sfeervolle
aptade'83
£eïdóe Qowiant
Vier eeuwen betrekkingen Japan
en Nederland in beeld gebracht
Gestolen auto Korte
Vliet ingereden
ohen Instituut
'éestaat 25 jaar
Alle goede dingen
bestaan in drieën.
SÏDËN
CiicLe (Somant
MAANDAG 31 OKTOBER 1983 PAGINA 3
ejaarde mishandeld
beroofd
.iDEN Een 77-jarige bewoonster van de Uiterstegracht
Q]h de nacht van vrijdag op zaterdag in haar woning mis-
ield en beroofd. Ze werd met een gebroken oogkas en
bloeduitstorting in het Elizabethziekenhuis in Leider-
i opgenomen.
marfvrouw lag op bed en omstreeks twee uur stonden plptse
3k ij twee mannen in de kamer. De vrouw werd in haar ge
geslagen en de mannen haalden uit een kistje in een
vierhonderd gulden en verdwenen. De vrouw raakte
oedelijk bewusteloos. Zaterdagmorgen omstreeks half
ilf werd zij door een voorbijganger met een bebloed
fd in de deuropening van haar woning aangetroffen en
/olgens naar het ziekenhuis overgebracht. De politie ver-
t opjct iedereen die mogelijk iets heeft gemerkt of gezien van
isjiverval, zich te melden via telefoonnummer 149961.
Groninger loopt
de sloot in
LEIDEN Een 31-jarige man
uit Ten Boer (Groningen) is
zaterdagavond de sloot langs
de Plesmanlaan ingelopen. De
man liep op de Plesmanlaan
en wilde op de ventweg gaan
lopen. Hij liep het talud van de
weg af en stapte op de vent
weg. Tenminste, dat dacht hij
want er bleek geen ventweg te
zijn. Wel een sloot die vol met
kroos zat. De politie heeft zich
over de man ontfermd. Op het
bureau ging de man onder de
douche en daarna werd hij op
de trein naar huis gezet.
Veronica naar Leiden
LEIDEN In de Groenoordhallen worden
woensdag 2, donderdag 3 en vrijdag 4 novem
ber opnamen gemaakt voor het tv-programma
Veronica Muziekland. De eerste twee dagen be
treft het repetities, op vrijdagavond (vanaf
20.00 uur) worden de definitieve opnamen ge
maakt.
Er zullen twee uitzendingen worden opgeno
men. De eerste wordt op zondag 6 november
uitgezonden. Daarin treden op: Danny Mirror,
Corry, The Shorts, G'Race, Second Hand R&R
Band, Canyon, Maywood, Dianne Marchal,
Jody, Tony Sherman en Spirit. De tweede uit
zending staat gepland voor 20 november. Hier
in treden op: Massada, Vanessa, The Dutch,
Marga, Rubberen Robbie, Dolly Dots, Frank
Mirella, Pussycat, VOF de Kunst, de Haven-
zangers en André Hazes. Beide programma's
worden gepresenteerd door Chiel van Praag.
CDA wil handel in
drugs hard aanpakken
LEIDEN De CDA-fractie in de gemeente
raad vindt dat de handel in drugs krachtig be
streden moet worden. Dat stelt de fractie in
vragen aan het college van B en W. Het CDA
stelt de vragen naar aanleiding van het oprol
len van een drugswinkel aan de Beschuitsteeg.
Vorige week deed de politie daar een inval en
verichtte dertien arrestaties. Onlangs werd ook
een inval in een pand aan de Aalmarkt gedaan.
In beide panden werden flinke hoeveelheden
hasj en marihuana in beslag genomen. Het
CDA wil weten of de handel in drugs is opge
leefd en welke maatregelen daartegen genomen
worden. „Wordt de handel in drugs onder be
paalde omstandigheden oogluikend toegestaan",
aldus de christen-democraten. Het CDA vindt
verder dat er een actief voorlichtingsbeleid op
scholen gevoerd moet worden.
prott
'uisi|DEN Voor overvol-
'-20-jtribunes voltrok zich
1 ee|rdagavond in de
e Snenoordhallen de jaar-
isie L Taptade, dit jaar
denjjs voor de achtste
ieuv^i Muziek- en majoret-
n r%orpsen uit het hele
Rij vertoonden tot grote
w2fedenheid van het pu-
hun (muzikale)
zicljsten waarmee de Tap-
p ook dit jaar weer een
[aagd festijn mag wor-
proci genoemd,
tevo
in ezich lenen de Groenoord-
)ëtepn zich nauwelijks voor
intal.muzikaal evenement als
twaj) De hallen beschikken
*enst_
over een zeer lange nagalm
en vooral de lage tonen blij
ven seconden lang in de
ruimte hangen. Te luid ge
speelde muziekwerkjes ver
worden tot een brei van
klanken waaruit nauwelijks
nog enige melodie valt te
destilleren. Vooral de korp
sen die het strakke en ritmi
sche tamboerwerk hadden
ingeruild voor zware bewer
kingen van klassieke mu
ziekstukken werden hier de
dupe van.
Een zeer strak en afgemeten
spelend „Juliana" uit Amers
foort werkte zich er echter
moeiteloos doorheen terwijl
ook het muzikaal zeer gedis
ciplineerde K en G uit Lei
den nauwelijks hinder van
Een van de korpsen in actie op een sfeervolle Taptade
Roosendaal gaf op muziek
van de Marinierskapel een
bijna perfecte show weg.
Het was de organisatie ge
lukt de weinig sfeervolle in
richting van de hallen te ca
moufleren met veel gekleurd
licht dat het gebeuren in de
deze slechte akoestiek leek te
ondervinden. Deze twee wa
ren dan ook de onbetwiste
toppers van de afgelopen
Taptade. Ook bij de majoret
tekorpsen waren er uitblin
kers: de door autopech te laat
gearriveerde Rainbows uit
arena bij tijd en wijlen tot
een sprookjesachtig schouw
spel maakte. Alleen een fel
gele spot viel enigszins uit de
toon. Het publiek gaf aan het
einde van de vertoning luid
keels te kennen genoten te
hebben.
■verleden: M. W. Lakomy, geb.
ian; J. Timmer, geb. 25-12-1895,
huurink, geb. 16-6-1920, vrl.; F.
geb. 20-5-1907, man; H. G.
™któ,^62'r:nJH.vve,h=;
hetB-12-1918, man; M. van den Heuvel,
>16-9-1908, vrl., geh. gew. mei J. D.
tficli,K; C. J. Hameter. geb. 25-1-1907,
htisc L" A tusr ü9ecB sr-
0-4-1899. man; M C. J van der Li
Onbekenden hebben zaterdagavond met
een gestolen auto door het Hooghkamer-
park gecrossed en tenslotte de auto de
Korte Vliet ingereden.
Een Leidse echtpaar liep zaterdag in het
park en hoorde plotseling een plons. Ze
zagen nog net de achterlichten van een
auto onder water verdwijnen en waar
schuwden onmiddellijk de politie, de
brandweer en de EHD. Aanvankelijk
dacht men dat er nog mensen in de auto
zaten, maar toen duikers de auto bereik
ten bleek deze leeg te zijn. Toen de auto
eenmaal op het droge stond, bleek de
bedrading te zijn doorverbonden en was
duidelijk dat de auto was gestolen. In het
park is een aanzienlijk schade aange
richt. Het gras is vernield door diepe au
tosporen. De auto werd geheel vernield.
Volledige
overeenstemming bereikt
Verdubbeling
van spoorlijn
Leiden-Alphen
kan van start
LEIDEN Aan Rijksweg 11
van Leiden naar Alphen zal in
1984 voor 1,5 miljoen gulden
gewerkt worden. Dit stuk gaat
in totaal 81 miljoen gulden
kosten waarvan al drie mil
joen gulden is besteed. Het
doortrekken van de weg vanaf
Alphen naar Bodegraven gaat
nog eens 64 miljoen gulden
kosten. Dit heeft minister
Smit-Kroes (Verkeer en Wa
terstaat) de Kamer in ant
woord op vragen over haar be
groting laten weten. Over de
aanleg van de weg Leiden -
Alphen tegelijk met de ver
dubbeling van de bestaande
spoorbaan tussen beide plaat
sen en een ruilverkaveling in
het gebied, is inmiddels volle
dige overeenstemming bereikt,
aldus de minister.
De afbouw van de Utrechtse
Baan tot aan het verkeersplein
Leidschendam gaat de over
heid 230 miljoen gulden kos
ten. Van dat bedrag is tot nu
toe 130 miljoen gulden besteed.
Uit de antwoorden blijkt ver
der dat het verlengen van
Rijksweg 4 (Amsterdam - Rot
terdam vanaf het verkeers
plein Ypenburg het rijk ruim
250 miljoen gulden gaat kos
ten. De minister geeft ook aan
dat aan de verbinding tussen
Wassenaar (Rijksweg 44) en
Leidschendam (Rijksweg 11) -
de verlengde Landscheidings-
weg, in het verleden al 6,5
miljoen gulden is uitgegeven.
De weg is er nog altijd niet.
Aan de afwerking van Rijks
weg 12 Den Haag - Utrecht
tussen het verkeersplein Leid
schendam en Zoetermeer zal
nog 1,6 miljoen gulden worden
uitgegeven, aldus de minister.
Aan het verkeersplein Leid
schendam zelf zal nog voor 24
miljoen gulden vertimmerd
worden. Dan zijn de werken,
die totaal 292 miljoen gulden
zullen hebben gekost, klaar.
Portretten
Ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van Hof
Meermansburg (Oude Vest) komen de portretten van
de stichters van dit hofje terug in de regentenkamer.
Het zijn twee schilderijen van Maarten Meerman en
zijn vrouw Helena Verburg. Beide panelen, geschil
derd door een onbekende meester, worden bewaard in
musuem De Lakenhal. De schilderijen zijn van dins
dag 1 tot en met zondag 6 november te zien. Dagelijks
van zeven tot negen en op zondag ook van een tot vijf
Stationsflat
Het Dienstencentrum Binnenstad /Zeehelden wijk nodigt de
bewoners van de Stationsflat en omgeving uit voor een in
formatiebijeenkomst in het geböuw van Troef aan de Sta
tionsweg 32. De bijeenkomst vindt plaats op donderdag
middag 3 november en begint om twee uur. Er wordt on
der meer informatie gegeven over hoe men via de Stich
ting Gezinsverzorging huishoudelijke hulp kan krijgen. De
bijeenkomst, die in eerste instantie is bestemd voor perso
nen van 55 jaar en ouder, wordt gehouden omdat er de
laatste tijd vanuit de Stationsflat veel vragen over dienst
verlening komen en omdat er in de flat een zekere vergrij
zing optreedt.
Kijkhuis
In het Kijkhuis aan de Vrouwenkerkkoorstraat 17
wordt donderdag 3 november begonnen met de verto
ning van een serie Duitse films. Donderdag 3 tot en
met zondag 6 november staat de film 'Die Freundin'
van Margaretha von Trotta, de maakster van 'Die blei-
erne zeit', op het programma. Het verhaal gaat over
een relatie tussen twee vrouwen. Op alle avonden be
ginnen de voorstellingen om acht uur en om kwart
over tien.
Rommelmarkt
In de Groenoordhallen wordt van 30 maart tot en met 1
april 1984 de Rommelmarkt Sport Inn gehouden. Vereni
gingen wordt aangeraden nu al een standplaats te reserve
ren. Dit. kan uitsluitend door een briefkaartje te sturen
naar Rommelmarkt Sport Inn, Postbus 1020, 2302 BA Lei
den.
Boeken
De Leidse werkgroep van Amnesty International is
van plan om in de week van 5 december een boeken
markt te houden in het Waaggebouw. Men is nu al be
gonnen met het inzamelen van boeken. Wie boeken wil
afstaan, kan terecht bij Jan van Holstijn en Annelies
Brakkee (121151, dagelijks tussen 17.30 rn 18.30). Zo no
dig worden de boeken opgehaald.
Bewegen
In de koffiezaal van 't Huis op de Waard aan de Kaarsen-
makerssteeggaat op donderdagochtend 3 november om elf
uur een groepje „Meer bewegen voor ouderen van start.
Het is de bedoeling dat er iedere donderdagochtend van elf
tot twaalf uur een dergelijk groepje aan sport doet. Oude
ren van 55 jaar en ouder uit de Binnenstad/Zeeheldenwijk
en bewoners van 't Huis op de Waard zijn welkom om on
der deskundige leiding te bewegen. Deelname kost 3,50
per maand.
ïoten
i sul'
ip ui
hij d
A
zo pEN Het J.A. Cohen Instituut bestaat 25 jaar. Ter gele-
pperl?5ic* hiervan wordt vrijdag 4 november in de Pieterskerk
e 0rr'Jeenh°mst gehouden waarop de vooruitgang van het insti-
i 'n perspectief wordt gebracht. De behandeling van stra-
h .ongevallen en de genetische gevolgen van straling worden
lezingen belicht.
'interuniversitair Instituut voor Radiopathologie en Stralen-
werd in 1958 opgericht. De activiteiten bestaan uit
Lgeven van cursussen op het gebied van de radiopathologie,
^M^nbescherming en stralingshygiëne, het verrichten van on-
^^H)ek (nodig voor een verantwoord gebruik van straling) met
k^Be op het gebied van de geneeskunde en de biologie en de
van stralingsongevallen.
^^^ssor dr. J.J. van Rood spreekt op de bijeenkomst over de
indeling van stralingsongevallen en professor dr. K. Sanka-
_rayanan heeft het over de genetische gevolgen van straling
jsicobepalingen. De bijeenkomst begint om half drie. Op za-
iaS «g 5 november vindt, eveneens in de Pieterskerk, een open
ïbiedplaats. Door middel van een postertentoonstelling wordt het
oorwtjek geïnformeerd over het werk dat op het gebied van stra-
nkrijlbescherming wordt verricht. Men kan van 's morgens tien
udt e( middags vier uur in de Pieterskerk terecht.
»g ir[
Drie prima, tennisballen
verpakt in een handige
koker, krijgt u cadeau voor
het aanbrengen van een
nieuwe abonnee voor
deze krant.
als abonnee van
I
Mcode/Plaats
ïlaald wordt: 0 per maand met automatische alschrijvmg van
bank/girorekening.nr:
0 per kwartaal
tuur een set tennisballen naai:
d res
>stcode/Plaats_
_Telefoon_
bur deze bon in open envelop-geen postzegel plakken- naar:
iidse Courant, Antwoordnummer 998,2500 VD Den Haag
Indien daartoe aanleiding bestaat, kan een verzoek om een
jpnnement worden geweigerd. ANZ
LEIDEN Al vier eeu
wen lang onderhouden
de Nederlanders en de
Japanners een bijzondere
band. Deze band, die be
gon met de vestiging in
1609 van de eerste Hol
landse handelspost in Hi-
rado, beperkte zich niet
alleen tot de handel,
maar omvatte ook allerlei*
culturele, artistieke en
wetenschappelijke con
tacten. Ter gelegenheid
van het 25-jarig bestaan
van de Nederlands-Ja
panse Vereniging wordt
in het Rijksmuseum voor
Volkenkunde in Leiden
een tentoonstelling „Vier
eeuwen Nederland-Ja
pan. Kunst-Wetenschap-
Taal-Handel" gehouden.
Deze tentoonstelling
werd zaterdag officieel
geopend door prof.dr. J.
Kaufmann, de voormali
ge ambassadeur van Ne
derland in Japan.
TENTOONSTELLING IN MUSEUM VOOR VOLKENKUNDE
Een Nagasakiprent van
omstreeks 1800 van een
wandelende Nederlander
met Goudse pijp en een
jongen met verrekijker. In
de baai een Nederlands
oorlogsschip.
De tentoonstelling geeft aan
de hand van prenten, schilde
ringen, poselein, lakwerk, do
cumenten en verelei ge
bruiksvoorwerpen een over
zicht van die vier eeuwen van
betrekkingen tussen beide
landen. Betrekkingen die be
gonnen vooral in de handels-
sfeer van de Verenigde Oost-
Indische Compagnie (VOC),
maar ook nu nog aktueei zijn
door de samenwerking tussen
Phillips (compact disc) en Ja
panse electronicabedrijven.
Maar niet alleen de handels
betrekkingen komen aan bod,
ook worden prenten, schilde
rijen, voorwerpen, woorden,
onder de aandacht gebracht.
Zo blijkt op de tentoonstelling
dat er veel Japanse belang
stelling is geweest voor de Ne
derlanders. In allerlei ge
bruiksvoorwerpen komen af
beeldingen van de „roodhari
ge barbaren" voor en zijn bij
voorbeeld veel ouderwetse
gordelknopen naar die typi
sche Hollanders vervaardigd.
Ook blijkt dat het begin van
de industrie in Japan een heel
eind op weg is geholpen door
de Nederlanders. De Walk-
Man (klein draagbaar radio-
cassetterecordertje dat aan de
broeksriem wordt meegedra
gen) blijkt een voor de hand
liggende uitvinding van de
Japanners te zijn. De Japan
ners dragen al eeuwen van al
les aan hun gordel of riem. Zo
is op de tentoonstelling een
plat vierkant metalen tasje te
zien dat al heel lang aan de
riem werd meegetorst en
waar de Japanners krekels in
bewaarden vanwege het ge
luid, dat deze dieren maken.
Ook blijken er in het Japans
allerlei semie-Nederlandse
woorden voor te komen zoals
biiru voor bier, dansu voor
dans, gasu voor gas, inki voor
inkt, kohii voor koffie, mesu
voor mes, pisutoru voor pi
stool. Met de komst van de
Hollanders werd in Japan
voor het eerst kennis gemaakt
met bestek. Vorken, lepels en
messen kenden men niet om
dat er alleen met stokjes werd
gegeten. Ook leerden de Ja
panners het vuurwapen en de
tabak kennen.
Xr' i*
Een houtsnede uit 1844 waarop het overbrengen van een brief van Koning Willem II
aan de shogun in Edo wordt afgebeeld.
Veel is op de tentoonstelling
te zien over de Edo-periode
(1600-1868) waarin Japan zich
van de rest van de wereld af
sloot. Het waren toen de Hol
landers, die vanaf 1641 als
enige westerlingen in het land
mochten verblijven op de
handelsnederzetting Deshima
in de baai van Nagasaki. Die
begin periode op Deshima,
een kunstmatig eilandje ge
bouwd in de vorm van een
waaier, was voor de Hollan
ders niet zo leuk. De bewe
gingsvrijheid was toen voor
de Hollanders uiterst beperkt.
Bij de toegangspoort van Des
hima stond een wachthuis ter
controle van iedere stap, die
buiten het eiland werd gezet,
hetgeen zonder toestemming
van de gouverneur van Naga
saki ten strengste was verbo
den. De enkele keer dat er
een uitstapje werd toegestaan,
zoals bij het bezoeken van de
plaatselijke kermis of het bij
wonen van de traditionele
jaarlijkse feesten in de stad
Nagasaki, moesten duur be
taald worden.
De Hollandse bevolking op
het eilandje Deshima bestond
alleen uit mannen. Het eiland
was voor Hollandse vrouwen
uitdrukkelijk verboden ter
rein. Wel mochten Japanse
publieke vrouwen het terrein
betreden. Uit de geschiedenis
blijkt dat slechts een enkele
keer een Hollandse vrouw op
het eiland heeft vertoefd. Eén
keer was het de vrouw van
het nieuw benoemde opper
hoofd Jan Cock Blomhoff, Ti-
tia Bergsma en de andere Eu
ropese vrouw die ooit het
eiland betrad was Mimi de
Villeneuve, echtgenote van
Carel Hubert de Villeneuve,
die als tekenaar (registrator)
in dienst van de Compagnie
naar Deshima was ontboden.
Beiden vrouwen moesten bij
het eerst volgend aankomen
de schip maken dat ze weer
weg kwamen.
De Europese vrouwen hebben
in de Japanse cultuur veel in
druk achter gelaten want veel
Japanse prenten laten afbeel
dingen van de vrouwen zien.
Trouwens de Hollandse man
nen werden ook vreemd ge
vonden. In allerlei verhalen
en op prenten komen de man
nen voor als „roodharige bar
baren".
Tijdens de 18e eeuw begon
nen de persoonlijke contacten
tussen de Hollanders en de
Japanners aanmerkelijk te
verbeteren en ten aanzien
van alle beperkende regels
begon men van Japanse zijde
een meer soepeler houding
aan te nemen. De argwaan
van weleer begon plaats te
maken voor een algemene
nieuwsgierigheid naar de
westerse cultuur en weten
schap. Hollandse boeken wer
den vertaald, de diverse com
pagnie-artsen introduceerde
de westerse medische weten
schap in Japan en ook de
techniek kwam aan bod. Al
dus werd op Deshima een ba
sis gelegd voor een gestadige
uitwisseling van gegevens tus
sen Japanse geleerden en de
Hollanders en er ontstond een
verstandhouding van weder
zijdse bewondering en begrip.
In een geïsoleerd Japan
vormde Deshima de lens,
waardoor het beeld van de
buitenwereld in focus werd
gebracht en de invloed van
deze beelden vinden we
weerspiegeld in verschillende
aspecten van de Japanse
kunst en cultuur.
Een Hollander, die steeds op
duikt in de geschiedenis van
Japan is Ph. F. von Siebold.
Hij leefde in Japan samen
met een Japanse vrouw, die
in 1827 het leven schonk aan
een dochter, die later de enige
vrouwelijke arts van Japan
werd. Hij zou theestruiken uit
Japan naar Ceylon hebben
gesmokkeld en hij moest Ja
pan verlaten omdat hij een
spion zou zijn omdat hij Japan
in kaart wilde brengen het
geen ten strengste verboden
was. Von Siebold had toen
reeds een unieke verzameling
van'Japanse voorwerpen en
bracht die in 1830 mee naar
Nederland. Met deze spullen
richtte hij op de benedenver
dieping van zijn woning aan
het Rapenburg in Leiden
(waar nu het kantongerecht
is) een klein museum in. Zijn
verzameling is in feite de aan
leiding geweest voor de op
richting van het huidige
Rijksmuseum voor Volken
kunde. Een kennis van Von
Siebold, de heer J.J. Hoff
mann, werd in 1855 benoemd
tot hoogleraar Japans (en Chi
nees) aan de Rijksuniversiteit
in Leiden en de universiteit
in Leiden was daarmee de
eerste die een dergelijke stu
die invoerde.
SYLVIA VAN LEEUWEN
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER F1LMS.MUZIEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
