i
Leren bollenkwekers het nooit?
IN EN OM DE KAS
li
;oi
Belgische tuinders slachtoffer
Nederlandse kassenbouwers
ALLES OVER MINOLTA EN DE KLEINBEELD REFLEXCAMERA
„KLEINTJES"
071-122244
Z
LAND EN TUINBOUW
ËeidócSouMMit
DINSDAG 4 OKTOBER 1983 PAGIN.
Onderzoek naar bloemen
in duizenden gezinnen
In opdracht van het Produktschap voor Siergewassen is in sa
menwerking met het Nederlands Instituut voor Agrarisch
Marktonderzoek te Den Haag en een soortgelijk instituut in
Neurenberg, een gezinsonderzoek naar bloemen gehouden.
Voor het onderzoek vulden elke week enige enige duizenden
gezinnen in de betreffende landen een boekje in, waarin zij
aantekenden welke soorten siergewasen waren gekocht, waar
dat gebeurde en hoeveel er voor werd uitgegeven.
In Zweden betrof dat tweeduizend huishoudens, in Noorwe
gen dertienhonderd, in Denemarken tweeduizend, in Oosten
rijk zesentwintighonderd en vijftig en Groot-Brittanië vier
duizend. Het panelonderzoek had uitsluitend betrekking op
de aankopen van bloemen en planten voor huishoudelijk ge
bruik. Aankopen door instituten, horeca- en andere bedrijven
waren er niet in opgenomen.
De export van snijbloemen naar de genoemde landen be
draagt over vorig jaar 297 miljoen gulden. Dat is zestien pro
cent van de totale Nederlanse uitvoer van snijbloemen. Dat
betkent ook een totaal van 1.893 miljoen gulden. De export
van potplanten bedragt 116 miljoen gulden, dat is 21 procent
van de totale export. Totaal 547 miljoen gulden. Over 1981 be
droegen de percentages vertien en tweeëntwintig.
Vooral de xport naar Groot-Brittannië is fors toegenomen
van 109 miljoen gulden in 1981 tot 139 mijljoen gulden in het
afgelopen jaar. In de panellanden wordt door bijna 33 miljoen
gezinshuishoudingen 1.669 miljoen gulden gesteed aan bloe
men en planten. Dat is 53 miljoen meer dan in 1981.
Per gezinshuishouding in de genoemdef/ijf landen komt het
neer op een bedrag van 51 gulden hetgeen ongeveer twee
procnet van het inkomen is, Zweden, Noorwegen en Oosten
rijk besteden ruim tien procent meer aan siergewassen.
Slechts de Denen en de Engelsen hebben minder besteed. In
13.150 gezinnen werd in 1981 en 1982 wekelijks het boekje in
gevuld tot een totaalbedrag van 33 miljoen gulden.
De tulp is en blijft in Zweden de belangrijkste bloemsoort.
Meer dan eenvierde van de totale bestedingen wordt hiervoor
uitgegeven, de tulp is goed voor ruim 40 procent van het tota
le volume. Dat is vrijwel gelijk aan dat van 1981. Het aandeel
van gemengd boeket is toegenomen. De tulp is ook in Dene
marken de belangrijkste bloem. Zelfs met 33 procent nog ho
ger dan in Zweden.
Het gemengd boeket neemt ook hier, evenals in Zweden, de
volgende plaats in. De derde is voor de roos. Ook de freesia is
in Denemarken belangrijk. In Noorwegen heeft de anjer de
eerste plaats overgenomen van het gemengd boeket dat in
1981 nog met een aandeel van 31 procent in de bestedingen
op de eerste plaats stond. In 1982 neemt de anjer dertig pro
cent van de bestedingen over. Vier bloemsooren, de anjer, de
roos, de tulp en gemengd boeket zijn in Noorwegen goed voor
85 procent van de bestedingen.
In Oostenrijk is, evenals in Duitsland, zesendertig procent
van de bestedingen voor het gemengd boeket geworden. De
anjer is de tweede bloemsoort met 21 procent in de bestedin
gen. In Zwitserland wordt dertig procent van de bestedingen
aan het gemengde boeket uitgegeven. De roos en de anjer
volgen op respectievelijk de tweede en derde plaats. Evenals
in 1981 is Zwitserland het land met de laatste chrysantencon
sumptie. Gerbera en orchideeën, de duurder bloemensoorten
dus, komen van de panellanden het sterkt sin Zwiterland
Met een vierde van de totale bestedingen aan bloemen is in
Engeland het gemengd boeket het belangrijkste. Dan volgt de
narcis met ruim veertig procent van de uitgaven. De chrysant
neemt met een vijfde van de bestedingen de tweede plaats in.
De duurdere bloemen worden door de gezinshuishoudingen
weinig of niet gekocht.
De bloemenwinkel is in de betrokken landen veruit de be
langrijkste aankoopplaats voor bloemen en planten. In een
aantal landen ligt het aandeel rond of boven de vijftig pro
cent. Het aandeel van de levensmiddelenbedrijven en -dis
counters ligt aanzienlijk hoger dan in het verleden uit gelijk
soortige onderzoeken in Nederland en West-Duitsland naar
voren kwam.
Belgische tuinders die
kassen laten bouwen
door Nederlandse serre-
bouwers lijden nogal
eens aanzienlijke finan
ciële stroppen. Dat is ge
signaleerd door de Belgi
sche boerenbond.
De bond haalt een voorbeeld
aan van een jonge Belgische
tuinder, die voor een bedrag
van ruim drie ton aan kassen
liet zetten door een Neder
landse aannemer. Later
moest hij over die bouw aan
de Belgische overheid, tot
zijn onaangename verrassing,
nog eens een bedrag van bij
na 95.000 gulden betalen.
Aannemers die in België
werk uitvoeren moeten in
dat land geregistreerd zijn en
over de bouw belasting beta
len en sociale premies afdra
gen. Omdat die bepaling
vaak werd ontdoken, werd
er in 1979 een koninklijk be
sluit van kracht. Dat zegt dat
de Belgische opdrachtgevers
moeten opdraaien voor die
belastingen etc., als het werk
uitgevoerd wordt door niet-
-geregistreerde aannemers.
Volgens de boerenbond heeft
dat koninklijk besluit reeds
tal van jonge boeren en tuin
ders in België in financiële
problemen gebracht. Ze laten
veel kassen bouwen door Ne
derlandse serrebouwers om
dat die moderne kassen neer
zetten tegen lage prijzen.
Maar meestal, aldus de boe
renbond, blijkt achteraf dat
die Nederlandse aannemers
in België niet geregistreerd
zijn. De Belgische tuiners
,draaien dan op voor niet be
taalde belasting en sociale
premies over het werk.
De boerenbond zegt dat de
Belgische tuinders nogal eens
het slachtoffer van Neder
landse aannemers worden
omdat die vals spelen. Ze be
weren over een registratie in
Belgie te beschikken zonder
dat dit het geval is.
Nieuw aardappelras op de markt
Na talloze jaren van onderzoek en veredelingswerk is het
kweekbedrijf van de ZPC (Coöperatieve Telersvereniging
voor de Afzet van Landbouwprodukten) er in geslaagd eert
nieuw aardappelras te kweken. Het is van een uitstekende
kwaliteit, kookt niet stuk en heeft een lekkere smaak. Wat de
prijs betreft is de aardappel niet duurer dan vergelijkbare
consumptieaardappelen. Deze aardappel heeft de naam Bildt-
star gekregen naar het Friese landbouwgebied Het Bildt,
waar hij werd gekweekt. De Bildtstar heeft een rode schil, is
gelijkmatig van vorm en kan van de oogst in september af tot
de daarop volgende zomer zowel gekookt, gebakken of in de
vorm van chips worden gegeten. De Bildtstar is het komende
seizoen nog maar beperkt verkrijbaar, voornamelijk in het
noorden van het land. Volgend jaar denkt men aan de te ver
wachten grote landelijke vraag te kunnen voldoen.
Doorstroomkoeling
Aan veiling „De Kring" zijn twee nieuwe cellen in gebruik genomen. Met een lucht
vochtigheid van ongeveer 98 procent worden de produkten in ongeveer zes uur tijd
via de stromende lucht beter gekoeld dan op enig andere wijze.
Het telen van bloembol
len kan een goudmijn
zijn, De Hollandse kwe
kers hebben immers het
alleenvertoningsrecht.
Nergens ter wereld zijn
de klimatologische om
standigheden voor de
bollencultuur zo gunstig
en nergens is zo veel vak
kennis en „know how"
uit voorraad leverbaar.
Per slot van rekening
worden hier al meer dan
drie eeuwen bloembollen
geteeld.
Daar komt nog bij dat de
bloembollen een goed artikel
zijn, die overal een goede be
kendheid genieten. Een luxe
artikel, dat goed in de markt
ligt. Wat wil men nog meer?
Buiten de bollenkwekers hun
monopoliepositie goed uit?
Was het maar waar! Men kan
er de klok op gelijk zetten dat
stijgende prijzen de kwekers-
lust sterk aanmoedigt. Men
gaat steeds meer telen en wil
lens en wetens maakt men
van een goed betaald luxe
produkt een massa-artikel. En
dan begint het gegooi in de
glazen. Geloof het of niet,
maar er wordt geen bol meer
verkocht ook al biedt men ze
voor een habbekrats aan.
Maar hoeveel maal dat wordt
verkondigd, even zo veel ke
ren blijft het de stem van een
roepende in de woestijn. Aan
de andere kant is het ook zo,
dat er geen bol minder wordt
verkocht als ze pittig aan de
prijs zijn. Mits men er maar
voor oppast dat mèn zichzelf
niet uit de markt gaat prijzen.
Want er zijn natuurlijk gren
zen. En ook dat verschijnsel is
in het bollenvak niet onbe-
Neem de gang van zaken met
de fraaie Colchicum Waterli-
ly. Colchicums zijn de zgn.
droogbloeiers: grote bollen die
men in de vroege herfst zon
der pot met aarde of iets der
gelijks zo in de vensterbank
kan zetten en dan duurt het
niet lang of de fraaie, lila, cro-
cusachtige bloemen gaan ver
schijnen. Waterlily is bepaald
geen nieuw soort. De bekende
Haarlemse kwekerij Zocher
Co won deze droogbloeier al
in 1927, maar Waterlily is qua
schoonheid nog nimmer geë
venaard laat staan overtrof
fen.
Wat was nu het geval? De
laatste jaar of vier, kwam
deze droogbloeier sterk in de
belangstelling te staan. De
prijs trok aan en meteen
kwam er ook van kwekerszij
de meer animo om deze soort
in cultuur te nemen. Een
groot deel van de geprodu
ceerde bollen kwam niet in de
handel, maar ging op nieuw
de grond in omdat men van
zo'n duur artikel graag snel
een groot partij wilde hebben.
Dat had' tot gevolg dat de
handel voor een tekort aan
aanbod kwam te staan én dat
resulteerdde in nieuwe prijs
stijgingen. Op een gegeven
moment was het zo dat men
3,- per stuk moest gaan beta
len. Groothandelsprijs wel te
verstaan en u moet maar lie
ver niet vragen hoeveel de
consument in de zaadwinkel
of het tuincentrum voor zulke
bollen op tafel moest leggen.
Dat was gewoon té gek en een
kind kon voorspellen dat het
mis zou gaan. Het ging dan
ook mis en niet zo zuinig!
Zaadhandelaren kochten deze
soort niet meer, omdat de
prijs veel te hoog was, de or
ders bleven uit en omdat de
kwekerij na verloop van een
paar jaar toch wel eens geld
wilde zien nam het aanbod
fors toe. Maar ziet: de vraag
ontbrak. De prijs kelderde als
een baksteen en dit jaar was
Waterlily nauwelijks te ver
kopen ook niet tegen lage
prijzen.
Ongetwijfeld is dat met een
dergelijk artikel een tijdelijk
verschijnsel. De wal keert het
schip. De lage prijzen zullen
de omvang van het areaal wel
weer doen krimpen en dan
komt het allemaal stellig weer
goed. Maar intussen mogen de
betreffende kwekers eerst
gaan uithuilen voor ze op
nieuw kunnen gaan beginnen.
Hetzelfde zag men met een
nieuwe lelie, die niet onder
het kwekersrecht was ge
bracht. Ook hier ongebreidel
de kwekerslust, want de nieu
we lelie was gewoon een
plaatje en men keek niet op
een guldentje meer of minder
als men ze wilde kopen. Er
werd door de kwekers met de
bollen „geschubd" met een ij
ver alsof het lot van de natie
er van afhing en de weefsel-
teeltlaboratoria kwamen han
den en buizen te kort om alle
opdrachten te kunnen uitvoe
ren. Het blééf goed gaan en
dat deed de kwekerslust nog
Ook hier kreeg de handel
geen gelegenheid het nieuwe
artikel in het buitenland te
pousseren en ook de binnen
landse broeier leerde het
nieuwe soort nauwelijks ken
nen. Dat veranderde toen er
bollen genoeg waren en de
kwekerij wel eens winst wil
de gaan tellen. Toen bleek dat
de handel niet thuis gaf en
dat was het begin van hetl
Grote Débacle. De bollen ver-l
anderden uiteindelijk van ei
genaar voor prijzen die twee
jaar geleden niemand voor
mogelijk had gehouden. Ook
in dit geval mochten de kwe
kers hun wonden gaan lik
ken. De geschiedenis blijft
zich herhalen. De moraal van
dit verhaal: men leert het
kennelijk nooit! En heeft de
wijze Spinoza eeuwen geleden j
met andere woorden niet het-
zelfde gezegd!
De technische ontwikkelingen
op cameragebied zijn nauwe
lijks meer bij te houden en
hebben vooral hun invloed ge
had op de bij beroepsfotograaf
en amateur zo populaire klein
beeld reflexcamera's. Nieuwe
belichtingsautomatiek, data-
achterwanden en winders zijn
maar enkele van de nieuwig
heden die het noodzakelijk
maakten dat een (overigens
uitstekend) boek als „Het
kleinbeeld reflexboek" wat
achterop raakte met zijn infor
matie over dit camera-type.
Met veel nieuwe illustraties en
een geheel herziene tekst, die
aangepast is aan de laatste
technische ontwikkelingen, is
het boek met de toevoeging
„nieuw" weer up-to-date.
Naast technische informatie
van alle belangrijke typen en
merken bevat het boek ook
een groot aantal onderwerpen
(landschap, portret e.d.) aan de
hand waarvan de talloze ge
bruiksmogelijkheden van dit
type camera worden bespro
ken. Veel tips ook over aan
schaf van apparatuur en acces
soires om de „kleinbeeld" opti
maal te benutten.
Minolta
Het cameramerk Minolta heeft
de afgelopen jarën, door de ge-
sn technische kwaliteit en
itwikkelingen
deze fabriek steeds
weer op de markt komt, een
goede naam opgebouwd. Mi
nolta behoort dan ook tot de
topklasse camera-merken (De
Minolta X-700 werd vorig jaar
uitgeroepen tot camera van
het jaar). Redenen genoeg
voor auteur Lars Polder om
„Het grote Minoltaboek" sa
men te stellen waarin hij het
aanbod aan foto-apparatuur
van deze fabriek van A tot Z
behandelt. Aan bod komen de
verschillende camera-syste
men (o.m. XG en XD), de ob
jectieven uit eigen fabriek, de
flitsers en de accessoires. Pol
der licht ook een tipje op van
de sluier die hangt over de sa
menwerking tussen Minolta en
Leitz (Leica). Het grote Minol
taboek is een echt handbpek
voor Minolta-bezitters en nut-
René Bouillot: Het
kleinbeeld reflexboek. Prijs
f 49,50.
Lars Polder: Het grote Mi
noltaboek. Prijs 49,50. Bei
de boeken zijn uitgaven van
Focus.
In de Salamanderreeks van
Querido, die al tientallen jaren
er toe bijdraagt dat de moder
ne Nederlandse proza-litera-
tuur voor een groot publiek
beschikbaar is, zijn in pocket-
vorm zes herdrukken versche
nen. De prijs van vijf daarvan
bedraagt 9,90 per stuk.
Willem Brakman: „De blauw-
zilveren koning", (Bespiegelin
gen over het proces van subli
matie in de kunst).
„Met Louis Couperus in Afri
ka", (Reisverslagen uit Alge
rije en Tunesië).
Lodewijk van Deyssel: „De
Adriaantjes", (Jongensjeugd-
Zes Salamanders
schetsen, voor het eerst afzoi
derlijk in boekvorm sameng»
bracht).
Jac. van Looy: „Jaap", (Twef
de deel uit de trilogie, waari
de schrijver over zijn jeug
verhaalt).
J. Ritzërfeld: „De Amazoné
(In drie delen, wat fragment
risch, maar desondanks m
een structuurtje).
Multatuli: „Max Havelaai
f 12,50. (Voor deze versie
gebruik gemaakt van de laat
ste door de auteur gecorrigea
de druk). L
LEIDSE COURANT
VAKANTIEVERBL. BUITENLAND
Arke busreizen
5 dagen Parijs
v.a. 330.- p.p.
Vertrek op 10 oktober
17 dagen klassiek Italië rondreis.
v.a./1.825.- p.p.
Vertrek op 10 oktober
3 dagen Londen
v.a./239.- p.p.
Vertrek op 14 oktober
3 dagen Brodenbach
v.a. 265.- p.p.
Vertrek op 15 oktober
6 dagen Echternacherbruck
v.a./445.- p.p.
Vertrek op 17 oktober
5 en 6 dagen Londen
v.a. 345.- p.p.
Vertrek op 17 oktober
6 dagen Brodenbach
v.a./415.- p.p.
Vertrek op 17 oktober
10 dagen Eichgraben
v.a. 685.- p.p.
Vertrek op 17 en 24 oktober
3 dagen Parijs
v.a. 159.- p.p.
Vertrek op 21 oktober
Inlichtingen en boekingen bij uw ANVR "goeie reis" Reisburo.
reisve""kopende bank ot bel 053-35.35.35.
Te koop gevraagd
oude metalen
lood, koper, zink, RVS, aluminium, kabelatval, ijzer, oud papier
etc. Zaterdags zijn wij tot 12.00 uur geopend. Tel. 071-76^126, Fa.
J. de Nobel, Zoeterwoudseweg 9-11, Leiden.
Gordijnen gratis gemaakt. Gor
dijnen gratis gemaakt. Tapijten
gratis gelegd. Tapijten gratis
gelegd.
Mateba
Kom eten in De Braadpan. Hol
landse en Franse keuken. Ge
rechten vanaf 5,50, bestaan
de uit verse groenten, vlees,
gekookte of gebakken aardap
pelen. Gourmet tot 80 perso
nen. Ook voor bruiloften en par
tijen. Koude buffetten, kunnen
afgehaald worden. Ook snacks
om af te halen. Geopend vanaf
12.00 uur, zondag vanaf 17.00
uur. Noordeinde 44, Leiden, tel.
071-144000.
Tel.beantw.
ook te huur. Tel. 02522-10063.
9-11.30 e
Maand.- en dond.avon
19.30. Fa. v. Berge I
wen. Schelpenkade 47
Tel. 120794.
DRUK? Energielijnregula
aan huis toegepast, geeft u
gehele ontspanning, voorkc
stress. Br. nr. SP 19333 v.d.
Succes verzekerd.
Huishoudelijke KRACHT gevr.
voor enkele ochtenden p.w.
Klaassens, Breestr. 114A-B.
Lelden. Tel. 071-120882.
I WONINGRUIL
Verhuizen binnenkort?
Vraag vrijblijvend advies aan
stijl Easy-li;
Tel. dag.:
52.10.09, k
II
Geld Egt op straat
Geld ligt op straat. (één letter of letterteken per vakje) en in een
Als u het daar tenminste neerlegt. U kunt het oogopslag-kunt u in de laatste kolom zien wat d
ook zelf in uw zak steken. advertentie gaat kosten. Prijzen zijn incl. 4 btn
Wilt u wat kwijt? Plaats dan een kleine Extra meevallertje!
advertentie in de Leidse Courant. Het kost bijna Als u de advertentie op drie achtereenvolgend)
lutJis.wuK. dis u wat vooraeng op ae
kop wilt tikken is een rubrieks
advertentie de aangewezen weg. U
bereikt 24.000 lezers, waaronder
allicht iemand die heeft wat u zoekt.
Het wordt u gemakkelijk gemaakt.
Plaats uw tekst in onderstaande vakjes
§s
dagen laat plaatse^, hoett u maar
voor 2 X te betalen. Bij 6 achteree
volgende dagen worden slechts 3
plaatsingen in rekening gebracht.
NB. U kunt ons ook bellen.
Ons nummer 071-122244
-
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
M
M
f.
f.4
LI
11
i.l
ut
Ld
ui
Lij
LI
UI
vX\V^'';7/
CHINTZ JACK MT 152.1 f» Wk
Deze advertentie
De rekening sturen r
Naam
Postcode
plaatsen op_
-Woonplaats-
-Telefoon—
brieven onder nummer (f.3,48 extra) worden afgehaald brieven moeten worden doorgezon<
bewijsnummer toezenden f.2,76 extra) (aankruisen wat van toepassi
Stuur deze bon in open envelop, zonder postzegel naar: %fx
Leidse Courant, Antwoordnr. 10070 2300 VB Leiden.
CeidóöSouïatiT"
