finale
ir
weekpuzzel door dr. Pluizer
postzegels
WETENSCHAPPEN
A®
1 M
D
ir if li
^«^hi
Viiji
oplossing vorige puzzel
NR 44
KRUISWOORDRAADSEL
CaidócQowiant
Dé prijswinnaars van puzzel nr 43 zijn:
D. van der Voort, Klavertuin 1, 2317 ND Leiden.
Jac Straathof, Gelderswoudseweg 3, 2735 PB Gelderswoude.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Horizontaal: 1. zonder blos; 5. retour; 8. fraai
getekend dier; 12. kostbare stof; 13. strijdperk;
14. muziekinstrument; 16. verzamelboek; 19.
sleepnet; 21. draaikolk; 22. boomloot; 23. bil-
jartstok; 25. loon van scheepsvolk; 26. niet
dik; 27. dier met koud bloed; 29. vadsig; 31.
toiletartikel; 32. bovenbouw v.e. wagen; 33.
dwaas; 35. veerkracht; 37. gebod; 39. geldstraf;
41. verfplankje; 44. rund; 45. uitroep; 46. mo
torschip (afk.); 48. muzieknoot; 49. beoorde
laar; 50. kapperswinkel; 51. muzieknoot; 52.
heer (afk); 54. dieregeluid; 55. bouwkundig
ingenieur (afk.); 56. paardegebit zonder stang;
59. opschrift v.e. boek; 62. bij elkaar; 64.
glansloos; 66. oogholte; 67. hemellichaam; 68.
zangstem; 70. gewricht; 72. snijwerktuig; 73.
vallei; 75. tegenstander; 77. wolvlokje; 79.
halsdoek; 80. bevlieging; 81. zeer harde wind;
83. losgeraakte draad v.e. weefsel; 85. argu
ment; 86. hoge schoen; 87. tegenstelling van
oorlog; 88. kapgebint; 89. familielid; 90. rang
telwoord.
Verticaal: 1. lichtgoudkleurig; 2. vertrouwe
lijk; 3. wild zwijn; 4. vistuig; 5. torenomgang;
6. waterbewoner; 7. etensketel; 8. verplaat
sing v.e. schaakstuk; 9. onvergelijkelijk; 10.
grote houten loods; 11. plant; 15. uitroep; 17.
luitenant (afk.); 18. klein kind; 20. plant; 22.
boom; 24. tijdmaat; 27. tuimeling; 28. kraai-
achtige vogel; 30. boom; 32. wapenstilstand;
33. op die manier; 34. sportevenement (afk.);
36. vuurwapen; 37. gebogen deel; 38. wijdma-
zige sluier aan een dameshoed; 39. deel v.e.
wijk; 40. brandverf; 42. bloem; 43. vis; 45. uit
roep; 47. soort schop; 53. deel v.e. boom; 57.
fraai; 58. muzieknoot; 60. persoonlijk vnw.;
61. boom; 62. bundel; 63. verdieping; 65. Euro
peaan; 67. telwoord; 68. grondslag; 69. lange
brede damessjaal; 71. behoefte aan drinken;
72. kaasjeskruid; 73. bedrijver; 74. jaargetijde;
76. land in Azië; 78. per adres (afk); 79. lid
woord; 80. toespraak; 82. niet glimmend; 84.
niet grof; 85. redactie (afk.).
Welke 2 sleutelwoorden vormen de
letters uit de vakjes 50, 11, 53, 6, 40, 69,
40, 48, 87, 2 en 28, 75, 89,. 63, 29, 81, 74,
45, 77, 7?
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 44 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
Z
Een paar rubrieken geleden
heb ik iets aangehaald uit 'Not
only chess' van Gerald Abra
hams, namelijk dat schakers
stuk voor stuk een andere 'af
wijking' hebben en bridgers
niet. Hun leven wordt zozeer
ingenomen door bridge, dat ze
daar geen tijd meer voor heb
ben. Daaraan moest ik denken
toen ik het bericht las van het
'overlijden, op 81-jarige leeftijd,
van de beroemde Hongaarse
pianist/bridger György Fe-
.renczy, die onder meer met
het Hongaarse team in 1938
het Europees kampioenschap
w'oti. Ferenczy was een brid
gende pianist en aat klopt dus
geheel en al met het axioma
van Abrahams. Wij hebben
binnen onze landsgrenzen ook
zo'n bridgende pianist, nl.
Reinbert de Leeuw en brid
gende schakers hebben we ge
noeg: Jan Hein Donner, Rob
Hartoch, Gert Ligterink, om
er eens een paar te noemen.
Frans Borm komt in de rich
ting van de bekende uitzonde
ring op de regel. Nadat hij top
schaker was is hij daarnaast
doorgedrongen in het topbrid-
ge; met als partner René
Zwaan en als nevenpaar Chris
faiemeyer en Gerben Kingma
vormt hij het eerste viertal
van ABC, dat momenteel dui
delijk op weg lijkt om terug te
keren naar de meesterklasse.
In dit opzicht lijkt Frans Borm
e'nigszins op Alan Truscott: die
was topschaker voordat hij
topbridger werd, maar op dat
moment staakte hij zijn
.schaakactiviteiten voor het
grootste deel.
Als je eenmaal bridger bent -
we redeneren nog steeds vol
gens de Wet van Abrahams -
is het moeilijk om op een an-
„der vlak tot grote hoogte te ge
raken. Je hebt dan geen tijd
meer - of niet meer de juiste
geestesgesteldheid - om je an
dere afwijkingen te permitte
ren.
De partner in dwang
Van György Ferenczy laat ik
u een spelletje zien uit 1936,
uit de beginperiode van bridge
als wedstrijdsport, toen Honga
rije nog een van de toonaange
vende bridgelanden van Euro
pa was. In 1935 was Hongarije
nog tweede geworden tijdens
de EK ook met György in de
gelederen.
Z/-
H V 7 6
tf 1042
O AV96
74
943 N B1052
tf AH753 w o 88
0842 z O H7
102 B9852
A 8
tf V9 6
O B 10 5 3
AH V6
György zat zuid en opende
met 1 klaver, noord 1 schop
pen, zuid 2 SA en noord 3 SA,
waarna west startte met har
ten 5, via de boer voor zuids
vrouw. Menigeen zou trachten
de negende slag binnen te ha
len via de ruitensnit, maar dat
is natuurlijk niet aan te raden,
aangezien west (met waar
schijnlijk een vijfkaart harten
met aas-heer) met ruitenheer
na 1 klaver wel 1 harten zou
hebben gevolgd!
Heeft u al begrepen wat Fe
renczy in 1936 naspeelde in
slag twee? Juist, een kleine
harten. De westspeler incas
seerde zijn vier hartenslagen,
waarmee hij zijn partner fi
naal in dwang speelde, aange
zien hij maar liefst tien kaar-
Niet louter bridge
ten vast moet houden: vier
schoppen, vier klaver en rui
tenheer gedekt. Na wests har
tenkwartet kon zuid dus met
gemak aan negen slagen ko
men.
Anno 1983 is dit al een goede
actie, alhoewel wij dit soort
speelfiguren dagelijks kunnen
tegenkomen in de uitgebreide
bridgeliteratuur die te koop is
en de problemen meer liggen
in het vinden van de situaties
waarin een en ander toegepast
kan worden. Anno 1936 was
dit in ieder geval een zeer
fraai staaltje. Immers, als west
zijn hartenslagen niet mee
neemt, krijgt hij ze nooit meer
en als hij er een of twee min
der meeneemt, kan zuid rustig
ruitenheer afgeven, aangezien
oost-west dan geen communi
catiemiddelen meer hebben.
Deze speelwijze slaagt zelfs als
west een 4504-verdeling zou
hebben gehad, want na het in
casseren van de harten kan
zuid dan west zelf in dwang
brengen door het spelen
van.ruitenaas.
Verrassende dummy
Een tijdje geleden deed zich in
de Leidse parencompetitie
(hoofdklasse) een biedserie
voor die nogal wat stof deed
opwaaien en aangezien ik daar
zelf een van de 'hoofdrollen'
in vervulde, is het misschien
wel aardig het even te memo
reren.
Mijn partner noord was gever
en noord-zuid waren kwets
baar. Noord opende met 1 SA
(1517) en met
8
tfV9853
OHV4
H853
bood ik na oosts pas 2 ruiten,
een transfer voor harten, met
het plan om na noords 2 har
ten 3 klaver na te bieden,
waarna mijn aandeel in dit
bied verloop voorbij zou zijn.
Dit pakte alles wat anders uit,
want na 2 ruiten volgde west
met 3 schoppen - pas bij noord
- waarop bij oost zelfs 4 schop
pen kwam.
Wat moet zuid? Passen, dou
bleren of toch nog een keer
bieden? Oost-west hadden
onze manche gestolen en ge
zien de bieding had ik zo'n
idee dat 4 schoppen geen vier
down zou gaan. Met andere
woorden: onze manche was
gestolen en ik besloot te trach
ten dat recht te zetten door 5
klaver te bieden: alles of niets.
Na pas - pas - volgde bij óóst
een doublet en na de schop
penstart verscheen op tafel:
A75
tf H6
0,8 3
♦AVB972
en dat was natuurlijk een ver
rassing, niet alleen voor west
en oost, maar ook voor leider
zuid, die moeiteloos zijn elf
slagen binnen kreeg voor een
volle top (+750).
Noch oost noch west riep de
arbiter, maar een tijd later
bleek deze kamikaze-actie ze
toch nog hoog te zitten en he
lemaal onbegrijpelijk is dat
niet. In een aantal gevallen
zou zuids beslissing zeker tot -
200 (of meer) hebben geleid en
in een parenwedstrijd moet je
zo'n risico wel eens nemen.
Noord mag uiteraard, uitgaan
de van een 1 SA-opening van
1517, doen wat hij (in dit ge
val: zij) wil, wanneer het maar
niet 'systematisch' wordt.
AGENDA: 12 nov. Skol-toer-
nooi Breda (076-
871542/872523), 26 en 27 nov.
Caransa viertallentoernooi
Amsterdam (25 nov. 20.00 uur
vugraph-wedstrijd Frankrijk-
Amerika), 10 dec. Heuvelrug-
toernooi De Bilt.
Correspondentie over deze ru
briek p/a Leharstraat 10, 2162
AC Lisse.
De organisatoren van het In-
terpolistoernooi zouden na ze
ven toptoernooien er verstan
dig aan doen een formule te
bedenken, waarbij het publiek
meer aan hun trekken zou ko
men. De vele duizenden gul
dens, die dit verzekeringscon
cern in één enkel toernooi
pompt, moeten toch een schat
aan fraaie schaakpartijen kun
nen opleveren. Helaas werken
de ideale voorwaarden, zowel
financieel als speelgelegen-
heid, eerder tegen dan mee
aan het bevorderen van de
vechtlust. Ook het verschil
wat aangebracht is tussen twee
remises van een speler of een
winst- en verliespunt (bij re
mise 400.- bij winst 1.000.-
en bij verlies ƒ200.-), werkt
niet of nauwelijks. Veel top-
spelers faken na een nederlaag
enigszins uit hun evenwicht,
daarom zullen ze voor een
paar honderd gulden, in een
toernooi waar vele duizenden
al in de tas zitten, niet dat risi-
ko lopen.
Als de organisatie wil vasthou
den aan de hoge kategorie van
het toernooi en de vechtlust
bevorderen, dan zijn er m.i.
twee redelijke mogelijkheden.
De eerste is het speculeren op
de hebberigheid van de mens,
dus ook de topschaker. Dat wil
zeggen géén lukratieve start-
gelden en puntengelden, maar
irj plaats daarvan vette geld
prijzen. Bijvoorbeeld een eer
ste prijs van ƒ30.000.- snel te
ruglopend naar een laag be
drag, volgens het simpele prin
cipe: „wie goed speelt krijgt
veel, wie slecht speelt krijgt
niets". Een betere mogelijk
heid is louter vechtschakers
uit te nodigen. Bijvoorbeeld
een dubbelrondige zeskamp
(beter nog een achtkamp) met
als deelnemers Karpov, Kas
parov, Ljubojevic, Korchnoi,
door
L. Hofland
Vaganjan en Timman. Een
ideaalbeeld voor iedere
schaakliefhebber! Het zevende
Interpolistoernooi werd toch
nog vrij simpel een prooi voor
wereldkampioen Karpov. Na
een stroef begin kwam hij op
het juiste moment op gang en
bleef daarmee zijn konkurren-
ten, Portisch en Ljubojevic,
een half punt voor. Laatstge
noemde werd de lieveling van
het publiek. Na een ongeluk
kige nederlaag tegen V.d. Wiel
in het begin van het toernooi,
wist hij zich met uiterste
krachtsinspanning toch nog
waar te maken als derde spe
ler van de wereld.
Van onze landgenoten was de
prestatie van Timman erg te
leurstellend. Door ziekte kon
hij zich niet optimaal koncen-
treren, hetgeen resulteerde in
enkele afschuwelijke blunders.
Om dan toch nog in de mid
denmoot te eindigen getuigt
van klasse. Dit laatste kan ze
ker ook gezegd worden over
de fraaie vierde plaats van So-
sonko. Het half jaar „schaak-
rust", dat hij heeft genomen,
heeft hem duidelijk goed ge
daan. Vreemd ging het met
John van der Wiel. Na een
frisse eerste toernooihelft,
waarin hij maar liefst 3 1/2 uit
6 verzamelde, werd hij waar
schijnlijk te overmoedig. De
100 ELO-punten die hem
scheidde van het toernooige-
middelde, moet hij even ver
geten zijn. De straf van de we
reldtop was erg zwaar: vijf
nullen op rij en de rode lan
taarn.
In onderstaande partij vechten
Karpov en Seirawan een dis
cussie uit over de klassieke
Caro-Kann.
A. KarpovY. Seirawan
CaranKann
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Pd2 dxe4 4.
Interpolistoernooi
Pxe4 Lf5 5. Pg3 Lg6 6. h4 h6
7. Pf3 Pd7 8. h5 Lh7 9. Ld3
Lxd3 10. Dxd3 Dc7 11. Ld2
Pf6 12. 0-0-0 e6 13. Pe4 Ld6?!
Deze stelling was al enkele
malen eerder voorgekomen in
partijen tussen Karpov en Sei
rawan. In Luzern '82 speelde
Seirawan hier de nieuwe zet
13...Td8 en bereikte na 14.
Pxf6 Lxf6 15. De2?! c5! 16.
dxc5 Lxc5 17. Pe5 0-0-gelijk
spel. Later werd aangetoond
dat wit met 15. Pe5! in het
voordeel kon komen. Daarom
speelde Seirawan in Linares
'83 de theoretische voortzet
ting 13...Le7, maar nu verraste
Karpov hem met het nieuwtje
14. Pxf6f! (i.p.v. 14. Kbl) en
bereikte na 14...Lxf6 15. De4 0-
0-0 16. Lf4 Da5 17. Kbl The8
18. Lg3! een goede stelling.
Voor Tilburg had Seirawan
weer wat nieuws uitgedacht;
hij geeft zijn belangrijke loper
om h5 te veroveren. Karpov
toont in het vervolg fijntjes
aan, dat de nadelen, geen vei
lig heenkomen voor de koning
en verzwakte zwarte velden,
niet opwegen tegen de pion
winst. Het wachten is op een
vervolg van deze interessante
diskussie.
14. Pxd6t Dxd6 15. De2 Dd5
16. Kbl Pxh5 17. Pe5 Phf6 18.
f3 b5 19. g4 Tg8 20: Thel Pb6
Tot hiér zal Seirawan hqj
onderzocht hebben en
kludeerd hebben, dat de WMM
te stelling bevredigend isg
wege de tegenkansen
damevleugel. Door de orl
ge stand van de koningfl
zwart echter afwikkelenf
een slecht staand eindspt
21. b3 Dd6 22. f4 Pfd7
Pxd5 24. dxe5 Dc5 25.
fxe6 26. Le3!
Dit, tijdelijke, tweede p
fer leidt tot een techni-
wonnen toreneindspel.
26...Dxe5 27. Lxb6 Dx<
Txe2 axb6 29. Txe6t K
Txc6 30...Tgd8
Diagram
Dat dit toreneindspel
voor wit staat zal een
duidelijk zijn. Het
waarmee een topschaker
wint maakt echter grot
druk; achter de schij
simpele winstvoering
een wereld van inzicht ei
tine.
31. Tflt Kg8 32. Tf5!
Na 32. Txb6? Td5! 33. Tf
de zevende rij gaan staan
geen zin: 33. Tb7 Tg5! en
staat niet slechter).
33...Txf5 34. gxf5 Kf7 35.
h5 36. Tb4 Th8 en de zwat
pion biedt gevaarlijke t
kansen.
32...Tdlt
De tegenkans op de a-lir\Tq
niet serieus: 32...Ta5 33.
Ta8 34. Tfxb5 Txa2 35.ar, j
Kh7 36. Txa8 Txa8 37. (eld>
wit wint. )0,
SU
I SL
4. Txb5 Dni.
16. Tb8t f";
38. a4 Trne'
33. Kb2 Tgl 34.
35. Tcxb6 g6 36.
37. Txb8t Kg7 38.
a5 Te7 40. a6 Kf6 41. b4 t
b5 Ta7 43. Tb6t Igsa
Zwart geeft het op. j er
EV
Spelen met dieren op
Kinderzegels Antillen
Dé jaarlijkse Kinderzegels van
de Nederlandse Antillen, drie
zegels en een velletje, die tot
17 december verkrijgbaar blij
ven, komen ten goede aan in
stellingen van jeugdzorg. De
Antillen hebben met dezelfde
problemen op het gebied van
de jeugdzorg te kampen, als
die welke ook elders in de we
reld bestaan. In 1948 werd de
eerste serie semi-postzegels
met toeslag uitgegeven, waar
bij de toeslag ter beschikking
van de Stichting voor de ge
brekkige kinderen werd ge
steld. Hiermee werd de grond
slag gelegd voor de Kinderze
gels, die een begrip in onze sa
menleving zijn geworden.
Wérd de opbrengst van de ze
gels ruim een kwart eeuw ge
léden uitsluitend aangewend
Vóór de opvoeding van en de
zorg voor kinderen met een li
chamelijk gebrek, of anders
zins gebrekkige kinderen,
vanaf 1955 worden deze gel
den ter beschikking gesteld
van de Federatie Antilliaanse
Jeugdzorg. Door propaganda,
publiciteit en efficiënte voor
bereiding, heeft de Federatie
een actief aandeel in het wel
slagen van de verkoop van
deze zegels.
Een flink bedrag van de op
brengst wordt gebruikt voor
jeugdzorg in buurtcentra en
maatschappelijke jeugdzorg.
Tevens wordt een gedeelte ge
bruikt voor financiële steun
aan de aangesloten instellin
gen welke werkzaam zijn op
het gebied van de jeugdzorg.
De door Humphrey Elisabeth
uit Willemstad, Curasao, ont
worpen zegels tonen het kind
in zijn spel met dieren. De ze
gels hebben een waarde van
45 plus 20 c, 55 plus 25 cent en
100 plus 50 cent. Het velletje
omvat de drie zegels uit de se
rie en draagt als rahdschrift
„Voor het Kind 1983". De ze
gels werden in meerdere kleu
ren offsetdruk vervaardigd
door Joh. Enschedé en Zonen
te Haarlem.
De Noorse PTT zal op 17 de
cember een nieuwe gebruiks-
zegel in omloop brengen ter
waarde van Nkr 50,- en met
het portret van koning Olav
V. Het ontwerp werd vervaar
digd door Arne E Holm en de
zegel werd in de kleur olijf
groen gedrukt door de Zegel-
drukkerij van de Noorse Bank.
De kerstzegels van Noorwegen
voor dit jaar komen eveneens
op 17 november in de verkoop.
Deze zegels worden dit jaar in
de vorm van boekjes uitge
bracht, een boekje met tien ze
gels van Nkr 2,- en een boekje
met tien zegels van Nkr. 2,50.
Op de zegels van Nkr. 2,- ziet
men een reproduktie van een
schilderij van Axel Ender
(1853-1920), genaamd „De sle-
detocht", op de zegel van Nkr.
2,50 wordt het schilderij „De
gasten komen" van Gustav
Wenzel (1859-1927) afgebeeld.
Het ontwerp werd vervaar
digd door Henry Welde en de
zegels werden gedrukt door
Emil Moestue A-S.
Verband tussen vingerafdrukken en
hartinfarct
Er bestaat een statistisch ver
band tussen bepaalde patronen
in de huid van de handpalm
én vingerafdrukken enerzijds
en hartinfarcten als gevolg
van aangeboren hartafwijkin
gen anderzijds.
Dat verband kan worden ver
klaard doordat de patronen in
<Jé huid van de hand in dezelf
de fase van de ontwikkeling
van het embryo worden aan
gelegd als het hart. Dat is ge
bleken uit onderzoek van de
Groningse hoogleraar in de
ètflbryologie en anatomie,
prof. De Wilde.
^et, verband tussen de patro
nen in de huid van de hand en
hartinfarcten is al eerder vast
gesteld, maar een verklaring
daarvoor kon niet worden ge
geven. Volgens De Wilde is
dan de universiteit ontdekt dat
dit verband te maken heeft
met de ontwikkeling van het
embryo.
De patronen in de huid wor
den al in de tweede maand
van de vrucht aangelegd,
evenals het hart. Een hartaf
wijking gaat dan kennelijk ge
paard met een afwijkend pa
troon in de huid van de hand.
De Wilde is nu met een nader
onderzoek bezig naar het ver
band. Daarvoor heeft hij de af
drukken van de handpalm en
de vingerafdrukken van 300
mensen afgenomen die een
hartaanval hebben gehad.
Deze vergelijkt hij met die van
300 mensen die geen hartaan
val hebben gehad.
Hij hoopt dan voldoende ver
banden aan te kunnen tonen
om een groter onderzoek te
rechtvaardigen. De Wilde kan
nu 200 typen huidpatronen on
derscheiden, terwijl tot voor
kort nog maar zo'n vijf typen
huidpatronen onderscheiden
konden worden.
De Wilde hoopt dat het in de
toekomst mogelijk wordt om
na bestudering van de hand
vast te stellen of iemand een
hartafwijking heeft en daar
mee een grotere kans op een
hartinfarct.
Fabrikant:
'pilonderzoek'
deugde niet
Pil fabrikant Organon uit Oss
is het niet eens met de Britse
en Amerikaanse onderzoekers,
die vorige week lieten weten
dat baarmoederhalskanker
meer voorkomt onder vrou
wen die de pil gebruiken. Vol
gens Organon zijn er meer on
derzoeken op dit gebied, die
andere resultaten te zien ge
ven.
Voor wat kanker aan de baar
moederhals betreft bijvoor
beeld wijst Organon op onder
zoeken die hebben aangetoond
dat deze ziekte vaak samen
hangt met een bepaald sexueel
gedrag. Deze onderzoeken we
zen uit, dat vrouwen die al
vroeg sexueel actief zijn, vrou
wen met wisselende partners
en vrouwen wier partners het
met de hygiëne niet zo nauw
nemen een wat groter risico
lopen.
Over de vergrote kans op
borstkanker zegt Organon, dat
de wetenschappelijke wereld
verrast is door het bericht.
Grootscheepse onderzoeken,
aldus Organon, hebben de
laatste jaren juist uitgewezen
dat pilgebruik waarschijnlijk
eerder een beschermend effect
tegen borstkanker zou hebben.
Wel is vastgesteld, dat vrou
wen een grotere kans op borst
kanker lopen als hun moeder
of zuster ook borstkanker had,
als ze te dik zijn, als ze pas laat
hun eerste kind krijgen, als ze
al eerder goedaardige borstaf-
wijkingen hadden of als hun
menstruatie vroeg begon.
Kunstmaan in
goede baan
De Indiase satelliet voor tele
communicatie en weerkundig,
onderzoek, Insat lb, heeft 19
dagen na de lancering door het
Amerikaanse ruimteveer
Challenger zijn definitieve
baan bereikt.
Direct na de lancering hadden
de Indiase technici al te kam
pen met slecht werkende zon
nepanelen, die pas in een laat
stadium zijn uitgeklapt. De
aanvankelijk vleugellamme
satelliet werd 23 seconden na
dat hij op 31 augustus was ge
lanceerd overigens getroffen
door een onbekend voorwerp.
Het is niet bekend of het voor
werp van de Challenger zelf
kwam of uit de ruimte.
g€
De WK-match B®n
ijke
igei
DIJKSTRA
Na dit weekeinde moeten Jan
nes van der Wal en Harm
Wiersma nog zeven partijen
spelen in hun match waarin
de wereldtitel op het spel staat.
Alleen is het nog steeds de
vraag wat er gebeurt wanneer
Van der Wal de match wint.
De Russen immers erkennen
diens titel niet, zodat grote
problemen worden verwacht
tussen de sterkste twee dam-
landen met de FMJD, de we-
relddambond, als derde be
langhebbende, in het geval dat
Van der Wal zich als sterkste
manifesteert.
De Sovjet-Russische dambond
rekent namelijk op een WK-
match tussen Wiersma en Wir-
ni, begin volgend jaar. Wirni
zou deze match kunnen clai
men omdat hij achter Wiersma
als tweede eindigde in de Vol-
'mac Achtkamp die deze zomer
iwerd gehouden. Dit toernooi
was het gevolg van een com-
Ipromis, gesloten na het WK in
Brazilë, december 1982, waar
de Russen niet konden mee
doen omdat de autoriteiten de
reispapieren niet op tijd kon
den/wilden aanleveren.
Niemand zou, voordat de
match Wiersma-Van der Wal
begon, een stuiver willen zet
ten op Van der Wal, wiens la
biele gezondheidstoestand in
het laatste jaar velen is duide
lijk geworden - via televisie en
dagbladen.
Evenwel, mede door de grote
kwaliteiten van Internationaal
Meester Hans Jansen, die als
Van der Wals secondant op
treedt, bleek van meet af aan
dat Van der Wal niet bij voor
baat kansloos was. Ook in de
weken die aan de match voor
af gingen toonde hij zich in de
clubcompetitie voor Fivelgo,
de bijna onttroonde clubkam
pioen, een produktief speler;
een geheel andere dan de spe
ler, die faalde in het Neder
lands kampioenschap en in de
m m
PRIJSPROBLEEM (3)
Volmac Achtkamp troosteloos
onderaan eindigde.
De match krijgt ook aandacht
in de AVRO-televisiecursus
dammen, die elke vrijdagmid
dag tot en met 2 december op
vrijdagmiddag (Nederland 1, 5
uur) wordt uitgezonden. Deze
vrijdagmiddag was de derde
uitzending, waarin ook het
derde prijsprobleem is getoond
(zie eerste diagram). Het on
derwerp van de les, combine
ren, krijgt vorm in het vraag
stuk: een kleine, maar fijne
combinatie. Stuur de oplossing
uiterlijk zondag naar AVRO
Academie, Postbus 700, Hil
versum. Volgende week vrij
dagmiddag worden de prijs
winnaars bekendgemaakt.
Oplossing tweede prijspro
bleem, waarvan de cijferstand
was: zwart 6 en dam op 28, wit
16, 33, dam op 22: 22-11! met
op 6x17 33x11 en op 28x50 11-
17! 50x11 16x7. Dit probleem
is gecomponeerd door de eer
ste wereldkampioen, de Frans
man Weiss.
Uit de competitie licht ik de
partij Schuitema (Drents Tien
tal-Dijkstra (Groningen)
waarin een fraaie combinatie
voorkomt. En daarmee sluiten
we aan bij het onderwerp in
de derde aflevering van de
damcursus: 1. 33-29 17-22 2. 39-
33 11-17 3. 44-39 6-11 4. 5(M4
20-25 5. 35-30 19-23 6. 32-28
23x32 7. 37x28 16-21 8. 41-37
SCHUITEMA
21-27 9. 28-23 14-20 10. 31-1
16 11. 37-31 7-11 12. 42-31";,
13. 47-41 9-14 14. 40-35 ZieJ
gram. De gevolgen vanten
slagwisseling die nu wor<jien
gezet zijn nauwelijks te
kenen. pr
14. 20-24 15. 29 x9 18xiJ
9x7 25x34 17. 39x30 15-1!"
45x34 20-24 19. 30x19 8-1
7x18 22x24 21. 31x22 l,'t
Wit verzet zich heftig: 2 tj
32 10-14 23. 32-27 Na r
24x33 49-44 50x39 43x34 de
de zwarte positie de voor u:t
23. 50-33 24. 27-21 16x2;'
43-38 33x31 26. 26x37 lke
wordt het nog remise!
26. 11-17 27. 48-42 3-8 2 g
38 8-12 29. 37-32 6-11 30. 3
17x26 31. 36-31 26 xW*
41x32 14-19 33. 38-33 5-1r
4943 12-18 35. 46-41 18-2)
41-36 10-14 37. 34-30 ll-lf"
32-27 14-20 39. 30-25 2-fOt
25x14 19x10 41. 36-31 7-11*
kant, 10-14 is wel zo betrf Ui
baar. js
42. 31-26 11-16 43. 43-38 tal
44. 38-32 23-29 45. 33-28 rot
46. 28-23 34-39 47. 23-18 4 .|d
26-21 17x26 49. 18-12 39-4 lër
12-7 44-50 51. 7-1 5045 52. s r
'24x35 53. 27-22 35-40 54. rti
45-50 55. 1-6 4044 56. 32-2 v
31 57. 28-22 31-36 58. 18-1 gs
41 59. 12-7 4146 60. 7-2
61. 6-1 444 9 62. 1x45 50x( i,e
mise wegens 2-19 14x23 ak
Wit heeft op miraculeuze rki
verlies weten te voorkom
