KLM boycot Moskou
Pinochet tart
oppositie
Russische piloot kreeg
„definitieve opdracht"
Druzen richten opnieuw
bloedbad aan onder christenen
Japanners zoeken
massaal naar
wrakstukken Boeing
Oppositie Filippijnen
wil Marcos vreedzaam
ten val brengen
MANILLA Na de moord op de belangrijkste
oppositieleider, Benigno Aquino, zijn oppositie en
organisaties voor mensenrechten op de Filippijnen
gisteren een campagne voor burgerlijke ongehoor
zaamheid begonnen met het doel het regime van
president Ferdinand Marcos op vreedzame wijze
ten val te brengen. Dat was ook het „verjaardags
geschenk" van de oppositie voor Marcos, die zon
dag 66 jaar werd. De eerste fase van de campagne
eindigt op 21 september met een godsdienstige
plechtigheid voor Aquino. Het passieve verzet
moet alle vormen van geweldloze oppositie inhou
den zoals studenten-, arbeiders- en eventueel be
lastingstakingen, alsmede het boycotten van rege
ringsgezinde kranten en de in mei 1984 te houden
parlementsverkiezingen.
\ANDAG 12 SEPTEMBER 1983PAGINA7
Britse SDP tegen
fusie met liberalen
MANCHESTER De Britse sociaal-demo
craten hebben een volledige fusie met hun li
berale coalitiegenoten in een politiek bondge
nootschap afgewezen. Wel bevestigden zij
hun sterke verknochtheid aan het twee jaar
oude samengaan met de liberalen en beloof
den zij nauw te zullen samenwerken zonder
nochtans de eigen identiteit op te geven. Het
bondgenootschap diende zich bij de verkie
zingen in juni aan als een belangrijke nieuwe
politieke macht, hoewel het door het typische
Britse kiesstelsel maar een handvol Lager
huiszetels kreeg. Sindsdien is van beide zij
den gepleit voor volledig samengaan, maar de
sociaal-democraten wezen dit zondag op hun
jaarcongres van de hand. Zij zijn vooral bang
dat zij bij samengaan geen Labourkiezers
meer zouden trekken.
(Vervolg van de voorpagina)
BEIROET De Libanese
radio maakte zaterdag
melding van een nieuwe
massamoord onder chris
tenen. Gewapende druzen
hebben in het dorpje El-
Bireh, dat 25 kilometer
ten zuidoosten van Beiroet
ligt, 30 burgers vermoord.
De rechts-christelijke ra
dio sprak van 110 doden.
Sinds Israël ruim een
week geleden zijn troepen
uit het Shoef-gebied heeft
teruggetrokken, zijn er zo
wel door druzen als door
Falangisten diverse bloed
baden onder de burgerbe
volking aangericht.
Als gevolg van de zware strijd
in het Shoef-gebied zijn de af
gelopen dagen duizenden mos
lims en christenen achter Is
raëlische linies in Zuid-Liba-
non gevlucht. De meeste
vluchtelingen zijn christenen,
die naar de havenplaats Sidon
trokken waar zij een voorlopig
onderkomen hebben gevonden
in kerken en openbare gebou
wen.
Druzenleider Joemblatt, die
tevens voorzitter is van het
Front voor Nationale Redding
waarin de Libanese oppositie
is verenigd, heeft gisteren zijn
militie opdracht gegeven het
Rode Kruis zonder voorwaar
den toegang te verstrekken tot
het stadje Deir el-Kamar. Dru-
zenmilitie hebben Deir el-Ka-
mar omsingeld en dwingen op
deze wijze eenhedne van
rechtse christenen totoverga-
ve. In Deir el-Kamar verblij
ven duizenden christelijke
vluchtelingen.
De Israëlische minister van
defensie, Arens, die gisteren
een „inspectie-bezoek" bracht
aan Sidon, heeft de druzen ge
waarschuwd geen Palestijnen
toe te laten tot de gevechten in
het Shoef-gebied. Arens dreig
de met militaire acties in het
geval van Palestijnse activiteit
tegen Israël. Zowel Arens als
de Libanese president Gemay-
el hebben gezegd dat Palestij
nen actief betrokken zijn bij
de strijd in het Shoef-gebied.
Ook Syrische en Iraanse mili
tairen zouden aan de gevech
ten deelnemen. In Tel Aviv
werd afgelopen weekeinde de
mogelijkheid niet uitgesloten
dat PLO-voorzitter Arafat
plannen zou hebben om met
militaire middelen terug te ke
ren naar Beiroet.
Een jong lid van
de sji'itische
Amal-beweging,
die evenals de
oudere leden het
hoofd bedekt
heeft met een
kap. houdt de
wacht bij een
controle post
ergens in de
zuidelijke wijken
van Beiroet.
Êecdóc Qomwnt
Seveso accepteert
compensatie
Seveso Het Noorditaliaanse
stadje Seveso, dat zeven jaar gele
den dioxinebesmetting opliep,
heeft besloten een compensatie
van 15 miljoen Zwitserse frank te
accepteren van de Zwitserse firma
die verantwoordelijk is voor de
milieuramp. Gemeentewoordvoer
ders deelden mee dat burgemees
ter Cassina in de komende dagen
vertegenwoordigers van de firma
Givaudan uit Lausanne zou ont
moeten ter ondertekening van het
formele akkoord. Givaudan, een
dochteronderneming van de reus
achtige groep Hoffman-Laroche,
heeft al 103 miljard lire compensa
tie betaald aan de Italiaanse staat.
Opnieuw zus president
Guatemala ontvoerd
GUATEMALA De zus van presi
dent Oscar Humberto Mejia Victores
van Guatemala, de 54-jarige Celeste
Aida Mejia de Velasco, is zaterdag
ontvoerd. Zij verliet op dat ogenblik
het ziekenhuis, waar zij sinds 14 jaar
vrijwilligerswerk doet. Op 29 juni van
dit jaar werd de zuster van Mejia Vic
tores' voorganger, de afgezette gene
raal Efrain Rios Montt. de 37-jarige
Marta Elena Rios Montt de Rivas,
door een guerrillabeweging ontvoerd.
De beweging eist voor haar vrijlating
publikatie van een politiek manifest-
,maar dat is in Guatemala verboden.
Van mevrouw Rios Montt de Rivas is
sinds haar ontvoering niets meer ver
nomen.
SCHIPHOL/NEW YORK
Net als veel andere
westerse luchtvaartmaat
schappijen heeft ook de
KLM besloten haar twee
wekelijke vluchten naar
Moskou vanaf 15 septem
ber gedurende twee we
ken te staken, in verband
met het door de Sovjet-
Unie neerschieten van het
Zuidkoreaanse passagiers
vliegtuig. Volgens een
woordvoerder van de
KLM is de actie een druk
middel om van de Sovjet
gedaan te krijgen, dat het
garanties geeft voor de
veiligheid van het burger-
luchtverkeer.
De Belgische regering heeft
besloten tot een boycot van
twee weken van alle luchtver
keer van en naar de Sovjet-
Unie. In die tijd mogen dus
ook geen Russische vliegtuigen
landen op het vliegveld Za-
ventem bij Brussel. De Ita
liaanse en Britse regeringen
namen een zelfde besluit. De
Nederlandse regering bestu
deert nog, of Aeroflot voor
veertien dagen een landings
verbod op Schiphol kan wor
den opgelegd.
Verrassend hebben zaterdag
ook de Finse vliegers besloten
voor een periode van een
maand niet op de Sovjet-Unie
te vliegen. De Finse regering
had, met het oog op de relatie
met de machtige oosterbuur,
slechst een milde verklaring
over het gebeurde afgelegd.
Vandaag, tijdens het periodie
ke overleg van de NAVO-mi-
nisters van buitenlandse za
ken, voeren elf lidstaten die
verdere sancties tegen Moskou
willen nemen (Frankrijk,
Spanje, Denemarken, Grie
kenland en Turkije doen niet
mee) overleg om die maatrege
len op elkaar af te stemmen.
Zij beschouwen hun optreden
als een „politiek signaal" aan
Moskou, om het te bewegen
tot „constructieve deelne
ming" aan de vergadering van
de internationale organisatie
voor de burgerluchtvaart
ICAO op 15 september in het
Canadese Montreal.
De Verenigde Staten hebben
gisteren officieel gerouwd om
de 269 inzittenden van het
Zuidkoreaanse vliegtuig. Een
Nationale Dag van Rouw is
historisch voorbehouden aan
overleden Amerikaanse natio
nale figuren. „Deze misdaad
mag nimmer worden vergeten,
hier niet en in de hele wereld
niet", aldus Reagan, die in
Washington een rouwdienst
voor de 61 Amerikanen onder
de slachtoffers bijwoonde.
Eerder had de president ge
vraagd om meer geld voor het
verzorgen van Amerikaanse
nieuwsuitzendingen naar de
landen van het Oostblok. „De
Russen hebben zich het recht
voorbehouden ieder misdaad
te begaan, te liegen en te be
driegen. Ze hebben de hele re
gering betrokken bij pogingen
de feiten te verhullen en drei
gen nog meer mannen, vrou
wen en kinderen te vermoor
den", aldus Reagan. Als hij
meer geld krijgt voor „The
Voice of America" en andere
Amerikaanse overheidszen-
ders, kunnen de mensen in het
OOstblok, zo verkondigde hij,
via hun uitzendingen de ware
toedracht vernemen.
De manier waarop de Russi
sche media verlag doen van de
nasleep van het incident, lijkt
het betoog van Reagan alleen
maar te ondertrepen. De Rus
sische media zetten gisteren
hun felle aanvallen op Was
hington onverdroten voort.
Volgens westerse diplomaten
is dat om de openbare mening
murw te maken, na de erken
ning vrijdag dat straaljagers
het Zuidkoreaans passagiers
vliegtuig hebben neergescho
ten.
Het persbureau Tass betoogt
voortdurend, dat de Verenigde
Staten verantwoordelijk zijn
voor de dood van de 269 men
sen aan boord van de vernie
tigde Boeing. Volgens Tass
wordt dit standpunt gedeeld
door de pers in het Westen,
wat een westerse diplomaat in
Moskou deed opmerken: „Het
feit dat de westerse pers vrij
wel eenstemmig het tegeno
vergestelde heeft gezegd, is ir
relevant. Men schrijft zijn ei
gen volk voor wat men moet
denken en de ironie is dat
men er de westerse pers bij
haalt voor meer geloofwaar
digheid".
In de Sovjet-media heerst een
totaal stilzwijgen over de wes
terse luchtboycot van de Sov
jet-Unie en het optreden tegen
Aeroflot. Omdat de gewone
Rus niet de kans krijgt naar
het Westen te reizen, merkt
men daar dan ook weinig van.
INTERVIEW OP SOVJET-TELEVISIE:
EN WISKE
DE HIPPE HEKSEN
Pakistaanse president
in het nauw
ISLAMABAD Pakistaanse or
detroepen hebben zaterdag in de
lucht geschoten en traangas ge
bruikt bij het verspreiden van ver
scheidene duizenden demonstran
ten die het gevolg van de Paki
staanse president, Zia oei Haq, wil
den tegenhouden bij het verlaten
van de stad Dadoe. Deze stad, in
de onrustige provincie Sind, wordt
verlamd door een algemene sta
king.
De Pakistaanse president maakt
een toernee van vier dagen door
Sind. Hem werd bij het bezoek
van slechts enkele uren door de
plaatselijke notabelen in Dadoe
een koel welkom bereid.
chandalen
5iaakten
de aan
opbaan
orster
PSTAD John
jrster, voormalig
[mier van Zuid-A-
;a, is dit weekeinde
67-jarige leeftijd
•leden. Hij over-
in een ziekenhuis,
hij was opgeno-
vanwege een
;dnekkige longaan-
ing.
Tussen de wrakstukken van de Boeing die in Noord-Japan zijn
aangespoeld bevond zich ook dit identiteistbewijs van de 25-jari-
ge Canadese Mary Jane Hendrie, een van de 269 omgekomen
inzittenden van het toestel.
TOKIO Bergingsploegen van politie, brandweer en vrijwilli
gers zoeken sinds eind vorige week aan de noordoostelijke kust
van Japan naar slachtoffers en wrakstukken van de door Sov
jet-jagers neergeschoten Zuidkoreaanse Boeing 747. Op twee
stranden van het noordelijke eiland Hokkaido zijn de afgelopen
dagen de lijken aangespoeld van een vrouw en een kind, die
zeer waarschijnlijk behoorden tot de 269 inzittenden van het
toestel. Ook heeft men meer dan 200 wrakstukken gevonden.
Afgelopen zaterdag spoelde op een strand van het schiereiland
Shiretoko het lichaam aan van een tussen de 8 en 11 jaar oud
kind. Op het lichaampje werden stukken metaal en glas aange
troffen. Gisteren spoelde het lijk aan van een vrouw. De politie
heeft noch de vrouw noch het kind kunnen identificeren.
Sind het aanspoelen van de stoffelijke resten heeft Japan de
zoekacties geïntensiveerd. Behalve de duizend bergers langs de
ongeveer 450 kilometer lange kust zijn tien schepen en acht
vliegtuigen en helikopters ingeschakeld. Verder hebbèn de Ja
panse vissers aangeboden met hun enorme vloot mee te helpen
zoeken.
Volgens de politie heeft de zuidelijke stroming vanaf de plaats
waar de Boeing moet zijn neergestort behalve de twee slachtof
fers ook al ruim 200 wrakstukken naar de Japanse noordkust
gedreven. Daaronder zijn papieren bekertjes, zitkussentjes, een
tas met filmrolletjes, stoelen, een stuk van de vleugel en een
deel van het staartstuk.
ITENLAND
19"
and wijst
ssen uit
LIN Ierland
drie Russische di
aten uitgewezen,
zij zich schuldig
gemaakt aan
^e. Dit is in Dub-
bekend geworden,
noneerden niet in
id, maar gebruik-
land als basis van
lit zij probeerden
natie te verzame-
NAVO-landen,
[name Groot-Brit-
De Ierse regering
'fideel geen bijzon
den verstrekken
de reden waarom
ie zijn uitgewezen.
Terwijl er in Chili massaal werd gedemonstreerd tegen Pinochet,
waren er ook groepjes in Santiago die het opnamen voor Pino
chet. Een deegroller en een megafoon werden daarvoor als nutti
ge instrumenten beschouwd.
SANTIAGO Generaal
Pinochet van Chili heeft
gisteren verklaard zijn
termijn als president tot
1989 vol te zullen maken.
Hij deed dit in een rede
ter gelegenheid van de of
ficiële herdenking van de
machtsovername van de
regering Allende tien jaar
geleden. Volgens de oppo
sitie gaat de toestand in
Chili echter steeds meer
op een burgeroorlog lij
ken.
In de krottenwijken van San
tiago brak gisteravond op
nieuw geweld uit na het terzij
de schuiven door Pinochet van
de protesten. Demonstranten
richtten barricades op en ont
staken vuren om de wegen te
versperren. Eerder op de dag
waren er twee mensen omge
komen in de krottenstad Pu-
dahuel. Met de twee doden
van gisteren bedraagt het aan
tal burgerslachtoffers sedert
het afkondigen van de protest-
dagen negen. In totaal zijn er
sinds in mei de protesten de
kop opstaken 42 mensen om
het leven gekomen. Sprekend
op de tiende verjaardag van de
coup die Pinochet aan de
macht had gebracht, noemde
de Chileense leider de econo
mische crisis en de tegen de
regering gerichte protesten
slechts tijdelijke moeilijkhe
den. In een ruim anderhalf
uur durende toespraak hield
hij een gloeiend betoog over de
verrichtingen van het regiem
sedert de marxistische rege
ring ten val was gebracht.
Aan de vooravond van de offi
ciële viering in Santiago deden
zich zaterdag opnieuw tot in
de nacht voortdurende botsin
gen voor tussen tegenstanders
en politie, niet alleen in de
hoofdstad maar ook in de pro
vincie. Daarbij werden tiental
len mensen gewond. In Santi
ago voerde oproerpolitie char
ges uit op een kerkhof waar
een van de acht slachtoffers
van de protestdag van donder
dag werd begraven. Circa tien
duizend rouwenden hadden op
de tien kilometer lange route
door de stad „Pinochet moor
denaar" geroepen. In Concep-
cion, 500 kilometer ten zuiden
van de hoofdstad, werden drie
hoogspanningsmasten opgebla
zen.
De oppositievoerende Demo
cratische Alliantie onder lei
ding van de christen-demo
craat Gabriël Valdes kondigde
zaterdag aan dat zij de ge
sprekken met minister Sergio
Jarpa afbreekt. Valdes sprak
van een openlijke burgeroor
log. In het weekeinde werd ar-
beidsleider Rudolfo Seguel op
nieuw opgepakt. Hij is een
hongerstaking begonnen die
hij desnoods „tot het allerlaat
ste" wil doorzetten. Seguel zet
te de eerste protestdagen tegen
het regime Pinochet op touw.
Venster was premier van
lSfótot 1978 en hij volgde
idit functie de vermoor-
Verwoerd op. Toen
tster premier was, t
in 1976 onlusten uit in
zwarte woonstad Sowe-
die zich zouden uitbrei-
tot over het hele land
ten slotte aan meer dan
ionderd mensen het le-
zouden kosten. Vor-
trad af als premier on
druk van het zoge-
«nde „informatie-
Jndaal" dat inhield, dat
jeheime fondsen waren
>rmd voor een wereld-
1 propaganda-offensief
de publieke opinie te-
het apartheidsregime,
beïnvloeden. Na zijn af-
den als premier werd
irster president, maar
deze functie raakte hij
twee acht maanden
rijt onder druk van het
landaal. Vorster werkte
;r mee aan een plan om
diërs en kleurlingen
r bevoegdheden te ge-
maar zijn reputatie
er toch vooral een van
man die met harde
d regeerde. Johannes
ster werd op 13 decem-
1915 als zoon van een
in Jamestown, Kaap-
fincie, geboren. Tij-
i de Tweede Wereld-
og was hij „generaal"
Ie „Ossewa Brandwag",
paramilitaire organisa-
van Afrikaners, die on-
meer sympathiseerden
nazi-Duitsland.
i werd de sterke n
de „Nasionale Partij"
er dramatische c
idigheden, een week
de moord op premier
idrik Verwoerd,
is opvolger gekozen.
MOSKOU De Russische
televisie heeft zaterdag
een interview uitgezonden
met de piloot, die het
Zuidkoreaans passagiers
vliegtuig met 269 mensen
aan boord zou hebben
neergeschoten. Ook twee
andere piloten die betrok
ken zouden zijn geweest
bij de achtervolging van
het Zuidkoreaanse toestel
kwamen aan het woord.
De namen van de piloten
werden niet genoemd.
De piloot die de Boeing zou
hebben neergeschoten, ver
klaarde eerst vier maal licht-
kogels te hebben afgevuurd.
Het vliegtuig bleef echter de
zelfde koers houden en op de
zelfde hoogte vliegen, zo zei
hij, „en ik kreeg een duidelij
ke, definiteve opdracht". Hij
zei alle procedurele regels
voor het waarschuwen van het
toestel in acht te hebben geno
men, toen hij het achtervolgde
boven Russisch grondgebied.
Een van de andere piloten zei
dat hij er, gezien de gedragin
gen van het toestel, van over
tuigd was dat het om een spio-
nage-vliegtuig of zelfs een
bommenwerper ging. Hij zei
dat hij niet geaarzeld zou heb
ben het toestel neer te schie
ten, als hij de opdracht had ge
kregen. De derde piloot ver
klaarde dat het Zuidkoreaanse
toestel geen verlichting voer
de. Op de televsie werd gezegd
dat op de avond dat de korte
interviews waren opgenomen
de piloten opdracht hadden
gekregen op te stijgen omdat
„er weer een poging werd ge
daan het luchtruim te schen
den". Amerikaanse toestellen,
zo werd gezegd, voeren bij de
grens wel tien vluchten per
dag uit en „werken de man
nen van onze luchtmacht
voortdurend op de zenuwen.
De Amerikaanse toestellen
voeren provocerende manoeu
vres uit door recht op ons ge
bied af te vliegen en dan, als
ze bij het Russische luchtruim
zijn aangekomen, weer om te
keren", aldus de Russische te
levisie.
Op de Russische
televisie werd de
piloot geïnter
viewd, die het
Zuidkoreaanse
vliegtuig zou
hebben neerge
schoten.
