn
en£ iak houdt, weet
oor11?* dat medestanders
ïsvesen van de vierhon-
gedelegeerden
4 aan met een lantaarn-
Vrouwen
verklaren mannen
de oorlog
KOPENHAGEN Een
Deense organisatie, Vrou
wen voor Vrede genaamd,
heeft opgeroepen tot een
zwangerschapsstaking uit
protest tegen de komst van
de kruisraketten. De orga
nisatie vindt dat vrouwen
moeten weigeren nog lan
ger kinderen ter wereld te
brengen zolang de man
nen doorgaan met de
kern wapen wedloop.
Voor het Italiaanse parlementsgebouw werd gisteren gedemonstreerd tegen de kruisraketten. Op
het moment dat deze foto werd genomen was het nog rustig, later zouden er enkele rake klappen
vallen.
Roemenië adviseert
vernietiging Russische
kernraketten
WENEN Roemenië heeft
gisteren voor het eerst de Sov
jet-Unie met name genoemd in
een advies aan de supermo-
gendheden alle raketten uit
Europa te verwijderen. In een
rede riep president Ceaucescu
de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie op af te zien van
het plaatsen van nieuwe ra
ketten en reeds opgestelde ra
ketten weer te vernietigen.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME Het Italiaanse
parlement heeft zich gis
teren met royale meerder
heid akkoord verklaard
met de komst en de plaat
sing met de eerste van de
112 kruisraketten, die de
NAVO aan dit land heeft
toegewezen.
Voor de kruisraketten waren
de vijf regeringspartijen
(christen-democraten, socialis
ten, sociaal-democraten, repu
blikeinen, liberalen) en de ne-
o-fascisten, de meest pro-Wes
terse groepering in het Ita
liaanse parlement. Tegen was
de communistische oppositie.
Het Italiaanse parlement had
zich in december 1979 al uitge
sproken voor de komst van de
kruisraketten. Het debat van
de laatste dagen was dus ei
genlijk een doublure. Maar de
communisten (de tweede partij
in het land) wilden een nieuw
debat omdat de zaak van de
kruisraketten inmiddels tot
een nationale kwestie is uitge
groeid.
Het debat in de Kamer van
Afgevaardigden was er overi
gens een voor „intimi", zoals
enkele commentatoren het uit
drukten. Van de 630 Kamerle
den namen slechts tweehon
derd leden (van de oppositie)
de moeite voortdurend aanwe
zig te zijn. De regeringspartij
en kwamen alleen bij de stem
ming opdraven en lieten het
debat over aan hun woord
voerders. De lege zaal in het
parlementsgebouw vormde
een schril contrast met de situ
atie daarbuiten. Tijdens het
driedaagse debat hadden zich
op het plein voor het parle
ment grote groepen betogers
verzameld. In het handge
meen met de „ordetroepen"
werden flinke klappen uitge
deeld, ook aan het adres van
enkele demonstrerende Ka
merleden die zich tevergeefs
op hun parlementaire on
schendbaarheid beriepen.
In Straatsburg heeft het Euro
pees parlement zich uitgespro
ken voor het NAVO-dubbel-
besluit. Resoluties waarin de
NAVO werd opgeroepen de
plaatsing van de raketten uit
te stellen, werden van tafel ge
veegd.
Woorvoerder
Zamjatin benadrukt
standpunt Kremlin
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG De Sovjet-
Unie is niet geïnteresseerd in
een beperking van het aantal
nieuwe Amerikaanse atoomra
ketten in West-Europa. Vol
gens de Russen maakt het in
wezen geen verschil of er in
ons land 16 of 48 kruisraketten
worden gestationeerd. „Ons
enige doel is altijd geweest dat
die raketten er in het geheel
niet komen", aldus Lenonid
Zamjatin, lid van de Opperste
Sovjet (parlement Sovjet-Unie)
en de belangrijkste woord
voerder van het Kremlin, gis
teren tijdens een persgesprek
in Den Haag.
Volgens Zamjatin worden de
onderhandelingen in Genève
zinloos, zodra ergens de eerste
Amerikaanse raketten daad
werkelijk worden opgesteld.
Alleen uitstel van plaatsing
zou de besprekingen nog kun
nen redden. Het arriveren van
kruisraketten in Groot-Brit-
tannië begin deze week, is op
zich voor de Sovjet-Unie geen
reden nu al uit Genève weg te
lopen, zo viel uit Zamjatins
woorden af te leiden. Wel ziet
de Sovjet-Unie dit als een be
wijs van de eenzijdige uitleg,
die de Verenigde Staten geeft
aan het NAVO-dubbelbesluit.
Volgens Zamjatin is de rege-
ring-Reagan alleen geïnteres
seerd in het plaatsen van de
nieuwe raketten en niet in de
onderhandelingen daarover.
Zamjatin is leider van een
Sovjet-delegatie, die deze
week een bezoek brengt aan
de Tweede Kamer. Gistermid
dag spnek deze delegatie met
de vaste commissies in de
Tweede Kamer voor Defensie
en Buitenlandse Zaken.
delE:
:ho-
[een houden aan. De
zaterdag massaal stel
len tegen de plaatsing
Amerikaanse
kernwapens in West-Europa
en in de Bondsrepubliek. Aan
de basis heeft zich een ware
aardverschuiving voorgedaan.
De ene na de andere partij-af
deling heeft zich de afgelopen
maanden tegen de nieuwe ra
ketten gekeerd. Vaak una
niem. Zag het er een jaar gele"-
den nog naar uit dat de raket
ten voor een moordende strijd
in de partij zouden zorgen, nu
is duidelijk dat precies het te
gendeel gebeurd is. Voor de
SPD, bevrijd van de regerings
verantwoordelijkheid, hebben
de pershings en kruisraketten
gewerkt als een louterend bad.
Overspoeld door een beweging
die onder het gewone partij
volk aan de basis begon, heeft
de SPD een zelden vertoonde
eenheid gevonden.
Voor een groot deel van de
partij geldt wat Willy Brandt
dezer dagen zei. De partijvoor
zitter gaf openlijk toe dat hij
zich in 1979 met heel veel
moeite achter het NAVO-dub-
belbesluit geschaard had, om
dat hij Schmidt moeilijk kon
laten vallen. „Eigenlijk was ik
altijd al tegen dat duivels
tuig", aldus Brandt.
DEKSEL
Niettemin heeft de SPD tot de
afgelopen maanden gepro
beerd de deksel op de doos te
houden. Vanuit het hoofd
kwartier in Bonn gingen oeka
zes de deur uit, waarin er nog
eens aan werd herinnerd dat
de partij zich pas na afloop
van de laatste onderhande
lingsronde in Genève, tijdens
het congres in Keulen, vast
zou leggen. Maar de basis lapte
de afspraken aan zijn laars. De
partijtop kon op den duur niet
veel anders dan zich met de
stroom mee laten drijven. Dat
de SPD compleet „om" is be
wees Willy Brandt. Met zijn
toespraak tijdens de grote de
monstratie van 22 oktober in
Bonn bezegelde hij het ver
bond tussen de vredesbewe
ging en de SPD. De toespraak
was ook het definitieve af
scheid van de partij van de
ideeën van Schmidt.
De afgelopen maanden heeft
de oud-kanselier de pers ge
meden als de pest. iedereen
wilde hem aan de tand voelen
over de toespraak die hij in
Keulen tot de kameraden zal
richten. Schmidt houdt zijn
kruid nog even droog, al liet
hij vorige week in Singapore
weten dat de NAVO de nieu
we raketten toch moet plaat
sen.
KWAAD
Schmidt heeft zich verschrik
kelijk kwaad gemaakt over de
toespraak van Brandt tijdens
de Bonner vredesdemonstra
tie. Van zijn verachting voor
de partijvoorzitter heeft hij
geen geheim gemaakt. Even
schijnt hij overwogen te heb
ben een keiharde toespraak te
houden in Keulen om vervol
gens met vliegend vaandel te-
nonder te gaan. Schmidt heeft
echter begrepen dat hij daar
mee niet slechts de SPD, maar
vooral zichzelf schaadt.
Het partijvolk en Schmidt, zo
is te verwachten, zullen probe
ren een zware aanvaring te
vermijden. Iedereen beseft dat
Keulen het laatste grote optre
den van de oud-kanselier is en
dat hij daarna politiek eigen
lijk dood is. De partij is dan
ook bereid Schmidt een zeer
eervolle aftocht te bereiden.
Voor de man aan wie de partij
toch verschrikkelijk veel te
danken heeft zullen in Keulen
alle lopers worden uitgelegd.
Schmidt lijkt te beseffen dat
hij alle sympathie verspeelt als
hij al te scherp uithaalt. De
SPD zou het immers niet kun
nen verkroppen als haar oud-
-kanselier zich ontpopt tot de
beste advocaat van de rege-
ring-Kohl-Genscher-Strauss.
Kanselier Kohl laat toch al
geen gelegenheid voorbij gaan
om te betogen dat hij niets an
ders doet dan het potje koken
dat Schmidt op het vuur heeft
gezet.
RAKETTENKLOOF
Aangenomen wordt dat
Schmidt een gematigde toe
spraak zal houden, maar dat
hij de diepgaande meningsver
schillen niet toe zal dekken.
Het NAVO-dubbelbesluit zal
hij verdedigen. De man, die
tijdens een beroemd geworden
toespraak in 1977 in Londen
het bondgenootschap voor het
eerst attent maakte op de ra-
kettenkloof tussen NAVO en
Sovjet-Unie, blijft dus conse
quent.
Niettemin kunnen de Ameri
kanen een flinke schrobbering
verwachten. Schmidt vindt
dat zij zich niet bovenmatig
hebben ingespannen om in
Genève tot een resultaat te ko
men. Ook Kohl zal een tik
krijgen omdat die naar zijn
mening veel te weinig gedaan
heeft om de grootmachten te
porren voor een compromis.
De speelruimte tussen Oost en
West die hij, Schmidt, met
veel moeite had veroverd,
heeft Kohl weer verspeeld.
Maar zijn eigen partijgenoten
zal hij voorhouden dat ze in
1979 achter het NAVO-dub
belbesluit gingen staan, maar
nu terugschrikken voor het
tweede deel van dat besluit.
Het zal kortom een toespraak
worden zoals hij er al meer
heeft gehouden. „Helmut
Schmidt tegen de rest van de
wereld", zoals een weekblad
schreef.
UITHANGBORD
Na zaterdag is Schmidt niet
meer dan een uithangbord
voor de SPD. Terwijl opinie
peilingen in den lande nog
steevast uitwijzen dat de West
duitsers hem voor verreweg
hun beste politicus houden is
het onthutsend om te zien hoe
snel zijn invloed binnen de
partij afkalft. Daar is hij ook
zelf schuldig aan. Hoewel hij
in de Bondsdag zit, is het ge
wone parlementswerk te min
voor de wereldeconoom uit
Hamburg.
Hij is constant op pad.
Schmidt, die vond dat hij in
Bonn altijd onderbetaald werd,
is bezig met een grandioze in
haalmanoeuvre. Bij het bureau
Walker in New York kan hij
als spreker gehuurd worden
voor 20.000 dollar per optre
den. Hij spreekt voor mana
gers in Cleveland en Boston,
maar in Bonn laat hij zich niet
zieh. Dat heeft kwaad bloed
gezet, ook en iuist bij die par
lementariërs die hem vroeger
door dik en dun steunden.
•KE EN WISKE DE HIPPE HEKSEN
flrt dit vmt hun jt imj ttn uur X
urtrtn. /ooruil,SUihr. ih hoor urnj
dit $roep
BRUSSEL/ANKARA
De tien landen van de Eu
ropese Gemeenschap heb
ben gisteren het uitroepen
van een eigen republiek
door Turks-Cypriotische
leider Denktash scherp
veroordeeld. In de EG-
verklaring wordt de stap
van Turks-Cyrpus om
schreven als „een gevaar
lijke situatie in de regio".
Vanochtend is de Veilig
heidsraad bijeengekomen
om zich te beraden over
de Turks-Cvpriotische on
afhankelijkheidsverkla
ring.
Ook de NAVO heeft gisteren
zijn ernstige verontrusting
uitgesproken over de crisisi-
tuatie, die ontstaan is op
Turks-Cyprus. Maar de
NAVO heeft laten weten er
niets voor te voelen om be
trokken te raken bij een
eventueel gewapend conflict.
De onafhankelijheidsverkla-
ring van Turks-Cuprus heeft
de Turkse regering onaange
naam verrast. Toch heeft
Ankara de Turkse Republiek
van Noord-Cyrpus enkele
uren na het uitroepen van de
onafhankelijkheid al erkend.
Diplomaten in Ankara me
nen dat Turkije vijandige in
ternationale reacties te
wachten staan, waardoor de
druk op de reeds gecompli
ceerde betrekkingen met het
buitenland zal toenemen. Bo
vendien is de Turkse rege
ring niet gelukkig met de on
afhankelijkheid van Noord-
Cyprus, omdat dit voor bij
voorbeeld de Turkse Koer
den een voorbeeld zou kun
nen vormen. Toch zal Anka
ra er niet onderuit kunnen
de jonge Turks-Cypriotische
staat te steunen
Een
aardbeving
met een kracht
van 6,4 op de
schaal van
Richter heeft
gisteren op
Hawaii
aanzienlijke
schade
aangericht.ln
deze
supermarkt
werden talrijke
levens
middelen
letterlijk uit de
rekken
geschud.
Volgens de
politie hebben
zich geen
persoonlijke
ongelukken
