TAFEL
Bisschoppen willen koersverandering
bij synode over boete en verzoening
Büiïl
Computers maken nu contactlezen op maat
Kardinaal Alfrink bij uitreiking
Unesco-prijs aan Pax Christi
TASS KRITISEERT PAUS MAAR
PRUST JOHANNES XXIII
KORTE METTEN
kerk
wereld
Ccid^eGomm
Drinken in Nederland neemt de vorm van zelfmoord aan
ZR
ACHTERGROND
CeidaeGotvuwtt
DINSDAG 11 OKTOBER 1983 PAG
[ËÏDÏ
In de algemene bisschop
pensynode, die nu in
Rome haar tweede week
is ingegaan, is een lichte
beroering ontstaan, toen
enkele bisschoppen pro
testeerden tegen de
koers die van hogerhand
voor het verder verloop
van de synode is uitgezet.
Zij willen een vermaat
schappelijking van de ge
spreksonderwerpen.
De opschudding, zo bericht
onze correspondent in Rome,
ontstond, toen de aartsbi-
schop van Milaan, de jezuïet
kardinaal Carlo Maria Marti
ni, door de paus tot discussie
leider van deze synode be
noemd, gisterochtend aan de
bisschoppen de preciese in
structies overhandigde, waar
aan zij zich deze week bij de
discussies in de verschillende
taalgroepen hebben te hou
den. Deze richtlijnen zijn
vervat in dertig vragen, die
vervolgens zijn teruggebracht
tot drie punten: 1. het begrip
zonde, 2. de individuele
biecht en de generale absolu
tie; en 3. de voorbereiding
van diegene die het sacra
ment van de biecht toedient.
Martini was nauwelijks uit
gesproken of uit de zaal kwa
men al de bezwaren. De Al
gerijnse bisschop Teissier
vroeg waarom Martini geen
aandacht geschonken had
aan de vezoening tussen man
en vrouw binnen de kerk en
daarover in de
groepsdiscussies niet gespro
ken mocht worden. De Cana
dese bisschop Vachon merkte
op, dat de door Martini vast
gestelde discussie-onderwer
pen teveel betrekking had
den op de boete en te weinig
op verzoening.
Een andere bisschop vond,
dat er de komende dagen ook
gesproken moest worden
over de verzoening tussen de
progressieven en de behou
denden binnen de kerk, wel
ke verdeling volgens hem
„het leven van de kerk nogal
verstoort". Een Spaanse bis
schop tenslotte was van me
ning dat als de richtlijnen
van Martini werden gevolgd,
de discussies zich teveel bezig
zouden houden met de inter
ne problemen van de kerk.
Volgens hem moesten de sy-
node-vaders zich juist veel
meer verdiepen in „de aan
kondiging van het rijk van
God aan de geseculariseerde
Geen verrassing
Dit tegenstribbelen van de
kant van enkele synode-va-
ders komt niet als een ver
rassing na de ervaringen van
vorige week. Toen was al ge
bleken hoe uiteenlopend er
in de verschillende delen van
de wereldkerk wordt gedacht
over zaken als verzoening en
boete, biecht en zonde, de ei
genlijke onderwerpen van
deze synode. De ene bisschop
wil meer verzoening tussen
de verschillende partijen bin
nen de kerk, de andere tus
sen de verschillende kerken,
tussen kerk en maatschappij,
tussen de verschillende par
tijen binnen de maatschappij
enz., terwijl anderen zoals de
Nederlandse bisschop Möller
blijkt te worstelen met de
vraag of er naast de biecht
ook andere verzoeningen
mogelijk zijn.
Kardinaal Martini gaf giste
ren een nuchtere analyse van
de situatie zoals hem die was
gebleken na de eerste syno
deweek. Volgens hem zijn
niet alleen de fouten van de
priester de oorzaak van het
snelle verdwijnen van de
biecht, maar ook de toegeno
men oppervlakkigheid en
verwaarlozing aan de kant
van de gelovigen. De menta
liteit en de gewoonten van de
gelovigen zijn veranderd en
„maken een ingrijpende ver
andering van
praktijk van de kerk noodza
kelijk". Volgens Martini
wordt de boetedoening be
dreigd „door de geloofwaar
digheidscrisis waaraan tegen
woordig de kerk en trouwens
alle instellingen lijden".
Om de biecht en boetedoe
ning in het algemeen te ver
nieuwen en uit de huidige
impasse te halen, heeft Mar
tini voorgesteld het begrip
„penitentie" (boetedoening)
theologisch uit te diepen, de
verschillende biechtvormen
te bestuderen aan de hand
van de praktijkervaringen en
tenslotte om het beeld dat de
hele kerk oproept meer in
het teken te plaatsen van de
verzoening tussen de men-
In tegenwoordigheid van
kardinaal Alfrink is vandaag
in Parijs de Unescoprijs voor
vredesopvoeding in Parijs
uitgereikt. De prijs, voor 1983
toegekend aan de rooms-ka-
tholieke vredesorganisatie
Pax Christi Internationaal,
werd in ontvangst genomen
aan internationaal president
mgr. Luigi Bettazzi. Kardi
naal Alfrink was in de perio
de 1964 tot 1978 internatio
naal voorzitter van Pax
Christi. Hij werd vergezeld
door Carel Termaat, die toen
internationaal secretaris van
Pax Christi was.
De Unescoprijs (60.000 dollar,
ongeveer 180.000 gulden)
wordt jaarlijks toegekend aan
een persoon of organisatie
voor „een goed voorbeeld
van activiteit, bedoeld om de
publieke opinie wakker te
schudden en het geweten
van de mensheid ten
van vrede te mobiliseren in
de geest van Unesco". De
toekenning betekent een be
langrijke erkenning voor het
werk van de internationale
beweging en van de nationa
le Pax Christi secties.
De prijs is toegekend voor de
activiteiten van Pax Christi
op verscheidene werkvelden,
waaronder ontwapening en
Oost-West-relaties, maar ook
mensenrechten.
Het officiële Sovjetrussische
nieuwsagentschap Tass heeft
wederom kritiek geoefend op
paus Johannes Paulus II,
maar Johannes XXIII gepre
zen. Ditmaal betrof het de
herdenkingsbijeenkomst van
zaterdag, die de bisschoppen
synode heeft georganiseerd
ter ere van de pausen Pius
XII en Johannes XXIII. Tass
verwijt de paus geen politie
ke beslissing aan te durven
inzake de principiële opstel
ling van die pausen.
De Genuese kardinaal Giu
seppe Siri heeft het helemaal
verkorven bij Tass, omdat die
lof had voor Pius XII, „een
paus die nauwe relaties on
derhield met Hitler en Mus
solini en in een later stadium
met de architecten van de
koude oorlog", zegt Tass.
Daarentegen zwaait het
agentschap lof toe aan kardi
naal Franz König, aartsbis
schop van Wenen, voor zijn
lofrede op „de bijzondere be
tekenis van het pausschap
van Johannes XXIII". Vol
gens Tass heeft „de Roncalli-
-paus een eind gemaakt aan
het beestachtige anti-commu-
nisme van Pius XII".
Het agentschap besluit: „De
vredespaus, zoals hij in veel
landen werd genoemd, be
vorderde actief de dialoog
tussen de mensen van goede
wil en weerstond de neiging
tot het houden van een
kruistocht, die alleen maar
tot een wereldwijde ramp
kan voeren".
Naar uit een recente Gal-
lup-enquête blijkt valt er in
de Verenigde Staten een ver
hoogde belangstelling in reli
gieuze zaken te constateren.
Zes van de tien Amerikanen
zeiden meer belangstelling te
hebben voor godsdienst dan
bijvoorbeeld vijf jaren gele
den. Vier van de tien onder
vraagden zeiden veelvuldiger
aan godsdienstige samen
komsten deel te nemen. Bijna
een derde zei, dat hun toege
nomen godsdienstige activi
teit ook invloed had op hun
poliieke manier van denken.
Volgens het archief voor de
islam in de Bondsrepubliek,
wonen in dat land thans bij
na twee miljoen (1.935.000)
moslims. De Turken vormen
met 1,6 miljoen verreweg de
grootste groep. Daarna ko
men de Joegoslaven met
140.000, terwijl moslims uit
andere Arabische landen sa
men op 122.000 uitkomen.
Het aantal Shi'itën uit Iran
groeit sterk en bedraagt
thans 32.000, daarmee in aan
tal reeds de Pakistani's
(25.000) overtreffend. Een re
latief kleine groep vormen de
ongeveer 7.000 moslims van
Duitse nationaliteit. Het aan
tal illegaal aanwezige mos
lims wordt geschat op ten
minste 200.000. Betrekkelijk
weinig moslims zijn in reli
gieuze gemeenschappen geor
ganiseerd, namelijk 130.000.
„Méér dan een verzets
held..." is de titel van een
brochure over de pater kar-
melièt Titus Brandsma, die
tijdens de Duitse bezetting de
Nederlandse katholieke pers
tot verzet tegen het natio-
naal-socialisme mobiliseerde.
Prof. Brandsma, hoogleraar
in de mystiek aan de katho
lieke universiteit van Nijme
gen, moest deze activiteit in
juli 1942 bekopen met de
dood in het concentratie
kamp Dachau. De brochure,
gratis verkrijgbaar bij het Ti
tus Brandsma Fonds, Steen-
straat 39, 5831 JA Boxmeer,
bevat onder meer enkele toe
lichtende artikelen, een lite
ratuurlijstje en een levens
loop van pater Brandsma, die
naar wordt verwacht in 1984-
'85 zal worden zaligverkl-
aard.
Tijdens de eucharistievie
ring bij de opening van de
nieuwbouw van het Em-
mauscollege te Rotterdam,
een school voor VWO met
negenhonderd leerlingen
wordt deze week in de aula
van de school voor de eerste
maal een „rockmis" worden
uitgevoerd, gecomponeerd
door de net achttien jaar ge
worden Peter Suijker, leer
ling van de zesde klas. De
mis omvat kyrie, gloria, cre
do, sanctus en agnus-dei. Het
instrumentale gedeelte be
staat uit basguitaar, twee gui
taren, drums, piano en syn
thesizer. De leraar muziek
van de school, Pieters, leidt
een driestemmig koor.
felDEN -
«L het co
lede vera
PvH A nnk orofp offprs Lngwet
PvdA: ook grote offers
|bied biel
tbben en
Aan de vooravond van de algemene politieke beschoiF" ^^pla
gen, die vanmorgen in de Tweede Kamer begonnenLuwe vei
heeft de grootste oppositiepartij, de PvdA, een alternatiL college
ciaal-economisch plan ontvouwd. Al geeft dat plan sin op eer
een overzicht van de consequenties voor alleen het vojkeninger
jaar en niet voor de jaren daarna, toch verdient het ei* slechte
rieuze beschouwing. Uit het plan blijkt dat door een
„inverdien- en uitverdieneffecten" de economische cijiUj^n v
niet helemaal zo logisch functioneren als men wel zou rq schrijft
verwachten.
DAARMEE doelen we op dat onderdeel van het PvdA
waarin wordt voorgesteld maar liefst bijna acht miljarj
den minder te bezuinigen en aan lasten te verzwaren
11,5 miljard ombuiging plus drie miljard lastenverzw^
die het kabinet voor ogen heeft. Acht miljard minder H
nigen heeft volgens het plan wonderwel niet tot gevoll
het financieringstekort zoals men na enig optellen a
trekken zou mogen verwachten met bijna drie pr
méér zou oplopen dan in de kabinetsplannen het
Dat komt dan door die wonderlijke „inverdien- en uitv
neffecten". Kort samengevat komen die er op neer,
overheid er niet alleen bij inschiet, maar door een aant
mulerende maatregelen ook meer geld binnenkrijgt. E
mische cijfertjes zitten dus al met al lang niet zo logis
elkaar als men zou kunnen veronderstellen. Met hier eri)IDEN
wat kleine verschuivingen kan het financiële balletje n het
heel anders rollen. 0m ooi
n de R
tvt euwboi
ÏVIAAR we moeten vooral niet te snel zijn met het tre nsweg
van juichende conclusies uit weer eens een nieuwe dooi )rcjen
kening van het Centraal Planbureau. Want feit blijft c er jn
PvdA-cijfers alleen voor het jaar 1984 zijn doorberekei 'e£t
niet voor de jaren daarna. En dat is nu juist de krach nc
het kabinetsplan: daarin wordt een meeijarenbeleid uiie stTC
gezet. In het PvdA-plan gaat het financieringstekort b n £0 t]
dien niet omlaag <yi dat heeft weer grote gevolgen vo dege|
staatsschuld en de te betalen rente en aflossing in de [spraah
daarna. Kortom, het ziet er naar uit dat het PvdA-pla ,ncjscor
zware hypotheek legt op de jaren na 1984. Maar of dat j j^et c
weten we niet zeker, want het Centraal Planbureau n g,
daar geen cijfers voor geleverd. n^je jn
de
DAARNAAST rekent ook het PvdA-plan op de berei "cht
tot medewerking van het Nederlandse volk. Neem bij
beeld alleen al de arbeidstijdverkorting, waarin
voorziet, en de bruto-loonsverlaging, waartoe de 1
de bedrijven vrijwillig bereid zouden moeten zijn. Dal
veel gevraagd, zo heeft de FNV gisteren al laten weten
standpunt dat overigens te betreuren valt. De financiël»
cialist van de PvdA-fractie, Wöltgens, heeft de maatschj
lijke haalbaarheid van het PvdA-plan gisteren bij de pn,
tatie treffend weergegeven. Hij zei dat die aanvaardbaaf
best mee zou vallen als daardoor de 3,5 procent korting
het kabinet op ambtenaren en uitkeringstrekkers wil tC i
sen, van tafel zou geraken. Kortom: vergeleken bij w
kabinet van plan is, is het PvdA-plan volgens de soci;
net iets minder erg. Eenieder doet er dus verstandij
goed in het oog te houden, dat ook het PvdA-plan groj
fers van ons vergt.
IDEN
ronc
Gehakt in
tomatensaus met
bloemkool en
aardappelen -
amandel-
griesmeelvla
Nodig voor twee: 1 sneetje
brood, 150 gr gehakt, zout, pe
per, nootmsukaat, 1 lepel los
geklopt ei, 30 gr margarine,
uitje, 2,5 dl water, 1 bouillon
blokje, laurierblad, tomaten
puree naar smaak, 10 gr
bloem;
Bloemkool, zout, peterselie;
0,5 - 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 30 gr griesmeel,
30 gr suiker. 1 lepel amandel
schaafsel of wat amandeles-
Week het brood in weinig warm
water, druk het te veel aan
vocht er uit en maak het fijn.
Kneed brood, gehakt, zout, pe
per, nootmuskaat en ei tot het
goed gemengd is en vorm er per
persoon een gladde bal van. laat
de gehaktballen dan een uurtje'
opstijven in de koelkast. Bak het
gehakt in warme margarine
bruin, op het laatst met een fijn
gesneden uitje. Doe er dan het
water bii met bouillonblok met
laurierblad en tomatenpuree en
stoof het gehakt nog twintig mi-
Meng de bloem met weinig koud
water tot een schenkbaar papje
en kook dit al roerende nog
even mee met de saus. Doe het
gehakt op in de saus, haal daar
alleen het laurierblad uit.
Snijd de bloemkool in grove
stukken, spoel die schoon en ook
ze gaar in weinig water met zout
in tien a vijftien minuten. Be
strooi de bloemkool met fijnge
knipte peterselie.
Breng de helft van de melk aan
de kook, strooi er griesmeel met
suiker in en laat dit mengsel on
der af en toe roeren gaar wor
den in vijf minuten zacht koken.
Voeg van het vuur de overige
koude melk toe en laat de vla
koud worden. Rooster het aman
delschaafsel in een droge koeke-
pan goudbruin en strooi het over
de vla of meng de griesmeelvla
met amandelessence.
JEANNE
GEREFORMEERDE GE
MEENTEN
Tweetal te Wageningen:
D.Hakkenberg te Lisse en
M.Mondria te Waardenburg
AMSTERDAM „Op het
gebied van ziekten aan de
maag, de darmen en de lever
is de nood in Nederland het
hoogst. Daaraan wordt veel
meer geleden dan aan bij
voorbeeld de hart- of nieraf
wijkingen die alle publiciteit
krijgen en die rijke stichtin
gen achter zich weten. Hoe
veel mensen kampen niet
met zuurproblemen, met in
digestie, met buikpijnen, met
poliepen die vaak een voor
stadium van kanker vormen?
Maar hun lijden blijft verbor
gen. Voor hen is er geen
stichting".
Professor G. Tytgat, wiens
stem hier klinkt, wil daarin
verandering gebracht zien.
Hij is voorzitter van de Ne
derlandse Vereniging voor
Gastro- en Enterologie
(maag-, darm- en leverziek
ten) die zijn 70-jarig bestaan
zojuist heeft afgesloten met
een internationaal weten
schappelijk symposium. De
wereldtop kwam er 500 man
sterk bijeen om de nieuwste
ontwikkelingen op het ter
rein van diagnostiek en be
handeling te presenteren.
Met enige jaloezie constateer
de professor Tytgat hoeveel
meer mogelijkheden de bui
tenlandse collega's hebben.
„In Amerika en Engeland
bestaan al maag-darm-stich
tingen", zegt hij. „Nederland
moet diezelfde weg in slaan.
Professor Tytgast pleit voor meer aandacht voor
maag-, darm- en leverziekten.
Juist op het ogenblik heerst
er onder aankomende medici
een grote belangstelling voor
ons jarenlang achtergebleven
specialisme. Wil die geest
drift niet de kop worden in
gedrukt, dan zal de samenle
ving bereid moeten zijn ons
onderzoek financieel te steu
nen. Een lastig probleem. De
overheid heeft geen geld
meer en op de agenda voor
collecties zie ik nauwelijks
nog een dag waarop wij met
de bus zouden kunnen ram
melen. Maar de middelen
zullen er moeten komen. Ie
dere andere weg leidt tot
kwakzalverij".
Ziekteverzuim
Professor Tytgat onderbouwt
zijn pleidooi vpor een eigen
maag-darm-stichting met de
volgende cijfers. „Aandoe
ningen van de slokdarm, de
maag, de dunne en de dikke
darm, de alvleesklier, de le
ver en de galwegen leveren
15 procent van het ziektever
zuim op. De economische
schade is voor Nederland
niet bekend, maar bedraagt
in Amerika per jaar honderd
miljard gulden. De ziekten
zorgen voor 10 procent van
alle doodsoorzaken en mis
schien wel 30 procent van
alle operaties. Naar schatting
zijn minstens 25 procent van
alle kwaadaardige gezwellen
in het maag-darm-stelsel te
vinden".
De Amsterdamse hoogleraar
wijst er vervolgens op dat
reeds grote vooruitgang is ge
boekt. „Het maagzweerlijden,
waarvoor vroeger een chi
rurgische ingreep nodig was,
is een ziekte geworden die
we met eenvoudige medicij
nen in bedwang kunnen hou
den, net als suikerziekte of
hoge bloeddruk. We kunnen
's nachts gewoon de zuur-
kraan in de maag een beetje
dichtdraaien. Dat is echt een
revolutionaire ontwikkeling
geworden. Of kijk naar het
gebruik van laserstralen
waarmee we zonder chirur
gisch ingrijpen poliepen kun
nen verwijderen, galstenen
kunnen opruimen en interne
bloedingen kunnen stelpen.
Maar anderzijds blijft er nog
verschrikkelijk veel te doen.
Er zijn ziektes waarvan we
niet eens de oorzaak kennen,
laat staan dat we er medicij
nen voor hebben. Ik noem de
ziekte van Crohn die nogal
eens bij kinderen optreedt en
die ik persoonlijk erger acht
dan kanker. Er bestaat drin
gend behoefte aan om onze
kennis van dergelijke chroni
sche darmaandoeningen te
verbeteren".
Een maag-darm-stichting zou
daarom in de visie van pro
fessor Tytgat allereerst fun
damenteel en toegepast we
tenschappelijk onderzoek in
gang moeten zetten en hou
den. Momenteel ontbreekt
daarvoor de mankracht. In
ternisten zouden de kans
moeten krijgen in het deel-
specialisme verder te gaan.
dingsplaatsen voor", klaagt
professor Tytgat. „Per plaats
staan er 20 gegadigden te
trappelen. Uitbreiding is
dringend nodig".
Voorts zou de stichting zich
bezig dienen te gaan houden
met voorlichting. Professor
Tytgat noemt de explosieve
toename van de levensbe
dreigende levercirrhose als
gevolg van het stijgende
drankgebruik. Er zou een
campagne tegen alcohol moe
ten komen in de trant, van de
strijd zoals die door de be
kende dokter Mijnsma tegen
het roken is gevoerd. Het
drinken neemt in Nederland
de vorm van zelfmoord aan",
waarschuwt professor Tytgat.
„Drank wordt veel te veel als
iets vanzelfsprekends gezien.
Dat is temeer dramatisch,
omdat je van de kwalijke ge
volgen pas iets merkt als het
te laat is. Hoe vaak hoor ik
van patiënten niet de klacht:
ik wilde dat ik gewaar
schuwd was.
Daarnaast denkt professor
Tytgat aan voorlichting op
het gebied van de voeding.
„Een dieet dat verrijkt is met
voedselvezels zou volgens de
jongste inzichten mogelijk
kanker van de dikke darm
kunnen voorkomen. Maar al
zou het er alleen toe leiden
dat alle laxeermiddelen de
deur uitkunnen, dan zou al
een bron van allerlei ellende
weggenomen zijn".
PIET SNOEREN
„IN 2000 NIEMAND MEER EEN BRIL'
UTRECHT „Nieuwe
meet- en produktietechnie-
ken hebben het mogelijk ge
maakt de contactlenzen nog
maals te verbeteren". Dat zei
gisterenmiddag prof. dr. C.
Kok-van Alphen, oogarts, op
een persconferentie die werd
belegd door de Algemene Ne
derlandse Vereniging van
Contactlensspecialisten in
Utrecht.
De vinding komt er dan ook
op neer, dat door middel van
computer-oogonderzoek en
gecomputeriseerde fabricage,
lezen-op-maat worden ge
maakt, die precies passen op
de individuele oogbol. Deze
zogenoemde „a-sferische"
lens betekent een belangrijke
verbetering ten opzichte van
de tot nu toe gebruikte len
zen, die aan de binnenzijde
een perfect gedeelte van een
bol vormen. Helaas is het oog
geen perfecte bol, zodat
moeilijkheden op kunnen
treden tijdens de gewen
ningsperiode.
Draagbaarheid
Volgens specialisten van de
vereniging is een goed pas
sende lens een eerste voor
waarde voor een goede
draagbaarheid. Tot voor kort
werd aangenomen, dat de
vorm van het oog de bolvorm
het meest benaderde. De con
tactlens was dan ook opge
bouwd uit één of meer exact
bolvormige segmenten. Bij de
aanpassing per lensdrager
werd vrijwel uitsluitend re
kening gehouden met de
kromming van het midden
van het oog. Daarbij ging
men er steeds vanuit dat deze
kromming over het hele oog
gelijk is. Maar nieuwe meet
methoden wezen uit dat dat
niet het geval is. Het oogvlak
blijkt niet exact bolvormig,
maar heeft vaak meer weg
van een ellips.
De voordelen van de a-sferi
sche lens zijn duidelijk. Het
traanvocht van het oog wordt
beter verdeeld en bovendien
kan die lens vrijwel niet
meer verschuiven of uit het
oog springen. Reflexen in de
lens zijn bijna onmogelijk en
de gewenningsperiode is in
verhouding met de oude len
zen bijzonder kort, namelijk
ongeveer éénderde.
Half miljoen
Een half miljoen Nederlan
ders draagt inmiddels con
tactlenzen. Alleen het vorig
jaar werden al 500.000 len
zen, bestemd vc
ging en nieuwe aanpassin
gen, afgeleverd. „Het zou wel
eens kunnen zijn dat er in
het jaar 2000 nauwelijks
meer brillen worden gedra
gen. De brillen die dén nog
worden gedragen zijn dan
een enkele leesbril voor ou
dere mensen of een bril als
modieus accessoire. In ieder
geval is de tijd niet ver meer,
dat de contactlens de bril
verdrongen zal hebben. Ge
woon, omdat het dragen van
contactlenzen dan veel prak
tischer zal zijn dan een bril.
Bovendien bestaat er geen
twijfel over dat, alle brilmo-
de ten spijt, het eigen gezicht
de voorkeur verdient", zei de
heer J.H. van Blitterswijk,
contactlensspecialist, giste-
„Van de jongere generatie,
'dat wil zeggen de mensen die
zijn opgegroeid met het feno
meen contactlens en die dat
niet meer als een rare novi
teit beschouwen, kiest 20 tot
30 procent contactlenzen. Het
is voor 15- en 16-jarigen niet
zozeer de vraag: „Neem ik
een bril of contactlenzen?",
maar „Neem ik contactlen
zen, of blijf ik voorlopig in
een wazige wereld rondlo
pen".
Wat die nieuwe,- a-sferische
lenzen betreft: het blijkt dat
voor één oogsterkte zo'n 900
verschillende vormen van'
lenzen mogelijk zijn. Nauw
keurige computergestuurde
draaibanken zijn tegenwoor
dig in staat die hele specifie
ke vorm voor elk oog apart
te maken. De achterzijde van
zo'n nieuwe lens is niet meer
opgebouwd uit verschillende
segmenten, maar uit een ver
lopende curve, een boog, die
de vorm van het oog zo ver
benadert als dat wiskundig
maar mogelijk is.
Zacht en hard
Opvallend is dat de zachte
contactlens, ten opzichte van
de harde lens, terrein aan het
verliezen is. Van Blitterswijk:
„Alle ontwikkelingen in ma
teriaal en aanpassingstech
nieken hebben de harde lens
weer helemaal up-to-date ge
maakt. De gewenningstijd is
teruggebracht van twee a
drie maanden tot één a twee
weken. De hinderlijke en
nare bijverschijnselen zijn
geëlimineerd en de veiligheid
is gegarandeerd".
Dit neemt niet weg dat de a-
sferische lens ook kan wor
den uitgevoerd als zachte
contactlens. De Leidse hoog
leraar mevrouw Kok-van Al
phen is evenwel van mening
dat de zachte lenzen nog niet
uit het ontwikkelingsstadium
zijn, zodat nog maar beter
enige tijd kan worden ge
wacht met de aanschaf er-
GERARD CRONE
pstad l
Opnieuw regefc gemte
op. gemt
pen, 233
heter
DE BILT (KNMI) ü{scrossb=
mende nacht zijn er opk
gen te verwachten,
temperatuur daalt
veer 7 graden. Naast opk|^
gen is er, vooral in he
den van het land, ook i
enkele bui mogelijk. In d u
van de ochtend i
wolking van het westefcrs
weer toe en in de midda woordel
het gaan regenen. Ook
de kans op regen i
den groter dan in het ird
cht. De
het land. Met de dsleden
komt iets zachtere luchi j
nen. Het wordt daarom re
gen iets minder koud d< den 3
vandaag was. De midda Igens de
peratuur bereikt een \i!rd op h
die rond de 15 graden Z'tjejamr
gen. De wind draait vaifc overlat
zuidwest
zal
binnenland overwegend ar dat
zijn. Aan de kust
krachtige wind worden
kend. De nieuwi
slechtering hangt
de nadering van
depressie. Die lag
nog midden op de Oce<
wordt morgen tussen I
en Schotland verwacht.
jOLLE
12
Klagenturt mist
Kopenhagen l.bew.
1IDEN
n stuc
n heef
d tot e>
iversiti
liege
n de z
beslc
?nstver
«denter
en p
de u
breng
be:
arop
or ver
"oon vc
list Rot
ieleider,
nmerma
rken ui
