Zuiniger vervoer
schoolkinderen nodig
Voorspelling
lagere premies
voorbarig
Varkensraces:
Waanzin of
goeie training?
Winkelpubliek
Is onbekend met
j )e voegdhedenvan
)e wakingsdiensten
Nederland handhaaft
fiezwaren tegen berging
ZOG-schip IJsland
Duindigtvrijentreg
goed idee!
Personeel
Demka
geeft
strijd op
Ministerie gaat ouderen meer in beweging zetten
INNENLAND
Ce&UeSomont
VRIIDAG19 AUGUSTUS 1983 PAGINA 9
aliaan vrijgesproken
i zaak Van der Valk
;N BOSCH De rechtbank in Den Bosch heeft
eren de 37-jarige Italiaan V.C., een verdachte
de ontvoeringszaak van mevrouw Van der
„k, op vrije voeten gesteld. De man werd ervan
b*Jf| dacht in Brussel de flat te hebben gehuurd
1( ar de ontvoerde mevrouw Van der Valk werd
1! tgehouden, voordat zij voor een losgeld van 12
joen gulden werd vrijgelaten. De officier van
litie mr. R. Peters had vorige week donderdag
en de Italiaan een gevangenisstraf van vijf jaar
In vervroegde uitspraak verklaarde de
<htbank de dagvaarding nietig waarin C. werd
'chuldigd van medeplichtigheid aan afpersing.
30 n de hem ten laste gelegde mensenroof werd
2® vrijgesproken. Hij heeft acht maanden in voor-
est gezeten en zijn advocaat mr. Broers over-
egt nu een eis tot schadvergoeding in te dienen.
Negen jaar geëist
voor doodslag
ROERMOND De officier
van justitie van de Roermond -
se rechtbank mr. J. van Me-
chelen, heeft negen jaar ge
vangenisstraf geëist tegen de
36-jarige W. B. uit Venlo, we
gens doodslag op de 84-jarige
mevrouw B. Bialeki, de groot
moeder van zijn ex-vrouw.
Motief was volgens de officier
een schuld van 300 gulden die
hij niet wilde vereffenen. Het
slachtoffer werd op 13 april
door buren dood in de keuken
van haar huis gevonden. Sec
tie wees uit dat zij door wur
ging om het leven was geko-
STER contra
reclame-piraten
AMSTERDAM De
STER en een aantal re
clamebureaus en ad
verteerders hebben een
kort geding aangespan
nen tegen drie Amster
damse bedrijven, die
via illegale zenders in
STER-tijd adverteren.
De piraten drukken al
geruime tijd met een
sterke zender de
STER-reclames van de
kabel en vervangen die
door spots van de eigen
adverteerders. De ei
sers willen nu bereiken
dat dit verboden wordt
op straffe van een
geldboete.
Militairen hoeven ziektekosten
nog niet te betalen
DEN HAAG Staatssecretaris Hoekzema
(Defensie) heeft een besluit over wijziging
van de ziektekostenregeling voor militairen
opgeschort. Dat betekent dat militairen de
ziektekosten voor hun gezin nog steeds ver
goed krijgen. Met het uitstellen van de be
slissing heeft Hoekzema acties van militai
renbonden voorkomen. De bonden schort
ten het overleg op 14 juli op. In de huidige
regeling zijn de ziektekosten een onderdeel
van het arbeidsvoorwaardenpakket van de
militairen. De staatssecretaris wil daarop
22 miljoen bezuinigen door de militairen ge
woon premie te laten betalen voor hun ge
zinsleden. Dat zou voor een modaal gezin
een strop van 150 tot 200 per maand be
tekenen. Als compensatie wil de staatssecre
taris een vergoeding geven voor overwerk.
De militairenbonden willen van deze nieu
we regeling niets weten.
Geldloper
overvallen
ARNHEM In Arnhem
is gistermiddag een
60-jarige geldloper van
een supermarkt overval
len en beroofd van 45.000
gulden en een aanzienlij
ke hoeveelheid chèques.
De man werd bij het ver
laten van de supermarkt
opgewacht door een man
met een pistool, die hem
dwong een tas met geld-
cassettes af te geven. De
dader vluchtte daarna
op een bromfiets en vol
gens de politie ontbreekt
sindsdien elk spoor.
TH-Delft niet
akkoord met Deetman -
DELFT De hogeschoolraad van
de TH Delft is niet akkoord gegaan
met de door minister Deetman (On
derwijs en Wetenschappen) voorge
stelde beleidsafspraak inzake de in
vulling van de bezuinigingen. Een
voorstel om ermee akkoord te gaan
haalde geen meerderheid. Het colle
ge van bestuur van de hogeschool
acht zich op grond van die uitspraak
niet gemachtigd om de afspraak met
Deetman aan te gaan. De minister is
daarvan gisteren op de hoogte ge
bracht, aldus de TH-Delft. Van de
per saldo kwart miljard gulden die
het gehele wetenschappelijk onder
wijs in een tijdsbestek van vier jaar
moet inleveren, komt een flinke be
zuiniging op rekening van de TH in
Delft.
Chemisch afval
in tuincentrum
BEUNINGEN In een loods van
een tuincentrum in het Gelderse
Beuningen heeft de rijkspolitie giste
ren veertien vaten met in totaal
1.500 liter gechloreerde koolwater
stoffen en ongeveer vijftig vaten met
afgewerkte olie aangetroffen. Het
gaat volgens de politie om chemica
liën die daar in strijd met de wet wa
ren opgeslagen en waaruit bij brand
levensgevaarlijke gassen kunnen
vrijkomen. Het spul zou door een
chemisch bedrijf tijdelijk in het tuin
centrum zijn opgeslagen in afwach
ting van verder transport. Tegen de
eigenaar van het tuincentrum en de
eigenaar van het chemische bedrijf
is proces-verbaal opgemaakt.
ETSER EIST
[ERGOEDING
A KLAPBAND
iiolVENTER De Devente-
G. Aberson wil van de
^neente Deventer een be-
'an 38,40 ontvangen,
de schade die hij heeft
[elopen toen hij met zijn
i een klapband kreeg, na-
hij door glas was gereden,
lgens Aberson is de ge-
2ië! ente als onderhoudplichtige
het fietspad aansprakelijk
de klapband. Volgens
erson heeft hij in het verle-
diverse keren naar de ge-
ente gebeld met het ver-
k de splinters van het fiets-
62,11 weg te halen maar is er
""J'jiit geluisterd. Hij had voor
klapband ter plaatse al en-
i lekke banden opgelopen,
advies van de Enige Ne-
rlandse Fietsers Bond is hij
uniéke procedure begon-
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het kabi
net blijft bij zijn opvatting
dat de vervoerskosten
voor gehandicapte school
kinderen omlaag kunnen.
Het is gisteren akkoord
gegaan met een wetsont
werp dat in een bezuini
ging van 30 miljoen op
deze onderwijspost voor
ziet.
Eerdere maatregelen om deze
besparing te bereiken stuitten
op veel verzet binnen en bui
ten het parlement. Het kabinet
heeft nu een aantal nadere
voorwaarden gesteld waaraan
deze maatregel moet voldoen.
Het onderwijs mag er niet
door worden aangetast. Met
name de toegankelijkheid van
het buitengewoon onderwijs
moet gewaarborgd blijven. De
financiële last mag niet volle
dig worden afgewenteld op
ouders of verzorgers van de
kinderen, maar ook de ge
meenten mogen er niet voor
opdraaien.
Volgens premier Lubbers be
tekent dit dat de bezuinigin
gen vooral moeten worden ge
zocht in een grotere doelma
tigheid. „We hebben kunnen
vaststellen dat de kosten voor
dit vervoer de laatste jaren
sterk zijn gestegen. Dat duidt
op een toenemend gebruik. De
luxe moet hier worden wegge
sneden, zonder hen die het
echt nodig hebben te treffen.
Men zal de besparingen dus
moeten vinden door goedko
per en doelmatiger vervoer",
aldus de premier, die daarbij
met name denkt aan een ver
schuiving van particulier naar
openbaar vervoer.
De bezuinigingen op de ver
voerskosten moeten zo snel
mogelijk ingaan, zodat ze al
voor het nieuwe schooljaar
zullen gelden.
'RECHT Het winkelend publiek weet weinig af
taken en bevoegdheden van particuliere bewa-
:sdiensten. Dat is de conclusie van Evelyn Mulders
lenny Bockweg in een scriptie voor hun doctoraal-
j idie rechten aan de universiteit van Utrecht. Zij heb-
|jj|n een enquête gehouden onder het publiek van een
1 winkelcentrum in Hilversum.
6aiisan de ondervraagden is 63 procent zonder meer bereid met
1205 af particulier bewaker mee te gaan; 43 procent zou antwoord
1 ft',io'en op vragen van dergelijke bewakers en 34 procent is be-
io a persoonlijke gegevens te verstrekken. Ten onrechte meende
procent dat dit verplicht is. Ongeveer een kwart van de on-
rvraagden noemde tevens het geven van antwoorden en het
persoonlijke gegevens verplicht. Door die ant-
q rstrekken
s Dorden komen de onderzoeksters tot de conclusie, dat
'SJfoot deel van het winkelende publiek veel meer bevoegdheden
kent aan particuliere bewakers dan zij werkelijk hebben. Bo-
idien kon een kwart van de ondervraagden geen onderscheid
iken tussen politie en particuliere bewakers,
moeten volgens de onderzoekers eisen komen ten aanzien
n het uniform, terwijl de particuliere bewaker bij elke con-
•t een burger een legitimatie moet tonen. Voorts
termijn komen, waarbinnen de bewaker een "ver-
chte" moet overdragen aan de politie. Ook zijn ze voorstander
n duidelijke verbodsbepalingen ten aanzien van vrijheidsbe-
ving, ondervraging, fouillering
Misdossiers.
EN HAAG De Nederlandse Staat handhaaft zijn
ezwaren tegen de gang van zaken rond de berging
in het vermeende VOC-schip 'Het Wapen van Am-
erdam' voor de zuidkust van IJsland. Het behoudt
ch het recht voor om hierover volkenrechtelijke stap-
en te ondernemen bij het Internationale Hof van Jus-
ie in Den Haag.
standpunt neemt het ministerie van financiën namens de
it der Nederlanden in, nadat de regering van IJsland op-
iw heeft laten weten de Nederlandse claim op wrak en la-
l van het in 1667 vergane VOC-schip niet te kunnen honore-
De regering van IJsland stelt onder meer dat wetten uit de
eeuw, toen IJsland nog deel uitmaakte van het Deense ko-
nkrijk, bepalen dat scheepswrakken voor de kust aan de
eense kroon toebehoren. Nu IJsland een zelfstandige staat is,
lit dat eigendomsrecht dat land toe, zo redeneert men in Reyk-
|k.
laar in die wetgeving wordt ook nog iets gezegd over de eige-
lar van een wrak die onbekend moet zijn. En men kan toch
et volhouden dat de eigenaar van het VOC-wrak onbekend is,
ant direct na de stranding is er contact geweest met de Deense
ining met het verzoek om een bergingexpeditie te mogen uit
ren. Die koning heeft daar toen gunstig op gereageerd", aldus
woordvoerder van het Nederlandse ministerie van financiën.
ADVERTENTIE.
UTRECHT De 260
werknemers van Hoogo
vens-dochter Demka in
Utrecht hebben gisteren
hun langdurige strijd te
gen sluiting opgegeven.
Volgens het personeel bie
den Hoogovens, de ge
meente Utrecht en de
vakbonden het bedrijf zó
weinig perspectief, dat
verder verzet tegen slui
ting zinloos is.
„We zijn driekwart jaar hard
bezig geweest om sluiting te
voorkomen, maar we moeten
nu toch concluderen dat een
stuk Utrechtse staalgeschiede-
nis achter de rug is", aldus een
geëmotioneerd lid van de On
dernemingsraad, D. van Veen,
gisteren op een personeelsver
gadering. „Het enige dat ons
nu nog rest is de vraag hoe we
individueel het beste uit de
slag kunnen komen". De In
dustriebond FNV en de Indus
trie- en Voedingsbond CNV
moesten het tijdens die verga
dering ontgelden. Verschillen
de werknemers stelden dat de
bonden Demka al hadden af
geschreven toen Hoogovens in
maart het plan tot sluiting be
kend maakte.
Hoofdredacteur
van De Waarheid
treedt af na
conflict met CPN
DEN HAAG De hoofdre-
dacteur van De Waarheid,
Bart Schmidt, heeft zijn ont
slag ingediend naar aanleiding
van kritiek die in het jongste
nummer van de CPN-leden-
krant op het beleid van De
Waarheid is verschenen. De
ledenkrant wordt onder ver
antwoordelijkheid van het
hoofdbestuur van de CPN uit
gegeven. Schmidt heeft de
conclusie getrokken dat het
hoofdbestuur besluiten van de
partij om De Waarheid tot een
krant voor heel links te ma
ken, niet wil uitvoeren. De re
dactie van De Waarheid heeft
„met ontsteltenis" kennis ge
nomen van het besluit van
Schmidt. Men noemt het be
sluit „verschrikkelijk" en „te
kenend voor de crisis waarin
de De Waarheid zich bevindt".
De crisis wordt, aldus de re
dactie, veroorzaakt door een
kleine groep binnen de CPN
die voortdurend probeert om
vernieuwingen te frustreren.
De redactie wil dat er een eind
komt aan „de niet aflatende
kritiek, laster en hetze tegen
De Waarheid".
DEN HAAG Het is voorbarig te concluderen dat de
druk van de sociale premies (alle premies bij elkaar)
volgend jaar iets zal dalen, aldus prof dr C.K.F. Nieu-
wenburg gisteren in de bestuursvergadering van de So
ciale Verzekeringsraad. Hij erkende dat uit een notitie
van het SVR-secretariaat blijkt dat zo'n daling moge
lijk is, maar hierbij is uitgegaan van ongewijzigd beleid.
De ervaring leert trouwens dat de staatssecretaris van
sociale zaken praktisch geen enkele premie heeft vast
gesteld op het niveau dat de sociale fondsen hadden
aangegeven.
De SVR staat evenals de Sociaal-Economische Raad op het
standpunt dat aan het vaststellen van de hoogte van de premies
geen andere overweging ten grondslag mag liggen dan de finan
ciering van de uitkeringen, aldus prof Nieuwenburg. De staats
secretaris heeft zich hiervan de laatste jaren weinig aangetrok
ken. Bij diens uiteindelijke beslissing over de hoogte heeft hij
zich vaak laten leiden door inkomenspolitieke overwegingen
(koopkracht) en argumenten die liggen in het hoge overheidste
kort. Omdat de financiële nood van het rijk onverminderd hoog
is, is het uiterst voorbarig te verwachten dat de premiedruk,
vooral voor de werknemer, in 1984 omlaag zal gaan.
De eerste dag
van het Holland
Ballon Festival,
dat tot en met
zondag duurt,
heeft één deelne
mer natte voeten
opgeleverd. Hij
kwam in een po
ging vlak over
het Hollands
Diep te scheren
onverwacht met
de bodem van de
mand in het wa
ter terecht. Met
behulp van de
rijkspolitie te wa
ter kon de ballon
even later weer
opstijgen. Een
ander moest
voortijdig landen,
omdat de wind
zijn ballon in de
richting dreef van
het verboden ge
bied van de Bies-
bosch. Het op
stijgen van de
ongeveer hon
derd ballonnen
was om veilig
heidsredenen uit
gesteld tot gis
teravond, wat
niet wegnam dat
er nog vele hon
derden mensen
naar kwamen kij
ken. Twee van
hen bekeken het
schouwspel op
hun gemak zit
tend op een leeg
vat.
Ontgoochelde"
moet van
rechter z'n
mond houden
ROTTERDAM De se-
cretaris van de Neder
landse Vereniging van
Ontgoochelde Ex-Jehova's
getuigen, N. Klein uit Rot
terdam, mag Biohorma te
Elburg niet meer in ver
band brengen met activi
teiten van het Wachtto
rengenootschap, de orga
nisatie van Jehova's Ge
tuigen.
Dat heeft de Rotterdamse
rechtbank president mr.
F.J.M. Nivard bepaald in zijn
uitspraak in het kort geding
dat Biohorma tegen Klein had
aangespannen. De firma, pro
ducent van reformartikelen,
zegt schade te ondervinden
van de door Klein gedane uit
latingen. Daarin beweert
Klein, dat Biohorma het
Wachttorengenootschap finan
cieel steunt en dat het Elbur-
ger bedrijf een soort mantelor
ganisatie is voor de religieuze
beweging.
Mocht Klein zich in de toe
komst weer negatief uitlaten
over Biohorma in verband met
Jehova's Getuigen, dan komt
hem dat te staan op 25.000 gul
den per geconstateerde over
treding.
Een varken is geen renhond.
BENTELO Overgewaaid uit Duitsland is er nu
een nieuwe „sport" in ons land: Varkensraces. Na
een geslaagde proefrace gaat morgen in het Over
ijsselse Bentelo de eerste nationale varkensrace
van start. Het moet koddig zijn een slachtdier te
laten hollen. Door het gegier en gelach van de
toeschouwers moet het dier zo geprikkeld raken
dat het 't op een lopen zet.
De dierenbescherming en „Lekker Dier" hebben onlangs
bij de afdeling rechtspraak van de Raad van State gepro
beerd de wedstrijden te verbieden, daarbij verwijzend naar
een wet, waarin staat dat dieren niet nodeloos gekweld of
geschaad mogen worden in hun gezondheid. De Raad van
State gaf echter zijn fiat aan de varkensraces.
Maar wat zeggen dierdeskundigen hiervan? Henk Smid,
hoofdbestuurslid van de Dierenbescherming; „We zijn erop
tegen omdat de grondhouding van de mens tegenover het
dier wordt aangetast. Een dier heeft recht op zijn eigen
waarde. Met die races kun ie ook te maken krijgen met
pijnlijk stimuleren door straffen".
„Waanzin", vindt L. Eveling van de „Vakgroep Zoo" van
de faculteit Diergeneeskunde te Utrecht. „Aan het begin
van het parcours hebben de varkens dezelfde stress als tij
dens het vervoer naar het slachthuis. Daar komt nog eens
een spanning overheen en dat geeft voor de dieren proble-
De Haagse dierenarts Brooymans-Schellenberg zegt dat
een varken niet op snelheid is gebouwd zoals bijvoorbeeld
een windhond, die een rendrift heeft. „Bij windhonden-
rennen krijg je geen kunstmatig arbeidsbeeld. Varkens zijn
zeer stressgevoelig; ik vind het een beetje minderwaardige
lol".
Hoezeer de meningen uiteenlopen blijkt als mevr. Ver-
voorn van het Dierencentrum Den Haag de varkensraces
juist als een winstpunt voor de dieren beschouwt. „Ik heb
een beetje afwijkende mening. Doordat het varken nu eens
uit dat donkere hok komt, wordt het juist minder stressge
voelig".
„Er wordt geen varken geslacht zonder spierbloeding. Laat
de boeren ze maar wat in conditie brengen door lichamelj-
ke beweging. Varkens zijn aanhankelijke dieren: Door de
omgang met het varken zal de fokker het minder zien als
een klomp spek. Maar het mag niet ontaarden in prestaties
leveren, waarbij het om geld gaat. Het moet een spel blij-
De Delftse dierenarts J.H. Kers is juist bang voor competi-
tie-drang en excessen, die tijdens varkensraces kunnen
ontstaan. „Daarom moet er van meet af aan deugdelijk toe
zicht worden gehouden". Ook dr. Greup uit Den Haag stelt
„controle" voorop: „In zo'n nieuwe trend zit het gevaar dat
er straks met elektrische prikkelaars wordt gewerkt. Ik
ben er dus niet voor, maar ik vind die varkensraces nog
net even minder erg dan het voortdurend verblijf in die
ellendige nauwe donkere bio-kooien".
Dr. G. van Putten van het Instituut voor Veeteeltkundig
Onderzoek in Zeist ziet aan de nieuwe sport twee kanten.
„Ik ben er niet blij mee, ik zou het ook nooit verzonnen
hebben. Maar voor die races worden uitsluitend slachtvar-
kens gebruikt. Die komen dan tenminste die hokken eens
uit om te trainen. Wanneer ze niet terdege worden ge
traind, vallen ze bij de eerste race al dood neer".
„Varkens zijn intelligente beesten en dol op spelletjes. Op
hun manier hollen ze graag. Geen reden dus om het te ver
bieden. Ethisch ligt het anders. Ik heb 't er niet zo op dat
mensen zich verlustigen aan dierenwedstrijden. Het kan
daarbij makkelijk uit de hand lopen. Een biertje te veel of
bij het spel tegen elkaar opbieden".
„Ik vind dat de varkens niet zwaarder mogen zijn dan 70
kilo. En ze moeten voor de wedstrijd licht voedsel krijgen
(liefst 's morgens niet voeren) en vooral genoeg te drinken
hebben". Ook Van Putten vindt controle tijdens de races
noodzakelijk.
FRIEMELS
TplTlSWffiEUlKAGeKr.EEM SWEL
U>Y>EfJ èN \J(encEN Ccc£fcCt» UCHT. IJCEEpOTeStJÊL
xJcH HET fcoce Ucm" IÉ PA SVpCH LCGlSCHj.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Volgende
week start de overheid
een actie om ouderen aan
te zetten zich meer te be
wegen. De actie, onder
meer begeleid door spe
ciale tv-spots, zal tot begin
1984 lopen. In een brief
aan alle gemeenten heeft
minister Brinkman
(WVC) hen gevraagd de
actie waar mogelijk te
steunen, bijvoorbeeld door
het ter beschikking stel
len van sportaccommoda
ties of recreatieruimten.
De rijksoverheid acht het
meer bewegen door ouderen
een belangrijke voorwaarde
i lang mogelijk zelf
de maatschappij te
laten staan. In zijn brief aan
de gemeenten zegt de minister:
„Door het in groepsverband
deelnemen aan, aan leeftijd
aangepaste, bewegingsactivi
teiten kan het maatschappelijk
isolement en de daarmee ge
paard gaande afname van het
zelfbewustzijn van de oudere
mens, zo veel mogelijk worden
bestreden". De minister is zelf
bereid vanuit zijn ministerie
enkele experimenten met be
wegingsactiviteiten voor oude
ren financieel mogelijk te ma
ken om te bezien in welke op
zet ook sportorganisaties kun
nen deelnemen aan de actie.
Uit een onderzoek dat in 1982
gehouden werd bleek dat bij
veel ouderen misverstanden
bestaan over de sociale effec
ten van het deelnemen aan bè-
wegingsactiviteiten. Ook bezit
men er onvoldoende kennis
over. Ouderen zijn onvoldoen
de op de hoogte van de effec
ten van het bewegen voor hun
lichamelijk en geestelijk wel
zijn. Via de actie zal ook ge
probeerd worden ouderen aan
te zetten via het bejaarden-
werk of de sport meer aan be
wegen te gaan doen.
