TAFEL
Kaapse synode NG-kerk
wijst apartheid af
HïïïïTl
CcidóeSotrumt
brieven
lezers
ACHTERGROND
VERRASSEND
BESLUIT:
Westduitse theologen tegen plaatsing nieuwe kernwapens
Meer geweld in gezinnen dan
huisartsen zich realiseren
'pi
Ccidóc Qowuvnt
DINSDAG 1 NOVEMBER 1983 PAGINA 2
PROF. K. STRUD OVERLEDEN
Op 74-jarige leeftijd is zondag te Amsterdam overleden de
emeritus-hoogleraar dr. Krijn Strijd, van 1968 tot 1976 van
wege de Nederlandse hervormde kerk kerkelijk hoogle
raar christelijke ethiek aan de faculteit der godgeleerdheid
van de Universiteit van Amsterdam.
Prof. Strijd, die promoveerde aan de Universiteit van
Utrecht, in diverse plaatsen predikant was en tot 1968 stu
diesecretaris van „Kerk en Vrede", is altijd een militante
pacifist geweest. Hij was onder meer mede-oprichter van
de „Derde Weg" en van de PSP. Enkele publikaties van
Strijd zijn „Christendom en communisme" (1951); „52 vra
gen over oorlog en vrede" (1965); (met prof. dr J. de Graaf
over het hervormde kernwapenrappoit uit 1962) „Weder
woord op wederwoord" <1965); en „Geweldloze weerbaar
heid" (1974).
De benoeming van dr. Strijd tot hoogleraar verliep niet
zonder strubbelingen wegens zijn links image. Zijn opvol
ging werd een jarenlange lijdensweg, waarbij uiteindelijk
de Leidse ethicus dr. W.»E. Verdonk werd benoemd.
Krachtig protest tegen arrestatie pater Mkhatshwa
Vijf r.-k. organisaties in ons
land plus de werkgroep Kai-
ros hebben minister Van de
Broek van buitenlandse zaken
gevraagd bij de Zuidafrikaan-1
se autoriteiten krachtig te
protesteren tegen de arrestatie
zondagavond van pater S.
Mkhatshwa, secretaris van de
r.-k. bisschoppenconferentie
van Zuidelijk Afrika.
De organisaties zijn de Bis
schoppelijke Vastenaktie, het
Centraal Missiecommissariaat,
de bisschoppelijke commissie
„Justitia et Pax" (gerechtig
heid en vrede), de r. k. vre
desbeweging Pax Christi Ne
derland, de Nederlandse Mis
sieraad en de werkgroep van
christenen tegen de apartheid,
Kairos.
Ook aartsbisschop Denis Hur
ley. voorzitter van de r.-k.
bisschoppenconferentie van
Zuidelijk Afrika, heeft in een
verklaring „in de meest
krachtige termen" geprotes
teerd tegen de arrestatie. Hij
doet een beroep op de betrok
ken overheidsinstantie om de
secretaris vrij te laten en de
bisschoppen te informeren
over diens verblijfplaats of de
aanklacht tegen de pater.
Pater Mkhatshwa was de be
langrijkste spreker tijdens een
bijeenkomst van de (non-raci
ale) beweging van christelijke
studenten aan de zwarte uni
versiteit van Port Hare in
Ciskei. Ook de leider van de
bijeenkomst werd aangehou
den, maar hij is inmiddels
weer vrijgelaten. De woord
voerster van de bisschoppen
conferentie kon niet zeggen,
waar pater Mkhatshwa op dit
moment wordt vastgehouden.
In 1977 werd Mkhatshwa
voor vijf jaar „geband".
De synode van de Kaap
provincie, een van de elf
synodes van de Neder
duits Gereformeerde
kerk in Zuid-Afrika,
heeft de apartheid ver
oordeeld en besloten de
kerkdeuren te openen
voor gelovigen van alle
rassen. De NG-Kerk, de
grootste blanke kerk van
Zuid-Afrika, gold tot
dusver als een rteunpi-
laar van de apartheidspo
litiek. De meeste leiden
de politici van de rege
ringspartij van premier
Botha behoren tot deze
kerk.
Het onverwachte besluit van
de Kaapse Synode, waarin de
apartheid als „zonde" wordt
betiteld, is genomen na een
stormachtige vergadering
achter gesloten deuren. Vol
gens dit besluit is de apart
heidspolitiek in strijd met de
bijbel en de christelijke
ethiek. De synode meende
voorts, dat twee mensen die
van elkaar houden de vrij
heid moeten hebben om te
trouwen, ongeacht hun
huidskleur. In 1936 was de
Kaapse synode de eerste die
invoering van de apartheids-
wetten eiste, met name ook
de „immoraliteitswet", die
sexuele contacten, binnen of
buiten het huwelijk, tussen
blanken en niet-blanken ver
biedt.
De synode besloot zonder uit-"
stel tot daden over te gaan\,
met ingang van zondag wa
ren zwarte, blanke, kleurlin
gen of Indische gelovigen
welkom om plaats te nemen
op dezelfde kerkbanken on
der één dak om gezamelijk
naar Gods woord te luisteren.
Het „mea culpa" van de
Kaapse Synode past in de ge
wetenscrisis die de NG-Kerk
momenteel doormaakt. De
eerste scheuren in dit tradi
tionele bastion van de apart
heid traden al jaren geleden
aan het daglicht. Een „cause
celebre" werd het geval van
de vooraanstaande NG-predi-
kant Beyers Naudé, die zich
tegen de apartheid keerde.
De regering legde de domi
nee, die in NG-kringen werd
verguisd als een „verrader
van de blanke stam", in 1977
een beperking van bewe
gingsvrijheid op, die nog
steeds geldt.
Maar de crisis brak pas echt
door, nadat het Wereldver-
bond van Gereformeerde
kerken (WARC) in 1982 be
sloot de Nederduits Gerefor
meerde kerk en de kleinere
Nederduits Hervormde Kerk
uit de organisatie te zetten.
De synode van de WARC be
stempelde apartheid tot ket
terij.
Sinds die uitspraak hebben
de zwarte NG-kerk en de
kleurlingen NG-kerk zich
van hun blanke „moeder
kerk" verwijderd en toena
dering gezocht tot de Zuida-
frikaanse raad van kerken
onder leiding van de zwarte
anglicaanse bisschop Des-
mund Tutu, een fervent be
strijder van de apartheid.
Ruim honderd hooglera
ren theologie hebben de
Evangelische Kerk in
Duitsland (EKD) ge
vraagd een ondubbelzin
nig neen uit te spreken
tegen de plaatsing van
nieuwe kernwapens in
Europa. Met het oog op
de „dodelijke consequen
ties" van de beschikbaar
stelling van kernwapens
moet tegen „elke verde
re stap op deze weg"
worden geprotesteerd.
Het NAVO-dubbelbesluit is
volgens de hoogleraren een
schending van fundamentele
christelijke waarden. De be
slissing over de stationering
kan niet alleen door de rege
ring worden genomen. Zij
roepen christenen tot „een
daad van belijden" op. De
wapenwedloop kan alleen
worden afgeremd door volle
dig van de Amerikaanse
Pershings en kruisraketten
af te zien.
De theologen wijzen niet al
leen het gebruik, maar ook
de produktie van en dreiging
met kernwapens af. Volgens
hen is er geen ethisch onder
scheid tussen dreigen met en
gebruik van kernwapens.
Gods opdracht aan de mens
om de aarde te beheren ver
biedt volgens hen reeds het
calculeren met massavernie
tigingswapens op politiek en
militair niveau.
Tot de ondertekenaars beho
ren Helmut Gollwitzer, Rolf
Rendtorff, Konrad Raiser (tot
voor kort plaatsvervangend
secretaris-generaal van de
Wereldraad van Kerken),
Hans-Joachim Kraus (voor
zitter van de Reformierter
Bund) en Wolfgang Huber
(de nieuwe president van de
.Kirchentag').
KORTE METTEN
In een reactie op de recente
bisschopsbenoemingen heb
ben de werkgroepen Open
Kerk Limburg en West-Ne
derland zich afgevraagd of
deze paus (en de curie) Wel
beseft welk leed hij tallozen
door deze onbegrijpelijk mee
dogenloos autoritaire handel
wijze aandoet: „Waarom moe
ten tallozen teleurgesteld
ook hun kerk de rug toe
keren? Waarom worden we
niet als mondige mensen be
handeld9 Wordt Rome dan
nooit wijs?", aldus de werk
groepen die zeggen te spreken
„met het oog op de talloze
zwijgende, teleurgestelde, ver
slagen katholieken en andere
christenen, die deze nieuwe
ingreep in onze Nederlandse
kerk niet kunnen begrijpen,
en verwerken". Wij moeten
wel aannemen, schrijven de
werkgroepen, dat bij de paus
en zijn onbekende adviseurs
een bedoeling vooropzit, om
door deze en andere macht-
singrepen de Nederlandse
kerk te persen in het model,
dat zij zich van hun kerk heb
ben gevormd en om elke
vorm van medeverantwoor
delijkheid zoveel mogelijk te
rug te dringen. „Wij zien de
liefde en het respect voor de
menselijke vrijheid als een
hogere deugd dan slaafse ge
hoorzaamheid," aldus de ver
klaring.
Islamitische rechtsgeleerden
hebben op een in Jakarta ge
houden conferentie vastge
steld, dat naar islamitisch
recht het gebruik van voorbe
hoedmiddelen voor gezins
planning is toegestaan. Gelijk
tijdig veroordeelden de isla
mitische juristen principieel
toepassing van abortus als
vorm van geboorteregeling.
Abortus mag alleen als het le
ven van de zwangere vrouw
door de vrucht rechtstreeks
wordt bedreigd. De juristen
conferentie oordeelde, dat ge
zinsplanning als middel om de
gezondheid van moeder en
kind te bevorderen, een oir-
bare zaak is. Met deze uit
spraak heeft voor de eerste
maal een moslimconferentie
goedkeuring gehecht aan het
programma voor gezinsplan
ning van de Indonesische re
gering. Rond negentig procent
van de bevolking van Indone
sië is de islam toegedaan.
Crape fruitsalade
erwtensoep
kwark met peer
Voor twee personen hebt u
nodig: 2 grapefruits, circa 2
lepels honing. 1 lepel ge
malen kokos;
250 g split- of groene erw
ten, 1,5 liter water, laurier
blad, zout, stukje varken
spoot of ontbijtspek, 1 gro
te aardappel, 1 dunne prei,
stukje knolselderij met
groen, klein rookworstje
of stukje verse worst, pe
per, aroma, (brood);
225 g kwark, 1 dl melk,
basterdsuiker naar smaak,
2 handperen, 1 lepel ci
troensap.
Schil de grapefruits, haal het
vruchtvlees uit de vliezen
(die geven de bittere smaak)
en schep er de honing en ko
kos door.
Spliterwten geven een glad
de soep, groene erivten een
soep met kleine velletjes die
goed zijn voor een vlotte
stoelgang. Was de erwten
vanavond een keer en zet ze
met het water weg. Kook de
erwten morgen in dat week-
water met laurierblad, zout
en de varkenspoot of het
spek in een uur gaar. Doe er
dan de kleingesneden aard
appel, prei en knolselderij bij
met het rookworstje (bij de
varkenspoot) of de verse
worst (bij het speken laat
de soep nog vijftien a twintig
minuten heel zacht doorko
ken. Roer af en toe in de
soep, want gare erwten bran
den gemakkelijk aan. Snijd
de varkenspoot of het spek
klein en roer de stukjes met
fijn geknipt selderijgroen
door de soep. Voeg naar
smaak zout, peper en aroma
toe. Geef grote eters geroos
terd of gebakken (voor de
héél grote eters) brood bij de
soep.
Verdun de kwark met melk
en doe er naar smaak bas
terdsuiker bij. Snijd de ge
schilde peer in stukjes en
meng er direct citroensap
door. Voeg ook wat basterd
suiker toe aan de peren, doe
ze in de schaal(tjes) en leg er
het kwarkmengsel op.
JEANNE
AMERSFOORT De huis
arts moet meer oog krijgen
voor het geweld in het gezin.
Dat is het doel van het con
gres, dat het Nederlands
Huisartsen Genootschap
(NHG) aanstaande vrijdag en
zaterdag organiseert in
Utrecht. Volgens het NHG is
het de hoogste tijd om het
probleem van de agressie
midden in de belangstelling
te plaatsen, omdat geestelijke
en lichamelijke mishandeling
in het gezin veel meer voor
komt dan huisartsen zich
willen of durven realiseren.
Op het congres zal de meeste
aandacht worden besteed aan
geweld naar vrouwen en
kinderen. Naar de mening
van de Amersfoortse huisarts
W.Berger, een van de con
gresdeelnemers, een juiste
keus.
Nog kortgeleden heeft hij
deelgenomen aan een forum
over vrouwenmishandeling,
waarop werd geconcludeerd
dat deze vorm van geweld
nog steeds aktueel is. In alle
lagen van de bevolking wor
den vrouwen bedreigd en
mishandeld door hun vriend
of echtgenoot. Meestal weet
de familie hier niets van. Uit
onderzoek blijkt, dat vrou
wen zich schamen of bang
zijn om erover te praten.
„Mishandeling in gezinnen
neemt toe", zegt dr.Berger.
Hij acht het daarom van
groot belang, dat huisartsen,
die vaak als eersten te hulp
worden geroepen, inzicht
krijgen in de ernst van het
vraagstuk en leren, waarop
ze moeten letten. De moei
lijkheid is namelijk dat
slachtoffers over het alge
meen niet of in bedekte ter
men aan hun dokter vertel
len, wat er aan de hand is.
Berger: „Zij voelen zich „niet
gelukkig" of zij noemen een
vage klacht, die ogenschijn
lijk niet veel te betekenen
heeft maar een uiting blijkt
te zijn van groot leed'
Onderzoeken
Vijftien jaar geleden heeft de
instelling van het instituut
vertrouwensarts een opening
gemaakt in een tot dan toe
ondoordringbare wereld van
angst en kwelling. Sindsdien
is er wel wat gebeurd. Er is
weliswaar geen sprake van,
dat de omvang van de ellen
de is verminderd, maar wel
is in bredere kring bekend
geworden hoe erg het pro
bleem is. In binnen- en bui
tenland zijn tal van onder
zoeken gehouden naar aard
en omvang van de vrouwen
mishandeling. Enkele impo
nerende cijfers: Schotse on
derzoekers bestudeerden
3.020 geweldsdelicten, die bij
de politie waren aangegeven.
In 1.044 gevallen ging het om
geweld binnen het gezin: 67
pet. bestond uit aanvallen
van de echtgenoot op zijn
vrouw en één procent betrof
vrouwen, die haar echtge
noot hadden gemolesteerd.
De Amerikaan Levinger on
dervroeg 600 personen, die
een aanvraag tot echtschei
ding hadden ingediend. 36,8
Procent van de vrouwen en
3,3 procent van de mannen
noemde geweld als probleem
in het huwelijk. Een Engels
onderzoek van Chester
Streather meldt, - dat in 90
procent van de 1.500 onder
zochte echtscheidingen, vrou
wen klaagden over herhaal
delijk gebruik van geweld.
Uit Nederlands onderzoek
blijkt, dat vrouwen meer
door hun eigen man of
vriend worden geslagen, dan
door anderen. In het Blijf
van mijn Lijf-huis in Am
sterdam zijn in de periode
1974 tot en met 1981 in totaal
2.500 mishandelde vrouwen
binnengekomen en 3.000 kin
deren. Van deze vrouwen
waren er 209 al eerder ge
weest.
De rij van cijfers kan moeite
loos worden uitgebreid, maar
aan de conclusie veranderen
ze niets: veel vrouwen heb
ben het moeilijk. „En als het
gebeurt dat zij hun artsen
willen inseinen, dan komt
het vaak voor dat die het sig
naal niet begrijpen", aldus
dr.Berger. „Helaas laten art
sen hun patiënten niet zelden
in de kou staan, omdat ze
niet op het idee komen dat
achter een opmerking over
een moeilijke relatie met de
echtgenoot een drenkeling
schuilgaat, die haar laatste
halm ziet ontglippen. Een
dokter, die op zo'n moment
niet meer weet te zeggen dan
„kop op" of .jullie moeten
maar eens gezellig uitgaan,
dan komt het wel weer
goed", laat zijn patiënten in
feite vallen als een bak
steen".
Luisteren
Krijgt de huisarts niet lang
zamerhand het imago van de
professionele tekortschieter?
Hij wordt vaak voorgesteld
als een helper, die niet luis
tert, meteen klaar staat met
medicijnen, overhaast een di
agnose stelt of nooit tot een
oordeel komt, te vlug door
verwijst, enz. Mag nu ook
nog een dokter worden kwa
lijk genomen, dat hij een
vage klacht verkeerd inter
preteert? Dr.Berger meent,
dat een huisarts op de eerste
plaats goed moet kunnen
luisteren. „Dat wordt wei
eens vergeten", meent hij.
„De arts is getraind in het
herkennen van klinische
ziektebeelden. Wat daarbui
ten valt, ziet hij niet scherp
of helemaal niet. Daarom is
nascholing voor een huisarts
zo belangrijk. Hij krijgt daar
door meer belangstelling
voor aktuele maatschappelij
ke noden en hoort op welke
manier hij zich het beste kan
opstellen. Zo ontwikkelt hij
zich tot een effectieve dokter
en wordt hij behoed voor
schaamte over zijn miskleu
nen".
Hoe dikwijls heeft een huis
arts met dit probleem te ma
ken. Berger: „Daar is geen
gemiddelde voor te geven. In
mijn praktijk ben ik de laat
ste vijf jaar zeven gevallen
van mishandeling tegengeko
men, waarbij ik moest hel
pen. In één geval was sprake
van slechte behandeling,
twee keer ging het om ver
krachting en bij vier patiën
ten moest worden gesproken
van ernstige mishandeling,
waarbij resp. drie keer de
echtgenoot en een keer de
vaste vriend, een keer de ex-
echtgenoot, een keer de
schoonzoon en een keer de
buurman waren betrokken.
In vijf van de zeven gevallen
ben ik rechtstreeks door de
slachtoffers benaderd en bij
de andere twee hebben de
kinderen mij gewaarschuwd.
Veel belangrijker vind ik de
vraag, of ik daarmee alle ge
vallen van mishandeling heb
gehad. Ik vrees van niet.
Misschien heb ik wel een
hoop narigheid over het
hoofd gezien".
Dr.Berger komt daar bij de
kern van het probleem. Hij
gaat van de stelling uit, dat je
pas iets op het spoor kunt ko
men als je voldoende interes
se hebt. „Het kan best zijn,
dat er in de behandelend arts
te veel weerstand zit om wer
kelijk te ontdekken wat zijn
Uit onderzoek blijkt dat vrouwen zich schamen of bang zijn
over mishandeling te praten.
patiënt mankeert. Een dokter
behandelt namelijk niet al
leen de echtgenote, maar ook
de andere leden van het ge
zin. Als hij moet constateren,
dat zij het slachtoffer is van
geweld, dan betekent dat
meteen de veroordeling van
het gezinslid, dat de ellende
heeft veroorzaakt. Niet iede
re arts maakt het weinig uit
om voor zo'n keuzeprobleem
te worden gesteld".
Kinderen
De mishandeling vah kinde
ren, ook een hoofdmoot van
het komend huisartsencon
gres, is voor een dokter nog
moeilijker te ontdekken dan
geweld op vrouwen. Berger:
„Kinderen zijn immers nog
meer afhankelijk en beschik
ken daardoor over minder
mogelijkheden om zich aan
een situatie van geweld te
ontworstelen. Het taboe rond
kindermishandeling is nog zo
groot, dat er haast niet over
gepraat wordt. Ook niet in de
spreekkamer van de huisarts.
Ik heb het twee keer meege
maakt dat een kind, als ge
volg van geweldpleging, naar
het ziekenhuis moet worden
overgebracht. Signalen moe
ten van de ouders komen, of
de wond moet zo ernstig zijn
dat de diagnose geen pro
bleem is. Vormen van sexu-
eel geweld komen praktisch
niet aan het licht als het de
kinderen niet is aangedaan
door iemand van buiten het
gezin. In het andere geval
wordt het pas bekend als vol
wassenen met hun jeugdher
inneringen naar de dokter lo
pen. Wanneer het gaat om
geestelijke mishandeling,
waarbij de dreiging van de
kant van vader of moeder of
vernederingen, vaak voorko
men, is ontdekking ook een
zeldzaamheid. De huisarts
kan hoogstens op een idee
worden gebracht als hij
merkt, dat zijn patiënt in de
war is".
Over de houding, die de arts
moet aannemen als hij bij
een patiënt een vorm van
mishandeling constateert,
laat dokter Berger geen twij
fel bestaan. „Hij moet pal
achter zijn patiënt staan tot
het tegendeel van diens ver
haal wordt bewezen. Zijn on
derzoek dient niet om uit te
maken in hoeverre iets waar
of niet waar js. Het eisen van
een spijkerhard bewijs kan
juist in dit soort zaken leiden
tot een ondraaglijke druk op
het slachtoffer en dus kan
een arts niets beter doen dan
onvoorwaardelijk partij kie
zen".
Nascholing van een dokter
via deelname aan een con
gres is zinvol, maar is zeker
niet toereikend voor de op
lossing van een even diep-
worteïig als moeilijk aan
toonbaar probleem als mis
handeling in het gezin. „La
ten we niet vergeten, dat het
effect van zo'n congres veel
verder gaat dan vorming van
een individuele huisarts", al
dus dr.Berger. „Het kan lei
den tot belangrijke initiatie
ven binnen een kring van op
elkaar betrokken hulpverle
ners. In Eemland bijvoor
beeld is er wel een begin van
samenwerken, maar die is
nog té incidenteel. Ik denk
veel meer aan de benbeming
van een vertrouwensarts in
de regio, die gespecialiseerd
is in het behandelen van
geweldsmisdrijven in gezins
verband. Hij moet in elk ge
val, dat zich doordoet, de
vereiste hulpverleners (maat
schappelijk werker, gerecht-
skundig adviseur, psycho
loog, etc.) inschakelen en hun
hulp coördineren".
JOS BOUTEN
Ommezwaai in Argentinië
De verkiezingsuitslag in Argentinië, die een eind maakf
aan de in 1976 ingestelde militaire dictatuur, is zeer verras
send. Niet de peronistische partij die veertig jaar lang de Ai
gentijnse politiek heeft bepaald, maar de gematigd linkse Ra
dicale Burgerunie haalde een royale overwinning. Het grot
verlies van de aanhangers van de charismatische genera;
Peron is zo opmerkelijk, omdat zij voorheen op de steun va
de arbeiders konden rekenen en over zeer hechte bande
met de vakbonden beschikten.
INTERNE verdeeldheid bij de peronisten en nauwe bande
met het in diskrediet geraakte leger hebben de geloofwaai
digheid van die partij inmiddels echter sterk aangetast. Vel
Argentijnse arbeiders zullen hun vertrouwen in de peronis
ten om die reden hebben opgezegd en hun steun hebben gt
geven aan de Radicale Burgerunie, die voorheen grotendee
haar stemmen kreeg van de middenstand.
De erfenis die de militairen hebben achtergelaten voor t
leider van de Radicale Burgerunie, Raul Alfonsin, is bepaall
niet benijdenswaardig. Als president komt Alfonsin voor c
vrijwel onmogelijke taak te staan de Argentijnse economd
weer gezond te maken, die als gevolg van een uit de han
gelopen inflatie en een buitenlandse schuld van zo'n 40 mij
jard dollar de afgelopen zeven jaar in ernstig verval is g^
raakt.
HOEWEL het nog niet duidelijk is op welke wijze Alfonsil
de economische crisis wil gaan aanpakken, heeft hij wel aaij
gegeven in welke richting hij het herstel wil sturen. Zijn be
lofte om door middel van een stimuleringsbeleid de koojj
kracht te vergroten zal in kringen van buitenlandse bankier v.
en het Internationale Monetaire Fonds niet met instemmin r]
worden ontvangen. Omdat het IMF gewoonlijk bestedingsbeP'
perking door de overheid eist alvorens het leningen veiZ(
strekt, is een conflict tussen de nieuwe Argentijnse regering
en de buitenlandse schuldeisers zeker niet uitgesloten.
I
BEHALVE op economisch gebied zal Alfonsin ook op poli
tiek niveau voor zeer hete vuren komen te staan. Nu de miliec
taire dictatuur is afgeschaft, is het gevaar levensgroot dat zcm
wel linkse als rechtse extremisten opnieuw kansen zulle!V(
zien en zullen trachten langs gewelddadige weg hun doelstelw
lingen te realiseren. De jaren direct voorafgaand aan
staatsgreep van 1976 hebben overduidelijk aangetoond, ho:j„
gemakkelijk het land in de ban kan raken van een verkaptpa
burgeroorlog, die de militairen prikkelt tot ingrijpen. Al^
economisch herstel uitblijft, verstevigt dat de basis voor ejjaa
tremistische groeperingen. De militairen zullen de ontwikk«jg
lingen in Argentinië daarom met argusogen blijven volgej
Een nieuw ingrijpen van het leger hangt als een zwaard vafeii
Damocles boven het hoofd van president Alfonsin. eer
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten.
Vredesmars (3)
De geslaagde demonstratie was
een triomf van de intellectuele
middelmaat, die zich bewust
was iets te weten, terwijl haar
de finesses nog altijd door slo
gans en halve waarheden ont
houden worden. De meeste
sprekers maakten reclame
voor zichzelf. En onder be
scherming van de kruisraket
ten konden ze nog een grote
mond hebben. Maar als straks
de Grote Broer zijn hand op
dit landje gelegd heeft, dat'zo
braaf en voorbeeldig voor hem
demonstreerde, kan dat niet
meer. Dan is een her-opvoe
dingsinrichting hun alterna
tief. Maar in ieder geval kun
nen zij die protesteerden toch
zeggen in het geval dat de ra
ketten er toch komen, dat ze
„tegen" waren. Of ze nu ko
men van de ene of van de an
dere kant. Want „nee" is altijd
onze enige leus. Dan kunnen
ze misschien toch beter van
ons zijn.
P. Noorderwier
DEN HAAG.
Vredesmars (4)
Als een schreeuw om vrede
voor de derde wereld uit de
harten van honderdduizenden
is deze mars overgekomen.
Vrede voor het nieuwe Sodo-
ma en Gomorra. Vrede voor
de sexbazen en de prostitutie.
Vrede voor junkies en dealers
en de groothandel in drugs.
Vrede voor de heersers op aar
de om hun heerschappij voort
als
te kunnen zetten. Vrede vo£'e
tirannen in kleinere krinF°l
soms zelf in het huisgezip
Vrede voor de vakbondsiep'
ders, die voor deze vredesmafe"
hebben opgeroepen en die tfe^
gelijkertijd de regering ondPe
druk zetten om grote hoevee^01
heden oorlogtuig aan Taiwjp3
te leveren. Vrede voor proleti021
rische winkelklanten, zakke{en
rollers en andere dieven. Vr^3!1
de voor hen die op
schaal om een klein bedrag!
samenleving ontwrichten
ze hun zin niet krijgen. Lat!
we God om vrede vragen vcm
mensen, die de aarde bedervf
(Openbaring) en waarvan
tegen Lot zei dat Hij
sparen, als er tien rechtvaart
gen zouden worden gevond
Toch werd de toenmalige
reld vernietigd. Laat ieder
ons van nu af proberen i
vaardig te zijn, begin maf
met het allerkleinste (om
vast een beetje in te kornet
Zo mogen wij vertrouwen
de dreigende kernoorlog
niet bereiken zal.
D. v. Fessej
DEN HAA K!)
aal
Vredesmars (5)
De zogenaamde vredesrr
was je reinste propaganda v
de rooie rakkers. Aan het 1
gin van de stoet hielden divi
se kameraden een spande
vast; daar achter tiental^
rode vlaggen. Wim Kok
het niet laten om in z'n
spraak op te hitsen de ad!
voort te zetten voor werk
brood. Hij moet eens bij de t
niging gaan kijken hoevl
brood er in de vuilniszak^
terechtkomt. Daar zouden 1
beangstigend: praten
wereldvrede en alles doen'L
burgeroorlog in eigen lan<jL„
krijgen. Zaterdag gezellig'! £e
dagje stappen en m&aix
weer reizigertje pesten.
Mevr. Witfi
DEN ha
Weinig
verandering
DE BILT (KNMI) In het
huidige weerbeeld veranderd
maar weinig. De druk blijft
laag rond IJsland en boven
Noord-Scandinavië en hoog
boven Midden Europa. Deze
drukverdeling houdt een zuid
westelijke stroming in stand,
waarmee lucht wordt aange
voerd, waarin de middagtem-
peraturen waarden rond de 13
graden bereiken. De tempera
tuur daalt vannacht tot circa 7
graden. De zuidwesten wind is
morgen matig.
Uit de bewolking, die morgen
ons land binnendrijft wordt
vrijwel geen regen verwacht.
Regen valt er wel in Schot
land, terwijl het in het noor
den van Scandinavië sneeuw#-
