Enorme tekorten bij
Duitse spoorwegen
Kindermishandeling
in Engeland
sterk toegenomen
Italië wil van laatste oorlogsmisdadiger ai
Sovjet-Unie dreigt met oliewapen
tegen onwillige Oostbloklanden
Een rondje frisse
Vaccin tegen herpes (rei
BUITENLAND
foidócSowumt
DONDERDAG 20 OKTOBER 1983 PAGil
Zwitserland „kan
kernramp overleven"
BERN De Zwitsers geloven dat zij
ingeval van een kernramp via een
netwerk van speciale schuilplaatsen,
compleet met ziekenhuizen, radios
tations. vergaderzalen en speciaal
voedsel, in leven kunnen blijven.
Diep in het Sonnenberg-gebergte bij
Luzern heeft de Zwitserse BB een
enorme, zeven verdiepingen tellende
schuilplaats gebouwd, die plaats aan
22.000 mensen. Het heeft alles om
hen te helpen zeker twee weken
..ondergronds" te blijven. In het hele
land zijn nu ongeveer vijf miljoen
schuilplaatsen gebouwd, genoeg om
meer dan drie kwart van de huidige
bevolking te beschermen.
Martin Luther King-dag
in Verenigde Staten
Het Amerikaanse Congres heeft beslo
ten Martin Luther King te eren door
een nieuwe nationale feestdag uit te
roepen. Met ingang van 1986 is iedere
derde maandag in januari een natio
nale feestdag. Het wordt de eerste na
tionale feestdag ter nagedachtenis
aan een zwarte. Een stralende wedu
we van de in 1968 vermoorde King
was gisteren aanwezig op Capitol Hill,
waar zij in gezelschap van haar oudste
zoon, de stemming op de publieke tri
bune bijwoonde. President Reagan
had aanvakelijk gezegd zich zorgen te
maken over de kosten van een nieuwe
nationale feestdag, de tiende in de
Verenigde Staten. Maar hij heeft laten
weten de wet te zullen tekenen.
FAO: 150 miljoen
mensen in Afrika met
hongerdood bedreigd
ROME De Voedsel en Landbouworga
nisatie van de Verenigde Naties (FAO)
heeft gisteren noodhulp gevraagd voor 22
Afrikaanse landen, waar in totaal 150 mil
joen door de hongerdood worden be
dreigd. Als oorzaak voor de grote hon
gersnood ziet het FAO in het mislukken
van oogsten, die weer het gevolg zijn van
ziketen, droogte, tekort aan kunstmest en
oorlogsgeweld. Het FAO wil dat er op
zeer korte termijn zo'n 5 miljoen ton
graan naar de betreffende Afrikaanse lan
den wordt gebracht. Men wijst er met na
druk op dat de situatie in de 22 Afrikaan
se landen met de dag nijpender wordt.
Moskou: Kosmonauten
zijn niet in gevaar
MOSKOU De twee kosmonauten in het
Russische ruimtestation Saljoet-7 verke
ren niet in gevaar. Hun vlucht verloopt
normaal en er hebben zich geen techni
sche problemen voorgedaan. Aldus ver
klaarde gisteren een Russische woord
voerder in een reactie op een bericht van
de BBC, waarin van de problemen met de
Saljoet melding werd gemaakt. De BBC
wist te melden, dat het ruimtestation vrij
wel stuurloos in de ruimte zou rondvlie
gen. Volgens de woordvoerder is het niet
te zeggen hoe lang de twee kosmonauten
nog in de ruimte zullen blijven. Ook Ame
rikaanse ruimtevaartdeskundigen hebben
gezegd dat zij niets vreemds aan het ver
loop van de vlucht van de Saljoet hebben
kunnen opmerken.
Radarfoto
van Venus
MOSKOU De Russisch
telliet Venera-15 heeft de
ste radarfoto van de dor
kant van de planeet
naar de aarde gestuurd,
richtte gisteren het persbi
TASS. Vorig jaar lan
twee Russische kunstm
op de planeet en stuurde
eerste kleurenfoto's van
bodem door alvorens
enorme hitte te desintegi
Het door satelliet gestuun ji
j _iu
darbeeld is het eerste
van de kant van Venu
vanaf de aarde nooit te zi
DH
ter b
van
■nhai
idho'
Ijsbrekers seun
vastgelop tt h<
[dik
ngt
derla
King
eede
irt, c
jdlof
jerdt
toe
(Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
BONN Het is dat de
Duitse minister van finan
ciën Gerhard Stoltenberg
al jarenlang sneeuwwit
haar heeft. Anders zou
menigeen concluderen dat
de enorme tekorten bij de
Duitse Spoorwegen
's mans conditie slopen.
Alleen al voor dit jaar
moet de bewindsman
knarsetandend 13,5 mil
jard mark bijpassen om
Duitslands uiterst comfor
tabele treinen aan het rij
den te houden.
Maar de minister heeft het
duurste en meest verlieslijden
de staatsbedrijf aller tijden nu
de wacht aangezegd, tot te
leurstelling van de directie,
die peperdure investeringen
had gepland.
„Een crisis met comfort", zo
beschijft een Duits weekblad
de problemen bij de Spoorwe-
fen. Inderdaad. Op de Duitse
poorwegen valt, ook vanuit
de optiek van de reizigers, niet
zoveel aan te merken. Het is
goed toeven in de Duitse trei
nen. Ze zijn punctueel, snel en
comfortabel. De restauratiewa
gens hebben een kaart die
reikt van een compleet ontbijt
tot een royale keuze uit lun
ches en diners. Tussen de gro
te steden rijdt vaak elk kwar
tier, elke twintig minuten een
trein. Witte vlekken in het
dichte net worden snel wegge
werkt.
Ondanks de miljardentekorten
is de Deutsche Bundesbahn
ook voor de eigen werknemers
een luxueus bedrijf. Bij „Der
Bahn" werken 305.000 men
sen. Ter vergelijking: de En
gelse Spoorwegen, die onge
veer evenveel verkeer afwik
kelen, hebben 140.000 man op
de loonlijst. Het ziekteverzuim
bij de Spoorwegen in Duits
land is 8,8 procent, dat is aan
zienlijk boven het Duitse ge
middelde, dat 4.5 procent be
draagt. Met een daling van het
ziekteverzuim naar het Duitse
temiddelde zouden bij de
poorwegen 12.000 arbeids
plaatsen kunnen vervallen.
Weinig werknemers gaan zo
snel met pensioen als het
Spoorweg-personeel. Machi
nisten houden het gemiddeld
met 54 jaar al voor gezien, op
zichters met 51 en conducteurs
met 50. Deze geldsmijterij is
Bonn een doorn in het oog.
Dat er volop te bezuinigen valt
heeft de Bundesbahn-top zelf
ook bewezen. Een lid van de
Raad van Bestuur maakte een
rondgang langs alle directies
om te bezien waar bezuinigd
kan worden. Het resultaat: bij
na een miljard mark. Maar on
danks de spectaculaire uit
komst van deze actie meent de
Bundesbahn, daarin gesteund
door minister van verkeer
Dollinger, niet uit te kunnen
komen met Stoltenbergs 13,5
miljard mark per jaar. Dat is
volgens hen te weinig om de
nieuwe investeringen te be
kostigen en het jaarlijks ex
ploitatieverlies van te vermin
deren. Bovendien zouden dan,
voor het eerst, bij de Bundes
bahn gedwongen ontslagen
moeten vallen.
Staking bij
Franse post
PARIJS Een staking bij
de Franse posterijen die
de sorteercentra in Parijs
heeft getroffen, heeft voor
een vergaande ontrege
ling gezorgd van het post
verkeer, waarvan vooral
het bedrijfsleven de dupe
blijkt. De postsorteerders
hebben het werk neerge
legd uit onenigheid met
het ministerie van PTT
over de betaling van
nachtdiensten.
Uiteraard wordt ook het post
verkeer met het buitenland
door de staking getroffen.
Inmiddels hebben veertien
-miljoen Franse arbeiders en
buitenlandse werknemers zich
gisteren met een aanzienlijke
meerderheid uitgesproken te
gen het beleid van het linkse
bewind. Bij verkiezingen voor
de bestuursorganismen van de
sociale verzekeringen behaal
den de conservatieve vakbon
dorganisaties ongeveer 54 pro
cent van de uitgebrachte stem
men. de linkse, regeringsge
zinde bonden 46 procent. De
communistische CGT waarvan
verwacht werd dat zij 34 pro
cent van de stemmen zou ha
len kreeg er maar 28 en de so
cialistische bond CFDT 18 pro
cent terwijl op 21 tot 23 pro
cent gerekend was. De moei
lijkheden voor Mitterrand
worden vergroot, nu het be
wind niet langer kan vertrou
wen op de medewerking van
de bonden.
Reagan studeert
op ruimtewapens
WASHINGTON President
Reagan studeert momenteel op
plannen van het ministerie
van defensie voor een defen
siesysteem in de ruimte, om
het land te beschermen tegen
vijandelijke raketten die in
aantocht zijn. Het miljarden
plan, dat wordt gesteund door
minister van defensie Caspar
Weinberger, voorziet in de
bouw van laser- en andere
ruimtewapens voor het onder
scheppen en vernietigen van
raketten in verschillende sta
dia tussen lancering en terug
keer in de atmosfeer van de
aarde. Verwacht wordt
Reagan er uiteindelijk mee zal
instemmen. In zijn „Star
Wars"-rede van 23 maart heeft
hij zich al positief over derge
lijke systemen uitgelaten.
Vastbesloten Argentijnen
Op zondag 30 oktober worden
in Argentinië, voor het eerst in
acht jaar, weer verkiezingen
gehouden. De Argentijnen mo
gen dan een nieuwe president
kiezen. Die komende stembus
strijd is de aanleiding van de
nachtelijke drukte (foto) voor
de gebouwen van het bevol
kingsregister. Duizenden Ar
gentijnen moeten nieuwe iden
titeitsbewijzen hebben om vol
gende week zondag aan de
verkiezingen mee te kunnen
doen.
Russen moorden Afghaanse dorpelingen uit'
ISLAMABAD Russische
militairen hebben 126 Af
ghaanse dorpelingen ver
moord in de buurt van de zui
delijke stad Kandahar. Daarbij
zijn vrouwen en kinderen met
bajonetten gedood. Overleven
den van de slachting hebben
dat gisteren bekendgemaakt.
De Sovjet-Unie is begonnen
aan een grootscheepsoffensief
in een poging het verzet voor
het invallen van de winter
ernstig te verzwakken. In ver
band hiermee zouden Russi
sche militairen de afgelopen
tijd al in diverse dorpen rond
Kandahar flink hebben huis
gehouden.
Volgens de vroegere Afghaan
se diplomaat Karzai was de
slachting bij Kandahar een
vergelding voor een even
daarvoor door guerrillastrij
ders uitgevoerde aanval op
een Russisch militair konvooi.
Veel dorpelingen zouden heb
ben kunnen vluchten, juist
voordat Russische militairen
hun woonplaats omsingelden.
Twee jaar geleden werd een
groot deel van Kandahar tij
dens beschietingen verwoest.
Sinds begin dit jaar wordt er
rond de stad fel gevochten.
BERLIJN De Russische
premier Nicolai Tochonov
heeft de Oosteuropese
landen van de Sovjet-Unie
op vrij directe wijze te
verstaan gegeven meer
goederen aan Moskou te
leveren als ze prijs blijven
stellen op levering van
Russische ruwe olie en
grondstoffen.
„We zullen pogingen onderne
men om de leveranties in de
toekomst voort te zetten bin
nen het kader van onze moge
lijkheden aldus Tochonov.
Daarop liet hij een duidelijke
waarschuwing horen dat Mos
kou in staat is het .joliewapen"
te hanteren tegen handelspart
ners die hun handelsverdra
gen niet nakomen.
Het is duidelijk dat de Sovjet-
Unie een groot aantal produk-
ten van andere oostblok-lan-
den nodig heeft voor zijn eco
nomische ontwikkeling. Het
gaat daarbij om machines, on
derdelen voor chemische pro-
dukten en levensmiddelen. In
ruil daarvoor leverde de Sov-
jet-Ünie in de eerste drie jaar
van het huidige vijfjarenplan
264 miljoen ton ruwe olie en
olieprodukten, 92 miljard ku
bieke meter aardgas, 53 mil
joen kilowatt electriciteit en
grote hoeveelheden ijzererts
en kunstmest. Tichonov riep
de oostblokstaten ook op snelle
maatregelen te nemen om de
kwaliteit van d^ goederen te
verbeteren, die algemeen als
slecht worden ervaren.
Noodtoestand in
Brasilia afgekondigd
BRASILIA De Braziliaanse
president Figueredo heeft gis
teren de noodtoestand uitge
roepen, die de regering gedu
rende een periode van 60 da
gen dictatoriale macht geeft.
De noodtoestand geldt alleen
voor de hoofdstad Brasilia.
De maatregel zou zijn geno
men op verzoek van de vice-
voorzitter van de Senaat, Dal-
la, die d aarmee „tumult tij
dens de stemming in het Con
gres wil voorkomen".
V?
1
W1 -vf -4
Al enkele
worden ir
Noordelijke I
pogingen
nomen om i
Russische r
pen, die vastfW-
in het pakijs lol
vrijden. Zelfbouw
met atoomer»m j]
aangedreven rri4fi;
brekers LenefnJq
Leonid Bre 1
lts i
'Iden
°>rma
slaagden er nns*
Schedel van 3,5
miljoen jaar
gevonden op
Sicilië
AGRIGENTO Bij Agri-
gento op Sicilië is een deel
van een schedel opgegra
ven, waarvan de ouder
dom wordt geschat op ten
minste 3,5 miljoen jaar.
Volgens de onderzoekers
hoort de schedel bij een
,australopithecus graci-
ius", een voorouder van de
homo erectus. Tot dusver
was aangenomen dat deze
vroegste mensen alleen in
Afrika hebben geleefd.
Mogelijk is deze Siciliaan-
se australophitecus de eer
ste van deze vroege men
sensoort die in Europa
leefde. Hij had een lengte
van ongeveer 1,30 meter.
Hij zou, jagend op groot
wild, vanuit Afrika in Eu
ropa zijn beland over een
landtong, die Sicilië ooit
met Afrika heeft verbon
den.
Twee
Nobelprijzen
voor Amerikanen
STOCKHOLM De Nobel-
prijs voor natuurkunde is dit
jaar toegekend aan de Ameri
kanen Subrahmanyan Chan-
drasekhar van de universiteit
van Chicago en William A.
Fowler van het Technologisch
Instituut van de universiteit
van Pasadena (Californië).
Beiden zijn ruimte-natuurkun
digen. Chandrasekhar krijgt
de prijs vanwege zijn onder
zoek naar de structuur en ont
wikkeling van sterren, Fowler
(72) krijgt hem vanwege zijn
theoretisch en experimenteel
onderzoek naar belangrijke
nucleaire reacties bij de vor
ming van chemische elemen
ten in het heelal. Een derde
Amerikaan, Henry Taube (68),
krijgt de Nobelprijs voor che
mie voor zijn onderzoek naar
de mechanismen van de over
dracht van elektronen, vooral
bij metaalcomplexen.
Chandrasekhar, gisteren 73
jaar geworden, kreeg grote be
kendheid door zijn studie van
de structuur van kleinere ou
dere sterren die onder hoge
druk in elkaar klappen als de
atoomstructuur het begeeft
(Witte dwergen). Als gevolg
van de sterke zwaartekracht
kan het licht van deze hemel
lichamen nauwelijks of niet
ontsnappen. Aanvankelijk
werd zijn theorie door colle
ga's als onzin bestempeld. Pas
veel later begonnen anderen
in te zien dat de Indiër gelijk
had. Chandrasekhar had zijn
berekening al op 20-jarige
leeftijd gemaakt.
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN De Nationale
Vereniging voor Kinder
bescherming van Enge
land heeft een campagne
gelanceerd om twaalf mil
joen pond in te zamelen.
Dat geld zal gebruikt wor
den om de toenemende
kindermishandeling in dit
land doeltreffend tegen te
werken.
In Engeland sterft elke week
tenminste één kind ten gevol
ge van verwondingen, toege
bracht door de ouders. Meer
dan honderdduizend Britse
kinderen zijn door het gerecht
toevertrouwd aan de zorgen
van het openbare gezag. De
voornaamste oorzaken hiervan
zijn verwaarlozing voor hun
ouders, onduldbare toestanden
in de ouderlijke woning en
misdadigheid. Sommige kinde
ren waren door hun ouders in
de steek gelaten en werden als
hulpeloze zwervertjes opge
pikt.
In 1970 hadden zeventigdui
zend Britse kinderen geschei
den ouders; vandaag de dag
zijn het er honderdzestigdui
zend. Afgelopen jaar onder
zocht de Britse Nationale Ver
eniging voor Kinderbescher
ming ongeveer 43.000 gevallen
van kindermishandeling. Bijna
14.000 gevallen waren zeer
ernstig. Zes ouders werden
voor het gerecht gebracht. Een
procent van de mishandelde
kinderen werd toevertrouwd
aan de gemeentelijke autoritei
ten.
Naast de stijging van kinder
mishandeling wordt in Enge
land ook toenemende jeugdcri-
afki
Jgelan
minaliteit vastgesteld. Jo v<
van 14 tot 16 jaar plegusteer
genwoordig tweemaal eft g»
misdrijven dan in 1961. m het
procent van die leeftijdsij best
komt in aanraking met kuk wc
recht. Onder de Britse mpg h<
die zich vroeger beter geiiedsc
gen dan jongens, is de crimaid,
liteit verviervoudigd. Hieis ov<
worden vooral armoede, \»t he
loosheid en de afwezihu al
van werkende moedersikror
sprakelijk gesteld. Ook c
gentijdse opvoeding, die|kt 1
deren veel gelegenheid |endi
om hun eigen zin te doé noc
de tv, waarvan ze visueel
derricht krijgen dat in hui
derbewustzijn blijft hangazich
veel gemakkelijker geal
beerd wordt dan wijshei<£
komstig uit boeken, he
volgens deskundigen de s
stijging van de Britse jeui'
minaliteit in de hand geul
Dr. Enzo Paoletti, als viroloog werkzaam op het departement van volksgezonq Sc
van de staat New York, laat lachend het nieuwe vaccin zien dat herpes, hepatiti%,je i
griep kan voorkomen. Het vaccin is samengesteld uit genen van deze virussen!
zijn vermengd met het vaccin tegen waterpokken.
US
Shultz verdedigt CIA-steun
aan Nicaraguaanse rebellen
WASHINGTON De Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, George Shultz,
heeft het Huis van Afgevaar
digden bezworen de fondsen
van de CIA voor hulp aan Ni
caraguaanse opstandelingen
niet af te snijden. Volgens
Shultz zou een dergelijk be
sluit het onmogelijk maken tot
een akkoord te komen
het stopzetten van alle bi t-
landse hulp aan guerrilla ""J
pen in Midden-Amerika|jJ®j
Huis van Afgevaardigdei Si
zich in juli al uitsprak M"*
voortzetting van steun aaH
caraguaanse rebellen,
zich vandaag opnieuw uit
ken over de kwestie ti 1
een onderzoek naar het
voor de inlichtingendienr
RUITENHEER
(Van onze correspondent Cees
Manders)
ROME Italië wil de
vroegere SS-majoor Wal
ter Reder, de laatste oor
logsmisdadiger die zich in
een Italiaanse gevangenis
bevindt, vrijlaten. Alleen
weet men nog niet goed
wat als aanleiding kan
worden aangevoerd. De
werkelijke reden is name
lijk dat Reder een groot
beslag legt op de nationa
le schatkist. Maar daar
mee kan men niet bij het
publiek aankomen.
de „beul van Marzabotto" ge
noemd, vanwege het bloedbad
dat hij in september 1944 in
dat dorpje even ten zuiden van
Bologna heeft aangericht. Hij
liet alle vrouwen, kinderen en
ouderen uit hun huizen halen
en doodschieten, 1.830 i
in totaal.
Walter Reder (62 jaar en Oos- Vijfhonderd kilometer zuide-
tenrijker van geboorte) wordt lijker, in het kustplaatsje Gae-
ta, wacht Reder op zijn vrijla
ting. In 1980 had hij vrij kun
nen komen, maar een militaire
rechtbank gaf hem er vijf jaar
bij, „in uw eigen belang". Hij
zit als enige bewoner in een
tot gevangenis omgedoopt
middeleeuws fort in het oude
stadsdeel van Gaeta en krijgt
daar een behandeling waar
zijn Italiaanse medegevange
nen in de overvolle gev.-
nissen elders direct voor
den tekenen. Dat is nauw
meer te betalen. E
wordt het tijd voor clei
en men schijnt te d
Kerstmis. Maar als de Ita
se regering de vrijlatii
Reder doorzet, zal ze h<
nieuw hevig aan de stol
gen met de publieke opi
