Kunstombudsman beantwoordt al vier jaar moeilijke vragen i Royal Opera verheugd IN EN OM DE KAS dagpuzzel Voorzittf; NDT legt functie neer T Prijs rode paprika's naar dieptepunt binnen de perken Kool KUNST ftridócSomant VRIJDAG 4 NOVEMBER 1983 PAGU Residentie Orkest op toernee door Engeland DEN HAAG Het Residentie Orkest geeft elf concerten gedurende een concertreis van 12 dagen naar Engeland, die eindigt op 16 november met een concert in de Royal Festi val Hall in Londen. Het orkest vertrekt morgen. Onder leiding van Hans Vonk worden uitvoeringen gegeven in verschillende steden. Op het programma staan werken van Beethoven, Rachmani- nof, Tsjaikofsky, Schubert en Bruckner. Tijdens alle con certen treedt als solist de 36-jarige Russische pianist Dmitri Alexeev op. .Tijdens het toernee treden in de Haagse series van het Resi- dentie Orkest twee gastorkesten op. Het Concertgebouwor- kest speelt op zaterdag 12 november in het Koninklijk Con servatorium het 3e concert in de serie Keuze. Onder leiding van Bernhard Haitink wordt de 2e Symfonie van Peter Schat uitgevoerd, en het Kammerkonzert van Alban Berg waarin Theo Olof en Theo Bruins solieren. LONDEN Sir John Toomey, de algemeen directeur van de Royal Opera toonde zich zeer verheugd over de komst van Haitink, die per september 1988 is aangesteld tot muzikaal directeur. „Hij zal Covent Garden groot aanzien brengen", zei hij. In twee jaren tussen het heengaan van Davis en de vaste aanstelling van Haitink bij de Royal Opera zal deze als toekomstig muzikaal leider twaalf weken per jaar in Covent Garden opera's dirigeren en daar naast adviseren en beschikbaar zijn voor noodzakelijke audities. Davis zal ook nog regelmatig in Covent Garden dirigeren. Haitink verklaarde zich met de benoe ming bijzonder vereerd te voelen. Hij was dankbaar dat met het Concertgebouwor kest en Glyndebourne de kwestie goed ge regeld kon worden. Zijn beweegredenen voor verandering van functie zal Haitink, die nu in Engeland is, maandag in Am sterdam toelichten, naar het Concertge bouworkest heeft meegedeeld. Haitink, artistiek directeur en permanent dirigent van het Concertgebouworkest sinds 1964, zal zijn post in Nederland ook na zijn indiensttreding bij de Royal Opera behouden. Benard Haitink, per 1 sep tember 1988 artistiek leider van de Royal Opera in Lon den. Franse Romanprijs 1983 voor Liliane Guignabodet PARIJS De „Grand Prix du Roman" voor 1983 van de Franse Academie is gis teren in de derde stemmingsronde toege vallen aan Liliane Guignabodet voor „Na talia", uitgegeven bij Albin Michel. Guignabodet kreeg 13 stemmen tegen Je an-Marie Rouart 9 voor „Avant-Guerre" (Grasset) en 2 voor Emmanuel Carrère voor „L'Amie du Jaguar" (Flammarion). De uitslag was onverwacht. De commissie voor de toekenning had vorige week de roman van Liliane Guignabodet van me dedinging uitgesloten en de keus derhalve beperkt tot Rouart en Carrère. De Academie als geheel plaatste zich ech ter niet achter de keuze van de commissie en zo kon „buitenstaander" Liliane Guig nabodet tot algemene verrassing met de prijs strijken. AMSTERDAM Vier Pesterijen —jaar geleden plaatste Jos Houweling een kleine ad vertentie in een landelijk -dagblad: Kunstombuds man vraagt vragen over kunst. Postbus 70458 Am sterdam. De reacties op die advertenties bleven niet uit. Al gauw kwamen er brieven met vragen over „kunstzaken". Volgt t pt voor het i Van zeer uiteenlopende aard. Jos Houweling heeft de vra gen (en de antwoorden van de Kunstombudsman) gebundeld in het rapport „Met het oog omhoog". Een vermakelijk en vooral leerzaam verslag. Jos Houweling begon vier jaar ge leden. Toen benoemde hij zichzelf tot onbezoldigd Kunst- •ombudsman. Met briefpapier, schrijfmachine en een postbus. Om klanten te werven plaatste hij een kleine advertentie. Hij plaatste er meer. Met andere teksten. Zoals: „Heeft u het lastig met kunst, schrijf de kunstombudsman, niet geremd door erkenning, hulp zonder garantie, geen kunst is te zwaar". En: „Uw kunstleed is mijn lol". Er kwamen vragen over ern stige informatie, er kwamen pesterijen en persoonlijke kwesties. Het- rapport dat Jos Houweling gemaakt heeft over zijn vier jaar durende kunst- ombudstijd kan, volgens hem een warmere liefde voor de kunst bewerkstelligen. De vra gen waar de kunstombudsman antwoord op moest geven lie pen in onderwerp uiteen van het kunstgebit tot de Van Gogh Opera. Enkele voorbeel den: Vraag: Is klepperen met een kunstgebit kunst? Antwoord: Het zou natuurlijk leuk zijn als iemand met zijn prothese een operadeuntje of een volkslied kan klepperen of met een tongslag zijn gebit kan omdraaien of het naar buiten blazen en het kan op vangen op het haarstukje, maar het is geen kunst. Wel kunst zijn de gebitten van de stichting Openbaar Kunstge bit. Vraag: Zijn kroketten kunst? Antwoord: De lekkerste kro ketten zijn de gouden staven van mijn moeder. Op vrijdag morgen maakt zij van een pond vlees; schenkel en been, dit 24 uur laten trekken tot soep etc. ken van de lekkere kroket. Met tot slot het recept voor een kunst-kroket. „U proeft het, dit is anders". Zo kreeg de kunstombudsman in de afgelopen vier jaar tallo ze vragen te beantwoorden. Zoals: Is een taart kunst? Be staan er goede tijdschriften over grafisch ontwerpen? Is een peep-show kunst? Wat waren de culturele hoogtepun ten van de jaren zestig? En: wat is meer te doen met een moderne kunstverzameling? Problemen Jos Houweling geeft op die vragen antwoord en snijdt bo vendien problemen aan als: Het zagen aan de poten van Rietveld (die enkele mooie en klassieke stoelen ontworpen heeft), de al eerder genoemde Van Gogh Opera en de vraag of vrijen met Buky Grinberg ook kunst is. Op de laatste vraag geeft de kunstombudsman (overigens zelf kunstenaar) als antwoord dat vrijen met Buky in de hal van het Stedelijk Musuem an ders is dan op het gras of in de bosjes. Van Buky's optreden bestaan video-tapes weet het rapport van Jos Houweling te melden. JAN VAN KOOTEN kunstom budsman aan het werk; een teke ning van Rita Lin deman. Horizontaal: 1 rolvoorzegger; 8 bo venhoek v.e. zeil; 9 spoedig; 10 voor zetsel; 11 vaartuig; 13 voorzetsel; 14 deel v.e. fietswiel; 16 huisdier; 18 ver gelijkend voegwoord; 20 buikpotig weekdier; 21 bittere haat; 22 schrijf gerei; 24 vlaktemaat; 25 fraaie weg; 28 voorzetsel; 30 boom; 31 idem (afk.); 32 ingebeeld meisje; 24 één (Engels); 35 zwaardvechter. Verticaal: 1 soort sprong; 2 familielid; 3 klein kind; 4 mooi; 5 en dergelijke (afk.); 6 aarden vaas; 7 taveerne on der een stadhuis; 11 Amsterdams peil (afk.); 12 walkant; 14 manier van staan; 15 sierlijke tafelf les: 17 Engels biersoort; 19 oude lap; 23 glibberige substantie; 26 muzieknoot; 27 boom; 29 soort vaas; 31 dochter van Cad mus en Harmonia; 33 muzieknoot; 34 bijbeldeel (afk.). OPLOSSING i'o t-e 'ej ee :oui ie :ind ez :sa LZ 92 :|9|a6 zz :joi 61 :aie zi :jbj -b* si :puBjs n :e>i zi "d'V U -leespee.) i :ujn 9 p a g iibbjj tr :>in c Iujoo z :5uoJds>teous 1 :|cgoi|je/\ J0iB!pe|6 ge !euo pz Ijnu ZZ P! iz :sie oe :do qI :jaajp :aJe pZ :uad zz iz :>|B|s os :s|b gi :jb^ 91 :>ieeds pi :eu ei :>|bb u :ujo 01 :ejp 6 :>(0U 9 Uneijjnos i :|bb|uozuoh (JSTI Stuit dt ir rmor de lerd< oner feen de rlijk 1 vo DEN HAAG De v(- zitter van het bestuur de Stichting Nederl; Dans Theater, A.A., van Lier heeft met middellijke ingang functie neergelegd Hij heeft dit besluit g^ men naar aanleiding een raadsmededeling het college van B. en| van Den Haag, wai wordt bekend gem; dat het NDT-nieuwbo| plan voorlopig niet ter handeling aan de raa commissies kan won voorgelegd. >°L, \tv jkse Dit besluit van het colldt heeft binnen het bestuur eer de directie van het NDT g)0, onzekerheid veroorzaakt de toekomstige huisvesting deze situatie meent de f°0J Van Lier, voorrhalig wet) da der van kunstzaken, niet jftel* meer te kunnen functionq-zet stuur neemt waar. het ik voorzitters*) /en LAND EN TUINBOUVv Terugslag in handel na Allerheiligen Na de „lift" in de bloemenprijzen bij het naderen van Aller zielen en Allerheiligen, kwam begin deze week de terugslag in de bloemenhandel als gevolg van de viering van beide feestdagen zelf, waaronder vooral de export naar West-Duits- land te lijden kreeg. Dat had tot gevolg dat de prijzen in het algemeen niet zo daverend waren, maar desondanks de Bloe menveiling Westland toch met een omzetbedrag van 23,3 mil joen gulden het er toch niet zo slecht afbracht, vergeleken bij de 19,8 miljoen gulden in dezelfde week van het vorig jaar. Maar de aanvoer was met een totaal van ruim 41 miljoen bos of stuks groter dan de 38,4 miljoen van vorig jaar. Bij nade ring van dit jaareinde moet echter wel worden vastgesteld dat de Honselersdijkse veiling niet het miljard gulden omzetbe drag zal halen, zoals in stilte werd gehoopt, gezien de drie kwart miljard gulden die tot dusver is bereikt, en het er niet zo in zit, dat in de beide laatste maanden het volgende kwart miljard zal worden „verdiend". Dan maar weer wachten op volgend jaar. Aalsmeer heeft zoals bekend het miljard reeds overschreden. Overigens blijft het allemaal een ongewisse zaak, gezien ook de algemene strijd vooral in de export. Er zijn inderdaad hoopvolle verwachtingen voor verruiming van de afzet naar Amerika, maar de concurrentie binnen Europa is niet gering en er moet worden afgewacht wat daarvan de resultaten zijn. Er is in elk geval nog reden tot optimisme. De afgelopen week was de aanvoer van potplanten aan de veilin gen sterk uitgebreid. De poinsettia's beginnen een belangrijke plaats in te nemen, want voor de kerstmis staat als vanouds de fleurige rode plant in vele huiskamers. Er kan wel een flinke aanvoer worden verwacht, zij het dat de poinsettia het van deze tijd moet hebben. Er blijken heel wat nieuwe soor ten, zowel bloeiende als groene aan de markt te komen en de potchrysanten hadden veel aftrek. De prijs lag iets gunstiger dan vorig jaar. De herfstvakanties hebben stimulerend op de binnenlandse handel gewerkt, blijkbaar was er nog wel wat geld voor de bloemen over. Gemiddelde prijzen met tussen haakjes die van vorig jaar; alstroemeria 61 (42), amarillys 64 (46), Am. anjers 51 (52), trosanjers 36 (33), anthurium 208 (154), asp. plumoses 23 (14), bouvardia 53 (40), chrysanten tros jc. 47 (47), idem geplozen jc. 79 (82), idem nc. 149 (119), idem geplozen nc. 66 (67), eupjornia 57 (63), freesia 44 (34), gerbera 64 (58), gladiolen off. 10 (11), idem colf nam 28 (11), irissen 43 (21), leliekelken 91 (70), lelietakken 62 (71), nerine 59 (54), idem groot bloemig 98 (68), grote rozen 56 (47), idem klein 34 (27), gypsophilia 52 (54), streletzia 403 (267). Afgelopen week was er aan de Bloemenveiling Westland een aanvoer van 1.133.869 stuks met een opbrengst van 2.268.582,89 tegen vo rig jaar 1.077.899 stuks en een opbrengst van 2.034.218,17. Aan importbloemen werd ingevoerd 1.014.171 bos of stuks met een opbrengst van 532.263,95 tegen vorig jaar aanvoer van 481.180 bos of stuks en een opbrengst van 343.493,56. De totale aanvoer aan deze veiling bedroeg dit jaar tot en met 28 oktober 1.719.580.172 bos of stuks met een omzetbedrag van 751.376.876,52 tegen vorig jaar in dezelfde periode 1.691.944.243 bos of stuks met een omzetbedrag van 688.950.059,84. Het blijkt ook hierdoor weer dat het de gro ter aanvoer is die het totale omzetcijfer toch wat heeft helpen opvoeren. Ook in de afgelopen week trad er nog geen prijsherstel op in de prijsvorming voor rode paprika's. De prijsdruk nam zelfs nog verder toe. De gemiddelde prijs voor een kilo rood daalde naar 1,45. In vergelijking met vorig sei zoen is er sprake van een enorm prijsverschil, want toen werd er 3,73 per kilo betaald. De aanvoer was toen wel 100 ton kleiner. Daar staat tegenover dat de con currentie toen groter was. De totale export van Hollandse paprika's wist toch goed stand te houden, vast staat wel dat dit mede mogelijk werd door de lage prijzen, waardoor er nog slag gele verd kon worden met de kwalitatief goede Spaanse paprika's. Uit de laatste sta tistische mededeling van het Produktschap voor Groenten en Fruit blijkt dat de prijs vorming van de rode papri ka's tot oktober redelijk goed. geweest is. Zo komt de ge middelde prijs in de periode van 1 maart tot 1 juli uit op f 5,65. Vorig jaar lag deze op 4,69 en in 1981 lag de prijs even hoog als dit seizoen. In de periode van 1 juli tot 1 ok tober waren de resultaten be ter dan in beide voorgaande seizoenen. Voor dit seizoen komt de prijs uit op f 2,78. Na 1 oktober kwam de klad in de prijsvorming en er is nog steeds geen verbetering in de situatie opgetreden. In de eerste twee weken van oktober werd er gemiddeld 1,94 betaald. Vorig seizoen was dit 3,05 en in 1981 werd er 2,97 betaald. De uitbreiding van de herfstteelt blijkt toch wel de belangrijk ste oorzaak voor deze ont wikkeling. Daarnaast is het zo dat de kwaliteit van de Spaanse paprika's erg goed is, hetgeen de prijsvorming ex tra negatief beïnvloedt. Nu de prijzen voor de rode pa prika's zo slecht zijn, heeft er niemand haast met oogsten. Men is bij de huidige prijzen geneigd om te wachten tot het uiterste. Hierin schuilt toch wel een groot gevaar, omdat hierdoor de kans groot is dat de vruchten te rijp ge oogst worden en dit gaat weer ten koste van de houd baarheid. Bij de groene sorte ringen ziet het er allemaal wat gunstiger uit. Zeker als er gekeken wordt naar de twee eerste weken van okto ber. Gemiddeld werd er f 1,84 per kilo betaald tegen vorig seizoen 1,40. Maar in De Hollandse tomaten vonden op de Engelse markt wat meer aftrek. vergelijking met 1981 viel de prijs lager uit, want toen werd er 1,91 betaald. In de afgelopen week wist de prijs zich goed te handhaven met een gemiddelde van f 2,10 per kilo. Het aanbod van groen blijft afnemen, de prijs loopt verder op. Van rood wordt er op een aanhoudend ruim aanbod gerekend, om dat er vooral nogal wat „op gespaard" is. De prijzen lij ken de komende week nog niet veel in gunstige zin te veranderen. Komkommers De aanvoer van komkom mers mindert snel. Veel herfstge wassen worden op het ogenblik leeg gesneden, omdat de stookkosten veelal niet meer opwegen tegen de produktie. Hoewel dit met het weertype van de afgelo pen week alles meeviel. De prijzen kwamen de afgelopen week wat meer onder druk, dit was vooral bij de lichtere sorteringen het geval. De ex port van Griekenland begint nu duidelijk goed op gang te komen. Hierdoor nemen de afzetkansen voor het Hol landse produkt op de West- duitse markt af. De prijzen varieerden in de afgelopen week van 31 cent tot 1,33 per stuk. Het aanbod wordt kleiner en als gevolg van een groeiende concurrentie zal de prijsdruk toenemen. Tomaten Het aanbod van ronde toma ten is inmiddels beneden een weekaanvoer van 4 miljoen kilo gedaald. De gemiddelde prijs lag in de afgelopen week toch weer wat lager dan in de week ervoor. Er werd gemiddeld 1,51 per kilo betaald. De export naar West-Duitsland en Frankrijk viel een flink stuk terug. Op de Engelse markt konden wat meer Hollandse tomaten afgezet worden vanwege het feit dat de produktie van de Kanaal Eilanden sterk terug loopt. Wat in de marktsitua tie opvalt is dat de concur rentie op de Westduitse markt in de laatste week van oktober met maar liefst 2700 ton terugviel. Dit valt toe te schrijven aan de voor die week ingestelde invoerhef fing voor tomaten uit Spanje en Roemenië. De Roemeense export viel met bijna 1500 ton terug en de Spaanse met 1000 ton. De prijsvorming bij de vleestomaten stelde in de af gelopen week teleur, de ge middelde prijs zakte terug naar 2,07 per kilo. Het to taal aanbod van tomaten wordt kleiner en de afzetmo gelijkheden zien er goed uit, zodat er voor de komende week op hogere prijzen wordt gerekend. Overige gewassen De prijs voor radijs trok iets aan en kwam op 52 cent per bos. Het kleiner wordend aanbod zal de prijs geleidelijk op laten lopen. De groei in de aanvoer van koolrabi bleef beperkt, zodat de prijs zich goed kon handhaven. Er werd gemiddeld 43 cent per stuk betaald. Het aanbod neemt toe en de prijs kan licht dalen. Voor de tijd van het jaar is het aanbod van au bergines nog vrij groot. Hier door bleef een prijsstijging uit en bleef de gemiddelde prijs rond vier gulden per kilo hangen. Voor de komen de week wordt er op hogere prijzen gerekend. Het aanbod van natuursla wordt nu snel kleiner, de aanvoer van glas sla groeit, maar niet zo explo sief als vorig seizoen. Voor de zware sla werd er 38 cent per stuk betaald. Het aanbod van glassla neemt verder toe, de prijzen lijken zich redelijk te handhaven, mede door groei ende exportmogelijkheden. De vraag naar Chinese kool zakte in en de prijs daalde naar 34 cent per kilo. Een af nemende aanvoer lijkt een verdere prijsdaling te voor komen. Ook in de afgelopen week bleef er een goede be langstelling voor spitskool betaan. Er werd 76 cent per kilo betaald, hetgeen een uit stekende prijs is voor dit ge was. Het aanbod wordt klei ner en de prijs lijkt zich goed te handhaven. De aanvoer van spruiten valt wekelijks 1 miljoen kilo kleiner uit dan vorig seizoen. Dit komt de prijsvorming duidelijk ten goede. Gemiddeld werd er f 1,23 per kilo betaald (vorig seizoen 64 cent). Het aanbod neemt verder toe en de prijs zal geleidelijk verder dalen. Prei moest als gevolg van het toegenomen aanbod twee dubbeltjes per kilo inleveren. Er werd 70 cent per kilo be taald. Het aanbod neemt ver der toe en er worden lagere firijzen verwacht. Andijvie oopt weer in prijs op als ge volg van een afnemend aan bod, de gemiddelde prijs lag op 1,32 per kilo. De aan voer van spinazie is thans on gekend groot, wekelijks nog ruim 200 ton (vorig seizoen 69 ton). Er werd 1,15 per kilo betaald. Het aanbod neemt af en de prijs trekt aan. ■Wijc mee -jnen men Don het |ootl Dit is het jaargetijde waarin de aanvoer van diverse koolsooil het grootst is. Wie in zijn (volks)tuin in het voorjaar wat k|' plantjes heeft gepoot kan zo langzamerhand volop oogJ Spruiten, witte en rode kolen. Savooiekool is zelfs al vanaf bi augustus te oogsten. En de eerste nachtvorstjes maken oolj boerenkool smakelijk. De koolsoorten die wij kweken zijn allemaal geperfectioneJ varianten van de oorspronkelijke kool die in Europa inheen In het wild komt ze nog voor langs de westelijke kust vai Middellandse Zee, langs de Atlantische Oceaan en langs het I naai. De wilde soort lijkt nog het meest op de „open" boefi kool; ze heeft een houtachtige stengel en uitstaande bladerenT donkergroen en vlezig zijn. Al duizenden jaren geleden ui kool gekweekt omdat de mensen er van meet af aan bepal geneeskundige waarden aan hechtten. De Romeinen aten vfi kool en geloofden dat ze daardoor gezond bleven en langer lf den. Een bekend botanicus in de Middeleeuwen schreef op| de urine van mensen die veel kool gegeten hadden allerlei» zwellen op de huid kon genezen. Nog steeds wordt een blad van de boerenkool door somrj landbouwers als een probaat middel aangeprezen om wonj sneller te laten genezen. In de vorige eeuw verdween het gel in de geneeskrachtige waarde van kool langzaam maar zekel werd de plantensoort alleen nog gezien als een smakelg groente. Het resultaat van modern onderzoek toont echter o|| duidelijk aan dat de kool meer is dan dat. Alleen al het vitamine C-gehalte is belangrijk in een jaargetijde waarinl hoeveelheid van die vitamine in de (ouder wordende) aardafiup len terugloopt. Die vitamine C blijft ook in de kool nadat dT van bijvoorbeeld zuurkool gemaakt is. Die zuurkool zorgd£ eeuwen geleden al voor dat zeelieden op verre reizen geen r meer hadden van scheurbuik. Een ziekte die veroorzaakt ui- door het eten van alleen maar scheepsbeschuit, spek en an<| lang houdbare voedingsmiddelen waarin geen vitamine C a kwam. Natuurartsen beweren dat het eten van kool helpt tegen ori meer bloedarmoede, dat het bloedzuiverend is en dat je er cf ree mee kunt bestrijden. Van alle koolsoorten is de rode kool[}_ meest gezond. Mits rauw gegeten; dan gaat er helemaal ij verloren van de bouwstoffen in de groente. Gelukkig komt. eten van rauwe groenten (ook koolsoorten) de laatste jaren meer in trek. Er zijn legio mogelijkheden om groenten ongekookt maar smakelijk op tafel te zetten. Als voorbeeld hier een receptje a m, een rode-koolsalade. Rasp ongeveer 100 gram rode kool op p grove rasp en voeg daar een fijngeraspte middelgrote goudre aan toe. Meng daardoor een eetlepel olie, een theelepel citr< sap, een theelepel suiker en zout naar smaak. Wie de rode-k salade extra lekker wil maken kan er nog de volgende appel bij geven. Daarvoor moet een forse appel compleet met over een fijne rasp gehaald worden. (Appel eerst wasser5C1 warm water). Doe een theelepel bruine suiker door de aP)A Voorzichtig mengen met twee eetlepels ongeslagen room en derhalve eetlepel mayonaise. Het wordt een dikke zoet-zure v die het prima doet bij rauwe rode kool. Dag voor oud-leerlingen middelbare tuinbouwschool Het nieuwe schoolgebouw van de Rijks Middelbare Tuinbo school in De Lier, dat op maandag 19 december officieel c minister Braks van landbouw wordt geopend, staat een dag heel ter beschikking van alle oud-leerlingen. Op donderda december worden van half vier af alle oud-leerlingen verw; niet alleen om de school te zien, maarook om inhoudelijk kei te nemen van de lessen anno 1983. Men kan deelemen door gulden over te maken op rekening 1566.11.724 Rabobank W ringen t.n.v. oud-leerlingen RMTS. Deelneming aan koud bi kost nog eens 25 gulden extra.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 6