Italiaan favoriet bij jezuïetenverkiezing Pausbezoek aan Oostenrijk wordt grootse gebeurtenis £eidAe@outti/nlE éjÊtek AntiekBeur kerk wereld Minderhedenbeleid Gouda ra ACHTERGROND Ceidoe Soiwant ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1983 PAGI1 Als paus Johannes Paulus 2 vanmiddag om kwart voor drie op de luchthaven Schwechat van Wenen voet zet op Oostenrijkse bodem voor een vierdaags pastoraal bezoek, betekent dat voor de publiciteit een unieke ge beurtenis. Nog nimmer tevo ren zijn zoveel publiciteits- mensen uit de hele wereld afgekomen op een zich in Oostenrijk afspelende ge beurtenis. Zelfs de topont moeting tussen president Carter van de VS en partij leider Brezjnew van de Sow- i'et-Unie in 1980 te Wenen laaide dat bij lange na niet: duizend mediavertegenwoor digers toen, meer dan twee duizend nu. De paus geeft gevolg aan een uitnodiging van de Oosten rijkse bisschoppen en van bondspresident Kirschlaeger, zonder formeel gast van de staat te zijn. Aanleiding tot het bezoek is de Oostenrijkse Katholiekendag, die wordt gehouden ter herdenking van het ontzet van Wenen bij de Turkse belegering, nu 300 jaar geleden. Johannes Paulus 2 heeft vriendschappelijke contacten met de Oostenrijkse clerus, in het bijzonder met kardinaal Frans König onderhouden van de tijd dat hij hulpbis schop en later aartsbisschop van Krakov was. Deze lang durige vriendschappelijke betrekkingen van Karol Woj- tyla, zoals de paus toen nog heette, met Oostenrijk vorm den de beweegredenen dat Johannes Paulus 2 al spoedig na zijn verkiezing tot paus Oostenrijk naast zijn vader land Polen aanwees als doel van een „pastorale reis". Dat het pas bij de twintigste buitenlandse reis van de paus zo ver is gekomen, heeft twee redenen. De Oostenrijk se bisschoppen hebben veel tijd nodig gehad om de voor bereidingen voor zo'n bezoek te voltooien. Anderzijds was het driehonderdjarig jubile um van de belegering door de Turken van Wenen een te mooie aanleiding om te laten lopen. Ter gelegenheid van het be zoek zijn bisschoppen en an dere kerkelijke vertegen woordigers uit bijna alle West- en Oosteuropese lan den naar de Oostenrijkse hoofdstad gekomen. Groepen pelgrims arriveren uit de buurlanden, met uitzonde ring van Tsjechoslowakije, waar noch bisschop noch pel grim een voet over de grens mag zetten. De verhouding tussen Kerk en Staat in de TWINTIGSTE BUITENLANDSE REIS JOHANNES PAULUS 2 CSSR bevindt zich op een dieptepunt. Wel komen ver tegenwoordigers van de rk kerk uit de Sovjet-Unie, de DDR, Polen, Hongarije, Joe goslavië en Roemenië. Ne derland is o.m. vertegen woordigd door kardinaal J. Willebrands. Dat er zeker 70 bisschoppen naar Wenen komen is een bewijs van de Europese di mensie van de Oostenrijkse Katholiekendag. Zelfs uit Afrika, Azië en Latijns-Ame- rika zijn bisschoppen naar Wenen gereisd. „Studiedele gaties" zijn aangekondigd uit Canada en Zuid-Korea, waar de paus volgend jaar een be zoek zal brengen, zodat in Oostenrijk daarvoor de nodi ge ervaringen kunnen wor den opgedaan. Duizenden Polen, Kroaten en Slovenen zullen de paus in Wenen begroeten. Daarbij gaat het in hoofdzaak om uit geweken Polen en gastarbei ders uit Joegoslavië. In een interview heeft de primaat van Oostenrijk, de aartsbisschop van Wenen dr. Franz Koenig, als zijn me ning gegeven dat vanuit het neutrale Oostenrijk geen pauselijke „politiek geladen boodschap" mag worden ver wacht, gericht tot de volken binnen de invloedssfeer van het communisme. „Maar vast staat wel, dat de pauselijke woorden die via radio en te levisie tot in verre landen zullen weerklinken, door alle katholieken met bijzondere opmerkzaamheid zullen wor den aangehoord", aldus de kardinaal. Hij voegde eraan toe: „Deze woorden zullen spreken van geloof, gerech tigheid, verzoening en vrede en dat zijn voor veel mensen begrippen met een politieke lading". Bijzondere aandacht verdient de ontmoeting tussen paus en (gast)arbeiders op maandag 12 september. Kardinaal Kö nig verwacht dat de paus dan uitvoerig zal ingaan op het recht van werknemers om vrije vakverenigingen te stichten. Daarbij zal de paus het primaat van de menselij ke persoon boven alle mate riele factoren in het econo mische leven beklemtonen, verwacht de kardinaal. Bui tendien zullen de thema's vrede en Europa bijzondere aandacht verdienen. De paus heeft al meermalen laten blijken te verlangen naar eenheid in Europa met als grondslag een bezinning op zijn christelijke oorsprong. „Speciaal in Wenen, waar de naad loopt tussen Oost- en Westeuropa, zal de paus het vredesvraagstuk zeker aan de orde stellen", denkt de Weense aartsbisschop. Het is tweehonderd jaar gele den dat een paus Wenen be zocht. Op 22 maart 1782 arri veerde paus Pius 6 voor een bezoek, dat naar hij dacht slechts drie dagen zou duren. Maar het werd een maand op 22 april vertrok hij, na tal rijke twistgesprekken te heb ben gevoerd met Keizer Jo seph 2, die bezig was geweest het .josefisme" uit te voeren- .Dat betekende een zware aanslag van de Staat op de Kerk, met confiscatie van de waardevolste kerkelijke be- zittingen en een poging een Oostenrijkse Kerk te stich ten, niet meer onderhorig aan het Vaticaan maar aan de Staat.De Oostenrijkers echter legden zo'n groot en thousiasme aan de dag voor de paus en verwelkomden hem zo hartelijk, dat de kei zer eieren voor zijn geld koos en bakzeil haalde. Het wordt wel eens „typisch Oosten rijks" genoemd, zo snel als hij op goede voet kwam te staan met een paus die hem de wacht kwam aanzeggen. En zo kon het gebeuren dat een paus uit een venster van de Weense Hofburg de zegen gaf aan het volk, net als hij dat in Rome gewoon was te doen, daarbij minzaam gade geslagen door een keizer die hem in Oostenrijk had willen onttronen. De orde van jezuïeten, de belangrijkste religieuze groepering binnen de katholieke kerk, beleeft een beslissend moment met haar 450-jarig be staan. De ongeveer 27.000 jezuïeten, ver spreid over de gehele wereld, kiezen dezer da gen een nieuwe leider en met hem voor de koers die de komende tijd zal worden gevolgd. De 219 afgevaardigden die de basis voor de aanwijzing van de nieuwe generaal-overste naar Rome heeft gestuurd, hileden zich de afgelopen da gen nog bezig met het verslag van de activiteiten van de orde in de voorbije periode. Maar vandaag en morgen wordt het menens, wanneer de grote manoeuvres voor de verkiezingen beginnen. Vol gens de traditie wordt de verkiezingsstrijd geopend met een periode van vier da gen waarin „gefluisterd" wordt, over de kansen en de mogelijkheden van de ver schillende kandidaten. Deze informele gedachtenwisse- ling wordt slechts beperkl door het verbod verkiezings propaganda te bedrijven. Zijn in deze onderlinge gesprek ken de gebreken en kwalitei ten van de kanshebbers een maal afgewogen, dan pas be ginnen de uiteindelijke ver kiezingen, die net zolang du ren als nodig is om een meer derheid van de helft plus 1 te bereiken. De generale congregatie (de 33e) voltrekt zich in de be faamde jezuïeten-burcht in Rome, in het hoofdkwartier van de orde aan de Borgo san Spirito, op roepafstand van het St. Pietersplein. Ruim 100 journalisten en 50 foto grafen en cameramensen uit de gehele wereld volgen dit jezuïetenspektakel, en dat be wijst nog eens dat het weder varen van de orde van Igna tius van Loyola altijd bijzon der in de belangstelling staat, veel meer dan dat van con currerende ordes, die nauwe lijks de aandacht krijgen als ze een nieuwe generaal-over ste kiezen. Vooral de Italiaanse pers volgt de congregatie op de voet, met speculaties en ver kiezingsprognoses. Jezuïeten heten internationaal georiën teerd te zijn en de grenzen van hun land van herkomst te overstijgen, maar de Ita liaanse kranten trekken zich daar weinig van aan, en ko men er „eerlijk" voor uit dat de nieuwe zwarte paus (zoals de jezuïetenleider ook wordt genoemd) dit keer toch echt een Italiaan moet zijn. Italië is nu weer aan de beurt, zo wordt opgemerkt, om leiding te geven aan deze roemruch te orde, want de laatste 150 jaar is de „hoofdprijs" voort durend naar een „buitenlan der" gegaan. Met Arrupe, om wiens opvolging het nu gaat, had Spanje deze eeuw al zijn tweede zwarte paus, en ove rigens werden een Belg, een Duitser en een Pool uitver koren. De Italiaanse jezuïeten heb ben drie kandidaten die vol gens de „polls" uiterst moei lijk te passeren zullen zijn. Het zijn de 81-jarige Dezza, de 55-jarige Pittau en de 62- jarige Tucci. Alle drie hebben Poalo Dezza en Roberto Tucci (recht9), twee van de Italiaan se kandidaten voor de post generaal-overste van de jezuïe ten. ze het voordeel al een wit voetje te hebben bij de paus en dat is niet onbelangrijk nu de jezuïeten blijk hebben ge geven van een grotere volg zaamheid jegens Rome dan in het verleden het geval is ge weest. Dezza en Pittau zijn twee jaar geleden door de paus zelf benoemd tot respec tievelijk speciaal gedelegeer de en co-adjutor om de dood zieke generaal-overste Arru pe te vervangen. De oude Dezza heeft proble men met zijn ogen, maar zou best nog enkele jaren meek unnen als generaal-overste wanneer er in de congregatie geen meerderheid is te vin den voor een jongere kandi daat, met meer toekomst. Pit tau heeft zijn leeftijd mee, en zijn internationale vorming, en wordt beschouwd als een kundig manager. Beste pa pieren van deze drie Italia nen heeft echter Roberto Tucci, die al wezenlijk onder deel is van de omgeving van de paus. Tucci organiseert de- buitenlandse reizen van de paus en is directeur van Ra dio Vaticaan, een van de be langrijkste communicatie middelen van de paus. Maar het pretentieuze Italië levert niet eens het grootste contingent aan de orde. Dat doen de Verenigde Staten, gevolgd door India en Span je. De Amerikanen hebben een sterke kandidaat in de persoon van Vincent O'Kee- fe, die al de nodige ervaring kon opdoen toen hij Arrupe na zijn beroerte verving. Maar O'Keefe zou niet zo goed liggen in Vaticaanse kringen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft er ven dig aan gedaan direct de indruk weg te nemen, dat er zogenaamde „oprotpremie" voor minderheden in ons lan de maak zou zijn. Die indruk was ontstaan na vroegtij bru publikaties over de minderhedennota, die op het dep; oud ment van binnenlandse zaken in voorbereiding is. die Al te snel dreigen velen in ons land te gaan drijven opj timenten, die onder andere de Centrum Partij probeert te wakkeren. Van alles wat er fout gaat zijn in die visii gekleurde minderheden de oorzaak. Gemakshalve wordt over het hoofd gezien, dat van de gekleurde minderht het allergrootste deel in de achter ons liggende jaren i ons land is gehaald om te helpen onze economie op pote zetten. Mede dank zij hun aanwezigheid en dank zij het w J dat zij hebben verzet is Nederland, ondanks de huidige nomische problemen, nog steeds een van de meest welvai de landen van de wereld. Nu het econoniisch slechter mogen zij niet het kind van de rekening worden. DaT betekent dat minderheden dezelfde rechten mo4 hebben als alle anderen in ons land. Als het om mensen die aan hun uiterlijk als zodanig herkenbaar zijn, dan is i een beschermend beleid op zijn plaats. Van de andere mag van die minderheden natuurlijk ook worden verwa dat zij in onze samenleving hun culturele gewoonten zp jp mogelijk trachten aan te passen. Omgekeerd dienen Ne j landers van geboorte ook enige souplesse te betrachten. sul MAAR daarnaast is het goed dat er in de minderheden! wordt gewerkt aan een regeling, waardoor buitenlanders t terug willen naar hun land daarvoor enige financiële sl !vo' kunnen krijgen. Zij hebben namelijk recht op eenzelfde geling als nu al geldt voor Surinamers die naar hun land len terugkeren en Nederlanders die gaan emigreren. I steun aan buitenlanders zou met die regelingen ongeveer a lijke pas moeten houden. Uitgangspunt van zo'n rege ve: moet zijn dat het gaat om een vrijwillige en niet opgedron [tin beslissing van de betrokkene. ADVERTENTIE Schouwburgcomplex Boelekade vrijdag 9 september van 14-22 uur zaterdag 10 september van 11-18 uur zondag 11 september van 11-13 uur Onder Auspiciën van de Verenigde Nederlandse Andquai Kippesoep vlees in een jasje met gembersaus gebakken tomaten en rijst koffie Voor twee personen is no dig: 250 g kippepoulet, 7 dl water, ui, dunne prei, zout, djahé, 25 g dunne vermi celli, 1 theelepel ketjap, 1 ei, 5 g boter, selderij; 150 g varkenshaas of ham lap in dobbelstenen, volle lepel bloem, teentje knof look, selderij, iets prei, zout, peper, olie; lepel suiker, 2 dl water, to matensap, sambal, azijn, zout, ketjap, 1 theelepel maïzena; 500 g tomaten, ui, lepel olie, zout, suiker, ketjap; 250 g droogkokende rijst, 4,5 dl water, zout. Laat het kippepoulet drie kwartier trekken in het water met een halve ui, het groen van de prei, zout en djahé. Zeef de bouillon en zoek het kippevlees uit de zeef. Laat de bouillon tien minuten zacht koken met de vermicelli, de rest van de kleingesneden ui en prei en de ketjap. Bak van het ei een dunne omelet, snijd die opgerold in reepjes en maak er de soep mee af. Doe er ook het kippevlees bij en fijngeknipte selderij. Meng bloem, geperste knof look, fijngesneden selderij en prei, zout, peper en weinig koud water tot een dik vloei baar papje. Kneed er het vlees door, schud de stukjes vlees met droge bloem in een zeef los van elkaar en bak ze in warme olie bruin en net gaar in circa vijf minuten. Brand de suiker voor de saus licht, voeg water toe, tomaten sap en naar smaak sambal, azijn, zout en ketjap. Bind het sausje met aangemengde mai- zena. Fruit klein gesneden uit goud geel in de olie. Snijd de gepel de tomaten in parten en schep er de pitten uit. Bak de toma ten mee (met de ui) tot ze warm zijn. Doe er zout, suiker en ketjap bij. Menu tip voor maandag: sla- vink, bieties en aardappelen yoghurtvla. JEANNE LEIDEN: O.L.Vr. Hemelvaart: za. 19.00 euch.viering, zo. 09.30, 11.00 mmv dames- en herenkoor. H. Leonardus: za. 19.00 Jongerenvie ring; zo. 09.00 euch.viering. 10.45 hoogmis. H. Middelares: za. 19.00; zo. 9.30 ge zongen viering, 11.30. H. Lodewijk: za. 19.00, zo. 8.30, 10.00 hoogmis, 11.30, 18.00, 19.00 Lof. St. Anthonius van Padua: za. 19.00 euch., zo. 9.30 en 11.30 euch. H. Petrus: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30 hoogmis. 12.00. O.L.Vr. Onbev. Ontv.: za. 19.00; zo. 9.30, 10.45 hoogmis. 12.15. Oud Katholieke Kerk: zo. 10.00. AARLANDERVEEN: za. 19.00; zo. 10.30 hoogmis. AARDAM: za. géén; zo. 9.00 hoogmis. 12.00. ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Pius: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30 hoogmis. H. Bonifatius: za. 19.00; zo. 9.45 hoogmis, 11.30. De Heilige Geest: za. 19.00; zo. 9.30 en 11.00. BOSKOOP: za. 17.30 „De Stek"; 19.00 In kerk; zo. 9.30 en 11.00. HAZERSWOUDE DORP: za. 19.00 met orgel; zo. 9.30 hoogmis; 11.30 wisselend van opzet. HAZERSWOUDE-RIJNDIJK: za. géén, zo. 10.00. Dep. Het Anker: za. 19.00; zo. 8.45 en 11.15. HILLEGOM: St. Jozef: za. 19.00 met Ned. liederen; zo. 10.00 gezinsmis (kinderkoor), 11.30 Ned. liederen. HILLEGOM: H. Martinus: za. 19.00; zo. 9.00 en 11.00. HOOGMADE: za. 19.00; zo. 10.00. KATWIJK A.D. RIJN: za. 19.00 euch .viering met zang; zo. 9.30 hoogmis, 11.15 met zang. Dep. Rijnsburg: za. gebeds- en communieviering; zo. 10.30 met zang. (Buiten) KAAG/ABBENES: za. 19.00; zo. 10.00. LANGERAAR: za. 19.00; zo. 9.30 en 11.30. LEIDERDORP (H. Menswording): za. 19.00; zo. 9.00, 10.30, 12.00. LEIMUIDEN: za. 19.00; zo. 7.30, 9.30, 11.15. LISSE: Agathakerk: za. 19.00 euch.; zo. 10.00 en 11.30 (kinderneven- dienst). Dep. Poelpolder: za. 19.00 euch., zo. 9 en 11.30 euch viering. Mariakerk: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00 hoogmis, 11.45. H.H. Engelbewaarders (Beekbrug): za. 19.00; zo. 9.30 hoogmis. 11.00 en 17.45. NIEUWKOOP: za. 19.00; ZO. 9.00 hoogmis, 10.45. NIEUWVEEN: za. 19.00; zo. 9.00, 11.00. NIEUW-VENfJEP: za. 19.00 avondmis; zo. 10.00 hoogmis. NOORDEN: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30 hoogmis. NOORDWIJK-BINNEN: za. 16.00 In Kerkhofkapel; 19.00 in de kerk; zo. 8.00, 10.00 hoogmis, 11.30. NOORDWIJK AAN ZEE: za. 19.00 euch.; zo. 9.30 hoogmis. 11.00 euch. NOORDWIJKERHOUT: St. Victor: za. 19.00 met koorzang; zo. 9.30 hoog mis, 11.00 mis met samenzang. St. Jozef: za. 19.00; zo. 10.00 en 11.30. OEGSTGEEST: St. Willibrord: za. 19.00; zo. 9.00 en 10.30. OUD-ADE: za. 19.00 avondmis: zo. 8.30 hoogmis, 10.30 gezinsmis. OUDE-WETERING: za. 19.00 avond mis; zo. 9.30 en 11,30. ROELOFARENDSVEEN: Marlapre- sentatle: za. 19.00; zo. 9.00 en 11.00. Petrusbanden: za. 19.00 avondmis; zo. 9.30 hoogmis. 11.30. RIJPWETERING: za. 19.00 avondmis; zo. 7.30, 9.00 hoogmis (herenkoor), 10.30 mis. SASSENHEIM: za. 19.00 euch.; zo. 9.30 hoogmis, 11.00 euch. STOMPWIJK: za. 19.30 met zang (laatste zaterdag v.d. maand thema- viering), zo. 9.30 hoogmis, 11.00, 18.00. VOORHOUT: za. 19.00; zo. 9.00 hoogmis, 10.30, 11.45. VOORSCHOTEN: St. Laurentlus: za. 19.00; zo. 11.30. Moeder Gods: za. 19.00; zo. 10.00. WARMOND: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00 hoogmis, 11.30. WOUBRUGGE: za. 19.00; zo. 10.00. ZEVENHOVEN: za. 19.00; zo. 9.00 hoogmis, 10.45. ZOETERWOUDE-RIJNDIJK: Meer burgparochie: za. 19.00 met wisselen de koren; zo. 10.00 hoogmis met wis selende koren, 11.30 met orgel en Ned. liederen. ZOETERWOUDE: St. Jan: za. géén opgave; zo. 9.30 hoogmis, 11.00. Chr. Dienaarkerk: za. 19.00 met zang; zo. 10.00 hoogmis. DE ZILK (Noordwijkerhout): H. Hart- kerk: za. 19.00; zo. 10.00 hoogmis. 11.30. predikbeurten STAD LEIDEN Herv. Gemeente: Hoogl.kerk: 10 u. Ds. A. Dronkers. 11.45 Ouc. Studentendienst. Mare- kerk: 10 u. Dr. S. Meijers, 17 u. Ds. L. Romein, Rijnsburg. Maranathakerk: 10 u. Ds. A. Th. Kramer. Regenboog: 9.30 u. Ds. H. J. v. Leeuwen, 11.15 u. Ds. H. J. v. Leeuwen en Pastoor J. A. A. van Well. Bethlehemkerk: 10 u. Ds. H. W. Hemmes (opendeurd.). Bevrij dingskerk: 9 u. Ds. L. C. Rietveld, 10.30 u. Ds. H. E. Sterringa. Vredes- kerk: 10 u. Ds. S. T. de Mey-Meulen- dijk. Eglise Wallone: 10.30 u. Pastoor D. Ribs. Acad. Ziekenhuis: 10.15 u. Ds. M. Terlouw-Sterk. Diaconessen- huis: 10.30 u. Ds. H. B. van 't Hof. Jeugdkapeldiensten, Middelweg: 11.30 u. Bevrijdingskerk: 10.30 u. Geref. kerken en andere kerken stad Leiden: Zuiderkerk: 10 u. Ds. H. Hortenius. Petrakerk: 10 u. Dienst des Woords. Oude Vest: 10 u. Dr. Vlijm. Maranathakerk: 10 u. Ds. A. Th. Kramer. Bevrijdingskerk: 9 u. Ds. L. C. Rietveld. Bejaardenhuis Groen hoven: 10 u. Ds. W. Baas, Sassen- heim. Merenwijk aula Valkenpad: 9.30 en 11 Eucharistie/Avondmaal. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. en 17 u. Drs. G. C. den Hertog. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 17 u. Ds. P. Houtman. Doopsgez- /Rem.kerk: 10 u. Ds. B. A. Koek. Bapt.gem.: 10 u. Ds. G. Bosveld. 19.30 u. Dhr. Ebbo Buurma (G.M.) Zendingsavond. Ev. Luth. Kerk: 10.15 u. Ds. J. Mostert. Nieuw Apost. Kerk: diensten 9.30 en 16.00. Ev. Chr. Ge meenschap: 10 Evang. Dikkes. Leger des Heils: 10 en 19 samenkomsten. Zevende-Dag-Adventisten: 11 ds. Bouwer. Evang. Centrum Zijlsingel 2a: dhr Zijlstra 10 u. Zendlngsgroep „Je- ruel": samenkomst 17.00. Pinksterge meente Oude Vest 13: 10 u. Dhr. J. Eikerbout. AARLANDERVEEN Herv. Ge meente: 10 u. Ds. G. v. Driel, 19 u. Drs. J. Haitsma. Geref. Kerk: 10 u. Ds. F. v.d. Bos. 18.30 u. Dienst des Woords. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. Dienst des Woords. TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u. Dienst des Woords, 18.30 u. Ds. E. Klein-Kranenburg. Geref. Kerk: 9.30 Drs. M. v.d. Velden, 18.30 Drs. Meyer. ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. S. G. J. Goverts, Nw. Vennep. ALPHEN A/D RIJN Herv. Gem.: Opstandingskerk 9.30 u. Ds. G. Sam son, 18.30 u. Ds. J. v.d. Heiden. Ad- ventskerk: 9.30 u. Ds. J. v.d. Helden, 17 u. Ds. J. Stolk, Kruiskerk: 9.30 u. Ds. R. H. M. de Jonge. Geref. Kerk: Maranathakerk: 9.30 u. Drs. J. Vree, 18.30 u. Ds. J. Stolk. Salvatorkerk: 9.30 u. Ds. J. Stolk, 18.30 u. Drs. G. J. Smlnk. Baptisten gemeente: 10 u. Ev. R. Harland, 18.30 u. Ev. W. van Beek. Leger des Heils: 10 en 19.30 samenkomsten. Volle Evangelie Gemeente: 10 u. Dhr. J. v.d. Brink. ALPHEN-NOORD Herv-ZGeref. diensten: Goede Herder: 10 u. Ds. R. H. Nleuwenhuls, 18.30 u. Ds. G. Mul der, Leerdnst. De Bron: 9.30 u. Ds. F. Moll, 10.15 u. Ds. G. Mulder, 18.30 Ds. J. Buikema. Ashramcollege: 10 u. Ds. J. H. de Vree. Driehoorne: 19 u. Ds. F. Moll. ALPHEN-NOORD Herv, Gem.: Sionskerk: 9.30 u. Kand. J. Niesing, Huizen, 18.30 u. Ds. J. Ouwendijk. Oudhoornseweg: 10.00 ds. Oort. BODEGRAVEN Herv. Gem.: Dorpskerk: 9.30 u. Ds. Kleln-Kranen- burg, 18.30 Ds. R. v.d. Hoef. Salva torkerk: 9.30 u. Ds. J. Wieman, 18.30 Ds. G. de Pater. Bethlehemkerk: 9.30 u. Ds. J. Richter, 18.30 Ds. R. J. v.d. Hoef. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. W. v.d. Berg, 17 u. Ds. D. Elderman (jeugddienst). BOSKOOP Herv. Gem.: L kerk: 9.30 u. Ds. Vlasblom. 18.bv Drs. J. v.d. Meent. De Stek (herv./ge- ref.): 9.30 u. Ds. L. Oosthoek, Ouds hoorn. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. J. van 't Hoff, 17 u. Ds. J. Mondeel, Reeuwljk. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. Ds. P. N. Rlbbers. HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30u. s. C. Blenk, A'dam, 18.30 u. Ds. Z. de Graaf. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. S.-Landheer, Kampen, 17 u. Ds. L. C. Rietveld, Lelden. HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. Ds. Hoffenaar, Voorhout. KATWIJK A/D RIJN Herv. Gem.: Dorpskerk: 10 u. Ds. M. Heymans, 18 u. Ds. S. Meyers. Lelden. Ontmoe- tlngskerk: 10 u. Dienst des W. 18.30 Ds. J. Gebraad (J.D.)., KATWIJK AAN ZEE Herv. Gem.: Nieuwe Kerk: 10 u. Ds. D. Driebergen, 18 u. Ds. C. v. Sliedregt. Oude Kerk: 10 u. Kand. P. Visser. 18 u. Ds. G. F. Smaling. Ichthuskerk: 10 u. Ds. J. Vroeglndewey, 16.45 Ds. Driebergen (J.D.). Pnlëlkerk: 9.30 u. D. J. v. Roon, 18 u. Kand. P. Visser. Bestevaer Mavo: 10 u. Ds. S. de Jong. Over- dulnkapel: 14.15 ds. Baas. Geref. Kerk: Open Hof: 9.30 u. Ds. J. v. Breevoort 17 u. Ds. J. v. Breevoort (H.A.). Trlumphator: 9.30 en 17 u. Ds. P. v.d. Horst (H.A.). Vredeskerk: 9.30 en 17 u. Ds. P. C. Koster (H.A.). Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. Ds. Slagboom. KOUDEKERK A/D RIJN Herv. Gem.: 10 u. Ds. W. Quak, Vianen, 19 u. Ds. R. Oort, Groningen (gez.d. In Geref. Kerk). Geref. Kerk: 10 u. Ds. R. Fernhout. Alphen. 19 u. Ds. R. Oort. LEIDERDORP Herv./Geref. dien eten): Dorpskerk: 10 u. Ds. A. Knorth (H.D.), 15 u. Ds. J. Bovenberg, 18.30 Ds. Knorth. Hoofdstraat: 10 u. Ds. J. J. van den Born. Schepplngskerk: 9 u. en 10.30 u. Ds. G. Stegeman. LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. Heymans, Alphen. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. A. J. Krol, 19 u. Dhr. L. Vermeer. LISSE Herv. Gem.: Dorpskerk: 10 u. Ds. B. C. de Gelder. Pauluskerk: 10 en 19 u. Ds. P. C. 't Hooft. Geref. Kerk: 10 en 19 u. Ds. E. Bos wijk. Chr. Geref. Kerk: 10 en 16.30 u. Ds. J. van Dijken. Geref. Gemeente: 10 u. Leesdienst, 16 u. Ds. K. de Gier, 's-Gravenhage C. Geref. Kerk Vrijg. (Pr.etr.): 8.45 u. Ds. C. de Putter. 15 u. Ds. Kamphuis. Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 9.30 u. Ds. B. v. Smeden, 17 u. Ds. J. Waag- meester. NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. J. Bronsgeest, 18.30 u. Ds. J. Bronsgeest. Geref. Kerk: 9.30 u. Dhr. J. v. Waitin gs, Leiderdorp, 17 u. Avondgebed. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. J. Ge braad, 18.30 u. Ds. J. J. C. Dee. NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. J. Gebraad, 18.30 u. Ds. J. J. C. NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. M. Bergsma, 19 u. Ds. S. Go- Geref. Kerk:en: 8.30 en 10.30 u. Ds. N. Wijngaarden (H.A.), 18.30 Ds. N. Wijngaarden. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. Ds. D. Visser. NOORDWIJK Herv. Gem.: Grote Kerk: 10 u. Kand. G. de Lange, 19 u. Ds. W. van der Lee. Kerk aan Zee: 10 u. Prof. Dr. W. E. Verdonk, Oegst- geest. De Rank: 10 u. Hr. K. J. Visser. Grote Kerk: 17 u. Hr. K. J. Visser. Geref. Kerk: Hoofdstr.kerk (Buurt kerk): 10 u. Ds. v.d. Lee (gez. jeugdd.), 19 u. Ds. J. J. Kuiper G.D. Vinkelaan: 9.30 u. Dhr. J. van Duin. Stlchtlngskerk: 11 u. Ds. E. Slofstra. Sole Mio: 9 u.: Ds. B. Bouma. NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.: 10 u. Ds. J. J. Kuiper (G.D.). OEGSTGEEST Herv./Geref. dien sten: Mauritslaan 10 u. Ds. K. Vegter. Groene Kerkje: 11 u. Ds. J. J. Koom- an. Pauluskerk: 9.30 u. Ds. J. J. Kooman. Gem. centrum: 10.30 u. Dr. J. Balkestein, 19 u. Ds. K. Vegter. En degeest: 9.30 u. Pater J. Boshouwers. Acad. Ziekenhuis: 10.15 u. Mv. Ds. M. Terlouw-Sterk en Ds. G. Bakker (H.A.). Diaconessenhuls: 10.30 u. Ds. H. B. van 't Hof. Van Wyckersloot: 16 u. Ds. H. W. Hemmes. Ned. Geref. kerk: 8.45 u. Br. W. P. Moleveld, 16 u. Br. B. Goudzwaard. OUDE WETERING Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. J. de Korte, 18.30 u. Ds. H. Jaspers Focks. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. H. Jaspers Focks. 18.30 u. Ds. H. Jaspers Focks, jeugdd. in Herv. k. RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. P. Schalk, 19 u. Ds. W. v.d. Kamp. RIJNSBURG Herv. Gem.: Grote Kerk: 9.30 u. Ds. Smaling, 17 u. Ds. van Niel. Bethelkerk: 9.30 u. Ds. van Nlel. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u. Ds. M. G. Veenstra, 17 u. Ds. Damsma. Immanuelkerk: 9 en 10.30 u. Ds. Damsma, 17 u. Ds. Czirla. Marana thakerk: 9.30 u. Ds. Czirla. 17 u. Ds. W. Baas, Sassenh. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. Ds. W. van Sorge. SASSENHEIM Herv. Gemeente: 9 en 10.30 u. Ds. Germans, 19 u. Open- deurdlenst. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. Th. Ferwer- da, 19 u. Ds. J. van Dijk, Arnhem, Opendeurdienst. Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. Ds. H. Toorman, Den Haag. VALKENBURG Z.H. Herv. Gem.: 10 u. Ds. D. Veldkamp, Den Haag, 18.30 u. Ds. C. Vermeulen. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. De Zeeuw, 19 u. Ds. De Zeeuw (Herv. k.). „Ontmoe ting" (herv./geref.): 9.30 u. Ds. W. Blanken. WARMNOND Herv. Gem.: 10 u. Ds. J. Muis. WASSENAAR Herv. Gem. Dorp: 10 u. Ds. Steenstra, 16.30 Ds. Trouw borst, 19 u. Dr. W. van Bruggen. Kie- vitskerk: 10 u. Ors. W. v.d. Bruggen. Messlaskerk: 10 u. Ds. v. Waasber- gen. Dorpscentrum: 9.30 u. Ds. G. J. Wolters. Shalom (Jeugdkerk vanaf 12 J.): Ned. Prot. Bond: 10.30 u. Ds. J. Spijker, Den Haag. Geref. Kerk: Bloemcamp: 10 u. Ds. v.d. Kamp. Zijllaan: 10 en 19 u. Dienst des Woords. WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. W. Koelewijn, 18.30 u. Ds. W. Koelewijn. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. G. v. Loenen, 18.30 u. Kand. G. de Bruin., ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. v. Vliet, 19 u. Ds. P. Schalk (H.A.). Geref. Kerk: 10 u. Drs. Biewenga, 19 u. Dhr. C. Cornellsse. ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u. Dhr. Verbree, 18.30 u. Drs. Buikema Ds. Koelewijn. Geref. Kerk: 10 u. Drs. Buikema, 18.30 u. Drs. Buikema en Ds. Koele wijn In Herv. k.). ARTSEN Leiden: Wijk 1: Boerha- vedistrict, Binnenstad-Noord. Groe- noord. Kooi, Merenwijk, za dr. Kooy- man tel. 122268, zo dr. de Jong tel. 123752. Wijk 2: Binnenstad-zuid, Tulnstadwijk, Professorenwijk, de Waard, za dr. Lahr, tel. 120347, zo dr. De bruyne tel. 126866. Wijk 3: Mors, Haagwegkwartier, Zuidwest, za dr. Roos tel. 766123, zo dr. Prince tel. 761754. Voor de praktijkgebleden van Groeneveld, Van Leeuwen, Mey er, Reinders, Tan, Van Tol: za. dr. Zwljnenburg tel. 412166, zo. dr. Van Tol, tel. 142427 Oegstgeest: dr. De Haan tel. 170605. Leiderdorp: za dr. Van der Leden tel. 894539, zo dr. Van der Beek tel. 894539. Spreekuur van 12.30 tot 13.00.# Voorschoten: za dr. Baars tel. 2520, zo dr. Meijer tel. 2493. Warmond - Voorhout: Dr. Walenkamp tel. 01711-10030. Noordwijk: Groepspraktijk tel. 19300. Noordwijkerhout: Dr. Van Ronnen tel. 02523-2285. Katwijk aan Zee: Dr. Henneman tel. 12182. Katwijk - Rijnsburg Valkenburg: Dr. Priester tel. 21024. Lisse: Antwoordapparaat eigen huisarts. Sassenheim: Dr. Moerman tel. 11119. Hillegom: Dr. Van der Have tel. 15417. Alkemade - Rijnsaterwoude - Leimuiden: Dr. Beekhuls tel. 01712-8202. Alphen: Voor de praktijken van Stehouwer, Van Gemeren, Plag, Visser, Varkevis- sër, Van Engelen en Zikel: za Dr. Plag tel. 23896. zo Dr.Stehouwer tel. 22425. Voor de praktijken van Boss, Eradus, Van Der Steen. Hetzberger, Kleinhaneveld en Wijnmaalen: za dr. Klein Haneveld tel. 72170. zo. dr. Wijnmaalen tel. 72079. Hazerswou- de Koudekerk: Dr. Bosch tel. 01728-9281. Langeraar - Nieuw- veen - Ter Aar - Woubrugge: Dr. Nooter/Dr. Vreijling tel. 01729-8104. Nieuwkoop - Noorden: Dr. Brink- man/Dr. Sluis tel. 01725-9301. TANDARTSEN Leiden - Leider dorp - Oegstgeest: Dr. Van der Vorst, tel. 173847, zaterdag en zon dag spreekuur om 13.00 uur. Leid- schendam: Voor spoedgevallen tel. 238356. Bollenstreek: Dr. Louwe tel. 02522-10457. APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp - Oegstgeest - Voorschoten: Apo theek Aloe Leiden en apotheek Beker in Oegstgeest Leidschendam: De Heer Voorburg Alphen: Apotheek De Herenhof tel. 01720-31288. Al kemade: Apotheek Alkemade. Veer- straat, za en zo: 12-13 en 17.30-18 uur. tel. 01713-9100 Katwijk: Apo theek Sloothaak tel. 01718-20400. Noordwijkerhout: za geopend van 9- 13. u. en van 17-18 u. en zo van 12- 13 u. en 17-18 u. Spoedrecepten tel. 3511 of dienstbel. WIJKVERPLEGING BOLLENSTREEK - Saesonheim - Warmond - Lisse - Beekbrug: mw. Posthuma tel. 02522- 11463. Noordwijkerhout -Voorhout - De Zilk: mw. Meyer tel. 02523-5424. Hillegom: Opgave via het ant woordapparaat, tel. 02520-16217. Leidschendam: Leidschendamse Kruisvereniging, tel. 070-455300. DIERENARTSEN Lelden: Dr. Vest- jens tel. 144323; Dr. Muurling tel. 125057. Oegstgeest: Dr. van Duyn tel. 153266. Voorschoten - Leid schendam: dr. Frencken tel. 271110. ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI ZEN LEIDEN Ongevallendlenst elke dag Academisch Ziekenhuis be halve van dinsdag 13.00 u. tot woens dag 13.00 u. (Diaconessenhuls) en van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-ziekenhuis). BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuls: Bezoekuur dage lijks van 16.00 tot 20.00 uur. Kinder afdeling dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet meer dan twee bezoekers per patiënt. De bezoektijden-regeling van het diaconessenhuls wordt met in gang van 1 juli as gewijzigd. Met in gang van 1 juli zijn de bezoektijden van 16.00 tot 17.00 uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Sint Elizabeth-zie- kenhuis: Volwassenen dagelijks van 14.00-14.45 u. en van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen ook 11.15-12.00 u. Kraamafdellng: dag. van 11.15-12.00 u. (alleen voor echtgenoten) van 15.00-16.00 u. en van 18.30-19.30 u. Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbewaklng) dag. van 14.00- 14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Inten sieve verpleging: dag. van 14.00- 14.30 u. en van 18.30-19.00 u. Sport- Medisch Adviescentrum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u. in het St. Elisa beth-ziekenhuis. Endegeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eerste klasse: de gehele dag. Academisch Zieken huis: Voor alle patiënten (behalve kin deren) zijn de bezoekuren als volgt: Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30- 19.00 u. Avondbezoekuur afdeling verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae- maturenafdeling dagelijks van 14.30- 14.45 u. en 18.30-18.45 u. Bezoek aan ernstige patiënten: wanneer aan ernstige patiënten doorlopend be zoek wordt toegestaan kan de hoofd-, verpleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken. De bezoektijden van de kinderkliniek zijn dagelijks 15.00-15.45 u. en 18.30-19.00 u. De bezoektijden van de kinderafdeling (alleen voor ouders van kinderen kan er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofdverpleegkundi ge) zijn dagelijks van 14.15-15.00 u. en van 18.30-19.00. Rijnoordzie- kenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30-19.30 u. Extra bezoek hartbe- waking: 11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinderafdeling 15.00-15.30 u. alleen voor ouders 18.00-18.30 u. S.O.S.-DIENST Telefonische hulp dienst, tel. 071-125202. Voor allen die In moeilijkheden verkeren of eenzaam zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be reikbaar. BUREAU VOOR RECHTSHULP Herengracht 50, tel. 123942; spreeku ren ma. en di. 10.00-12.30 u.. wo. 13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u. LEIDSE RECHTSWINKEL Juri disch Adviesbureau. Ketelboeters- steeg 10, tel. 130775; Afdeling wo nen en werken: ma. 18.30-20.30, wo. 10.00-12.00, do. 18.30-20.30. Afdè- ling belastingen: di. 18.30-20.30, wo. 18.30-20.30. Klachtenbureau: di. 18.30-20.30, do. 18.30-20.30. DIERENHULPDIENST Hulpverle ning aan verongelukte honden, kat ten, vogels, e.d. in de gemeenten Lel den, Leiderdorp, Oegstgeest. War mond en Zoeterwoude. Tel. 071- 125141. BURGERRAADSLIEDEN Koren brugsteeg 2. tel. 143171 (kantooru ren). Spreekuren ma., di. en wo. 11.00-12.00 u., do. 18.30-20.00 u. GEZINSVERZORGING Slichting gezinsverzorging Leiden. Aanvragen hulp voor bejaarden en langdurige zieken en gezinsverzorging. Rem- brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.). KINDER- EN JONGERENTELEFOON Op woensdag- en zaterdagmiddag van 14-18 u. telefoon 071 - 120611. MAATSCHAPPELIJK WERK Bu reau Maatschappelijk werk. Oude Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00- 15.00 u.; do. ook 19.00-20.00 u„ tel. 142144. Spreekuur gemeentelijke so ciale dienst: di 14.00-15.00 u. Apollo- laan 1a, Zuid-West; do. 14.00-15.00 u. Herensingel 3, Leiden Noord, tel. van 09.00-10.30 via 766600, i ling maatschappelijk werk. RAAD VAN ARBEID Hoge Ri|i 306, Leiden, tel 071-899375. Kaï geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14- Telefonische informatie over kli bijslag: 8-12 u. SOCIALE RAADSVROUW Spr uren sociale raadsvrouw. Binneni Gerecht 10, wo. 17.00-18.00 Noord: Van Hogendorpstraat 36 10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat dl. 10.30-11.30 u.; Morskwaï Buurthuis Morskwartler, Topaasl 10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00 Tuinstadwijk: Herengracht 45, 10.30-11.30 u. SOCIALE RAADSVROUW VO SCHOTEN Spreekuren: ma. 19 20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. seweg 33, Voorschoten. Tel. 325 SP HULP- EN INFORMATIEDIE Groenesteeg 33. Leiden. Tel. 134640 of 071-144600. Hulp en matie op medisch, juridisch en rr gebied, werk, sociale verzekerin huurkwesties. Spreekuur: elke derdag van 20.00-21.00 u. STICHTING VRIJWILLIGERS TRALE Pallasstraat 1. Alphen den Rijn. Tel. 01720-33033. Beg ding en opvang van mensen, dl welke reden dan ook, tijdelijk nodig hebben. Bovendien wordt I matle verstrekt over andere mog heden van hulpverlening en de reikbaarheid daarvan. VRIJWILLIGERS CENTRALE gegracht 246a. Leiden. Tel. 14! Dagelijks bereikbaar van 9.00-' u. voor informatie over vrijwilll werk en cursussen of een perso< gesprek. WERKENDE JONGEREN K ten- en informatieuur Elke dins avond van 17.00 tot 20.00 u. kantoor Koppenhinksteeg 2, Le Tel. 071-121139. WERKLOZEN ADVIES CENTRU Breestraat 19, tel. 122000. Spret ma. en do. 14-16 u. (Gedurend maand augustus gesloten). LEIDS WERKLOZEN KOMITE - terskerkchoorsteeg 15, tel 12! Spreekuur wo. 10.11.30 u. WETENSCHAPSWINKEL Info tiecentrum voor onderzoek vai Leidse universiteit. Stationsweg tel. 071 - 148333. Geopend: vr. 10.00-16.00 u. FIOM Hulpverlening bij zwaï schap en alleenstaand ouder» Noordeinde 40 b, tel. 144715. GASTOUDERPROJECT Stic Gastouderproject, Merenwijk dorhorst 1, tel. 210430 (dag. 15.30 u.). HULP VOOR MOEDER EN KIN Bij niet gewenste zwangerschap, foon 071-895724 en 01728-8333 HUURAANGELEGENHEDEN Spreekuren huurcommlssie. Vooi den: Schuttersveld 9 (tel. 071-13 van 10.00-12.00 u,). Spreekuur t/m vr. 8.30-10.00 u. Voor Al| Opstandingskerk, Prinses Mai straat 69. Spreekuur do. 14-15.3 MOEDERS VOOR MOEDERS - vrouw zuster E. Janssen-Nlem Hofdijck 32, Oegstgeest. tel. 153652. ONDERWIJSWINKEL Sophia: 36. tel 071-214256 of 126325. maandag tot en met vrijdag 17.30 u. OPVANGCENTRUM VROUWEN Crisiscentrum voor vrouwen eventuele kinderen) in nood. Huü Maarten, St. Jacobsgracht 1, Le tel.071-142497. Dag en nacht M HULP AAN BUITENLANDERS Spreekuur voor Marokkanen, Al aan den Rijn, Emmalaan 2, tel 0 - 94841. ma. 9-10 u. di. 14-15 u den, bureau voor maatschap! werk, Oude Rijn 44c tel. 071-1' en 146049. do. en vr. 14-15 u.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2