Staatsgreep verandert
weinig in Guatemala
Meerderheid Kamer
venst ABP-rapport
de openbaarheid
Peru haalt ADM
uit het slop
De voorste
BON:
,va
Bandenkunst
Awacs-toestellen
in Soedan
a
Dinsdag 9 augustus 1983, 74e jaargang no. 22649
Uitgave Westerpers. behorende tot Sijtholf Pers. Apothekersdiik 34,2312 DD Leiden, Postbus 112300 AA, tel.071 122244. Giro 103003 Bank:Amro- bank N. V. Leiden.
Directeur-hooidredacteur: I I.Hallewas, Chel-redacteur. Wim Buijteweg. Advertenties: (excl.BTW) 1 0,58 per mm, kleintjes 10,40 per mm. Abonnementen: (incl.BTW) per maand f 20.41 (uitsl.aut.betaling),kwartaal 161.25. jaar f 233,50.
Klachten bezorging: maandag l/m vri|dag van 18.00 tot 19.00 uur, zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur tel. 071-122248. 7
„Oppenheimer", eerste afleve
ring uit de vierdelige Britse se
rie over de vader van de
atoom op Ned. I om 20.28 uur.
Om 16.45 uur „Studio Sport"
met W.K. atletiek in Helsinki.
Ned. II om 21.40 uur portret
van de kunstenaar Armin
Mehling. Duitsland 2 om 19.30
uur film „Le Grand Restau
rant" met Louis de Funès.
HET WEER
Droog en zonnig. Minimum
temperatuur 14. middagtempe-
ratuur 25 graden. Matige
noordoostenwind. Zon op
06.14, onder 21.15. Schev. hoog
water 4.42 en 17.23. Laag wa
ter 12.57.
enteverhoging
|3gt
llar naar
3,07
JTERDAM De grootste Ameri-
K d'nse handelsbanken hebben gisteren
„prime rate", de basisrente voor le
gen aan het bedrijfsleven, met een half
M50.-. ifent verhoogd tot 11 procent. Het was
eerste renteverhoging in anderhalf
Door de hogere rente in de VS schoot
lollarkoers op de Europese wissel-
kten naar ongekende hoogten. De Ne-
11 Ulandse banken berekenden vandaag
07 voor een dollar, het hoogste peil in
7 ,J Jaar-
Zwitseri» g. uure d0nar remt herstel econo-
Bliksem doorboort Fransman
(Van onze correspondent Jan Drummen)
PARIJS Een 25-jarige Fransman is vorige week door de bliksem
getroffen, van een uitkijktoren 12 meter naar beneden gestort en heeft
daarbij alleen een vinger gekneusd. De man was in de buurt van Col-
mar (Vogezen) met enkele vrienden op jacht en had post gevat in een
uitkijktoren. Toen een zware onweersbui naderde, klom hij snel naar
beneden. Korte tijd later werd de man, bewusteloos, door zijn vrien
den aan de voet van de toren gevonden. In het ziekenhuis van Colmar
zagen de artsen een kleine wond in de borstkast van de bewusteloze
jager. Eerst dacht men aan een kogelwond. Maar toen een soortgelijke
wond in zijn dijbeen werd aangetroffen, kwamen de artsen tot de con
clusie dat de man letterlijk doorboort moet zijn door de bliksem. Daar
bij zijn wonder boven wonder geen vitale organen geraakt. Vervol
gens is hij waarschijnlijk uit de toren gevallen en heeft hij, bij het
neerkomen, zijn vinger gekneusd. Na drie dagen ontwaakte de for
tuinlijke jager uit zijn bewusteloosheid. Wat hem precies is overko
men, kon ook hij niet vertellen.
Prins Claus niet
in Gouden Koets
DEN HAAG Er mag niet worden ver
wacht, dat prins Claus de volgende maand
aanwezig zal zijn bij de opening van de Sta-
ten-Generaal. Hoewel de gezondheidstoestand
van de prins als „redelijk goed" wordt geka
rakteriseerd, is deze nog niet van dien aard,
dat hij zonder gevaar voor terugval de drukte
van Prinsjesdag zal kunnen doorstaan. Prins
Claus, die over enkele weken 57 jaar wordt,
zal trouwens ook nog niet binnen afzienbare
tijd voorgoed naar Nederland terugkeren; hij
zal voorlopig bij vrienden in Duitsland blijven
kuren, maar hij blijft onder behandeling van
de Nederlandse prof. Nijdam. Alleen in week
einden voegt hij zich bij zijn gezin. Thans
maakt hij met de koningin en hun zonen een
cruise op de Middellandse Zee.
NIEUWE PRESIDENT „NOG RECHTSER DAN RIOS MONTT'
GUATEMALA Voor
oktobe de bevolking van Gua
temala zal de staats
greep van gisteren,
waarbij president gene
raal Efraim Rios Montt
'644871 Werd afgezet en opge-
volg door minister van
defensie generaal Oscar
Humberto Mejia Victo-
res, waarschijnlijk maar
weinig veranderen. De
nieuwe president heeft
de naam nog rechtser te
zijn dan zijn voorganger
>0
en heeft beloofd de
strijd tegen het linkse
verzet met alle midde
len voort te zetten.
Uit verklaringen blijkt dat
de coup vooral het gevolg
was van onvrede onder
hoge militairen over de po
sitie van de evangelische
sekte waartoe Montt be
hoort. „Fanatieke religieuze
groepen hebben de regering
voor hun eigen doel ge
bruikt", aldus de leiders
van de coup.
De staatsgreep begon gister
morgen met uitgebreid mili
tair machtsvertoon in Gua-
tamela-stad. Na vier uur
staakte Rios Montt, die ge
steund werd door ongeveer
500 gewapende paleiswach
ten, zijn verzet. Hij droeg de
macht over aan generaal
Oscar Mejia Victores. Waar
Montt zich momei\teel be
vindt is niet bekend. Bij de
gevechten kwamen vijf
om het leven.
Opvallend is dat de coup
precies een dag komt na
een ontmoeting in Hondu
ras tussen de hoogste mili
taire leiders uit Honduras,
El Salvador en Guatemala
met generaal Frederick
Wörner, de opperbevelheb
ber van het in Panama ge
stationeerde Amerikaanse
leger. Amerikaanse woord
voerders verklaarden dat
de bijeenkomst in Honduras
bedoeld was als voorberei
ding op de grote Ameri
kaanse oefeningen, die bin
nenkort in Midden-Ameri-
ka beginnen. Maar volgens
Nicaragua bewijst deze ont
moeting op hoog militair ni
veau de rol van de Verenig
de Staten in de coup in
Guatemala.
In een verklaring van de
nieuwe machthebbers in
Guatemala wordt de na
druk gelegd op de strijd te
gen „de ondermijning door
het communisme". Verder
zeggen zij het land op het
democratische pad te willen
helpen. Over de manier
waarop en eventuele ver-
kieningen wordt echter niet
gerept.
Pagina 8: Onder Rios
Montt werden duizenden
burgers gedood.
Militaren patrouilleerden gisteren direct na de staatsgreep in de De nieuwe president van Guatemala, Oscar Mejia Victores, werd
straten van Guatemala-stad. gisteren geïnstalleerd door de president van het hooggerechtshof,
Ricardo Sagastume (burger in het midden, met de hand omhoog).
ran onze parlementaire
redactie)
HAAG In de
:ede Kamer is thans
meerderheid, die het
>ort-Gruijters over du-
ize beleggingen van
Algemeen Burgerlijk
ïsioenfonds openbaar
haakt wil zien. Minister
itkerk van Binnenland-
Zaken heeft publikatie
dusver tegengehouden
de privicy van de vele
het rapport genoemde
°nen te beschermen.
[CDA-fractie heeft zich nu
de zijde geschaard van de.
se partijen, die al eerder
resultaat van het onder
van Gruijters, ingesteld
aanleiding van een ano
niem rapport van personeels
leden van het ABP over elf in
hun ogen twijfelachtige affai
res, in de openbaarheid wilden
brengen. De VVD-fractie
heeft nog geen standpunt inge
nomen, maar ook zonder haar
is er al een meerderheid vóór
openbaar making. Donderdag,
als zowel een deel van de Ka
mer de commissies voor
ambtenarenzaken en finan
ciën als de minister hun
vakanties onderbreken om
over de ABP-affaire te praten,
zal hierover waarschijnlijk
worden beslist.
Voorzitter Wabe Wieringa van
de raad van toezicht van het
ABP, die het rapport kent
maar zelf niet tot publicatie
wil overgaan, heeft verklaard
dat Gruijters geen feiten heeft
achterhaald en dan ook geen
andere conclusie heeft getrok
ken dan dat een nader onder
zoek gewenst is. Dat is dan
ook de reden geweest voor de
terughoudendheid betreffende
publicatie.Intussen is er zo
veel uitgelekt en zijn zoveel
namen in de publiciteit geko
men, dat velen het raadzaam
vinden om de feitelijke inhoud
niet langer geheim te houden.
Er zijn thans drie departemen
ten bij de zaak betrokken; Bin
nenlandse Zaken vanwege het
algemene beheer, Financiën in
verband met het beleggingsbe
leid van het fonds en Justitie
wegens mogelijke strafrechte
lijke aspecten. Minister Kort
hals Altes van Justitie heeft
gisteren een lang telefonisch
gesprek gehad met handelaar
W. Meijer, die zijn visie op de
zogenaamde chantagepoging
ten opzichte van een ABP-di-
recteur heeft gegeven.
fi krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur,
oonnr. 071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
Hermine Heijermans
Hermine
Heijermans
overleden
AMSTERDAM De ac
trice Hermine Heijermans
is gisterochtend op 80-jari-
ge leeftijd overleden in het
Luthers Diaconessenzie-
kenhuis te Amsterdam.
Hermine Heijermans ge
noot niet alleen bekend
heid als toneelspeelster,
maar ook als schrijfster,
onder meer door een boek
over haar vader, de schrij
ver Herman Heijermans.
Daarnaast heeft zij ge
werkt voor onder meer
het Handelsblad en is zij
lid geweest van de ge
meenteraad van Amster
dam.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
Vóór een Londense galerie is
de kunstenaar Dave March in
het kader van een grote
beeldhouwtentoonstelling be
zig met de „bouw" van een
onderzeeboot van het Pola-
ris-model. Voor deconstruc
tie van het gevaarte gebruikt
hij vijfduizend oude autoban
den.
„Bekeerling"
mild behandeld
ZWOLLE De Zwolse recht
bank heeft de 28-jarige G.S.
uit Zwolle gisteren veroor
deeld tot 21 maanden celstraf
met aftrek. S. werd schuldig
bevonden aan een reeks mis
drijven als inbraken, valse
munterij, heling en verboden
wapenbezit. De recherche
heeft voor een half miljoen
aan gestolen goederen achter
haald. De officier van justitie
eiste twee weken terug drie
jaar cel, maar de rechter hield
bij de uitspraak rekening met
„de drastische wijziging in de
levenswandel van de man",
die zegt bekeerd te zijn.
Sovjet-autoriteiten
willen
arbeidsverzuim
aan banden leggen
MOSKOU Mensen die vaak
van hun werk verzuimen, ar
beiders die het met de werku
ren niet zo nauw nemen en
personen die tijdens het werk
graag een glaasje drinken,
gaan in de Sovjet-Unie slechte
tijden tegemoet. De Sovjet-au
toriteiten hebben een reeks
strafbepalingen afgekondigd,
die bedoeld zijn om het absen
teïsme aan banden te leggen.
Het Sovjet-blad de Pravda
heeft onlangs grote delen van
de maatregelen gepubliceerd.
Het blad omschreef het absen
teïsme als een van de grootste
kwalen van de Sovjet-econo
mie. Zo zal het voortaan ver
boden zijn de arbeidsplaats te
verlaten om deel te nemen aan
„vergaderingen, massabijeen
komsten, sportwedstrijden, of
kunstzinninge manifestaties",
aldus de Pravda.
REAGAN IN BRIEF AAN CONGRES:
WASHINGTON President Reagan heeft het Amerikaanse
Congres per brief op de hoogte gesteld van het feit, dat hij twee
radarverkenningsvliegtuigen van het type Awacs en acht F-15
straaljagers naar Soedan heeft gestuurd. Reagan schrijft dit te
hebben gedaan om de regering van Tsjaad te helpen bij haar
verzet tegen een door Libië gesteunde opstand.
De Awacs-toestellen zullen vluchten van Libische vliegtuigen
registreren. De acht F-15 gevechtsvliegtuigen hebben de taak
om de verkenhingstoestellen te beschermen, aldus Reagan. Hij
heeft in zijn brief het Congres verzekerd, dat de vliegtuigen niet
langer in het oorlogsgebied zullen blijven dan strikt noodzake
lijk is. Libië heeft gisteren gedreigd dat zijn luchtmacht Ameri
kaanse Awacs-toestellen zal neerschieten als die „actief zijn" bo
ven Libisch grondgebied.
Gevechtsvliegtuigen van het Amerikaanse vliegdekschip Eisen
hower, dat sinds vorige week voor de Libische wateren kruist,
hebben tot driemaal toe geprobeerd om toestellen van de Libi
sche luchtmacht te onderscheppen. Dit is gisteren uit kringen
van het Pentagon vernomen. Vorige weerk had Libië gewar-
schuwd de Eisenhower te zullen aanvallen als het de Libische
wateren binnendringt.
Pagina 8: „Libische piloot al twee jaar gevangen"
Filter
wasemkap
kan kanker
veroorzaken
DEN HAAG In het
filter van een wasemkap
kunnen zich volgens
TNO Delft kankerver
wekkende stoffen opho
pen die, als het filter niet
tijdig wordt vervangen,
gevaar voor de gezond
heid opleveren. Volgens
TNO gaat het hier alleen
om zogenaamde circula-
tie-wasemkappen, afzui
ginstallaties zonder af
voer naar buiten. De
Hoofdinspectie van de
Volksgezondheid advi
seert dan ook het filter in
de wasemkap iedere vier
maanden te vervangen.
Die periode moet zelfs
nog korter zijn indien de
wasemkap vaker aan
staat dan één a anderhalf
uur per dag. In elk.geval
is het zeer onverstandig
te wachten met vervan
ging tot men (aan de
luchtjes) ruikt dat het fil
ter aan vervanging toe is,
aldus de Inspectie.
ORDER VAN 350 MLN
AMSTERDAM De Amsterdamse Droogdok Maat
schappij ADM heeft een contract verworven van de
marine van Peru voor een grote opknapbeurt van de
kruiser Almerante G., de vroegere De Ruyter. Deze
voormalige Nederlandse kruiser werd in 1973 aan Peru
verkocht.
Met de order is een bedrag van ca. 350 min gemoeid, zo werd
gisteren bekend gemaakt. De helft van de order is bestemd voor
de ADM en de andere helft voor Philips-dochter Hollandse Sig
naal, die de bewapeningssystemen gaat leveren. De order levert
volgens ADM-directeur Van Ouwerkerk 2,5 jaar werk op voor
circa 20 procent van de personeelsleden. Daarmee is volgens de
directeur de basisbezetting van de werf, die slechte tijden heeft
doorgemaakt, nu gegarandeerd. De financiering van de order
moet nog wel rond worden gemaakt, aldus Ouwerkerk. De
AMRO-bank, de Nederlandse Credietverzekeringsmaatschappij
en de ministeries van financiën en economische zaken zijn hier
bij betrokken.
Er liggen overigens nog nieuwe orders op de ADM te wachten,
zo zei Ouwerkerk desgevraagd. Momenteel worden samen met
Hollandse Signaal gesprekken gevoerd over een vernieuwing
van twee indertijd door Nederland geleverde torpedobootjagers,
waar Peru er in totaal zeven van heeft. Het bedrag dat met deze
order gemoeid is, ligt eveneens in de buurt van de 350 min gul
den.
t
Haantje de voorste wezen, Leidse Courant lezen!
Aldus abonnee H.J. Valkhof-Rademaker.
HET IS M'IW
[KLEUR WETUIET
hAAR HET is E£M
pUlKs KRAMT!
De Leidse Courant wil ik best
14 dagen proberen.
Gratis en geheel vrijblijvend
In een open envelop zonder postzegel opsturen naai:
Leidse Courant, Antwoordnummer 998,2500 VD Den Haag.
5
