Scheepskapitein Smeenk raakt
inge niet kwijt
zijn
Wijze mannen
mderzoeken
ffaire Valk
Achttien pet
éénmalige
uitkeringen in
1981 onjuist
5.-:
Enquêtecommissie RSV
begint met gesprekken
Kapitein Stelling
noemt eis van
minister De Ruiter
onaanvaardbaar
Referendum over
grondwetswijziging
in Zuid-Afrika
Sportwereld
Duindigtvrijentreg
goed idee!
Smit-Kroes passeert topambtenaar De Man
3Tus JNENLAND
QeXd&zQowuvnt
DONDERDAG 25 AUGUSTUS 1983 PAGINA 9
hoes staatssecretaris
ajaar-Maas doorzien
bELO Staatssecretaris Ginjaar-Maas
Herwijs) blijkt een smoes te hebben ver-
Jen, om zich aan een afspraak te kun-
onttrekken. Ginjaar-Maas zegde giste-
[een afspraak af om een MEAO-school in
jelo te openen, omdat ze een congres van
fale partijen bij zou willen wonen. „Dat
ja, maar ik kwam er achter, dat dit
■es pas in oktober plaats vindt", aldus
teur Henstra van de school. „Bij na-
j is mij toen gebleken, dat zij puur om
é-redenen niet is gekomen, en dat vind
i ernstige zaak. Ze had schriftelijk toe-
_d. En bovendien: dit is haar werk en
lordt er goed voor betaald". Ook burge-
jster Schneiders van Almelo toonde zich
bolgen over de afzegging.
Kinderbijslag voor gezakte
eindexamen-kandidaten
DEN HAAG Staatssecretaris De Graaf (Sociale Za
ken) heeft bepaald dat kinderen die het afgelopen
schooljaar voor bepaalde eindexamenvakken zijn ge
zakt, toch recht op kinderbijslag houden als zij aan een
dagschool die vakken overdoen waarvoor zij gezakt
zijn.
Het gaat daarbij om kinderen van wie de ouders vrijstelling heb
ben gekregen van het volgen van onderwijs in de vakken, waar
voor wél een voldoende is behaald. Zonder de maatregel zouden
de ouders geen kinderbijslag meer krijgen omdat het kind min
der dan 20 uur per week naar school zou gaan. De regeling geldt
overigens niet voor kinderen die de opleiding voortzetten aan
een avondschool.
Last van buren: Ede
betaalt verhuizing
EDE Twee gezinnen in de wijk
Maandereng in Ede mogen op kos
ten van de gemeente verhuizen
omdat zij al maandenlang ernsti
ge overlast ondervinden van twee
naast hen wonende zigeunergezin
nen. De gezinnen krijgen boven
dien nog een tegemoetkoming van
3000 gulden om hun nieuwe hui
zen in te richten. Ben W van Ede
willen die kosten op hun beurt
verhalen op het ministerie van
binnenlandse zaken, dat het min
derhedenbeleid coördineert. Een
woordvoerster van dat departe
ment liet gisteren echter weten
dat daarvan absoluut geen sprake
kan zijn.
„Diepgravend onderzoek"
in tuin ABP-directeur
NIEUWEHAGEN Een groep van der
tig jongeren heeft gistermiddag de voor
tuin van de woning van ABP-directeur
mr. drs. A. Masson in Nieuwenhagen om
gespit.
De jongeren noemden zich „Wij van Wey-
ers" en lieten weten krakers te zijn of
sympathisanten van krakers van het zoge
heten Wyersgebouw in Amsterdam. Ze
motiveerden hun actie door te zeggen dat
ze „een diepgravend onderzoek" noodza
kelijk achtten naar de tuin van mr. drs.
Masson die in opspraak is gekomen door
een vermeende chantage-affaire. De jon
geren kunnen zich niet vinden in het be
leid van Masson inzake de sociale woning
bouw in Amsterdam. De politie heeft geen
.proces verbaal opgemaakt.
'UXHAVEN Machi-
ist Willem Serné van de
Anny Danielsen" liep
iteren glunderend
ond op zijn schip. „Wat
en belangstelling! Het
jkt wel of we een
taatshoofd op bezoek
ebben". Met zichtbaar
ilezier zag hij toe hoe
mrnalisten zich in de
)uitse havenplaats Cux-
ïaven zich verdrongen
im een glimp op te van-
;en van de twee Alge-
ijnse verstekelingen,
net wie de oude Rotter
damse zeerot al drie we
en op de boot zit, en die
lij vergeefs in Portugal,
Sngeland, Ierland en nu
lok in Duitsland aan
and heeft proberen te
;etten. Zoiets heeft hij in
ijn lange loopbaan nog
iooit meegemaakt.
va
/ral
ïevleid door de belangstel-
ng toont hij in de machine-
Lamer de twee ruimten,
vaar de verstekelingen zich
'rie dagen achtereen verbor
en wisten te houden. De een
it in een kast met reserve-
'en onderhoudsmaterialen
voor de machinekamer. „Een
kast, waar we nooit inko
pen", zegt Serné. „Hij had de
leur van binnen vastge-
naakt met een stuk elektrici-
eitsdraad, zo ontdekten we
ater, zodat we hem niet zo
naar konden open maken".
tweede Algerijn lag op
•en open plank, vlak naast
le kast. Hij was helemaal
laar achter gekropen en had
lozen voor zijn lichaam ge-
choven, dat de bemanning
lem niet kon zien.
•erstekelingen werden
intdekt door kapitein
Imeenk. Op de derde dag,
ladat de boot de Algerijnse
laven Skikda had verlaten,
lag hij ze in een geopende
rovisiekast op het achter-
k. „Ze aten rauwe aardap-
>elen en uien", vertelt
- imeenk. „Drie dagen achter
een hadden ze niets te eten
gehad. Ze hadden alleen wat
water meegenomen. Wat ik
deed toen ik ze zag? Ze ston
den in die kast en toen heb
ik maar gewoon de deur
dichtgedaan. Wat moet je nu
anders met die lui? Ik wist
ook niet zo gauw wat ik
moest doen".
Even schiet de kapitein in de
lach, als hij vertelt hoe de
verstekelingen op hem rea
geerden. „Ze tuitten hun
mond, hielden een vinger
verticaal voor de lippen en
slisten: ssssst. Ik draag nooit
een uniform, ik houd niet
van strepen en dat soort din
gen. Ik ben in Oude Pekela
geboren en net als de meeste
Groningers nogal nuchter.
Dus toen ze me in m'n gewo
ne kloffie zagen, vermoedden
ze helemaal niet dat ik de ka
pitein was. Ze dachten: dat is
gewoon een lid van de be
manning, die kunnen we wel
matzen".
In de kast
Na de ontdekking moesten
de twee verstekelingen eerst
opgesloten blijven in de kast,
waarin ze waren gevonden.
Na een dag echter werden ze
in het voorschip onderge
bracht. In de stank van mo
torolie, met het lawaai van
de machinekamer en tussen
allerlei gereedschap liggen de
Algerijnen nu al drie weken
op een dun matras onder een
deken. Het toilet mogen ze
niet gebruiken. In plaats
daarvan gebruiken ze de an-
kerbak.
De verstekelingen mogen
van de kapitein af en toe een
douche nemen. Een voor een
en onder bewaking van de
bemanning. Als het schip aan
wal ligt, blijven de twee op
gesloten en worden af en toe
gelucht. Op volle zee mag het
luik van het voorschip open
blijven. Kapitein Smeenk:
„Ik ben gedwongen om ze
achter slot en grendel te la
ten. Ik kan ze ook niet laten
werken. Als ze ergens aan
het vasteland ontsnappen,
mag ik niet vertrekken.
Straks lig ik weken aan de
wal".
De twee verstekelingen in het voorruim van de „Anny Danielsen", waar ze moeten wachten tot ze ergens aan
land mogen.
In Liverpool hebben de twee
al een ontsnappingspoging
ondernomen. De gealarmeer
de politie bracht ze binnen
een uur weer terug. „Weet je
dat als een van die gasten
doodgaat, ik verantwoorde
lijk ben", zegt Smeenk. „Als
die lui straks in Algerije te
rug zijn en aan de politie ver
tellen dat ik ze slecht heb be
handeld, komen ik en het
schip nog op een zwarte lijst
ook. Dan kan ik Algerije
nooit meer aan doen, want
dan wacht me op z'n minst
een boete".
De verstekelingen hebben de
kapitein wat kopzorgen be
zorgd. Ze hebben geen enkel
identiteitsbewijs en mogen
derhalve nergens aan wal.
Gisteren in Cuxhaven was
het na de ontsnapping in Li
verpool de eerste keer, dat ze
onder politiebegeleiding aan
wal mochten om zich te sche
ren en op te frissen.
Geen papieren
In achtereenvolgens Aveiro,
Leixoes (Portugal), Liverpool
(Engeland), Droghead en
Newlyn (Ierland) deed hij te
vergeefs een beroep op de
Algerijnse consuls, om de
verstekelingen papieren te
geven, waarmee ze aan wal
mogen en op het vliegtuig
naar Algerije kunnen stap
pen. „Het is heel gek. Je
geeft de namen op aan het
consulaat en je hoort nooit
meer iets terug. Blijkbaar
bang voor de negatieve pu
bliciteit voor het land. De
verstekelingen hebben waar
schijnlijk nooit een paspoort
gehad, want ze zijn werkloos
en dan krijg je er in Algerije
geen een".
Dinsdag heeft hij, toen het
schip IJmuiden passeerde,
nog een beroep gedaan op de
Nederlandse autoriteiten om
de twee over te nemen. „Dan
was ik daar wel even naar
binnen gelopen, maar ook in
Nederland wilde niemand
hulp bieden". Volgens
Smeenk wilden de twee gaan
werken in Nederland of
Duitsland. „Maar wat de
exacte motieven zijn weet ik
niet. Ik spreek geen Frans en
ik heb nauwelijks contact
met die lui".
Erg tevreden over hun situa
tie zijn de verstekelingen
trouwens niet. Ook over het
voedsel hetzelfde als de
bemanning krijgt waren
ze niet tevreden. Scheepskok
Henk („mijn achternaam
doet er niet toe") üit Gronin
gen: „Ik heb ze gezegd, jullie
eten maar gewoon aardappel
tjes met groente, want kame-
levlees en cous-cous heb ik
niet aan boord. Eventjes hard
aanpakken hè, dan geven ze
wel toe. Erg veel problemen
hebben we niet met ze gehad
hoor. Onaardig zijn ze niet".
2N HAAG Het kabinet zal nog deze week een
nmissie van drie wijze mannen benoemen die de be
kkenheid moet gaan onderzoeken van de door kolo-
Valk geleide Nederlandse militaire missie bij de
rinaamse staatsgreep in februari 1980. De regerings-
rjtien CDA en VVD zijn het met de instelling van
commissie eens. PvdA en D'66 zijn er tegen. Deze
icties willen het onderzoek door een Kamercommis-
laten doen.
ministers De Ruiter (defensie) en Van den Broek (binnen-
dse zaken) vinden een onderzoek door een Kamercommissie
zinvol nadat de wijze mannen hun werkzaamheden hebben
erond. Komende week zal de Kamer over de zaak debatte-
Na afloop van een besloten vergadering van de Kamercom-
ssie voor inlichtingen en veiligheidsdiensten zei PvdA-voor-
n Den Uyl gisteren: „Het eigen beleid van de regering is in
t geding. Men moet geen rechter in eigen zaak spelen. Dat
elt de regering ook wel -en daarom benoemt men de drie wijze
innen, buitenstaanders. Het is echter een taak van de Kamer
controlerend orgaan van de regering".
Twee weken
cel voor
serveren
„space-cake'
ARNHEM Een poging
om de stemming op zijn
afzwaai-feest in een Hil-
versumse kazerne te ver
hogen door zijn kamera
den te trakteren op cake,
waarin stiekem hasj was
meegebakken. is de ex-
soldaat Peter W. (23) uit
Amsterdam gisteren ko
men te staan op twee we
ken onvoorwaardelijke
celstraf. W. had gehoopt
op lacherig gedrag van
zijn vier vrienden nadat
hij hen op 13 september
vorig jaar vergastte op
wat hij „space-cake"
noemde. De verwachte
lachbuien na het eten
van de hasj-cake bleven
echter uit. "In plaats daar
van werden zij beroerd
en een van hen verloor
zo de controle over zich
zelf, dat hij in de kazer
nekeuken serviesgoed
aan c|iggelen gooide.
DEN HAAG De parle
mentaire enquêtecommis
sie die een onderzoek in
stelt naar de ondergang
van RSV zal over enkele
dagen beginnen met een
serie gesprekken met per
sonen die een belangrijke
rol hebben gespeeld in de
besluitvorming bij het
concern.
Voor die gesprekken zullen
onder anderen oud-ministers
van economische zaken en
hun directeuren-generaal wor
den uitgenodigd. De enquête
commissie, onder voorzitter
schap van het CDA-Tweede
Kamerlid C. van Dijk, heeft
gisteren Kamervoorzitter Dol
man tussentijds gerapporteerd
over de voortgang van het on
derzoek. Volgens de commissie
zit er schot in de zaak. Het
dossieronderzoek naar het be
leid van de overheid in de pe
riode tot aan het ontstaan van
Voorzitter C. van Dijk van de enquête-commissie (mid
den), vice-voorzitter M. van Dam (links) en waarnemend
griffier Kerkhofs gaven gisteren een toelichting op de
voortgang van het RSV-onderzoek.
RSV (1965 - 1971) is vrijwel ren die de commissie zal afne-
voltooid. De komende ge- men. Het duurt echter nog en-
sprekken vormen de voorbe- kele maanden voor die van
reiding op de openbare verho- start gaan.
DEN HAAG Luchtmachtkapitein Meindert Stelling
is verontwaardigd over de brief van minister De Ruiter
van Defensie, waarin volgens hem staat dat hij, omdat
hij niet bereid is alle opdrachten in het gebruik van
kernwapens onvoorwaardelijk uit te voeren, minder
geschikt is als militair. Stelling zegt bijzonder teleurge
steld te zijn, vooral over het feit dat De Ruiter onvoor
waardelijke gehoorzaamheid van hem eist. Deze „Be-
fehl ist Befefir'-teneur wijst Stelling van de hand. Hij
kondigt aan deze of in ieder geval volgende maand op
nieuw juridische stappen bij de Centrale Centrale Raad
van Beroep in Utrecht te nemen.
Stelling wijst er op, dat aan officieren tijdens de opleiding wordt
voorgehouden dat het „Befehl ist Befehl" binnen de Nederland
se krijgsmacht niet bestaat. De kwestie-Stelling loopt al meer
dan drie jaar. Kapitein Meindert Stelling is een bekend tegen
stander van kernwapens. In maart verluidde een beoordeling
van zijn functie als officier dat hij lid is van een IKV-werkgroep
en dat hij zijn opvattingen over de kernwapenproblematiek re
gelmatig publiceert in dag- en weekbladen. Hoewel die beoorde
ling hem geschikt verklaarde voor alle naast-hogere functies;,
werd geadviseerd bij toekomstige functies rekening te houden
met zijn opvattingen over kernwapens. De minister van Defen
sie stuurde de kapitein toen een beschikking, die inhield dat er
sprake was van een verminderde geschiktheid. Stelling wendde
zich daarop tot de Centrale Raad van Beroep, de hoogste rech
terlijke instantie, die in mei oordeelde dat de beoordeling in
strijd was met de vrije meningsuiting, maar dat de aankondiging
van Stelling dat hij niet bereid is alle opdrachten terzake van
kernwapens uit te voeren voldoende grond boden voor de ge
wraakte aantekening in zijn functie-beoordeling. In reactie hierr
op heeft minister De Ruiter Stelling een nieuwe beschikking ge
stuurd waarin volgens Stelling geëist word dat alle opdrachten
inzake het gebruik van kernwapens onvoorwaardelijk moeten
worden uitgevoerd.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Achttien procent van de éénmalige uit
keringen in 1981 voor het op peil houden van de koop
kracht van gezinnen met een minimuminkomen, is ten
onrechte verstrekt. De ontvanger van de uitkering
bleek na vergelijking met de gegevens van de belas
tinginspectie, een hoger inkomen te hebben dan hij
had opgegeven. Het ging vooral om mensen met een
aow-uitkering die door neveninkomsten uit pensioen
of rente een hoger inkomen bleken te hebben.
In 1981 ontvingen 312.500 huishoudens de éénmalige uitkering.
In 1982 was dat aantal gegroeid tot 467.900, een stijging van 50
procent. De uitkering ging vooral naar mensen van 65 jaar en
ouder (27 procent) en jongeren tussen 25 en 34 jaar (28 procent).
In 198i ging 44 procent van de uitkeringen naar alleenstaanden,
in 1982 was dat 51 procent. Naar één-oudergezinnen ging in 1981
25 procent van de uitkeringen, in 1982 17 procent. Bij de een
oudergezinnen die de uitkering kregen ging het vooral om bij
standstrekkers, bij de alleenstaanden en de echtparen vooral om
werklozen.
KAAPSTAD De blanken in Zuid-Afrika kunnen zich op 2
november in een referendum uitspreken over de voorgenomen
grondwetswijziging, die beperkte pilitieke medezeggenschap
verleend aan kleurlingen. Dit heeft premier Botha gisteren aan
gekondigd.
Het parlement zal, als de grondwetswijziging wordt aangeno
men, drie kamers krijgen. Eén voor blanken, één voor kleurlin
gen en een voor Indiërs. Zwarten, die veruit de meerderheid
van de Zuidafrikaanse bevolking blijven uitgesloten van de be
perkte medezeggenschap.
De nieuwe ^grondwet creëert voorts een presidentieel systeem,
waarin de president vergaande bevoegdheden heeft.
PARIJS De Amerikaan
Greg Lemond is alsnog uitge
roepen tot winnaar van de
Dauphiné Libéré. Lemond, die
in het klassement als tweede
eindigde, schuift een plaats op,
omdat de nummer één, Pascal
Simon, op doping betrapt
werd. Ondanks steun van de
Franse vakbond verloor Si
mon gisteren zijn maandenlan
ge protest.
PARIJS In Parijs werd gis
teren bekend, dat Bernard Hi-
nault vrijwel zeker zijn huidi
ge sponsor (Renault) aan het
einde van dit seizoen zal verla
ten. Het gerucht gaat nu, dat
de Fransman mogelijk de
ploeg Post gaat versterken.
HAMBURG De winnende,
getallen in de Westduitse lotto
en Spiel van gisteren zijn: Lot
to „7 uit 38": 2 4 14 16 22 37 38.
Reservegetal 24. Spiel 77:
3262035.
ADVERTENTIE
MEMELS
ECKje e-j CE
^2 k c W VT p\
w SETEkEklT off
KLM-COMMISSARIAAT:
DEN HAAG Minister
Smit-Kroes (Verkeer en
Waterstaat) heeft de se
cretaris-generaal van haar
ministerie, de hoogste
ambtenaar, ir. De Man,
ontheven van zijn functie
als rijksvertegenwoordi
ger in de Raad van com
missarissen van de KLM.
De Man, die de functie bij de
KLM sinds 1974 uitoefende, is
door de minister niet voor her
benoeming voorgedragen. Vol
gens een woordvoerder van
het ministerie van verkeer en
waterstaat heeft Smit-Kroes
haar besluit helemaal niet ge
motiveerd. Er zijn geen klach
ten over het functioneren van
De Man als commissaris bij de
KLM. Het is overigens bekend
dat Smit-Kroes en De Man el
kaar niet zo erg liggen.
De Man trok zich begin dit
jaar terug als nieuwe direc
teur-generaal van de PTT. In
die functie was hij door oud
minister Zeevalking benoemd.
.De Man zou volgend jaar
Leenman bij de PTT gaan op
volgen. Daarbij zou hij zijn
functie bij de KLM mogen be
houden, zo besloot Zeevalking.
Smit-Kroes was daar echter op
tegen. Dit zou ook de reden
zijn geweest waarom De Man
afzag van zijn benoeming bij
de PTT.
HANNOVER De Nederlan
der Genna Sosonko is in het
internationale schaaktoernooi
in Hannover als achtste geëin
digd na verlies tegen Torre
(Phil).Karpov (Sov) won het
toernooi met elf punten na re
mise tegen Slim Bouaziz (TunL
WETTINGEN De Zwitser
Richard Trinkler is leider ge
bleven van de Grote Prijs Wil
helm Teil. De derde rit over
153 kilometer leverde een
overwinning op voor Vladimir
Wolochin (Sov). Gert-Jan
Theunisse was met de dertien
de plaats de beste Nederlan
der.
