IÏTïïTI TAFEL Hongerestafette en vredesduiven op de Dam Luisterrijke heiligdomsvaart voor vijftigste keer in Maastricht Eigen verantwoordelijkheid voorop bij beleven sexuele relatie £cidóe6ou*a/r Ceidóe Sotvumt kerk wereld Vol vertrouwenmotto van Kerkbalans 1984 BISSCHOP BLUYSSEN: Werk voor wijze mannen brieven 'Dl lezers >weer ACHTERGROND WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1983 PA( De vroegere Maastricht beleeft al eeuwen her om de zeven jaar de „Heiligdomsvaart", waarbij op een bijzondere wijze de in de stad begraven heilige bis schop Servatius wordt ver eerd. Hij stierf in 384 en geldt als de eerste geloofsverkondi ger in de zuidelijke Neder landen. Na hem kende Maas tricht nog twintig bisschop pen, van wie de laatste, St.- Hubertus, de bisschopszetel verplaatste van Maastricht naar Luik. Dit jaar beleeft Maastricht van donderdag 25 augustus tot en met zondag 4 septem ber zijn vijftigste zevenjaar- lijkse heiligdomsvaart die ge paard gaat met luisterrijke plechtigheden in de belang rijkste kerken van de stad. Ook zijn er andere evene menten, zoals twee praalstoe ten op de zondagen 28 augus tus en 4 september. Hierin worden de kerkschatten ge toond, waaronder relikwieën van diverse heiligen. Aan deze omgangen, die om half drie door de binnenstad van Maastricht trekken, nemen circa 2500 in historische kos tuums gestoken Maastrichte naren deel plus enkele groe pen uit het Belgische Tonge ren en uit Den Bosch. Op het Vrijthof, waaraan de grafkerk van St.-Servatius is gelegen, worden zes voorstel lingen gegeven van een mas saspel over het leven van de Maastrichtse stadspatroon en wel op 27, 28, 30 augustus, 2, 3 en 4 september telkens om half tien 's avonds. Daaraan werken twaalfhonderd per sonen mee, meest leden van alle mogelijke plaatselijke verenigingen onder wie ook miss Holland, Brigitte Di- richx, en de MVV-speler Jo- han Dijkstra. Dit tweetal moet de hoofdpersonen uit beelden van het huwelijk van keizer Otto de Vierde en Maria van Brabant, dat eer tijds in Maastricht werd ge sloten. De middeleeuwse kostuums voor de deelnemers aan het klank- en lichtspel onder de titel „Het gouden huis" zijn geleend van bekende buiten landse theaters als de staats- opera van Wenen en van de Salzburger Festspiele. Er zijn kostbare kostuums bij van twintigduizend gulden en meer per stuk. De hele col lectie is voor één miljoen gul den verzekerd. Concerten Er worden nog tal van ande re evenementen georgani seerd, zoals een reeks concer ten gewijd aan 1600 jaar kerkmuziek, een historisch spel op de Maas waaraan een honderdtal schepen te pas komt, vuurwerk en tentoon stellingen. De kosten zijn be groot op ruim 400.000 gulden. Op de eerste zondag behoren tot de eregasten de kardina len Willebrands, aartsbis schop van Utrecht, zijn voor ganger Alfrink, de pauselijke pronuntius mgr. dr. B. Wüs- tenberg, premier Lubbers, enkele staatssecretarissen, de bisschop van Rotterdam, als mede hulpbisschoppen van Utrecht, Roermond en aan grenzende Duitse en Belgi sche bisdommen. Op de tweede zondag komen de bis schop van Roermond, mgr. Gijsen, alsmede de bisschop pen van Hasselt, Luik en Haarlem. De opening van de heilig domsvaart 1983 volgt donder dag 25 augustus om 7 uur 's avonds in de St.-Servaaskerk en wordt verricht door de uit Maastricht afkomstige hulp bisschop van Roermond, mgr. A. Castermans. Bij die gele genheid zal prof. dr. J. Les- crauwaet, hoogleraar in Leu ven, het thema van het reli gieuze gebeuren: „Christen zijn in Europa in deze tijd" nader toelichten. „Kerkbalans", de gezamenlijke actie van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Rooms-Katholieke Kerk, de Gerefor meerde Kerken in Nederland, de Evangelisch-Lutherse Kerk, de Oud-Katholieke Kerk, de Remonstrantse Broeder schap en de Algemene Doopsgezinde Sociëteit, zal voor 1984 worden gehouden van 9 tot 22 januari. Als gemeenschappelijk motto is gekozen „Vol vertrouwen". Aan de actie van dit jaar hebben voor wat de hervormde kerk betreft 750 gemeenten officieel meegedaan, maar omdat een aantal zich niet heeft gemeld ligt het werkelijke aantal wat hoger. De officieel geregistreerde stijging van de mee doende gemeenten bedroeg 3,5 procent. Het aantal hervorm den dat in het raam van de actie werd benaderd beliep rond tachtig procent. De gemiddelde verhoging van de bijdragen kwam dit jaar uit op 2,20 procent, maar omdat altijd meer wordt gegeven dan toegezegd, zal dat tot rond 2,50 procent stijgen. De Gereformeerde Kerken boekten een stijging met 1,82 procent. Van de andere deelnemende kerken zijn over 1983 nog geen gegevens bekend. Het laatste jaar waarover totalen bekend zijn is 1981. De drie miljoen hervormden brachten toen aan „levend geld" per ziel 73 gulden bijeen, maar per lidmaat dat werkelijk bijdroeg 219 gulden. De 859.847 gereformeerden kwamen dat jaar per ziel op 207 gulden, de 5.638.000 rooms-katholieken op 37 gulden. De generale synode van de hervormde kerk heeft trachten na te gaan of de opbrengst van „Kerkbalans" nadelig wordt be ïnvloed door uitspraken van de synode over kernbewapening en de activiteiten van het Interkerkelijk Vredesberaad IKV. Hoewel uit de reacties blijkt, dat sommige gemeenteleden het IKV als motief gebruiken om hun bijdrage te verminderen, is de invloed hiervan op de bijdragen marginaal. De synode heeft de indruk gekregen, dat veel afhangt van de opstelling van kerkeraadsleden en kerkvoogden ten aanzien van het IKV. Het motief wordt ook wel gehanteerd om onder de financiële verantwoordelijkheid uit te komen. Als het IKV er niet zou zijn, zou een ander motief worden aangevoerd. De synode vindt het bewijs hiervoor in de omstandigheid, dat ook de voortgaande eenwording tussen hervormden en gere formeerden onder het motto „Samen op weg", soms als motief wor^lt gebruikt om de bijdrage te verminderen of te beëindi gen. Het bisdom 's-Hertogenbosch gaat meer vrijwilligers toe rusten voor de huwelijks voorbereiding van rooms-ka tholieken. Ook aan het gezin en andere duurzame relaties zal meer aandacht worden besteed. Bisschop J. Bluyssen van Den Bosch zei dat giste ren bij de installatie van een werkgroep „Huwelijk, gezin en relatievragen". Mgr. Bluyssen constateerde „een soort windstilte in de kerk" als het gaat om sexuele vraagstukken en om vraag stukken van huwelijk, gezin en andere relaties. Leer en praktijk lopen uiteen. Hij zei, dat het kerkelijk verleden bij gelovigen op dit punt veel pijn veroorzaakt. „Starre normen en een negatieve be nadering van de sexualiteit hebben veel gelovigen in moeilijkheden gebracht wat betreft hun eigen sexuali teit", aldus de bisschop. Nog steeds komen gelovigen in moeilijkheden wanneer zij heen en weer worden geslin gerd door hun trouw aan kerkelijke gezagsdragers enerzijds en hun eigen moei zaam verworven gewetenso vertuiging anderzijds, aldus bisschop Bluyssen. Hij zei, dat gelovigen als vol wassen mensen hun sexuele relatie willen beleven en niet louter in gehoorzaamheid aan opgelegde regels en nor men. Hij herhaalde, dat de eigen verantwoordelijkheid van de mensen voorop staat. Dat heeft het Vaticaans Con cilie bekrachtigd, zoals de vo rige bisschop van Den Bosch, mgr. Bekkers, „als bevrijden de boodschap doorgaf". De bisschop noemde bij de installatie van de werkgroep „Huwelijk, gezin en relatie- vragen", de echtscheidings- problematiek groot, ook on der gelovigen. „Al te vaak voelen kerkleden, die na een moeilijke en meestal jaren durende worsteling een in grijpend besluit hebben geno men, zich in de steek gelaten door hun eigen geloofsge meenschap", zei hij. De bis schop steunt pleidooien voor de mogelijkheid, gescheiden mensen die een nieuwe rela tie zijn aangegaan, toe te la ten tot de sacramenten en hoopt, dat de werkgroep daarvoor bruikbare adviezen zal kunnen leveren. Meer durf Het ongehuwd samenwonen is, zo zei hij, voor ouderen misschien een probleem, maar voor jongeren nauwe lijks. Hij bepleitte een goed contact tussen ouders en kin deren, zodat die niet op een eiland terecht komen. Door het geven van vertrouwen aan elkaar kan een open uit wisseling van overtuigingen en inzichten mogelijk wor den, zo meende hij. Wel vond de bisschop, dat jongeren soms licht denken over de wezenlijke stap die zij ook bij samenwonen zetten. De aan pak van dit probleem acht hij een taak van de geloofsge meenschap, daarbij; geholpen door adviezen van de werk groep. Mgr. Bluyssen pleitte voor „minder levensangst en meer durf; christelijke on voorwaardelijkheid". Hij noemde dat niet gemakkelijk in onze wegwerpcultuur met romantische en oppervlakki ge opvattingen over liefde en vriendschap. De werkgroep staat onder voorzitterschap van mgr. drs. J. van Laarhoven, vicaris-ge neraal van het bisdom Den Bosch. Secretaris is drs. H. Degen, hoofd van het officia laat van het bisdom. Verder zijn er nog vier leden. Gebakken lever met paprika, postelein en aardappelen yoghurt met peer Voor twee personen is no dig: 150 g lever, 35 g mar garine, zout, peper, 1 grote ui, 1 kleine paprika, 1 theelepel bloem, 1,5 dl bouillon (blokje), paprika poeder; 500 g postelein, zout, 10 g margarine, (azijn); 0,5 1 kg aardappelen; 4 dl yoghurt, 1 of 2 rijpe peren, 1 lepel citroensap, suiker naar smaak, kaneel, basterdsuiker. Snijd de lever in plakken van een centimeter dik en bak die al omscheppende in warme margarine gaar en bruin in circa vier minuten. Strooi er al bakkende zout en peper over. temper het vuur sterk kort voordat de lever klaar is. Houd de lever warm in een schaal op de kokende aardap pelen en bak in het overblij vende vet de in dunne snip pers gesneden ui lichtbruin. Bak de kleingesneden paprika even mee, strooi er weinig zout over en schep dit mengsel bij de lever, bak de bloem lichtbruin in het vet en doe er dan de bouillon bij. Maak de jus af met paprikapoeder. Laat de gewassen postelein uitlekken en snijd haar wat kleiner, doe daarbij alleen erg jlikke stengels weg. Zet de groente op met aanhangend wé ter, laat haar slinken en daarna in een paar minuten gaarkoken. Laat de postelein uitlekken, meng er zout en margarine door en voor wie de lichtzure smaak wil onderstre pen ook wat azijn. Rasp de geschilde peer grof en meng er direkt citroensap door zodat hij blank blijft. Schep er suiker en kaneel bij en de yog hurt. Maak het toetje niet te zoet (wie het niet zoet genoeg vindt, kan er aan tafel bas terdsuiker bij doen). JEANNE AMSTERDAM De Dam in Amsterdam lijdt nog steeds onder een duivenplaag. Duizenden toeristen van alle natio naliteiten en dat zijn er vele geven handen vol voer aan de vliegen de vredessymbolen, die het zich vet en welge daan laten welgevallen. Het moet een doorn in het oog zijn van degenen, die zich op diezelfde Dam, zichtbaar voor elke toerist, van alle voedsel onthouden en zelfs van alle drinken gedurende de dag. Zij hongeren, al hebben ze ook de vre desduif in het vaandel, uit solidariteit met negen andere hongerenden in San Francisco, Rome, Pa rijs en Bonn. Er is een groot verschil: de' hongerstaking waarmee dit negental begon op op 6 au gustus, de dag dat de atoom bom op Hiroshima viel, zal duren tot óf de dood erop volgt, óf een wezenlijke door braak is bereikt die garan deert dat er een ommekeer komt in de bewapeningswed loop. „Vasten voor het leven" heet hun aktie. Een titel die, als niemand er zich iets van aantrekt, dus veranderd kan worden in „Vasten voor de dood". De negen krijgen veel steun. Of die steun genoeg zal zijn om een Amerikaanse president en een Russisch staatshoofd tot tranen te be wegen, staat te bezien. Zo niet, dan wordt het toch „vasten tot de dood", een merkwaardige vastenaktie. Een verschrikkelijke poging tot zelfmoord? De sympathi santen denken er anders •over. Zelfs bijvoorbeeld het gemeentebestuur van Amers foort maar er zijn er zo nog wel een paar te noe men dat tot dusver weinig op had met akties tegen kernbewapening, ging om en ondertekende een ondersteu- ningslijst voor de vastenden. Burgemeester Schreuder ver klaarde: „Die mensen willen niet dood, ze willen juist le ven"! Honger De eerlijkheid gebiedt te zeg gen dat het protest óók ge richt is tegen de honger in de wereld. „Vasten voor eten" dus. En daar kan geen ge meentebestuur bezwaar te gen hebben, tenslotte. Al thans, politiek gezien niet. Tussen de ijskarren staat wat achteraf op de Dam een standje met erboven twee zwarte spandoeken, waarop de tekst: „Hongeraktie voor ontwapening. Dag vasten voor het leven". Erop afge beeld zijn verder drie ineen geslagen handen, een gele, een zwarte en een blanke, en een vredesduif. Miriam zit achter een wankele tafel op schragen. „Ik vast", heeft ze op haar boezem gespeld. Zij doet het woord. Het vasten is haar nog niet aan te zien. Lo gisch, want ze doet het nog maar een dag. Dat is wat an ders dan de elf dagen van Judeus, of de tien van Wim. Judeus is weggedoken in de stand. Wim zit heel bleek buiten, met een wazige blik in zijn ogen. Een jong meisje, dat pas twee dagen vast, heeft zich tegen hem aan ge vleid. Wat afwezig streelt hij haar rug. Noch Judeus, noch Wim zijn aanspreekbaar. Miriam praat honderuit. Over solidariteit en sympa thiebetuigingen, over alle problemen van de wereld, want het lijkt alsof die in één keer zullen worden opgelost als iedereen maar gaat vas ten. Ze vraagt een kwartje voor een slecht stenciltje en vertelt en passant dat ze het vast wel drie dagen uithoudt. Dan komt er wel een ander haar plaats innemen. Niets hoeft, alles mag, hongeren zolang je wilt, als er maar iets van uitgaat. En hongeresta fette, elkaar het afgekloven been doorgeven tot het eind doel is bereikt: vrede op aar de en eten voor alle mensen. „Nee hoor", lacht Miriam breeduit. „Geen hongeren tot de dood. Daar ben ik het he- i ...we staan op het punt de toekomst te vermoorden... lemaal niet mee eens, mfar ik wil wel tonen dat ik met hun streven akkoord ga. Daarom zit ik hier ook". Ze vertelt nog even aan een Amerikaan, \tfat dit allemaal te betekenen heeft. De naam valt niet één maal. Steungroep Miriams standpunt wordt ge deeld door de steungroep „Vasten voor leven", die deze Dam-manifestatie onder steunt. De groep zegt: „Een onbeperkte hongeraktie bete kent dat er doden kunnen vallen. De beslissing echter om een hongeraktie te begin nen, is door de deelnemers, na rijp en langdurig beraad, genomen. Het staat vast dat zij aan hun aktie beginnen, steun of niet, het staat even zeer vast dat ze slechts kans van slagen hebben als op gro te schaal de publieke opinie kan worden gemobiliseerd. De steungroep is erop gericht die kans zo groot mogelijk te helpen maken. Dit laat on verlet dat over het inzetten van eigen levens als zodanig verschillend wordt. De steungroep vindt echter dat eventuele bezwa ren geen belemmering mo gen zijn om optimale aan dacht te vragen voor doel stellingen en motieven voor de aktievoerenden". Maar zit er toch geen zelf moordtintje aan? „Zelfdoding behelst een in tentie om te sterven. Daar van is geen sprake. De deel nemers aan de hongeraktie willen leven. Bovendien is het allerminst noodzakelijk dat de aktie de dood ten ge volge zal hebben. Zij gaan er van uit dat het mogelijk moet zijn om binnen het tijdsbe stek van hun aktie een om mekeer te bewerkstelligen in de bewapeningswedloop. Het is voor hen juist de tegeno vergestelde gedachte, die ge tuigt van pessimisme. Zij gaan er, hoopvol en optimis tisch, Vanuit dat naar vrede hunkerende miljoenen overal ter wereld klaarstaan om in aktie te komen en bij hun leiders een nieuwe koers af te dwingen. Vasten voor het leven is niet een wanhoops daad van mensen die het le ven hebben afgeschreven, maar een vertrouwensdaad. Dat ze daarbij een risico ne men is ook hunzelf ten volle bekend". Hele wereld Een van de negen hongeren den tot de dood schreef: „Wie nu zegt „neem toch niet de last van de hele wereld op je schouders" krijgt het volgen de antwoord: die last rust al op onze schouders, zoals die op ieders schouders rust. We nemen hem niet op ons, maar hij ligt er al, onmiskenbaar, en het is niet zomaar de hele wereld, maar evenzeer alle toekomstige werelden, want we staan op het punt de toe komst te vermoorden". Dat is het wat ook Miriam, Judeus, Wim, Anna en al die andere estafettevasters be zielt. Al zien ze met iets van afgunst in hun ogen hoe de toeristen hun vredessymbo len vet voeren. GERARD CRONE Dat er een diepgaand onderzoek moet worden ink naar de rol van de militaire missie, verbonden aan de landse ambassade in Suriname, staat buiten kijf. Maa n dat onderzoek worden uitgevoerd door een commissas: onafhankelijke wijze mannen en/of vrouwen, of doo van het parlement? Dat is de vraag waarover de fractn de politieke partijen zich op dit moment buigen. Midd - gende week moet de beslissing vallen. Het gaat om een zeer ernstige zaak: de mogelijke kenheid van Nederlandse militaire ambtenaren bij c taire staatsgreep tegen een regering, die ook al kA nog zoveel terechte kritiek hebben op de wijze waaB regering haar bewind uitvoerde langs democratiscfl aan het bewind was gekomen. Op drie zeer belangrijke vragen moet er een duidelij woord komen. Ten eerste: is de Nederlandse militaire) onder leiding van kolonel Valk passief of actief betj geweest bij de militaire staatsgreep in 1980 in Surinarr tweede: gebeurde dit met medeweten of wellicht zelfsl dracht van de top van het Nederlandse militaire appai Nederland en wist de toenmalige minister van defensij van? Ten derde: heeft de top van het Nederlandse dei apparaat een belastend rapport over de militaire mis} dien met opzet voor de minister geheim gehouden? Het zijn allemaal vragen die rechtstreeks raken zeer gevoelige verhouding tussen een militair appai' het democratisch bestuur. Militaire apparaten heb! macht in zich een staat te beheersen en dat legt eeitifi verantwoordelijkheid op diegenen, die in de top van zt litair apparaat functioneren. Dat geldt net zo goed Zuidamerikaanse politieke verhoudingen als in de di wortelde democratische culturen van West-Europa. Dl Indien de zaak zo ernstig is als, afgaande op allerl klaringen en publikaties, moet worden gevreesd, dan vaardigt dat zonder meer een onderzoek door het par zelf, op basis van het enquêterecht dat het parlement De wortels van de democratie zijn immers in het Maar het is niet nodig al direct naar dat zwaarste onde|Y( middel te grijpen. Eerst moet vast komen te staan of ken inderdaad zo ernstig zijn geweest als het zich la. zien. Het zou zeer nuttig zijn als een kleine commiss wijze functionarissen daar binnen enkele maanden ov rapporteren. Op basis van zo'n rapportage kan dan bi'e worden of het parlement een eigen onderzoek instel het handelen van de Nederlandse militairen in Surin Brieven graag kort en duidelijk geschreven De "radactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten. CDA en Lubbers Inhakend op uw hoofdartikel „Lubbers en het CDA" stel ook ik vast dat de ontwikke lingen in het CDA nu niet be paald om over naar huis te schrijven zijn. De opiniepeilin gen zijn doorgaans een goede graadmeter en daaruit moet lering worden getrokken. Een teruggang van het CDA be hoeft echter niet zo'n verwon dering te wekken, gezien de ontkerkelijking, het deconfes- sionalisme, de vergrijzing en de des-interesse voor de poli tiek in zijn totaliteit. Nieuw bloed ontbreekt. De minister president kan niet op alle fronten strijden en moet bo vendien boven de partijpoli tiek staan, al mag Van Agt dan in het verleden wat meer aan de weg getimmerd hebben. Het heeft voor het CDA ook geen zoden aan de dijk gezet een bejaardenlegioen achter zich te krijgen. De problema tiek schuilt in het feit, dat het CDA een volkspartij is. Nu zijn er wat dat betreft moei lijkheden in Limburg. Het CDA is aan een afkalvingspro ces bezig, wat gewoon realis tisch onder ogen moet worden gezien. Bovendien .het CDA heeft altijd in de frontlinie ge staan en het zal straks ook wel eens achterhoedegevechten moeten leveren. H. Buining, DEN HAAG Religieuzen (4) Zowel de reactie van de Vere niging van Pastoraal Werken den Rotterdam als de verkla ring van het bestuur van de Konferentie Nederlandse Reli gieuzen vormen een grove be lediging voor de paus en mgr. Simonis. Het verbaasde mij dan ook niet dat er bevreem ding is ontstaan bij de bis schoppen van Nederland over deze uitlatingen. Uit de vele positieve reacties van brief schrijvers in deze rubriek ten aanzien van de benoeming van bisschop Simonis als opvolger van de huidige aartsbisschop van Utrecht, blijkt duidelijk dat zij net als ondergete kende achter het beleid van de Paus staan. Gezien de hui dige situatie binnen de r.k. kerk in Nederland lijkt het mij, dat paus Johannes Paulus II op de juiste wijze zijn gezag uitvoert. Inmiddels hebben veertien religieuzen in een open brief het bestuur van de Konferentie Nederlandse Reli gieuzen medegedeeld, dat zij de houding betreuren van dat bestuur tegenover het bezoek van de paus aan Nederland en de benoeming van mgr. Simo nis. Het bestuur weet, zo schrijven zij, dat duizenden kloosterlingen blij zijn met de benoeming van mgr. Simonis bilt en met het bezoek van aan Nederland. P.Th. v.d. Berg, DEN I Bisdom Rotterdam (12) Commandeur Moorenl in een beschouwing dl gelovigen aan 'n soort I tief te doen ontstaan, I de idee voor ogen hé dat dan zijn wensen in ling gaan. Heeft hij een 11 daat voor ogen? Hoe 1- gelovigen nu „lijsten m f dertekenen" zonder de i schap te bezitten wie er daat gesteld worden di; Kapittel? De heer Mooi er goed aan doen, inder laten blijken, dat hij he vertrouwen heeft in op- Kapittel van Rotterda paus, bisschoppen en B kennen volledig hun f taak-bevoegdheden en woordelijkheid. Daar ki M als een. rots op vertr j§ (Zie Codex). De „best< mandanten" staan nil P „het front"! U zult het z als de kardinalen 'n vc felijke paus kozen, zo z< Paus ons een prima bis! i H.S. van den Bergh, MAAS» MEER ZON DE BILT - Het front, dg scheiding tussen warmpL in het zuiden en koele lj het noorden, dat "wdhe over het noorden van I land kwam te liggen,; het komende etmaal zvk Eerst zijn er nog wollk den, maar deze worde' derdag dunner. In het van het land verdwijij. grotendeels. Wel kan p' middag wat stapel-be\#n tot ontwikkeling kometa ziet er naar uit dat het d v dag droog is met flinkeUg ge perioden en de temp( gaat omhoog tot omstrf graden. Weerrapporten van vj Waar Amsterdam regen Lh. R'dam geh.bew. 25 14 regen 21 if Klagenfurt zw.bew. Kopenhagen onbew. Lissabon geh.bew. Locarno geh.bew. Londen zw.bew. Luxemburg l.bew. Madrid onbew. Malaga h.bew.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1983 | | pagina 2