I
VS-troepen blijven in Beiroet
Chemisch afval vrij bij overstromingen
in Baskenland
Weinig animo voor Palestina-conferentie
ONDANKS DOOD TWEE AMERIKAANSE MARINIERS
Raadselachtig
verdwenen vogels
keren weer terug
Vertrouweling Bouterse vlucht naar Nederland
Eerste gesprek regering
El Salvador met verzet
UITENLAND
CeidóeSou^ont
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1983 PAGINA 11
Gemengde reactie Bonn
jp voorstel-Andropov
JONN De Westduitse regering ziet in het jongste
intwapeningsvoorstel van de Russische partijleider An-
Iropov, positieve punten, maar vindt het toch onaan-
raardbaar omdat het voorbij gaat aan de veiligheidsbe-
angen van het Westen.
koor Bonn is het onaanvaardbaar dat Andropov de
Üritse en Franse kernwapens wil inbrengen bij de on-
lerhandelingen in Genève en dat de Sovjet-Unie in Eu-
'opa over raketten voor de middellange afstand zou be-
^H^chikken en het Westen niet.
^Hbe Russische partijleider heeft in het afgelopen week-
^^T^inde brieven geschreven naar een aantal Europese lei-
Iers, onder wie de Italiaan Craxi, mevrouw Thatcher
H Én de Deen Schluler waarin hij zijn voorstellen op-
nieuw uiteenzet.
Ontmoeting
Shultz-Gromyko
in Madrid
WASHINGTON De Ame-
rikaanse minister van bui
tenlandse zaken, George
Shultz, gaat volgende week
naar Madrid om de slotzit
ting bij te wonen van de Eu
ropese veiligheidsconferen
tie. Daar zal hij tevens be
sprekingen voeren met zijn
Russische collega Gromyko,
ook al zou het vanwege het
verzet van Malta niet tot on
dertekening van het slotdo
cument van de veiligheids
conferentie komen.
„Joegoslavische
pater hielp
Barbie ontsnappen"
WASHINGTON Klaus Barbie, de
„slachter van Lyon", is bij zijn vlucht
uit Europa niet alleen geholpen door de
Amerikaanse contra-inlichtingendienst
(CIC), maar ook door een Joegoslavi
sche pater die banden onderhield met
de nazi's. Dat blijkt uit het rapport van
het Amerikaanse ministerie van justitie
over de zaak-Barbie. De pater, die do
cent zou zijn geweest aan een seminarie
in Rome en in het Vaticaan belast met
de opvang van vluchtelingen, zou aan
het hoofd hebben gestaan van een or
ganisatie die nazi's hielp ontsnappen.
Het Vaticaan wilde niet op het bericht
reageren.
Indonesisch leger
executeerde
honderden mensen
GENEVE Indonesische veiligheidstroepen hebben
dit jaar naar schatting 400 mensen, die verdacht wer
den van misdrijven, zonder vorm van proces geëxe
cuteerd. De Internationale Commissie van Juristen
heeft dat gisteren verklaard. De campagne tegen „ge
wone misdadigers" begon verleden jaar op Oost-Java,
waar bijna 200 mensen werden doodgeschoten, onder
wie velen ex-gedetineerden. Volgens de juristen lijkt
het er op, dat een legereenheid zich speciaal op dit
soort werk heeft toegelegd. In Indonesië wordt al de
vrees geuit dat dergelijke methoden in de toekomst
ook gebruikt worden voor het elimineren van politie
ke tegenstanders. De regering heeft het publiceren
van nieuws over de executies verboden.
Vlugschriften in
Poolse steden
WARSCHAU Op verschillende
punten in Warschau en Gdansk
zijn gisteren duizenden vlugschrif
ten verspreid, waarin de bevolking
wordt opgeroepen gehoor te geven
aan de oproep van Solidariteit, op
31 augustus de straat op te gaan en
het openbaar vervoer te boycotten.
Op die dag is het drie jaar geleden
dat de Akkoorden van Gdansk
werden getekend, die de Poolse
arbeiders het recht gaven zich in
eigen vakbonden te organiseren.
De vlugschriften zijn ondertekend
door Zbigniew Bujak, een van de
belangrijkste leiders van de illega
le coördinatiecommissie van het
verboden vakverbond Solidarnosc.
COMPLOT
IN EGYPTE
KAIRO De Egyptische au
toriteiten hebben 15 leden van
een „linkse terroristische orga
nisatie" gearresteerd. Zij zou
den een gewapende actie bera
men om de regering ten val te
brengen. Volgens het week
blad „Mayo", de spreekbuis
van de Egyptische regerings
partij, zijn ook grote hoeveel
heden wapens, munitie en
springstoffen ontdekt. Een
groot deel van de financiële
middelen waarover de organi
satie beschikte, zou afkomstig
zijn uit het buitenland, maar
welk buitenland werd er niet
bij vermeld.
-i u
eerd Lj
WASHINGTON/BEI
ROET Leden van het
crisis-team van de Ameri
kaanse regering zijn giste
ren in het Witte Huis bij
een geweest om zich te
beraden op het groeiende
geweld in Libanon. Tij
dens hevige gevechten in
Beiropt tussen sji'ieten en
rechtse christenen zijn
twee Amerikaanse mari
niers omgekomen.
De minister van buitenlandse
zaken, Shultz, de minister van
defensie, Weinberger, en an
dere belangrijke adviseurs, be
spraken de situatie met vice-
-president Bush. President
Reagan nam niet deel aan de
besprekingen, omdat hij va
kantie houdt op zijn boerderij
bij Santa Barbara.
Het Witte Huis liet na afloop
van het crisisberaad weten,
dat de Amerikaanse mariniers
van wezenlijk belang zijn in
Libanon en daar zullen blijven
ondanks de dood van twee le
den van het Amerikaanse con
tingent dat deel uitmaakt van
de internationale vredesmacht.
De woordvoerder van het Wit
te Huis, Speakes, noemde de
aanwezigheid van de Ameri
kaanse mariniers in Libanon
een essentieel onderdeel van
de Amerikaanse politiek. „De
mariniers spelen daar een uit
zonderlijk belanrijke rol. Het
is ons voornemen hen daar te
houden om hun vredesbevor-
derende taak uit te voeren",
aldus Speakes. Hij wilde niet
zeggen of het aantal mariniers,
dat momenteel zo'n 1.200 be
draagt, zal worden uitgebreid
of verminderd als gevolg van
de dood van de twee Ameri
kaanse mariniers.
Amerikaanse functionarissen
hielden Syrië verantwoorde
lijk voor het uitbreken van de
gevechten bij het internationa
le vliegveld van Beiroet waar
de Amerikaanse militairen
zijn gelegerd. Speakes noemde
de weigering van Syrië om
zijn troepen terug te trekken
uit Libanon de ontbrekende
schakel in het vredesproces in
Libanon. Functionarissen van
het Amerikaanse ministerie
van defensie zeiden dat de Sy
rische aanwezigheid bepaalde
moslim groeperingen aanmoe
digde een overeenkomst met
de Libanese regering te dwars
bomen.
In Libanese regeringskringen
heerst grote bezorgdheid over
het voornemen van de Israëli
sche regering om binnenkort
haar troepen uit het ten zuid
oosten van Beiroet gelegen
Shoef-gebied terug te trekken.
Als de gedeeltelijke Israëlische
terugtrekking doorgaat, en
daar wordt nu vanuit gegaan,
zal hoogstwaarschijnlijk de
strijd in het Shoef-gebied tus
sen linkse druzen en rechtse
christenen opvlammen. Deze
strijd zou weieens een hervat
ting van de Libanese burger
oorlog kunnen betekenen, zo
vreest de Libanese regering.
In een poging de partijen met
elkaar te verzoenen vond af
gelopen zondag in Parijs een
ontmoeting plaats tussen een
Libanes eregeringsvertegen-
woordiger, de leider van de
druzen en het Front voor Na
tionale Redding, Joemblatt en
de Amerikaanse afgezant voor
het Midden-Oosten, McFarla-
ne. Joemblatt zou gisteren op
de Palestina-conferentie in
Genève hebben gezegd, dat
deze ontmoeting niets heeft
opgeleverd. De Libanese rege
ring is niet met nieuwe voor
stellen gekomen, die een op
lossing van de problemen tus
sen de diverse minderheden
dichterbij brengt, aldus Joem
blatt. De kritiek van druzen
en sji'ieten op de huidige Liba
nese regering is, dat deze te
veel wordt gedomineerd door
de Falangisten. Deze rechts-
christelijke partij streeft naar
de macht in geheel geheel Li
banon.
r79'
CHRISTMAS ISLANDS LANGZAAM
OPNIEUW BEVOLKT
LOS ANGELES Van de 17 miljoen vogels, die driekwart
jaar geleden op onverklaarbare wijze van het koraaleiland
Christmas Island in de Stille Oceaan verdwenen, zijn thans
groepjes teruggekeerd. Drie van de achttien soorten, die het
eiland aanvankelijk bewoonden, zijn praktisch weer op hun
normale sterkte. Dit meldt de Amerikaanse vogelkenner dr.
R. Schreiber van het Natuurhistorisch Museum van Los An
geles, die het eiland onlangs bezocht om uit te zoeken waar
om de vogels het koraal massaal verlieten.
De onderzoeker had de verdwijning van de 17 miljoen zee
vogels eind vorig jaar ontdekt. Zij hadden hun jongen ach
tergelaten, die dan ook om het leven waren gekomen.
Het was volgens de ornitoloog nog nooit eerder voorgeko
men dat een gehele vogelbevolking een tropisch eiland had
verlaten. Het is niet bekend waarom de vogels hun myste
rieuze vlucht ondernamen. Schreiber vermoedt echter dat
het iets te maken heeft met het even raadselachtige natuur
verschijnsel „El Nifto" dat zich aan beide zijden van de Stille
Oceaan voordoet. Het is een ongebruikelijke wisselwerking
tussen het oceaanoppervlak en de atmosfeer en wordt ge
kenmerkt door veranderingen in de windpatronen, het
zoutgehalte en de temperatuur van het water, de oceaanstro
men en de zeespiegel.
Het zou, aldus dr. Schreiber, kunnen zijn dat de kleine visjes
en de inktvissen rond het eiland, die vrijwel het enige voed
sel voor de vogels van Christmas Island zijn, onder invloed
van „El Nifto" waren verdwenen. Bij gebrek aan een voed
selbron zouden de vogels naar elders zijn vertrokken. Waar
zij echter hun heil hebben gezocht, weet de Amerikaanse or
nitoloog niet.
Sinds de ontdekking in 1940 heeft het natuurverschijnsel
„El Nifto" zo genoemd door vissers in Peru omdat het al
tijd rond Kerstmis voorkomt zich negen keer voorge
daan. Daarbij stijgt het waterpeil van de Stille Oceaan bij
Zuid-Amerika en daalt naar Azië toe. Normaal staat het wa
ter aan de westelijke kant van de oceaan bij Azië iets hoger
en is het iets warmer dan aan de oostkant. Steeds na een
onvoorspelbaar aantal jaren is deze situatie volledig omge
keerd. Het water bij Zuid-Amerika stijgt dan met ongeveer
een meter, terwijl het bij Azië daalt. Ook het temperatuurs-
verloop is het tegenovergestelde van dat in andere jaren. De
gevolgen van de laatste „Nifto" hebben de inwoners van Ca-
lifornië de afgelopen winter kunnen merken. Zware en
langdurige regens en felle stormen teisterden dit gebied.
Volgens Amerikaanse onderzoekers hebben de veranderin
gen in de zeespiegel en de temperatuur van de oceaan gevol
gen voor de koers van de passaat- en straalstroomwinden.
Aan de andere kant in Australië kwam een rampzalige
droogte voor.
DEN HAAG Een van de
zestien commando's die op 25
februari 1980 de coup in Suri
name pleegden, Roy Esajas, is
naar Nederland uitgeweken.
Dat hebben betrouwbare bron
nen bevestigd. De spanningen ook de jongens
binnen de legertop zouden mandogroep
hem teveel zijn geworden.
nog maar dertien over waren,
naar het buitenland uitwijkt.
Volgens Esajas is het wantrou
wen onder de Surinaamse
machthebbers erg groot. „Bou
terse laat iedereen bewaken.
de
Esajas is al ongeveer twee we
ken in Nederland. Het is voor
het eerst dat een van de zes
tien, van wie er na de dood
van Hawker en Horb en de ar
restatie van Hardjoprajitno
25 februari.
De spanningen en het onder
linge wantrouwen is zeer
groot". Hij verklaarde verder
dat er binnen de Surinaamse
legertop verschillende stro
mingen zijn, waaronder een
stroming die terug wil naar
democratische verhoudingen.
DESI BOUTERSE OVERWEEGT
PROCES TEGEN NEDERLAND
DEN HAAG De Surinaamse legerleider Desi Bouterse onder
zoekt de mogelijkheden voor een proces tegen de Nederlandse
staat. Inzet is de zogenoemde suppletieregeling voor Surinaamse
militairen, die in het Nederlandse leger dienden, maar na de on
afhankelijkheid van Suriname in 1975 naar hun land terugkeer
den. De regeling garandeerde hen een aanvulling op hun salaris
tot het aanmerkelijk hogere Nederlandse salarisniveau. Na het
bloedbad van december heeft Nederland de suppletie echter
stopgezet. Een van de mensen die van de regeling profiteerde, is
Bouterse zelf.
Reuzensprong
Chris Bromham, een specialist in vreemde toeren met motoren,
heeft gisteren een heuse reuzensporng gemaakt. Tijdens een de
monstratie in het Britse plaatsje Bromley sprong hij met zijn
495cc-motor zonder brokken te maken over achttien dubbeldek
kers heen: een afstand van bijna zestig meter, waarmee hij een
plaatsje heeft verworven in het Guiness recordboek.
BOGOTA Voor het
eerst sinds het begin van
de Salvadoraanse crisis
hebben de guerrilla en de
zogenoemde „regerings
commissie voor de vrede"
gisteren in de Colombi
aanse hoofdstad Bogota
een rechtstreeks gesprek
gevoerd. Op deze manier
hoopt men de weg te effe-
BILBAO Het aantal
slachtoffers van de over
stromingen die zich het
afgelopen weekeinde in
Spaans en Frans-Basken-
land hebben voorgedaan,
blijft stijgen. Gisteren was
het aantal doden opgelo
pen tot 39, maar de autori
teiten vrezen dat dit cijfer
tot boven de 50 zal stijgen.
De situatie in het getrof
fen gebied is zeer chao
tisch. De schade loopt in
de honderden miljoenen
guldens.
Moordenaar
Aquino was
huurmoordenaar
MANILLA De regering van
de Filippijnen heeft bekendge
maakt dat de moordenaar van
oppositieleider Aquino de „be
ruchte huurmoordenaar" Ro
lando Galman Y Dawang is.
Verder gegevens werden niet
bekendgemaakt. Aquino werd
zondag 21 augustus vermoord,
toen hij na een ballingschap
van drie jaar terugkeerde naar
de Filippijnen. Zijn moorde
naar werd onmiddellijk door
veiligheidsagenten doodge
schoten. Morgen wordt Aquino
in Manilla begraven.
Sinds het water zondagmiddag
begon te zakken, zijn duizen
den mensen begonnen orde te
brengen in de ravage. Het zal
echter nog lange tijd duren
voor het leven zijn gewone
gang heeft hernomen. Leger,
politie en hulporganisaties
concentreren zich eerst op
verstrekking van drinkbaar
water, voedsel en medicamen
ten aan de getroffen bevol
king. Militaire eenheden zijn
ingezet om de elektriciteits
voorzieningen en de talrijke
beschadigde wegen en tele
foonverbindingen te herstel
len.
In Spaans-Baksenland is Bil
bao, een moderne industrie-
en havenstad met een half
miljoen inwoners, niet meer te
herkennen. Het watergeweld
heeft alles wat het op zijn weg
vond vernietigd. In de oude
centra van Bilbao en in andere
steden en dorpen, waar het
water meters hoog heeft ge
staan, zijn de straten bedekt
met soms metersdikke lagen
modder en puin.
Een bijkomend probleem is
dat bij de overstromingen al
lerlei voorraden uit fabrieken
en opslagloodsen zijn wegge
spoeld. De gouverneur van de
provincie Spaans-Baskenland
ontkende gisteren categorisch,
dat ook radio-actief materiaal,
met name kobalt, in het water
zou zijn verdwenen. Wel er
kende hij dat vaten met soms
zeer giftig chemisch afval door
het water zijn meegesleurd. Zo
zijn 25 vaten gevuld met een
nen voor een vreedzame
oplossing van de strijd in
El Salvador, die in vier
jaar tijd aan meer dan
30.000 mensen het leven
heeft gekost.
President Belisario Betancour
van Colombia, die officieel het
begin van de besprekingen be
kendmaakte, wees er op dat
het ging om een „eerste dia
loog" tussen de twee partijen.
Hij zei niet waarover precies
gesproken. Van officiële
Salvadoraanse zijde sprak men
een „voorlopig contact" en
niet van „het openen van on
derhandelingen".
Het meer dan twee uur duren
de gesprek werd van de kant
het verzet gevoerd door
leiders van het revolutio-
-democratisch front
(FDR), Oscar Bonilla en Carlos
Molina. Aan de andere kant
de tafel zaten Francisco
Quinones, een zakenman uit
San Salvador, en monseigneur
Marco Rene Revelo, bisschop
Santa Ana. Beiden zijn lid
zijn van de commissie voor
vrede van de Salvadoraanse
autoriteiten.
De besprekingen tussen de
vredescommissie en het verzet
zijn een direct gevolg van de
inspaningen van de Colombi
aanse president Betancour. Hij
arrangeerde een gesprek tus
sen het verzet en de Ameri
kaanse afgezant voor Midden-
Amerika, Richard Stone. Deze
was gisteren in El Salvador,
waar hij president Magana
sprak. Morgen zal hij naar
verwachting in Costa Rica op
nieuw een ontmoeting hebben
met leiders van het verzet.
Een man in het
plaatsje Llodio
kan niet veel
meer doen dan
kijken naar de
ravage, die de
overstromingen -
daar in enkele
dagen hebben
aangericht. -"<*
zeer giftige cyaan verbinding bij Bilbao. Uit voorzorg zijn
aangespoeld op de oevers van alle stranden van Baskenland
de rivier de Nervion, die door voor het publiek gesloten. In
Bilbao stroomt, en op stranden de rivieren de Ibaizabal en de
Nervion liggen ook grote hoe
veelheden explosieven, die uit
militaire depots zijn wegge
spoeld.
Generaal pleit
voor vertrek
van Pinochet
SANTIAGO Een voormalig
lid van de Chileense militaire
junta, generaal Gustavo Leigh,
heeft een beroep gedaan op
generaal Pinochet de weg vrij
te maken voor een volledige
democratie. Leigh behoorde in
1973 tot de groep officieren die
het gekozen bewind-Allende
ten val bracht. Hij werd in
1978 uit de junta gezet en als
luchtmachtcommandant aan
de kant geschoven, omdat hij
aandrong op een snellere te
rugkeer naar de democratie.
RUITENHEER
GENEVE Israël en zijn
Arabische tegenstanders
hebben elkaar gisteren tij
dens de openingszitting
van de VN-conferentie
over Palestina verbaal
aangeklaagd. Een voor
veel Zwitsers ongekend
aantal soldaten en politie,
die worden ondersteund
door tanks en helikopters,
bewaken het Palais des
Nations, waarin de Pales
tina-conferentie plaats
vindt.
Israël, de VS en Canada boy
cotten de conferentie, die door
bijna 100 VN-afgevaardigden
wordt bijgewoond. Hoewel de
openingsverklaringen fel wa
ren, hebben veel VN-lidstaten
delegaties op laag niveau naar
de conferentie gezonden. Zelfs
PLO-voorzitter, Arafat, zag
ervan af om aanwezig te zijn.
vanwege de spanningen bin
nen de Palestijnse Bevrijdings
organisatie.
Terwijl de afgevaardigden het
woord voerden, stonden veel
Zwitserse militairen bewapend
met automatische geweren
rond het met prikkeldraad af
gezette Palais des Nations, het
hoofdkwartier van de VN in
Europa. Behalve 2.000 Zwit
serse militairen wordt het Pa
lais des Nations ook door een
onbekend aantal VN-veilig-
heidsagenten en 600 politea-
genten scherp in de gaten ge
houden. De Palestina-zitting
duurt negen dagen.
