F
Grote vervoersproblemen verwacht
bij komst van vredesdemonstranten
Onvervulde hoop Carel Willink:
eigen zaal in Stedelijk Museum
CeidaeSoina/nt
CENTRUMGEBIED fc_]
DEN HAAG
OP 29 OKTOBER COMPlJ
AFGEGRENDELD
De Zijl
LvjD fe,
verslaan
DZV S
Van der Wi&n«
naast Karpis
BINNENLAND/KUNST
DONDERDAG 20 OKTOBER 1983 PAGI
OR
DEN HAAG De grote vredesdemonstratie die op za
terdag 29 oktober in Den Haag wordt gehouden, bete
kent voor tal van betrokken instanties en organisaties
een ongeëvenaarde krachtsinspanning. Naar verwach
ting vierhonderdduizend demonstranten trekken die
dag per trein, auto, bus, fiets, te voet en zelfs met de
boot naar de Residentie. Een groot deel van de stad,
dat door de demonstratieroute wordt omsloten, is dan
voor zowel particulier als openbaar vervoer compleet
afgegrendeld.
De Nederlandse Spoorwegen
(NS) iien zich voor de enorme
taak gesteld om in drie uur tijd
volgens verwachting 150.000
extra reizigers vanuit alle de
len van het land naar Den
Haag te vervoeren. De HTM
(Haagsche Tramweg Maat-
schapij) moet nagenoeg haar
hele dienstregeling overhoop
gooien en de Haagse politie
toch wel het een en ander ge
wend op dit gebied brengt
twaalfhonderd man personeel
op de been.
Het Malieveld dient in ver
band met de nabijheid van het
station Den Haag Centraal
vooral voor treinreizigers als
begin- en eindpunt van de
twaalf kilometer lange demon
stratieve wandeling. De om
wonenden van het Zuiderpark
moeten die dag rekening hou
den met de komst van onge
veer tweeduizend bussen die
onder begeleiding van motora-
f[enten naar een parkeerplaats
angs de route worden ge
loodst. Van welk van de twee
plaatsen de demonstranten
ook vertrekken, iedereen zal
de volledige route lopen, met
daarin zowel het Malieveld als
het Zuiderpark opgenomen.
Langs de route staan in totaal
twaalf kleinere podia opge
steld waar Haagse buurtgroe-
pen optreden of een landelijke
groepering om de aandacht
van de duizenden passanten
zal vragen. Ook op andere ma
nieren zijn langs het traject
voorzieningen getroffen om
koffie te drinken of een sani
taire stop te maken. Een aan
tal kerken, kantoren, club- en
buurthuizen stellen hun deu
ren speciaal hiervoor open.
de actiedag afspelen, geeft de
organisatie zoveel mogelijk
aan de demonstranten door
via de VARA-radio, die gedu
rende de hele dag vanuit Den
Haag een programma verzorgt.
Na afloop wordt zowel in het
Zuiderpark als op het Malie
veld nog een cultureel pro
gramma afgewerkt om een
stormloop op de stations Den
Haag Centraal en Holland
Spoor zoveel mogelijk te voor
komen. Geheel belangeloos
wordt er opgetreden door on
der anderen Herman van
Veen, Adèle Bloemendaal, Fay
Lovsky, Peter Faber, Bram
Vermeulen en de Engelse
groep Style Council, die spe
ciaal hiervoor uit Zürich over
komt.
Voor demonstranten die er de
voorkeur aan geven onder wat
rustiger omstandigheden van
en naar Den Haag te reizen,
zijn er verspreid over de stad
enkele duizenden slaapplaat
sen beschikbaar, zowel bij par
ticulieren als in club- en
buurthuizen. Speciaal voor de
„overblijvers" wordt er op
vrijdagavond in het Amicitia-
gebouw aan het Westeinde in
Den Haag een manifestatie ge
houden. Wie van de slaapgele
genheid gebruik wil maken,
moet zich in verbinding stel
len met een van de vijfhon
derd plaatselijke „KKN-plat-
forms" die momenteel werken
aan de voorbereidingen op de
demonstratie.
De route van het Malie
veld naar het Zuiderpark
gaat langs de volgende we
gen:
Koningskade, Bosbrug,
Korte Voorhout, Tour-
nooiveld, Lange Vijver
berg, Buitenhof, Hofweg,
Spui, Grote Marktstraat,
Prinsegracht, Lijnbaan,
Loosduinseweg, De La
Reyweg, Veluweplein,
Zuiderpark.
De tocht van het Zuider
park naar het Malieveld
gaat langs de volgende we
gen:
Soestdijkseplein, Zuider-
parklaan. Valkenboslaan,
Laan van Meerdervoort,
Javastraat, Javabrug, Ko
ningskade, Malieveld.
Cultureel programma
Het begin van de demonstratie
is vastgesteld op twaalf uur.
Mededelingen over opstoppin
gen, storingen of belangrijke
gebeurtenissen die zich tijdens
Politie
De Haagse politie, bijgestaan
door tweehonderd collega's uit
de regio, heeft bij het nemen
van speciale maatregelen ten
behoeve van de vredesdemon
stratie rekening gehouden met
de komst van ongeveer 400.000
demonstranten. Er wordt met
klem op gewezen dat de ver
voersproblemen aanzienlijk
zullen zijn. Demonstranten,
die toch met de auto naar de
Residentie willen komen
wordt nadrukkelijk aangera
den met zoveel mogelijk men-'
sen gebruik te maken van één
auto (carpooling) en vooral tij
dig aanwezig te zijn. Men doet
er volgens de politie goed aan
in de buitenwijken te parke
ren om de resterende afstand
tot de route te voet af te leg
gen. Problemen van ernstige
aard voorziet de politie voor
alsnog niet. Woordvoerder N.
Laterveer: „Gezien het karak
ter van de demonstratie ma
ken wij ons heel weinig zor
gen. Dat is natuurlijk iets heel
anders dan zorgeloos tegen de
dingen aankijken".
Dat laatste blijkt wel uit de
voorzorgen en verkeersmaat
regelen die het Haagse korps Parkeren
heeft moeten nemen. Alle
maatregelen van de politie
worden gecoördineerd vanuit
de centrale commandokamer
en de verkeerscommandoka-
mer op het hoofdbureau.
voor ingerichte ruimte op het
hoofdbureau, waar voldoende
speelgoed aanwezig is.
De kinderpolitie zorgt op drie
plaatsen langs de route voor
kinderen die hun ouders zijn
kwijtgeraakt. Wanneer zij na
verloop van enige tijd niet zijn
opgehaald, worden ze overge
bracht naar een speciaal daar-
Wanneer de demonstratieve
tocht is begonnen zal het voor
al het rijverkeer (met inbegrip
van het openbaar vervoer)
niet meer mogelijk zijn de rou
te te berijden of te doorkrui
sen, behalve voor diensten als
GG GD en de brandweer.
Het Westeinde Ziekenhuis, dat
binnen de route ligt, blijft voor
ziekenvervoer bereikbaar.
Vanwege de te verwachten
toeloop zal op de demonstratie
dag in veel Haagse straten niet
geparkeerd mogen worden.
Dit verbod geldt vanaf zeven
uur tot zolang de politie dit
noodzakelijk acht en betreft
vrijwel het hele centrum en de
de straten waarlangs de tocht
voert. Inwoners van Den Haag
die langs het traject wonen,
worden deze week per brief
geïnformeerd. Voorts kan
vanaf vandaag gebruik wor
den gemaakt van de telefoni
sche informatiepost, die door
de politie wordt bemand en op
werkdagen tussen 9.00 uur en
17.00 uur bereikbaar is onder
070-
de
10 34 50/51/52 of 53.
Trams en bussen
De vredesdemonstratie maakt
drastische wijzigingen in het
Haagse bus- en tramverkeer
noodzakelijk. De HTM heeft
150 man extra personeel inge
zet om het stadsvervoer in
goede banen te leiden. Na ne
gen uur zal een groot deel van
de afgegrensde binnenstad
niet meer per bus en na elf
uur ook niet meer per tram
bereikbaar zijn. De HTM ver
wacht dat pas aan het einde
van de middag de meeste lij
nen weer enigszins normaal
rijden.
Buiten het omsloten centrum
gebied zal de HTM proberen
het openbaar vervoer zoveel
mogelijk in stand te houden.
De meeste lijnen zullen echter
aanzienlijk worden ingekort
en/of gewijzigd. Alleen de
busdiensten 19, 20, 23 en rijden
hun normale routes.
Het tijdelijke lijnennet is zoda
nig opgezet dat de meeste zie
kenhuizen en de stations van
de Nederlandse Spoorwegen
Holland Spoor en Centraal
Station redelijk bereikbaar
blijven. Reizigers moeten ech
ter op vrijwel alle lijnen reke
ning houden met ernstige ver
tragingen, grote drukte en de
noodzaak om één of meer ke
ren over te stappen. Boven
dien is het heel goed mogelijk
dat afhankelijk van het
verloop van de demonstratie
in de loop van de dag een
aantal lijnen zal worden ontre
geld of zelfs opgeheven.
De trams 8 en 9 rijden d(
zo lang als mogelijk is aLrrp^j
glijn". Deze trams verify1...
het reizigersvervoer tus?'i-MJi
haltes bij het Zuiderparj/Micr
stations Holland Spogfgere
Centraal Station. De jn dj
ding met het Noorderstiü ^ust
Scheveningen blijft ov*
gehandhaafd. Het
wordt via pamfletten lphen
wagens van de HTM v|e w<
wijzigingen op de hoogde ro:
bracht. cup
aen.
Treinen Mis'
j van
De Nederlandse Spooiptekei
zetten negentig extra tverlo
in. Treinreizend Nederlj nWl
niettemin rekening Gloria
houden met zeer volle ti
Met name bejaarden en r
dicapten dienen hier acl*20"^
slaan. De NS zijn irfialen
150.000 (extra) reizigeif, verl
de Residentie te vervoerkaard
piek van de te verwachtf
zigersstroom ligt tusser1
uur en 12.00 uur. Vanuf
sterdam, Rotterdam^ "r
Utrecht rijden dan tien kl
per uur de Haagse statical #-
hen. Na afloop is he V
beeld, maar dan in omg
de richting te zien.
Om het vervoer in
(spoor)banen te leiden .IV
een beroep gedaan op omJM-ï.
dariteit van de deelnemi
het volgende reisadvie-
krijgen: Wie niet verdi
100 kilometer van de a<DEN
'woont, wordt verzocht zaalv<
lijk om 10.00 uur in De* de L
te zijn en niet vóór 18ld wei
huiswaarts te keren. Lisse j
wordt alle deelnemers Cev
raden terug te reizen VWL
hetzelfde station waajenoor
ook is aangekomen. gen F
'Voor alle reizigers die|Se h
29ste willen deelnemen(bergei
demonstratie, gelden eef TI
kortingen op een treinMphen
Een speciaal „retourtjd UVS
Haag" is vanaf vandaaj nu dc
voorverkoop bij alle pkRV Bi
ke en regionale KKN-{ te st
saties te bestellen. Inlicn
over de verkoop van tn
buskaartjes, het progiwel F»
van die dag of andere terugk
die betrekking hebbent van S
demonstratie, kunnenj met
wonnen worden door^r eens
kantooruren te belleum, kc
een landelijk informal) niet
mer (020-262425). den t
jl het
Expositie Willink in het Stedelijk
AMSTERDAM Vanaf 11 november zal in verband
met het overlijden van Carel Willink een tentoonstel
ling van diens werk worden gehouden in het Stede
lijk Museum in Amsterdam.
Er zullen schilderijen uit de eigen collectie van het
Stedelijk worden geëxposeerd. Er bestond al enige
tijd een plan om werk van Carel Willink te expose
ren. Door het overlijden van de schilder heeft dit nu
vaste vorm gekregen, aldus de woordvoerder van het
Stedelijk Museum.
AMSTERDAM Carel
Willink, die gisteren op
83-jarige leeftijd in Am
sterdam is overleden,
wordt gerekend tot een
van de grootste schilders
van deze tijd. Vermaard
zijn onder meer de wer
ken „Simeon de zuilenhei-
lige", „Bezwering van
oude geesten", „De jobstij
ding" en portretten van
bijvoorbeeld A. Roland
Holst en Cola Debrot, als
mede verschillende zelf
portretten.
Toen Albert Carel Willink op
7 maart 1900 geboren werd,
scheen hij voor autohandelaar
in de wieg te zijn gelegd. Jan
Willink, zijn vader, was eige
naar van een garagebedrijf op
de Weteringschans in Amster
dam en graag had hij zijn oud
ste zoon als zijn opvolger ge
zien. Het schilderen zat Carel
Willink al vroeg in het bloed
Als scholier trok hij vaak met
zijn vader, een „niet onver
dienstelijk zondagsschilder",
de natuur in om te schilderen.
„Hij verkocht ze voor twintig
gulden maar die van mij wil
den ze niet hebben. Hadden ze
het maar gedaan, dan hadden
ze nu een aardig winstje ge
maakt", heeft Carel Willink
op latere leeftijd verteld. Met
zijn vader bezocht hij regelma
tig exposities, zoals in het
Rijksmuseum. Maar de man,
die hem voor de schilderkunst
won, was niet zijn vader, die
het louter als een tijdspasse
ring beschouwde, maar Dirk
Smolenberg.
Als zestienjarige jongen lo
geerde hij weieens met zijn va
der bij die schilder uit Korten-
hoef. De directeur van de HBS
vond het echter niks dat Carel
Willink omging met een ar
tiest. Die vriendschap werd
hem ten stelligste ontraden.
En hij schikte zich er naar. Na
zijn eindexamen, in 1917, ging
hij in Delft bouwkunde stude
ren. Eerder om zijn ouders te
gemoet te komen, dan dat hij
werkelijk in dat vak geïnteres
seerd was. Later zou hij be
kennen: „Ik zou doodongeluk
kig zijn geworden als archi-
Voordat hij het definitieve be
sluit nam om schilder te wor
den, veranderde hij nog twee
maal in korte tijd van studie
richting: Eerst medicijnen,
vervolgens Grieks en Latijn.
Zijn vader voorspelde hem een
hard bestaan. „Je wordt een
schlemiel met een hoedje in je
hand". Uiteindelijk gaf hij
hem in 1920 toestemming om
naar de kunstacademie in
Düsseldorf te gaan. Die wees
hem echter af, met als reden,
dat het werk van Willink te
modern was.
Op een andere academie, de
Staatliche Hochschule in Ber
lijn, kon Willink niet aarden.
Na een maand ging hij weg en
liet hij zich inschrijven bij de
Vrije Tekenschool van Hans
Baluschek. Hij sloot zich aan
bij de November Gruppe, een
vereniging van beeldende
kunstenaars en architecten die
naar nieuwe vormen zocht en
die de kunst dichterbij het
volk wilde brengen.
Met grote abstracte werken
nam hij deel aan exposities in
Berlijn. Hij verkocht daar
niets. Met een toelage van zijn
ouders moest Willink zien
rond te komen. Terug in Am
sterdam had hij in 1924 in ge
bouw Heystee zijn eerste ten
toonstelling in ons land. Zijn
bewondering voor de Franse
schilder Fernand Leger is in
sommige van zijn werken te
rug te vinden. In die tijd wis
selde hij zijn initialen van A.C.
in C.A. omdat hij het zo op
schrift mooier vond.
Gedichten
Carel Willink bezat ook lite
raire aspiraties. Hij schreef ge
dichten voor het avant-garde
tijdschrift „Het Overzicht dat
in België werd opgericht. Met
de literator Eddy du Perron,
die hij in 1924 leerde kennen,
raakte hij dik bevriend. In die
periode ging hij, aanvankelijk
tot zijn eigen verwondering,
over van een abstracte naar
een realistische stijl. „Du Per
ron zei tegen mij: „Schei toch
eens uit met die abstracte boel,
je bent al gek genoeg als je ge
woon schildert".
In het blad „De Driehoek", dat
mede door Du Perron is opge
richt, publiceerde hij de ver
langzaam". Samen begonnen
zij aan een verhaal, waarvoor
ze beurtelings een fragment
schreven. Na enige tijd hield
Willink daarmee op. Hij ver
zorgde uitsluitend nog de illus
traties. Toen André Malraux
hem tijdens een bezoek met
Du Perron aanspoorde om de
stijl van Miro als voorbeeld te
nemen, stond het voor Willink
vast, door te gaan met realis
tisch te schilderen.
Tijdens een bijeenkomst in de
Amsterdamse kunstenaarsso
ciëteit „De Kring", waarvan
zijn moeder jarenlang secreta
resse was, leerde hij Mies van
der Meulen kennen. In 1926
trouwde hij met haar, maar
het huwelijk werd na twee
jaar ontbonden. Zeven jaren
later hertrouwde Willink met
Wilma Jeuken, dochter van
een musicus bij het Concertge
bouworkest. Ze kon heel
scherp van zich afbijten. Ge
vleugeld is de anecdote over
de schilder, die opmerkte: „Als
ik een slecht schilderij heb ge
maakt, dan verbrand ik het".
Waarop zij repliceerde: „Wat
zult u het dan vaak warm heb
ben".
Vanaf 1935 tot aan zijn dood
heeft Willink op de Ruysdael-
kade in Amsterdam gewoond.
In de deftige museumbuurt
trok Wilma sterk de aandacht,
doordat ze lange broeken
droeg, wat in die dagen iets
bijzonders was, en door de ma
nier waarop zij zich - meestal
met behulp van haar man -
heeft opgemaakt. Inmiddels
had Willink zijn eigen stijl ge
vonden. Voor dit werk van
hem en dat van zijn geestver
wanten, onder wie Pyke Koch
en Raoul Hynckes, bedacht
Franz Roh de benaming „Ma
gisch realisten".
Imaginair
Willink was niet zo gelukkig
met deze betiteling: „Zelf voel
ik me helemaal geen magisch
realist, ook geen surrealist;
mijn kunst is meer „imagi
nair" realisme, de uit de ver
beelding geschilderde werke
lijkheid". In een andere toe
lichting verklaart Willink: „Ik
creëer een nieuwe situatie
door alledaagse zaken in een
andere omgeving te plaatsen,
vaak waar ze volgens een
Carel Willink en Sylvia, met wie hij een harmonisch huwelijk had.
horen. Zoals beesten op de
trappen van Versailles, oude
en nieuwe gebouwen door el
kaar heen, een huis in een
woestijn, dat is een „ver
vreemdingseffect".
Het is Willink door sommigen
kwalijk genomen, dat hij in de
oorlog niet in het verzet is ge
gaan, maar daar heeft hij zich
niet veel van aangetrokken.
Hij heeft joodse onderduikers
onderdak verschaft. Aan Go
ring, die via een afgevaardigde
schilderijen van hem wilde
kopen, heeft hij geen werk ge-
Sinds hij in 1941 zijn eerste op
dracht daartoe kreeg, heeft
Willink tientallen portretten
gemaakt, waaronder die van
mr. Stikker en van de heren
'Fentener van Vlissingen en
Van Beuningen. Hierover zei
hij: „Ik maak portretten vooi
mensen en geef ze wat ze wil
len; het is voor hen bestemd
en toch is het tevens mijn
werk. Als ze het na verloop
van jaren veranderd willen,
dan kan dat; ik ben de bedien
de. Als die nou absoluut niet
tevreden is, dan niet, dan hou
Prijs
En over de prijs: „Zeventig
duizend gulden vraag ik voor
een portret. Dat is wel mijn ta
rief; minder kan eigenlijk niet.
Ik wil wel eens zakken hoor,
als je nou minder wil, zeg tien
mille eraf, als het alleen om je
hoofd gaat, dan wordt het na
tuurlijk anders. Ik kan tot het
schouderstuk gaan, een arm
links of rechts wat minder
aandikken of verantwoord
weglaten, dat scheelt allemaal,
maar onder de veertig mille
In 1960 overleed zijn vrouw
Wilma. Een jaar later maakte
hij kennis met Mathilde DoelL
der, dochter vah een zeekapi
tein uit Terneuzen. Zij was
naar de hoofdstad gekomen
om oude talen te leren. Ze
werd echter onder meer pot
tenbakster en stewardess. Ma
thilde is dikwijls door hem ge
schilderd, zoals op het „Ma
thilde tussen de monsters". In
1969 trouwde ze met Willink.
Mathilde was verzot op extra
vagante en kostbare kleding.
Ze droeg japonnen van meer
dan een ton.. In combinatie
met haar make-up was ze een
wandelende creatie. Op de
showpagina's van bepaalde
kranten en periodieken werd
er herhaaldelijk over haar ge
schreven. Op premières, waar
ze met haar man verscheen,
werd ze door velen uitbundig
begroet. Tot de relatie stuk
liep. Toen hield de aandacht
op. In 1977 overleed ze onder
tragische omstandigheden.
Harmonisch
Zijn vierde levenspartner
werd zijn model Sylvia Quiel,
die zelf ook schildert. Ze is
voor de helft jonger dan hij,
maar het huwelijk was harmo
nisch. In 1980 werd in het Ste
delijk Museum in Amsterdam
ter ere van zijn tachtigste ver
jaardag een uitgebreide exposi
tie van zijn werk gehouden.
Tevens verscheen er een boek,
waarin al zijn werken werden
afgedrukt.
In verband met die overzichts
tentoonstelling heeft Willink
deze uitlating gedaan: „Die
tentoonstelling in het Stedelijk
voel ik ook wel als een eerbe
toon, er is werk overal van
daan gehaald, uit particuliere
collecties en uit musea. Maar
ik heb steeds nog de stille
hoop gehad, dat ik een eigen
zaal in het Stedelijk zou krij
gen. Onder Roëll dacht ik: het
komt er nog wel van, maar het
is nooit doorgegaan. Sandberg
werd directeur en ik had ten
toonstellingen in 1956 en 1961,
maar een eigen zaal nog steeds
niet. In Rotterdam en Eindho
ven zijn er ook die overzichten
geweest, maar dat beetje meer
mis ik toch, je moet dan zeker
eerst dood zijn, voor ze dat zelf
ook beseffen".
weg
Van
•n Pet
T /T D jerihei
i 1-2
[ment,
FC 1
'en vi
Ben
DELFT De Zijl/LG^aaj-g
met een gerust hart na% die
afreizen. Gisteravond ben
werd gewonnen |en b
DZV/Martens met 9-12 jn ev,
Dat de Zijl/LGB tege(-2 tu:
niet tot het uiterste zot best
mocht verwacht wordeen ,r
gen de Delftenaren weibrs v,
eerste periode slordig |en de
kansen omgesprongen.:niet
op het scorebord was d dat e
niet volgens de krac
houding. Met wat mi
scherpte hadden de LPia"
ren toen al weg kunnen.
Dat weglopen gebeurde
het derde speldeef !e
Zijl/LGB bewerkte tof de
„veilige marge van dril "i
punten en hield die fcS
het laatste fluitsignaal. ïf
weer etaleerde Stan vs
kum zijn grote vonn. Ve 1
derde maal scoorde F
maal. Met drie wedstr, n
ten kan de Zijl/LGB ijvan
geval met een gerust h
reizen naar Italië.
Setstanden 2-1, 4-4, 5-8!™e'
Voor de Zijl/LGB sV^'
Stan van Belkum (z07~
Alex van Belkum (twö g
Jan Jaap Korevaar, Jo.
den Bosch, Martin Vi"\> -
en Albert Spijker.
In het weekend leek h? J>,
dat de dienstplichtig n p..
Martin Vreeburg geeif g J
zou krijgen voor de I y'
cup. Een bliksemactie.
voorzitter Tom Jor
KNZB-coordinator Cé™ Ve
Vos enerzijds en Defer»
derzijds leverde als rr
op dat Martin gewoon ij
ploeggenoten
reist.
EN -
x duide
TILBURG John \|<erk
Wiel heeft zich naast <P®®-
sen Karpov en Poloejf nde
aan de kop genesteld inlverz
vende internationale I 1°ve
toernooi in Tilburg. d£ We
terende Leidenaar woij" v.
tweede rustdag zijn a ®terJ
ken partij uit de vierdt üe 6
tegen de Zweed Ulf r ®eei
