TAFEL
ffiï
Protestantse kerken
van Indonesië
op weg naar eenheid
KTÏÏ71
Vergeet nietwij zijn hier om uw
demonstra tievrijheid te garanderen
brieven
DEBAT IN KERK OVER CENTRUMPARTIJ
ROEPT DREIGING MET ACTIE OP
KORTE METTEN
Nederland solidair
ACHTERGROND
Cfiidae. Sounant
WOENSDAG 5 OKTOBER 198." PAC
PAUSMIS IN HAAGSE
ST.-JACOBUSKERK
In een plechtige concelebratie wordt op zondag 16
oktober om kwart over tien in de St.-Jacobuskerk,
Parkstraat 65a, in Den Haag de verjaardag van de
pauskeuze van Johannes Paulus II gevierd. Dat ge
beurt m aanwezigheid van dc nuntius mgr. dr. B.
Wüstenberg. het Nederlands episcopaat en het
corprs diplomatique. Thema van de viering is: „Dat
de Heer onze paus mag zegenen en bewaren".
Het parochiële koor „Cantemus Domino", onder
leiding van Sipke de Jong. zingt de Spatzenmesse
van W. A. Mozart; Tu es Petrus van G Giesen; Ave
Maria van T L da Vittoria. Organist is Ton van
Eek. De Interparochiële Schola Cantorum verzorgt
de gregoriaanse zang. Een ensemble van het Resi
dentieorkest onder leiding van Theo Laancn brengt
de Pausmars van Gounod ten gehore. Het Sint-
Martinus-Gilde uit Dommelen vertegenwoordigt dit
jaar de Brabantse gilden bij deze plechtigheid.
„Wij hebben niet het plan deze
avond zonder meer af te gelas
ten onder druk van buitenaf".
Dat melden de organisatoren
van een dinsdag 11 oktober in de
Pnuluskerk te Rotterdam te hou
den openbare debatavo.id. Het
gaat tussen drs. A. Vierling van
de Centrumpartij en ds. H.ins
Visser van dc Stichting v«.or
Kerkelijk Sociale Arbeid t«- Rot
terdam. waarin samenwerken de
plaatselijke hervormde, doopsge
zinde en remonstrantse gemeen-
De avond was reeds lang gele
den belegd, maar de verkie
zingsuitslag in Al mere heeft de
gemoederen ten aanzien van dit
debat danig verhit. Er is zelfs
een openbare bijeenkomst vrij
dagochtend in dezelfde kerk met
mensen en organisaties, cl ie be
zwaar hebben en in enkele ge
vallen a> tii s hebben aangekon-
totgêw eliT willen de nrgani-.ito-
ren de voorgenomen debatavond
toch laten doorgaan, omdat men
niet opzij wil gaan voor druk en
dreiging", schrijft de stichting.
Naar de mening van ds. Visser is
„ondergrondse vreemdelingen
haat" ernstiger dan vreemdelin
genhaat die kan worden geloka
liseerd. In zijn verantwoording
de debatavond toch te houden
verklaart hij; „Vanuit de kerk
bevragen wij de CP op haar ei
gen uitgangspunten. Dal doet de
kerk vanwege haai pastorale
verantwoordelijkheid vo<m men
sen. De CP beroept zich op
christelijke waarden Het is de
roeping van de kerk om het op
treden van de CP te toetsen aan
deze waarden".
Het centrale comité van de
Indonesische raad van ker
ken komt deze maand op Su
lawesi bijeen ter bespreking
van stukken, die de eenwor
ding van de aangesloten ker
ken een stap dichterbij moe
ten brengen. Die stukken
omvatten een ontwerp-ge-
loofsbelijdenis en een ont-
werp-liturgie. De Raad van
Kerken (DGI) zelf, waarbij
53 kerken uit alle delen van
de archipel zijn aangesloten,
komt volgend jaar oktober
bijeen op Ambon. Die verga
dering, in het Indonesisch
„Sidang Raya" genoemd, zal
van beslissende betekenis
zijn voor het streven naar
eenheid.
Dit bericht ds. W. B. van
Halsema. secretaris van het
Indonesië Orgaan van de Ge
reformeerde Kerken in Ne
derland in het „Centraal
Weekblad". Indonesië kent
een grote verscheidenheid
aan protestantse kerken.
Deze is bepaald door de eigen
aard van de zendende kerk
uit Europa, zodat kerken met
een calvinistische, lutherse of
doperse traditie zijn ontstaan.
Ook de grote verschillen in
cultuur, adat en taal in het
uitgestrekte eilandenrijk spe
len een belangrijke rol. Ds.
Van Halsema noemt het op
vallend, dat confessionele
verschillen in de discussies
nauwelijks een rol spelen. Er
is in de Indonesische kerken
een grote eenheid van ge
loofsbeleving. Het zijn veel
meer vragen over de functie
van de kerk en de „macht"
of „onmacht" van de kerk,
die een rol spelen.
De Indonesische Raad van
Kerken is in 1950 opgericht.
Daarbij werd verklaard, dat
de deelnemende kerken zich
ervan bewust zijn dat de een
heid van-de kerk een essen
tieel deel van het geloof is en
daarom ook van getuigenis
en van dienstbetoon. In deze
verklaring wordt het motief
van eenheid dus verbonden
aan het missionaire motief,
naar Johannes 17. Naar ds.
Van Halsema meedeelt wordt
daarom ook steeds gesproken
van één zendingsterrein in
Indonesië van de gezamenlij
ke Indonesische kerken zelf.
Buitenlandse kerken en zen
dingsgenootschappen moch
ten assisteren en niet op ei
gen houtje aan het werk
gaan.
Volgens ds. Van Halsema
zullen de kerken in Neder
land wegens hun verbonden
heid met Indonesië dit proces
naar eenwording met belang
stelling volgen. „En het zou
kunnen zijn, dat er vanuit
wat daar gebeurt ook nog het
een en ander te leren valt
voor het „Samen op weg"
tussen de Gereformeerde
Kerken en de Nederlandse
hervormde kerk", zo voegt
hij hieraan toe.
Ontwapenend
Ontmoeting Zwiterland-Polen in het Vaticaan. Bij het verlaten
van de vergaderzaal, waarin de bisschoppensynode wordt ge
houden passeert de primaat van Polen, kardinaal Jozef
Glemp, een wachtpost van de Zwitserse Garde, die hem
slechts controleert met een „ontwapenende" glimlach.
Voettocht van
3.000 km om
naar school te
kunnen gaan
Twee jonge christenen uit
Malawi zijn in Johannesburg
aangekomen na een voet
tocht van drieduizend kilo
meter van hun woonplaats in
Malawi. Hun kleding was tot
lompen vervallen. hun
schoenen waren afgetrapt,
hun zakbijbels aan flarden en
hun beurs leeg, maar ze zijn
ingeschreven aan een onder
wijsinstituut, zoals zij graag
wilden. Zij volgden daarmee
het voetspoor van president
Kamuzu Banda van Malawi,
die als kind ook een voet
tocht naar Zuid-Afrika heeft
gemaakt om daar naar school
te kunnen gaan.
Lovemore Banda en Victor
Chibambo, beiden 22 jaar
oud, hebben vijf weken nodig
gehad om de afstand te over
bruggen. Eerst hadden ze al
les wat ze bezaten verkocht,
zoals hun polshorloge, radio
en de kleren die ze niet droe
gen en daarmee een reissom
vergaard van 360 gulden.
Lovemore Banda heeft een
jarenlange opleiding gevolgd
voor toverdokter, maar was
na een religieuze ervaring
overgegaan naar het chris
tendom. Op een zwerftocht
had hij Victor Chibambo ont
moet, die ook net was be
keerd. Aan de grens met
Zambia lieten de grenswach
ten hen niet toe. Lopend en
liftend belandden ze tenslotte
in Zuid-Afrika via Botswana.
In Johannesburg wilde de
Rhema Bible Church hen
niet toelaten omdat de cursus
al was begonnen, maar ds.
Costa Mitchell van het Chris
tus voor Afrika-instituut
hoorde van de twee en was
onmiddellijk bereid hen in te
schrijven.
Tijdens een audiëntie voor
twintigduizend leden van de
„Gebedsgroepen Pater Piort
uit heel Italië heeft paus Jo
hannes Paulus II zijn waar
dering uitgesproken voor het
werk van de capucijn uit Pie-
trelcina. De bijeenkomst was
belegd naar aanleiding van
de vijftiende sterfdag van pa
ter Pio. De paus zei. dat pater
Pio in de jaren veertig zijn
biechtvader was geweest.
Toen hij kardinaal was had
hij nog eens het klooster van
de pater in San Giovanni
Rotondo bezocht. Het proces
tot zaligverklaring van pater
Pio, die gestigmatiseerd was
en aan wie talrijke moeilijk
verklaarbare genezingen
worden toegeschreven is op
20 maart begonnen.
Tot nieuwe voorzitter van
de katholieke bisschoppen
conferentie van Nicaragua is
gekozen de bisschop van
Chontales, mgr. Pablo Anto
nio Vega. Hij volgt de aarts
bisschop van Managua, mgr.
Pablo Antonio Vega, op, die
deze functie acht jaar lang
heeft uitgeoefend. Hij is nu
vice-voorzitter. Bosco Vivas,
wijbisschop van Managua, is
gekozen tot secretaris-gene
raal van het episcopaat.
Wegens een overvloedige
stroom van studenten over
weegt de Vrije Theologische
Akademie van Gieszen in de
Duitse Bondsrepubliek uit
breiding van haar capaciteit.
Toch is zij pas in 1981 met de
opleidingen begonnen met 32
studenten „als alternatief
voor de liberale theologische
hogescholen", waarbij „wordt
ingestaan voor wetenschap
pelijke en bijbelgetrouwe op
leidingen". In het thans be
gonnen wintersemester is het
aantal studenten tot 114 ge
stegen, terwijl de capaciteit
met honderd al is uitgeput.
Er moest derhalve reeds een
wachtlijst worden aangelegd.
De Zuidafrikaanse radiom-
roep zal voortaan alle preken
aan censuur onderwerpen,
voordat zij worden uitgezon
den, zo is in Johannesburg
bekendgemaakt. Twee we
ken voor de datum van uit
zending zullen preken schrif
telijk aan de omroep moeten
worden voorgelegd. Het is
niet meer mogelijk een direc
te uitzending van godsdien
stige bijeenkomsten te ver
zorgen.
Het aantal trouwe kerkgan
gers onder de katholieken in
Engeland en Wales blijft af
nemen. Dat blijkt uit cijfers
van de Katholieke Onder
wijsraad in Engeland. In 1982
gingen 1.570.230 katholieken
elke zondag naar de kerk,
dertigduizend minder dan in
1981. Het aantal trouwe
kerkgangers is 36.8 procent
van het totaal aantal katho
lieken in Engeland en Wales,
dat op 4.269.019 wordt ge
raamd. Het vermoeden be
staat evenwel, dat dit cijfer
het aantal katholieken te
laag schat. Als het katholieke
volksdeel ongeveer tien pro
cent van de totale bevolking
van Engeland en Wales uit
maakt, zoals uit wetenschap
pelijk onderzoek blijkt, dan
kan tussen 29.1 tot 35.6 pto-
cent van de rooms-katholie-
ken in Engeland en Wales tot
de trouwe kerkgangers wor
den gerekend.
Runderlapje met
Chinese kool en
aardappelen
gerstevlokkenpa p
Voor twee personen hebt u
nodig: nodig voor twee:
200 g doorregen runderlap,
25 g margarine, zout, tijm,
rozemarijn, bonekruid, uit
je;
1 ui, 10 g margarine, ker
rie, 500 g Chinese kool,
zout, zout, peterselie of sel
derij;
0,5 1 kg aardappelen
2,5 dl melk, 40 g gerste
vlokken, 1 lepel maizena,
2,5 dl karnemelk,, bruine
basterdsuiker
Bak het runderlapje in hete
margarine bruin, strooi er al
bakkende het zout over. tem
per het vuur als het vlees bij
na bruin genoeg is, leg het
deksel schuin op de pan en
voeg dan zo veel lauw water
toe dat het erge bruisen min
der wordt, leg de kruiden en
het grofgesneden uitje in de
jus en stoof het vlees mals in
circa twee uren. gebruik de
kleinste pit voor het stoven,
wie een hogedrukpan heeft
kan het vlees daarin in drie
kwartier mals stoven,
fruit voor de Chinese kool
het kleingesneden uitje met
kerrie lichtbruin, doe er de
in reepjes van zo'n twee cen
timeter gesneden kool bij en
weinig water en smoor de
groente gaar in ongeveer
tien minuten, breng de kool
op smaak met zout en strooi
er fijngeknipte peterselie of
selderij over..
breng de melk aan de kook,
strooi er al roerende de ger
stevlokken in en laat ze in
een kwartier zacht kokend
gaar worden, roer af en toe.
meng vervolgens de maizena
met weinig koud water tot
een schenkbaar papje, voeg
dit papje al roerende toe aan
de gerstevlokken en laat de
pap nog even koken, laat de
pap lauw worden en voeg de
karnemelk toe. geef de pap
lauw of geheel afgekoel met
apart de bruine basterdsui
ker.
JEANNE
De Tweede Kamer heeft gisteren terecht zi;n steun ge,
aan het besluit van het kabinet nog Gn-o, I r en ha!
een beperkt aantal Nederlandse m.G iii i bit ;K
vredesmacht in Libanon (Unifil) tc i'-.a.eii,
land afgelopen zomer besloot de u iami-.e Un.i;1
schappen terug te trekken omdat hu:, i. i\<v.ghc in
non geen zin meer had. hebben zie i. l. .g ontwikLJ
voorgedaan.
Dat waren allereerst de ontwikkelingen in Libanon i
Maar daarnaast bleek ook dat de andere landen die trc|
leveren voor Unifil er nog niet aai: toe waren hu
terug te trekken. Onder die omstandigheden zou het wej
vreemd zijn indien alleen Nederland zijn troepen zou td
trekken, zeker nu ons land op dit moment een zetel i
Veiligheidsraad bekleedt.
Daarom is het goed dat Nederland in ieder gevall
symbolisch zijn steun geeft aan de internationale vr|'
macht. Materieel behoeft het niet meer zoveel voor te stcj
want in het gebied waar de Nederlanders zijn gelegerd!
in militair opzicht gelukkig ook niet veel meer te doet
het overleg met de Tweede Kamer heeft minister Vari
Broek van Buitenlandse Zaken daarom terecht toegegfH
dat het uitsluitend om een symbolische bijdrage gaat. jeti'
an
DAARMEE is open en eerlijk erkend, dat het wat de ^lle
name van Nederland in Unifil betreft alleen nog gaat onfofi
tonen van internatioanle solidariteit. De daaraan gekoppje
mededeling dat het nu wel écht het laatste halfjaar is datt d
derland deelneemt aan Unifil, moeten we niet al te sein
nemen. Daar werd immers aan toegevoegd, dat de zaak ee:
nader zal worden bekeken in het geval er zich nieuwe ens
wikkelingen voordoen. Terecht is daarmee voor ons laner
mogelijkheid open gelaten om, als het nodig mocht zijnjurr
ternationaal solidair te blijven. dot
PERIODEN MET
ZON
terdag en zondag zorgt een
pressie voor regen of buie nc
de middagtemperatuur ilV€
dan naar rond 14 graden M
komt ook weer meer win<
DE BILT In de komende
nacht kan er hier en daar nog
een bui vallen, maar morgen
overdag blijft het volgens het
KNMI bijna overal droog en
komen er perioden met zon.
De wind neemt af tot matig uit
het westen, en de temperatuur
wordt ongeveer 16 graden.
We bevonden ons gisteren in
een gebied tussen twee depres
sies. Ook vrijdag is dat nog
grotendeels het geval maar za-
M.bew. 24 16
AMERIKAANSE MILITAIREN IN WEST-DUITSLAND:
flfjfllv- «Jvn it van de Oostduitse propagan- man va
9?
Sinds de Tweede Wereldoorlog is de Duitse Bondsre
publiek vertrouwd met een groot Amerikaans leger.
Oorspronkelijk met de taak bedeeld Hitler-Duitsland
te bedwingen, maakt het nu al enige decennia deel uit
van de NAVO-afschrikkingsmacht met een heel ande
re opdracht. Onze verslaggever peilde ter plaatse de
stemming, die sterk in het teken staat van de komende
plaatsing van de nieuwe kernraketten, en doet verslag
in een aantal reportages.
MODLAREUTH Op een
gewone landkaart is het niet
te vinden. Modlareuth is een
Beiers dorp van slechts een
paar honderd inwoners.
Dwars er door heen loopt een
hoge grijze muur die het
prikkeldraad van de kleine
1400 kilometer lange herme
tisch gesloten grens met
Oost-Duitsland onderbreekt.
Er heerst een doodse atmo
sfeer, alleen boeren zijn on
verstoorbaar bezig op het
verder westwaarts gelegen
land.
Een vlakbij gelegen snelweg
naar Berlijn eindigt plotse
ling en is gedeeltelijk door
gras overwoekerd. Iemand
uit het dorp heeft aan de an
dere kant van de muur zijn
broer wonen. Dit soort fami
lierelaties die door de grens
zijn gescheiden, zijn echter
uiterst zeldzaam geworden.
Immers, wie in de afgelopen
dertig jaar met zijn naaste fa
milie verenigd wilde worden,
heeft zijn kans inmiddels wel
benut en is naar het westen
gevlucht.
Aan Oostduitse kant heerst
de stilte van het graf. Het
dorp sterft aan die kant lang
zamerhand uit. De jongeren
zijn weggetrokken en nieuwe
bewoners mogen er zich niet
langer vestigen, zo vertelt
een begeleidende Ameri
kaanse militair. Wie er nu
wonen, zijn voornamelijk be
wakers, maar die laten zich
niet zien, wel in de verderop
gelegen wachttorens, waar ze
opmerkelijk actief worden
met verrekijkers en camera's,
als om aan de verwachting
van de bezoekers die de
grens komen bekijken, te
voldoen.
Hoewel op het eerste gezicht
geestdodend is een situatie
als die in Modlareuth voor de
ruim 200.000 gestationeerde
Amerikaanse militairen in de
Bondsrepubliek waarschijn
lijk een van de meest tastba
re redenen die zij voor hun
verblijf bij onze oosterburen
kunnen bedenken. Opne
ming in het tweede cavale
rieregiment Toujours Prêt
dat patrouilleert langs de 650
kilometer lange grens in Bei
eren mag dan ook op veel be
langstelling rekenen. Er is al
tijd wel wat te beleven.
Constant wordt er immers
werk verricht aan het IJze
ren Gordijn waar naar schat
ting meer dan 10.000 Oost
duitsers belast zijn met bewa
king, onderhoud en repara
tie. Geen wonder dan ook dat
een voorlichtingsstencil van
het regiment meldt: Hier
moet een van de moeilijkste
maar ook van de meest inte
ressante taken worden ver
richt. „Waar kun je zoveel
initiatief en verantwoorde
lijkheid tonen?"
Met enige meewarigheid
wordt afgegeven op de mili
tairen in het 100 kilometer
oostelijk gelegen Bamberg,
waar een veel grotere leger
basis is gevestigd en het mili
taire leven bestaat uit oefe
nen en nog eens oefenen.
Maar ook het functioneren
als de „ogen van de NAVO",
zoals het regiment tot op
dracht heeft gekregen, ver
loopt niet altijd van een leien
dakje. Geregeld wordt het re
giment geconfronteerd met
ontsnappingspogingen van
Oostduitse vluchtelingen die
meestal voortijdig stranden
in het mijnenveld. Geslaagde
pogingen worden al spoedig
omgeven door de meest fan
tastische anecdotes.
Het vorig jaar werd de ont
snapping gesignaleerd van
ruim twintig man. Al enkele
jaren schommelt het aantal
geslaagde vluchtpogingen in
Twee jaar geleden veroorzaakte een bomaanslag op het
hoofdkwartier van de Amerikaanse luchtmachtbasis in
Ramstein grote opschudding.
Beieren rond dat cijfer. Ruim
twintig jaar geleden, in 1961
toen voor het eerst werd ge
probeerd de grens herme
tisch af te sluiten, slaagden er
jaarlijks nog vele duizenden
in de grens over te komen.
Sinds die tijd is de grensbe
waking steeds verder geper
fectioneerd.
IJzeren gordijn
Het echte IJzeren Gordijn
bestaat over vrijwel de hele
linie uit twee hekken. Het
eerste bevindt zich op een af
stand van vijf- tot tweehon
derd meter van de werkelij
ke grens. Aangezien bezoe
kers het hek voor de echte
grens aanzagen, gebeurde het
tot voor kort herhaaldelijk
dat zij zonder het te weten op
Oostduits grondgebied kwa
men. De Westduitse grensbe
waking heeft de hele grens
nu met geel-rode paaltjes ge
markeerd, zodat „sight
seeing" aan de grens niet lan
ger kan ontaarden in een ca
tastrofe.
Terwijl het eerste hek goed
zichtbaar is, ligt er meestal
meer landinwaarts nog een
tweede hek. Bij dorpen en
stadjes is het hek vervangen
door een muur met wachtto
rens zoals in Berlijn. Tussen
de hekken bevinden zich
grondmijnen. Aangezien bij
het noodzakelijke onderhoud
(de grondmijnen moeten om
gebruiksklaar te zijn geregeld
worden vervangen) zich vele
ongelukken voordeden, geeft
men nu de voorkeur aan het
gebruik van schietautomaten
of mijnen die zijn opgehan
gen aan de hekken (Een aan
tal daarvan wordt nu verwij
derd na afspraken hierover
met West-Duitsland).
Ze kunnen doel treffen vanaf
knie- pols- of borst-hoogte en
komen bij de geringste bewe
ging tot ontploffing. Het
spreekt vanzelf dat het niet
alleen vluchtelingen die
daarvoor verantwoordelijk
hoeven te zijn, maar ook wild
of domweg het weer. Niette
min blijkt het systeem vol
gens Amerikaanse waarne
ming een ..verbetering" te
zijn, wat zich weerspiegelt in
het steeds verder afgenomen
aantal geslaagde ontsnappin
gen.
Jonge vluchtelingen
De vluchtelingen van nu zijn
vrijwel altijd jongeren, die
volgens de Amerikanen van
toeten noch blazen weten.
„De uitgebreide grensbewa
king is voor velen van hen
een verrassing', zegt Mike
Ewing. onze jeugdige militai
re begeleider, die de Duitse
chauffeur op de meest onver
wachte momenten bevel
geeft te stoppen. „Zij hebben
altijd het verhaal gehoord
van de Oostduitse propagan
da dat de hekken en de mij
nen er staan om een Ameri
kaanse inval tegen te gaan,
maar je ziet dat alle schietau
tomaten naar binnen zijn ge
keerd. Die vluchtelingen ver
wachten dan ook niet in een
mijnenveld terecht te ko
men.". Frusterend is het voor
hem dat hij de vluchtelingen
niet de helpende hand mag
bieden. Hulp is pas mogelijk,
wanneer men al over de
grens is, zo luidt de stelregel.
Over zijn Duitse leeftijdgeno
ten is hij niet te spreken. „De
jongeren begrijpen niet waar
om we hier zijn. Ze hebben
de neiging alles van het ver
leden te vergeten. Hij is boos
op de anti-kernwapendemon
stranten die zich ook een
keer gewaagd hebben op het
terrein van het regiment in
Hof. Maar wat de deur voor
hem heeft dicht gedaan zijn
de militaire aanslagen op
Amerikaanse militaire bases
in West-Duitsland. Hij gaat
binnenkort terug naar de
Verenigde Staten en volgens
hem denken talloze soldaten
er zo over. In Oost-Duitsland,
het land waarvan hij de
grens op zijn duimpje kent, is
hij nog nooit geweest.
Tevreden
Van ontevredenheid onder
de Amerikaanse soldaten
lijkt overigens helemaal geen
sprake te zijn. De meesten,
die uit vrije keuze in het le
ger zijn terecht gekomen,
vinden dat zij, zeker in Hof,
een fijne job te doen hebben.
Bij de officieren is het praten
over politiek meestal taboe,
(„Wij zijn er om het recht op
demonstreren te garanderen,
zo is een van de antwoorden
die de bezoekers geregeld te
horen krijgen"), maar duide
lijk is wel dat de betogers in
deze hete Duitse herfst, voor
al onder de politiek geïnte
resseerden op een koel ont
haal kunnen rekenen. Intern
zijn er orders uitgevaardigd
om de schade bij nieuwe ac
ties van de vredesdemon-
stranten op de bases tot een
minimum te beperken.
De houding van de Duitse
chauffeur en voorlichtings
van Toujours Prêt te
genover het Ijzeren Gordijn
is heel anders. Als de mees
ten van zijn landgenoten
heeft hij met de realiteit, eén
andere realiteit benadrukt
hij, van het IJzeren Gordijn
leren leven. „We moeten de
situatie aan de overzijde van
de grens vooral niet dramati
seren. Ze zouden graag meer
willen reizen, maar ze heb
ben het redelijk goed zolang
ze maar niet openlijk zeggen
wat ze van hun leiders den
ken".
In Blankenstein, twintig ki
lometer van Modlareuth ge
legen, staat aan de overzijde
van het riviertje de Saaie dat
hier de grens vormt, tegen
een papierfabriek een groot
bord met daarop de tekst: De
USSR en de DDR zijn ten
nauwste en eeuwig met el
kaar verbonden. Als ant
woord op dit bord vindt men
aan westelijke zijde een bord
van de Bond voor Midden-
Duitsland waarin een poging
wordt gedaan de herinnering
aan de historische realiteit le
vend te houden: Dit is geen
werkelijke grens. Aandeel
houders aan beide zijden van
de rivier waren eigenaar van
deze fabriek totdat zij na de
oorlog werd genaast. De tekst
spreekt verder van de eeu
wenlange historische betrek
kingen die aan beide zijden
van de Saaie hebben bestaan.
De Duitse Grenzschutz
brengt de tijd door met het
observeren van de Oostduitse
wachters in hun toren aan de
overzijde van het water. Ie
dere keer wanneer die willen
fotograferen, brengt de
Grenschutz zijn verrekijkers
in stelling. Dat gaat zo minu
tenlang door. Elke verande
ring aan de andere kant van
de grens brengen wij in
kaart, zo motiveert een van
hen zijn activiteiten. Het is
een onwezenlijk gebeuren
dat vooral door de tegenpartij
met een dodelijke ernst
wordt beoefend.
Volgende keer: Ameri
kaans leger werkt aan
snelle modernisering con
ventionele strijdmacht.
PAUL VAN VELTHOVEN
Kopenhagen regen
Lissabon zw bew.
Luxemburg
Malaga
15 0 V<
L
!5
- hi
ei
hi
h
d
k
li
hi
ir
Ie
d
onbew. 24 11
inbew. 26 16
Schande
Bij de bedrijven zijn de laa!
jaren honderdduizenden ni
sen op straat gezet. Ze
daarmee 20 tot 30 procent
meer, gekort op hun inkon
De aantallen ambtenaren
politiemensen zijn tot nu
nog steeds gegroeid. On
hun salarissen noodgedwon
moeten worden gekort met
procent willen zij nu ak
gaan voeren die praktj
neerkomen op staken. Dal
dan hun dank aan de gemd
schap voor hun wellicht sc|
re maar veilige bestaan!
F. Stapel,gepensioneerd
ambtenaar, DEN HAAG.
Motorraces
Uw verslag van de motorral j
op Zandvoort van eind si
tember vond ik niet uitvoe
genoeg en te negatief. We i
ten heus wel dat motors®
gevaarlijk is. De races wer|
bijgewoond door 7500
schouwers, zoveel waren
laatste tien jaar niet meer fc
weest. Maar toch wordt erf
weinig aandacht aan bestek—
Voorts rept u met geen wof
over de primeur voor het cf I
tinent, de Battle of the Tw*
Viertakt-twee cilinders,
juist zijn bedoeld om eens
einde te gaan maken aan L
waanzinnige snelheden van ol
huidige machines en al i ol
doden en invaliden. v'
KNMV had een prachtig p di
gramma samengesteld B
leuke entree-prijzen, voor
rijders de allerbeste vei H
heidsmaatregelen en bov tr
dien mooi weer. h
Jac. de Jong, LEIDERDOR
