Belgische aardgasvondst
houdt gemoederen bezig
i
Termieten-plaag
teister Frankrijk
Kinnock jongste
partijleider Labour
Koning Leopold met
militaire eer begraven
I
Protesten tegen Pakistaans
regime eisen veel doden
071-131141.
BUITENLAND
püdóc. Qowiamt
MAANDAG 3 OKTOBER 1983PAGINA1—
Overleg Moegabe
Nkomo mislukt
HARARE De besprekingen tussen de
'twee belangrijkste politieke partijen van
Zimbabwe, die bedoeld waren om een
verzoening te bewerkstelligen tussen
president Moegabe en zijn aartsrivaal
Nkomo, zijn mislukt.
Volgens de Zimbabweaanse minister van
mijnzaken is het overleg tussen de rege
rende ZANU-partij van Moegabe en de
ZAPU-partij gestrand op de „kleingeesti
ge eisen" van Nkomo. Deze eiste de
functie van vice-premier op. Ook zou de
ZAPU diverse andere ministersposten
moeten krijgen. De derde eis betrof de
vrijalting van alle politieke ZAPU-ga-
vangenen. Moegabe, die de vorming van
een één partij-staat nastreeft is niet op
deze eisen ingegaan.
Bloed van gevangenen
voor Iraanse gewonden
LONDEN In Iran worden ter dood
veroordeelde politieke gevangenen ge
ëxecuteerd door hun bloed af te tappen.
Dat bloed wordt gebruikt voor revolutio
naire gardisten, die in de oorlog tegen
Irak zijn geraakt.
De in Parijs zetelende Internationale Fe
deratie van Mensenrechten zegt over be
wijzen te beschikken waarin opdracht
wordt gegeven de gevangenen hun bloed
af te nemen. Volgens de Federatie zijn
sommige gevangenen ter dood gebracht
door al hun bloed af te tappen. Anderen
moesten een gedeelte afstaan, voordat zij
werden opgehangen of doodgeschoten.
Gedwongen bloedtransfusies bij niet ter
dood veroordeelden komen ook voor.
Bonn ontkent aankomst
onderdelen Pershing-II
BONN De Westduitse minister van defensie
Manfred Wörner heeft gisteren het bericht van
het Westduitse blad Der Spiegel als zouden on
derdelen van de Amerikaanse Pershing-II-ra-
ket reeds naar West-Duitsland zijn overge
bracht, ontkend. Het blad had gemeld dat on
derdelen van de kernwapens waren binnenge
bracht met Amerikaanse transportvliegtuigen.
De onderdelen zouden zijn overgebracht naar
de bases zij uiteindelijk geplaatst moeten wor
den. Wörner verklaarde dat de Westduitse re
gering had geëist dat geen nieuwe nieuwe Pers-
hing-II raketten of onderdelen daarvan het
land worden binnengebracht voor de tweede
helft van november. Het Westduitse parlement
zal dan een belangrijk debat aan de plaatsing
van de kernraketten worden gewijd.
Amerikanen met Kerstmis op
koopjesjacht in West-Europa
NEW YORK Een Amerikaans reisbureau
biedt met Kerstmis zijn klanten een arrange
ment waarbij zij beroemde warenhuizen in
Europa doen voor de bescheiden prijs van 900
dollar (ruim fl 2.500), exclusief vervoer en aan
kopen. De reizigers beginnen hun tour in Lon
den. waar een dubbeldeksbus met veel baga
geruimte voor de paketten hen van waren
huis tot warenhuis brengt. Vervolgens gaat het
gezelschap naar België en eindigt in Parijs.
Het arrangement wil duidelijk het meer gefor
tuneerde deel van de bevolking lokken. Aan de
andere kant kunnen de mensen die op het plan
inhaken in Antwerpen voor groothandelsprijs
diamanten aanschaffen. Ook krijgen ze bonnen
waarmee ze korting kunnen krijgen bij aanko
pen in Parijs.
ISLAMABAD Tijdens de laat
ste ronde van plaatselijke ver-
kieizngen in de Zu idpakistaanse
provincie Sind hebben zich giste
ren schotenwisselingen voorge
daan tussen de politie en betogers.
Hierbij zijn J16 doden gevallen. Dit
hebben ooggetuigen uit Sind ge
meld. Al bijna twee maanden
wordt er in Sind vrijwel dagelijks
betoogd tegen het regime van pre
sident Zia oel-Haq.
In een perscommuniqué van de
Pakistaanse regering stond dat bij
de onlusten van gisteren maar één
dode was gevallen. Het verzet te
gen president Zia oel-Haq neemt
hardere vormen aan. Afgezii
van de confrontatie, gisteren, tu9
sen politie en betogers deden ziel
in Sind ook een zevental bomexi
plosies voor. Hierbij zouden, vooj
zover bekend, geen doden zijn ge
vallen.
Volgens betrouwbare bronne(
hebben veel kiezers gehoor gege
ven aan de oproep van de opposij
tie thuis te blijven.
In het noorden, bij Khairpuii
werden minstens vijf stembureau
in brand gestoken en op talrijk
plaatsen hadden tegenstanders dj
•"H
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
BRUSSEL De Belgi
sche regering is in gespan
nen afwachting van de
proefboringen, die zo snel
mogelijk zullen beginnen
in Merksplas, vlakbij de
Nederlandse grens. Daar
werd vorige week don
derdag bij toeval aardgas
ontdekt. Volgens de Bel
gische minister van econo
mische zaken, Eyskens,
moet afgewacht worden
hoe groot de voorraad is
en wat de kwaliteit van
het gas is, alvorens tot ex
ploitatie wordt overge
gaan. „Ik ben zeer
nieuwsgierig", zei hij
„maar dat wil niet zeggen
dat ik ook optimistisch
ben. Naar wat mij gemeld
is loont het in ieder geval
de moeite óm een gespe
cialiseerd bedrijf zo spoe
dig mogelijk te laten be
ginnen met proefborin
gen." Eyskens verwacht
nog dit jaar een beslissing
te kunnen nemen over
een mogelijke exploitatie.
Een aardgasvondst van enige
omvang zou België zeer wel
kom zijn. Vorig jaar nog be
stelde de Belgische regering bij
Algerije 100 miljard kubieke
meter voor de komende twin
tig jaar. In 1982 kwam 73 pro
cent van de in totaal 8 miljard
geïmporteerde kubieke meters
in België uit Nederland, 23
procent uit de Noordzee en 4
procent uit Algerije. Hoewel er
al sinds jaar en dag in België
naar aardgas en petroleum ge
zocht wordt, heeft dat nog
nooit iets opgeleverd. De enige
bewuste boring die dan nog
sinds 1981 aan de gang is, is
in het Waalse Havelange.
Maar ook daar zijn de resulta
ten nihil. In de Kempische bo
dem wordt al sinds 1928 ge
boord naar aardgas en petro
leum. Meer dan warm water
heeft men nooit naar boven
gehaald, maar hetzelfde water
uit de Maastrichter laag wordt
in Turnhout toch nog gebruikt
voor de verwarming van het
overdekt zwembad.
Warm water
Met die ervaring begon men in
Merksplas te boren. De bedoe
ling was dat het warme water
aangewend zou worden voor
de verwarming van de groen
te- en fruitkassen. Plotseling
bleek, dat, op een diepte van
1770 meter, met het opspui
tend water met een tempera
tuur van 80 graden ook me
thaangas naar boven kwam.
Omdat het gevaar aanwezig
was van explosies, stopte men
meteen met boren en werd op
dracht gegeven direct te gaan
onderzoeken of er sprake was
van een echte aardgasbel.
Constant Druyts, de burge
meester van Merksplas, moest
de vondst via de radio verne
men. „Ik wist natuurlijk van
de waterboringen", zei hij,
„maar dat er gas gevonden
was, heeft men mij niet offi
cieel gemeld. Ik weet nu nog
niet meer dan dat het bedrijf
dat de boringen verricht, de
firma Smet uit Dessel, gas
heeft aangeboord, maar verder
verschuilt ook die firma zich
achter de geheimplicht."
Vooropgesteld dat er sprake is
van een gasbel van enige om
vang, zit men in België met
het probleem wie de winst van
het gas incasseert. De Belgi
sche regering zou daar natuur
lijk een greep naar willen
doen, maar volgens de wet ko
men exploitatie van de na
tuurlijke rijkdommen en con
cessies ten goede aan de ge
meenschappen waar ze gevon
den worden. In dit geval zou
het betekenen dat de winst uit
de aardgasvondst geheel toe
komt aan de Vlaamse gemeen
schap.
De Vlaamse gemeenschapsmi
nister Hugo Schilts reageerde
dan ook direct: „Als het de
moeite zou lonen, hoop ik
maar dat de centrale regering
niet meteen begint met het
heffen van accijnzen."
(Van een onze correspon
dent Jan Drummen)
PARIJS De Franse
zen, waar het na enkele ja
ren in sommige gevallen tot
instorting kan leiden. De
autoriteiten hebben een en'g® mogelijkheid om de
alarmkreet geslaakt om
de bevolking attent te
maken op het gevaar
van een termietenplaag,
die de laatste tijd steeds
grotere vormen aan
neemt. Volgens officiële
gegevens wemelt het nu
in veertig van de vijf-
-en-negentig Franse de
partementen van ter
mieten. Veertien Parijse
wijken zijn aangetast,
met name in het Quar-
tier Latin, het oude cen
trum van de stad.
Al in 1970 werd de situatie
door een aantal politici ver
ontrustend genoemd en zij
voerden een actie om ter
mieten officieel tot „natio
nale plaag" te verklaren.
Maar hun poging liep op
niets uit en thans staat men
tegenover een vrijwel hope
loze situatie. Functionaris
sen van het Laboratorium
voor Hygiënische Diensten
van de Stad Parijs verkla
ren, dat de insecten inmid
dels té talrijk zijn om hun
totale verdelging onder
ogen te zien, en het enige
wat gedaan kan worden, is
ermee te leren leven!
De termieten zitten graag in
hout en papier en brengen
daar veel schade aan. Het
verontrustendste is de ver
woesting van hout in hui-
termietenplaag enigszins te
gen te gaan, bestaat in een
chemische behandeling van
alle balken en al het hout.
De gebruikelijke insecten-
verdelgende poeders en
vloeistoffen zijn ondoeltref
fend. De chemicaliën moe
ten onder hoge druk inge
spoten worden, terwijl het
hout van buiten besproeid
moet worden. Voor een ge
wone woning komt dit neer
op een uitgave van vijf tot
tienduizend gulden. Deze
kosten komen geheel en al
voor rekening van de huis
baas en er kan van de over
heid generlei hulp of subsi
die verwacht worden.
Termieten zijn Frankrijk in
de vijftiende eeuw binnen
gekomen, vooral via de ha
venstad La Rochelle, waar
toen grote hoeveelheden
hout uit Amerika ingevoerd
werden. Veel van dit (tropi
sche) hout zat vol termieten,
die zich in de loop van de
eeuwen aan het West-Euro-
pese klimaat aangepast heb
ben.
De verspreiding van de in
secten, die tientallen jaren
vrijwel uitsluitend in de
streek van Saintonge (rond
La Rochelle) te vinden wa
ren, schijnt een gevolg te
zijn van de ontwikkeling
van de handel in antiek en
oude spullen. Met oude
meubels en oud hout wer
den de termieten naar de
rest van het land gebracht.
De Britse Labourlei-
der Neil Kinnock had
kennelijk veel plezier
na een opmerking
van een vrouw die
hem vertelde dat ze
hem in werkelijkheid
veel kleiner vond dan
ze op grond van de
televisieuitzendingen
had gedacht.
(Vervolg van de voorpagina)
LONDEN Kinnock is de
jongste partijleider die de Brit
se socialisten ooit gehad heb
ben. Zijn 69-jarige voorganger
Michael Foot, wiens bescher
meling de nieuwe Labourlei-
der altijd geweest is, neemt
vrijdag definitief ontslag.
In de parlementsverkiezingen
van afgelopen juni leed de
Britse Labourpartij een ver
pletterende nederlaag. De
Conservatieven van Margaret
Thatcher zitten dus nog ruim
vier jaar vast in het zadel.
Maar Neil Kinnock schijnt er
niet aan te twijfelen, dat hij de
toekomstige premier van
Groot-Brittannië wordt.
Om dat doel tot stand te kun
nen brengen, moet hij eerst
met Hattersley het vertrouwen
van de Britse kiezers in La
bour terugwinnen. Hoewel de
socialistische politiek grondig
gewijzigd zal worden, is Kin
nock blijkbaar van plan het
streven naar eenzijdige ontwa
pening niet zo maar op te ge
ven.
Politieke waarnemers wachten
nieuwsgierig af hoe Labourlei-
der Kinnock de conservatieve
premier Thatcher zal aanpak
ken in het parlement. Vrien
den van de regeringsleidster
vertellen dat als Kinnock niet
oppast Thatcher hem figuur-,
lijk het hoofd van de romp zal
hakken en daarna met haar
trofee onder de arm door de
gangen van het parlement zal
paraderen.
Maar de nieuwe Labourleider
is ook bijzonder wel van de
tongriem gesneden. Hij wacht
nu zijn kans. af om Margaret
Thatcher schaakmat te zetten.
SUSKE EN WISKE DE HIPPE.HEKSEN
Tijdens de begrafenisplechtigheid van koning Leopold de Derde betonen leden van verscheide
ne koningshuizen hem de laatste eer. Van links naar rechts op de eerste rij: Prins Alexander
van België, zoon uit het tweede huwelijk van Leopold met Liliane Baels, groothertogin Josephi
ne-Charlotte van Luxemburg, koning Boudewijn van België, Prins Albert, Prinses Marie-Esme-
ralda van België, een dochter uit het tweede huwelijk van Leopold. Tweede rij van links naar
rechts: Don Juan de Bourbon van Spanje, Prins Bertil van Zweden, Koning Olaf van Noorwe
gen, Prins Nicholas van Liechtenstein. Groothertog Jan van Luxemburg en Prins Albert van
Monaco.
BRUSSEL In Brussel
is zaterdag koning Leo
pold in een staatsbegra
fenis met militaire eer
ter aarde besteld. Het
stoffelijk overschot van
de overledene was voor
de plechtige mis van re
quiem van het konink
lijk paleis overgebracht
naar de Sint Jacob-op-
Coudenberg in het cen
trum van Brussel.
De plechtigheid werd naast
de voltallige Belgische ko
ninklijke familie en de re
gering bijgewoond door on
der meer prinses Juliana,
koningin-moeder Ingrid
van Denemarken en prins
Bertil van Zweden. In de
begrafenismis zei kardinaal
Danneels, de aartsbisschop
van Brussel over de overle
den vorst: „Allen die hem
hebben gekend wisten van
zijn grote sereniteit, zijn
vreedzaamheid en zijn
moed".
Ondanks de omstreden re
putatie van Leopold bleek
dat hij nog veel aanhang
had onder de Belgen. Meer
dan 28.000 mensen namen
op donderdag en vrijdag de
gelegenheid te baat aan het
stoffelijk overschot een
laatste groet te brengen. Na
afloop van de dienst begaf
de stoet zich langs het graf
van de onbekende soldaat.
Vandaar ging het naar de
Onze-Lieve-Vrouwekerk in
Laken waar de absoute
werd gehouden. Tenslotte
werd het stoffelijk over
schot bijgezet in de konink
lijke crypte.
m
Huygensprijs voor Rob Nieuwenhuys
-mO[
op
lich
DEN HAAG De letter
kundige Constantijn Huy
gensprijs van de Jan Cam-
pertstichting in Den Haag
gaat dit jaar naar Rob
Nieuwenhuys voor diens
gehele letterkundige
werk. De prijs (9000 gul
den) wordt hem in de
cember uitgereikt door
burgemeester Schols van
Den Haag.
De Campertstichting reikt elk
jaar vijf letterkundige prijzen
uit. De andere vier onder
scheidingen (elk 4500 gulden)
zijn dit jaar als volgt verdeeld:
de Jan Campertprijs voor Ro
bert Anker voor diens dicht
bundel „Van het balkon". F.
Bordewijkprijs voor Willem G.ven
van Maanen voor zijn roman het
„Het nichtje van Mozart", defegi
Nienke van Hichtumprijs voordeli
Imme Dros voor haar jeugd-ËQJ
boek „En een tijd van vrede".
De G. H. 's-Gravesandeprijsi
gaat naar Harry G. M. PrickV/
voor zijn publikaties over de
generatie der tachtigers, in het;*?'
bijzonder over de schrijver Lo-
dewijk van Deyssel.
Mil
Geen extra kosten.
■L. Nooit of te nimmer onvoorziene uitgaven voor reparaties. Bij Skala betaalt u
slechts één prijs: de maandelijkse huurprijs.
wet
Omruilen wanneer u wilt.
Altijd de mogelijkheid om 't nieuwste van het nieuwste in huis te hebben.
Hoe? Gewoon uw toestel even omruilen. Makkelijker kan 't niet.
Huurkontrakt al vanaf 6 maanden.
Met Skala kunt u alle kanten op, want bepaalt hoelang u huren wilt. Eén,twee
of drie keer 6 maanden. Hoe langer u huurt, hoe aantrekkelijker de prijzen.
365 Dagen échte service per jaar.
Het volle pond aan kijkplezier met de zekerheid van
razendsnelle service. Ook op zon- en feestdagen.
En nü de allerlaagste prijzen. Skala bestaat 10 jaar en dat vieren we.
Kom meteen langs en profiteer van Skala's extra lage prijzenfestival.
Of bel voor de dichtstbijzijnde vestiging: 030-61.18.46. Want wat u hier
naast ziet is slechts 'n voorbeeld uit velen.
Huurprijzen gebaseerd op 3 x 6 maanden huurperiode. Eenmalige installatiekosten slechts 50,-.
Leiden, Haarlemmerstraat 168,Telefoon
