finals
„De beste
dokter
ben
je zelf"
DOKTER ALBERT RONHAAR,
MOERMANS „KROONPRINS":
Weinig
vertrouwen
in
onderzoek
Tot voor enkele jaren was Albert Ronhaar een anonieme plat
telandsarts in De Krim. een langgerekt dorp in Noordoost
Overijssel dicht tegen de Duitse grens aan. Het zich allengs uit-
>reidende doktersgezin acht kinderen, drie jongens en vijf
neisjes, van wie er inmiddels vier zijn getrouwd had zich
een veilig en vertrouwd plekje veroverd in de hechte dorpsge-
meenschap. Dokter Albert Ronhaar was (en is) er een begrip.
^VEen notabel, evenals de dominee en de notaris.
\)p 49-jarige leeftijd hij was toen al bijna 20 jaar huisarts in
C De Krim kwam hij toevallig in aanraking met de Moerman-
therapie. Een tienjarig zoontje van een kennis had een hersen-
«pi umor. Het jongetje werd geopereerd, maar het gezwel zou niet
n z'n geheel kunnen worden weggenomen. Het kind zou, zo
werd de ouders verteld, nog een paar maanden gezond blijven,
- laarna zouden de klachten terugkomen. Maar zie: het wonder
P geschiedt, het opgegeven jongetje wordt beter. Volgens dokter
Ronhaar dank zij het Moerman-dieet, dat men als laatste stro-
EP-halm had omhelsd. „De jongen leeft nu, tien jaar later, nog en
kerngezond".
Na die wonderbaarlijke genezing bracht Ronhaar een bezoek
aan de even geroemde als verguisde arts in Vlaardingen. De
bejaarde Moerman, hij is op het ogenblik 90 jaar, wist hem te
overtuigen van het grote belang van goede, gevarieerde voe
ding en sindsdien staat Ronhaar te boek als een Moerman-
adept.
dat heeft-ie geweten. Niet alleen kreeg hij steeds meer pa
tiënten, bovendien raakte hij voortdurend verstrikt in verwik-
jm-|kelingen met het medisch tuchtcollege en justitie. In de afgelo-
pen jaren werd dokter Ronhaar geregeld op de vingers getikt
door de Inspectie van de Volksgezondheid, omdat hij patiënten
uit handen van specialisten zou houden of ongeoorloofde medi-
,d®cijnen zou verstrekken. Een pak vol processen-verbaal levert
EN~lhet bewijs.
'Hoewel hij de laatste tijd met rust wordt gelaten, „ontploft" de
jm-beminnelijke Ronhaar bijna, als dit onderwerp ter sprake
'ee'komt. „Je moet heel wat eelt op je ziel hebben", is hem onder
tussen duidelijk geworden. „Maar ik ben een taaie hoor. Ik ben
ge- er niet onderdoor gegaan, ik heb er zelfs geen nacht van wak-
dQker gelegen. Mij krijgen ze niet klein".
'E^" De inbeslagneming van 56.000 uit Duitsland geïmporteerde ta-
'ibletten ter waarde van 20.000 gulden zit hem nog het meest
jm-jdwars. „Die medicijnen werden in Duitsland wel erkend en ge-
eer registreerd. Nederland volgde een tijdje later. Ik ben uiteinde
lijk ook in het gelijk gesteld, maar m'n spullen heb ik nooit
teruggekregen. Een grof schandaal".
ambtelijke en collegiale tegenwerking ten spijt, groeide z'n
praktijk tegen de verdrukking in. De campagne tegen z'n
werkwijze en de daaraan verbonden publiciteit werkte eerder
'jals propaganda dan als anti-reclame. Hij kreeg het zelfs zo
bij-idruk dat hij zich in 1978 associeerde met dokter H. R. Schols-
renberg, eveneens een Moerman-volgeling.
Het eenmansbedrijfje is intussen uitgedijd tot een kleine onder
neming met twee artsen, drie assistentes en patiënten uit heel
Nederland en daarbuiten. Kortom: de acties van inspectie en
justitie hebben precies het tegenovergestelde effect gehad van
hetgeen men wilde bereiken, namelijk stopzetting van de.om-
ho- streden therapie.
aan Sterker: niet alleen op het gebied van kanker wordt dokter
;ad- Ronhaar een buitengewone deskundigheid toegedacht. Van
heinde en verre meldt men zich met allerlei kwalen op de Pa-
;er;rallelweg nr. 60 in De Krim.
Het interview heeft met een half uur vertraging plaats, omdat
(lokter Ronhaar een vrouw uit Middelharnis behandelt, die
zonder succes alle mogelijke artsen en specialisten zou zijn af
gelopen om haar van een hardnekkig eczeem af te helpen. Na
het consult meldt hij losjes: „Ach, het is niets bijzonders. Ik
snap niet waarom ze haar niet hebben kunnen helpen. Ze is er
binnen een paar maanden af, dat verzeker ik je".
Nu, augustus 1983, de kruitdampen wat zijn opgetrokken, kan
de balans worden opgemaakt. En wat de waarde van het Moer
man-dieet ook mag zijn (het onderzoek zal daarin naar men
hoopt meer klaarheid brengen), het is onmogelijk om dokter
Ronhaar als een soort misdadiger te zien, die er alleen op uit is
rijk te worden van de ellende van zijn patiënten.
Want wat zeggen de Moerman-aanhangers eigenlijk? In feite
benadrukken ze alleen de waarde van een gezonde leefwijze
en gevarieerd voedsel.
Het eenmansbedrijfje Is Intussen uitgedijd tot een kleine onderneming met twee artsen en drie assistentes,
DE KRIM Dokter Albert
Ronhaar, 59, kwiek, levens
lustig, „sprekende" ogen en
ondanks een jarenlang slo
pend gevecht met de gevestig
de orde geestelijk en lichame
lijk ongebroken, buigt zich
erinaar voren op een wijze, die
er op duidt dat hij een ge
heimpje wil vertellen. „Bij ons
jin het dorp woont een vent,
die in elke broekzak een kas-
arti tanje draagt. Dat helpt tegen
jrugpijn, zegt-ie. Zonder die
H. kastanjes op zak sterft-ie van
pijn in z'n rug. Moet ik dan
u^9 tegen die kerel zeggen: „Man,
oof'dat is allemaal flauwekul, ik
,im zal je tabletten geven". Ben je
jlm.gek! Als die man daarin ge
looft is het toch prima. Het zal
io- mij een zorg zijn of dat me-
Ian disch wel of niet verantwoord
ek- is".
36-
;Na een korte pauze: „Ach, er wordt
jveel te veel geslikt. Al die chemi-
na*|sche rotzooi. Je wordt er vaak zie-
"'elker dan beter van. Ik zeg altijd: zo-
an" lang je jezelf kunt redden, moet je
de dokter er buiten laten. De beste
Idokter ben je zelf".
ÏDokter Ronhaar, beschimpt en be
jubeld vanwege de toepassing van
de omstreden Moerman-therapie, is
be-100® Precies dezelfde mening toege
daan als tien jaar geleden toen hij
pich tot deze geneeswijze (of beter
levensfilosofie) bekeerde.
en Dokter Ronhaar doceert: „Ik heb
ko-|geen wondermiddel tegen kanker,
peb ik ook nooit gezegd. Geen ho-
de cus-pocus of handen-opleggerij. Ik
ag, (ben in principe niet tegen bestra
al- 'ling of een operatie. Het gebruik
Ivan cytostatics wijs ik eveneens
l'niet altijd af. Ik zeg alleen: je moet
Ier- (het van geval tot geval bekijken.
Het Moerman-dieet is een waarde
volle aanvulling. Net zoals homeo-
i/an pathische middelen. Maar de ge
en neeskunde wil er niets van weten,
•leg Waarom niet? Omdat ze zich niet
yoor kunnen stellen dat er een
heilzame werking van uitgaat.
'•S, ipure eigenwijsheid. Ik zie met ei-
igen ogen dat het wel helpt en dus
^^pas ik het toe. Het gaat er toch om
dat de mensen zich beter voelen.
En hoe komt dat? Weet ik niet. Als
-""~!het maar werkt. Daar gaat het toch
joede voeding
Wat houdt het Moerman-dieet
precies in?
>okter Ronhaar: „Eigenlijk is het
;een dieet, het is een goede voe
ling. Het komt simpel gesteld neer
ip het weglaten van minderwaar-
lig voedsel en extra toevoeging
an waardevol voedsel. Witmeel-
•rodukten, koffie, suiker, water en
"^Edcoholische dranken zijn bijvoor-
j. ébeeld taboe. Niet omdat die pro-
Langjdukten slecht of ziek makend zijn,
aar omdat er dan geen behoefte
eer is aan waardevol eten en
Irinken, zoals melk, eierdooiers,
•oomboter, volkorenprodukten, ci-
overft'oenen en sinaasappels, ananas,
lrode bietensap, rauwkost, groenten
Dokter Ronhaar: „Ik ben een taaie hoor; mij krijgen ze niet klein".
en fruit, erwtensoep, zilvervliesrijst
en noten".
„Het dieet brengt de mensen in een.
optimale conditie en het lichaam
kan ten strijde trekken tegen de tu
mor. Soms lukt het en volgt volie-
dige genezing, in een ander geval
wordt de groei tot stilstand ge
bracht. Negentig procent wordt wel
beter, maar niet genezen. In onge
veer tien procent van de gevallen
volgt volledige genezing. Het is on
verklaarbaar waarom het bij de
één wel en bij de ander geen succes
heeft. Soms verdwijnt een groot ge
zwel, een andere keer kun je een
kleine tumor nog niet de baas.
Waarom? Ik moet het antwoord
schuldig blijven".
Ongeremde celdeling
Pauzeert even: „Ach, we weten zo
weinig. We denken wel dat we veel
kunnen en weten, maar dat valt al
lemaal erg tegen. Daar moet je je
maar bij neerleggen en elk succes
als een geschenk aanvaarden".
Dokter Ronhaar: „Precies. Hoe be
ter de lichamelijke conditie is, hoe
geringer de kans op kanker. Kan
ker is een ongeremde celdeling,
een woekering van cellen, onge
controleerd. Maar dat begint niet zo
maar. De Moerman-artsen zeggen,
dat door gebrek aan noodzakelijke
vitaminen, mineralen en zuren de
cellen niet optimaal functioneren.
De cellen gaan op den duur woeke
ren, luisteren niet meer naar de
taal van het lichaam".
„Ze gaan op eigen houtje verder.
Om dat te voorkomen propageer ik
een gezonde leefwijze en een zo ge
varieerd mogelijk voedselpakket.
Neem 's morgens eens havermout
pap of gortepap in plaats van een
ontbijt. En gebruik bij het middage
ten veel verse groenten en fruit.
Fruit van het seizoen zoals aardbei
en, frambozen, bessen, bramen,
kruisbessen, pruimen, appels, pe
ren, tomaten, druiven. Natuurlijke
produkten. Geen vla, pudding en
dergelijke gedegeneerde voedings
middelen. Het komt niet op de hoe
veelheid aan, maar op de geva
rieerdheid".
Dat lijkt simpel en gemakke
lijk. Dus toch een zachte heel
meester
Dokter Ronhaar: „Kom nou, het
vereist juist een ijzeren doorzet
tingsvermogen. Een voorbeeld. Ie
dereen weet zo langzamerhand dat
roken slecht is. Er is een verband
tussen roken en longkanker. Dat
wordt door niemand ontkend. Maar
worden daarom massaal de sigaret
ten afgezworen? Wel nee! Men
stoomt rustig door, ondanks het feit
dat statistisch is aangetoond, dat
één op de tien rokers longkanker
krijgt".
Korte stilte. „Er worden dierproe
ven genomen om te zien hoe long
kanker ontstaat. Dat vind ik hele
maal niet interessant. Ik zou daar
entegen willen weten waarom die
ene roker wél en die andere negen
rokers géén longkanker krijgen. De
Erfelijk
Toch komt kanker ook voor
bij mensen die er een voorbeel
dige leefwijze op na houden?
Dokter Ronhaar: „Klopt Kanker is
in aanleg blijkbaar erfelijk. Er zijn
families waar de vrouwen allemaal
borstkanker krijgen. En ik ken ge
zinnen, waarin de een na de ander
aan kanker overlijdt Dan komen
ze bij me en vragen: „Dokter wan
neer ben ik aan de beurt?". Echt,
we weten zo weinig, alleen probeer
ik de risico's zoveel mogelijk te be
perken"
Het is duidelijk: dokter Ronhaar
voelt zich miskend, onbegrepen. En
dat is volgens hem voor een groot
deel de schuld van z'n collega's, die
een karikatuur van hem hebben
gemaakt, als zou hij tovenaar c.q.
kwakzalver zijn. Een over het
paard getilde plattelandsarts, die
kritiekloos achter de grote meester
Moerman aanloopt.
Geconfronteerd met dat beeld zegt
hij: „Er zijn aanklachten tegen me
ingediend, omdat ik patiënten uit
handen van specialisten zou heb
ben gehouden. Onzin. Het kost me
alleen veel tijd om steeds opnieuw
een verweerschrift te moeten op
stellen. Ik heb tot nu toe altijd ge
wonnen. maar toch
Veert uit z'n stoel op: „Ik heb hele
maal niets tegen de reguliere ge
neeskunde. Helemaal niets. Bij een
gelokaliseerde tumor heeft de pa
tiënt bij een operatie een redelijke
kans op succes. Prima dus. Wan
neer er uitzaaiingen zijn, heeft ope
reren volgens mij geen zin. Dan
wordt het eerder slechter dan be
ter, omdat men in dat gebied aan
het snijden is geweest. Daardoor
raken er nog meer cellen op drift.
De volksmond zegt: „Er is lucht bij
gekomen en daarom wordt het
ziekteproces versneld". Onzin na
tuurlijk. in de kern heeft men ech
ter gelijk. En waarom zou een spe
cialist het beter weten dan een pa
tiënt, die zich slechter voelt na zo'n
operatie?"
Geen wonderdokter dus, al geeft
hij toe dat z'n grote leermeester
zich wel eens met een aureool van
alwetendheid - en onfeilbaarheid
heeft omgeven.
Menswaardig sterven
Het komt derhalve voor dat u
geen uitzicht op genezing of be
terschap kunt geven?
Dokter Ronhaar: „Helaas. Maar in
alles wat ik doe staat de individuele
mens centraal. Wij, dat zijn de
Moerman-artsen, doen wat het bes
te is voor de patiënten. Daarin past
een menswaardig sterven. Uitein
delijk gaan we allemaal dood, de
een wat eerder dan de ander. Ik
voel er niets voor om een leven
koste wat het kost te rekken, al ben
ik, dat geef ik eerlijk toe, een keer
op de vingers getikt door een oude
man die ik reeds had opgegeven,
maar die per se nog een paar jaar
wilde blijven leven. In zijn alge
meenheid vind ik dat je moet zor
gen dat de mensen geen pijn heb
ben als er niets meer aan gedaan
kan worden. Ik heb driehonderd
kankerpatiënten, van wie er dertig
pijn lijden. Die mensen geef ik zelf
vervaardigde capsules met stoffen
die onder de opiumwet vallen".
Wij nemen even een kijkje in z'n
tuin, waar hij zelf groente en fruit
verbouwt. Onbespoten. Hij toont
me gave vruchten. „Zie je. geen
spint, luis of ander ongedierte. Het
geheim? Ik geef veel zelfgemaakte
compost en koemest. De plant of
boom is zo gezond, dat ziektekie
men worden geweerd".
Terug in de huiskamer gaat hij
voor het raam staan. Handen in de
zakken Ontspannen. „Eerlijk, ik
ben helemaal geen fanaticus. Je
ziet het: ik drink gezellig een kopje
koffie en 's avonds steek ik een si
gaartje op. Alleen: alles met mate".
Ter onderstreping van z'n conditie:
„Vorig jaar heb ik skiën geleerd.
Moet je je voorstellén, op mijn leef
tijd. Ze stonden er van te kijken
hoor. Volgend jaar ga ik weer, je
bent nooit te oud om te leren".
KEES VAN OOSTEN
Volgens de theorie van
Moerman is kanker een
gevolg van een tekort aan
essentiële stoffen, die
-noodzakelijk zijn voor de
gezondheid. Die stoffen
zijn: Vitamine A, B, C en
E, citroenzuur, jodium, ij
zer en zwavel. Het zoge
naamde Moerman-dieet is
in wezen voeding waarin
deze acht stoffen even
wichtig vertegenwoordigd
zijn. Hiermee zou men
kanker kunnen voorko
men.
Het behandelen van kan
ker doet Moerman door
de ontbrekende stoffen in
overmaat toe te dienen.
Welke stoffen ontbreken
leidt hij af uit de zoge
naamde klinische sympto
men, zoals een droge huid,
rode tong, de toestand van
nagels, haar, enzovoort.
Een aantal artsen past zijn
omstreden therapie toe.
Dokter Albert Ronhaar
uit De Krim wordt zo'n
kroonprins genoemd. Na
een jarenlange tegenwer
king stelt het Koningin
Wilhelminafonds nu gel
den beschikbaar om een
onderzoek in te stellen.
Dokter Ronhaar, voorzit
ter van de zogenaamde
Moerman-artsen, voelt er
vooralsnog niets voor om
aan dat onderzoek mee te
werken. Weliswaar is hij
een paar jaar geleden met
alle egards door de staats
secretaris van volksge
zondheid ontvangen, maar
dat is geen genoegdoening
voor alle leed dat hem in
de afgelopen jaren is aan
gedaan. Hij wil eerherstel
en bovenal wil hij terug
gave van de ten onrechte
in beslag genomen medi
cijnen.
Bovendien heeft hij geen
enkel vertrouwen in de
objectiviteit van het on
derzoek. „Mijn tegenstan
ders, de oncologen, moe
ten de resultaten meten.
Nou, dan weet ik het wel.
Dat zou hetzelfde zijn als
wanneer een commissie
bestaande uit communis
ten de persvrijheid zou
moeten controleren.
