brieve
IN EN OM DE KAS
Italianen geven trend aan in de mannenmode
Beroering in r.-k.
Noordwijkerhout:
Dominee verricht
de consecratie
Nieuwe computer
bij EMM-veiling
Nu kans op echte doorbraak bij veredeling van gladiole*
Stijgende invoer bloemen in Noorwegen ondanks beperkingen
MAANDAG 24 OKTOBER 1983 PA<
(Van onze correspondent)
NOORDWIJKERHOUT Onder een aantal rooms-
katholieken in Noordwijkerhout is beroering ontstaan,
nadat dominee J. Roosjen gisteren de consecratie had
verricht tijdens de kerkdienst in de psychiatrische in
richting Sint-Bavo. Een tiental bezoekers uit het dorp
toonde zich nogal verbaasd, anderen bleven er nogal
rustig onder. Ook enkële patiënten waren het niet he
lemaal met de gang van zaken eens.
Al een jaar lang werken dominee en geestelijkheid samen in het
kader van de oecumene. Samen dragen zij de mis op, waarbij de
dominee gaandeweg meer in de plaats van de priester trad. Het
^•was de bedoeling, dat na een aantal fasen uiteindelijk de domi
nee de gehele mis zou opdragen. Om de mensen niet te schok
ken was voor de geleidelijke gefaseerde weg gekozen. De beslis
sende stap werd gisteren gezet: de dominee verrichtte de conse
cratie.
De kerkgangers, bestaande uit patiënten uit de inrichting en an
dere, vooral traditioneel ingestelde, gelovigen waren niet van te
voren op de hoogte gesteld. Sommigen reageerden nogal laco
niek, anderen waren geërgerd en vonden, dat ze geen echte mis
hadden bijgewoond. Naar verluidt waren er ook een paar pa
tiënten die negatief reageerden.
Pater H. J. Poelma o."carm., als pastor verbonden aan „St.-
Bavo" toonde zich verrast over de heftigheid van sommige reac
ties. Hij meende, dat er nog meer gefaseerd had moeten worden.
„Misschien had ik de woorden eerst nog beter luid kunnen mee
spreken". Hij voegde eraan toe, dat de mensen, die het niet met
de gang van zaken eens waren, het maar moesten zien als een
gebedsdienst. Ieder moest maar individueel een eigen oordeel
vormen over de geldigheid van deze dienst, aldus pater Poelma.
België laat
Kamer
niet gaan
TURNHOUT De rechtbank
in het Belgische Turnhout
heeft een verzoek van de Ne
derlandse zakenman Rienk
Kamer om te worden vrijgela
ten afgewezen. De Nederland
se en Belgische advocaten van
Kamer hadden vrijdag een be
roep op de rechtbank gedaan
hun cliënt in vrijheid te stel
len. Zij vinden dat België niet
gemachtigd was om tot de ar
restatie van Kamer over te
gaan. Bovendien zou het Ne
derlandse grondgebied bij of
na de aanhouding zijn ge
schonden. Deze argumenten
zijn door de rechtbank afge
wezen.
Beurs nn Amsterdam
Brieven graag ko
duidelijk geschreve
redactie behoudt
het recht voor ing
den stukken te bek
Mgr. Zwartkruis
Dr. Alfred van de Weijehon
Cap., Deken van Bev Het
heeft met zijn in mendooi
noch de nagedachtemgen
Mgr. Zwartkruis, noch nier
tholieke geloofsgemee af g
een goede dienst bewez«hak
artikel, doorspekt met fynu
en onbedekte verwijte|Zij
het adres van Rome, lijkhaa
te gaan over de frustrat den
de schrijver, dan over qwill
diensten van Mgr. Zwa(ren
voo
Wat te denken van de 3^e
me beschuldigingen die'ten
waardoor de lezer de mqnie'
heid wordt ontnomen di^al.
heid van het beweerde t*100
sen. („Het lijkt me nie^oo
hier namen te noemen ^nl
nen die het betreft zull(Q>nl
ten waar ik op doel. H»re
zullen zij moeten toegeven
hun gebrek aan fatsoen; late
duidelijke maar toch altivro
derlijke wijze door de bicln'
werd beantwoord"). Oviwei
geen beste beurt van dehee
die gemeend heeft de ht"et
de clerus te moeten innlan'
var
F.A.J. Broeken, LEged
DORP. voc
gez
Bal
Mgr. Zwartkruis fni
'lan
Open, hartelijk en bemiiop
was je, bisschop van Hakui
Je was een echte brugg(Sca
wer. De keren dat ik jte 1
moette in mijn vroegere;Eei
plaats ben ik nooit veiha.
Machteloze woede komitv-
mij bij je dood. Ongelogel
dit kan gebeuren in dehet
waarin ik werk. Nooit jbra
wezen worden dat de vauui
onverwachte benoeming aai
het bisdom Haarlem en vo<
ze waarop dat is gegaaiHil
zaak is geweest van je ba)
pla
Een evangelie - een |De
boodschap - is met je dei
ven. Weer een stap moei sta
zal 't ziin de dode lette lar
liefdevol leven te
Misschien dat jouw doot ko
zal doen opengaan, nu (j voi
we voorgoed gesloten zij ke
In de hele wereld berei
den mode-ontwerpers
zich al weer gedegen
voor op de nieuwe mode
1984 voor de vrouw en
zeker ook voor de man.
Steeds meer mannen ne
men kennis van de
nieuwste modetendenzen.
Nederlandse inkopers en
detaillisten zijn dan ook
al lang uitgezworven om
hun keus te maken.
De Italiaanse textielindustrie
zucht onder de voortdurende
recessie, maar dankzij de de
valuerende lire en de prachti
ge mannenmode is er een
sterk groeiende export die
verliezen in de andere textiel
sectoren dekt. Milaan blijft
onverbiddelijk Florence ont
tronen en is koploper onder
de Italiaanse trendsetters. Op
de „Milanovendamode Uomo"
van dit jaar kwamen eenvou
dige kledingstukken bijna
niet aan bod. De meeste spul
len „straalden een (soms over
dreven) luxe aan details",
meldt het Nederlands Mo
deinstituut. Er waren accen
ten en contrasten in materia
len. Favoriet is de modekleur
„marine", vooral in combina
tie met knalgeel en blauw-wit
met veel afritsbare kragen,
applicaties en tegenvoeringen,
maar ook goudkleurige em
blemen. Voor volgend jaar
veel donkere kleuren voor de
man; grijze tinten van mauve
tot antraciet, bruin met
blauw, naast neutrale tinten
van zand tot kiezel, het geheel
met een scheut wit erin.
Nieuw zal het gamma in kha
ki en legertinten zijn, soms
aangevuld met lavendel,
paars, donkerturkoois, brique.
Het jongste Milanese merk is
„Barbas", voorheen een mo
dezaak die dreef op Armani,
maar nu zelf met modellen
komt. Veel wijde zomerano-
raks in wit gegomd katoen,
linnen of dun heidepaars suè-
de op extra wijde, maar korte
bermuda's. Colberts hebben
diepe stolpplooien bij de
schouders, die in de zijnaad
doorlopen tot de zoom van het
jasje. Gianni Versace schreef
in zijn persbericht: „Mijn col
lectie is ontworpen om ge
combineerd te worden met de
kleding uit vorige seizoenen".
Zeker een poging tegemoet te
komen aan de bezuinigin
gen
Daniel Hechter tekent ook
voor de sjerp. Hemd met
naalddunne streepjes,
strikdasje. Het colbert is
fijn gedessineerd, de
broek effen. (United Sales,
Holland).
kraag van dun tricotboord.
Adelaar Armani was de laat
ste jaren een beetje vleugel
lam geworden, maar gaf nu
weer een hoge vlucht te zien
met zijn soepele, klassieke
pakken in luxe cashmere, zij
de en linnen. Hij heet in mo
dekringen niet voor niets
Op de Fashion Video-mani
festatie voor mannen in Am
sterdam waren destijds op
zienbarende zaken te zien als
lichtgroene zijden bermuda's
met gele zijden twinset en
zachtgroene panamahoed;
witte pakken met geruite sjer
pen en strikdas; kortvallende
oranje-beige geruite band-
plooibroek met paarse sjerp,
geruit hemd en kort losval-
lend geel jasje (van Gils) kwa
men aan de orde. Verder
glanzend goudgele lange re-"
genjassen, over een groenig
pak met rode paraplu. Van
1 november tot 31 december
presenteren Vormgevers van
Mannenmode in het Haags
Gemeentemuseum zes exposi
ties en zes manifestaties. Uit
genodigd zijn Dick Holthaus,
de fabrikant van Kollem
(Frans Molenaar), kleding
zaak „Reflections" (Yohji Ya-
mamoto, Versace), A en A
Fashion, herenmodezaak HIJ
en de modeafdeling van de
Academie voor Beeldende
Kunsten te Arnhem.
Er zullen veel opzienbarende
kledingtoestanden te zien zijn,
die man èn vrouw „schok
ken", maar ook verleiden!
TINY FRANCIS
Nieuw is de zevenachtste zo-
merjas van katoenen poplin
met licht afhangende schou
ders, epauletten en een sjaal-
„BUSINESS". Links Van Kollem-Frans Molenaar,
rechts Bendien-Smits (Dick Holthaus Almelo). De over
hemden zijn van Ledub-Winkel, Budel.
Safarilook, waarin ook de vriendin deelt. De jongeman
midden is gekleed door Meadows en Frog-collectie van
Waterland Affairs, Amsterdam. Rechts: Equip-collectle
van Euro-Fashions Amsterdam.
CONSUMENTENINFORMATIE £cidae<2ou*ant
„Rockport Fashion" zomer 1984 met de canvas-tro-
penlook. Pantalon en bodywarmer 100 procent katoen
met leren Bufflox-applicatles. Bodywarmer heeft ex
treem brede schouders. Katoen zal een groot deel uit
maken van het herenkledingpakket 1984.
nog altijd zo dat bloemen ken
nelijk ook per meter worden,
betaald. Zo veel te langer de
stengel en zo veel te forser de
tros, zo veel te hoger de prijs.
De derde groep wordt ge
vormd door de kleinbloemi-
gen, waarin de Nanussen de
hoofdrol spelen. Het is en
blijft een kleine sectie, maar
het zijn allesbehalve gemak
kelijke telers en de verede
laars hebben op dit type hun
tanden al stuk gebeten. De
meest gewilde is nog altijd de
rood gevlekte, witte Nymph
en die was in 1917 al bekend!
Al met al is men in vijftig jaar
bij de veredeling van gladio
len nooit tot een echte door
braak gekomen. Het lijkt er
op alsof die doorbraak er nu
wel aan zit te komen. Op de
grote nationale bloementen
toonstelling, die begin novem
ber in Aalsmeer zal worden
gehouden, zal men gladiolen
kunnen bewonderen van een
geheel andere signatuur dan
tot nu toe gebruikelijk. Het
zijn aanwinsten die zijn opt-
staan op de befaamde Parigo
Bulb Farms in Engeland waar
oud-Hillegommer Jan Goe-
mans de lakens uitdeelt.
Dat is de kwekerij waar ook
de befaamde nieuwe Alstroe-
meria's werden gewonnen,
die nu al twintig jaar achter
een een groot succesnummer
LAND EN TUINBOUW
Het aantal nieuwe gladio
len dat in de tweede helft
van de twintigste eeuw
werd gewonnen is niet te
tellen. Het allergrootste
gedeelte is slechts enkele
jaren in cultuur geweest
en dan was het weer fini.
Want een gladiool is geen
lang leven beschoren.
Slechts een handjevol
houdt het tientallen jaren
uit.
De gladiolen worden in grote
lijnen verdeeld in drie groe
pen. Veruit de belangrijkste
zijn de grootbloemigen. Na
Wereldoorlog II zijn honder
den nieuwe aanwinsten op de
markt gebracht, maar op het
gebied van de veredeling is
men nooit tot echte doorbra
ken gekomen. Nieuwe vor
men en kleuren kwamen er
niet. Een soort als bijv. de
licht-purperen Mrs. v.d.
Mark's Memory, dat de be
faamde gladiolenveredelaars
Konijnenburg Mark uit
Noord wijk in de veertiger ja
ren gewonnen, zou vandaag
nog een uitstekend figuur
slaan. Ook deze gladiool is
door problemen bij de teelt
verdwenen.
Bij de tweede groep, die van
de butterfly- en de primuli-
nusgladiolen, is het eigenlijk
van 't zelfde laken een pak.
De heer Paul Wülfinghoff met een exemplaar van de
Dieuwe gladiool Bianca, die straks in Aalsmeer voor
het eerst ten tonele wordt gevoerd.
Bovendien bleek de bloemen- passen veel beter in de mo-
handel helemaal niet gechar- derne woningen dan die vaak
meerd van dit middelgrote wel al te forse grootbloemige
type. Waarom zal wel nooit gladiolen. Op de bloemenvei-
duidelijk worden, want ze lingen is het typisch genoeg
betalingen contact of per
machtiging van de bank. Het
voordeel van deze snelle fi
nanciële afhandeling in de
veilingwereld is een beperkt
betalingsrisico.
Het Afzet Bureau Potplanten
zal haar tot nu toe met de
hand bijgehouden voorraad-
systeem overbrengen op de
nieuwe computer. Het belang
rijkste voordeel daarvan is dat
de exacte voorraden potplan
ten elk moment van de dag
bekend zijn. Ook het statie
geldsysteem voor fusten zal
voortaan per computer bijge
houden worden, evenals de
salaris- en ledenadministratie
(waaronder de ledenrekening)
en allerlei uitgesplitste totaal
overzichten.
Directeur J.C. van Zaal ziet
toekomst in het plaatsen van
de computer aangesloten ter
minals bij de kwekers zelf.
„Onder de koffie kunnen ze
dan de prijzen van dat mo
ment bekijken." In totaal
kunnen er 32 terminals op de
computer aangesloten wor
den; voorlopig zijn dat er nog
slechts vier. Met de komst
van het nieuwe apparaat is
het mogelijk in de toekomst
uit te breiden. De huidige
computer had slechts een be
perkt geheugen.
De nieuwe computer is afge
leverd in een dubbele uitvoe
ring. Ingeval van storing zou
de hele voorraad aan gege
vens van de ene computer
kunnen worden overgescha
keld op de andere. De dubbele
uitvoering komt ook aan de
verwerkingssnelheid ten goe
de, want de gegevens kunnen
gelijktijdig worden verwerkt
in twee computers.
Het duidelijke gebrek aar;
nieuw ras gladiolen van®
middelgroot type, brachtL
Goemans er toe zich ooi
gladiolengebied te gaan Lr
ven. Het is hem gelukt siL
te boeken, maar het k» f
hem veel meer tijd, gel^
moeite dan hij ooit had^e
dacht. Bijna vijftien jaar
den begon hij met zijn e^0/
gladiolenkruisingen.
maakte voor zijn start geb:
van wilde Zuidafrikaansei G
diolen en daar heeft hij
van gehad als haren op P 1
hoofd. Dat hij daarmee op"?
verkeerde paard had gef'7
bleek eerst jaren later.
moest terug naar af. Gew</
uithuilen en opnieuw bePc
nen. Iets anders zat er nier^
Er moesten andere so</e<
worden gebruikt om de jf°
lijnen te pakken te krifn
Het kostte opnieuw jarei\®
de juiste „ins and outs" ter4
den. Eerst nu is hij zo vei,
er enkele zaailingen in81
handel kunnen komen.
tegen strak omschreven v,
waarden uiteraard.
Goemans stelt hoge eisen
zijn zaailingen. Ze moe"1
niet alleen een aantrekkP.a
uiterlijk hebben, maar ii?'^
kas ook probleemloos in l}.
kunnen komen. Verder r®
de lichtbehoefte in de wij®'
niet groot zijn en dient de®4
riode van planten tot bloef®'
oogsten niet lang te
Knollen die in december i i
den geplant moeten We
april in bloei zijn, ook alKa
men de temperatuur in de v
niet hoger komen dan Be
graad of tien. Omdat zeeh
een middelgroot type zij Tic
de knol niet groot en kun
er veel op de vierkante mö
Op de nationale bloemenin<
tentoonstelling in Aalsrtje
zal de fa. Wülginghoffïo
Rijswijk enkele vón dezefVi
diolen te pronk zetten. Stos
zal er veel belangstelling tn.
bestaan! ril
?ro
op de internationale bloer^
markt zijn. Ongetwijfeld se
de gehele wereld al voifa/
deze Alstroemeria's gezje/
als Jan Goemans er niet 'g
had gezorgd dat de hand^
dit artikel aan heel stri]^-
banden was gelegd. Botoe'
dien had hij het geluk daty j
aanwinsten allemaal st(jgt
waren en men er dus K)
geen zaad van kon winn6ja,
De computer van de EMM-
veiling wordt na zeven jaren
trouwe dienst afgedankt en
ingeruild voor een nieuwe.
Deze, een kwart miljoen gul
den kostende, Honeywell Bull
biedt veel meer mogelijkhe
den en werkt aanmerkelijk
sneller dan zijn voorganger.
Het is de bedoeling dat het
nieuwe administratieve ver
werkingssysteem met ingang
van 1 januari 1984 in werking
treedt.
De verstrekking van allerlei
soorten veilinggegevens
wordt door de kwekers steeds
belangrijker. Van hem wordt
tegenwoordig steeds meer
boekhoudkundig inzicht en
vakkenis verwacht. „Met deze
nieuwe computer kan de
EMM-veiling nog beter func
tioneren en bovendien aan de
toenemende vraag naar gege
vensverstrekking voldoen."
Aan het woord is de heer J.C.
van Zaal, directeur van de
EMM-veiling in Roelofa-
rendsveen. Hij vertelt dat in
het vervolg geen ponskaarten
meer hoeven te worden ge
bruikt. De gegevens moeten
nu in een beeldscherm wor
den ingebracht. Ook in de
verpakkingsafdeling en de
potplantenafdeling komen
terminals. Dit houdt meer
verantwoordelijkheid in voor
de werknemers van die afde
lingen. Vroeger hoefden ze
namelijk slechts invullijsten
met ponsgegevens af te leve
ren bij de ponstypistes. Bin
nenkort zullen ze de gegevens
zelf via de terminal in de
computer moeten intoetsen.
Op het kantoor van.de veiling
worden dan nog slechts wat
correcties aangebracht. De
nieuwe computer wordt direct
gekoppeld aan de veilingklok.
Om de geplande startdatum
van 1 januari aanstaande te
halen werken de systeemana
listen Remi van 't Hart en
Leo van Berkel vrijwel dag
en nacht aan de voorberei
dende testen. Ze hebben geen
enkele hulp van deskundigen
van buiten. Daarbij gaat hun
dagelijkse werk met de oude
computer gewoon door.
Het overgrote deel van de
nieuwe apparatuur is al in het
computercentrum van de vei
ling geplaatst. Mocht 1 januari
1984 niet haalbaar blijken,
dan kunnen ze in het uiterste
geval nog met de oude com
puter blijven doorgaan. Ove
rigens zou dat minder simpel
zijn dan het lijkt, want de ko-
dering is tegen die tijd totaal
veranderd. De overige taken
van de nieuwe computer zijn
onder andere het verzorgen
van de volledige fakturering
voor de kopers. Ook dagover
zichten van de bruto afreke
ningen voor de kwekers ho
ren tot zijn taak. Eens per
week worden de afrekenin
gen voor de kwekers doorge
geven aan de bank. Voor de
kopers wordt zelfs elke dag
geld van de bank gehaald.
Om betalingsstagnaties te
voorkomen geschieden alle
Noorwegen is geen eldorado voor de bloementeelt dankzij de
zeer lage lonen, maar veeleer dankzij de zeer hoge prijzen die
daar voor de bloemen worden betaald. Zodra de prijs beneden
een bepaald niveau daalt, wordt de invoer verboden!
Noorwegen heeft maar 4,04 miljoen inwoners. Van de opper
vlakte van 324 vierkante kilometer is maar 3,4% geschikt voor
de land- en tuinbouw. Op ongeveer 1.200 bedrijven worden
siergewassen onder glas geteeld en op plusminus 5.500 bedrij
ven groeten. Veelal zijn het gemengde bedrijven.
In Noorwegen mogen alleen maar bedrijven bloemen importe
ren die zij zelf ook kweken. Dat geldt echter niet voor bloem
bollen. Maar die importeurs moeten wel vakbekwaamheid
kunnen bewijzen. Oqdanks deze beperkingen stijgt toch de in
voer. Zo kwam de import van bloeiende planten van 3,9 mil
joen stuks in 1976 op 7,5 miljoen in 1981.
De waarde in 1977 steeg tot 10,6 miljoen in 1981. Ook in Noor
wegen wordt van snijbloemen overgegaan op potplanten. De
potplantenproduktie steeg van 22 miljoen stuks in 1978 tot 26
miljoen in 1981, de oppervlakte snijbloemen liep echter terug
van 57,5 ha naar 54 ha. In Noorwegen is een bedrijf bezig met
een nieuwe methode die goede resultaten geeft met betrekking
tot de stookproblemen en meerdere bedrijven zullen het voor
beeld volgen. Men kweekt namelijk de anjers in potten. Dat
vergt al veel minder grond. Bovendien spaart men ontsmet-
tingskosten. De teelt van grootbloemige- en trosanjers is éénja
rig. Midden maart levert een Duits bloemenplantenbedriif ge
steunde anjerplanten. Per vierkante meter worden 30 stuks en
volgend jaar 38 van dergelijke bedrijven opgezet.
De planten staan op een 'bewateringsvliesEr onder wordt
warmte van 25 graden ingevoerd in polyethyleen slangen. De
wamrte komt dan direct zonder verlies de planten ten goede.
De boventemperaturen kunnen daardoor belangrijk lager zijn.
Wegens de kleine hoeveelheid grond worden aan de voeding
wel hoge eisen gesteld. De eerste bloemen worden begin juni
geoogst. Tot eind augustus is 90% daarvan per plant en die van
trosanjers 3,5 takken. Midden oktober is de teelt teneinde.
De totale opbrengst is dan geweest acht grootbloemige- en zes
trosanjers per plant. In Zweden en Denemarken is de anjercul
tuur door de hoge olieprijzen bijna verdwenen. De waarde van
de Deense snijbloemenimport is in 1981 opnieuw toegenomen,
namelijk met 11%. Zweden heeft in 1981 voor meer dan 3,5
maal zoveel kronen aan snijbloemen ingevoerd als tien jaar ge
leden. De Zweedse kroon was echter in 1971 heel wat meer
waard dan nu! In guldens zijn er ook maar 2,6 maal zoveel snij
bloemen het land binnen gekomen.
In kilogrammen was het 2,5 maal zoveel. In guldens van toen
en nu steeg de gemiddelde prijs per kilo invoer in totaal met
3%. Het aandeel van de anjers in de totale Zweedse invoer
waarde bleef al die jaren plm. 30%. Opvallend is de toename
van het Nederlandse aandeel in de invoer. De Nederlandse an
jers komen vooral in de periode van maart tot en met novem
ber hqt land binnen. Columbia had in 1981 meer dan de helft
van de Zweedse anjermarkt veroverd. De rozeninvoer in Zwe
den is pas sinds 1976 bekend. Zij vormde in dat jaar 23% van
de totale invoerwaarde en in 1981 30%.
Nederland wist zijn aandeel in vijf jaar te handhaven. Spanje
evenwel daalde met 3 en Italië met 4%. Daarentegen ging Is
raël 3 en Columbia 4% vooruit. De gladiolen vonden in die tien
jaar kennelijk meer aftrek in Zweden. In 1971 kwamen ze aan
0,4% van de totale import en in 1981 aan 1,3%. Terwijl in 1971
uit Nederland praktisch geen gladiolen kwamen, bedroeg ons
aandeel tien jaar later 69%. Het aandeel van Israël liep evenwel
terug van 68 naar 8%! Bij de invoer van 'overige bloemen' wist
Nederland zijn positie van 1976 tot 1981 te handhaven. Er is in
die jaren niet veel verandering opgetreden in de verhoudin
gen. Een verdere onderverdeling van de snijbloemenpost geeft
de Zweese importstatistiek niet. Dat is wel jammer, want er
verandert wel wat, een toenemende rozeninvoer, de anjers blij
ven stabiel in verhouding wel meer gladiolen. Het is in ieder
geval verheugend dat Nederland over het algemeen zijn positie
heeft kunnen handhaven.
