:vwr**> rri.
Jubelende Hay dn uit de Randstad
zegent Maastrichts festival in
a:
„100.000 Hongerdoden per dag,
ja, dat is geen hot news"
-jr
-"'X
OR VARA
overweegt
kort geding
benoeming
Jan Nagel
«2"SIJTHOFF PERS
Goud
koorts
van atletef
krijgt
gestalte
BINNENLAND
Caidae^ouaanl
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1983 PAGIK J|
DE HANDICAPS VAN EEN IDEALISTISCHE STICHTING
UTRECHT „Als er in
de Verenigde Staten men
sen als gevolg van hitte
bezwijken veroorzaakt dat
natuurlijk veel ophef,
maar dat er elke dag
100.000 hongerdoden val
len, is geen hot news". Ti
neke Liefhebber en Jac
ques van de Berg. be
stuursleden van de Hon-
gerstichting, zitten daar
mee. Begrijpen het wel,
maar toch...
Het doel van de Hongerstich-
ting is informatie te geven
over het probleem en druk uit
te oefenen om op de honger in
de wereld de aandacht te ves
tigen. Voor de stichting, dié nu
drie jaar bestaat en 2000 aan
hangers telt, is het grote succes
echter nog niet weggelegd.
Een handtekeningenactie van
een paar jaar terug liep niet
overweldigend en de recente
Aktie Honger Telegram heeft
in twee maanden nog maar
1400 opgestuurde „telegram
men" opgeleverd. De Honger-
stichfing blijkt dan ook wel
wat „handicaps" te hebben.
De stichting baseert zich op
rapporten van de commissie-
Brandt. een commissie voor
ontwikkelingsvraagstukken
onoer voorzitterschap van de
Westduitse ex-premier. Vol
gens de commissie, die bestaat
uit mensen uit rijke én arme
landen, moeten we veel meer
samenwerken met de Derde
Wereld-landen. En niet alleen
uit humanitaire overwegingen.
De commissie-Brandt stelt na
melijk dat hulp aan de arme
landen ook nodig is voor het
herstel van onze eigen econo
mie. Om te voorkomen dat er
een wanorde ontstaat en de re
cessie afglijdt naar een depres
sie. Volgens de commissie
moet er in de Derde Wereld
meer „vraag" te worden ge-
creëeerd naar producten uit de
rijke landen.
„En hiervoor is weer nodig dat
impulsen uit de rijke landen
de koopkracht van de Derde
Wereld versterken. Als de eco
nomie nog verder inzakt zal
de samenleving uiteenvallen
en worden de omstandigheden
voor anarchie in veel delen
van de wereld geschapen".
„Wat wij teveel hebben, heeft
de Derde Wereld te weinig",
vertelt Van de Berg. In onze
wereld wordt veel voedsel
weggegooid, terwijl de arme
landen erom zitten te sprin
gen. De graanoverschotten
gaan de zee in, alleen maar om
hogere prijzen te krijgen. Die
overschotten moeten natuur
lijk naar de Derde Wereld".
Hij geeft overigens toe. dat dat
nog geen blijvende, fundamen
tele oplossing is, er moet meer
gebeuren. De militaire uitga
ven moeten drastisch terug,
wij moeten (meer) geld aan de
arme landen geven, er moet
meer en beter met de ontwik
kelingslanden samengewerkt
worden, zo staat ook allemaal
in het rapport van de commis
sie-Brandt.
Het is overigens niet de bedoe
ling van de Hongerstichting
om mensen een schuldgevoel
op te dringen, hen te wijzen op
de eigen min of meer riante si
tuatie. En als het aan Van de
Berg en Liefhebber ligt, hoeft
de wereld ook niet in een paar
dagen veranderd te worden.
Met kleine stapjes zijn ze al te
vreden. Geen wonder ook,
want nu gebeurt er nauwelijks
iets.
Erg belangrijk vindt Tinei e
Liefhebber het. dat mensen
écht gemotiveerd worden om
iets aan het probleem te doen.
„Een tientje overmaken is niet
voldoende. De mensen moeten
het écht willen. Daarvoor is
een mentaliteitsverandering
nodig. En daarbij moet je niet
alleen vanuit het verstand re
deneren. Je moet bijvoorbeeld
het verdriet kunnen voelen,
als zoveel mensen nodeloos lij-
Zij vertelt vervolgens over een
kennis, die onlangs in India
was. Daar kwam hij in contact
met een bedelaar, die eén baby
in zijn armen droeg. En de
kennis raakte pas écht onder
de indruk, toen hij de wormen
in het babybuikje voelde kri
oelen, „Dat was ineens een
soort doorbraak".
Met de economie lijkt het de
laatste tijd weer beter te gaan.
wat belangrijke conclusies van
de commissie-Brandt zou kun
nen ondermijnen. Liefhebber,
geconfronteerd met cijfers
over de Amerikaanse econo
mie (groei van 9,2% op jaarba
sis) en de manier waarop
Reagan de crisis aanpakt: „Dat
is groei gebaseerd op onrecht
vaardigheid. Eerlijk duurt nog
altijd het langst. Bovendien is
het maar een momentopname.
Je kunt niet zeggen dat
Reagan gelijk heeft".
Volgens de twee bestuursleden
van de Hongerstichting zijn er
misverstanden over de om
vang van het probleem, „dat
erg onderschat wordt", en de
mogelijkheden om een oplos
sing te vinden. Liefhebber:
„De mensen willen niet elke
keer met ellende uit de arme
landen geconfronteerd wor
den. Draaien de (tv-)knop om.
„Denken ook, dat er geen op
lossing mogelijk is voor het
hongerprobleem. Nou, die is er
wél".
Echter: De rapporten van de
commissie-Brandt zijn door
nog geen enkele westerse re
gering in concrete daden om
gezet. De situatie in de arme
landen verslechtert eigenlijk
alleen maar. aldus de twee le
den van de Hongerstichting,
en is er vooralsnog dan ook
weinig hoop dat er écht iets
verandert, dat de westerse lan
den voorstellen van de com
missie over zullen nemen.
De Hongertelegrammen zijn
gericht aan premier Lubbers
en minister Schoo van ontwik
kelingssamenwerking en be
helzen het dringend verzoek
het politieke beleid in over
eenstemming te brengen met
de richtlijnen van de Commis
sie Brandt. Erg veel zijn er nog
niet binnen gekomen.
Maar daar is een verklaring
voor: „In de vakantietijd
denkt iedereen nou eenmaal
meer aan zon en zwemmen.
Bovendien is het zetten van
een handtekening makkelijker
dan het versturen van een te
legram, waar ook nog een
postzegel op moet".
Ondanks de enorme proble
men (en de handicaps) zien
Liefhebber en Van de Berg
toch lichtpuntjes. „Steeds meer
deskundigen", aldus Tineke
Liefhebber, „gaan inzien dat
het zo niet langer meer kan.
Dat de crisis door het bezuini
gen alleen maar erger wordt.
Dat de groei alleen maar ge
blokkeerd wordt. Als de Derde
Wereld er bij betrokken
wordt, is een enorme expansie
mogelijk".
MARTIN VOORN
Informatie: De Hongerstich
ting, Adriaan van Ostadelaan
46 in Utrecht. Telefoon: 030-
517407.
Ik:
v :r* - ««rij
Een slachtoffertje van de honger.
KUNST
HILVERSUM De onderne
mingsraad van de VARA
overweegt een kort geding te
gen de tijdelijke benoeming
van Jan Nagel als eindredac
teur van „Achter het Nieuws".
Het VARA-bestuur heeft de
OR niet over deze benoeming
geraadpleegd, wat volgens de
Raad wel had moeten gebeu
ren, aldus OR-voorzitter R.
Kepper gisteren. Volgens Kep-
per zou het VARA-bestuur de
gebruikelijke wervingsproce
dure hebben moeten starten,
toen Joop van Zijl als eindre
dacteur van de actualiteitenru
briek van de Vara-tv opstapte.
Het bestuur heeft dit gewei
gerd, omdat zij vond dat „Ach
ter het Nieuws" eerst binnen
de eigen gelederen orde op za-
- ken moest stellen. De onder
nemingsraad moet volgens
Kepper worden geraadpleegd
als het om een benoeming
voor langer dan drie maanden
gaat. Een benoeming voor een
kortere periode kan zonder
raadpleging van de Raad ge
schieden. De Raad heeft het
bestuur er gisteren op gewezen
dat hij een goede kans maakt
om Nagels benoeming door
middel van een kort geding te
gen te houden. Het bestuur zal
zich maandag op deze zaak be
raden. De ondernemingsraad
heeft alvast de nodige voorbe
reidingen voor een kort ge
ding getroffen. Zoals bekend
stapte „Achter het Nieuws-
"-commentator W.L. Brugsma
deze week op uit ongenoegen
met de benoeming van Nagel.
Pleidooi
voor BKR
AMSTERDAM De vereni
ging van beeldende kunste
naars Arti et Amicitiae heeft
staatssecretaris De Graaf in
een brief gewaarschuwd voor
de gevolgen van zijn plannen
de BKR zo goed als op te hef
fen. „In sociaal opzicht belandt
de kunstenaar weer in tijden
van vóór 1900. Al met al zul
len die plannen leiden tot het
einde van de professionele
kunstbeoefening in ons land",
aldus Arti.
MAASTRICHT Er is
een tijd geweest, dat er
grapjes werden gemaakt
over het Holland Festival
dat telkens opende met
een Requiem. Het waren
fantastische uitvoeringen
van meesterwerken, maar
als opening van een feest
is, ondanks het altijd gel
dende „memento mori",
een Requiem toch niet
ideaal.
In Maastricht gebeurde het in
elk geval anders. Bij de ope
ning van het eerste Festival
Religieuse Muziek jubelde
daar de frivole Papa Haydn.
Tijdgenoten verweten het hem
al dat hij zich in zijn kerkmu
ziek te weinig eerbiedig, te
weinig afstandelijk tegenover
het Opperwezen op stelde. Vrij
vertaald in modern Neder
lands liet zijn antwoord aan
duidelijkheid niets te wensen
over. „Als ik aan mijn God
denk, springt mijn hart open.
Gelooft u werkelijk dat God
wil, dat we de hele dag zitten
te treuren over de onvol
maaktheid van het leven en
van onszelf?". En toch had
deze Haydn een vrouw die
hem het leven aardig zuur
wist te maken.
De Maastrichtenaren hadden
voor deze zogenaamde frivole
Haydn van de Maria-mis uit
1766 musici uit de Randstad la
ten overkomen. Een kleine
twintig free-lance vocalisten
vormen sinds een paar jaar
een kamerkoor onder de ei
genaardige naam „The Acade
my of the Begijnhof", bijeen
gebracht en bijeen gehouden
door Roderick Shaw, cantor-
organist van het Engelse kerk
je in het Amsterdamse Begijn
hof. Hij wist vergevorderde
studenten van het Haagse
Conservatorium en afgestu
deerden op oude instrumenten
over te halen zich bij zijn zan
gers te voegen. De vreugde
waarmee Haydn de godsdienst
beoefende, werd door die ke
len en die handen een beleve-
Catharina Patriasz zong prachtige alt-solo in de Maria-mis uit
1677 van Haydn.
nis. Van de solisten was Hein
Meens, die moest invallen, niet
helemaal bedrijfszeker, maar
bas Harry van de Kamp, die
ook moest invallen, was juist
Mozart, die eraan vooraf gin
gen. Zeker, ook daar werd en
thousiast gemusiceerd, maar
voor Mozart wat te onrustig en
te onevenwichtig. In elk geval
contrasteerden zowel Haydn
de zekerheid in persoon. Het T f
was .mussen de sopraan Ellen als Mozart slerk met de om8a
van Lier die de show stal, al
mocht de alt-solo van Cathari-
na Patriasz er beslist ook zijn.
Leo van Doesselaar speelde op
het orgelportatiefje heel mooi
de ongebruikelijke solo, waar
door deze mis de verwarring
stichtende bijnaam „Grote Or-
gelmis" meekreeg.
Zo hartveroverend als Haydn
lukte, zo wisselvallig waren de
vespers „de Dominica" van
RUITENHEER
ving, en dat was best een intri
gerend contrast. Hun muziek
klonk namelijk niet in een ro-
coco-kerk. waarin ze opgroei
de. maar in een donkere, som
bere, gothische kerk van
zwaar grauw mergelsteen uit
de Maasvallei. De op zichzelf
boeiende kerk heeft merk
waardige onvolkomenheden
en onregelmatigheden. Er zit
langs de zijbeuken lelijke mar
merbekleding en de onder
bouw van de toren is ineens
weer van Naamse steen. Er
staat in deze kerk echter een
preekstoel, die als enig ele
ment helemaal bij Haydn en
Mozart past, namelijk een
preekstoel in de stijl van Lo-
dewijk XIV.
Het openingsconceit van dit
festival was overigens het ope
ningsconcert niet. Toen ik er
woensdag aankwam, was de
Dominicanerkerk van rond
1300 in gebruik. Na een gron
dige restauratie tijdens de Eer
ste Wereldoorlog is die kerk
nu alleen nog in gebruik als
concert-, vergader-, tentoon
stelling- of venduzaal: zeer ge
schikt als info-centrum voor
een festival. Daar ook speelde
een trio van oud-leerlingen
van het Maastrichtse Conser
vatorium Castello en Corelli,
waarbij een Gentse sopraan
werken van Schein, Bach en
Handel zong. Er was erg veel
volk, maar wie er brutaalweg
tot naast het podium wist door
te dringen, hoorde het musice
ren anders en beter en be
greep waarom de sopraan geen
akoestische controle had op
haar stem. Het eerste lunch
pauzeconcert kwam dus nog
niet helemaal uit de verf. Zo
gaat dat nu eenmaal, maar
toen ik even later de kerk ver
liet, vond ik de hypermoderne
winkelgalerij, waarin ook het
gedeeltelijk archeologische
Bonnefanten-museum is on
dergebracht, een grote groep
studenten, die onder leiding
van een punkmeisje heel
klankvol de muziek stonden te
verheerlijken. Het was van
een ongegeneerde spontaniteit
en directheid en het was muzi
kaal uitstekend, zodat ik hele
maal tevreden naar de Domi
nicanerkerk kon terugkeren
om er de magnifieke foto's van
Nedelandse en buitenlandse
orgelrestauraties te bekijken
en veel tijd besteden aan de
geschiedenis van het gregori
aans, zeker boeiend, maar door
de hele lange Franse teksten
op de borden, wel vermoeiend.
Het Cultureel Centrum zou die
teksten, vertaald, op een sten
cil moeten verkopen. De expo
sitie zou dan veel meer educa
tief nut hebben.
In de Redoutezaal van de
Stadsschouwburg tenslotte,
vond ik, nu helemaal afge
stemd op de afwezige Haydn
en Mozart, ikonen die eigen
lijk in Byzantijnse kerkjes
thuis horen, waar het geurt
naar wierook en waar de
echo's hangen van diepe bas
sen en waterklare tenoren.
Ook zonder die atmosferische
omstandigheden, is de ten
toonstelling van merendeels
vroeg-negentiende eeuwse
ikonen best de moeite waard.
Natuurlijk deed de romantiek
geen goed aan de strakke sty-
lering, maar oudere ikonen
zijn onbetaalbaar geworden.
Wat u nu ziet, kost toch al tus
sen de twee- en de veertien-
duizend gulden per stuk. Er
zijn overigens echte mooie
exemplaren bij vooral die zich
houden aan de traditionele
stijl. Fascinerend blijft altijd
weer zo'n ikoon van een Maria
met drie handen. Het bleek
een voorstelling te zijn, die
vele bezoekers puzzelde, maar
de catalogus gaf de juiste ver
klaring. Keizer Leo III, beel
denstormer tussen 716 en 741,
liet de linkerhand van Johan
nes van Damaskus afhakken.
De heilige bad toen tot het
ikoon van de Moeder Gods en
zijn hand groeide weer aan.
Uit dankbaarheid schonk hij
een derde hand van zilver aan
het ikoon. U kunt dus op het
fes.tival in Maastricht, dat tot 4
september duurt, niet alleen
veel horen, maar ook veel
zien.
JOHN KASANDER
ADVERTENTIE
Een aantrekkelijk aanbod
met uw krant naar WENEN
8-DAAGSE LUXE TOURINGCARREIS
VERTREK 19 SEPTEMBER A.S.
495.-
Wenen is een stad met veel cultuur, traditie en geschiedenis. Voor wie van de
barokke pracht van deze keizerstad wil genieten hebben wij weer een 4-tal 8-
daagse reizeh naar Oostenrijk georganiseerd.
Het verlrek 13 maandag, waarop vanuit Den Haag en Rotterdam vla Venlo,
Keulen. Frankfurt, Wurzburg naar het overnachtingshotel In Gelselwlnd wordt
Dinsdag gaat het via Neurenberg door het Donaudal, Passau, Llnz en St. Pol
ten naar Mlchelndorf In het Wlenerwald bij Wenen waar gelogeerd wordt In het
sfeervolle hotel Messerer (met overdekt zwembad).
Woensdag rondrit door Wenen en bezoeken aan de St. Stephansdom. de Kai-
ser-appartementen. de Staatsopera, het Prater en de Donauturm. Onder lei
ding van een Nederlandse gids.
Donderdag staat de Hofburg met de vermaarde Spaanse Rijschool en het slot
Schönbrunn op het programma.
's Avonds wordt desgewenst gelegenheid geboden tot het bijwonen van een
voorstelling In de Volksoper.
Vrijdag volgt een tocht door het prachtige Wlenerwald en 's avonds bezoeken
we een Heurigen (wijngaardenier) in het wijndorpje Grinzing.
Zaterdag is er gelegenheid om op eigen wijze Wenen te verkennen of te wlnke-
Maandag vla Frankfurt. Keulen en Venlo terug, nadat onderweg het afscheids
diner Is gebruikt.
De prijs van deze bijzonder gevarieerde reis bedraagt slechts
per persoon op basis van een 2-persoons kamer met douche en tollet en half-
penslon logies, ontbijt diner) Inclusief het afscheidsdiner.
De toeslag voor een eenpersoons kamer (echter zonder douche en tollet) be
draagt 50,-. De entrees zijn eveneens Inbegrepen.
Reisverzekering 16.- per persoon 5.- pollskosten en assurantiebelasting.
Annuleringsverzekering 3 1/2% van de relssom 6.- pollskosten en assu-
rantlebeiastlng.
De geplande reisdata zijn:
maandag 19 september, 3 oktober. 10 oktober en 24 oktober a.s.
Inlichtingen en boekingen: telefonisch onder nr. 070-190882 (van maandag t/m
vrijdag van 9 tot 13 uur (of persoonlijk In onze vestigingen Spulstraat 71, Den
Haag op de hoek van het Spul) en de Coolslngel 67, Rotterdam (t.o. stadhuis).
POSTBUS 16050
2500 AA s-GRAVENHAGE
TEL. 070-190882
(MAANDAG T/M VRIJDAG
TUSSEN 9 EN 13 UUR)
ac
>6
LEIDEN-De goudkc!'
heeft toegeslagen op
Leidse atletiekkampii
schappen. Marian van
Niet won bij de da
haar derde titel, Je
Litjens pakte er drie
een dag, Frans Bbie
sprintte bij de heren
tweede titel binnen
Nico Gijsman voerde
drie maal goud zijn t(
op tot vier bij de jonjen
olg
Marian van de Niet (B)
na de eerste plaatsen van
derdag op de 100 meter e 'e~d
verspringen op de tw
wedstrijddag tot winst o ho
100 meter horden (14.7 si est,
den) en tot een tweede p
bij het hoogspringen met
meter. Winnares bij dat li e
springen was uiteraard Ji
Litjens (H) die bij de 1.70
ter uitgleed besloot te stop
Met 1.65 meter was zij al 1
pioene en de kompetitie fi
staat voor de deur. Haar t
de titel won zij verrasseni
het discuswerpen met eei
stand van 30.66 meter. De
de werd een „makkie" oj
200 meter die met 26.4 gev T
nen werd. Femmy Jansen en
bleek bij het kogelstotei
sterkste door als enige ovj ont
tien meter te stoten (10.65],.
ter).
Bij de heren greep Frans 1
op de 200 meter zijn twee uc
tel. na de 100 meter. Oo
weer met een geweldige
zij het dat hij nu minde n
genstand had dan op de
ste afstand. Zijn 22.1 sect |J|
was toch voor Michel Mol
den. Op de 100 meter jor TE!
B versloeg Nico Gijsman se
weer rivaal Ronald vaidui
Vlekkert (B) in overigensljon
tige tijden.
I ziji
In de vierde beurt bij hev* On
springen blesseerde Theo^der
sche (B) zich en verspseen
ook de leiding aan Holla dol
Bert Paauw. Tot dan wasjsen
verspringen een uiterst s ïee
nende wedstrijd met Bru (en
op kop gevolgd door Pa ;es
John Bakker (B) en Rob iet
zen (H). Na de vierde po 'in
dus Paauw op kop wat UI iei<
inspireerde om naar de tw
plaats te springen erg Mi
achter de ervaren specii
De serie sprongen van de
ste drie in het eindklassei je
was 1 Bert Paauw (H), >en
6.11,6.29, 6.40, 6.28, ong., 2 lej
Ultzen (H), 6.13, 6.17, 6.13, |e
6.38,ong., 3 Theo Brusche rer
6.13, 6.21, 6.33, gebles., 4 J ,5
Bakker (B) 6.23 meter eDe
Ruud Eveleens (H) 6.18 m(tjc]
Bij de jongens slechts drie 1 zaa
met een goede sprong |var
drie Holland). Gert Jan Ffeut
was met 6.25 meter de e uit,
bij de A over de zes metei dm
de B won Nico Gijsman Wh
5.68 meter en bij de C wa iul
winst voor Sjaak Peters
5.60 meter. Gijsman verdie
zij derde titel bij het speeri
pen waar hij met 39.52 m M
net voor Bataaf Waldo de I 1
bleef (39.16 meter).
Wat het klaspstuk van
avond had moeten worden
1500 meter bij de heren, v
door het overmoedig insc!
ven van een flink aa
cracks een race tussen B D]
ven. Hadden normaal "Iw<
van der Veer, Jan Jansen
Martien van de Hoorn
bres kunnen slaan in dé ne
tiek van de Bataven, nu ga
er voor de enige Holian rrn
Hans van de Vijver, wevo
eer weggelegd. uj,
Toch wisten de atleten die
inschrijving wel gestand
den een mooie race op de 1 ve
te leggen. Gesteund door nbi
dan een ronde goed kopwkc
van Henk van de Oever v
Hans Minnee uiteindelijk
uitstekende winnaar van
spannende finale waarin
Bataven de dienst uitmaak
Achter Minnee vocht H be
van de Oever nog een gevi ne
met Ton van de Berg 1
afgelopen woensdag in
net voor hem zat (40.04.0
4.04.7 minuten). Van de
verkeek zich enigzins wa: ge
Jaap Duyvenvoorde de aai
op van de Berg met gedi
succes overnam. Op 200 m
van het eind wrong hij 1
tussen de leidende Minnee
van de Berg, die hem pas
de streep teruggehaalde.
beiden was er dezelfde niei
record tijd van 4.03.0 minu l
Winnaar Minnee kwam ui
4.01.5 minuut. Hollandi
Hans van de Vijver moest
4.11.6 nog van
(4.06.1), Rob Zwetsloot (4.
en Kees van Beelen (4.(
voor laten, maar kan aam
ren dat hij door zijn clubi
in de steek is gelaten.
GERT VELDHUI:
,v bi
1
al:
