van Kessel, aartsvader
Langeraar, kijkt glunderend
terug op honderd jaar
Nieuwe gezichten, maar
zeen verrassingen
fa
Ceidóe Soiwcwt
CcidaeSowiant
3V „EEUWIG"VERHAAL VAN DE EERSTE AUTO, VAN
OUT, TUINDERIJ. HARDE WINTERS EN HETE ZOMERS
Vooet Bileine
klusje;
KlDEN/REGfÖ
WOENSDAG 5 OKTOBER 1983 PAGINA 5
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
t w/jt rommelt, nu al, on-
r/ingkoudelijk aan de hori-
bij de vele, vele
itallen „Van Kessels"
Langeraar. Het wordt
nnend, vinden de
welijks te tellen kin-
aangetrouwden,
inkinderen en achter-
(alleen
die jongste generatie
er al 38) van opa
s. Er hangt een heel
iot feest in de lucht:
eeuwfeest. Op 15 no-
ber ik neem met
in dk verhaal over de
title uwling voorzichtheids-
^.^lve maar een flinke
"'estj iligheidsmarge van tijd
Jacht hoopt Jacobus,
gewoon", van
honderd jaar te
brden. In familiever-
ind zal „de ouwe man"
pa dus), met veel dank-
larheid gevierd worden
Ojjor zijn talrijk kroost,
n/niet als „speerpunten"
rkoü de stamboom, sinds
«rijoos de Oudste): tante
?/-.fien, tante Lena, oom
toti?os en tante ^el, oom
ien en tante Alie, oom
tante Toos, oom Jan,
optlnte Annie, oom Piet,
Corrie, tante Córry
dain oom Sjaak (hebben
e ze eigenlijk wel alle-
aal?).
fi dan nog al die gecon-
fueerde „rijen" van jonger
ree/lpt (ik noteerde, onder zo-
aaujle anderen: Sim, Jochen,
Lisette, Paola, Yo-
eenpvda, Gloria, Ardie, Inez,
emrnoud, Lidy, Marion). Kort-
ten.fm, Koos' persoonlijke legi-
zijn lijfgarde, z'n bloed-
:n aanwas. De gekoppelde
Iramatis personae" in het
van een trots „ketel-
dat zijn patriarch, over
lige tijd, op de hem toebe-
irende ere-zetel gaat plaat-
In. Misschien wel met een
tirdje boven z'n hoofd: „Hul-
aan de honderdjarige".
Daar kun je bijna donder op
zeggen. Ook in Langeraar.
Vonkjes humor
Vandaag maakt opa Van
Kessel, in zijn rustige kamer
binnen het bejaardencentrum
Aarhoeve, een ogenblikje vrij
voor een ontmoeting met „de
pers". Hij zit gewillig aan ta
fel, zijn ogen schieten vonk
jes humor, vanachter de bril-
leglazen. En de ene grap na
de andere zou uit zijn mond
kunnen komen, „maar ik ben
al zoveel vergeten". Een 67-
jarige zoon van hem, ook
Koos geheten (en die op zijn
beurt een, importerende,
zoon Koos van 33 in Thai
land heeft wonen als je die
67 en 33 jaren bij elkaar telt,
kom je óók op 100 „net zoals
opa hier"), zoon Koos van
Koos dan, fungeert als P.R.-
man om waar nodig bij en in
te kunnen vallen. Zoon Koos
heeft aantekeningen over va
ders een eeuw oude verleden,
puntsgewijs genoteerd, vóór
zich liggen. „En toen was ik
even de secretaris", zegt hij,
de velletjes achtzaam orde
nend.
„Geef die man van de krant
en die andere man" (de foto
graaf) „toch een kop koffie",
zo opent opa de bijeenkomst,
waarop ook kleinzoon Leo
nard maker van een fami
liestamboom assisteert als
vertegenwoordiger van de
derde generatie Van Kessel.
Ik denk, parafraserend, (ter
wijl ik door het raam naar
buiten kijk, en daar de be
planting van de Aarhoeve de
herfsttooi zie aannemen) aan
het Schriftwoord: „Van ge
slacht tot geslacht zal men u
zalig prijzen". Opa Koos is de
zaligprijzing Waard. In grote
aardewerk-bekers staat
opeens zwarte koffie te dam
pen.
„Dat is mannenkoffie", zegt
de eeuwman,- klein maar
dapper, die ooit heeft gewe
ten wat'surrogaat, wat „Er
satz" was; „dat is bonenkóf-
fie; mannenkoffie is de beste
koffie, sterk is 't lekkerst".
„In het hout"
Tja, nog even en de honderd
jaren zijn vol. Patriarch
Koos, door de familie schijn
baar unaniem „de ouwe
man" genoemd, knijpt de
oogleden nogmaals olijk toe:
„Ja ja, het langste zit erop,
maar de laatste loodjes wegen
't zwaarst, ehh? Als je niet
uitkijkt, pikken ze je er net
nog tussenuit". Maar opa Van
Kessel laat zich niet zo mak
kelijk kisten, hij is nog zo
pienter en bij als wat. Als ie
op de foto moet, zegt hij zelf:
„Ik kan maar beter die bril
afzetten hè; dat is beter voor
de foto".
Het „gezicht" gaat achteruit.
In de krant leest hij nog de
grote letters, „maar gewoon
de krant niet meer". Dan laat
hij zich voorlezen. Vooral als
het over Voorschoten of Zoe-
terwoude gaat. In het verle
den was die omgeving hem
erg bekend. Hij zat er „in het
hout", in de Horsten van
Voorschoten, bij het kasteel
Duivenvoorde van de Van
Schimmelpennincken van
der Oije's. Daar zat hij in de
tuinderij. Zoon Koos vat nu
het verhaal op, en vader zegt
af en toe ja ja, ik geloof het
wel, ja; het is allemaal zo
lang geleden, ik weet het niet
precies meer". Maar zoon
Koos is een beste en onder
legde hulp in 's vaders le
venshuishouding.
Opa Koos en zijn in '69 over
leden vrouw kregen elf kin
deren; drie zijn er jong ge
storven, „en vier jongens en
vier meiden zijn nog in le
ven", aldus amper bejaarde
zoon Koos: „Vader vervoerde
rond de eeuwwisseling hout.
Met een praam; die werd ge
trokken }f geschoven. Van
Langeraar naar Voorschoten.
Weet u wel, vader; dat ver
telde u toch altijd?" Vader
kan het allemaal gestolen
zijn, krijg ik de indruk. Het is
zo vreselijk lang geleden, zo
lijkt het hem, hier op Aar
hoeve.
Twaalf uur lopen
Maar het was lopen met die
praam, en nog eens lopen. De
schuit trekken; soms met een
klein zeiltje, als er wind
De heer Koos van Kessel, die binnenkort zijn 100-ste verjaardag viert.
stond. Zes uur lopen, dan was
je er wel, in Voorschoten.
Een paar uur laden en weer
terug, met gekapt hout. De
zelfde vanzelfsprekende
gang: opnieuw zes uur lopen.
Driemaal per week ging dat
zo; samen met Maarten van
Tol deed Koos dat. Ik zie in
de vriendelijke ogen van
honderd jaren oud, dat die
historische uren hem nooit
gebroken hebben.
Koos werkte na z'n korte
schooltijd bij boeren en tuin
ders. Tot hij in '10 trouwde
en zelfstandige tuinder werd.
Maar hij is een kind der laat-
19e eeuw, met de techniek in
opmars. Hij zag rond 1895
(„Ik werkte toen bij boer Jan
Visser") de allereerste auto
mobiel die door Langeraar
kwam tuffen. Dat gaf een op
loop van jewelste in het dorp:
daar kwam een echte auto
mobiel aan!; proestend op
vier wielen, en met carbid
lampen en allerlei handles en
ingebouwde ongemakken.
Overigens was smid Hein
Pietersen in die tijd de eerste
Langeraarder met zo'n du
velse auto.
Dan was er de harde winter
van 1890, „toen Willem III
stierf". Via zoon Koos hoor
ik, dat vader toen een gat in
het ijs kon maken, een diep
gat, waar je als kind in kon
kruipen „zonder erdoor te
zakken; zo dik was het ijs
toen!". 1899: de Boerenoorlog.
Koos had er zö aan mee kun
nen doen, maar hij zat toen
in het hout en had z'n be
komst. Wel was de Ter Aar
der Kees Kroon, die al eer
der Transvaalse boer was ge
worden, na de Boeren-neder-
laag naar Ter Aar terugge
keerd en had zich aan de
Ringdijk gevestigd. Waar hij,
als spijt-optant, nog lang de
„Transvaalse boer" werd ge
noemd.
Schippersknech t
Opa Koos van Kessel was in
zijn jonge jaren ook nog
schippersknecht op een mo
torschuit, totdat hij zijn eigen
tuindersbedrijf aan de Para-
dijsweg begon, waar nu zoon
Piet zit. Dan had je verder,
natuurlijk, ook de hete zomer
van 1911. Een glorieuze dij
enkletser voor de Aarse tuin
ders: „In Duitsland verdroog
de alles, de hele reutemeteut,
maar hier, in Ter Aar, spon
nen we er goed garen bij",
laat vader Koos door zoon
Koos vertellen; „Met die au
gurken hadden we een prima
jaar, nietwaar vader?" „Ja ja,
dat zal wel, maar ik herinner
me het me niet meer zo
best". Daarna kwam de mo
bilisatie van '14-T8. Zoon
Koos komt vader weer te
hulp: „Weet je nog wel, met
dat geslachte varken?" Het
moet een toestand geweest
zijn, maar ik sla die bladzijde
gemakshalve maar over.
Koos van Kessel, de oudste,
heeft een machtig, ook wel
hard, leven achter zich. Hij
kan vertellen wat stug wer
ken is, maar hij overleefde
crises. Bleef in de weer. Een
„buikje" heeft ie nooit gehad.
Zijn grootste lol was schaat
sen. Soms vóór een ijsbreker
uit. Schaatsen heeft hij tot z'n
92-ste gedaan. En toen hij 90
was, zwom hij ook nog; in de
Poel. Die heeft hij, als jonge
ling, een keer helemaal over
gezwommen, in verband met
een weddenschap. „Ach, ja,
dat weet ik nog wel. Ik kreeg
daarna een gulden van dikke
Jan van den Boogaard; dat
was mooi effe verdiend!"
„Ik mag niks meer
Een paar jaar geleden zat
Koos van Kessel voorlopig
de alleroudste van de familie
en van de hele streek nog
op de fiets. „Maar dat mag ik
ook al niet meer van mijn
kinderen", zo beklaagt hij
zich; „Ik mag, verdikkeme,
eigenlijk niks meer". Toch
wel tevreden. „Nou.„nou ja,
overal komt een end an".
Maar zijn ogen blijven mon
ter, bijna ondeugend schitte
ren. Zó honderd te mogen
worden...
De aartsvader van Ter Aar,
Langeraar liever; doorgever
van zoveel leven. Hij heeft
ook nog stenen gevaren voor
de bouw van het zusterhuis
St. Antonius, dat nu, stee
noud, in de wervelstroom
van het bestaan een meubel-
showroom is geworden. Hij is
een nog levende bron van
dingen en omstandigheden
die inmiddels opgelost zijn, of
opnieuw in de narigheid ver
keren. Zo'n man kun je hoog
heffen op het schild van aller
achting. Niet omdat het zijn
verdienste zou zijn. Het is
een genadig lot, dat Koos ge
trokken heeft. Hij is, echter,
ook de uitzonderlijke trots
van een grote saamhorige fa
milie. Een kleine man, die
ons, tot nog toe en bij de gra
tie van het leven, allemaal
geslagen heeft. Voor hem is
1898 nog steeds het „Kro
ningsjaar", zonder meer;
maar wat daar toen precies
gebeurde?; met de Willemien
en zo?; en het eerste opdra
ven van de gouden koets?:
„Joh, dat ben ik allemaal al
weer gaar vergeten; hier in
de Aarhoeve heb ik het best
naar m'n zin. Ik ben er nog.
Alleen de ogen zijn niet meer
zo best..."
Dat is alles. Eén van de kin
deren Gods die het erg lang
hebben mogen uithouden.
Proficiat, alvast; „ouwe
man", opa Van Kessel. Van
harte; en onze bewondering.
En afgunst....Sodejukes, me
neer Van Kessel! God zegene
je, met je honderd kruisjes,
waarmee je een handicap
race hebt gewonnen, tussen
ijskoude winters en hete zo
mers door. Tot nog in lengte
van jaren...
ZtEESTERSERIE:
!IDEN Verrassingen
jkt het programma '83 -
van de Meesterserie,
concertserie, die K&O
(ïouds in de Stadsge
hoorzaal aan het Leidse
™'e bliek presenteert, niet
De bevatten. De program-
Re- iring richt zich, ook als
on-1 pad van de moderne,
rid eeuwse muziek wordt
toJji>egaan. op het alge-
len toegankelijke, zo
tt populaire genre. De
1 tting omvat wederom
verschillende orkesten,
waarmee een keur van di
rigenten en solisten op
treedt. Een aantal van hen
treedt daarbij voor het
eerst in Leiden voor het
voetlicht.
Van de 10 concerten neemt
het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest er vier van haar
rekening. In één daarvan pre
senteert zij zich onder leiding
van haar nieuwe chef-dirigent
James Conlon. Met de benoe
ming van de 33e jarige Conlon
vorig jaar als opvolger van Da
vid Zinman, heeft het orkest
gekozen voor de jonge, dyna
mische aanpak a la Edo de
Waart ten einde haar kwalita
tieve uitbouw op internatio
naal niveau verder gestalte te
geven. Conlons gastoptredens,
gedurende het afgelopen sei
zoen, waaronder één in Lei
den, maakte een uitstekende
indruk. Hij leidt het concert op
9 december in werken van
Bernstein, Debussy, Ravel en
Poulenc. Het pianistenduo
Louis van Dijk - Daniël Waay-
enberg treedt als solist op.
Andere concerten door het
'R. Ph. O.'staan onder leiding
vaji Kasper de Roo op 13 janu
ari met werken van Mendels
sohn, Handel en Grieg (soliste
is de pianiste Cristina Ortiz)
en Walter Weller op 17 febru
ari met een Duits - romantisch
programma. Het vioolconcert
van Bruch wordt vertolkt door
Elmar Oliveira. Orkestlid
Heinz Friessen leidt het orkest
voorts op 16 maart in een pro
gramma met onder meer Wag
ner, Mozart, Massenet en Liszt.
Soliste in Mozarts vioolconcert
KV 219 is Kaoru Kakudo.
Het Amsterdams Philharmo-
nisch Orkest staat, nu Anton
Kersjes afscheid heeft geno
men, onder leiding van Jan
Cober, in Leiden ook bekend
als orkestlid van en solist bij
het Residentie Orkest, die zich
is gaan toeleggen op een car
rière als dirigent. Hij dirigeert
op 4 november een gemengd
Frans - Duits programma:
Fauré, Ravel, Liszt en Wag
ner. Solist in Liszts eerste pia
noconcert is Jean - Philippe
Collard.
Ook het Kertstconcert (21 de
cember) maakt weer onder
deel uit van de Meesterserie.
Oratoriumvereniging 'Ex Ani
mo' verzorgt het vocale
'Kerst'-gedeelte. In het klas
siek- muzikale deel voor de
pauze treden de leden van het
Ludwigtrio (Jean - Jacques
Kantorov, Alexander Waren-
berg en Herre - Jan Stegenga)
op in Beethovens 'Tripelcon
cert'.
Het Caecilia Consort, een ka
merorkest van 13 leden onder
leiding van Maurits Bosman,
geven een drietal concerten (3
februari, 3 en 29 maart), waar
in onder meer werk van Schu
bert (rondo voor viool en or
kest) en Mozart aan bod komt.
Van de laatste speelt de Bul
gaarse pianiste Jenny Zacha-
rieva het 9e pianoconcert KV
271, bijgenaamd 'Jeunehom-
me'. Solist in de fluitconcerten
van Mozart en Vivaldi is Ja
mes Galway, om zijn spel èn
James Conlon leidt het
Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest op 9 decem
ber.
Heinz Wallberg
De serie wordt vrijdag 7 okto
ber (aanvang 20.15) geopend
door het Residentie Orkest on
der leiding van de Duitse gast-
dirigent Heinz Wallberg, die
vooral als operadirigent naam
heeft gemaakt. Het program
ma wordt geopend met, de 9e
symfonie van Dvorak 'Aus der
neuen Welt', waarin Dvofak
indrukken verwerkt van zijn
reis door Noord-Amerika. De
'Latin American Symphonette'
van Morton Gould ademt de
daarentegen de sfeer van het
Zuid-Amerikaanse continent.
Van Rachmaninoff klinken de
'Variaties op een thema van
Paganini'. Het gebruikte the
ma is uiterst populair en werd
eerder door vele componisten,
onder wie Brahms en Liszt ge
bruikt. De verwerking door
Rachmaninoff biedt een maxi
mum aan contrasten: uitbar
stingen van technisch geweld
wisselen talrijke fraaie, muzi
kale momenten af, waarbij een
uiterst vernuftig gevonden va
riant op het thema als tweede
thema zijn intrede lijkt te
doen. Solist is de Braziliaan
Arnaldo Cohen, leerling van
Brazilië's bekendste pianist
Jacques Klein en winnaar van
het Busoniconcours in Italië.
DIRK VOOREN
Wijkvereniging in 't Lien
LEIDSCHENDAM Binnenkort heeft de oprichtingsvergade
ring plaats van een wijkvereniging in de nieuwe woonwijk 't
Lien tussen Veursestraatweg en Veurse Achterweg. De eerste
fase van de wijk (700 woningen) is bijna voltooid en met de
tweede fase met nog eens 700 woningen zal waarschijnlijk vol
gend jaar een begin worden gemaakt.
Wie zich wil opgeven als lid, als vrijwilliger of als kandidaat
bestuurslid kan dit doen bij H.J.F.M. Coppens, Kooiland 84, tel.
279196. De initiatiefnemers hebben al een eerste wijkfeest ge
houden in de school aan de Rozenlaan waarbij Leidschendamse
organisaties in de gelegenheid werden gesteld zich via een
kraampje aan de bewoners te presenteren. De drie bouwbedrij
ven die in 't Lien woningen hebben gebouwd stelden voor deze
manifestatie samen 1350 gulden beschikbaar. De wijk kent al
een vereniging van woningeigenaren, „Ons Lien" genaamd
maar er is ook behoefte aan een echte wijkvereniging, die zich
onder meer voor de bewoners van de huurwoningen zou kun
nen inzetten.
Dit handige miniatuu:
bankschroef je krijgt u
toegestuurd als dank voor
het opgeven van een
nieuwe abonnee.
van de Leidse Courant
als nieuwe abonnee
Betaald wordt per maand (met automatische afschrijving)
per kwartaal
Bank/gironummer.
Stuur een miniatuur bankschroef je naar:
Naam
Plaats/Postcode
Telefoon
Stuur deze bon in open envelop - geen postzegel plakken - naar
Leidse Courant, Antwoordnummer 998,
2500 VD Den Haag.
