„VS hebben zelf schuld aan
negatieve beeldvorming"
W oningbouw vereniging
ïist schadevergoeding
AMERIKAKENNER PROF.SCHULTE NORDHOLT NEEMT AFSCHEID
3ER JÜIDEN
ËaidóaOowuwt
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1983 PAGINA 7
^ieuw raadslid
n Valkenburg
VALKENBURG De heer D. de
Vries gaat in de nabije toekomst deel
it maken van de uit zes man sterke
I :DA-£ractie in de Valkenburgse ge-
I ieenteraad. Hij neemt de plaats in van
et huidige raadslid D. Doldersum, die
g kennen heeft gegeven een punt ach-
tr het raadswerk te willen zetten.
Ie Vries volgt al vijf jaar het raads-
rerk op de voet in zijn functie van
■actieassistent. Hij is afkomstig uit de
:HU. De heer A. de Haas kwam eigen-
jk in aanmerking om de heer Dolder-
jm op te volgen. Hij heeft evenwel te
ennen gegeven niet tot de raad te wil-
n toetreden.
Mr. Luns in
Wassenaar
WASSENAAR De secreta
ris-generaal van de NAVO,
mr. H.M.A.H. Luns zal op
maandag 7 november een le
zing houden over het kernwa-
penvraagstuk. Plaats van han
deling is het Jeroenshuis aan
de Kerkstraat 75 in Wasse
naar. De bijeenkomst, die om
kwart over acht begint, wordt
georganiseerd door de VVD-
Wassenaar, die eerder in het
kader van een serie lezingen
over het onderwerp Vrede en
Veiligheid staatsecretaris Bol-
stein, IKV-secretaris Mient-
Faber en oud-ambassa-
oeur Dyess (VS) naar Wasse
naar haalde.
Taptoe Lisse
LISSE De taptoe is één van de vele
evenementen, die in het kader van de
harddraverijfeesten in Lisse zullen
worden gehouden. In voorgaande jaren
was dit steeds een zeer succesvol gebeu
ren, dat grote belangstelling onder
vond.
Het parkeerterrein van de Hobaho aan
de Schoolstraat zal dit jaar voor de tap
toe van een kunstverlichting worden
voorzien, hetgeen natuurlijk een extra
dimensie aan het geheel zal geven.
Naast de beide plaatselijke korpsen Ca-
nite Tuba en Trou Moet Blijcken, zal
ook het Wierings Trompetterskorps uit
Amsterdam van de partij zijn, alsmede
de vermaarde band Adest Musica uit
Sassenheim. De taptoe wordt morgen
gehouden vanaf acht uur.
Nationale Radio
Zelfbouwdag in Katwijk
KATWIJK Radiofanaten kunnen morgen terecht in het Rijn
lands Zeehospitium in Katwijk. Daar houdt de Vereniging voor
Experimenteel Radio Onderzoek in Nederland (VERON) de Na
tionale Radio Zelfbouwdag. De toegang tot dit gebeuren dat van
tien tot vier uur duurt, is gratis. Het gebouw is toegankelijk voor
rolstoelgebruikers.
Allerlei legale zendamateurs uit heel Nederland zijn aanwezig
om hun zelfbouw-apparatuur te tonen. Geïnteresseerden op het
gebied van computers, micro-processors, viewdata en teletekst
kunnen ook aan hun trekken komen. Tot slot wordt er een don
kere kamer door Philips ingericht waarin het mogelijk is bij bij-
na-daglicht foto's af te drukken. Ook de Radio Controle Dienst
van de PTT is met een peilwagen aanwezig en het ruimtevaart-
onderzoekscentrum Estec laat een expositie zien over ruimte
vaartsondes, -fotografie en -artikelen. Tot slot zullen allerlei on
derdelen te koop zijn en worden er demonstraties gegeven.
Provincie wijst
bezwaren Oosthout af
VOORHOUT Gedeputeerde Staten (GS) van
Zuid-Holland blijven bij hun besluit dat in een
bepaald deel van Oosthout geen woningen mo
gen worden gebouwd zolang het dierenpension
daar staat. GS verwerpen daarmee de bezwaren
van de dierenpension-eigenaar en bouwonder
neming Noorlander, die Oosthout volbouwt.
Deze protesteerden tegen het feit dat GS geen
toestemming had gegeven 60 woningen in de
buurt van het pension te bouwen. GS blijven
erbij dat die woningen pas gebouwd mogen
worden als het pension verdwenen is. Overi
gens heeft Noorlander de pension-eigenaar
aangeboden een dierenpension elders te bou
wen, maar beide partijen hebben daarover nog
geen overeenstemming bereikt.
QORDWIJK De Noord-
Sjkse Woningbouwvereni-
jng stelt de gemeende aan-
jrakelijk voor de schade, die
i vereniging lijdt als gevolg
in de wijzigingen in de
Xiwplannen voor de eerste
ise van de woningbouw in
et Vinkeveld. Het aantal daar
bouwen woningwethuizen is
)or allerlei omstandigheden
ïzakt van 174 naar 55 wonin-
ïn, hetgeen nadeel voor de
ereniging heeft opgeleverd,
eze schade dient de gemeen-
i te vergoeden, schrijft de
oordwijkse Woningbouwver-
tiiging in een brief aan het
fmeentebestuur.
ürgemeester en wethouders
ijzen de claim van de hand.
In een uitvoerige toelichting
zet het college uiteen hoe het
aanvankelijke plan voorzag in
de bouw van 378 woningen in
de gesubsidieerde sector. Al
lerlei omstandigheden, waar
onder een beperking van de
contingentering door het mi
nisterie en het niet-gereed zijn
van het plan voor de woning-
wetbouw, bleken er toe te heb
ben geleid, dat er uiteindelijk
slechts 55 woningwetwoningen
in dit gedeelte van het plan
Vinkenveld konden worden
gebouwd. Alle bouwpartners,
dus ook de Noordwijkse Wo
ningbouwvereniging moeten
hebben beseft, dat de moge
lijkheden om het plan in de
gewenste verdeling (174 wo
ningwetwoningen, 133 premie
huurwoningen, 29 premie A-
koopwoningen en 42 premie
B-koopwoningen) te realiseren
afhing van de mate, waarin
het rijk de benodigde geldelij
ke steun zou verstrekken, al
dus, burgemeester en wethou
ders en een mededeling aan de
gemeenteraad. Het college
merkt in de toelichting verder
op, dat het vrij normaal is, dat
in bouwplannen wijzigingen
worden aangebracht als gevolg
van de financiële toewijzingen
van het rijk. Dit is steeds een
zeer ongewisse factor.
De tegenvaller voor de wo
ningbouwvereniging behoort
tot de normale risico's als men
initiatieven tot bouwen neemt.
Wanneer hieruit financiële
schade voortvloeit moet deze
worden gedekt uit de algeme
ne bedrijfsreserve, aldus bur
gemeester en wethouders.
Om de woningbouwvereniging
gelegenheid te geven zo'n al
gemene reserve op te bouwen,
heeft de gemeente een reke
ning- courantverhouding aan
geboden voor het geval, dat de
woningbouwvereniging op
zwart zaad zou komen te zit
ten.
Burgemeester en wethouders
stellen de gemeenteraad voor
aan de woningbouwvereniging
mede te delen, dat- er geen
grond bestaat voor enige scha
devergoeding. Opgemerkt
wordt nog, dat de bouwvereni
ging in de toekomst niet meer
aan de planontwikkeling zou
kunnen deelnemen als de hui
dige situatie grond zou zijn
voor schadeloosstelling. De ge
meente zal dan de woning
bouw weer ter hand moeten
nemen met eventueel latere
overdracht van de woningen
aan de vereniging.
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES'
EN EEN COMPLETE AGENDA
KLINKERS IN JAGHTLAAN
VALKENBURG De Jaght-
laan krijgt een klinkerbestra
ting in plaats van een eerder
geplande asfaltlaag. Dit deelde
wethouder H. v.d. Nagel gis
teravond mee in een vergade
ring van de raadscommissie
openbare werken.
De voetbrug aan de Oosterlee-
straat kan nog niet worden
verlaagd. GS hebben hiervoor
nog geen toestemming gege
ven. De voetbrug is met zijn
huidige hoogte vooral tijdens
regenachtig weer, levensge
vaarlijk.
De gemeente Valkenburg
buigt zich momenteel ijverig
over de kwestie regeling Af-
valstoffenplan Zuid-Holland.
Per gezin wordt in Valken
burg 300 kilo huisvuil langs de
straat-gezet die verwerkt zou
kunnen worden in zogenaam
de VAM-vaten. De gemeente-
betaalt voor afzet van iedere
ton huisvuil 60 gulden. In de
toekomst zal Valkenburg aan
zijn inwoners VAM-vaten aan
bieden voor 60 gulden. Deze
vaten kosten de gemeente 112
gulden en 50 ct. De raadscom
missie openbare werken staat
welwillend tegenover deze
plannen.
Heemsteedse
korpschef
mag op
konijnenjacht
in Noordwijk
NOORDWIJK Als de ge
meenteraad akkoord gaat met
een voorstel van burgemeester
en wethouders, krijgt de
Heemsteedse korpschef C.J.A.
Couzijn vergunning om op
Noordwijkse bodem konijnen
te schieten. De gemeente heeft
aan de Kapelleboslaan een
perceel grond ter grootte van
ruim twaalf hectare in eigen
dom, waarvan een gedeelte is
verpacht aan de firma C. A.
van Paridon uit Noordwijker-
hout. Deze firma ondervindt
veel overlast van konijnen, die
de gewassen opvreten en daar
om heeft zij aan het gemeente
bestuur van Noordwijk ge
vraagd jachtrecht op de grond
te verlenen aan de vlak bij het
terrein wonende heer P.G.Th.
Warmerdam.
In 1977 stelde het gemeentebe
stuur zich op het standpunt,
dat het jachtrecht op het per
ceel niet meer moest worden
afgestaan, een stelling die in
gegeven werd door nieuwe op
vattingen op het gebied van
flora- en faunabeheer. Men
meende toen dat voor overlast
van schadelijk wild geen vrees
behoefde te bestaan, aangezien
de minister incidenteel af
schotvergunningen zou kun
nen verlenen. Deze vergun
ningen blijken niet meer te
worden verstrekt zodat aan de
vraatzucht van de konijnen op
andere wijze paal en perk
moet worden gesteld.
Het afstaan van het jachtrecht
aan de heer Warmerdam stuit
op het bezwaar dat hij raadslid
is. De gemeentewet staat niet
toe, dat het jachtrecht aan hem
wordt overgedragen. Burge
meester en wethpuders stellen
nu voor het jachtrecht af te
staan aan korpschef Couzijn
uit Heemstede, die reeds op
een aangrenzend terrein de
jacht heeft. Hij krijgt het recht
voor zes jaar.
VASSENAAR De
,eidse universiteit, maar
igenlijk heel in Amerika
eïnteresseerd Nederland
al het vertrek van de
ichter-historicus
irof.dr.J.W. Schulte
ordholt betreuren. Deze
ijd en zijd bekend ge-
orden specialist, wel-
laast monopolist, op het
ibied van de Noordame-
kaanse geschiedenis en
ltuur heeft zich van-
lag officieel terugge-
rokken uit het actieve
i/etenschappelijke leven,
lij deed dit door middel
ran een afscheidscollege
lan de Leidse universiteit,
(la afloop hiervan werden
|em door de staatssecreta-
voor Buitenlandse Za
len, W.F. van Eekelen, de
(ersierselen behorende bij
koninklijke onder-
heiding van Ridder in
orde van de Neder-
ndse Leeuw opgespeld.
igelopen voorjaar werd prof.
hulte Nordholt getroffen
XNfloor een hartinfarct. Hij besef-
J ..niet het eeuwige leven te
v lebben" en zette daarom twee
^ar vroeger dan hij had ge-
oopt, als 63-jarige, een streep
nder zijn carrière. Ook wil hij
toppen met veel van zijn ne-
lenactiviteiten. Dat betekent:
een lezingen geven, geen her-
enkingsactiviteiten als bij de
icentennials van 1976 en 1982
neer mee helpen organiseren.
Als de telefoon gaat heb ik
J (ie voorgenomen om „nee" te
eggen. Ik bind me nergens
heer aan; ik wil spelenderwijs
por mezelf wel doorgaan.
Vat lezingen geven in Ameri-
ja, reizen en misschien wat
h/er Wilson (President
••••iW.Wilson van Amerika van
1(12-1920 -red.) schrijven".
Filson is Schulte Nordholt's
f lieuwste wetenschappelijke
L. liefde". Dat blijkt uit onder
B^tneer het feit dat deze presi-
5*£lent onderwerp was in het af-
Axcheidscollege, zij het in diens
'eel onbekendere hoedanig-
tftt ™eicL namelijk als historicus en
m,el „tussen letterkunde en
ptenschap". Al eerder had hij
--_Tote figuren uit de Ameri-
iaanse geschiedenis „bij de
rl«nd!°P genomen; bij zijn aan
aarding van het ambt als lec-
)r in Leiden in 1962 was dat
-jen staatsman in de poezie
HC«i%hn Quincy Adams en bij de
ïaugu.rele rede als hoogleraar
Leiden in 1966 stond de
ichter in de politiek Ralph
taldo Emerson centraal. Hij
•ebruikte de drie zoals hij zelf
*gt telkens als een soort spie-
el. Aan de hand van hen wil-
e hij iets over zichzelf en
ver zijn werk als historicus
-4ten horen.
fietstochten
lp de vraag of hij zich in deze
jguren herkent, antwoordt
ij: „Je interesseert je voor be-
aalde mensen omdat je vindt
at zij boeiende kanten heb-
en. Om met de dichter Leo-
pld te spreken, „wie anderen
espreekt, bespreekt zichzelf".
He de gedichten van de heer
Kangoeroefietsen
in Sassenheim
De slotdag van de najaars
feesten in Sassenheim
werd gisteren uitbundig
gevierd met allerlei spelle
tjes. Om zeven uur gister
ochtend begon de viswed
strijd al waaraan zeventig
personen deelnamen.
Twee uur later gingen een
kleine 170 wandelaars op
pad voor een tien kilome
ter lange wandeltocht in
de omgeving van Sassen
heim. Het straattekenen in
de Slotlaan trok zo'n 35
kinderen. Het tobbetje ste
ken zorgde voor heel wat
opwinding op het school
plein aan de Wilhelmina-
laan. In totaal namen 35
paren van boven de 16
jaar deel aan de strijd. On
der hen een groot aantal
fraai uitgedoste mensen.
Het kangoeroefietsen in
het Koningspark was bij
de jeugd erg in trek. Om
half vier begonnen de
wedstrijden waaraan 45
jongens en meisjes deel
namen. Bij de meisjes
werd Esther Wouters eer
ste en bij de jongens was
Bas Winnudst de snelste.
De festiviteiten werden om
vier uur besloten met
touwtrekken waaraan acht
teams van vier personen
deelnamen. De Van Oeke-
len-boys sleepten de eer
ste prijs van 75 gulden in
de wacht, de tweede prijs
was voor de Adest Musi-
ca-boys en derde werd Ni-
colaas-boys.
Prof. Schulte Nordholt: „G
Schulte Nordholt heeft gele
zen, weet dat zij vaak religieus
getint zijn en romantisch van
stijl. Studenten kennen boven
dien zijn woordenrijke, gloed
volle colleges. Deze hang naar
het romantische („een zeer
moeilijk uit te leggen begrip in
de geschiedwetenschap", aldus
de hoogleraar) ziet hij ook bij
Wilson. „Wilson's bewonde
ring voor de Romantische En
gelse dichter Wordsworth deel
ik van a tot z. Wilson heeft bij
voorbeeld toen hij hoogleraar
was fietstochten gemaakt door
Engeland, langs plaatsen waar
dichters en met "name Words
worth over hadden geschre
ven. Zo heb ik toen ik jong
was, net als Wilson indertijd
op een heuvel naar Tintern
Abbey op de grens met Wales
zitten kijken, met het gedicht
van Wordsworth over de abdij
in de hand. Kijk, dat spreekt
mij nu zo aan in de persoon
Wilson".
Reizen maakt een niet weg te
denken deel uit van het leven
van professor Schulte Nord
holt. Van zijn hand versche
nen diverse gedichten naar
aanleiding van plaatsen die hij
bezocht. Maar voor de histori-
Dte menigten toespreken vin
cus ziet hij een speciaal belang
in het reizen: hij staat op het
standpunt dat een historicus
zijn studieobject ook „in het
echt" moet hebben gezien.
Door het onderwerp „reizen"
direct enthousiast geraakt,
veert hij op van zijn praatstoel
om een boek van de historicus
S.E. Morison te pakken. „Dit
vind ik nou prachtig. Deze
Amerikaan was zelf groot zei
ler, maar op het laatst van zijn
lange leven vloog hij alleen.
Hij maakte onder meer de we
reldreis van Magelhaen. Dan
liet hij de piloot zo laag moge
lijk vliegen, om zich zo goed
mogelijk te kunnen inleven in
de situatie van de mensen op
het kraaienest. Dat zijn zaken
die tot de verbeelding van de
historicus spreken. Maar, dat
neemt niet weg dat ook het ar
chiefwerk niet moet worden
verwaarloosd. Dat deed Wil
son eigenlijk wel een beetje.
Hij was dan ook geen ras-his
toricus. Hij ging al snel een
heel andere richting op, die
van het besturen, van de poli
tiek", aldus de heer Schulte
Nordholt.
Op het punt van bestuur en
ik heerlijk".
olitiek houdt de overeen-
omst in interesses tussen
Schulte Nordholt en Wilson
geen stand meer. Op de subfa
culteit geschiedenis in Leiden
was zijn afkeer van de be
stuurlijke kant van het hoogle
raarschap genoegzaam bekend.
Hij zegt uit de grond van zijn
hart: „Ik heb nooit ook maar
de kleinste behoefte gehad om
iets te besturen. Ik heb het op
de subfaculteit geschiedenis uit
plichtsbetrachting gedaan,
maar wel met veel verdriet en
tranen. Dat hele gedoe met die
tweefasenstructuur kon me
ook geen draad schelen. Wat
dat betreft ben ik echt blij dat
ik wegga".
Het meest in zijn element
voelde hij zich tijdens het ge
ven van college. „Een menigte
toespreken vind ik heerlijk".
Studenten waardeerden zijn
voordrachten, want de zalen
zaten altijd vol.
De heer Schulte Nordholt is in
de Amerikaanse geschiedenis
en cultuur al in zijn jeugd -ge
ïnteresseerd geraakt. ^.Uit een
romantische hang naar hel
denverering", zoals hij zelf
aangeeft. Abraham Lincoln
was zijn held en zijn ideaal
was een boek over deze presi
dent te schrijven als hij groot
zou zijn. Deze jongensdroom
werd werkelijkheid in 1961.
Daarnaast kreeg hij belang
stelling voor de negerlitera
tuur en neger-spirituals. In
1962 werd hij lector en in 1966
hoogleraar op de toen ingestel
de leerstoel voor de „Noord-
amerikaanse geschiedenis en
cultuur". Deze leerstoel werd
ingesteld vanwege de enorme
Amerikaanse vloed na 1945
van cultuur en produkten,
eerst van boeken en films, la
ter van cola tot en met Dallas
nu. Men had de behoefte dit
alles ook eens met een weten
schappelijk oog te bekijken.
Bovendien kwam men net in
die tijd hier een beetje los van
het Europa-centrische denken.
Men kreeg interesse in andere
dan Europese volken.
Eigen schuld
Wat de heer Schulte vooral
aantrekt in het historicus-zijn
is het bestuderen van het
beeld dat mensen van elkaar
hebben. „We zien in een ander
land vaak een soort dubbel
heid: aan de ene kant bewon
dering en aan de andere kant
afkeer. Amerika is daar een
schitterend voorbeeld van en
ook hierdoor trekt mij dat
land erg aan. De bewondering
is er „omdat alles er mogelijk
is", en de afkeer is er omdat
het een land „zonder cultuur-
"is. Die dubbelheid is voorna
melijk door de schuld van de
Amerikanen zelf ontstaan. Zij
waren het zelf die zoveel op
hef hebben gemaakt over hun
ideale wereld, met „hun unie
ke, democratie". In het begin,
na de onafhankelijkheidsver
klaring in 1776, geloofde bijna
iedereen dat ook. In Neder
land waren dat vooral de pa
triotten. Pas toen men het land
ging bezoeken zag men dat die
„American Dream" niet zo ge
weldig was. Ook daar bleken
immers mensen te wonen die
lelijke en gemene dingen de
den, net als bij ons dus. Het
Amerikabeeld is na 1945 posi
tief geworden. Denk maar aan
die algemene geschoktheid
toen Kennedy en King waren
vermoord. Na de Vietnamoor-
log en het Watergateschandaal
is de publieke opinie ten nade
le van Amerika omgeslagen".
„Maar, als historicus spreek ik
niet graag in termen als „gun
stige" of „ongunstige" beelden.
De werkelijkheid is immers
zoveel ingewikkelder dan al
die beelden die worden ge
vormd. Het leuke van ge
schiedschrijving vind ik dan
ook om te zien wat mensen
over elkaar denken. Dit is na
melijk vaak een hoop onzin:
discriminatie, oorlog en veel
narigheid komen eruit voort.
En dat alleen omdat de men
sen geneigd zijn over groepen
te denken in stereotiepen. Dat
gebeurt vooral als meerderhe
den zich een beeld vormen
van minderheden. Een heel
aardig voorbeeld hiervan is te
vinden bij de Fransen. Fran
sen in België zeggen vaak over
Vlamingen dat deze boers en
niet rationeel maar emotio
neel. Aan de andere kant wor
den dergelijke argumenten te
gen de Fransen gebruikt, maar
dan door de Engelssprekende
Canadezen tegenover de
Franssprekenden in Canada.
Dit is ook weer een van de ap-
secten die ik zo aardig vind in
het land Canada. Hoewel dit
land ook tot nmijn leerop
dracht behoorde, ben ik daar
helaas niet veel aan toe geko
men".
Bicentennial
Al snel gebombardeerd tot dè
Amerikadeskundige van Ne
derland werd Schulte Nord
holt al snel een bron van in
formatie voor alle mogelijke
Nederlandse instanties. Zo
werd hij betrokken bij de
voorbereidingen voor de Bi
centennial in 1976. Hij werd
voorzitter van het comité dat
de Nederlandse bijdrage aan
het Amerikaanse feest, ter ge
legenheid van 200 jaar onaf
hankelijkheid, moest voorbe
reiden. Hij organiseerde toen
een tentoonstelling rond de fi
guur John Adams, de eerste
Amerikaanse gezant in Neder
land. Dit inspireerde hem tot
het schrijven van een boek
over deze Amerikaan. Vervol
gens werd hij betrokken bij
Hollands eigen Bicentennial-
viering: die van vorig jaar,
toen de 200 jaar bestaande di
plomatieke betrekkingen van
ons land met Amerika moest
worden gevierd. „Dat was ook
leuk werk, hoewel het geheel
een beetje opgeblazen was.
Frasen als „die edele vriend
schap met Amerika" liggen
mij niet zo erg. Maar, mijn va
derlandsliefde gaat wel zo ver
dat ik eraan meewerk. Boven
dien kregen we op deze ma
nier bij wijze van uitzondering
in deze tijden van bezuinigin
gen gemakkelijk geld los. Zo
konden we in Amsterdam een
historisch congres organiseren,
waar we alle grote Ameri
kaanse historici met goed fat
soen konden uitnodigen. Ja,
dat was een mooie herden
king".
Hij gaat verder: „Overigens
ben ik wel een beetje beducht
voor die toenemende herden
kingswoede. .Het meewerken
daaraan houdt je als historicus
wel van je eigenlijke werk af.
Je wordt teveel op bepaalde
onderwepen vastgenageld.
Volgend jaar is Willem van
Oranje bijvoorbeeld aan de
beurt. In mijn vaderstad Zwol
le is twee jaar geleden het 750-
jarige bestaan gevierd en vol
gend jaar is de herdenking
van de sterfdag 200 jaar gele
den van Johan Dire van den
Capellen".
Hoewel hij „emotioneel nog
zeer verbonden"is met Zwolle
denkt de heer Schulte Nord
holt niet aan terugkeer naar
die stad. „Wij wonen hier nu
al 30 jaar en zijn intens geluk
kig. De natuur is om ons heen,
het is lekker rustig en boven
dien woon ik vlak bij de bi
bliotheken. Maar bovendien
zeg, verhuizen? Wie zou dan al
die boeken moeten verhui
zen", besluit hij lachend, naar
de enorme boekenwanden wij
zend.
MARILOU DEN OUTER
FOTO'S: CEES VERKERK
