Wij mogen alleen toezien
hoe ze elkaar afslachten
Joemblatt weigert gesprek
met Libanese president
Nieuwe Amerikaanse ambassadeur
een diplomatiek zwaargewicht
Walesa: overwinning
voor Solidariteit
VERVELING EN FRUSTRATIE
BU VREDESLEGER BEIROET
LIBANESE
LEGER
HERSTELT
L. PAUL BREMER III OFFICIEEL IN FUNCTIE
BUITENLAND ficidac Qowta/nt DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1983 PAGINA 11
Machtsstrijd om opvolging Begin is generatieconflict
Dode bij ongeregeldheden
na begrafenis Aquino
Prijzige politiehulp
KASSEL Een Nederlandse zaken
man. die de hulp van de Westduitse poli
tie inriep omdat hij zijn auto kwijt was,
heeft voor die stap flink moeten betalen.
De 43-jarige landgenoot, wiens naam
niet werd vermeld, had zich tot de poli
tie in Kassei gewend, toen hij na na uit
voerig cafébezoek zijn voertuig niet
meer kon vinden. Toen de auto terecht
was en de politie wilde weten of de eige
naar niets vermiste, bleek de man 18
goudstaven bij zich te hebben ter waarde
van ongeveer 720.000 gulden. Hoewel
het goud uit familiebezit stamde, consta
teerde de politie dat het edele metaal il
legaal de Bondsrepubliek was binnenge
bracht. Dat betekende dat er alsnog btw
moest worden betaald. Nadat er was af
gerekend. mocht de Nederlander ver
trekken.
Eerste zalm uit
schone Theems
Automonteur Russell Doig uit
Londen toont trots de drie kilo
zware zalm, die hij begin deze
week in de Theems heeft ge
vangen. Het was de eerste
zalm sinds 150 jaar, die met
een hengel uit Engelands be
kendste rivier werd gehaald.
Jarenlang was de Theems zo
vervuild, dat er geen enkel le
ven meer in voorkwam. Maar
strenge maatregelen hebben
er toe geleid, dat er nu weer
104 verschillende vissoorten in
de Theems voorkomen. Met
zijn vangst verdiende Doig ook
de door de autoriteiten uitge
loofde 1.200 gulden voor de
eerste gevangen zalm.
Franse regering
pakt illegale
immigratie aan
PARIJS De Franse minis
terraad heeft gisteren meer dan
vijftig maatregelen genomen
om de illegale immigratie tegen
te gaan en de wettig in het land
verblijvende vreemdelingen
beter in Frankrijk te integre
ren. Momenteel wonen en wer
ken er 4,5 miljoen vreemdelin
gen in Frankrijk en het aantal
clandestiene immigranten
wordt op 150.000 tot 200.000 ge
schat. Met deze maatregelen
wil men ook een dam opwer
pen tegen het groeiende racis
me in Frankrijk.
„Beslissend" offensief
Indonesië op Oost-Timor
JAKARTA De strijdkrachten van
Indonesië zijn het grootste offensief
sinds vier jaar begonnen tegen guerril
lastrijders, die vechten voor onafhan
kelijkheid van Oost-Timor. Begin au
gustus had de regering in Jakarta al
laten weten dat de verzetsbeweging
een „beslissende slag" zou worden toe
gebracht, als zij geen gebruik zou ma
ken van het amnestie-aanbod. Oost-Ti
mor is een voormalige Portugese kolo
nie, die in 1976 door Jakarta werd ge
annexeerd. Geschat wordt dat sinds de
vorige grootscheepse militaire campag
ne van begin 1979 bijna tweeduizend
verzetstrijders zich verborgen houden
in het dorre gebergte van het eiland.
WARSCHAU Solidariteit heeft gisteren, bij de derde verjaardag van
de Akkoorden van Gdansk, ,,een grote overwinning geboekt", zo heeft
Lech Walesa in Gdansk verklaard. De leider van Solidariteit zei. ..Wij
hebben vandaag misschien de grootste overwinning behaald, want het
gaat er niet om zich tegen tanks te weer te stellen, maar te bewijzen hoe
talrijk wij zijn". Walesa voegde er vervolgens aan toe. dat het nu nodig
is dat Solidariteit „een solide programma opstelt". Hij noemde het een
groot succes dat de arbeiders van de Leninwerf gehoor hadden gegeveo
aan zijn oproep, na een vreedzame betoging uiteen te gaan, en dat de
arbeiders en hijzelf zonder incidenten bloemen hadden kunnen leggen
aan de voet van het monument ter nagedachtenis van de slachtoffers
van december 1970.
In Rome pleitte paus Johannes Paulus voor de toepassing van de Ak
koorden van Gdansk. Hij sprak tijdens zijn wekelijke audiëntie in het
Pools tot 300 pelgrims uit zijn vaderland.
Na dagen van hevige gevechten lijkt in de Libanese hoofdstad Beiroet de
rust te zijn weergekeerd. Begin deze week kwamen bij die beschietingen
twee Amerikanen en vijf Fransen om het leven. Het was voor het eerst
dat onder de militairen van de internationale vredesmacht in Beiroet do
den vielen. Guardian-verslaggeefster Julie Flint was in Beiroet en ging op
onderzoek naar de omstandigheden, waaronder de ongeveer 4.600 „vre
desbewaarders" hun „werk" moeten doen.
BEIROET Even buiten
het kamp van de Ameri-
kaanse mariniers in Bei-
roet staat een bord: Dit is
de hel. Dat slaat op het
stinkende riviertje, waarin
meer vuil drijft dan wa-
w ter, het onophoudelijke
gebulder van de opstijgen-
de vliegtuigen, de modder
Iin de winter, het stof in de
zomer en bovenal de
enorme verveling.
Begin deze week was die
verveling in één keer ver
dreven. Maandagmorgen
raakten Amerikaanse mi
litairen, die bij het vlieg-
veld van Beiroet gelegerd
zijn, betrokken in de in-
terne strijd van een ander
land. Pas toen twee van
hun mannen gesneuveld
waren, kwamen de Ame-
Hfl rikanen tevoorschijn en
H legden zij hun tegenstan-
H ders het zwijgen op. Daar-
na trokken zij zich op hun
uitkijkposten terug, in af
wachting van de volgende
aanval. Na de verveling
volgde de frustratie.
„We hebben alle verantwoor
delijkheid, maar geen enkele
macht", verzucht een Ameri
kaanse officier van de multi
nationale vredesmacht, die be
halve uit Amerikanen bestaat
uit Fransen, Italianen en Brit
ten. „Wij kunnen alleen maar
toezien hoe men elkaar af
slacht en vervolgens rapport
uitbrengen. Wij mogen slechts
optreden, als we zelf worden
aangevallen".
De Amerikaanse mariniers in
Libanon hebben, zeker in ver
gelijking met de andere mili
tairen, een weinig comfortabel
bestaan. De Fransen en Italia
nen, die de Palestijnse vluch
telingenkampen bewaken,
hebben hun onderkomen in
eens luxueuze, maar nu ver
vallen Libanese villa s. De 100
Britse militairen hebben ook
allemaal een dak boven hun
hoofd. Van wie dat dak is, is
niet bekend. De vorige bewo
ners waren Syrische militai
ren, die het gebouw in schrik
barende toestand hebben ach
tergelaten. In de eetzaal han
gen nu jute zakken tegen de
muren en tussen de makkelijk
stoelen staan groene planten,
meegenomen uit de ambassade
elders in Beiroet. De Britse
commandant, kolonel David
Roberts, is tussen de militaire
bedrijven door druk in de
weer voor zijn „tuin". Dat is
een hoek van het het Britse
onderkomen „waar met een
kan bier en een kaars op tafel
voor mijn mannen de beste
nachtclub van heel Beiroet
komt".
D$ Britten zeggen dat zij mee
voelen met de slecht gehuis
veste Amerikanen, al zijn zij
van mening dat de mariniers
het zich, met wat goede wil,
heel wat gerieflijker zouden
kunnen maken., „Maar ze we
ten niet hoe ze moeten leven",
zegt een jonge officier, als hij
een slok neemt van een lauwe
Libanese rosé, waarvoor een
beetje wijnkenner zijn neus
zou ophalen. „Ze weten niets
van wijn en hun eten is af
schuwelijk. We nodigen ze wel
eens uit. Dan kijken ze hier
hun ogen uit en zitten ze uren
te eten".
Het enige comfort van de
Amerikanen is de „Ritz", geen
luxe hotel maar een groot,
verlaten en zwaar beschadigd
gebouw, dat vroeger de cen
trale bibliotheek herbergde
van alle universiteiten van
Beiroet. Nu is het de meest
vooruitgeschoven Amerikaan
se post en de enige plaats waar
de mariniers geen canvas
maar een vast dak boven het
hoofd hebben. Ironisch genoeg
was dit ook de plaats waar be
gin deze week de moeilijkhe
den begonnen, toen Sji'itische
milities een wachtpost aanvie
len die door de Amerikanen
en het Libanese leger wordt
bemand.
De Amerikanen zijn ook de
enige soldaten van het vredes-
leger, die hun kamp niet mo
gen verlaten iets dat zelfs
in Vietnam wel was toege
staan en moeten het sinds
enige maanden ook stellen
zonder de opwinding van con
frontaties met de Israëli's. Dat
zelfde geldt voor de beman
ning van de schepen van de
Amerikaanse Zesde Vloot voor
de Libanese kust. Het enige
dat zij kunnen doen om de
verveling te verdrijven is gaan
zeilen in kleine bootjes en tij
dens die tochtjes bier drinken,
wat op de schepen van de
vloot zelf verboden is.
Tot voor enige tijd gingen de
Italianen en Fransen zo vaak
als het kon de stad in, om te
winkelen en naar de vrouwen
te kijken. Maar sinds kort
moeten zij zich, uit vrees voor
aanslagen, beperken tot één
zwaar bewaakte, elke dag wis
selende winkelstraat.
Van alle „vredesbewaarders"
zijn de Britten het meest ont
spannen, ook al hebben de na
bij gelegen Israëliërs nog wel
voor enige opwinding gezorgd.
Op de eerste dag dat kolonel
Roberts in Libanon was, werd
zijn eetzaal door de Israëliërs
aan stukken geschoten, toen
zij dachten dat het geknal van
een eigen schietoefening af
komstig was van een aanval
door terroristen. De volgende
dag liet een Israëlische bewa
ker een Britse patrouille let
terlijk in het zand bijten, toen
hij twintig magazijnen kogels
op hen afvuurde.
JULLIE FLINT
-r-lT De Libanese hoofdstad Beiroet was gisteren weer in de ban van het geweld. Hier richten sji'itische
l< I I V I strijders hun granaatwerpers op een stelling van het Libanese leger.
BEIROET Het Libane
se leger heeft afgelopen
nacht de toestand in Bei
roet onder controle gekre
gen, getuige de betrekke
lijke rust in de stad na de
hevige beschietingen van
de laatste dagen. „Er zijn
nog enkele verzetshaar-
den, maar die worden
vandaag opgeruimd", zo
zei de Libanese legerbe
velhebber, generaal Tan
noes.
Copyright The Guardian Journalisten meldden dat het
leger alle belangrijke posities
in West-Beiroet had ingeno
men, die het wilde betrekken.
Na aanvankelijke zware be
schietingen werden vanoch
tend vroeg alleen nog sporadi
sche schotenwisselingen ge
meld in het centrum van Bei
roet waar het bureau van de
Libanese premier is. Volgens
de Libanese regering zouden
Syrische militairen gisteren
hebben deelgenomen meege
daan aan de raketbeschietin
gen.
De vraag is of de rust in Bei
roet van lange duur zal zijn.
Direct na het militaire succes
van het Libanese leger nodig
de president Gemayel zijn po
litieke tegenstanders uit tot
een „nationale verzoeningsdia-
loog". Maar de leider van de
linkse druzen, Joemblatt, die
tevens leider is van het Front
van Nationale Redding waarin
de oppositie partijen zijn vere
nigd, heeft de uitnodiging van
de Libanese president meteen
al van de hand gewezen. In
een Damascus uitgegeven ver
klaring sprak Joemblatt van
verraad. „Aan de ene kant zet
ten zij hun leger in om de
moslims van West-Beiroet af
te slachten en aan de andere
kant nodigen zij ons uit voor
een dialoog om onze mensen
en de openbare mening een
rad voor ogen te draaien", al
dus Joemblatt.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Shultz,
verzekerde dat de Verenigde
Staten „op alle mogelijke ma
nieren" Gemayel zouden hel
pen een nationale dialoog in
Libanon te bewerkstelligen
teneinde het geweld een halt
toe te roepen. Hij riep alle be
trokken landen, met name Sy
rië, op tot steun aan een dia
loog „die moet leiden tot een
nieuwe nationale benadering
ten gunste van verzoening en
eenheid".
DEN HAAG De nieu
we Amerikaanse ambas
sadeur in Nederland,
L. Paul Bremer III,
heeft gistermorgen op
Huis ten Bosch zijn ge
loofsbrieven aangeboden
aan koningin Beatrix.
Bremer is de opvolger
van ambassadeur Willi
am Dyess, die deze zo
mer na een verblijf van
ongeveer anderhalf jaar
in Den Haag naar Was
hington werd terugge
roepen.
Hoewel het cijfer III achter
de naam van de nieuwe
Amerikaanse ambassadeur
niets van doen heeft met een
koninklijke komaf hij is
na zijn grootvader en vader
de derde Paul Bremer
wordt hij door sommigen
toch beschouwd als een soort
„(kroon)prins" binnen het
State Department, het Ame
rikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken. Bremer is
pas 41 jaar oud, maar behoort
al duidelijk tot de zwaarge
wichten van de Amerikaanse
diplomatie.
Na studies aan de befaamde
Amerikaanse universiteiten
Harvard en Yale en de uni-
duidelijke promotie. „Het is
een hele eer als de president
je voor zo'n post vraagt".
Paul Bremer III, zijn vrouw
Frances en hun twee kinde
ren zijn al sinds eind juli in
Nederland. De nieuwe am
bassadeur, die elke ochtend
een uur zit te blokken boven
een Nederlandse taalboek,
zal pas de komende weken
officiële ontmoetingen heb
ben met Nederlandse politici.
Het protocol schrijft namelijk
voor dat hij daarmee moet
wachten totdat hij zijn ge
loofsbrieven aan het staats
hoofd heeft aangeboden.
Tijdens een korte ontmoeting
met de pers, gistermiddag,
wilde de nieuwe Amerikaan
se ambassadeur geen uitspra
ken doen over kern raketten
en Midden-Amerika. twee
politieke problemen die tij
dens de ambtsperiode van
zijn voorganger Dyess mede
de oorzaak waren van span
ningen in de de betrekkingen
tussen Nederland en de Ver
enigde Staten. Maar Bremer
liet eerder blijken, dat die
problemen volgens hem wel
voorbij zijn. Toen hii, voor hij
officieel als ambassadeur
werd benoemd, door een se
nator werd gehoord, noemde
hij de betrekkingen tussen
beide landen .goed".
delijk voor de enorme stroom
van informatie naar, achter
eenvolgens, de ministers van
buitenlandse zaken Haig en
Shultz. Zijn benoeming in
Den Haag vindt Bremer een
mir, en de vice-premier Levy.
Vrijwel alle ministers van de
huidige coalitieregering willen
de 68-jarige Shamir als opvol
ger, die over meer politieke
ervaring beschikt dan zijn 47-
iarige opponent Levy. Deze
laatste, die vooral op het ge
bied van de buitenlandse poli
tiek minder door de wol is ge
verfd, heeft echter het voor
deel dat hij afkomstig is uit
Marokko en het daarom beter
doet bij de Arabische joden,
waaronder de Heroet-partij
veel kiezers werft
De in Polen geboren Shamir,
die wordt gezien als een verte
genwoordiger van de Oosteu-
ropese joden, mist het charis
ma dat straks van doorslagge
vende betekenis kan zijn als
het tot vervroegde verkiezin
gen mocht komen.
Aangenomen wordt dat Begin
achter de schermen een be
langrijke rol speelt Diens
voorkeur gaat uit naar Sha
mir, met wie hij ideologisch
het meest verwant is. De
machtsstrijd om de opvolging
van Begiw is daarom zo inte
ressant, omdat het in feite om
een generatie conflict gaat in
de Israëlische politiek. De jon
gere Levy wordt niet geleid
door het trauma van de holo
caust en heeft een scheroer
oog heeft voor de belangen
van de Arabische joden, die in
de Israëlische samenleving
doorgaans een ondergeschikte
positie innemen. De stemming
vanavond in het centraal co
mité van de Heroet-partij,
waar Levy verwacht een
meerderheid achter zich te
zullen krijgen, zou weieens
vergaande gevolgen kunnen
hebben voor de interne poli
tieke verhoudingen in Israël
Ambassadeur Bremer en zijn vrouw Frances.
versiteit van Pariis, begon hij
zijn diplomatiek loopbaan in
1966 op de ambassade in Af
ghanistan. Daarna werkte hij
in Malawi, Washington en
Noorwegen. In 1981 keerde
hij opnieuw terug naar de
Amerikaanse hoofdstad,
waar hij een hoge functie
kreeg op State Department.
Als executive-secretary was
hij onder meer verantwoor-
Journalist nog steeds
vast in Suriname
PARAMARIBO De Neder-
landse journalist Guido van
der Kreeke van het dagblad
de Telegraaf zit, in tegenstel
ling tot eerdere berichten, nog
steeds vast in Suriname. Hij
werd afgelopen zondag samen
met een in Frans-Guyana wo
nende metgezel aangehouden,
toen hij zonder geldige papie
ren een bezoek bracht aan Pa
ramaribo. Verwacht wordt dat
de twee later deze week alsnog
het land worden uitgezet. Gis
teravond was het de Neder
landse ambassade in Parama
ribo nog niet gelukt in contact
te komen met de beide Neder
landers.
De begrafenis van de vermoorde Filippijnse oppositielei
der Benigno Aquino is gisteravond uitgelopen op hevige
ongeregeldheden. Daarbij is zeker en dode gevallen en
raakten tientallen anderen gewond. De politie, die werd
bekogeld met een regen van stenen (foto) schoot met
scherp op de betogers.
Eerder op de dag was de begrafenis zelf een massale,
vreedzame manifestatie geworden tegen het regime Mar
cos. Naar schatting twee miljoen mensen waren op de
been om Aquino de laatste eer te bewijzen.
Dat waren er nog meer dan tijdens het bezoek van de
paus in februari 1981. Bij de plechtigheid was geen enke
le officiële Filippijnse vertegenwoordiger aanwezig. Wel
waren er talrijke diplomaten, onder wie de ambassadeurs
van de VS.
RUITENHEER
JERUZALEM Het centraal
comité van de Heroet-partij,
de grootste partij binnen het
Likoed-blok, beslist waar
schijnlijk vanavond al wie de
binnenkort aftredende pre
mier Begin gaat opvolgen. De
voorzitter van de Heroet
wordt automatisch leider van
het Likoed-blok.
De machtstrijd binnen Begins
partij gaat tussen de minister
van buitenlandse zaken. Sha-
