rinalê
weekpuzzel door dr. Pluizer
■HüiKWI
IMillilW
WETENSCHAPPEN
postzegels
t
mf
y oplossing vorige puzzel
m m m m
ts m i
o m
m m m m m
m
Ccidóc Gomunt
ZATERDAG 12 NOVEM1
De prijswinnaars van puzzel nr 44 zijn:
N. A. van Wijk, Jan van Houtkade 17, 2311 PC Leiden.
A. v. d. Voorn, Aak 45. 2377 CM Oude Wetering.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
NR. 45
CRYPTOGRAM
HORIZONTAAL:
1. Rebelse haan (13);
8. De botten zijn om te lopen (5);
9. Hij sprak kwaad over het rare staal (9);
11. Zo kunt u beter niet op het ijs komen (10);
12. Op de boerderij kan men steeds de domi
nee niet bereiken (4);
14. In deze streek kan men over het voordeel
niet veel vertellen (4);
15. Uiteindelijke bedrag dat men voor een
kasteel op tafel moet leggen? (8);
18. De verhoging voor de droogvloer heeft
veel te lijden van het stormweer (8);
19. Bloeiwijze van een omroepvereniging (4);
21. Bevel waardoor men hinder krijgt (4);
23. Hoogmoedig geëxplodeerd (10);
25. Die prikkeling ontstaat niet uitsluitend
door de kou! (9);
26. Hier verschijnt de oudere om de onheils
godin bij de halfgod te ontmoeten (5);
27. Door hem rollen de hoofden vlugger (13).
VERTICAAL:
2. Mooie vrouwelijke bokser? (9);
3. Dient per se als eerste te worden gepas
seerd om winnaar te worden (10);
4. Hoofddeksel dat als bewaarplaats voor vis
dient? (6);
5. De meid blijft hetzelfde (4);
6. Ik train hard voor een fraai resultaat (5);
7. Professioneel hardloper op de fiets (13);
8. Expositie van naaktmodellen? (13);
10. Zag u wat Els voor de ets terugkreeg toen
zij zo heimelijk deed? (6);
13. Afdeling voor bollebozen? (10);
16. Overblijvende zitplaats voor iemand die
er niet op gerekend had? (9);
17. Vindt u het geen fabeltje dat de poes te
speels is? (6);
20. Steven was ook aanwezig (6);
22. Voor een krats gespannen worden (5);
24. Het past hem geenszins de pas er zo in te
zetten (4).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 45 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
De WK-match
In de derde partij van de WK-
match is Jannes van der Wal
dicht bij de overwinning ge
weest. Een bewijs voor de stel
ling dat Wiersma al snel risi
co's ging nemen om de strijd te
forceren. Natuurlijk verkeerde
Van der Wal in het voordeel
dat hij aan 20 remises genoeg
heeft, in matches tegen Gant-
warg bevond Wiersma zich in
dezelfde situatie: hij moest
minstens een partij meer win
nen om de wereldtitel over te
nemen.
Toch lukte het Wiersma door
sprankelend spel Gantwarg op
de knieën te krijgen. Tegen
Van der Wal lukte Wiersma in
de eerste helft van de match
niet zo veel.
Van der Wal was op tijd in
vorm en bewees dat keer op
keer. In feite was het opmer
kelijk dat Wiersma al in de
derde partij in het nadeel
kwam. Dit gebeurde door het
volgende partijverloop (Van
der Wal heeft wit):
1. 32-28 19-23 2. 28x19 14x23 3.
33-28 23x32 4. 37x28
Al weer een partij met een op
merkelijke opening. De ruil
33-28 wordt op dit niveau zel
den gespeeld. 4. 10-14 5. 39-
33 5-10 6. 44-39 16-21 7. 50-44
11-16 8. 38-32 6-11 9. 43-38 18-23
10. 28x19 14x23 11. 49-43 10-14
12. 42-37 14-19 13. 47-42 13-18.
Een vreemde zet, vooral in
combinatie met de spelopbouw
die Wiersma later kiest. Meer
voor de hand ligt 12-18.
14. 32-28 23x32 15. 37x28 18-23
m SI
JS I
fcj» m
p a
H Hl JÉ
ÜJB O
li ib !i
VAN DER WAL
16. 42-37 23x32 17. 37x28 19-
24?! Het moet gezegd, Wiers
ma probeert van alles om zijn
tegenstander in verwarring te
brengen. Niettemin is het een
riskante voortzetting, zoals
blijkt.
18. 34-30 9-13 19. 30x19 13x24
20. 40-34 8-12 21. 34-30 2-8 22.
30x19 13x24 23. 45-40 4-9 24.
40-34 9-13 25. 44-40 12-18 26. 34-
30 7-12 27. 30x19 13x24 28. 40-
34 3-9 29. 34-30 9-13 30. 30x19
13x24 31. 39-34 Zie diagram.
Zwart heeft het in deze positie
niet gemakkelijk. Omdat Van
der Wal weigert op 26 te spe
len, waarna zwart 27 bezet, is
Wiersma's formatie rechts
vrijwel krachteloos.
31. 24-29 32. 34x23 18x29 33.
33x24 20x29 34. 43-39. Winst
kansen biedt de opbouw 35-30
PRIJSPROBLEEM (4)
38-32 en 41-37 waarmee voor
post 29 onder grote druk komt
te staan. Nu Van der Wal deze
unieke mogelijkheid achter
wege laat, bereikt Wiersma
behendig een gelijkwaardige
stand.
34.8-13 35. 41-37 21-26 36. 31-
27 17-21 37. 37-32 11-17 38. 48-
42 13-19 39. 42-27 12-18 40. 28-
23 19x28 41. 32x34 21x43 42.
39x48 18-23 43. 37-32 16-21 44.
35-30 17-22 45. 30-24 1-7 46. 46-
41 22-28 47. 41-37 21-27 48.
32x21 26-17 49. 48-42 28-33 50.
36-31 17-22 51. 42-38 33x42 52.
37x48 Remise.
In de negende partij kwam de
zelfde opening op het bord.
Daarin week Wiersma als eer
ste af met 13. 12-18. Van der
Wal koos toen voor 14. 33-29
en brengt daarmee de ruil 29-
24 in de stelling. 14. 7-12 15.
29-24 20x29 16. 32-28 23x32 17.
34x14 9x20 18. 37x28 4-9. De
overeenkomsten die er nog
met de derde partij bestaan
blijken uit de diagramstand.
Van der Wal kiest in de ne-
fende partij een andere weg.
9. 41-37 21-26 20. 37-32 26x37
21. 42x31 17-21 22. 46-41 13-19
23. 39-33 21-26 24. 41-37 8-13 25.
43-39 2-8 26. 40-34 19-24 27. 44-
40 11-17 28. 31-27 17-22 29.
28x17 12x21 30. 48-43 18-23 31.
33-28 13-19 32. 38-33 8-13 33. 34-
29 23x34 34. 40x29 20-25 35.
29x20 15x24 36. 45-40 13-18 37.
40-34 9-13 38. 34-30 25x34 39.
39x30 18-23 40. 37-31 26x37 41.
32x41 21x32 42. 28x37 Zo
maak je remise.
Prijsprobleem (4)
Aanvallen en verdedigen was
het onderwerp van de vierde
les in de tv-cursus dammen
die de AVRO elke vrijdagmid
dag (Nederland 1, 17.00 uur)
uitzendt. U zult zien dat aan
vallen niet altijd goed is. In
het vierde prijsprobleem moet
gebruik worden gemaakt van
de meerslagregel. Stuur de op
lossing, een verrassende com
binatie, uiterlijk zondag op
naar AVRO Academie, Post
bus 700, Hilversum. Volgende
week vrijdagmiddag worden
de prijswinnaars bekend ge
maakt. De hoofdprijs per ron
de is een damcomputer die
door de KNDB is beschikbaar
gesteld.
Oplossing prijsprobleem (3)
met zwarte schijven op 21, 23,
27 en 31 en witte schijven op
16, 33, 36, 41: 41-37 31x42 33-28
23x32 36-31 27x36 16x47!
door
L. Hofland
Europacup
Is bij voetballen de Europacup
voor landskampioenen de be
langrijkste trofee, in de
schaaksport is nauwelijks be
langstelling voor dit gebeuren.
Niet onlogisch als men be
denkt dat voetballen een
teamsport is, waardoor de ex
terne kompetitie meer nadruk
krijgt. Door de vele individue
le wedstrijden bij het schaken
krijgt de clubkompetitie van
zelfsprekend minder aandacht.
In de eerste ronde ziet men,
net als bij voetbal, vaak mon
ster-overwinningen. Zo won
Burevestnik Moskou met maar
liefst 10 1/2-1 1/2 van De En
gelse club „Rugby". Nu moet
gezegd worden, dat de Engelse
club niet gesponsord wordt,
waardoor de sterkere Engelse
spelers niet van de partij wa
ren. In het Oostblok werkt dat
anders, daar willen de goede
grootmeesters dolgraag een
ekstra uitje naar het Westen.
De clubs uit die regionen ver
schijnen dan ook op volle
sterkte. Het bepaald niet
zwakke Ausria Wien moest
dat ondervinden tegen een
club uit Sofia. Er deden bij de
Bulgaren maar liefst vier
grootmeesters en twee mees
ters mee; de 7 1/24 1/2 ne
derlaag was daarom eervol te
noemen. Verrassend was ver
der de grote moeite die „Parti-
zan" uit Belgrado had met het
Schotse Clubje „Castlemilk";
er werd met slechts 6 1/2-5 1/2
gewonnen. De Nederlandse
vertegenwoordiger „VOL-
MAC" uit Rotterdam was vrij
in de eerste ronde en moet in
de tweede ronde aantreden te
gen Partizan. Als VOLMAC in
staat is al zijn kopstukken op
te stellen (Korchnoi, Timman,
V.d. Wiel. Böhm, R. Kuijf en
V.d. Vliet), dan is het een se
rieuze kandidaat voor de Cup.
Wat de resultaten van de
teams betreft zijn er verder
geen verrassingen te melden.
Individueel echter zijn er al
tijd een paar cracks te vinden
die de zaken te nonchalant op
nemen. Zo verloor de Russi
sche topgrootmeester kansloos
van de totaal onbekende En
gelsman Arkell en de Bulgaar
se grootmeester Ermenkov
werd van het bord gezet door
een Oostenrijkse hoofdklasser
in een niet onaardige partij.
Miniböck-Ermenkov.
Philidorverdediging.
1. e4 e5 2. Pf3 d6 3. d4 exd4
In kombinatie met ..g6 wordt
de Philidor zo alleen nog maar
gespeeld. Niet goed is 3... Pd7
4. Lc4 c6 5. 0-0 Le7 6. dxe5
dxe5 7. Pg5! Lxg5 8. Dh5 g6 9.
Dxg5 met voordeel voor wit
vanwege het loperpaar.
4. Pxd4 g6 5. Pc3 lg7 6. Le3
Pf6 7. Dd2 0-0 8. 0-0-0 Pc6 9. f3
Pxd4.
Onderschat de witte aanvals-
kansen, beter is 9... Te8 als in
Unzicker-Keene, Moskou 1977.
Dit om na Lh6 de sterke loper
met Lh8 te behouden.
10. Lxd4 Le6 11. Kbl a6 12.
h4 c5 13. Le3 Da5?
Vermoedelijk heeft Ermenkov
A A
ri. A
A'
a A
A A A
A a A
d£
vat
zich te veel bezig gehouden
met de gunstige gevolgen van
14. Dxd6?, zwart wint dan ge
forceerd met 14... Pxe4ü 15.
fxe4 Lxc3 16. bxc3 Dxa2+ 17.
Kcl Da3+! 18. Kd2 (18. Kbl
La2+ en 19... Lb3+) Td8 enz.
De dame kon echter niet in de
verdediging gemist worden,
bovendien moet in sommige
varianten de witte loper van
c4 worden gehouden; aange
wezen was daarom 13... b5.
14. Lh6 Tfd8 15. Lxg7 Kxg7
16. h5 Pxh5.
Leidt regelrecht tot een verlo
ren stelling, maar ook na het
sterkere 16... Dc7 17. g4 b5 18.
hxgÖ fxg6 19. g5 (19. Dh6+ kg8
20. g5 Pe8 schaalt een tempo,
omdat nu... Dg7 vervelend is.)
19...Pe8 20. Dh2 Kg8 21. f4 Df7
22. f5! heeft wit een kansrijke
stelling.
17. g4 Pf6 18. Dh6+ Kg8 19.
g5 Ph5 20. f4!
Zie diagram.
Een klassieke aanvalsstelling,
bekend o.a. uit Koni
sche systemen of de Si<
drakenvariant. Zwarts
kansen tegen de witte
zijn nog in een emïtn
stadium, vandaar dat Ifiet
gedwongen zijn
neemt tot een wanho^;
De witte dreiging is 2 ;rt(
volgd door Txh5 en f6
dekbaar mat.
20... Pg3 21. Dxh7+
Dh8+ Ke7 23. Df6+
Lh3!
Wit wil de partij graag
beëindigen: 24... Pxhl
Kc6 26. Lxe6 en de zwf tr
ning zit in een matnet
24... Kc6 25. Lxe6
Th7 Kb6 27. De7 Db4
Zwart geeft het op.
In wedstrijd Straatsbi
(W.Dld.) (2 1/2-9 1/2)
de, in Duitsland
Tsjech Hort een aardii
tegen de zwakke Pools
meester Kuligovski.
Kuligovski - Hort. I"ho
Réti-opening. v
1. Pf3 d5 2. c4 d4 3. g3fn
Lg7 5. Lb2 a5 6. a3 (S-
De7 8. Pbd2l? Pf6 9. (ijl.
10. 0-0 Td8 11. Tel (hui
axb4 Txal 13. Dxal Fn
La3 Da5 16. Tbl Pfd7
(hier komt de toren i^ij
lijkheden, na 16. c4
door Pc4 zou wit vo£ar'
kompensatie voor de ptw'
ben. Na deze zet komt®&
er niet meer aan te py!ee
16... Da7 17. Pb3 b6 «8 1
Dxal 19. Pxal Pc5 PZ1Ê
Pa4 21. Tb3 Ld7 22.
spaart Hort nog wat
sche problemen) 22.
Lfl La4 24. Tb2 Lb3
Te8 27. Ta8 Lxc2.
Wit geeft het op.
De vierde kleur
Er hebben mij nogal wat vra
gen bereikt over het gebruik
van de zgn. vierde kleur. En
zonder daar nu diepgaand
theoretisch op in te gaan, wil
ik daar best het een en ander
over kwijt. Wie er meer, zo
niet alles, over wil weten, kan
terecht in de uitgebreide brid
gebibliotheek. Wat de Neder
landstalige betreft bijv. de
„bridgebijbel" („Het grote
bridgeboek") van Gertjan
Förch of „Het moderne Acol-
boek" van Sint/Sehipperheyn.
De meest simpele vorm van de
vierde kleur is de biedserie:
zuid noord
1 KI 1 Ru
1 Ha 1 Sch
en de vraag of deze biedserie
forcing is, wordt niet door een
ieder hetzelfde beantwoord.
Als vuistregel voor bridgers
die nog niet zoveel ervaring
hebben met de vierde kleur,
zou ik willen geven:
De vierde kleur is op
éénhoogte niet forcing
tweehoogte rondeforcing
driehoogte mancheforcing.
Natuurlijk zijn er ook andere
mogelijkheden, maar op deze
manier is het in het begin het
eenvoudigst te hanteren.
Dekking
Op tweehoogte is de vierde
kleur in de meeste gevallen
bedoeld om te informeren
naar een dekking in die kleur.
A V9 8
B2
O 10974
II 106
Als uw partner opent met 1
harten u 1 schoppen
partner 2 klaver, kunt u met
bovenstaande hand met 2 rui
ten (vierde kleur) vragen naar
een ruitendekking, bijvoor
beeld met het oog op het spe
len van een sans-atout-con-
tract.
de-kleurconventie. Maar wat
moet je doen in dezelfde
biedserie met
B2 B 2
OAV863 nf <?AV863
O B63 O V63
A B 9 7 A V9 7
B2
ÜAV862
O H6
V984
zal hij gehoorzaam 2 SA ant
woorden en als hij
♦B2
A V863
OAB
A983
heeft? Dan zal hij 3 SA moeten
bieden, aangevend een ruiten
stop èn overwaarde. De vier-
dekleurbieder zal in dit geval
namelijk op 2 SA passen en
dat kan met de laatste geza
menlijke handen nooit de be
doeling van een biedserie zijn,
met de eerste combinatie wel.
Steunen van de vierde
kleur
Bovenstaande handen vormen
nauwelijks een probleem bij
het beantwoorden van de vier-
Met de eerste hand lijkt 2 har
ten eigenlijk een zeskaart
aangevend het minst slech
te bod, met de tweede hand
komt het ophogen van de vier
de kleur in aanmerking (3 rui
ten dus na 2 ruiten) en dat
geeft aan een redelijke hoe
veelheid honneurpunten met
een halve of twijfelachtige
stop in de vierde kleur. Op
deze biedhoogte lukt dat uit
stekend, een niveau hoger zou
je meteen de magische 3 SA-
grens overschrijden.
De vitale kaart
Tenslotte is de vierde-kleur-
conventie (moet op de sys-
teemkaart vermeld staan!) in
bijzondere gevallen ook zeer
geschikt om achter het bezit
van vitale kaarten te komen.
AHxx
Uw partner opent 1 harten
u 1 schoppen partner 2 kla
ver. Als u op dit moment 2
ruiten biedt (vierde kleur),
heeft u de unieke kans om
achter de aanwezigheid van
ruitenheer te komen, een zeer
vitale kaart in het kader van
uw slemaspiraties. Als partner
inderdaad 2 SA biedt, biedt u 3
harten, een bod dat in deze
biedserie 100% forcing is
(waarom zou u anders de vier
de kleur geboden hebben?),
waarna u via de grand slam
forcing (5 SA) kan informeren
naar het bezit van aas èn heer
van harten, want dat zijn ver
volgens de enige honneurs die
u nog interesseren. Op die ma
nier heeft u zeer verantwoord
de juiste honneurs opgespoord
om in zeven harten te kunnen
eindigen.
Agenda: 19 nov. Open drive
Hillegomse B.C. (eerste lus
trum) - 02520-16762/16233; 25
nov. Nieuwkoopse Palingdrive
- 01725-2602; 26 en 27 nov. Ca-
ransa viert, toern. Amsterdam
Hilton (vrijdag 25 nov. 20.00
uur vugraph-wedstrijd).
Correspondentie over deze ru
briek: p/a Leharstraat 10, 2162
AC Lisse.
Studie: gevolgen kernoorlog
nóg dramatischer
Een kernoorlog heeft nóg dra
matischer gevolgen voor de
dampkring dan tot nu toe
werd aangenomen. Dat blijkt
uit een studie („Duisternis bij
heldere dag") van prof. Paul
Crutzen van het Westduitse
Max Planck-instituut.
Crutzen bestudeerde met de
Amerikaanse hoogleraar John
Birks de uitwerking van een
treffen tussen oost en west,
waarbij minder dan de helft
van dekernwapens gebruikt
wordt. De 2 komen tot heel
andere inzichten dan officiële
Amerikaanse studies, die hier
mee achterhaald zouden zijn.
Crutzen en Birks voorspellen
èen bijna complete duisternis
op het noordelijk halfrond, tot
een maand na een treffen met
kernwapens. De temperatuur
zal zelfs in de zomer tot rond
het vriespunt dalen. Het mete
orologisch evenwicht wordt
totaal verstoord. Bij gebrek
aan zonlicht wordt al het plan
tenleven grondig aangetast en
de hongersnood neemt daar
door catastrofale vormen aan.
De op grond van een studie
van de Amerikaanse academie
van wetenschappen aanvaarde
theorie, dat de bij een kern
oorlog vrijkomende massa's
stikstofoxyden de bovenste
laag van de dampkring berei
ken en daar de ozonlaag aan
tasten, gaat volgens Crutzen
niet meer op.
Het oude onderzoek ging uit
van kernwapens met een
kracht van 1-10 megaton.
Naast enkele grote kernwa
pens bestaat het arsenaal nu
vooral uit kleine en middel
grote wapens met een kracht
van 100-500 kiloton. De situa
tie wordt daardoor heel an
ders, omdat vuurballen van
kleinere wapens niet hoog in
de stratosfeer terechtkomen,
maar in de lagere troposfeer
blijven hangen.
Daar veroorzaken grote hoe
veelheden stikstofoxyden, met
de in de atmosfeer aanwezige
koolmonoxyden en koolwater
stoffen een fotochemische
smog. Hieruit komen schade
lijke prodükten voor. En de
hoge concentraties ozon die
zullen ontstaan, zijn sterk gif
tig. Bij de mens veroorzaken
ze een ernstige aantasting van
de slijmvliezen, hoofdpijn,
misselijkheid en ademnood.
Ook treedt beschadiging van
de longen op.
De ozonconcentraties versto
ren de plantengroei. Volgens
Crutzen zou de nu al toene
mende hoeveelheid ozon in de
atmosfeer wel eens de oorzaak
kunnen zijn van de inmiddels
omvangrijke sterfte van bos
sen. De miljoenen tonnen stik
stofoxiden, koolmonoxide en
koolwaterstoffen komen na
een kernwapenconflict vrij bij
de grote branden, die overal
ontstaan. Een miljoen km2 bos
wordt door het vuur verteerd.
Een miljard ton fossiele brand
stoffen, die overal liggen opge
slagen of verwerkt worden,
zal in vlammen opgaan of ge
deeltelijk onverbrand in de at
mosfeer terecht komen. 4 Mil
jard ton planten en gewassen
zal volledig verbranden. In de
steden en industriegebieden
zal 10 miljard ton aan houtcon
structies en 500 miljoen ton
kunststoffen door brand wor
den verwoest.
Als gevolg van deze branden
-wordt de atmosfeer met 300
miljoen ton vervuilende stof
fen waarvan een derde roet
belast. Zo'n 60 miljoen km2
land wordt bedekt met een
wolkendek van rook en roet,
dat bijna al het zonlicht weg
neemt. Crutzen heeft bere
kend dat een maand lang
hoogstens 10, maar waar
schijnlijk niet meer dan 1%
van het zonlicht tot op de aar
bodem zal doordringen.
En in deze duisternis kunnen
de temperaturen op de grond
zelfs tot onder het vriespunt
dalen. In de hogere lagen van
de troposfeer zal de tempera
tuur echter sterk toenemen.
Daarmee wordt de normale
temperatuurhuishouding van
dit deel van de dampkring
omgekeerd. Het meteorolo
gisch evenwicht wordt ver
stoord, wat invloed heeft op de
vorming van wolken en neer
slag.
Als gevolg hiervan zal de stof-
en roetmassa veel langer in de
lucht blijven hangen dan nor
maal, waardoor het nog lange
tijd donker zal blijven. Het ge
brek aan zonlicht en de zeer
lage temperaturen zullen de
ecologische kringlopen danig
verstoren. Zowel van het plan
tenleven op het land als het
plankton van de oceanen zou,
weinig levensvatbaarheid
overblijven. Overlevenden
van een kernoorlog zullen een
levensonvriendelijke omge
ving aantreffen, waarin voed
selvoorziening bijna onmoge
lijk wordt.
Nog een dramatisch gevolg
van de massale rookontwikke
ling is de afzetting van deeltjes
roet en stof op de met sneeuw
en ijs bedekte oppervlakten.
Ondanks dalende temperatu
ren op aarde zullen de
sneeuw- en ijslagen onder de
afdekkende zwarte massa snel
smelten. Dit zal grote overstro
mingen teweeg brengen.
Het onderwerp „200 jaar bal
lonvaart" is al enkele keren in
deze rubriek aan de orde ge
weest. Dit vanwege het feit,
dat 200 jaar geleden een
schaap, een hond en een eend
de eerste luchtreizigers waren.
Tal van landen wijden er post
zegels aan. Zo ook Suriname,
waar op 19 oktober een uit zes
zegels bestaande serie ver
scheen. Deze serie blijft in de
verkoop tot en met 14 decem
ber.
Op een zegel van 5 c ziet men
de eerste luchtreizigers, het
schaap, de hond en de eend,
zoals die in 1783 het luchtruim
kozen. De zegel van 10 c geeft
een beeld uit het jaar 1783. In
dat jaar, op 21 november, wer
den d'Arlandes en Pilatre de
Rozier de eerste aëronauten.
Op 1 december 1783 werd de
eerste waterstofballon van
Jacques Charles opgelaten. Dit
beeld is te zien op de zegel van
40 c. Minister Gambetta ver
trok op 7 oktober 1870 door
middel van een ballon uit het
omsingelde Parijs. Dit wordt
getoond op de zegel van 65 c.
Vervolgens nu een wat recen
ter voorval op een zegel van
70 c: de Transatlantische reis
van de Doublé Eagle II op 11
augustus 1978. Tot slot een ze
gel van 80 c die een beeld
toont van het jaarlijkse inter
nationale ballonfestival te Al-
burquerque in de USA. De ze
gels werden in vier kleuren-
offsetdruk vervaardigd door
Joh. Enschedé en Zonen te
Haarlem.
Ook op de Kaaiman Eilanden
wordt aandacht gegeven aan
de eerste vlucht met een hete
luchtballon door de gebroeders
Montgolfier in 1783. Men
bracht hier een serie van vier
postzegels in de waarde van 3
c, 10 c, 20 c en 40 c. Hier ech
ter geen beelden van luchtbal
lonnen, maar moderne vlieg
tuigen. Men heeft dit gedaan
om de vooruitgang op lucht
vaartgebied te illustreren. Zo
ziet men op de zegel van 3 c
een Cessna, bestemd voor het
bespuiten van gebieden waar
veel muskieten voorkomen.
Met dit programma van be
spuiten werd in dit gebied in
1971 een begin gemaakt. Op de
zegel van 10 c ziet men èen
CÏTTA DHL VATICAN O
de
Catalina watervliegtuig, ge
naamd „Santa Maria", het eer
ste vliegtuig dat hier landde
en wel op .28 november 1952.
De zegel van 20 c draagt een
afbeelding van een Boeing 727,
zoals die dienst doet bij de
Cayman Airways Ltd. In 1982
werden deze toestellen in
dienst genomen en vliegen
tussen Houston Texas, Miami
Florida, Kingston en Grand
Cayman. Voor kortere vluch
ten maakt de Cayman Air
ways Ltd. gebruik van de
Hawker Siddeley 748. Dit toe
stel is afgebeeld op de zegel
van 40 c.
Het ontwerp voor deze zegels
werd vervaardigd door Harri
son Studio. De zegels werden
gedrukt door „The House of
Questa" in Engeland.
De Bahama Eilanden volgden
het voorbeeld van de Kaaiman
Eilanden met zegels die af
beeldingen van vliegtuigen
dragen. Ook hier vier zegels:
een zegel van 10 c draagt de
afbeelding van een Catalina-
vliegboot. Een AVRO Tudor
200 jaar balloni'",
in beeld
IV is te zien op een ze£ v
25 c. Nog een AVRO,
de Lancastrian, is te ziei?1*
zegel van 31c. Tot slota
gel van 35 c met de afbf
van de Consolidated C
dore. Ook deze zegels
ontworpen door
waar de zegels ook wen
drukt.
Ter gelegenheid van
toonstelling van Vati
kunstschatten in de Vei J.
Staten bracht de posrlQ|
van de Vatikaanse Sta
miniatuurvelletje met
ciale postzegels in de veie
Deze zegels hebben een
de van 150 1.. 200 1., 350
1., 500 1. en 1200 1. Boi
het velletje staat de teksP'
ta del Vaticano" en k^1-'
onderaan, „The Vatica
lections: The Papacy ai
USA 1983". Naast de
prijkt het pauselijk wa|
een afbeelding van de
van Belvedère. Op de
zegel (150 1.) ziet me
Griekse beker waarop 0
en de Sfinx. De zegel v
1. toont een Etruskisch
Votiefbeeld van een kin
marmeren beeld van
Augustus is te zien op d(
van 350 1. Eveneens eei
meren beeld, maar nu
Goede Herder, is afgel
de zegel van 400 1. De
van 500 1. toont een sch
van Gentile da Fabrian
naamd „St.Nicolaas di
schip redt". Het schilder
Heilig Aangezicht" van
ges Rouault wordt geto<
de zegel van 1200 1.
Het velletje kwam op
vember in de verkoop,
met twee speciale lucht|
gels in de waarde van
en 5000 1. Deze zegels
uitgegeven naar aa
van het Wereldcommun
jaar. Op de zegel van
ziet men een schilderij
Sixtijnse kapel, genaamt
zes legt de wet uit a?
volk". De zegel van
draagt als afbeelding een |r
lin, ontworpen door R<
met als naam „St.Paulus
kent te Athena". De
werden ontworpen door
Vangili. Het drukken
zegels was in handen
Italiaanse Staatsdrukke
Rome.
,Z(
anl
d 7
;ei
j
rbe
'lie
