Menselijke keten van
180 km in West-Duitsland
„Russen winnen slag om harten
en geesten van Europeanen^
redesmars in Rome lief voor Andropov
'edesbeweging
Frankrijk
omm unistische
ingelegenheid
WESTERSE DIPLOMATEN:
ïissi
n k(
npai
arcol
tan ^JrSK?®
npa f J -%•(
1g SÈIïifil
ior d stellingen:
eist( jsmuseum
Engelse vredesactivisten passeren In Londen het
ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Ook in Hamburg liepen militairen mee in de vredesdemonstratie.
Deze zes Franse militairen lieten weten dat ook zij voor de
vrede zijn.
Vredesdemonstratie in Den Haag in het vooruitzicht
eren we een serie beschouwingen waarin achtereen'
195 onze correspondenten in België, Duitsland, Frank'
tingeland, Italië en de Verenigde Staten beschrijven
positie is van de vredesbeweging in het land waarin
i gestationeerd. Vorige week vrijdag en zaterdag
ten we de bijdragen van Gerard Kessels (Bonn) en
'ongbloed (Brussel). Vandaag de beschouwing van
'arijse correspondent Jan Drummen over de vredesbe-
g in Frankrijk.
De vredesbeweging beperkt zich in Frank-
ktisch geheel tot de Communistische Partij en
kele onder haar invloed staande bewegingen en
kringen. De Communistische Partij staat ondanks
[it, dat zij middels vier ministers deel uitmaakt
je regering wier buitenlandse politiek uitgespro-
itlantisch is, meer dan ooit achter Moskou.
nmunistische Partij, die de pacifistische demonstraties or-
irt, heeft daarvoor tot op heden alleen de steun en mede-
ig kunnen krijgen van de „Revolutionaire Communisti-
~'ir|ga". Niettemin moedigt het relatieve succes van de vre-
ionstraties van 19 juni de communisten aan de marge die
cialistische regeringspartners hun toestaan, volledig uit te
ialistische partij had haar leden met nadruk ontraden om
door de communisten gehouden vredesdemonstratie van
i deel te nemen. De socialistische Beweging voor de ker-
ipening in Europa en de socialistische vakbondscentrale
hebben zich achter de regering opgesteld in een verkla-
rin zij zeggen dat het welslagen van de Geneefse on-
lingen voor het ogenblik het Delangrijkste is.
e president heeft zich van de steun van een aanzienlijk
nde Franse publieke opinie verzekerd, toen hij onlangs
sel verklaarde: „Ik ben ook tegen de Euroraketten, maar
J vast dat de zaken tegenwoordig dóódsimpel zijn: het paci-
1teat in het Westen, de raketten in het Oosten en dat lijkt
I onevenwichtige verhouding". Voor dit standpunt heeft
[steun gekregen van oppositiefiguren zoals mevr. Veil,
[dig voorzitster van het Europese Parlement.-en van een
i groeperingen die achter oud-president Giscard d'Estaing
Zij feliciteren Mitterrand met zijn „vastberadenheid ten
lan van het gevaar dat heden ten dage vertegenwoordigd
door het pacifisme en neutralisme in een wereld vol geva-
De neo-gaullisten en de meeste oppositiebewegingen, die
rand doorgaans niet steunen, kunnen niet ontkennen dat
watting over ontwapening en de rakettenkwestie met die
It staatshoofd overeenkomt.
(Door onze correspondent Ge
rard Kessels)
BONN De grootste demon
stratie in West-Duitsland,
waar naar schatting ruim één
miljoen mensen zaterdag de
straat opgingen, vond plaats in
de hoofdstad Bonn, waar zich
volgens de vredesbeweging
500.000 en volgens de politie
ruim 300.000 betogers verza
melden. Ongeregeldheden de
den zich niet voor. De organi
satoren prezen na afloop „de
enorme discipline" van de pro
testerende massa's.
Tegelijkertijd werd er tegen de
nieuwe Pershing 2- en kruis
raketten gedemonstreerd in
Hamburg (ongeveer driehon
derdduizend man), Berlijn
(150.000), Stuttgart (200.000) en
Neu Ulm (100.000 man). De
schattingen van de politie en
de vredesbeweging van de
aantallen demonstranten lie
pen vaak sterk uiteen.
Vlak voor het middaguur
werd tussen Stuttgart en de
Amerikaanse basis in Neu
Ulm, waar een deel van de
Pershing 2-raketten gestatio
neerd wordt, de langste men
selijke keten uit de geschiede
nis gevormd. Bijna tweehon
derdduizend betogers trokken,
hand in hand, een ononder
broken lijn van 108 km. door
het Zuidduitse landschap. Er
was zoveel toeloop dat over
grote gedeeltes van het traject
gemakkelijk een dubbele lijn
gevormd had kunnen worden.
De belangrijkste spreker in
Bonn was de voorzitter van de
sociaal-democratische SPD en
ex-kanselier Willy Brandt. De
drager van de Nobelprijs voor
de Vrede riep de Duitse rege
ring op „geen angst te hebben
voor de vredeswil van de
Duitsers". Brandt: „U verte
genwoordigt hier de meerder
heid van het volk. Meer dan
zeventig procent van de Duit
sers is tegen de nieuwe raket
ten". De ex-kanselier zei dat
er in Genève verder gepraat
moet worden en dat van sta
tionering moet worden afge
zien. Via Genève moeten de
grootmachten toewerken naar
een bevriezing van hun nucle
aire arsenalen. Vervolgens
moeten de atoomwapens stap
voor stap worden verminderd,
aldus Brandt. Het optreden
van Brandt onderstreepte nog
eens dat de SPD zich massaal
heeft afgekeerd van oud-kan
selier Helmut Schmidts poli
tiek. Schmidt, voorstander van
de nieuwe raketten als de Rus
sen niet bereid zijn tot een
drastische vermindering van
hun SS 20-raketten, is in zijn
partij vrijwel alleen komen te
staan.
Tegendemonstratie
In de avonduren werden in
Hamburg door ongeveer vijf
duizend betogers de toegangen
tot het rechtse uitgeverscon
cern Springer geblokkeerd.
Hier greep de politie in. Er de
den zich daarbij enkele kleine
re schermutselingen voor. De
grote politiemacht, die vrijwel
overal achter de hand werd
gehouden, hoefde verder ner
gens in actie te komen.
Ter ondersteuning van de re
gering organiseerden de chris
ten-democratische partijen
CDU en CSU zaterdag ook
manifestaties. Voor ongeveer
tienduizend toehoorders zei
CSU-voorman Franz-Josef
Strauss in Mtlnchen dat de
veiligheid van Duitsland al
leen gegarandeerd wordt door
„algehele medewerking aan de
militaire verplichtingen van
de Navo". Afzien van de nieu
we raketten, aldus Strauss, be
tekent dat het risico voor een
aanvaller vermindert en dat
de kans op een oorlog toe
neemt".
In Zuid-Duitsland kwam zaterdagmiddag de langste
menselijke keten ter wereld tot stand. Over een afstand
van 108 km. sloegen meer dan 100.000 mensen de han
den ineen tussen het NAVO-hoofdkwartier in Stuttgart
en de Amerikaanse Wiley-kazerne in Neu-UIm (Beieren). Vredesactivisten in Lyon
ig. 4
idged
jenè^nze correspodent Cees
'tie zjrs)
o aai| Naar schatting drie-
Lil^dduizend mensen uit
Italië hebben deelgeno
ot Gjan de grote „vredesde-
nslagfatie" zaterdagmiddag in
e miktrum van Rome. In het
vensjrs van de massa-mars
kunij
alid
op]
was zowel de ambassade van
Amerika als die van Rusland
opgenomen, maar de Ameri
kanen hadden het veel zwaar
der te verduren dan de Rus
sen. Voor de meeste demon
stranten was Reagan een
„beul", maar men gedroeg zich
zeer lief voor Andropov.
Dit onthulde de teneur en de
samenstelling van de Italiaan
se vredesmars. Want commu
nisten en proletarisch-marxis-
ten hadden hun aanhangers
uit het hele land naar Rome
opgetrommeld om van de vre
desmars een geweldige anti-k
ruisraketmanifestatie te ma
ken.
Juist vanwege dit eenzijdige
politieke karakter had de gro
te meerderheid van de Ita
liaanse politiek en sociale
groeperingen hun steun aan de
vredesmars onthouden. Zelfs
de socialisten deden niet mee.
De kerk was slechts present in
de vorm van enkele indivi
duele paters (Franciscanen) en
een katholieke jeugdbeweging.
De Romeinse vredesmars ver
liep in alle rust en vrede, wat
niet zo vreemd is gezien het
grote aantal soldaten en poli
tiemannen dat was opgetrom
meld. Het slot van de manifes
tatie vormde een bijeenkomst
op het plein voor de kerk van
St. Jan van Lateranen, waar
onder anderen Mient Jan Fa-
ber, aangekondigd als de „ver
tegenwoordiger van de Neder
landse kerken", het woord
voerde.
De Engelse premier Thatcher mag van deze demon
stranten per kruisraket worden weggezonden.
BEDSDIENST ALS VOORBEREIDING
ÏDESDEMONSTRATIE
ENDAAL Ongeveer
lzend mensen hebben
ig in Roosendaal een ge-
I wAnst en agapeviering bij-
ter voorbereiding ter
//xeiding op de vredesde-
i I ptie van aanstaande za-
N De gebedsdienst werd
irkt-r <*oor bisschop h.
yan Breda, er werden
es verzorgd door
mevr. M. van der Veen-
Schenckeveld, lid van het
Centraal comité van de We
reldraad van kerken, de isla
miet Mohammed Sidali van de
Marokkaanse gemeenschap in
Bergen op Zoom en de Ameri
kaanse predikante Melanie
Morrison. Ruim duizend paro
chies en gemeenten uit heel
Nederland hadden op verzoek
van de drie vredesbewegingen
met een kerkelijke achter
grond afgevaardigden naar
Roosendaal gezonden. Zij kre
gen van de deken van Bergen
op Zoom, drs. V. Schoenma
kers, een zending om tijdens
de vieringen van zondag te
verhalen van de bijeenkomst
in Roosendaal.
EN WISKE DE HIPPE HEKSEN
(Vervolg van de voorpagina)
De Russische pers ruimde
gisteren een vooraan
staande plaats in voor de
vredesdemonstraties in
West-Europa, met uitzon
dering als gewoonlijk van
het legerblad Krasnaia
Zveda, dat het onderwerp
niet aanboorde. Onder de
kop „Miljoenen eisen" pu
bliceerde het partijblad
Pravda foto's van de beto
gingen in Hamburg en
Kopenhagen. „In de
Bondsrepubliek toonde de
aanwezigheid van miljoe
nen demonstranten dat de
meerderheid van de West
duitsers de dodelijke be
dreiging beseft die op hen
rust. Men weigert slacht
offer te worden van de
Amerikaanse strategie van
de eerste slag", aldus de
Pravda-commentator.
Het Russische regeringsblad
Izvestia herinnerde aan de
grote (officiële en eenzijdige
red) vredesdemonstraties in
socialistische landen waaraan
„800.000 mensen in Moskou en
130.000 in Praag" deelnamen.
De adviseur voor buitenlandse
zaken van de Russische presi
dent en partijleider Yoeri An
dropov, Georgui Arbatov, ver
klaarde dat mislukken van de
onderhandelingen in Genève
over de middellange-afstands-
kernwapens in .Europa zal lei
den tot een „nieuwe etappe in
de wapenwedloop". Hij beves
tigde dat de Sowjet-Unie op de
plaatsing van nieuwe Ameri
kaanse raketten zal antwoor
den „niet met nieuwe voorstel
len, maar met nieuwe raket-
Geen aansporing nodig
In Westerse diplomatieke
kringen in Moskou is verno
men dat met de Europese vre
desbeweging op haar hoogte
punt er weinig aansporing
voor Moskou is een doorbraak
te bewerkstelligen in de on
derhandelingen in Genève. De
vastbeslotenheid van sommige
Westeuropese regeringen om
hun Navo-verplichtingen na te
komen, kan deze regeringen
enorme steun kosten. En Mos
kou heeft weinig te verliezen,
aldus deze diplomaten.
Ondanks dat de Amerikaanse
president, Ronald Reagan, za
terdag het „gebruik" van de
demonstraties door de Sowjet-
-Unie aan de kaak stelde,.zijn
diplomaten het erover eens
dat in de slag om de harten en
geesten van de Westeuropese
inwoners, de Russen er in het
algemeen in zijn geslaagd hun
houding als redelijk af te schil
deren. Met name moeilijk voor
het Westen te pareren is de
Russische eis dat ieder alge
meen akkoord de 162 Britse en
Franse kernwapens moet om
vatten, die op Moskou staan
gericht. „De Russische propa
ganda en voorstellen zijn
nuchterder dan de Westerse
positie, die veel ingewikkelder
is", zei een Westeuropese di
plomaat. „Het niet meetellen
van de Britse en Franse syste
men is voor de gemiddelde
burger moeilijk te begrijpen.
De Westerse positie is veel po
litieker". „De vredesbeweging
is een gevoelszaak. Hun leuzen
zeggen „Ik ben bang". Als je
positie ingewikkelder is. is zij
moeilijk te bespreken, wat niet
betekent dat ze fout is", aldus
de diplomaten, die er verder
op wijzen dat de Westduitse
vredesbeweging nu niet langer
de bedreiging van de Russi
sche SS-20-raketten negeert.
Belgische vredesbeweging eist ontmanteling SS-20 raketten
(Van onze correspondent Aad
Jongbloed)
BRUSSEL Het gebruikelij
ke gestoei over de aantallen
deelnemers kon zondag niet
verdoezelen dat Brussel de
grootste demonstratie in zijn
geschiedenis meemaakte. In
een volledig voor het normale
verkeer afgesloten centrum
liepen volgens de vredesbewe
ging 400.000 mensen mee, en
volgens de rijkswacht 130.000
personen. Maar hoe dan ook,
de demonstratie verliep vlek
keloos, niet in het minst door
het prachtige herfstweer en
een organisatie, die niets te
wensen overliet.
In de stoet, die vanuit drie
spoorwegstations na een cen
traal punt in de stad leidde,
liepen tal van burgemeesters
van zogenaamde kernvrije ge
meenten, leden van de parle
mentaire oppositie en ook een
40-tal leden van de aan het be
wind zijnde christen-democra
tische partij. Zij lieten, geheel
in tegenspraak tot de partijpo
litiek, weten dat de kernraket
ten in Europa niet geplaatst
zouden moeten worden zolang
er in Genève nog gepraat kan
worden.
Misleiding
Zij lieten zich kennelijk niets
gelegen liggen aan de harde
woorden van de coalitie-ge
nokt de liberale vice-premier
Jean Gol, die voor de demon
stratie de betoging „een desin-
formatie-operatie met de pro
paganda voor de Sowjet-Unie"
had genoemd. „Met Europa en
de vrede als slachtoffer. Veel
van de deelnemers zijn mis
leid", aldus Gol, „de betogers
worden gebruikt om de
krachtsverhoudingen in de
wereld te beïnvloeden en om
het Westen te verzwakken ter.
gunste van de Sowjet-Unie".
Opmerkelijk ook was de toe
spraak tijdens de demonstratie
van de Mient-Jan Faber van
België, Andre Bogaerd. Hij
sprak over de raketten als
zijnde nutteloze maar gevaar
lijke dingen, die de vrede niet
dienen. Hij eiste dat als eerste
stap er geen raketten naar Bel
gië mogen komen, maar hij
stelde ook: „Wij eisen het be
gin van de ontmanteling van
de Russische SS-20-raketten.
Dat is geen loze kreet, maar
een politieke eis".
MAANDAG 24 OKTOBER 1983 PAGINA 7
